(Rút từ facebook của Nguyễn Nguyên Bình)

Đến địa phận xã Đồng Tâm, hỏi thăm đường về làng Hoành, may gặp một chị người làng, chị tận tình chỉ đường, nhưng lại dặn chúng tôi đừng hỏi thăm nhiều nữa, cứ đi như thế là đến nơi. Chị còn nhỏ giọng: “Hôm qua công bố kết quả thanh tra, “họ” chặn đường ghê lắm, trong cuộc họp, chỉ họ nói là chính, dân nói mấy câu là họ cắt luôn không cho nói”. Trời, chưa đi đến nơi mà đã nghe “mùi thuốc súng” rồi, lạ thế!

Vào tới sân nhà cụ Kình, một lát sau, nhiều người làng đã kéo đến, có lẽ mọi người biết tin những người bạn của Đồng Tâm mới về. Trong nhà, cụ Kình cũng loay hoay trở dậy để tiếp chúng tôi. Hỏi thăm sức khỏe và thương tật, thì cụ đưa ra tấm phim mới chụp, thấy rõ cái xương đùi bị vỡ, đã phải nẹp lại và bắt tới 11 con vít, vẫn chưa liền. Cụ nói cái xương ấy bị vỡ (chứ không phải gãy) làm mấy mảnh, còn xương mỏm trên đùi thì bị gãy không nối lại được, rồi đây có khỏi thì cũng thành tật, đi lại sẽ khó khăn lắm (về việc vỡ, gãy xương đó, vừa rồi trên mạng có người thắc mắc, cho rằng xương đã gãy làm mấy đoạn, lại không chữa trị ngay, với một cụ già như vậy mà chưa nguy đến tính mạng thì không tin được! Ai không tin có thể xem trên tấm phim này – trong ảnh). Sự kỳ lạ đó chỉ có thể giải thích đó là do hồng phúc tổ tiên, và cũng là sự may mắn hiếm hoi của làng Hoành.

FB Ngô Thị Kim Cúc

Trong tôi, Sơn Chà là bức bình phong màu xanh sẫm, vừa vững chãi vừa đẹp đẽ, làm nền và che chắn cho Đà Nẵng thân yêu của tôi trước bão tố biển Đông. Chỉ cần đặt chân đến khu vực bờ sông Hàn, từ khúc đường nào tôi cũng có thể nhìn thấy ngọn núi như một biểu tượng mà cũng vừa như một người bạn lớn, hết sức gần gũi thân thiết.

Những ngày đỉnh Sơn Chà phủ nhiều mây, khí trời sẽ dịu mát hơn so với ngày Sơn Chà xanh ngắt không một gợn mây. Chẳng cần là nhà dự báo khí tượng, tôi cũng tự nhận ra điều đó từ khi còn là cô học trò trung học, ngồi mãi ở ghế đá bờ sông tới mức thuộc lòng từng chuyển động của Sơn Chà.

Câu ca dao “Chiều chiều mây phủ Sơn Chà/ Lòng ta thương nhớ bạn nước mắt và lộn cơm” chắc cũng ra đời từ một ngày Sơn Chà phủ rất nhiều mây, và vì vậy, có lẽ đã gieo xuống đời tình của ai đó một cơn mưa ngập tràn nước mắt của cách trở, ngăn chia…

Nguyễn Đăng Quang

Chắc phải là người có tài tuyên truyền, thuyết khách nên mới hơn 1 năm làm Bộ trưởng Thông tin-Truyền thông, ông Trương Minh Tuấn lại nhanh chóng được cho kiêm nhiệm thêm chức Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương ĐCSVN. Gần đây ông không chỉ thể hiện là Tư lệnh “thép” trong lĩnh vực Thông tin-Truyền thông, mà còn chứng tỏ là người tiên phong và có kiến thức uyên thâm trong lĩnh vực kinh tế vĩ mô! Có lẽ đây là bước chạy đà, chuẩn bị cho xuất TBT sắp tới? Nếu đúng vậy, xin được chúc mừng ông!

Cách đây không lâu, hệ thống thông tin-báo chí nhà nước đồng loạt đăng tải bài viết ca tụng “Sự phát triển ngoạn mục” của nền “Kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa” với tiêu đề “Sức thuyết phục của Kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa”, ký tên Trương Minh Tuấn. Tôi đoán tác giả đích thị là ông. Mặc dù ông rào trước đón sau là “không tranh luận về học thuật, mà chỉ đề cập đến các vấn đề thực tiễn trong quá trình phát triển của đất nước, và sự tiếp nhận của cuộc sống người dân, sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với KTTT định hướng XHCN”. Song những độc giả, đặc biệt là những độc giả lớn tuổi không thể không thắc mắc, và muốn nêu lên những khúc mắc, mâu thuẫn rất cần tác giả giải đáp! Tôi không có ý định tranh luận với ông về học thuật, chỉ xin nêu vài khúc mắc cụ thể liên quan đến luận điểm mà ông cho là “được sự tiếp nhận của người dân, sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với KTTT định hướng XHCN” được ông tô hồng trong bài viết của mình! Ý kiến ông thế nào, xin ông cho công bố công khai trên báo in và cả báo mạng do ngành ông quản lý, đồng thời, nếu có thể, xin ông vui lòng gửi vào hòm thư điện tử của tôi theo địa chỉ sau: DangQuang42@gmail.com. Tôi xin được trân trọng cám ơn ông nhiều!

Mai Quỳnh

(Nhân đọc tập truyện ngắn Nước nguồn xuôi mãi của Dạ Ngân – NXB Phụ Nữ, 2008)

“Đọc lại đi!”, một tiếng nói từ xa thúc giục. Tôi đọc lại. May mắn! Nước nguồn xuôi mãi đã không phụ công tôi.

Hai mươi truyện ngắn vẫn in đậm phong cách Dạ Ngân gieo vào lòng người nhiều cung bậc tình cảm khác nhau. Những nỗi niềm trong lúc bất chợt Dạ Ngân muốn gửi gắm nhanh tới bạn đọc cũng đa chiều như chính cuộc sống. Những cuộc tình thủy chung, day dứt đợi chờ bên những mối tình thực dụng, chớp nhoáng. Không gian gia đình ấm êm đặt bên cạnh cảnh nhà xung đột, rối ren. Nét thảnh thơi của sự tự nguyện hy sinh bên nỗi ẩn ức bắt buộc tuân theo nền nếp lỗi thời. Những mất mát thầm lặng. Những người hùng không tên… Hiện lên trước mắt chúng ta vẫn là khung cảnh mênh mông sông nước Miền Tây cùng những con người quen thuộc: bà má, anh Hai, chị Ba, cô Tư mạnh mẽ, bộc trực, cam chịu. Đi xa hơn, Dạ Ngân đã đưa cây viết tới những nơi đô hội với bệnh viện, khoang tàu, góc phố, quán xá. Và, có thể là lần đầu tiên chị chạm tới Hà Nội. Thế giới nhân vật phong phú thêm: bác sĩ, nhà giáo, học trò, văn nghệ sĩ, người nội trợ, người mua bán dạo… của Miền Bắc, của riêng thủ đô thông qua lời ăn tiếng nói, cử chỉ giao tiếp đặc trưng của mảnh đất “chẳng thơm cũng thể hoa nhài…”.

FB Chu Mộng Long

Bây giờ đã sang thế kỉ 21. Thế kỉ loài người đang thực hiện cuộc sống văn minh. Quyền lực là để phục vụ nhân dân. Tiền để đầu tư phát triển và tạo phúc lợi xã hội.

Thực hiện điều đó, Tổng thống Hàn Quốc phải ra Tòa và vào tù vì lạm quyền. Các tỉ phú có thể trở về tay trắng nếu vi phạm pháp luật.

Riêng ở xứ ta, Quyền và Tiền có thể ngang nhiên đứng trên luật pháp.

Ông cựu tướng có thể dài mồm sỉ mắng nhục mạ, đe dọa cảnh sát giao thông. Con gái một tỉ phú xem cảnh sát giao thông đang làm nhiệm vụ chỉ là tội nhân đáng bị lăng nhục giữa đông người.

Tôi thật sự "thấu cảm" với hai anh cảnh sát giao thông trong hai sự vụ nêu trên: nhũn nhăn, bất lực đến đáng thương.

Trong khi ở những trường hợp khác, với chiếc gậy trong tay, mấy anh cảnh sát đứng đường oai nghiêm sấm sét, muốn chặn xe nào cũng được. Tài xế xe đường dài mỗi lần bị chặn phải kẹp tiền vào sổ và khúm núm cầu xin. Mấy em sinh viên bị thổi phải năn nỉ hết nước miếng, có em kể khi trong ví chỉ còn 20.000đ, các anh cũng móc luôn!

Bùi Mẫn Hân

Cái chết tương đối đột ngột của Lưu Hiểu Ba, nhà bất đồng chính kiến Trung Quốc đang bị giam cầm và cũng là người đoạt giải Nobel Hoà bình, là một tổn thất lớn. Nó cũng đưa ra một thông điệp mạnh mẽ: Lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) quyết tâm bảo vệ độc quyền chính trị của mình bằng bất kỳ phương tiện nào và với bất cứ giá nào.

FB Trịnh Kim Tiến

Tối ngày 16/07/2017, sau khi tham dự buổi lễ tưởng niệm niệm Lưu Hiểu Ba, nhà hoạt động nhân quyền Trung Quốc, cô Sương Quỳnh, thành viên CLB Lê Hiếu Đằng đã bị một đám thanh niên đạp xe, chặn đường đánh đập trên đường Nguyễn Thị Định, quận 2.

Người dân tại khu vực này nói với cô và công an phường gần nơi xảy ra sự việc, trong khi giải cứu cô khỏi đám người hung hãn kia, chúng tự nhận là công an khi bị người dân lao vào đánh. Những kẻ này nói với họ, chúng đang "đánh phản động".

Đây không phải lần đầu tiên công an, an ninh cậy quyền lực và số đông đánh hội đồng một người phụ nữ. Không biết từ bao giờ họ đã tự cho mình cái quyền sinh sát, đánh đập những người mà họ cho là "phản động", bất kể người những người đó là người già hay đàn bà.

Hà Thủy Nguyên thực hiện (Vũng Tàu tháng 3/2016)

https://www.youtube.com/watch?v=HqjTvh-HyJw

Đất nước có bao giờ buồn thế này chăng?

Đêm trường ma giáo mặt trời đỏ

Những dòng sông là đất nước thở dài

Chó sủa trăng nhà ai?

Không phải vầng trăng đất nước

Tôi ngồi ngót bảy mươi năm

Chờ một lời nói thật

Bầy sói tru ý thức hệ lang băm

Người nông dân bị cướp đất phải hát bài dân chủ

Đêm đêm thạch sùng tắc lưỡi bỏ đi

Truyện của Võ Bá Cường

Chương 7: Làng Đán

Ông Đang ngồi nướng da trâu to bằng hai bàn tay trên đống lửa vừa được nhóm lên. Trời vẫn rét, Tết được vài ngày, ông liệng quanh bãi cỏ nhặt được miếng da trâu ở gốc cây sa mộc, hôm đồng bào mổ con trâu mộng ăn Tết vất da trâu lại, vẻ đã bốc mùi nhưng vẫn còn nhá được. Ông cắt vội miếng ở mông sau còn dính tý thịt bốc mùi thum thủm. Cứ để thế mà đốt! Ông thầm nói thế! Ông đốt đen thui cháy hết lông rồi bỏ vào nồi nước nóng ngâm. Được một lúc lấy móng tay cạo, đã thấy mềm mềm, ông mang về bếp dùng dao nạo hết chỗ cháy, nó được phơi ra lớp bì màu vàng suộm như chiếc vỏ bòng treo ránh bếp của các cụ dùng sắc thuốc. Bất chợt ông nghĩ lại ngày xưa bố ông cũng có miếng da trâu như thế treo ở ránh bếp, trẻ con hàng xóm đi kiết lị, thế nào cụ cũng dùng dao bài cắt một miếng bằng quai guốc lấy chày giã cua đập cho mềm cho nhà có bệnh đem về húi bếp trấu qua đêm cho trẻ ăn thế nào cũng khỏi lị.

Miếng da trâu thối ông nâng niu trên tay hít mùi cháy thơm, cũng không đến nỗi thối điếc mũi như người ta nói. Còn tạm ngửi được! Ông thầm nói thế!

Miếng da trâu đó ông bảo nó “thơm” là nó được “thơm” bảo “thối” được “thối”. “Thối” “thơm” là do con người ta và cái mũi của con người ta quyết định. Chuyện miếng da trâu thơm hay thối đều do con người ta nói ra theo cảm tính riêng mình. Cũng như hồi 1935-1936, ông Hoài Thanh bảo: “Tôi chỉ nói văn chương là văn chương” tôi không nói “Nghệ thuật vị nghệ thuật”. Làm công việc phân tích văn học theo tính khách quan mà thôi, chẳng hiểu sao họ lại nói việc phân tích của tôi có hại đến quyền lợi của giai cấp lao động”.

Phạm Đình Trọng

Cung cách ứng xử trong cuộc sống của đám quan cộng sản, từ quan trẻ, cấp nhỏ như bà phó chủ tịch quận Lê Mai Trang, tới quan già, cấp cao như trung tướng Võ Văn Liêm cho người dân nhận ra rằng đám quan chức cộng sản chỉ có hình hài của con người thể xác, con người sinh vật, tuyệt nhiên không có hình hài của con người văn hóa, con người xã hội.

Con người thể xác là sản phẩm của tự nhiên, của di truyền nòi giống. Con bò đẻ ra con bò. Con người thể xác chỉ là sinh vật trong tự nhiên, chỉ có phần “con” do cha mẹ sinh ra. Phần “con” đó dù cao 1,9 mét, nặng 90 kilogram hay chỉ cao 1,5 mét, nặng 40 kilogram cũng chỉ tính theo đơn vị con.

Con người văn hóa xã hội do chính mỗi người tự hình thành, tự tạo ra cho mình, tự sinh ra mình bằng cách tiếp nhận nền văn hóa xã hội của loài người để hình thành con người văn hóa của riêng mình, tạo nên hình hài “người” của mỗi người.

Giải khăn sô cho Huế

Chương 7

Chuyện từ thành nội

Không hiểu do một phép lạ nào mà ngôi nhà vẫn còn nguyên vẹn.

Chúng tôi sống chật hẹp trong chiếc hầm đào sâu xuống đất, trên miệng hầm, xung quanh chất toàn bao cát, như vậy là đã mười mấy hôm.

Chuyện gì? À, mấy ngày đầu. Mấy ngày đầu thì đâu có gì kinh hoàng. Cũng như các vùng khác, đêm mồng một, chúng tôi nằm lăn sát đất, chui cả xuống gầm giường vì tiếng súng bắn khắp mọi phía. Sáng ngày ra là Việt cộng đã đầy nhà, đầy vườn. Họ đi lại ngoài đường đông nghẹt. Ðồng phục à? Không. Họ vận đủ các thứ quần áo. Có tốp mặc áo ka ki hẳn hoi, nhưng phần đông họ mặc quần đùi. Ðặc biệt là người nào cũng có đeo băng màu nơi tay, hoặc quàng khăn nơi cổ.

John Keane

Nguyễn Quang A dịch

Chương này đề xuất một sự xét lại căn bản cách chúng ta nghĩ về sự đại diện và dân chủ trong thời đại ngày nay. Nó định rõ một sự biến đổi lịch sử về các đường nét và động lực học của dân chủ đại diện. Nó bàn về lời xác nhận rằng từ khoảng nửa thế kỷ thứ hai mươi dân chủ đại diện đã bắt đầu biến thành một hình thức lịch sử mới của dân chủ ‘hậu-nghị viện-post-parliamentary’, và nó tìm hiểu một số lý do vì sao sự thay đổi này đã diễn ra. Nó đề xuất rằng các viễn cảnh ‘sự kết thúc của lịch sử’ và các ẩn dụ biển (‘làn sóng thứ ba’, lối so sánh biển có ảnh hưởng nhất của Huntington) là quá hạn chế để thấu hiểu sự thay đổi kỷ nguyên – quá gắn với các thứ trên bề mặt, quá bận tâm với các sự liên tục và dữ liệu tổng hợp – để nhận biết rằng các trào lưu chính trị đã bắt đầu chảy theo các hướng hoàn toàn mới. Phỏng đoán của tôi là, thế giới dân chủ hiện tồn thật đang trải qua một sự thay đổi lịch sử to lớn, mà đưa chúng ta khỏi dân chủ trực tiếp (dựa vào hội họp) và dân chủ đại diện của các thời quá khứ sang một hình thức dân chủ với các đường nét và động lực học hoàn toàn mới của sự đại diện.

Tình hình tiểu thuyết và truyện ngắn – thu hẹp trong nghi hoặc

Ngu Yên

Danh từ “truyện ngắn” được xác định bao gồm truyện kể, truyện ngắn hiện đại, và truyện ngắn đương đại.

Truyện ngắn hiện đại khai sinh từ nhà thơ, nhà phê bình Allan Edgar Poe, qua hai tiểu luận Twice-Told Tales, A Review by Edgar Allan Poe, 1842, (Twice-Told Tales, phê bình bởi E. A. Poe,) và The Philosophy of Composition, 1846 (Triết lý sáng tác). Và danh từ “truyện ngắn” hiện đại thuộc về văn học Âu Châu. Nếu có một nền văn học khác dẫn đầu thế giới, liệu truyện ngắn có cơ hội được nhận diện và phát triển? Đây không phải là nghi vấn về lịch sử văn học thế giới, chỉ là một lập luận để tư duy song song với một thể loại văn học mới, thành hình được hai thế kỷ, gọi là “truyện ngắn hiện đại”, khi phân tích, lý luận về bản chất, giá trị và nhu cầu của nó.

Christoph Giesen (Bắc Kinh), Sueddeutsche Zeitung 17.7.2017

Hồ Diệu Vân dịch

Bà Lưu Hà, vợ góa của Nobel Hòa bình Lưu Hiểu Ba. (Ảnh: AP)

Bà Lưu Hà, vợ góa của người được giải Nobel Hòa bình Lưu Hiểu Ba đã có lần nói: "Ngay cả văn hào Kafka cũng không thể viết được cái gì ngu xuẩn lố bịch hơn thế." Câu nói này đã từng đúng, và bây giờ vẫn đúng. Chồng bà đã chết, vì bệnh ung thư gan, nhưng Đảng và bộ máy chính quyền vẫn tiếp tục giật dây: tang lễ, nghi thức hỏa táng, rải tro – tất cả đều được thực hiện vội vã, che đậy.

Sáng thứ Bảy lễ tang lúc 6g30. Hai tiếng sau đã có hình trên màn ảnh: Chính quyền mời họp báo. Lưu Hà cầm trong tay di ảnh của chồng. Khoảng một chục người cả đàn ông lẫn đàn bà đứng phía bên kia cái hòm, họ được cho là bạn bè, đều mặc quần short áo thun. Một người trong số đó về sau bị nhận diện là mật thám. Sau đó xác được hỏa táng, tro rải xuống biển. Không có mộ, không có nơi tưởng niệm. Ngay buổi chiều đã có cuộc họp báo lần hai. Lên đài: Lưu Hiểu Quang, một người anh của người quá cố, ông ấy cũng mặc quần short. Lưu Hiểu Ba và người anh này đã không còn gì để nói với nhau sau biến cố giết người hàng loạt ở Quảng trường Thiên An Môn. Ông anh lo sợ cho sự nghiệp của mình. Như dự đoán, lúc này ông ta phát biểu, chứ không phải Lưu Hà. Ông nói: "Người ta làm theo mong muốn của gia đình", và ông cám ơn Đảng. Một bài phát biểu ngắn. Không ai được hỏi gì. Lúc ra cửa ông anh gắn lên môi điếu thuốc. Tấn tuồng ghê tởm đã hoàn tất. Lưu Hiểu Ba cần phải bị quên lãng. Và hiển nhiên người vợ góa của ông cũng vậy.

Truyện cực ngắn Phùng Thành Chủng

Cực ngắn nhưng vẫn gợi liên tưởng tới nhiều chuyện đang xảy ra chung quanh chúng ta, trong cuộc sống đời thường.

Rất “đời thường”.

Văn Việt

Trà không dư, tửu chẳng hậu. Mới vài vại bia, Lý và Sự đã người qua kẻ lại cùng nhau chém gió.

Lý: "Mấy hôm nay, tôi cứ ngẫm nghĩ mãi về ý tứ của câu tục ngữ "Bán trời không văn tự...".

Sự: "Thì có gì mà phải ngẫm với nghĩ! Chẳng qua là để nói về những thằng liều!".

Lý: "Nhưng liều thế là liều khôn!".

Sự cười: "Đã liều lại còn liều khôn!".

Chế Diễm Trâm

Nhà văn Hiếu Tân vốn là kỹ sư cơ khí động lực nhưng lại khá xông xáo trên trường văn trận bút: sách dịch ra mắt đều đều [mà toàn sách “khó tiêu”]; chuyên mục Nhìn ra thế giới trên trang mạng Vanchuongviet.org, mà có lẽ, ngoài ông, chắc cũng không mấy ai hăng hái đảm đương, bởi tính chất phải “kịp thời” và phải “nóng bỏng” của nó. Và, ông còn viết truyện ngắn và tản văn. Tập Từ Hải và Ẩn sĩ của ông là tập truyện ngắn và tản văn – Nxb Văn học, 2011. Tôi đã đọc đi đọc lại với mong muốn phản đối và “bắt bẻ” được tác giả. Song, càng đọc, càng thấy cuốn hút vào cuốn sách bàng bạc chất đối thoại này.

Tập sách gồm hai phần: truyện ngắn (11 truyện) và tiểu luận (2 bài). Trong đó, có hai truyện (Từ Hải và Ẩn sĩ, Thúy Kiều với người khách lạ) và một tiểu luận (Đọc lại Truyện Kiều) có mối dây liên hệ mật thiết. Dường như tác giả dùng truyện để hình tượng hóa tiểu luận, và lấy tiểu luận để lý giải truyện ngắn. Tất cả đều để thuyết minh cho tư duy nghệ thuật của tác giả về cách tiếp nhận – đồng sáng tạo với tác giả Truyện Kiều.

Tin Lưu Hiểu Ba mất, tôi gửi đến Văn Việt hai bài thơ Anh thư và Malala tôi làm khi Aung San Suu Kyi còn bị kềm chế và Malala Yousafzai chưa được giải Nobel Hoà bình như để tri ân những người sống vì lý tưởng tự do, tranh đấu cho nhân quyền và dân chủ.

Lê Thị Thấm Vân

anh thư

chẳng phải cánh gà, xương bò, đùi heo, đầu cá để gặm nhắm

mà là viên đạn quân phiệt khó lòng nhai.

thõng tay đi trước hàng loạt họng súng đang chĩa,

khoảng cách khác biệt giữa kẻ cầm súng và kẻ trắng tay.

là lãnh tụ tranh đấu dân chủ

là biểu tượng của hy vọng, quả cảm, can trường

là sự hy sinh to tát

là tấm gương tranh đấu nhân quyền.

Mai Anh Tuấn

Dường như ở ông, Phạm Xuân Nguyên, luôn có những trạng thái đối nghịch, tuy không đến mức khó hiểu nhưng chưa chắc đã dễ dàng nắm bắt.

Người ta có thể  mất vài giây sau lần gặp đầu tiên để nói rằng ông thật trẻ trung, năng hoạt, xôm trò, tinh anh, hồn nhiên, những tính cách tuyệt đối không gây hại gì mà chỉ làm người đối diện cảm thấy yêu thêm, vui lây, khoái hơn. Người ta cũng không chần chừ gì để khen ông lắm tài, tài ăn nói, tài dịch thuật, tài giao thiệp kết bạn, tài xuất hiện trên báo chí truyền thông, tài rong chơi khắp chốn mà ngay cả đầu xanh tuổi trẻ cũng khó lòng bì kịp. Người ta còn thể tất cho ông mọi điều, khi ông thất hẹn, thất thố, lỡ lời, lắm lời, khi mọi cuộc bung xung lẫn nghiêm ngắn của văn chương đều có tiếng của ông, khi lí ra ông chọn mặt gửi vàng thì lại cả nể nhận thêm đồng thau, khi cần dứt khoát viết hẳn một đòn dài hơi, công phu đích đáng thì ông vui vẻ tham góp một chút gọi là. Nhưng rút cuộc, sau chừng ấy cảm nhận, dường như, không dám quyết tất cả mọi người mà ít nhất là tôi, thấy khuyết thiếu những quan sát thật cụ thể, kĩ càng về ông.

FB Tho Nguyen

Khi một cán bộ phạm tội, người ta gọi anh ta là „Đảng viên biến chất thoái hóa“. Sai hoàn toàn! Bản chất tham lam, đểu giả của con người đó đã được phát huy cao độ mà không hề biến chất. Trong một thể chế mà chỉ thành viên một đảng phái mới được lãnh đạo xã hội thì những kẻ có bản chất tham lam và đểu giả sẽ tìm mọi cách leo cao, chui sâu để thỏa lòng tham. Khi có điều kiện, bản chất tham lam đó sẽ bộc lộ và gây hại cho xã hội.

Trong con người luôn chứa đựng lòng tham, chỉ khác nhau là cái ngưỡng ở nguời này thấp, rất thấp và ở người khác cao hoặc rất cao.

Môi trường mà con người đang sống sẽ cho phép cái xấu đó thoát ra khỏi cái chai thủy tinh „Aladin“ như thế nào chính là một yếu tố quyết định. Xã hội văn minh có kiểm soát quyền lực tìm mọi cách khóa kín mọi nút chai để con quỷ không thoát ra được.

Hoàng Hà

Trong khi trước đây người ta hô hào về việc xóa bỏ địa chủ phú nông, thì phương Tây xóa bỏ bần nông. Trong khi trước đây người ta tự hào về việc xóa bỏ quý tộc thì phương Tây xóa bỏ lưu manh. Đây chính là hai tư tưởng trị quốc hoàn toàn khác nhau, có thể dùng câu nói nổi tiếng để khái quát: một chế độ tốt có thể làm cho người xấu trở thành người tốt, một chế độ xấu có thể làm cho người tốt biến thành kẻ xấu. Phát động lưu manh để tiêu diệt quý tộc, cũng không thể làm cho lưu manh trở thành cao thượng, chỉ có thể làm cho lưu manh càng trở nên lưu manh hơn. Dụ dỗ, đe dọa nhiều người hơn nữa biến thành lưu manh, cuối cùng biến cả xã hội thành lưu manh.

Hà Thủy Nguyên thực hiện (Vũng Tàu tháng 3/2016)

https://www.youtube.com/watch?v=eKBzt8fiDjs

2. THỊ TRẤN BẠCH DƯƠNG

Tác giả: Alice Munro

Nguyên tác: Amundsen (*)

Người dịch: Nguyễn Đức Tùng

Tôi ngồi chờ trên băng ghế phía ngoài nhà ga. Cửa nhà ga mở mỗi khi tàu điện đến, nhưng nay đang đóng lại. Một người đàn bà ngồi đầu kia ghế, giữa hai đầu gối giữ một cái túi có dây cột, đầy những gói nhỏ bằng giấy cũ loang loáng mỡ. Thịt – thịt sống. Bạn có thể ngửi được mùi ấy.

Bên kia đường tàu là chiếc tàu điện, không khách, đứng chờ.

Không một hành khách nào tới cả, sau một lúc người trưởng ga thò đầu ra ngoài gọi to “San.” (1) Mới đầu tôi tưởng ông ta gọi người nào đó tên Sam. Một người đàn ông mặc đồng phục đi tới, vòng quanh góc tòa nhà. Anh ta băng qua đường xe lửa, lên toa tàu điện. Người đàn bà với gói giấy đi theo anh ta, tôi cũng làm thế. Có tiếng la gọi từ hai bên đường và cánh cửa lem luốc của tòa nhà mái bằng bật mở, một vài người đàn ông chạy ra, đầu đội mũ, xách những cái lon bới thức ăn trưa va đập vào đùi. Nghe tiếng lao xao cứ tưởng tàu sắp chạy ngay trong vài phút. Nhưng khi họ đã ngồi an vị, chẳng có gì xảy ra cả. Chiếc tàu điện vẫn đứng yên khi họ đếm số người, xem thử có ai đó không kịp lên xe, và bảo người tài xế đừng chạy vội. Thế là có người nhớ lại đó là ngày nghỉ của một người kia, nay không có mặt. Chiếc xe điện bắt đầu chạy, mặc dù bạn không biết tài xế có nghe họ nói gì không, hay có thèm để ý không.

Bài đọc trong lễ tưởng niệm Lưu Hiểu Ba, giải Nobel Hòa bình, tổ chức ngày 16/7/2017 tại Sài Gòn

Tương Lai

Đó là ngọn lửa của trí tuệ và lòng quả cảm của người trí thức đích thực, người đấu tranh cho nhân quyền hàng đầu của Trung Quốc, giải Nobel Hòa bình 2010.

Bị bắt năm 2008 và bị kết án 11 năm tù giam với cáo buộc “âm mưu lật đổ nhà nước”, Lưu Hiểu Ba vừa qua đời ở tuổi 62 tại một bệnh viện thuộc thành phố Thẩm Dương sau một thời gian ngắn điều trị bệnh ung thư gan. Giáo sư Lưu Hiểu Ba là biểu tượng của một nhân cách trí thức với bản lĩnh “uy vũ bất năng khuất”, bền bỉ và quả cảm đấu tranh cho khát vọng tự do và dân chủ chống lại chế độ toàn trị phản dân chủ đang thống trị hơn một tỷ dân Trung Quốc.

Trần Mộng Tú

61 tuổi anh còn trẻ lắm

trán chưa nhăn

da chưa vết đồi mồi

mắt sau kính vẫn lập lòe đốm lửa

bài thơ tình chở cả dòng sông

trong lồng ngực vẫn tiếng hô như đá ném

quăng anh về phía trước

lựu đạn, súng, dao, tù ngục, một hàng thẳng đứng chờ

Trần Mộng Tú

61 tuổi anh còn trẻ lắm

trán chưa nhăn

da chưa vết đồi mồi

mắt sau kính vẫn lập lòe đốm lửa

bài thơ tình chở cả dòng sông

trong lồng ngực vẫn tiếng hô như đá ném

quăng anh về phía trước

Giải khăn sô cho Huế

Chương 6 (tiếp theo)

Có lẽ tôi là người xuống hầm chậm nhất. Một tiếng nổ nữa tiếp theo. Mái nhà kêu rạt rạt như muôn ngàn mảnh vụn đang trút xuống trên mái tôn. Thì ra tiếng nổ trong cơn mơ của tôi kéo đổ một thành phố trùng hợp với tiếng nổ giữa đêm nơi làng quê này. Bàn tay ai bên sườn tôi run lập cập. Một tràng súng nhỏ nổi lên khắp nơi. Họ đánh nhau tới nơi rồi. Tôi nắm chặt lấy tay o U. Tay o U cũng run lập cập. Tôi nghĩ tới má tôi, chú tôi và Thái ở bên nhà cậu Giáo. Chắc má tôi cũng đang run lên như chúng tôi ở đây. Giọng Hiền nói nhỏ:

“Chắc đánh nhau rồi.”

Có tiếng đập cửa. Mọi người im lặng, nín thở. O U bỗng càu nhàu: Tổ cha con chó, nó ra sân rồi. Tiếng con chó sủa lên từng hồi, tiếng súng nổ lẻ tẻ rồi tiếng chân chạy khắp vườn. Tôi nằm rạp xuống sát mặt hầm. Họ đi lùng bắt dân làng rồi. Số phận tôi rồi sẽ ra sao? Tôi nhớ tới lời Hiền bảo lúc tối là có mấy thanh niên đã nhìn ra tôi. Không, tôi đã sợ quá rồi nghi ngờ bậy, không thể ai còn đủ sức để hại ai lúc này. Tuy vậy, lòng tôi không xua đuổi hết sự ngờ vực.

Đô thị

Ở thành phố hơn 8 triệu dân này, nơi mỗi người chỉ có khoảng 1 mét không gian di chuyển trên đường phố, bạn phải thật khéo léo để không bị kẻ chạy xe phía trước phun nước bọt – môn thể thao dân tộc – bắn vào mặt, nơi sự bài tiết thơ ca và làm tình không còn là chuyện riêng tư nữa.

Tôi thường thức dậy với với cảm giác bị nhìn trộm. Và như một người thức giấc bỗng phát hiện căn nhà của mình bị mở toang hết cửa, tôi vùng dậy kiểm tra lại tài sản còn hay mất: từ giấc mơ, ý nghĩ, lí tưởng, cái chết, đến dương vật của mình.

Có lẽ đã đến lúc tôi phải nhờ người đo lại giấc ngủ để lắp cho nó một cánh cửa và một ổ khoá.

Phạm Xuân Đài

(Trích đăng từ báo Thế Kỷ 21 số 140, tháng 12 năm 2000, trong dịp có tin tác giả Bùi Diễm đang cho tái bản cuốn sách này vào tháng 6, 2017)

Tác giả Bùi Diễm

Nếu Đêm Giữa Ban Ngày của Vũ Thư Hiên là một cuốn Hồi ký chính trị của một người không làm chính trị từng sống trong lòng chế độ cộng sản, thì Gọng Kìm Lịch Sử đích thực là hồi ký của một chính trị gia, đứng trong phía quốc gia. Năm 1987 ông đã cho xuất bản cuốn In the Jaws of History viết bằng tiếng Anh, và Gọng Kìm Lịch sử, viết xong vào đầu năm 1999, là hậu thân của cuốn này, hoàn toàn viết lại bằng tiếng Việt với các tình tiết Việt Nam và thêm một số tài liệu mới tìm thấy.

Ông Bùi Diễm, sinh năm 1923, con trai thứ của học giả Bùi Kỷ, cháu của học giả Trần Trọng Kim, từ tuổi thanh niên, vào đầu thập niên 40, đã tham gia vào phong trào giành độc lập cho Việt Nam. Từ đó ông đi vào cuộc đời hoạt động chính trị, chứng kiến các trôi nổi của lịch sử từ nhiều vị trí đặc biệt: có mặt tại Huế khi nội các Trần Trọng Kim thành lập, yết kiến Quốc trưởng Bảo Đại năm 1949 tại Đà Lạt, theo dõi Hội nghị Genève 1954, Bộ trưởng Phủ Thủ tướng 1965, Đại sứ Việt Nam Cộng Hòa tại Hoa Kỳ từ 1967 đến 1972, Quan sát viên đặc biệt tại Hòa đàm Paris 1968, Đại sứ Lưu động 1973-1975.

Tác giả bắt đầu các hồi ức về đời mình ở Chương 2, lúc còn là một học sinh tiểu học nhưng đã mơ tưởng đến những chuyện đi xa, đến những nơi mới lạ để tìm hiểu thế giới rộng lớn, và kết thúc ở Chương 37 với nhan đề “Thay lời kết, Lịch sử còn dài...” Ngay ở Chương 2, ông đã cho thấy ảnh hưởng chính trị đã đến với ông rất sớm khi ông vào học trường trung học tư thục Thăng Long, nơi mà ban giáo sư gồm những tên tuổi như Phan Thanh, Đặng Thái Mai, Hoàng Minh Giám, Trần Văn Tuyên, Võ Nguyên Giáp... và tôi lớn lên trong bầu không khí đó, và dần dần ý thức được rằng dưới bộ mặt phẳng lặng của đời sống học đường là những đợt sóng ngầm đang chuyển động mạnh. Lúc bấy giờ là cuối thập niên 30 của thế kỷ 20, những người yêu nước Việt Nam, dưới nhiều khuynh hướng khác nhau, đang vận động để thoát khỏi ách đô hộ của thực dân Pháp. Và từ đó, ông đã từ từ được dắt dẫn tham gia vào một đảng phái quốc gia, đối lập với khuynh hướng cộng sản vào thời đó cũng đang phát triển mạnh.

Lịch sử cuộc đấu tranh cho độc lập nước nhà của người quốc gia Việt Nam trong thế kỷ 20 là lịch sử của sự thất bại. Từ các cuộc khởi nghĩa võ trang và các vận động Duy tân hay Đông du của các cụ hồi đầu thế kỷ, đến Việt Nam Quốc Dân đảng của Nguyễn Thái Học, rồi đến các đảng phái quốc gia trong trận thế vừa chống thực dân vừa chống phong trào cộng sản quốc tế quãng giữa thế kỷ, và sau cùng, khi người quốc gia đã có được nửa nước Việt Nam phía Nam lại cũng thất bại khi chống đỡ với cuộc xâm lăng của phe Cộng sản từ phía Bắc tràn xuống. Từ thập niên 40 trở đi thế trận đấu tranh giành độc lập trở nên phức tạp vì sự có mặt của đảng Cộng sản, một đảng cách mạng dày dạn chuyên nghiệp có hậu thuẫn quốc tế và nhất quyết đoạt sự độc tôn, trong khi người quốc gia chỉ tiếp tục các phương thức đấu tranh truyền thống, luôn luôn tỏ ra lép vế trong phương thức và đòn phép, mặc dù tinh thần yêu nước và hy sinh không thiếu.

Gọng Kìm Lịch Sử chính là lịch sử của một người quốc gia trưởng thành vào đúng thời điểm gay go nhất mở màn cho sự đụng độ quốc gia - cộng sản, và bị cuốn theo suốt ba mươi năm, luôn luôn ở những vị thế thuận lợi để có thể tham gia vào những hoạt động cao cấp và từ đó có thể có một cái nhìn tổng thể.

Domino Books và nhà xuất bản Văn hóa – Văn nghệ TP HCM, 2017

Văn chương thế giới đã trải qua ba giai đoạn, kể chuyện – tâm sự, giãi bày và tư duy triết học. Một nhà văn thường vẫn trải qua ba giai đoạn như thế kể từ khi cầm bút. Bước vào nghề là những tác phẩm thuộc dòng tự sự, sau đó nâng cấp cao hơn và sâu hơn với những tác phẩm chất chứa những tâm sự – giãi bày của nhà văn, cuối cùng khi đã quá nổi tiếng và nổi tiếng không còn hấp dẫn họ nữa, nhà văn bắt đầu chậm rãi dùng văn chương để chuyển tải tư duy triết học, một mình đối diện với cô đơn. Tới lúc này nhà văn mới giật mình tự hỏi, tại sao ta không bắt đầu từ dòng văn chương này nhỉ?

Bởi vì suy cho cùng, nhà văn không phải là nhà kể chuyện hay người tâm sự, sứ mệnh của họ cao cả hơn nhiều.

Rất may có những nhà văn đã không bắt đầu như muôn vàn nhà văn khác, ngay từ khi khởi nghiệp văn chương, họ đã bắt đầu bằng những tác phẩm thấm đẫm tư duy triết học.

Milan Kundera là nhà văn như thế. Còn ở Việt Nam là những ai? Tôi chỉ mới biết có mỗi Trà Đóa. Bởi vì khi đã về già, khi đã chán chê sự nổi tiếng, tôi bỗng muốn viết như Trà Đóa, thèm có được một cuốn sách như tập truyện ngắn Những kẻ khó thích nghi của anh.

NGUYỄN QUANG LẬP – Nhà văn

FB Nguyễn Thông

Hai ngày nay không có thông tin gì mới về việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ ở sân bay Tân Sơn Nhất. Tự đáy lòng mình, tôi thầm cầu mong liệt sĩ sống khôn chết thiêng hãy phù hộ cho đội quy tập sớm tìm thấy các anh, mỗi người dù chỉ một mảnh xương (điều này thật khó bởi chôn không có áo quan, mà đã gần 50 năm rồi) để đưa về nghĩa trang, cho linh hồn các anh có nơi nương náu, chấm dứt cảnh lang thang vật vờ suốt nửa thế kỷ.

Có điều này tôi nghĩ nhiều người biết nhưng ngại nói ra, nhưng tôi thấy cần phải nói: Trong 2 ngày đầu tết Mậu Thân 1968 (mùng 1 và 2 tết), bộ đội hy sinh rất nhiều (không phải là thắng lợi rực rỡ, vẻ vang như lâu nay họ tuyên truyền). Dù những người chết là kẻ thù, là đối phương nhưng người Mỹ và chính quyền Sài Gòn đã gom các thi thể chiến binh CS lại và chôn cất khá tử tế, dựng hẳn bia mộ rất to, ghi rõ trên bia, dường như để đánh dấu nhằm sau này dễ việc tìm kiếm. Rồi chiến tranh chấm dứt 7 năm sau đó, người CS đã chiến thắng, họ làm chủ miền Nam, tất nhiên làm chủ cả sân bay Tân Sơn Nhất.

Chu Quang Tiềm

Lê Thời Tân dịch

1

Vào lúc Platon[1] viết sách – quãng thời gian giữa thế kỷ III và thế kỷ IV trước công nguyên – thời đại hoàng kim của văn học Hy Lạp đã trôi qua, không kể Homeros[2] đã là người của đời nảo đời nào mà đến cả nhà bi kịch cuối cùng Euripides[3] cũng đã từ giã cõi đời. Thời đại mà Platon sống là thời đại của văn xuôi và triết học. Lúc này các nhà triết học đã dần dần chuyển niềm hứng thú đối với các nền tảng vũ trụ sang xã hội nhân sinh, thơ và các nghệ thuật khác cũng dần dà trở thành trung tâm điểm của hoạt động nghiên cứu.

Tạp bút Trần Mộng Tú

Những chuyện có vẻ “bình thường” ở một số xã hội có thể khiến người ta lạnh xương sống: cách đối xử tàn ác của con người với súc vật…

Trong khi đó, ở một số xã hội khác, chuyện con người đối xử với con người còn tệ hại hơn gấp ngàn lần thì hình như lại trở thành chuyện “bình thường”…

Văn Việt

Những trường tiểu học bên Mỹ hay cho học trò lớp Một, lớp Hai đi thăm những trại súc vật của thành phố. Thường các em được xem những con vật mới sanh hay những con vật còn tuổi “baby”, từ bò, heo, gà vịt, dê, thỏ…

Các em đôi khi cũng được xem người ta vắt sữa những con bò mẹ, hoặc những con heo mẹ đang cho một đàn heo con bú, con gà mái đang ôm một đàn con dưới cặp cánh.

Các thầy cô hướng dẫn các em những con vật này nuôi con và sanh đẻ ra sao. Tuyệt nhiên không ai cho các em biết những con vật đẹp đẽ và hữu ích như thế này đã bị loài người đối xử xấu, tốt như thế nào, ở những trang trại khác, nơi các em không được tới xem.

Nguyễn Thọ

Tuần rồi vợ chồng tôi sang Berlin để thăm các thầy cô giáo đã dạy dỗ, chăm sóc tôi từ 50 năm trước cũng như tranh thủ thăm bạn bè ở Đông Đức. Dù bận rộn tôi cũng phải đi bằng được, có thể đây là lần cuối cùng gặp lại một số thầy cô đã ngoài 90. Nếu trễ sẽ ân hận vô cùng.

Chúng tôi đi máy bay giá rẻ sang Berlin, tá túc ở nhà đứa cháu, con cô bạn. Cháu Việt coi chúng tôi như bác ruột. Mỗi lần đến Berlin, cháu đều đưa đón và cho tôi mượn xe hơi để tự đi.

Việt sở hữu một cửa hàng siêu thị Nahkauf nằm lọt thỏm trong khu phố ở Berlin-Tempelhof, gia đình ở ngay trên gác, nhảy hai vòng cầu thang là xuống đến cửa hàng. “Nahkauf”, nôm na tiếng Việt là “siêu thị sát nách”, một loại siêu thị gọn nhẹ cho bà con lối xóm trong vòng 500 mét trở lại. Đây là mô hình vệ tinh của tập đoàn Rewe, tập đoàn bán lẻ hàng đầu nước Đức. Khách hàng và nhân viên đều là những người quanh đó nên vào ra gặp nhau nói chuyện vui vẻ như trong một cửa hàng ở làng. Ông bà Thielen, nhân viên cửa hàng từ những ngày đầu, gắn bó với ông chủ châu Á như người nhà. Bà đảm nhiệm thêm vai trò quản gia cho Việt, trong khi ông làm bảo mẫu, giúp chăm sóc cậu con trai 6 tuổi khi hai vợ chồng Việt bận bịu.

Phạm Nguyên Trường dịch

Lưu HIểu Ba, một trong những tác giả của Linh Bát Hiến Chương

Bản dịch được thực hiện nhân đọc bài: TRUNG QUỐC ĐÃ XUẤT HIỆN DẤU HIỆU MANH NHA CỦA CÁCH MẠNG

Lời giới thiệu của Perry Link – người dịch từ Trung văn sang Anh văn

Văn kiện dưới đây, được hơn hai ngàn công dân Trung Quốc ký, được ấp ủ và chấp bút với lòng ngưỡng mộ Hiến chương 77 ở Tiệp Khắc, tức là nơi mà vào năm 1977 hơn hai trăm nhà trí thức người Tiệp và người Slovak đã lập ra một tập hợp công khai, phi chính thức những người gắn bó với nhau bằng ý chí đấu tranh, cá nhân cũng như tập thể, vì nhân quyền và dân quyền ở đất nước chúng ta và trên toàn thế giới. 

Hiến chương 08 không chỉ kêu gọi cải tổ hệ thống chính trị hiện hành mà còn kêu gọi loại bỏ một số tính chất chủ yếu của chế độ, trong đó có chế độ độc đảng và thay thế bằng một hệ thống dựa vào nhân quyền và chế độ dân chủ.

Các công dân lỗi lạc, những người ký tên vào bản Hiến chương 08, nằm cả bên trong lẫn bên ngoài bộ máy của chính phủ, đấy không chỉ là các nhà bất đồng chính kiến và giới trí thức khoa bảng nổi tiếng mà còn có cả các cán bộ trung cấp và thành phần lãnh đạo ở nông thôn. Họ chọn ngày 10 tháng 12, dịp kỷ niệm ngày công bố bản Tuyên ngôn Nhân quyền Phổ quát của Liên hiệp quốc, làm ngày để họ bày tỏ quan điểm chính trị và phác thảo ra quan niệm của họ về một nước Trung Hoa dân chủ và hợp hiến. Họ mong muốn Hiến chương 08 sẽ được dùng như một bản thiết kế cho những thay đổi chính trị căn bản ở Trung Quốc trong những năm tới đây. Những người ký vào bản Hiến chương sẽ lập ra một nhóm không chính thức không giới hạn số lượng thành viên nhưng đoàn kết bằng quyết tâm thúc đẩy tiến trình dân chủ hóa và bảo vệ nhân quyền tại Trung Quốc và tại các nơi khác.

Ông Lưu Hiểu Ba, người Trung Quốc duy nhất từ trước tới nay được trao giải Nobel Hòa bình, vừa qua đời ở tuổi 61.

Ông Lưu Hiểu Ba là ai?

Ông gần đây được đưa từ nhà tới bệnh viện để điều trị bệnh ung thư.

Thông báo phát sóng ra mắt bộ phim

CHIẾN TRANH VIỆT NAM

Bộ phim kiệt tác của Ken Burns và Lynn Novick

Arlington, tiểu bang Virginia, ngày 12 tháng 4, 2017- CHIẾN TRANH VIỆT NAM, phim tài liệu mới gồm 10 phần với tổng thời lượng 18 tiếng của hai đạo diễn Ken Burns và Lynn Novick sẽ ra mắt khán giả  toàn quốc trên hệ thống truyền hình PBS vào ngày 17 tháng 9 năm 2017. Năm tập đầu sẽ được phát sóng liên tục các tối từ Chủ Nhật, 17 tháng 9 cho đến thứ Năm, 21 tháng 9; và năm tập cuối sẽ được phát sóng liên tiếp các tối từ Chủ Nhật, 24 tháng 9 đến thứ Năm, 28 tháng 9. Mỗi tập sẽ lên sóng lúc 8 giờ tối, múi giờ miền đông và sẽ được phát lại ngay sau lần ra mắt. (Xem lịch phát sóng địa phương). Bắt đầu từ thứ Ba, ngày 3 tháng 10, toàn bộ các tập phim sẽ được phát lại hàng tuần cho đến 9 giờ tối ngày 28 tháng 11, múi giờ miền đông. (xem lịch phát sóng địa phương)

Ngày 1/7, nhà nghiên cứu kinh tế học Trung Quốc Trương Duy Nghênh đã tham dự lễ tốt nghiệp của Viện nghiên cứu phát triển quốc gia thuộc Đại học Bắc Kinh. Trong buổi lễ, ông có bài phát biểu đại diện cho giáo viên với chủ đề “Tự do là một trách nhiệm”, ông nói đẩy mạnh và bảo vệ tự do là trách nhiệm của mỗi người Trung Quốc quan tâm đến vận mệnh của đất nước.

Nhà nghiên cứu kinh tế học Trung Quốc Trương Duy Nghênh

(Bài viết nên được đọc như là của một người làm thơ nhìn thơ ca)

Inrasara

Thơ tiếng dân tộc đang mất phương hướng

Không có thơ không chết ai cả, dòng đời cứ trôi, nhân loại cứ sống. Có khi sống tốt lành nữa! Nhưng con người thì cần thơ. Kẻ tưởng không hề cần đến thơ, bất chợt trong giây phút chểnh mảng của khúc đời, trên môi bật lên vài câu thơ khuất lấp đâu đó nơi vũng mơ hồ của kí ức; hay thèm thể hiện cái gì đó như thơ, qua phát ngôn có vần điệu. Họ không ngờ mình đang cần sự giúp đỡ của thơ. Nơi đám đông hay trong cô đơn, góc tối xà lim hay giữa ánh sáng quảng trường, phố xá tấp nập hay ruộng nương yên ắng, thơ cứ có mặt. Như một nhu cầu.

Như cái plây dân tộc thiểu số đói rách kia, tưởng không thể có đất cho thơ sống sót, thế mà họ vẫn đốt lửa, văn nghệ. Mỗi năm, mỗi mùa vụ, mỗi lễ hội. Có nhảy múa, ca hát và có cả… thơ. Cứ thế người ta làm thơ, như một thói quen. Năm này sang năm khác, vụ này qua vụ khác, lễ hội này nối lễ hội khác. Vẫn bổn cũ lặp lại. Rồi bất ngờ làng có kẻ đi xa đâu mười, hai mươi năm trở về, nhận thấy lạ, chợt la lên: sao cứ giống vụ trước. Chán quá đi thôi! Họ giật mình nhìn lại: ờ, giống thật. Phải làm khác đi chứ.

Thế là vài kẻ máu phiêu lưu trong cộng đồng kia xăn tay áo vào cuộc. Từ đó thơ làm lang thang, một lang thang không biết đâu là cùng tận. Nhu cầu tự làm mới lạ của thơ có mặt, như một thách thức.

Truyện của Võ Bá Cường

Chương 6: Cuộc thiên di lên cực Bắc

Thế là Nguyễn Hữu Đang ngồi chờ chực cuộc ngược đường lên cực Bắc như đồng bào Mông thực hiện những chuyến di cư của Bộ tộc mình về cao nguyên đá. Ông Đang đi theo đoàn tù trong điều kiện vô cùng khó khăn. Phương tiện không có mà phải chuyển 3.000 tù nhân với 500 cán bộ. Họ đi bộ với con đường dài 400km. Trong 3.000 tù nhân có không ít những tên gián điệp, biệt kích đầu sỏ phản cách mạng và những tên lưu manh chuyên nghiệp mà nhà tri thức, nhà văn hóa Nguyễn Hữu Đang cũng bị ném chung vào đó.

Trước hôm lên đường, đêm đêm già Đang không được ngủ yên bởi những cơn ho như xé phổi. Cơn sốt lần thứ mấy trong một ngày ông không nhớ nữa. Suốt đêm ông lơ mơ sống trong mộng mị. Một anh y sĩ xuống thăm vừa để bàn tay lên trán ông già vội giật phắt lại bởi nóng cao quá. Anh ta vội chạy ra cửa gọi mấy người tù cõng ông lên trạm xá trong cơn mê sảng. Anh ta có vẻ lo ngại dặn mấy người trực trạm có gì gọi anh ta ngay. Anh nói khi tay vừa rút mũi tiêm ra khỏi bắp thịt nhăn nheo của ông già. Cô y tá trực trạm vốn ít lời, tay gập đi gập lại chiếc chăn chiên đỏ thủng nhiều chỗ đắp lên ngực người ốm, miệng lẩm bẩm. Hình như cô đang ước lượng chặng đường di chuyển của tù nhân và của chính cô ta nữa qua bao đèo cao, lũng sâu, trên vai ai nấy chất đầy đồ đạc như chú lạc đà qua sa mạc. Con mắt cô ta cũng trũng sâu nhìn trừng trừng vào già Đang buông câu “Thế này đi sao được?”. Rồi lại cất tiếng thở dài.

(Rút từ facebook của Hiệu Minh)

Mấy hôm nay có hai ông Bảo Châu rất nổi tiếng trên mạng, cả hai ông đều là “sư”, một ông là võ sư, ông kia là giáo sư. Một vị nhận cú đá vào mặt và gục trên sàn võ và vị kia nhận “đá” trên mạng ảo.

Võ sư karate Đoàn Bảo Châu, sinh năm 1965, tác giả tiểu thuyết “Khói” nổi tiếng, nhà báo, nhà nhiếp ảnh, có facebook với gần 50 ngàn followers.

Ông thứ 2 là Ngô Bảo Châu, sinh năm 1972, đoạt giải Fields tương đương với giải Nobel trong toán học năm 2010 vì đã chứng minh bổ đề Langlands, và cũng là giáo sư trẻ nhất của Việt Nam tính đến năm đó.

Cuối tháng trước, Giáo sư Châu là một trong 15 nhà khoa học của nhiều quốc gia được bầu làm viện sĩ tại Viện Hàn lâm khoa học Pháp.

Võ sư Đoàn Bảo Châu thách đấu với võ sư Vịnh Xuân Pierre Francois Flores (Canada) trong một trận không cân sức. Pierre nặng 91kg, cao 1m80 trong khi võ sư Châu nặng 62kg và cao 1m61. Chênh lệch hạng cân (30kg), chiều cao, và dường như tuổi tác đã làm cho võ sư xứ ta không có cơ hội thắng.

33 năm trước ngày này...

FB Lưu Trọng Văn

12.7.1984. 33 năm trước ở Vị Xuyên này nơi gã đang phượt tiếng súng ầm vang, hàng vạn quân Trung Quốc tràn sang và...

Gã vô tình trên đường đi Mèo Vạc dừng chân nơi đây thôi thấy khắp huyện treo cờ đỏ rồi thấy nhiều xe car chở đầy những cựu chiến binh, gã hỏi một bác bên đường,chuyện gì, bác bảo các cựu chiến binh đi viếng hơn 2000 đồng đội đã chết trong ngày này 33 năm trước...

Rồi bác chỉ cây nhãn kìn kịt trái : Nó tròn 33 tuổi đó. Tôi trồng để ghi nhớ ngày này...

Gã lang thang xứ núi Hà Giang,đất lở tạo thành dòng sông đỏ quạch. Trong đất bùn trôi từ những đỉnh núi biên giơi kia có xương cốt của những người lính đã chết cho tổ quốc của gã?

Và, mây đen, 33 năm rồi từ cái ngày đen tối của chiến tranh ấy vẫn vần vũ mây đen...?

Giải khăn sô cho Huế

Chương 6

Đi về trong lửa đạn

Chúng tôi chạy qua mấy cánh đồng bỏ không, ngập nước, qua vài khoảng đất trống cây cỏ mọc hoang vu thì dẫn tới một xóm nhỏ. Vài mái nhà thưa thớt ven đường. Thái mừng rỡ kêu lên:

“Có quân đội mình đóng đây rồi.”

Thấp thoáng sau đoàn người chạy loạn, tôi nhận ra bóng một vài quân nhân đang đeo súng đứng lấp ló trước một cổng rào. Thôi, thế là thoát nạn, chúng tôi đã đến vùng bình yên. Má tôi trong một cái quán chạy ra:

“Má đây nì, má đây nì.”

Lời giới thiệu: 'Thấu cảm' (Empathy) hiện được một vài người du học ở nước ngoài đem du nhập về Việt Nam [Văn Việt: Nhận xét này có lẽ chưa chính xác, một số từ điển Anh-Việt ở Sài Gòn trước 1975 và Hà Nội sau 1975 đã dịch ‘Empathy’là ‘thấu cảm’ thay vì ‘đồng cảm’. Cách dịch này đã được tranh luận sôi nổi trên mạng thời gian gần đây] không chỉ dừng lại ở việc khái niệm này được xuất hiện trong đề thi tốt nghiệp môn ngữ văn PTTH năm 2017 vừa rồi, hiện có không ít trí thức ra sức cổ vũ thúc đẩy phổ biến khái niệm này trong hệ thống giáo dục nói riêng và đời sống xã hội nói chung. Đặc biệt hiện có một số nhà giáo cổ vũ cho việc coi 'thấu cảm' là một trong các mục tiêu chính của việc giảng dạy văn học trong nhà trường phổ thông! – Một việc làm hết sức thiếu suy nghĩ…!

Cũng như hầu hết mọi khái niệm phát sinh từ phương Tây và sau đó du nhập vào Việt Nam, bên cạnh mặt hay ho được quảng bá rầm rộ bản thân các khái niệm này luôn hàm chứa trong nó mặt trái. Tại các xã hội phương Tây các mặt trái này luôn được bàn thảo rộng rãi không kém gì các mặt tích cực, từ đó mà có sự cọ xát để mỗi người tiếp nhận hình thành cho mình một cách nhìn cân bằng đúng mức. Tuy nhiên khi du nhập vào Việt Nam, hầu như chỉ có mặt tích cực của các khái niệm này được ra sức quảng bá, thiếu hoàn toàn sự đề phòng và cân nhắc với các mặt tiêu cực. Từ đó tạo ra nhiều hệ quả tai hại đến mức khó lường với người tiếp nhận nói riêng và xã hội nói chung.

KHMER ĐỎ VÀ MẠCH SỐNG TRUNG QUỐC

Tưởng niệm hai triệu vong linh đã chết trong thời kỳ Khmer Đỏ

Lời Dẫn: "History à la carte", là một thuật ngữ rất mới của Chương Lập Phàm/ Zhang Lifan một sử gia Trung Quốc, khi trả lời phỏng vấn báo New York Times [March, 2015], ông đã đưa ra một ví von: "lịch sử theo thực đơn / history à la carte", theo cái nghĩa nhà nước Trung Quốc chỉ muốn phổ biến tuyên truyền những điều thấy có lợi, trong khi cố né tránh những khía cạnh tiêu cực có thể gây chỉ trích. Mối liên hệ thắm thiết giữa Bắc Kinh và Khmer Đỏ đang là trang khuyết sử, không có trong thực đơn của Trung Quốc. (1)

NGÔ THẾ VINH

"Không có trợ giúp của Trung Quốc, chế độ Khmer Đỏ không thể tồn tại quá một tuần lễ. Without China's assistance, Khmer Rouge regime would not last a week" Andrew Mertha, Cornell University 2014. (2)

"Cộng Hoà Nhân Dân Trung Quốc không có liên hệ chính trị nào với Khmer Đỏ. Sự trợ giúp chỉ giới hạn trong việc cung cấp thực phẩm và nông cụ." Trương Kim Phong/ Zhang Jinfeng, đại sứ TQ tại Cambodia, 2010. (1)

*

Dân số Cambodia 2017 hơn 16 triệu, tăng rất nhanh hơn gấp đôi so với năm 1975 chỉ có hơn 7.5 triệu, hơn 90% theo Đạo Phật Nguyên Thuỷ hay Phật giáo Nam Tông / Theravada Buddhism được coi như quốc giáo của Cambodia. Các sắc tộc thiểu số chính bao gồm: người Việt, người Chăm, người Hoa.

CHÂU ĐẠT QUAN, VÀ CHÂN LẠP PHONG THỔ KÝ

Vào cuối thế kỷ 13, triều đại nhà Nguyên / Yuan một người Tàu tên Châu Đạt Quan / Chou Ta-Kuan周达观 gốc Ôn Châu / Wenzhou tỉnh Phúc Kiến, nhà hải hành Trung Hoa, đã du hành từ Biển Đông rồi theo sông Mekong lên tới Biển Hồ tới thăm Angkor (1296) vào thời vua Indravarman III, lưu lại đó gần một năm (1297). Châu Đạt Quan không phải là người Tàu đầu tiên tới xứ Chùa Tháp, nhưng ông được biết tới do cuốn hồi ký kỳ thú Chân Lạp Phong Thổ Ký 真臘風土記, viết về địa lý nhân văn nước Chân Lạp tức Cambodia ngày nay; cuốn sách sau đó được dịch sang tiếng Pháp [Mémoires sur les Coutumes du Cambodge], tiếng Anh [The Customs of Cambodia], tiếng Đức [Sitten in Kambodscha], và tiếng Việt của ký giả Lê Hương, do Kỷ Nguyên Mới xuất bản 1973.

Nguyễn Phú Yên

     Trước khi tìm hiểu và khẳng định trào lưu lãng mạn ở Việt Nam, thiết tưởng cần phải nhìn lại sự hình thành, phát triển và nội dung cơ bản của trào lưu lãng mạn trong văn học nghệ thuật phương Tây - nguồn suối đã ảnh hưởng trực tiếp đến sự ra đời của trào lưu lãng mạn ở Việt Nam.

A. TỔNG QUAN VỀ TRÀO LƯU LÃNG MẠN Ở PHƯƠNG TÂY

     Kể từ những năm 30 của thế kỷ XIX, trong sự đảo lộn sâu sắc của xã hội và sự yếu thế của đức tin tôn giáo, chủ nghĩa tư bản bắt đầu phát triển và lên ngôi thống trị ở châu Âu tuy ở mỗi nước thời gian xuất hiện không giống nhau. Ở Pháp, cuộc đại cách mạng 1789 chưa thực hiện được lý tưởng thiết lập một xã hội công bằng “hợp lý” thì cuộc cách mạng 1830 đã phản bội lý tưởng ấy. Ở Đức muộn hơn, phải đến 1848 mới nổ ra cuộc cách mạng tư sản cùng lúc với hoạt động của các phong trào công nhân. Không thể phủ nhận rằng sự phát triển của xã hội đã là tiền đề cho sự phát triển về triết học, các khoa học xã hội và khoa học tự nhiên. Chính những bước tiến đó cho người ta nhận thức đúng đắn hơn về con người – nhân vật trung tâm của nghệ thuật, hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên, con người và xã hội. Trong bối cảnh đó đã xuất hiện nhiều khuynh hướng, nhiều trào lưu nghệ thuật, trong đó có chủ nghĩa lãng mạn, có mặt trong lĩnh vực văn chương, hội họa, âm nhạc...

Inrasara

Đọc Song tử, tập thơ của Như Quỳnh de Prelle, NXB Thuận Hóa, 2017.

1. Song tử là thơ của chuyện kể, kể những câu chuyện riêng tư, của mình và những sinh linh xung quanh mình. Như thứ nhật kí nội tâm, bằng thơ. Bài thơ khởi đầu bằng chi tiết vặt vãnh: kí ức, hành vi hay ước mơ vặt vãnh. Trong ngày:

Buổi sáng thứ 7 của tuần đầu tiên tháng 7

tôi đi chợ tươi ngoài trời

(“Thứ 7 của tháng 7”)

Những bài thơ

có một bài thơ vừa chết trong lúc đánh răng   có một bài thơ vừa được sinh ra trong lúc gội đầu    có một bài thơ bay lên từ những bông hoa hồng tươi mát    có một bài thơ bị dẫm lên bằng caca chó ở lề đường     có một bài thơ    có một bài thơ có một bài thơ    sinh ra    chết đi    tồn tại     toả sáng     im lìm    thầm lặng

có một    có một     và n không như một

Loài người không dám ăn cứt

Đến cả chó bây giờ cũng không còn ăn cứt nữa

Nhưng những bài thơ thì bị ăn cứt như thường

Nguyễn Văn Phong tự giới thiệu là một người làm ruộng và lao động phổ thông, sinh năm 1985, sống ở thôn Đường Cát - Hà Ninh - Hà Trung - Thanh Hóa.

Truyện ngắn của anh vừa giống một loạt hình vu vơ, vừa như một clip không lời chỉ quay duy nhứt đôi mắt đang dõi theo những đường mây.

Những đường mây ấy bắc từ cuộc sống đầy gieo neo ủ dột này sang một cõi vô thanh vô ảnh vô nhân dáng nhưng lại mang tới những dao động lạ kỳ trong tim ta, như những âm thanh mơ hồ của chuông gió trên cao…

Văn Việt

Bóng nhòa

Tôi muốn biết người già sống như thế nào. Và hầu như không thấy họ đi xe đạp, áo nâu thường lẻ loi, bước dè dặt trên con đường côi cút. Những ước mơ hầu như không còn.

Người chú họ hàng xa có cuộc sống nghèo khó, là con trai của bà. Bà là nông thôn yên ả với thanh nhàn, sự nhàu nhĩ của cuộc đời là một thứ không có giá trị. Nhưng bà có cả một quá khứ những tháng năm.

Một vài sự kiện được nhắc lại trong trách móc nhiều hơn là thanh thản. Người đàn ông của cuộc đời bà chỉ còn là những dữ liệu ít ỏi trong tâm trí. Có lẽ ông đã mất trong oan ức khi bị nghi ngờ trộm của công, trong ngục tù.

Truyện của Võ Bá Cường

Chương 3: Con đường Nguyễn Hữu Đang

Hôm còn nằm ở Hỏa Lò, nhiều lần Nguyễn Hữu Đang lẩm bẩm một mình. Cuộc đời như một giấc mộng. Cuộc thế như một bàn cờ, nếu đi sai một bước sẽ mất mạng. Ông đã biết mình “đi sai một bước” nên mới có mặt ở đây. Ông nhớ lại:...Cuối tháng 5, mùa hè 1938, một hôm Nguyễn Hữu Đang cuốc bộ đến trạm bưu điện ở một tỉnh lẻ, cách Hà Nội hơn 100 cây số mua báo. Trong báo hôm ấy có bài tường thuật buổi lễ ra mắt của Hội Truyền bá Quốc ngữ ở Bắc Kỳ tại sân quần vợt Câu lạc bộ Thể thao An Nam (CSA) có tới mấy nghìn người dự. Sự có mặt của Thống sứ Bắc Kỳ và Tổng đốc Hà Đông. Đốc lý Hà Nội, Chủ tịch chi nhánh Hội Nhân quyền Pháp. Bí thư Chi nhánh Đảng Xã Hội Pháp SF10 nhiều nhân sỹ Pháp, Việt Nam nổi tiếng đều có mặt. Nguyễn Hữu Đang chăm chú đọc, đọc đi rồi đọc lại bài báo để suy nghĩ, nghiền ngẫm để hiểu sâu sắc các chi tiết của từng vấn đề nêu trong báo.

Ông Đang biết đây là một bộ phận của cách mạng đang được thể hiện trên đất nước mình, trong sự công khai của Mặt trận Dân chủ mà ông đã từng có chân trong tổ chức ấy cách đây một năm. Ông thật sự hãnh diện và sung sướng, lòng ông rộn lên như tiếng chim; chỉ lát sau ông đã hạ quyết tâm "hoạt động cho Hội".