Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Ba, 19 tháng 3, 2024

Nghĩ về thơ (4)

 Dương Thắng

Một người chưa yêu, không có nghĩa là người đó không có khả năng yêu, chẳng qua họ chưa tìm thấy người yêu đích thực của mình. Một người không thích thơ, không có nghĩa là họ không yêu thơ, đấy là vì họ chưa tìm được bài thơ của mình, bài thơ viết cho mình.

Đọc sách François Joyaux về hoàng hậu Nam Phương

Nguyễn Ngọc Giao

François JOYAUX: NAM PHUONG, La dernière impératrice du Vietnam. Ed. Perrin, 2019, 366 tr.

clip_image001

 

François Joyaux, giáo sư INALCO (Học viện Quốc gia Ngôn ngữ và Văn minh Đông Phương, trường “Langues O” cũ), là một nhà sử học có uy tín. Tác phẩm “La Chine et le règlement du premier conflit d’Indochine / Genève 1954” / Trung Quốc và Giải quyết cuộc giao tranh Đông Dương lần thứ nhất, Genève 1954 (Nhà xuất bản Les Publications de la Sorbonne 1979) cung cấp nhiều thông tin về vai trò của Trung Quốc ở Hội nghị Genève 1954 cũng như ý đồ của Bắc Kinh chia cắt lâu dài nước ta. F. Joyaux là người đầu tiên tiết lộ: tối 22.7.1954, trong một buổi tiệc, Chu Ân Lai đã đề nghị với Ngô Đình Luyện (đại biểu phái đoàn Quốc gia Việt Nam, em út của thủ tướng Ngô Đình Diệm) mở một cơ quan đại diện miền Nam ở Bắc Kinh (!).

Nghĩ về thơ (3)

Dương Thắng

1. Làm thơ, nói cho cùng là một hành trình tìm kiếm một sự thực. Nhưng sự thực ấy lại không phải là một thứ sự thực mang tính “công cộng”, loại sự thực ai cũng được chứng kiến, thứ sự thực diễn ra trước mắt tất cả mọi người. Sự thực mà các nhà văn, nhà thơ tìm kiếm là một thứ sự thực rất riêng tư nằm sâu ở trong tâm trí, trong suy tưởng của nhà thơ. Những cảm giác, những cảm xúc, những ký ức đọng lại trong tâm khảm, đó mới là sự thực quan trọng nhất với nhà thơ. Và trong hành trình kiếm tìm một thứ sự thực đó, trí thông minh, óc duy lý là đứa bạn đồng hành tệ nhất, vướng víu nhất và kém tinh tế nhất.

Thứ Bảy, 16 tháng 3, 2024

Văn hóa giữ nước và văn hóa tham nhũng

Lê Học Lãnh Vân

clip_image001   

1) Cứ tới ngày 14/3 hàng năm, người Việt tưởng nhớ sáu mươi bốn cán bộ, chiến sĩ công binh hải quân Việt bị giết chết trong cuộc chiến đấu bảo vệ chủ quyền vùng biển, đảo Gạc Ma chống lại quân Trung Quốc xâm lăng năm 1988. Ngày đó luôn có một cụ già lụm cụm bày bàn cúng trên bãi biển, hướng ra biển, vái mời anh linh sáu mươi bốn liệt sĩ Trường Sa về hưởng. Trong số sáu mười bốn người đó, có một người là con của cụ. Và cụ coi tất cả là con của cụ, những người bỏ mình bảo vệ quê hương!

Tự do ngôn luận trong xã hội dân sự (Qua cách hiểu về khái niệm chính trị của Hannah Arendt)

Trần Đình Sử

clip_image002

Hannah Arendt năm 1944 ở Mỹ. Ảnh: Fred Stein

Trong đời sống của chúng ta hôm nay khái niệm chính trị trở thành một từ cửa miệng và rất hệ trọng. Nào là chính trị thống soái, nào là văn nghệ phục tùng chính trị, văn nghệ phục vụ chính trị, làm việc gì cũng coi là thực hiện nhiệm vụ chính trị, khi phạm sai lầm thì chịu trách nhiệm chính trị, đảng chính trị cầm quyền… Nhưng chính trị là gì? Câu chuyện tưởng đã hiển nhiên, mà hóa ra vẫn còn nhiều điều chưa rõ, thậm chí ngộ nhận.

Phong trào chấn hưng Phật giáo ở Nam Kỳ 1920-1930: Tranh luận về hai sách Phật học của nhà sư Thiện Chiếu

Nguyễn Đức Hiệp Trưởng nhóm nghiên cứu Môi trường và biến đổi khí hậu, Đại học Tôn Đức Thắng, Thành phố Hồ Chí Minh

Tóm tắt

Sư Thiện Chiếu là một trong những người nổi bật trong phong trào chấn hưng Phật giáo ở Nam Kỳ trong các thập niên 1920 và 1930. Ông là người đầu tiên nhận thấy muốn chấn hưng lại Phật giáo khỏi sự lụn bại, mê tín thì phải phổ biến trong xã hội các sách Phật pháp đại cương bằng chữ quốc ngữ đến nhiều tầng lớp người dân một cách dễ hiểu. Hai quyển “Phật học tổng yếu” (1929) và “Phật giáo vấn đáp” của nhà sư Thiện Chiếu ra đời trong bối cảnh này và đã có nhiều tranh biện trên báo chí (Thần Chung, Đuốc Nhà Nam, Trung Lập, Công Luận) và các sách xuất bản về đề tài mê tín, hữu thần và vô thần mà sư Thiện Chiếu nêu ra. Bài này chủ yếu phân tích về sự đóng góp của nhà sư Thiện Chiếu và quá trình tranh luận để đóng góp thêm vào công tác nghiên cứu về phong trào chấn hưng Phật giáo ở Nam Kỳ vào nửa đầu thế kỷ 20.

Tứ khóa: Chấn hưng Phật giáo, Nam Kỳ, Sư Thiện Chiếu, tranh luận

Nghĩ về thơ (1)

 (Nhân đọc một bài thơ được đưa lên mạng của Lê Vĩnh Tài)

Dương Thắng

Nguyên văn bài thơ của Lê Vĩnh Tài đưa lên mạng như sau:

“Nhà thơ

Dẫn các chữ cái vào sâu trong giấc mơ. Hoang vu. Thăm thẳm. Tối tăm.

Các chữ cái nói: "Chúng cháu sợ lắm, sợ lắm..." Và bắt đầu khóc.

Nhà thơ mếu máo: "Các bé sợ à? Ta còn sợ hơn các bé nữa cơ, vì lát nữa ta quay về chỉ có một mình.

Thứ Sáu, 15 tháng 3, 2024

Đào Duy Anh (2)

 Thái Kế Toại

Nhân Văn Giai Phẩm diễn ra trong ngành Giáo dục như thế nào?

Hưởng ứng Nhân Văn Giai Phẩm diễn ra trong toàn ngành giáo dục rất nhanh. Rất nhiều giảng viên các trường trung cấp, đại học, sinh viên, giáo viên và học sinh lớn tuổi các trường phổ thông trên miền Bắc, có đọc, mua báo và góp quỹ ủng hộ các báo Nhân Văn, Giai Phẩm, Đất Mới, Trăm Hoa…

Quyền lực và Tiến bộ (kỳ 4)

Daron Accemoglu và Simon Johnson

Nguyễn Quang A dịch

3. Sức mạnh để Thuyết phục

Sức mạnh theo nghĩa hẹp này là sự ưu tiên của đầu ra trên đầu vào, là năng lực nói thay cho lắng nghe. Theo một nghĩa, nó là năng lực đủ khả năng để không học.

Karl Deutsch, The Nerves of Government (Thần kinh của Chính phủ), 1963

Chúng ta bị cai trị, tâm trí chúng ta bị nhào nặn, sở thích của chúng ta được tạo thành, các ý tưởng của chúng ta được gợi ý, phần lớn bởi những người chúng ta chẳng bao giờ nghe về.

—Edward Bernays, Propaganda (Tuyên truyền), 1928

Kể chuyện đêm tưởng niệm liệt sĩ Gạc Ma tại bến Nghiêng - Đồ Sơn - Hải Phòng (đêm 13.3.2013)

Đặng Bích Phượng

Tưởng niệm Gạc Ma - Vòng tròn bất tử trên biển bằng những ngọn nến!

Rút kinh nghiệm từ những chuyện trước đây, bị “kẻ xấu cản phá” như buổi nói chuyện về biển đảo của bác Nguyễn Nhã, buổi liên hoan mừng ngày 8/3, buổi đặt hoa tưởng nhớ những đồng bào và chiến sĩ đã hy sinh trong chiến tranh biên giới năm 1979, mấy anh chị em chúng tôi lẳng lặng làm một chuyến ra biển thả hoa đăng, tưởng nhớ 64 liệt sĩ hy sinh năm 1988 tại các đảo thuộc Trường Sa.

Miền riêng tư và trách nhiệm của tự do

Nguyễn Xuân Thọ

clip_image001

 

Ngày nay miền riêng tư (tiếng Anh = Privacy, tiếng Đức = Privatsphäre) đã trở thành tài sản bất khả xâm phạm của mỗi con người. Giá trị tài sản này phát triển cùng xã hội. Thời nguyên thủy con người ăn lông ở lỗ hầu như chẳng có gì là riêng tư. Người nô lệ và các con dân dưới thời phong kiến không chỉ bị kẻ cai trị tước đoạt các quyền riêng tư mà mọi quan hệ trai gái, gia đình, mọi thói quen bẩm sinh đều bị xã hội để ý và thậm chí bị áp đặt, bị trừng phạt.

9 khuôn mặt. 9 phong khí văn chương

Bùi Vĩnh Phúc

clip_image002

 

Đây là một cuốn sách viết về chín khuôn mặt văn học miền Nam Việt Nam. Chín khuôn mặt đặc thù. Chín phong khí văn chương. Chín bờ cõi chữ nghĩa mà cái ánh sáng cùng khí hậu văn học đặc biệt của miền Nam nước Việt, với thổ ngơi, màu sắc và khí chất riêng của nó, đã hun đúc nên và làm toả ánh.

Thứ Tư, 13 tháng 3, 2024

Đào Duy Anh (1)

 Thái Kế Toại

 

Viết tạm xong số chân dung văn nghệ sỹ chủ chốt của Nhân Văn Giai Phẩm xong tôi thấy cứ thiêu thiếu. Phần thể hiện về trí thức, giáo dục chưa có bao nhiêu ngoài Giáo sư Trương Tửu. Trong khi đó những vị Giáo sư đáng kính tham gia phong trào, đóng vai trò quan trọng còn nhiều: Trần Đức Thảo, Nguyễn Mạnh Tường, Trương Tửu, Đào Duy Anh, Đặng Văn Ngữ cùng một số trợ giảng, sinh viên thân thiết của họ. Cuối cùng tôi chọn Đào Duy Anh nhưng với tham vọng qua chân dung của ông có thể phản ánh tương đối quy mô, nội dung của phong trào trong ngành giáo dục và các bạn đồng chí hướng của ông. Tuy vậy vẫn phải gặp một trở ngại là tư liệu về giai đoạn 1956-1958 cho chuyên đề rất hiếm. Bản thân Đào Duy Anh cũng không muốn nói về chuyện đó. Những học trò yêu của ông, bốn tứ trụ sử học cũng né tránh, ít nói cụ thể chuyện cũ. Vì vậy tôi sẽ phải tìm cách viết mới như là đặt những tấm gương phản chiếu xung quanh ông để bạn đọc tự suy ra cái đời sống thời đại trong tinh thần của ông.

Thứ Ba, 12 tháng 3, 2024

Văn Việt, Văn đoàn Độc lập và hành trình 10 năm trong bối cảnh xã hội dân sự ở Việt Nam

Các nhà văn, nhà báo chủ trương và cộng tác với Văn Việt, cùng nhà quan sát xã hội dân sự ở Việt Nam nhìn lại chặng đường một thập niên của Tạp chí văn nghệ mạng này cùng tiến trình vận động thành lập cho Văn đoàn Độc lập trong bối cảnh xã hội dân sự ở Việt Nam.

Khi lớp màn bị thay thế bởi tấm gương soi (Đọc Hồi phục của Phan Hồn Nhiên)

Đoàn Huyền

image  

Phong cách tự sự của Phan Hồn Nhiên trong Hồi phục chuẩn xác, mạch lạc, lại trang nhã, điềm nhiên. Cách viết của cô là cách người ta dựng lên những bản thiết kế, cách người ta gạt mọi thứ vào trong khuôn, cách người ta bọc thế giới lại trong một lớp màn. Đó là lý do các tác phẩm trong Hồi phục dễ cho ấn tượng về những câu chuyện diễn ra đằng sau một tấm kính, đằng sau một màn hình: hiển hiện đấy, cử động đấy nhưng bằng một hiện diện, một động đậy của hình ảnh; rõ ràng đấy, rực rỡ đấy nhưng bằng sự rõ nét, sự sặc sỡ của màu vẽ. Nhân vật của thế giới “phản chiếu và in bóng lẫn nhau nhưng không hề nhìn thấy nhau” ấy dường như khó cưỡng chống xu hướng sống đời nhân vật truyện tranh. Nhưng khi lớp vỏ được bóc đi, hiện lên, một thế giới rậm rì sự sống, một thế giới lấp lánh những tấm gương soi, một thế giới phản chiếu nhau, nhìn thấy nhau trong lúc nhìn thấy chính mình.

Thứ Hai, 11 tháng 3, 2024

Nghĩ về tiểu thuyết “Ai” của Đặng Thơ Thơ

Nguyễn Đức Tùng

image  

Người mẹ mất con là câu chuyện muôn đời của nhân loại. Cái chết và tình yêu, những thứ ấy không bao giờ cũ, lúc nào cũng mới ròng ròng máu huyết. Nhưng Ai của Đặng Thơ Thơ là cuốn tiểu thuyết kỳ lạ, ở đó cái chết được thay bằng sự mất tích, và sự mất tích góp phần làm nên ý nghĩa của đời sống. Ai được tác giả gọi là tiểu thuyết, nhưng tôi đọc, thấy vừa như một tiểu thuyết vừa như một tập hợp các thể loại: tự truyện (autofiction), tùy bút (creactive nonfiction), thơ xuôi (prose poetry). Có một thi pháp truyện và một thi pháp thơ đan xen nhau trong cuốn sách này. Đó là cái viết gây ngạc nhiên, tuy vậy sự kết hợp của các thể loại không lỏng lẻo mà chặt chẽ, chống lại khả năng viết lại các câu văn (paraphrasing). Nhiều nhà văn khi viết tiểu thuyết có khuynh hướng viết những câu xúc động. Đặng Thơ Thơ trái lại, chị chống lại thương cảm và trong một lối hành văn uyển chuyển, các xúc cảm của chị được nén giữ kỹ, chỉ bộc lộ ra thứ ánh sáng khác của lý trí. Đó không phải là một lý trí khô khan nặng phân tích, mà là sự nghiền ngẫm các chi tiết làm cho lối kể chuyện của chị có sức thuyết phục. Câu chuyện của Đặng Thơ Thơ là câu chuyện về người mẹ và con trai, người mẹ yêu con, đau đớn vì sự biến mất của nó trong đời sống, mà chị biết thế nào cũng xảy ra và chị gọi sự xa lìa ấy là mất tích. Đó là khổ đau dự cảm, anticipatory, sự lo lâu có tính báo trước. Mẹ và con có nhiều điểm chung nhau, chia sẻ những kỷ niệm, nhưng họ cũng không nói nhiều về chi tiết hoàn cảnh, lịch sử của cộng đồng, tiểu sử cá nhân, những người thân trong gia đình họ, chẳng hạn. Sức mạnh của cảm xúc dồn hết vào mối quan hệ mẹ và con.

Hậu hiện đại – định kiến, lỗi quan sát và nhận định (Ba phản biện xung quanh hậu hiện đại)

 Inrasara

 

[1] Định kiến

Giáo sư Mai Quốc Liên, nhà phê bình đồng thời là giảng viên Đại học Sư phạm lâu năm, tổng biên tập đặc san Hồn Việt, trong bài “Một vài nhận thức về lí luận văn nghệ hiện thời”, đăng báo Văn nghệ, 22-4-2006, khẳng định rằng:

“Chủ nghĩa “hậu hiện đại”, chủ nghĩa “Tân hình thức” ngày nay cũng đang ế khách và tàn lụi dần ở phương Tây [...]. Theo một bài báo của một GS Mỹ thì hàng năm mới có một người mua sách này ở các hiệu sách. Còn ở ta nó là một món hàng mới…”.

Cuộc sống bắt chước nghệ thuật

 Vương Trí Nhàn

 

Có một mẩu tin tôi đọc từ cuối 2015, nhưng cứ nhớ mãi.

Tin các báo:

Trong phần chất vấn dành cho Thủ tướng phiên sáng ngày 17/11/15 tại Quốc hội, một đại biểu từ Tp HCM, ông Trương Trọng Nghĩa, nêu ra một nhận xét và đề nghị người đứng đầu chính phủ "giải thích thêm cho cử tri về việc này".

Quyền lực và tiến bộ (kỳ 3)

2. Tầm nhìn Kênh đào

Hãy đi cẩn thận, đừng đánh thức sự ghen tị của các vị thần vui sướng, hãy Tránh sự Ngạo mạn.

—C. S. Lewis, “A Cliché Came Out of Its Cage,” 1964

Nếu giả như ủy ban đã quyết định xây dựng một kênh đào có âu thuyền, có lẽ tôi đã đội mũ và đi về nhà.

—Ferdinand de Lesseps, 1880, nói về các kế hoạch xây dựng Kênh đào Panama

Chủ Nhật, 10 tháng 3, 2024

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Phỏng vấn nhà văn Nguyên Ngọc về Ban vận động thành lập Văn đoàn Độc lập Việt Nam

Văn Việt     

image

Xin ông nói về ý tưởng cho ra đời Ban vận động thành lập Văn đoàn Độc lập Việt Nam cách đây 10 năm.

Nguyên Ngọc: Đúng ra tôi đã nghĩ đến chuyện này từ nhiều năm trước nữa.

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Những ngày tháng không quên (cái “buổi ban đầu” của Ban Vận động Văn đoàn Độc lập và Văn Việt)

Hoàng Hưng

Ngày đầu tiên không thể quên là một ngày giữa tháng 1/2014, tại một quán cơm niêu trên đường Ngô Thời Nhiệm Sài Gòn, sáu người đầu tiên họp mặt để cụ thể hoá ý tưởng lập ra một tổ chức quy tụ các cây bút không phải do Đảng Cộng sản lập nên và lãnh đạo! Nhà văn Nguyên Ngọc, nhà báo Lê Phú Khải, nhà ngữ học Hoàng Dũng, nhà thơ Bùi Chát, nhà văn Phạm Đình Trọng, và tôi; có mặt nhà báo Tống Văn Công mà tôi mời tới “chứng kiến”. Cũng “vui” là một em an ninh mà tôi biết mặt từ trước – trong một sự kiện tại Sàn Art khi tôi trình bày về diễn đàn talawas.org của nhà văn Phạm Thị Hoài ở Đức – xuất hiện trong vai “quản lý”, ra đón và nhiệt tình sắp xếp bàn ăn cho chúng tôi!

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Những kỷ niệm thời trước Văn Việt

 Thụy Khuê

 

Năm 2014, anh Nguyên Ngọc sang Pháp, đến thăm và rủ tôi viết cho Văn Việt, dĩ nhiên tôi nhận lời. Nhưng trước hay sau đó, anh Hoàng Hưng cũng đã gửi email và tôi cũng ưng thuận ngay. Đây là tờ báo mạng mà chúng tôi chờ đợi: dựng ở trong nước, in bài cả trong lẫn ngoài nước, không bè phái, không tiêu chuẩn, trừ sự đúng đắn và trung thực.

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Những ngày đầu sôi động với khát vọng độc lập tự do cho văn học

Tiêu Dao Bảo Cự

 

Tôi nhận được thông báo về việc viết bài kỷ niệm 10 năm thành lập Văn Đoàn Độc Lập đúng lúc đang xem lại các email cũ từ thời tổ chức này bắt đầu khai sinh. Thật phù hợp để viết bài về chủ đề này vì nội dung các email đã tái hiện một thời kỳ sôi nổi và đầy sóng gió, đáng để lưu giữ trong lịch sử của Văn đoàn.

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Văn Việt, một khoảnh cho tự do sáng tạo

 Thái Hạo

 

Năm 2021, như luôn thế, tôi đăng tất cả những gì mình viết lên Facebook cá nhân, trong đó có thơ, để nó trôi đi theo dòng thời gian. Rồi một ngày, nữ sĩ Giáng Vân nhắn tin cho tôi, nói muốn xin thơ để đăng trên Văn Việt, hỏi tôi có đồng ý không. Tôi nói tất nhiên là được, bởi tôi đã “xuất bản” chúng rồi, giờ chúng muốn đi đâu thì đi.

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: MỪNG VUI CÙNG VĂN VIỆT 10 NĂM

Vậy là trang Văn Việt đã có mặt trên diễn đàn văn học Việt Nam được 10 năm. Mười năm là khoảng thời gian ngắn so với một hoạt động có tính dài lâu như văn học. Nhưng với những người thực hiện và với độc giả/cộng tác viên Văn Việt, đó có thể coi là thành quả đáng mừng.

Bởi lẽ trang web của Văn Việt: vanviet.info, ngay từ đầu đã bị chặn tường lửa khiến đa số độc giả (do không biết cách vượt tường lửa) đã không thể vào đọc, và tất nhiên không thể gởi bài cộng tác.

Tuy nhiên, dù bị tường lửa cộng với những khó khăn khác bên ngoài trang báo, Văn Việt vẫn có được những tác phẩm giá trị so với mặt bằng chung của văn học Việt Nam hiện nay, nhờ sự tận tâm-chia sẻ-cống hiến của các bạn.

Ban Biên tập Văn Việt vô cùng trân trọng và xin chân thành cảm ơn những gì các bạn đã dành cho Văn Việt. Xin chúc các bạn vẫn tràn đầy năng lượng để tiếp tục con đường đã chọn của mình.

Chúng tôi xin ghi nhận ý kiến/lời nhắc của các bạn đã chia sẻ niềm vui cùng 10 năm Văn Việt.

Ban Biên tập Văn Việt

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Tại sao tôi viết?

 Nguyễn Đức Tùng

René Descartes tin rằng những con lừa biết nói nhưng chúng không chịu nói để khỏi phải làm việc.

Cha đẻ của triết học hiện đại không phải là không có lý: ngôn ngữ là giao tiếp. Bày tỏ và ra lệnh, chất vấn và tha thứ, tố cáo và cầu nguyện.

Ngôn ngữ là quan hệ giữa người viết và người đọc.

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Giải Văn Việt của tôi ngày đó

 Liêu Thái

Sau việc “đóng băng” hàng loạt trang văn chương mạng gồm trong nước và hải ngoại, Văn Việt ra đời như một sự làm lại, cũng là dấu nối, mà cũng là một đối trọng. Ban đầu, thế rồi dần dà, nhiều cây bút đến với Văn Việt như một dòng chảy tự nhiên.

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Từ duyên kỳ ngộ ấy…

 Lê Học Lãnh Vân

 

1) Năm 2018, được tin anh Chu Hảo bị đề xuất kỷ luật với kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương: "Vi phạm, khuyết điểm của ông Chu Hảo là rất nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức đảng, tác động xấu tới tư tưởng xã hội, đến mức phải xem xét, thi hành kỷ luật”, tôi nhớ lại những lần tiếp xúc với anh trong công việc xây dựng Khu Công nghệ cao Tp HCM và Khu Công nghệ cao Hòa Lạc khoảng những năm 2000, nhớ các phát biểu khai mạc hàng năm của anh tại lễ phát thưởng, vinh danh của Quỹ Phan Châu Trinh và nhà xuất bản Tri Thức.

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: 10 năm Văn Việt và tôi

Ngu Yên

10 năm không phải quá dài, nhưng mỗi đời người có được bao nhiêu lần 10 năm?

Những người bỏ ra 10 năm để làm chuyện này, họ có được bao nhiêu lần 10 năm để làm chuyện khác?

Tôi biết mạng lưới Văn Việt và Ban Vận động thành lập Văn đoàn Độc lập qua nhà văn Trần Vũ trong một lần trò chuyện qua điện thoại. Sau đó, anh giới thiệu tôi với nhà thơ Ý Nhi. Từ đó, tôi sinh hoạt chữ nghĩa với Văn Việt.

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Kỷ niệm mười năm Văn Việt

 Bùi Vĩnh Phúc

Mới ngày nào đây, Văn Việt kỷ niệm tròn một tuổi. Thế mà, lại chỉ thoáng một cái, Văn Việt đã sắp lên mười.

Mười năm. Với biết bao bài vở và công sức đóng góp của những tâm hồn, những trái tim và bao nhiêu bàn tay thiện chí. Tất cả đã cùng chung sức nhóm lửa, vun bồi. Trong kỷ niệm một tuổi của Văn Việt, tôi đã có dịp phát biểu: “Giữa rừng diễn đàn báo chí trên không gian mạng, Văn Việt giống như một cây non đang vươn lên trong nắng. Một cây non đang ngẩng cao đầu tiếp nhận nguyên khí của trời đất để lớn dậy từng ngày. Với sương móc, nắng gió, và cả bão bùng phía trước. Ở một góc độ khác, Văn Việt lại cũng giống như một giếng nước trong lành, mát và thơm. […]”. Bây giở, thêm chín năm đã trôi qua, Văn Việt đã có những bước đi có vẻ vững chãi hơn, sức sống có lẽ dẻo dai hơn, và khoảng trời phía trước như đã càng ngày càng rõ ràng và mở rộng hơn. Nhưng, cùng với ánh nắng chan chứa và bùng sáng của mặt trời trước mặt, cùng với tiếng gió reo phần phật trên đầu, những cơn bão, tôi nghĩ, hẳn vẫn còn đang bập bùng phía trước.

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Văn Việt mười năm

 Đoàn Huyền

 

Sinh nhật mười năm, chỉ cần thế, đã đủ lý do để chúc mừng. Nhưng, mười năm Văn Việt là mười năm của một tồn tại chưa từng thôi mấp mé bờ vực, của một tia sáng chưa bao giờ ngừng đứng trước nguy cơ bị bóng tối phủ trùm. Thực tế ấy thừa uy lực để tránh cho sự kiện này trở thành dịp của những lời chúc mừng đãi bôi. Hơn hết, nó đủ sức nặng để trở thành cơ hội cho người viết, đặc biệt, những người viết trẻ, bày tỏ lòng ngưỡng mộ, và sự cảm tạ dành cho những người chủ trương và can trường đương đầu với sóng gió vì sự xuất hiện và tồn tại của một văn đàn, nơi kiên định bảo vệ cho điều kiện tiên quyết của sự viết: độc lập tinh thần và tự do tư tưởng. Không chỉ thế, nó còn là lúc mở ra một không gian cho người viết suy ngẫm về một thực thể mà sự tồn tại nói lên nhiều điều: không những về văn chương, văn hóa, và dân tộc Việt, mà còn về bản thân người viết và sự viết của chính họ.

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Tư liệu về Văn Việt trên báo chí (3)

TỪ NHÂN VĂN-GIAI PHẨM ĐẾN VĂN ĐOÀN ĐỘC LẬP

Nam Dao

23 Tháng Năm 2015 3:54 SA

clip_image001

Hội Nhà Văn Việt Nam TP Hồ  Chí  Minh - chắc được chỉ  đạo từ những  cấp cao hơn  như Ban Tuyên Giáo của Đảng Cộng Sản Việt Nam (ĐCSVN), rồi Hội Nhà Văn Việt Nam ( HNVVN) -  mới đây gạch tên 9 hội viên không cho bầu làm đại biểu tham dự Đại Hội Nhà Văn lần IX sẽ nhóm họp ở Hà Nội vào tháng 7 năm nay.  Những hội viên bị gạch tên[i] đều là thành viên của Ban vận động thành lập Văn Đoàn Độc Lập (BVĐVĐĐL). Tập hợp này bị thế quyền gán cho là ‘’ ám muội’’, là ‘’diễn biến’’, tự tung tự tác tìm cách thoát trói buộc những định chế chính trị xưa nay vốn là rào cản tự do sáng tác và tự do ngôn luận.Khi được chỉđạo chỉ nhằm phục vụ chính trị, văn học là thứ văn học minh họa kiểu người tốt việc tốt, lu loa tuyên truyền tô hồng, đẩy người  viết vào cách thế nhìn nghiêng với một mắt, thậm chí nhắm tịt cả hai mắt, mô tả cho ‘’phải đạo’’ một thứ hiện thực xã hội tô vẽ, hoang tưởng, đậm mùi duy ý chí.  Loại văn học văn chương có lãnh đạo chính trị này khiến một  nhà thơ trẻ vào đầu những  năm 80 đau xót kêu:

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Tư liệu về Văn Việt trên báo chí (2)

    Ý NHI: KHÔNG TIN VÀO THỨ VĂN HỌC ‘ĐƯỢC PHÉP’

    Liêu Thái/Thực hiện

    Lời Tòa Soạn: Hôm 11 tháng 5 vừa qua, 20 nhà văn, nhà thơ tại Việt Nam cùng tuyên bố từ bỏ Hội Nhà Văn Việt Nam, một cơ quan ngoại vi của đảng CSVN. Sự kiện này gây chấn động trong giới văn nghệ tại Việt Nam.  Một trong những lý do đưa ra là ‘nhận thấy tình trạng suy thoái của Hội đã trở nên không thể cứu vãn nếu không có sự thay đổi để thực sự là một tổ chức nghề nghiệp tập hợp những người viết muốn xây dựng một nền văn học Việt Nam đích thực, tự do, nhân bản.”

    Để tìm hiểu thêm, báo Người Việt lần lượt phỏng vấn các nhà văn, nhà thơ về hành động này. Loạt bài phỏng vấn do Liêu Thái thực hiện.

Số đặc biệt 10 năm Văn Việt: Tư liệu về Văn Việt trên báo chí (1)

SỰ RA ĐỜI CỦA VĂN ĐOÀN ĐỘC LẬP VIỆT NAM

Mặc Lâm, biên tập viên RFA 2014.03.08

clip_image001

Cuộc gặp gỡ của nhóm Văn đoàn Độc lập Việt Nam tại Sài Gòn hồi tháng 1 năm 2014. Courtesy FB Phạm Đình Trọng

Một tổ chức của xã hội dân sự gồm 62 người hoạt động trong lĩnh vực văn học trong và ngoài nước do nhà văn Nguyên Ngọc đứng ra vận động thành lập mang tên Văn đoàn độc lập Việt Nam. Như tên gọi, Văn đoàn này hoàn toàn độc lập với mọi hệ thống tổ chức và thiết chế trong nước.