Kỳ 14

Quỳnh vừa đẩy cửa len vào vừa kêu tôi. Trong bộ đồng phục màu xanh của hãng hàng không Quỳnh giống như một nữ quân nhân hơn là một nhân viên dân sự.

 Lê Tất Điều

Xét trên bình diện vật lý, thuyết Big Bang “tồi tệ hết thuốc chữa” (atrocious and unjustifiable from a physical point of view.) Bạn đọc đừng giật mình, nhăn mặt. Lời chỉ trích nặng nề ấy của Einstein, không phải của tôi.

Phạm Châu

1) Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao có nhất thiết phải là thẩm phán hay không?

a) Điều 26 Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân quy định về vị trí Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao như sau: “Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao do Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm theo đề nghị của Chủ tịch nước. Nhiệm kỳ của Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao theo nhiệm kỳ của Quốc hội.”

Nghĩa là không nêu yêu cầu Chánh án phải là thẩm phán.

Trịnh Cung (FB Bất Bại Nguyễn)

1.

Sau 1975, Nền Văn Hoá Ứng Xử VNCH Đã Suy Vong?

Ít ra là hơn 15 năm trở lại đây, văn chương Sài Gòn đã xuất hiện dòng văn chương thô tục và ngôn ngữ Việt đường phố rất lạ tai, nếu không quen nghe thì không hiểu được giới trẻ họ nói gì. Hai hiện tượng tiếng Việt này đã đặt dấu ấn của nó trên mạng xã hội toàn cầu. Nhưng đó chưa phải là điều vô lý và đáng buồn mà cái ngôn ngữ thô lỗ, mạ lỵ và chửi bới xuất hiện thường xuyên trên mạng xã hội bởi những người Việt có học, trí thức và làm văn nghệ nay đã thuộc lớp trung niên sống ở hải ngoại mới là điều đáng thất vọng.

Lê Học Lãnh Vân

Ngày đó, sau giờ đá banh tại sân vận động Lam Sơn của trường Petrus Ký, tụi học sinh tôi lén ra cổng sau trường. Mấy đứa sành sỏi kêu cà phê, có đứa còn gắn điếu thuốc lên môi ngó thiệt tức cười, mấy đứa lớ ngớ như tôi đứng ngó mông ra đường Trần Bình Trọng.

Bút danh Ngọc Diệp xuất hiện cách đây không lâu. Nhưng Thơ Bạch Diệp (tên thật của Ngọc Diệp) đăng trên các báo, tạp chí từ địa phương đến trung ương đã hàng chục năm. Bạch Diệp là tác giả của hai tập thơ VŨ ĐIỆU LAM (2011) và TÙNG GAI (2014) do Nxh Văn học ấn hành.

T.Vấn & Bạn Hữu thực hiện (2020)

Không có ngày Chủ Nhật - Sáng tác: Anh Thy

Trình bày: Giao Linh (Pre 75)

Nguyễn Văn Tuấn

Trong phiên toà 'Giám đốc thẩm' có một nhận xét có chút 'hơi hám' khoa học của một chánh án hay thẩm phán là 'diễn biến tâm lí' của Hồ Duy Hải. Nhưng khi đọc kĩ thì hình như cách hiểu về diễn biến tâm lí của người này không giống như trong y văn. Trong thực tế, chính diễn biến tâm lí có thể giải thích tại sao lời khai của Hồ Duy Hải – nói theo tiếng Anh là – false self-confession (hay tự thú tội giả).

CÁI LƯỚI

6.

Tô kéo nhẹ áo mẹ, ra hiệu mẹ ngồi xuống ghế cạnh hắn. Hắn uống cà phê, từng ngụm nhỏ và kín đáo nhìn ngắm kĩ càng từng nét răn trên khuôn mặt hốc hác của mẹ.

Tiếp tục viết được một lúc, Tô chợt hỏi:

"Me! Lan thức hay ngủ?"

"Còn thức con ạ!"

"Lan có khóc không?"

Bà Hạ lắc đầu. Những tình cảm khắc khoải lại thấp thoáng trong cặp mắt Tô.

Truyện Nguyễn Ngọc Hoa

Rời căn nhà dưới chân núi Ngự Bình, gia đình tôi dọn sang xóm Cửa Nhà Đồ, tức là Cửa Chánh Nam của kinh thành Huế, và còn gọi là Cửa Sập vì vòm và vọng lâu bị sập trong trận lụt năm Quý Tỵ (1953) khiến gạch đá và vữa tường bít hẳn lối đi. Từ ngoài đường chính dọc theo bờ sông Hương đi vào là đoạn đường ngắn xuyên qua khu nhà ở, đến cây cống dài cong cong bắc ngang qua “hồ” nước đen thui đầy rác rưới, lác đác vài chiếc lá sen già đã đổi sang màu đen thẫm, rồi mới tới cửa thành. Người Huế quen gọi là “hồ” mà thật ra là hào nước quanh thành.

Chỗ ở mới của chúng tôi là ngôi nhà tranh nằm ở đầu cầu. Nhà cửa nơi thị tứ san sát không có vườn tược, vài cây trứng cá rải rác trước nhà và đôi ba cây thầu đâu (cây sầu đông) nằm phía sau, người ta sống chen chúc nhau trong không gian chật hẹp, trẻ con suốt ngày rong chơi ngoài đường, và những gánh hàng rong rao bán thức ăn không ngớt.

Sung sướng nhất là gặp lại con Cúi, người bạn duy nhất của thằng Bé từ ngoài làng. Cậu Há đã chuyển qua làm thông ngôn cho Ủy hội Quốc tế Kiểm soát Đình chiến và di cư bằng máy bay vào Huế từ trước. Nhà cậu nằm ở mặt tiền nhìn ra sông Hương, cách xa nhà tôi chừng nửa cây số. Gặp lại tôi, con Cúi mừng húm,

“Tau sợ mi kẹt lại ngoài nớ thành thằng Việt Minh con”.

“Làm răng tau làm thằng Vẹm được?”, tôi phản đối yếu ớt.

“Ba tau nói ngoài tê ai cũng thành Việt Minh hết. Con nít ba tuổi cũng bị bắt vô đoàn nhi đồng hay thiếu nhi chi đó. Rồi hắn dạy cách rình rập cha mẹ ông bà mà báo cáo với cán bộ”, con Cúi chỉ ngón tay đe dọa.

“Hắn bắt mà tau không thèm vô mấy đoàn nớ thì răng?”, tôi ngây thơ hỏi.

“Mi nói thiệt hay nói chơi rứa? Không sợ hắn bỏ tù mạ mi rồi cấm không cho bán đồ ăn để nhà mi chết đói hay răng?”.

“Tại rứa mà mẹ tau mới cực khổ đem tụi tau vô đây”.

Như ngày trước, con Cúi dạy tôi chơi ô làng, đánh thẻ, và nhảy cò cò – chơi nhà cò, đứa nào thua, cò ba vòng. Nó thuộc lòng nhiều bài hát các ca sĩ nổi tiếng hát trên đài phát thanh Huế, bắt được bằng chiếc máy thu thanh tân kỳ khắp xóm chỉ có nhà cậu Há mới có. Tôi thích con Cúi hát bài “Gạo Trắng Trăng Thanh”,

... Ai đang đi, trên đường đê

mà bọn trẻ trong xóm tinh nghịch đổi thành

... Ai đang đi, trên cầu mông

Một hôm, nhà con Cúi có người khách khác thường: Cậu Tràn, em cậu Há, theo bên tê lâu nay sống ở đâu làm gì không ai biết, đột ngột xuất hiện “thăm gia đình”, vì chính phủ hai bên cho phép qua lại thăm viếng thân nhân trong khi chờ đợi tổng tuyển cử như hiệp định Giơ-Neo (Genève) quy định.

Con Cúi rủ tôi và anh Quang ra ngoài bờ sông, đứng dưới tàn cây phượng vĩ, nhìn quanh nhìn quất không thấy ai mới nói,

“Chú Tràn ni không đếm xỉa tới ai, khăng khăng kêu ba tau về làm việc cho Việt Minh”.

“Hắn nói răng?”, anh tôi bắt đầu chú ý.

“Chú nói ngoài làng chừ sướng lắm; ai nấy đều ăn nên làm ra, những chỗ đất trống trước đây như khoảnh đất ngoài thành Đồng Hới trồng cam trồng quít đầy dẫy, ăn ngập họng mà còn cả đống nên không ai thèm hái”.

“Răng hắn nói như thiệt rứa? Mới hơn nửa năm mà trồng cây đã ra trái”, anh cười khà khà.

Con em họ tôi tiếp tục kể lể,

“Chú khoe trai gái trong làng ai cũng cắp sách tới trường. Trường làng chừ xây lên ba tầng thành trường trung học to hơn trường Khải Định”.

“Lúc mình ở ngoài nớ, khắp làng không ai học hết lớp ba, làm răng có học trò học lên trung học?”, tôi nghe không lọt tai.

“Chú nói dóc nhà mô cũng có hai ba cái máy thu thanh, nghe nhạc Liên Sô và Trung Quốc chán cả tai nên chừ cho con nít chơi”.

“Tổ cha thằng Vẹm phách tấu; phét lác như con c... tau!”, anh nổi sùng.

Nó níu tay anh tôi,

“Chưa hết mô! Chú nớ tối ngày dụ dỗ anh Xê tau về làng, và hỏi thăm hàng xóm rất kỹ về cha mi và mấy người làng mình có chức phận trong ni”. Thằng Xê là anh con Cúi, trạc tuổi anh Quang, ngày ngoài làng hay ỷ thế cha phá làng phá xóm.

“Hắn hỏi chuyện chi?”, anh tôi ngạc nhiên.

“Đủ thứ hết! Như cha mi đóng đồn chỗ mô, về nhà một tuần mấy lần, ăn ngủ lúc mô; thậm chí hỏi cha mi ngủ với dì hai ở phòng mô”.

Anh Quang trầm ngâm suy nghĩ; tôi biết anh lo, nhưng cố trấn an tôi và con Cúi,

“Thằng cha ni kiếm chuyện để tò le; chắc không có chi mô”. “Tò le” là tọc mạch, ngồi lê đôi mách.

“Chú nớ gian ác lắm chớ không phải chơi mô”, con Cúi không đồng ý.

“Như ri nì (thế này), mi với thằng Bé cứ chơi đánh thẻ hay ô làng như thường lệ, nhưng phải coi chừng hắn bàn chuyện chi, với người mô, và họ ở chỗ mô tới”.

“Nghĩa là hai đứa tau phải mần việc dọ thám?”.

“Kể như rứa đi”.

“Rứa mi mần chi?”, con Cúi nhìn anh với đôi mắt nghi ngờ.

Bị con bé hạch hỏi về vai trò của mình, anh tức mình nạt,

“Giao việc chưa mần mà đã hỏi ỏm óc... ”.  “Hỏi ỏm óc” là hỏi lăng nhăng khiến người ta bực mình.

“Đừng học dọi (bắt chước) cha mi ăn hiếp liền bà”, con Cúi phản pháo.

“Hai đứa mi nhỏ theo dõi trong nhà, hắn ra đường thì tau với thằng Vượng rình theo”, anh tôi dịu giọng.

“Thằng Vượng con ông Thịnh hiến binh hả?”.

“Hiến binh” là tên gọi thời ấy của “quân cảnh”. Thằng Vượng là “đệ tử ruột” của anh Quang; anh đi đâu nó cũng đi theo và làm gì cũng làm theo như bóng với hình. Anh kể tài thằng Vượng,

“Hắn là con trai Huế chính cống, thuộc lòng mấy đường kiệt (ngõ hẻm) trong xóm và kể vanh vách từng nhà ở mặt tiền từ bến Thương Bạc tới cầu Bạch Hổ”.

Một tuần sau, chúng tôi tụ họp lại dưới tàng cây phượng vĩ. Con Cúi tức tối vì anh Quang chú tâmvào việc hái trái phượng trên cây hơn là chuyện đối phó với cậu Tràn,

“Bữa qua có hai thằng cha đầu trâu mặt ngựa, ăn nói hoang đàng tới thăm chú nớ”.

“Bọn hắn hẹn gặp thêm các bạn khác ở động nhền nhện trong xóm. Mà ‘động nhền nhện’ là cái chi?”, tôi tiếp lời con Cúi và thắc mắc.

“Chắc là động đĩ của mụ Lác béo ú rồi!”, thằng Vượng gật gù.

Tôi hỏi gặng cho bằng được,

“’Động’ như ‘động yêu tinh’ trong Tây Du ký thì tui biết rồi, nhưng ‘đĩ’ là cái chi?”.

“Là liền bà bán thân cho khách làng chơi”, thằng Vượng cười ngặt nghẽo.

“Làm răng bán thân được? Bán thì ai mua,mà mua để làm chi?”, tôi tiếp tục chất vấn.

“Thằng Bé đừng rộn ràng tau đập chết chừ; kể tiếp đi”, anh Quang cong tay dọa cú đầu.

Tôi ấm ức bổ túc tin tức thu lượm được khi nghe lóm cậu Tràn nói chuyện với bạn,

“Hắn dặn hai người tê nhắc nhở đám bạn chuẩn bị mang theo nhiều ‘xí xập gì’ để cho mấy ‘con gà đá’ được ‘chết sướng’; nghĩa là răng?”.

“Không biết, chắc là ký hiệu bí mật dặn đồng đảng đem theo khí giới hay dụng cụ chi đó”, anh tôi lắc đầu.

(Nhiều năm sau, tôi khám phá ra “xí xập gì” là cách đọc theo tiếng Quảng Đông của “tứ thập nhị,” tức là số “42,” tên một loại thuốc cường dương làm tại Chợ Lớn, nhưng tôi tin giải thích đầu tiên của anh Quang là đúng.)

***

Ngày hăm ba tháng Chạp ta, mẹ và dì Cúc sửa soạn nấu cúng đưa ông Táo về Trời. Tôi và anh Quang đứng xớ rớ trước nhà thì con Cúi hớt hơ hớt hải chạy tới,

“Chú Tràn đi rồi...”.

“Hắn đi mô?”, anh tôi bình tĩnh hỏi.

“Đêm qua, chú nớ biến mất cùng với anh Xê của tau. Sáng ni không thấy tăm hơi”, con Cúi vừa nói vừa thở hổn hển.

“Ba mi nói răng?”, tôi nóng nảy hỏi.

“Ba tau dặn trong nhà không ai được hở mui (môi) ra ngoài, không thì ở tù rục xương cả lũ”.

“Từ đây phần việc của hai đứa bây xong rồi. Khôngđược nói cho ai biết, nghe chưa?”, anh tôi căn dặn.

Đêm ba mươi, mẹ cúng giao thừa thì cha lái xe Giép (Jeep) về nhà.  Trong cơn say, cha lùi xe thắng không kịp, ủi sập một góc nhà bếp, để xe nằm nguyên tại chỗ, rồi lảo đảo bước vào ngủ phòng dì Cúc. Sáng mồng một Tết, mặt trời lên cao, mẹ dậy sửa soạn bàn thờ cúng gia tiên đầu năm mà chưa thấy dì Cúc hay cha dậy. Mẹ bưng thau nước chùi nhà, vén màn tạt vào giường cha và dì Cúc đang ôm nhau ngủ. Cha giật mình tỉnh dậy, không kịp mặc quần nhảy ra chửi chói lói,

“Tổ cha thằng Ấm và con Bèo đẻ ra con chó khốn nạn là mi... ”, và thêm một tràng tiếng chửi tục tĩu khác.

“Cha nói ai?”, tôi khều anh Quang.

“Cha kêu tên ôông mệ ngoại chưởi mẹ chớ ai”, anh Quang véo tai tôi nói nhỏ.

Anh chua chát than,

“Không có tau thì cha đã đi đời nhà ma, còn mô mà chưởi mẹ!”.

“Răng rứa?”, tôi chưa hiểu ra.

“Tau với thằng Vượng theo dấu thằng cha Tràn đến ‘động nhền nhện’; đó là địa điểm hội họp của tụi Vẹm gài lại nằm vùng ở Huế”.

Anh hãnh diện,

“Ông Thịnh nói bọn Vẹm mở chiến dịch ‘Diệt Ác Ôn’ ám sát viên chức Quốc gia. Bữa qua, đợi bọn hắn tụ họp đông đủ phe mình mới xông vô túm trọn ổ. Nếu không, túi (tối) qua cha bị hắn làm thịt rồi!”.

“Bắt được cậu Tràn không?”.

“Họ để yên cho hắn trở về Bắc cùng với thằng Xê tuần trước...”.

Tôi gãi đầu suy nghĩ,

“Nếu biết trước cha ác với mẹ như ri, anh có theo dõi bọn Vẹm và báo hiến binh hay không?”.

“Chuyên môn hỏi ba láp ba xàm!”, anh cú đầu tôi thật mạnh.

Ngày mồng một tết bị cú đầu nên tôi bị xui xẻo suốt năm. Nhưng không sao, những ngày rủi ro luôn luôn ghi chuyện đáng nhớ và khiến cho những ngày khác trở nên vui thú tuyệt vời.

Ngày 12 tháng Hai, 2014

(tưởng nhớ nhà văn Hoàng Ngọc Biên (1938-2019)

Trần Đình Sơn Cước

Như Huy

1- Nếu bạn có 140.000 euro, khoảng 4 tỉ, thì bạn sẽ làm gì? Một số người sẽ mua nhà, hẳn thế. Nghệ sĩ Maria Eichhorn, người Đức, sinh năm 1962, cũng vậy. Bà cũng lấy 140.000 euros để mua nhà. Tuy nhiên, căn nhà bà mua tại số 15 phố Starvopoulou, Athens, từ đại diện của các anh chị em của gia đình đồng sở hữu căn nhà, là ông Stavros Papoutsis, lại không phải với mục đích để ở, và số tiền khoảng 4 tỉ tiền Việt bà chi ra cũng không phải của bà mà từ ngân quỹ của Bộ Xã hội và Văn hoá Thuỵ Sĩ cùng Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Zürich.

Nguyễn Thông

Kỳ 1:

Hôm rồi, Ban Tuyên giáo của đảng tổ chức khá trọng thể lễ trao giải cho những cá nhân, tập thể, tác phẩm học tập và làm theo tấm gương tư tưởng, đạo đức, phong cách của cụ Hồ. Điều này nhà nước chính quyền thực hiện hằng năm nhưng năm nay là mốc kỷ niệm chẵn hoành tráng (130 năm) nên độ lễ cũng hoành tráng hơn.

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

Việt Nam, ngày 15 tháng 5 năm 2020

KIẾN NGHỊ XEM XÉT LẠI QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM CỦA HỘI ĐỒNG THẨM PHÁN TOÀ ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO ĐỐI VỚI VỤ ÁN HỒ DUY HẢI

Kính gửi: ​
- Chủ tịch Nước​
- Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Đồng kính gửi:
- Ủy ban Tư pháp Quốc hội
- Ông Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao
- Ông Chánh án Toà án nhân dân tối cao
- Liên đoàn Luật sư Việt Nam.

Kỳ 12

Nhưng tình hình thế này làm sao Quỳnh có thể tới được chỗ hẹn. Tất cả mọi lối vào quán như thế là bị kẽm gai ngăn lại.

Tôi thấy nhiều xe Cảnh Sát Dã Chiến đang đổ xuống ở góc đường Tự Do và Lê Lợi. Ngay bên ngoài cửa kính của quán nước, tôi cũng vừa chợt thấy một chiếc Dodge đầy lính nai nịt gọn gàng, mặt nạ chống hơi ngạt ở cổ, súng phóng lựu đạn cay cầm ở tay và mộc chống biểu tình dựng dưới chân.

Phạm Nguyên Trường

21. Charisma - Sức cuốn hút của lãnh tụ. Charisma ban đầu là khái niệm thần học, nghĩa đen là “quà tặng của ân sủng”, thuộc tính của các vị thánh trong thần học Công giáo. Max Weber sử dụng từ này để mô tả một trong ba biểu hiện chính của quyền lực chính trị. Đối với Weber sức cuốn hút là phẩm chất cá nhân, đấy là sức hấp dẫn và sức mạnh nội tâm, có thể truyền cảm hứng để tạo ra lòng trung thành chính trị sâu sắc trong đám đông dân chúng. Do đó, các nhà lãnh đạo có sức cuốn hút giành được sự ủng hộ của những người theo họ vì lý do hoàn toàn mang tính cá nhân hơn là chính sách cụ thể nào mà họ ủng hộ, hoặc vì những lãnh tụ nàu là người cai trị “chính danh” do kế thừa theo truyền thống. Gandhi, Nasser, Mao Trạch Đông, Fidel Castro, Hồ Chí Minh, Hitler là những người dường như có thể thu được sự ủng hộ của quần chúng vì có khả năng này. Danh sách này có một số người, trong đó có Hitler, có sức cuốn hút là do tính cá nhân chứ không phải là đạo đức. Về mặt chính trị, khó khăn lớn nhất, như Weber đã chỉ ra: Nhà lãnh đạo có sức cuốn hút có thể xây dựng được quốc gia hay đảng phái xung quanh ông ta, nhưng sau họ, ai sẽ là người lãnh đạo, ai sẽ là người thừa kế? Dường như các tổ chức do lãnh tụ có sức cuốn hút quần chúng có thể chỉ tồn tại trong thời lâu nếu có những nguyên nhân thực tế hoặc truyền thống ủng hộ, hoặc nếu người ta tiếp tục phát triển được những lực lượng này.

Bùi Công Trực

Đại hội lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2020-2025 của Đảng bộ Văn phòng UBND tỉnh Bắc Ninh, tháng 2/2020. Ảnh: baotintuc.vn

Ước đoán ở mức rất khiêm tốn, số tiền người dân phải trả cho các đại hội đảng ở riêng cấp địa phương đã đủ cho Thanh tra Chính phủ hoạt động hơn 25 năm.

***

Các đảng bộ địa phương trên cả nước đã bắt đầu tổ chức đại hội nhằm bình bầu ra những đại biểu “tinh hoa” tham dự Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, sự kiện 5 năm mới có một lần. Họ sẽ bầu ra các ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, từ đó là các cơ quan đầu não như Ban Bí thư và Bộ Chính trị, cũng như các vị trí được cho là sẽ trở thành lãnh đạo của Việt Nam.

Tuy nhiên, một hoạt động thuần túy đảng phái như vậy lại tiêu tốn kha khá ngân sách của phía chính quyền, mà nói thẳng ra là từ thuế, phí và các nguồn thu đáng ra có thể dùng cho nhiều hoạt động quản trị nhà nước và chính sách dân sinh.

Dưới đây, bài viết tổng hợp một số điều tréo ngoe, nhưng lại là sự thật chính trị mà hàng thập kỷ người dân Việt Nam đã, đang và chắc chắn sẽ phải tiếp tục đối mặt nếu không có bất kỳ thay đổi hay yêu sách cơ bản nào được đưa ra.

Tổng chi có thể rất lớn, nhưng không công khai

Trước khi đi sâu vào những vấn đề pháp lý, có lẽ cần cho bạn đọc cái nhìn toàn cảnh về cách mà ngân sách được sử dụng cho các kỳ đại hội.

Hiện nay, việc công khai chi phí tổ chức các kỳ đại hội vẫn còn rất mờ mịt.

Tổng quan quy định của Luật Tiếp cận Thông tin không hề nhắc đến các vấn đề minh bạch tài chính liên quan đến quá trình hoạt động, vận hành của các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội…

Mặt khác, Luật Ngân sách Nhà nước thì có Điều 15 quy định về trách nhiệm công khai ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, Luật này cũng chỉ quy định về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước bên khối chính quyền mà không nhắc đến phần ngân sách nhà nước sử dụng cho khối tổ chức chính trị.

Việc tìm kiếm thông tin về chi phí tổ chức đại hội đảng nói riêng và chi phí chi cho vận hành của tổ chức đảng nói chung buộc người viết phải thử vận may với các báo cáo của Bộ Tài chính, cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm trực tiếp về ngân sách và thu chi quốc dân.

Theo đó, có thể thấy Bộ Tài chính có lập một website riêng khá dễ sử dụng và theo dõi. Tuy nhiên, thông tin chi tiết về chi ngân sách mà họ cung cấp thì không giúp ích gì lắm cho người đọc, dù thứ họ muốn tìm là gì.

Lấy ví dụ vào ngày 15 tháng Tư năm 2020, Bộ Tài chính có công bố Ước toán thực hiện ngân sách Quý I/2020, tức khoảng thời gian đã lên kế hoạch tài chính và chi nhằm chuẩn bị cho các kỳ đại hội bắt đầu vào tháng Năm.

Tuy nhiên, trong mục chi chỉ xuất hiện vỏn vẹn ba tài khoản là chi thường xuyên (cao nhất, ở mức 343 ngàn tỷ đồng), chi trả nợ lãi và chi cải cách tiền lương. Ước toán rõ ràng không có tác dụng gì trong việc kiểm tra, giám sát minh bạch tài chính từ phía người dân.

Vì sự bí bách thông tin này, người viết buộc phải tìm từ các nguồn cấp thấp hơn và vi mô hơn. Điều này sẽ làm mất đi khả năng khái quát hóa về độ “ngốn” kinh phí của các kỳ đại hội đảng. Tuy nhiên, đây có vẻ là cách duy nhất để tiếp cận với chúng.

Ví dụ, vào tháng Tư mới đây, có công văn chính thức của Ủy ban Nhân dân tỉnh Lạng Sơn gửi cho Bộ Tài chính đề nghị hỗ trợ kinh phí tổ chức đại hội đảng các cấp tỉnh Lạng Sơn nhiệm kỳ 2020-2025. Số tiền yêu cầu lên đến hơn 85 tỷ đồng cho các kỳ đại hội ngắn ngủi.

Cụ thể hơn, Ủy ban Nhân dân tỉnh yêu cầu gần 10 tỷ đồng cho kỳ đại hội cấp tỉnh, 66 tỷ đồng cho kỳ đại hội cấp huyện. Thậm chí còn có cả kinh phí để “cải tạo, sửa chữa công trình phục vụ Đại hội Đảng bộ các cấp” (tức chi phí cố định đáng lẽ phải hạch toán riêng biệt, không biết vì sao lại có thể xin), với hơn 10 tỷ đồng.

Và điều quan trọng hơn cần nhớ rằng Lạng Sơn là một trong những tỉnh vùng núi khó khăn, với số lượng đảng viên không quá cao, dân số thấp và chi phí sinh hoạt được đưa vào diện dưới cùng của cả nước.

Hay trong một tài liệu khác mà người viết tìm được của Ủy ban Nhân dân thị xã Quảng Trị (tức chỉ ở cấp huyện), được ban hành ngày 28 tháng Hai năm 2020, số tiền mà họ đề nghị Sở Tài chính tỉnh gửi Trung ương xem xét hỗ trợ cho địa phương mình lên đến 5,7 tỷ đồng.

Theo đó, tiền ăn dành cho đại biểu và khách mời trong hai ngày đại hội… cấp xã không thôi đã là gần 800 triệu đồng, công tác “tuyên truyền” phục vụ đại hội là 150 triệu đồng, và tiền “chi bồi dưỡng trực tiếp” là gần 300 triệu đồng.

Một huyện khác là Hướng Hóa cũng yêu cầu chi 2,5 tỷ đồng cho các đại hội cấp huyện và 5,1 tỷ đồng cho các đại hội cấp xã, tổng là khoảng 7,6 tỷ đồng.

Quảng Trị có 10 đơn vị hành chính cấp huyện, Lạng Sơn có 11 đơn vị. Dân số Quảng Trị là khoảng 600 nghìn người, Lạng Sơn là khoảng 800 nghìn người, thuộc nhóm các tỉnh có quy mô dân số thấp nhất cả nước và kinh tế dưới mức trung bình cả nước.

Vậy cho dù lấy con số của Lạng Sơn (85 tỷ) là con số trung bình của mỗi tỉnh, người viết hoàn toàn có thể phỏng đoán chi phí tổ chức đại hội đảng được chi ra dành cho 64 tỉnh thành là gần 5.500 tỷ đồng, không tính khối đảng cơ quan trung ương và đại hội toàn quốc. Và đây là một mức ước đoán rất khiêm tốn.

Theo những số liệu mà Luật Khoa đã thu thập trong các bài viết trước đó, số tiền này đủ để Thanh tra Chính phủ và Ủy ban Dân tộc của Chính phủ hoạt động trong hơn 25 năm; và dư để chi cho của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn – vốn là một trong những bộ chủ chốt của Việt Nam – hoạt động trong một năm (dự toán năm 2020 ở mức 5.300 tỷ đồng).

Luật được hướng dẫn bằng quy định của… Văn phòng Trung ương Đảng

Đây không phải là một tiêu đề giật gân để thu hút bạn đọc, mà nó là sự thật.

Về Luật Ngân sách Nhà nước mà chúng ta đã nhắc đến ở trên, tại Điều 36 và 38 cho thấy, ngân sách trung ương lẫn ngân sách địa phương đều có trách nhiệm chi thường xuyên cho hoạt động của tổ chức chính trị (mà ở đây chính là Đảng Cộng sản Việt Nam).

Ở khoản 7 và khoản 8 của Điều 8 về nguyên tắc hoạt động của ngân sách nhà nước, kinh phí hoạt động của các tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp được thực hiện theo nguyên tắc tự bảo đảm; ngân sách nhà nước chỉ hỗ trợ cho các nhiệm vụ nhà nước giao theo quy định của Chính phủ. Theo đó, ngân sách nhà nước bảo đảm cân đối kinh phí hoạt động của tổ chức chính trị và các tổ chức chính trị – xã hội.

Tuy nhiên, đó cũng là toàn bộ những gì Luật Ngân sách Nhà nước nói về khoản chi cho Đảng Cộng sản Việt Nam.

Nghị định 163/2016 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Ngân sách Nhà nước, tại Điều 9, Chính phủ lại “giao Bộ Tài chính quy định cụ thể về quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước đối với các cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam.”

Thông tư 40/2017 của Bộ Tài chính quy định về chế độ công tác phí và chế độ hội nghị cho chúng ta một hy vọng để hiểu rõ hơn về nguyên tắc và cách thức chi ngân sách cho các hoạt động của đảng nói chung và đại hội đảng các cấp nói chung, bằng một văn bản quy phạm pháp luật hợp pháp.

Song ngay trong Thông tư, Bộ Tài chính khẳng định chi ngân sách cho “Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam, Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc, hội nghị của các cơ quan thuộc Đảng Cộng sản Việt Nam” sẽ được thực hiện riêng theo quy định của các cấp thẩm quyền, nhưng không xác định cấp thẩm quyền nào.

Vậy cuối cùng cấp thẩm quyền nào quyết định về thu chi ngân sách cho các kỳ đại hội?

Dần dần, người viết nhận ra rằng khó có thể tìm ra một văn bản quy phạm pháp luật thật sự để quản lý thu chi ngân sách dành cho hoạt động của tổ chức Đảng Cộng sản Việt Nam.

Nội dung “pháp lý” được viện dẫn trong các văn bản liên quan thật ra chủ yếu là Quyết định số 99-QĐ/TW, ngày 30/5/2012 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về ban hành Quy định chế độ chi hoạt động công tác đảng của tổ chức cơ sở đảng, đảng bộ cấp trên trực tiếp cơ sở (“Quyết định 99”).

Riêng đối với chi phí dành cho chế độ chi tổ chức đại hội đảng các cấp tiến tới đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng trong năm 2020 tới đây thì do Quyết định 3989-QĐ/VPTW ngày 16/8/2019 của Văn phòng Trung ương Đảng quy định.

Hiện người viết vẫn chưa tìm được toàn văn đầy đủ của Quyết định 3989, có thể do nó chỉ được ban hành nội bộ. Song đây cũng là minh chứng rõ ràng nhất cho sự tréo ngoe trong minh bạch về thu chi ngân sách của tổ chức Đảng Cộng sản Việt Nam.

Riêng đối với Quyết định 99 của Ban Bí thư, có thể thấy văn bản này có những quy định có vẻ còn mạnh bạo hơn cả văn bản luật của Quốc hội.

Bên cạnh việc trao thẩm quyền về lập và giao dự toán kinh phí, quá trình cấp phát và quyết toán cho các cơ quan đảng nhưng dùng… ngân sách nhà nước; Quyết định này còn quy định cả nghĩa vụ của ủy ban nhân dân các cấp, cũng như các cơ quan chính quyền khác có trách nhiệm đảm bảo kinh phí hoạt động công tác đảng.

Một ví dụ cụ thể tại Khoản 1, Điều 5 của Quyết định 99 có ghi nhận:

“Căn cứ vào dự toán được phê duyệt, uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn có trách nhiệm đảm bảo kinh phí hoạt động của cấp uỷ và quyết toán theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và báo cáo cấp uỷ, đồng thời báo cáo cấp uỷ cấp trên trực tiếp.”

Như vậy, nói về thẩm quyền và tầm bao quát, văn bản do cơ quan đảng ban hành có giá trị không kém gì khi so sánh với luật của Quốc hội và nghị định của Chính phủ.

***

Những vấn đề mà người viết trình bày trên đây không phải là vấn đề mới. Nó đã tồn tại trong trong hệ thống chính trị của một quốc gia Việt Nam toàn vẹn hơn 40 năm nay. Tuy nhiên, trong thời điểm mà hàng ngàn tỷ ngân sách đang được đổ ra đơn giản chỉ để Đảng Cộng sản hình thành nên ban bệ lãnh đạo của riêng họ, những người đóng thuế trên lãnh thổ Việt Nam nên đẩy mạnh những thảo luận về việc vì sao hiện tượng này lại diễn ra.

Vì sao một ngân sách nuôi hai nhà nước lại có thể xem là con đường duy nhất trong quản lý tài chính công Việt Nam?

Nguồn: https://www.luatkhoa.org/2020/05/du-la-dang-vien-hay-khong-nguoi-dan-dang-phai-tra-hang-nghin-ty-dong-cho-cac-dai-hoi-dang/

Tô Văn Trường

Vấn nạn thắng thầu - tham nhũng và “đi đêm” để tăng lợi nhuận của nhà thầu thì nước nào cũng có, nhưng ở Việt Nam nó tiếp diễn ngang nhiên bất chấp mọi chỉ trích của công luận, đặc biệt khu vực công là nơi mà nó thể hiện rõ nét nhất. Để ngăn chặn vấn nạn này thì chỉ có hai con đường (1) Hoàn thiện môi trường luật pháp và (2) Ngăn chặn nạn tham nhũng, hối lộ.

Có nhiều mô hình của các nước tiên tiến mà ta có thể tham khảo, nhưng triển khai áp dụng là không thể, hình như khó vượt qua thứ mà mang tính bao trùm lên tất cả là vấn đề thể chế chính trị, xã hội và người có quyền trong thể chế.

Từ Thức

Một năm đã trôi qua, ngày TÔ THUỲ YÊN (TTY) từ trần.

Những lúc lạc lõng, không biết mình đang ở đâu, đi đâu, nhiều người quay về với thơ phú, với thi sĩ. Nhất là những thi sĩ, ngoài cái ngổn ngang tâm sự riệng, còn chia cái đau chung của đồng bào, của dân tộc. Còn là chứng nhân của một cơn ác mộng, một thời đại khủng khiếp. Như Tô Thuỳ Yên.

CÁI LƯỚI

5.

Lan dịu dàng:

"Tội nghiệp anh! Chắc anh buồn lắm!"

Thắng cười khô khan:

"Cám ơn Lan! Đàn bà lúc nào cũng thương hại được. Tài thật! Bon! Từ đó, anh sống như một người mang một cái bướu vô hình, trên lưng, đè nặng... Ăn chơi, nhảy nhót, tiêu tiền, rượu cũng không thể loại bỏ cảm tưởng mang cái bướu đó khỏi đời anh. Vì thế, tất cả, đều khiến anh bực bội: Tình yêu của anh, của đàn bà; sự giàu có, không thể tránh được của gia đình anh. Có một dạo, anh tự nhiên xấu hổ về sự giàu có của me anh. Thật kỳ khôi! Anh thấy xấu hổ khi anh phung phí những món tiền lớn không do chính anh kiếm ra. Nhưng, dần dần, anh khám phá ra. Không! Anh chấp nhận những cái khó chịu đó của đời anh: Tình yêu và giàu có. Comme cà! Tuy nhiên cái bướu vẫn còn! Cho đến khi anh gặp Tô, cùng sống trong hành động như Tô, đột nhiên anh trở lại thành một người đàn ông nhẹ nhõm, tự do hơn... Lan! Anh yêu em!"

Lê Học Lãnh Vân

Công Lý (Justice) là một khái niệm gắn liền với xã hội. Đây là một khái niệm rất rộng, liên kết với nhiều khái niệm phức tạp như luận lý, đạo đức, tôn giáo, luật pháp, công bằng, công dân…

Là khái niệm gắn liền với xã hội, Công Lý cũng gắn với các tính chất công khai, minh bạch, trung thực, công bình… Nghĩa là Công Lý không thuộc về một cá nhân hay một nhóm người, mà phải thuộc về toàn xã hội. Việc bảo vệ và thực thi Công Lý có thể được giao cho những nhà chuyên môn được bổ nhiệm chính danh, nhưng việc đó phải được công khai trong sự hiểu biết và chấp nhận của xã hội.

(nhân trả lời một nhà báo nước ngoài)

Hoàng Hưng

1. Cụ Hồ Chí Minh suốt đời theo đuổi một sự nghiệp lớn lao: giành độc lập thống nhất đất nước, mưu cầu ấm no hạnh phúc cho dân, nhất là công nhân nông dân. Cụ băn khoăn nhiều về việc làm sao cho đảng cầm quyền trong sạch, gần dân, chống quan liêu nhũng nhiễu. Cuộc sống của cụ là tấm gương về nhiều mặt: tận tuỵ vì sự nghiệp chung, không nề gian khổ, không hưởng thụ cá nhân, giản dị, gần gụi mọi người… Vì thế sinh thời, cụ có được sự mến mộ rộng rãi và sức hấp dẫn với đủ các loại người, cả những trí thức Tây học, cựu quan lại viên chức chế độ cũ, cũng như nhiều nhân vật quốc tế.

Truyện Trang Châu

Bằng một giọng nhỏ nhẹ, tôi hỏi dò chồng tôi:

-Vợ chồng con Tâm chúng nó lỡ mua vé đi đảo nghỉ hè, còn thằng Tiến đang dẫn phái đoàn đi du lịch hai tuần nữa mới về, chúng nhờ mình giữ bà già trong thời gian chúng vắng mặt, anh thấy có được không?

Phạm Nguyên Trường

11. Catholic Parties – Các đảng Công giáo. Các đảng Công giáo là các đảng phái tìm cách thúc đẩy chương trình và chính sách của Giáo hội Công giáo La Mã. Vì người theo Giáo hội Công giáo thường là người nghèo và sung đạo, các chương trình của đảng Công giáo thường có tính bảo thủ trong những vấn đề xã hội mà Giáo hội rao giảng và ủng hộ việc tái phân phối của cải, và nói chung là hơi tả khuynh trong những vấn đề kinh tế.