Liễu Trương

Vào thời miền Nam (1954-1975), Nguyễn Mộng Giác là một nhà văn trẻ được độc giả biết đến qua những truyện đăng trên các tạp chí Bách Khoa, Văn, Thời Tập, Ý Thức, và đã góp mặt trên văn đàn miền Nam với những tác phẩm như: Nỗi băn khoăn của Kim Dung (tiểu luận, 1972), Bão rớt (tập truyện, 1973), Tiếng chim vườn cũ (truyện dài, 1973), Qua cầu gió bay (truyện dài, 1974), và Đường một chiều (truyện dài) được Giải thưởng của Trung Tâm Văn Bút Việt Nam 1974.
Ở hải ngoại văn nghiệp của Nguyễn Mộng Giác tiếp tục với những tác phẩm được lần lượt xuất bản như: Ngựa nản chân bon (1984), Những đợt sóng ngầm (1984), Bão nổi (1985), Xuôi dòng (1987), Bèo giạt (1988). Nổi tiếng nhất là hai bộ trường thiên tiểu thuyết: Mùa biển động (1986) và Sông Côn mùa lũ (1991). Tác phẩm Sông Côn mùa lũ được sáng tác khi tác giả còn ở quê nhà, nhưng lại được xuất bản sau Mùa biển động ở hải ngoại.

 Dạ Thảo Phương

Thiên sử thi của một cộng đồng người Việt thế kỷ 20: Một Odyssey – nhưng sự cao quý bị lăng nhục, không quê hương để trở về, không Penelope nào chờ đợi. Lưu vong và mất mát, một Aeneid – nhưng không có người hùng nào được thần linh lựa chọn, không có một “thiên mệnh lập quốc” làm kim chỉ nam. Chuyến hải di không kết thúc. Ngay cả khi con thuyền đã vỡ nát từ khi xuất phát chưa lâu. Và con người đã cắm rễ trên quê hương mới.

 Dạ Thảo Phương

 Kiều Thị An Giang

Đêm Văn Điển hun hút gió. Nghĩa trang mênh mông những gò mả mới, ánh trăng loang loáng trên bia đá lạnh. Phượng ngồi thu mình bên gốc bạch đàn, hai bàn tay gầy run rẩy ôm chiếc cuốc cũ. Bụng đói cồn cào, trong đầu chỉ hiện lên khuôn mặt hai đứa em gầy guộc đang ngủ trong căn nhà dột.

Trần Vàng Sao

"TÔI YÊU ĐẤT NƯỚC NÀY CHÂN THẬT"

Hôm nay ngày Quốc khánh của nước Việt Nam độc lập, tôi muốn đọc lại bài thơ này: BÀI THƠ CỦA MỘT NGƯỜI YÊU NƯỚC MÌNH.

Một tuyệt phẩm của nhà thơ Trần Vàng Sao, viết từ 58 năm trước (1967).

Năm nào Quốc khánh, tôi cũng muốn đọc bài thơ này.

Hôm nay cũng vậy.

80 năm độc lập, 50 năm hòa bình

mà sao những câu thơ day dứt ấy vẫn cứ ray rứt mãi chưa thôi.

Minh Tự

 Lê Huỳnh Lâm

Kính tặng: Nhà văn N. N. và cô T. M.

Ánh mắt xanh nâu quyện màu trời và núi đá

Sâu như lòng người lạnh lẽo đơn côi

Từng hốc đất nhỏ như mỗi núm tay kể chuyện

Một loài hoa

                        buồn hơn nỗi nhớ

                                                          tạo ảo giác quanh năm

 Tobi Trần - Giám tuyển Độc lập

Sau gần một tháng đọc liên tục thì mình cũng đã đọc xong một cuốn sách quá giá trị cho những ai quan tâm đến lịch sử nghệ thuật Việt Nam nói chung và mỹ thuật Đông Dương nói riêng.

 Liễu Trương

Chân dung Ý Nhi, tranh Nguyễn Thái Tuấn

Nhà thơ Ý Nhi đến với độc giả qua những thi phẩm: Nỗi nhớ con đường và Đến với dòng sông (1974-1978), Người đàn  bà ngồi đan (1985), Ngày thường (1987), Mưa tuyết (1991), Gương mặt (1991), Vườn (1998).

 ChatKP

Lời giới thiệu

Chào các bạn,

Đã một thời gian dài tôi ít khi xuất hiện trên FB, chỉ âm thầm đọc, ghi nhận và suy ngẫm từ những chia sẻ của bạn bè cũng như các bài viết giá trị.

Gần đây, nhân sự kiện bộ phim Mưa đỏ được công chiếu, nhiều bài viết và thảo luận xoay quanh trận chiến Cổ Thành Quảng Trị năm 1972 lại được nhắc đến. Cuộc chiến ấy đã khép lại nửa thế kỷ trước, nhưng dư âm của nó vẫn còn vang vọng trong lòng nhiều người Việt, đặc biệt với những ai gắn bó sâu nặng cùng lịch sử và vận mệnh dân tộc.

Trong quá trình viết hồi ký đời mình để lưu lại cho con cháu, có một người bạn đã ghi chép lại ký ức về những ngày tháng tại Cổ Thành. Những trang hồi ký này không chỉ tái hiện cảnh tượng khốc liệt nơi chiến hào đẫm bùn và máu, mà còn chất chứa tâm tư của một người từng ở vị trí chỉ huy trong giờ phút sinh tử. Tôi tin rằng đây là một góc nhìn cá nhân, trung thực và quý giá, có thể góp thêm cho bạn đọc hôm nay trong việc nhìn lại một giai đoạn nhiều mất mát nhưng cũng đầy dấu ấn lịch sử.

Do không quen cầm bút, tác giả đã nhờ AI hỗ trợ diễn đạt, và chọn ký tên là ChatKP. Xin được nhấn mạnh: tất cả sự kiện và suy tư trong hồi ký là thật, hoàn toàn mang tính cá nhân, không phải hư cấu; AI chỉ đóng vai trò như công cụ diễn đạt.

Xin trân trọng giới thiệu cùng các bạn đoạn hồi ký đặc biệt này, gồm hai phần: “Tái chiếm Cổ Thành”, hồi ức về trận chiến máu lửa sinh tử và “Vết sẹo chung của một dân tộc”, suy tư của người lính cũ từ khi thăm lại chiến trường xưa.

Tiêu Dao Bảo Cự

 Huy Bảo

Em rời đi. Có lẽ vào giữa giấc ngủ mà tôi không thể kiểm soát. Khi những phi trường vẫn còn hoang vắng và chuyến xe đỗ lại tại trạm kịp chờ đợi một cuộc đi bộ vừa vặn. Chúng tôi ngồi uống đến hai giờ. Đập vỡ những vỏ chai. Phủ kín căn phòng bằng sự ngụy biện bừa bãi. Đó không phải là cách.

 Tạ Duy Anh

Nhận được tiểu thuyết Rửa tay gác kiếm của Nguyễn Trí gửi tặng, theo thói quen tôi lật giở đọc vài trang để "dò hương vị". Rồi, như những cuốn sách khác, thường sau đó một thời gian tôi mới đọc chính thức. Từ khi ốm dậy, sức đọc của tôi giảm sút thê thảm, vì thế có cuốn nhận cả năm vẫn không dám mở ra. Vậy mà với Rửa tay gác kiếm, từ vài trang dự định, thế quái nào nó kéo tôi thẳng đến trang cuối.

 Lý Đợi

Trong một bài thơ viết ở Hà Nội năm 1964 của Trần Trung Tín, có đoạn:

“… trái tim tôi như cái sân bay

chỉ vui

khi những niềm vui cất cánh

chân lý không bị hành hình

cái đẹp không bị vùi chôn...”.

 Bảo Chân

Trong tác phẩm kịch đầu tay của nhà văn Nga Anton Chekhov, vở Platonov, trong một phân cảnh, có đoạn đối thoại ngắn sau:

 Nguyễn Thị Khánh Minh

Nhan đề một tập thơ mới của nhà thơ Trần Mộng Tú, Thơ trong tay áo, một tập thơ song ngữ Việt-Anh, phát hành năm 2025, được ra mắt trong không gian một căn phòng sáng, ấm, với những bức tranh của họa sĩ Nguyễn Trung, cùng bước ra vào nhẹ nhàng với nụ cười hiền của cô chủ nhà, nhà thơ trẻ Sông Văn. Một buổi chiều thơ sẽ lưu lại rất đẹp trong ký ức của thân hữu có mặt.*

 Lê Học Lãnh Vân

Hai tuần qua sưng gân nhượng, đi đứng khó khăn.

Anh Tiết Hùng Thái, anh Hoàng Hưng, một dịch giả và một nhà thơ tui quý trọng, điện thoại biểu ra quán phở Con Gà Trống Phú Mỹ Hưng gặp anh em. Đau chân thì mặc đau chân, trời mưa tầm tã vẫn đi gặp các anh. Ra tới nơi thấy đủ mặt hào sĩ, các anh Hoàng Hưng, Tiết Hùng Thái, Hoàng Dũng, Lưu Trọng Văn, Lê Thân. Bùi Trọng Nghĩa từ Dallas về cũng góp mặt.

                                                     THƠ NGŨ BÁT

 NẺO LINH HỒN VỀ

Là tôi giữa hình hài

trời cao đất thấp canh bài tử sinh

Là tôi nỗi một mình

cơn mưa ướt đẫm nẻo linh hồn về

Là tôi lỡ hôn mê

khát khao thèm chết giữa lê thê ngày

Là tôi lúc mảy may

đã mong nhớ đến bàn tay em… cầm

                                             15/7/2025

 Tobi Trần - Giám tuyển Độc lập

Trong hơn hai thập kỷ qua, bảo tàng ở Việt Nam đã bước vào một giai đoạn phát triển nhanh chóng về số lượng. Nhiều công trình được dựng lên từ hệ thống bảo tàng công lập với nguồn vốn nhà nước đến những bảo tàng tư nhân ra đời nhờ tiềm lực sưu tập của những nhà sưu tập giàu có. Nhưng sự nở rộ ấy lại không đem đến một đời sống bảo tàng học thực sự mà thay vào đó chúng ta chứng kiến sự song song của hai trạng thái hoạt động khi bảo tàng công vận hành theo cơ chế hành chính nặng nề và bảo tàng tư nhân thì trượt vào vòng lặp của việc học lóm, bắt chước về hình thức từ thế giới mà không chạm tới cốt lõi.

 Vũ Đình Huỳnh (trích hồi ký)

Nhân ngày cả nước kỷ niệm 80 năm Cách Mạng Tháng Tám thành công, tôi xin chia sẻ một trích đoạn trong hồi ký Tháng Tám cờ bay của Ông nội tôi – Ông Vũ Đình Huỳnh. Hãy đọc trích đoạn này (không phải trích đoạn đã được in trên báo Văn Nghệ năm 1993) để sống lại không khí của những ngày toàn quốc đứng lên kháng chiến, để cảm nhận được lòng yêu nước thật sự.

Kỷ niệm Cách Mạng Tháng Tám tôi không ra ngoài đường mà ở nhà đọc Hồi ký của Ông – người đã góp phần làm nên thắng lợi ấy. Với tôi, Ông là biểu tượng của sự chính trực, một nhân sĩ chính nghĩa.

Ai đó có thể quên Ông, nhưng con cháu thì không! Chúng tôi luôn biết ơn Ông bởi Ông đã dạy cho con cháu sống đời chính trực.

Vũ My Lan

 Phùng Quán

Nguyễn Hữu Đang (1913–2007)

Anh Nguyễn Hữu Đang thì tôi được biết mặt từ mấy chục năm trước, nhưng rất ít khi được truyện trò với anh. Mỗi lần tôi được anh hỏi chuyện, tôi bối rối, sướng mê người, đầu không khiến mà chân cứ rút về thành tư thế đứng nghiêm, như ngày còn làm lính trinh sát mỗi khi được chính uỷ sư đoàn hỏi chuyện.

 Lê Học Lãnh Vân

1) Thông thường, một buổi diễu binh quốc khánh nhằm vào các mục tiêu chính:

Đối nội: cho dân chúng an tâm hơn về sức mạnh quân sự quốc gia đủ sức bảo vệ lãnh thổ và cuộc sống yên bình. Cũng cho thấy tính chính đáng và năng lực lãnh đạo của chính quyền. Tôn vinh lực lượng vũ trang trong ngày lễ trọng đại nhằm kêu gọi tình đoàn kết phụng sự tổ quốc.

 Bùi Chí Vinh

 

Bài thơ ĐÊM LÍNH CŨ là bài tôi không đăng báo nào, không đưa vào bất cứ Tuyển Tập nào, mà chỉ để dành đọc cho những cựu chiến binh từ hai bên chiến tuyến gặp nhau sau 1975. Ít ai nếm mùi chiến tranh như tôi. Trước 1975 tham gia cách mạng từ rất sớm, rồi đứt liên lạc phải cầm súng trong quân đội VNCH thuộc binh chủng Pháo Binh Biệt Động Quân Biên Phòng rồi Pháo Binh Nhảy Dù. Sau 1975 học tập “tượng trưng” 3 ngày ở trường Cứu Thế rồi làm báo Tuổi Trẻ. Chiến tranh biên giới với Tàu Cộng và Khmer Đỏ nổ ra, tôi lại tiếp tục tình nguyện cầm súng trong tư thế chiến binh Đặc Công Thủy E10 Rừng Sát. Bởi vậy nhân có một cuốn phim chiếu về trận đánh đẫm máu ở Cổ Thành Quảng Trị như MƯA ĐỎ, tôi “thấm đòn” nhất.

Hồi nhà văn Bảo Ninh (tác giả NỖI BUỒN CHIẾN TRANH, cựu binh miền Bắc) từ ngoài Bắc vào Nam nhậu với tôi trong một chiều mưa rả rích trên đường Mạc Đỉnh Chi. Trong cơn say, hai kẻ hành khất chống nạng bán vé số rong ôm đàn ghi-ta phím lõm hát bài nhạc SƯƠNG TRẮNG MIỀN QUÊ NGOẠI não nùng đến bàn chúng tôi chào mời khách. Tôi bàng hoàng vì anh chàng cụt giò nghêu ngao vọng cổ chính là một người lính Sài Gòn cũ trong Xóm Lách mà tôi cư ngụ. Tôi kể chuyện đó cho Bảo Ninh, một người cầm súng ở chiến tuyến ngược lại. Cảm giác rờn rợn và liêu trai ấy đã giúp tôi hoàn thành bài thơ ĐÊM LÍNH CŨ đọc cho bạn bè hôm đó, và sau đó chép vào sổ tay của Bảo Ninh theo yêu cầu khẩn thiết…

BÙI CHÍ VINH

 

 

ĐÊM LÍNH CŨ

 

“Lội bùn dơ băng lau lách xuyên đêm”

Bài nhạc đầy cải lương nói về người lính

Nam Bắc phân tranh, chiến hào Nguyễn Trịnh

Điệu Habanara nón sắt úp trên đầu

.

“Sương trắng rơi vai tôi ướt rồi sao?”

Vai ai ướt, Bắc Kỳ hay Nam Bộ?

Đời lính thú lưu đồn quên cố thổ

Một chữ Lính viết hoa, bao ngôn ngữ đều thừa

.

Gặp lại bạn bè cũ vẫn như xưa

Thằng nào cũng hát những bài ca tang chế

Điệu Bolero như một lời trách khẽ

Tiếng đàn đêm bỗng hóa tiếng than dài

.

Phải rồi tiếng đàn quen thuộc ở Chu Lai

Nắp hầm đầy rêu ta ngồi bưng mặt khóc

Nghe gõ nhịp điệu sênh tiền lóc cóc

Nhạc ngựa reo thấp thỏm giọng nam trầm

.

Phải rồi tiếng đàn quen thuộc ở Chư Pông

Dân “sinh Bắc tử Nam” không cần Trương Lương thổi sáo

Thằng ca sĩ lính Cộng Hòa cụt đầu, cây guitar chảy máu

Khán giả hét “xung phong” qua tiếng pháo ngậm ngùi

.

Phải rồi phải rồi, tiếng đàn quen thuộc ở đây thôi

Thằng đang là đồng chí, thằng từng là chiến hữu

Cũng tiếng đàn ấy tưởng xưa mà chẳng cũ

Dù đứt một dây, gân cổ vẫn nghẹn ngào

.

Mười năm mới gặp nhau, mỗi đứa một cơn đau

Cởi áo binh chủng sao hồn còn vằn vện

Nói gì đây khi rửa tay gác kiếm

Chỉ biết lặng im chờ thái độ tiếng đàn

.

Nhưng tiếng đàn của binh nhì thì không chọn lọc giống sĩ quan

Lại Habanara, lại Bolero, lại những bài hát ấy

Không phải Tango, không phải Valse quý phái

Mà rất rưng rưng con mắt kẻ giang hồ

.

"Giải phóng" về ta bỏ súng làm thơ

Bạn bè tàn phế phải ăn mày hát dạo

Tiếng đàn từ đó trở thành ra giọt máu

Máu đã ứa ra không thể ứa hai lần

.

Không thể một gã lính Dù từng cõng bạn tải thương

Lại đóng ngược vào đời mình đinh nhọn

Cám ơn lời ca và tiếng đàn chưa muộn

Đã đánh thức ta sau mười tuổi công hầu

.

BCV

 

Hình Trần Hữu Dũng chụp Bùi Chí Vinh và Bảo Ninh cách đây vài năm

 Nguyễn Đức Tùng

 “Khi chiến tranh xảy ra, kẻ bị bắn hạ đầu tiên chính là sự thật”

Hiram Johnson, báo cáo trước Quốc hội Hoa Kỳ.

 Phạm Khánh Duy

Không sai khi nói rằng, “Thương ngàn” của nhà văn Vĩnh Quyền là tác phẩm hiếm hoi trong dòng văn học sinh thái của Việt Nam. Bởi lẽ, dấu ấn môi trường sinh thái trong văn học Việt Nam thì nhiều, trải dài từ văn học truyền miệng, qua các thời kỳ khác nhau của văn học viết; nhưng những tác phẩm đảm bảo tất cả các yếu tố của văn học sinh thái thì không nhiều. Bằng sự am hiểu về tự nhiên, khối tư liệu khoa học được xử lý công phu và những trải nghiệm sinh thái mà một nhà báo “cự phách” có được, Vĩnh Quyền đã thể nghiệm thành công vấn đề chấn thương tự nhiên, thẳng thắn chỉ rõ những vết sẹo sinh thái và mối quan hệ ngày càng xấu đi giữa con người với Trái Đất.

 Tô Văn Trường

Mỗi năm đến ngày kỷ niệm Quốc khánh 2/9, hàng triệu con tim Việt Nam lại bồi hồi nhớ về thời khắc lịch sử trên Quảng trường Ba Đình, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập bất hủ khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Trong dòng chảy ký ức ấy, nhiều người cũng không quên một nhân vật thầm lặng nhưng giữ vai trò quyết định cho sự trang nghiêm và khí thế của buổi lễ: ông Nguyễn Hữu Đang – Trưởng ban Tổ chức lễ đài, người đã huy động trí tuệ và tâm huyết để ngày lịch sử ấy diễn ra trọn vẹn, để tiếng nói độc lập của dân tộc vang xa trước toàn thế giới.

 Huỳnh Duy Lộc

Ngày 2 tháng 9 nǎm 2025 là lễ kỷ niệm 80 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập vào lúc mấy giờ? Hồi ký Why Vietnam? (Tại sao Việt Nam?) của Archimedes Patti cho biết thời khắc ấy là khoảng 13g chiều ngày 2 tháng 9 năm 1945.

 Tạ Duy Anh

Hồi bé tôi hay được bố kể cho nghe những chuyện liên quan đến thời thuộc địa. Chẳng hiểu bố tôi, một người triệt để từ bỏ quá khứ, muốn tôi lĩnh hội điều gì từ những chuyện xưa cũ ấy.

  (Bài thơ trong tập Bầu trời không mái che  của Mai Văn Phấn, Nxb. Hội Nhà văn, 2010)

Đinh Thanh Huyền

Giống như tổ tiên mình, chúng ta quan sát màn khiêu vũ vĩnh cửu của Mặt trời và Mặt trăng, tìm kiếm những manh mối về bản chất của đàn ông và đàn bà, nam tính và nữ tính từ ngay mặt đất này.

                                                                             Christopher Ryan & Cacilda Jethá

 Trịnh Y Thư

1. Bối cảnh cuộc di dân vĩ đại của loài người

TS. Bùi Quang Thắng

Cuộc phiêu lưu của những "sợi sáng"
Trong tâm lý học sáng tạo nghệ thuật người ta chia nghệ sỹ - chủ thể sáng tạo thành hai kiểu người tương ứng với hai kiểu tâm lý điển hình (hướng ngoại và hướng nội), cũng tương ứng với hai cơ chế vận hành của não trạng: Một bên thiên về phản ánh hiện thực khách quan, bên kia lại thiên về phóng chiếu những thực tại chủ quan, những diễn biến tự thân, bên trong người nghệ sỹ.

 Phan Tấn Hải

Tôi luôn luôn nhớ tới những trận đốt sách ở Miền Nam Việt Nam sau năm 1975, mỗi khi nhớ tới các công trình nghiên cứu của Võ Phiến, Nguyễn Mộng Giác, Ngô Thế Vinh... Họ không phải là những người chữa lửa. Thực sự, họ cũng là nạn nhân của một thời hậu chiến, khi các tác phẩm của họ cũng bị chính quyền mới thu vét để đốt. Họ là những người nhặt lại từ các trang giấy bị thiêu rụi để thu thập, tái hiện và lưu giữ các tác phẩm văn học Miền Nam trước 1975.

Lê Học Lãnh Vân

Tôi được nghe lời phát biểu của bà Nguyễn Thị Bình tại lễ kỷ niệm 80 năm thành lập ngành ngoại giao vào ngày 25/8/2025. Dịp này, bà được Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động. Năm nay bà 98 tuổi mà phát biểu không cần cầm giấy, lời lẽ rõ ràng, ý tứ mạch lạc, sự diễn cảm cũng cho thấy ngọn lửa dấn thân nơi bà còn nồng ấm...

 Nguyễn Hoàng Văn

Có thể nào nhận ra dấu hiệu suy tàn của vận nước qua thú chơi cây chơi cảnh khác thường của giới phú hào ngày nay?

Tôi không nói đến cơn sốt “lan đột biến” như một thủ đoạn thương mại từng gây ồn ào một dạo, cũng không nhắc đến bonsai như một thú tiêu khiển tao nhã vẫn đang phổ biến đó đây. [1] Nếu bonsai có thể giúp con người tập trung trong tĩnh lặng và sự ngưng đọng của thời gian để hòa hợp với một thiên nhiên cô đọng nhằm giảm nhẹ những áp lực trần thế cho một đời sống thăng bằng và lành mạnh thì đại bonsai, thú tiêu khiển của những phú hào thời nay trong danh xưng “cây thế”, thực sự khác. [2]

 Nguyên Giác

Chúng ta đang sống bình yên tại Hoa Kỳ. Chiến tranh chỉ còn là một hình ảnh mờ nhạt rất là xa lạ nơi đây. Những gì đáng sợ đã lui vào quá khứ. Tuổi trẻ Miền Nam Việt Nam hơn nửa thế kỷ trước, hễ rời trường học là mang ba lô ra chiến trường. Tới lớp 11 là thi Tú Tài Một, hễ rớt là nhận giấy gọi nhập ngũ. Cuối lớp 12 là thi Tú Tài Hai, hễ rớt là cũng nhận giấy gọi nhập ngũ. Thi đậu, là còn học tiếp. Tuổi trẻ chúng ta ngây thơ, không biết lo sợ. Nhưng các bà mẹ thì khác. Hầu hết các bà mẹ đã trọn một đời chạy loạn, từ những ngày thơ ấu. Các bà mẹ lo sợ không chắc gì con mình sẽ trở về nhà bình yên sau mỗi trận hành quân. Những đứa con chỉ nhớ mẹ mỗi năm vào Lễ Vu Lan. Nhưng mẹ, ngày nào mẹ cũng nhớ con, và lo sợ cho con.

 Dương Thắng

Vài lời phi lộ: Vào những năm 20 tuổi, mình thường tuyên bố với bạn bè rằng: “Các bạn đang cố gắng sáng tác ra những cuốn tiểu thuyết phản ánh cuộc sống, còn tôi lại muốn biến cuộc đời mình thành một cuốn tiểu thuyết để chui vào đó sống”. Rất lâu nhiều năm về sau khi đọc tới Guy Debord và phong trào “Nghệ thuật Tình huống” mình chợt nhận ra cái ý tưởng ngôn cuồng có phần rồ dại của mình thời trai trẻ hóa ra lại rất gần gũi với tuyên ngôn nghệ thuật của trào lưu này, những người đã khuấy đảo cả nước Pháp vào tháng 5 năm 1968.

Xăm mông

Mày cắt trái đất thành những lát vừa miệng

Mày vắt trái cam từng trái vừa tay

Mày vẽ bản đồ lục địa các châu vừa mắt

Mày la bàn đại dương ốc đảo vừa túi

Mày tô màu rừng núi đồi trũng khác màu vừa đẹp

 Tobi Trần - Giám tuyển Độc lập

Trong đời sống nghệ thuật đương đại tại Việt Nam, art talk thường được nhìn nhận như một hình thức diễn ngôn phụ trợ cho triển lãm, một không gian đối thoại nhằm tạo nên tính mở của sự kiện nghệ thuật.

 Thọ Nguyễn

Asger Jorn (1914–1973) không phải là ngọn núi lớn của nghệ thuật châu Âu hậu chiến, nhưng ông lại giống một khe nứt bất ngờ trên mặt đất: hẹp, gai góc, khó đi qua. Từ CoBrA cho tới Situationist International (SI), Jorn luôn hiện diện như một nhân vật phức tạp. Cũng có thể chính sự hiện diện ấy khiến không ít người ở Việt Nam, trong vòng ba năm trở lại đây, đã vội vàng gán ghép tên ông với “Nghệ thuật tình huống” hoặc “Hội họa tình huống”.

Da Màu: Thưa anh Bùi Vĩnh Phúc, anh vừa là nhà phê bình văn học, nhà thơ, và nhà giáo (GS. về Ngôn Ngữ), vậy các “nhà” này đã cộng tác với nhau ra sao trong tiến trình viết của anh? Các tác phẩm của anh thường tập trung vào những đề tài gì?

 Huy Bảo

Thời khắc hiện tại

nếu nó là thời khắc hiện tại

chỉ có thể được coi

như hiện tại không thể thoát khỏi

(Trên gối đá, Haruki Murakami)

 Truyện ngắn | Văn Giá

Tranh của họa sĩ Thuận Ngô

Nhà bây giờ có 5 người: ông Sính, vợ chồng An/Huyền và hai đứa con đang tuổi dở dở ương ương, đứa chị tên Tú, thằng em tên Thịnh.

 Tobi Trần - Giám tuyển Độc lập

Nhiều năm qua khái niệm “Celebrity art” đã xuất hiện khá nhiều tại nhiều nước trên thế giới từ Mỹ sang Âu và từ Âu sang Á, chiếm sóng truyền thông giải trí một cách dày đặc để tạo ra những thành tựu thương mại lẫn giá trị nghệ thuật và cũng có những góc khuất cần được nhìn nhận đầy đủ.

 Tiêu Toàn

Nhân vật:

Bùi Chát – Nghệ sĩ, ngồi yên, quan sát.

Tobi Trần – Giám tuyển, đứng, cầm xấp giấy in bài phê bình của mình.

Khán giả – không lời, nhưng di chuyển trong không gian như yếu tố thứ ba của vở kịch.

PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái

I. TỪ VẺ ĐẸP DÂN DÃ...
Trong thời buổi công nghiệp hiện đại hôm nay, với các cuộc thi hoa hậu được tổ chức đều đặn hàng năm, các chỉ số mẫu về cơ thể được tôn vinh là hoa hậu, rốt cuộc đã thu gọn lại bằng ba con số của ba vòng: ngực - eo - mông. Và dường như số đo chuẩn nhất có lẽ là: 90-60-90. Để “phô diễn” ba vòng đo vàng này, các hoa hậu của các quốc gia, các miền vùng, kể cả hoa hậu hoàn vũ, cũng không tránh khỏi cuộc trình diễn thân thể trên sân khấu với màn áo tắm. May sao, các cuộc thi hoa hậu thế giới gần đây đã xóa sổ màn trình diễn không lấy gì làm trang nhã sang trọng này và hướng sự chú ý nhiều hơn đến vẻ đẹp tâm hồn của các hoa hậu, bằng cách tăng cường thi ứng xử văn hóa, để được nghe những câu trả lời hay nhất của các ứng viên hoa hậu. Hoa hậu phải là người có học, ứng xử thông minh, lịch thiệp, hồn nhiên. Tỷ lệ các vòng phải đúng là tỷ lệ vàng, và nhất định phải hoàn hảo cả về làn da, mái tóc, nụ cười và hàm răng ngà ngọc. Và hình như, đó là hai hình ảnh chuẩn của hoa hậu thế kỷ XXI.

 BÁI BIỆT MỘT BI KỊCH

Ừ thì cô ấy cũng đã đứng lên

Và ra đi

Và phải chọn lựa một cách giải thoát phẳng lì

Cho riêng mình

Nơi đây chỉ còn là những khuôn mặt bằng sáp cứng

Những tay to mặt lớn lạnh lùng hơn tủ đứng

Những đồng nghiệp dửng dưng như bàn ghế

Không còn ai đoái hoài

 Hiệu Minh

Fact and Findings: GS Phan Đình Diệu là người khởi xướng và có công đầu trong việc đưa Internet vào Việt Nam.

Thiết lập đúng lịch sử luôn không dễ vì nó phụ thuộc vào hệ thống chính trị đương thời và phụ thuộc thuộc vào thông tin của những người đánh giá. Trong một thể chế mà thông tin không thật minh bạch thì sự đánh giá từ ngoài sẽ gặp nhiều khó khăn là điều dễ hiểu.

 PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái

Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh và bé Mí

Trong bản chất sáng tạo của con người tài hoa son trẻ Lưu Quang Vũ, Thơ là hồn cốt thâm hậu, chứ không phải kịch nghệ, báo chí, văn xuôi hay hội hoạ, những mảnh đất mà chàng từng thử nghiệm, gieo trồng và gặt hái.

 Tác giả: Li Tana

Việt dịch: Phan Văn Song

Cambridge University Press

 Nguyễn Hữu Việt Hưng

Sau gần môt đời dạy học, tôi đã rửa tay rũ phấn cuối tháng 8 năm 2024. Phiên trực cuộc đời của tôi đã hết. Vậy cuốn sách này ra đời có mục đích gì?

Thời chúng tôi, cách đây mới chừng 50 năm, mà dường như lớp trẻ bây giờ không hiểu được.

 (Tựa sách Bày cuộc thơ của Đinh Thanh Huyền)

Nguyễn Thị Bình

Tôi có cơ duyên quen biết Đinh Thanh Huyền từ mười mấy năm trước. Là giáo viên dạy văn “cứng cựa” ở một trường THPT chuyên, hẳn nhiên chị có năng lực thẩm thơ tốt. Chị cũng từng làm thơ, tôi đã đọc được tập thơ của chị do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành có cái tên rất ấn tượng Nước mắt tôi là cát. Một lối thơ câu chữ tiết chế, ít bận tâm vần luật, kiểu liên tưởng phóng túng khiến hình ảnh xuất hiện như từ cõi mộng du, nhưng có khả năng ám ảnh tâm trí người ta. Tôi tin, nếu tiếp tục làm thơ, chị sẽ nằm trong số những người mang khát vọng vượt thoát khỏi từ trường thơ truyền thống.

 Như Huy

Đây có lẽ là bài viết review triển làm dạng mega (mega-exhibition) đầu tiên từ góc nhìn của một giám tuyển Việt Nam.

Vào năm 2006, trong một dự án giám tuyển tại Hàn Quốc, tôi đã tới Gwangju Biennale để xem phiên bản 2006 của nó, và đã có review này

Post lại để bà con cô bác biết rằng 19 năm trước thế giới, đặc biệt là châu Á, đã có gì từ góc độ giám tuyển và tác phẩm.

Kính