Diễn đàn Câu lạc bộ Văn đoàn Độc lập Việt Nam: Đêm lính cũ

Danh ngôn

“Thế giới này, như nó đang được tạo ra, là không chịu đựng nổi. Nên tôi cần có mặt trăng, tôi cần niềm hạnh phúc hoặc cần sự bất tử, tôi cần điều gì đó có thể là điên rồ nhưng không phải của thế giới này.”

“Ce monde, tel qu’il est fait, n’est pas supportable. J’ai donc besoin de la lune, ou du bonheur, ou de l’immortalité, de quelque chose qui ne soit dement peut-etre, mais qui ne soit pas de ce monde.”

(Albert Camus, Caligula)

“Tất cả chúng ta, để có thể sống được với thực tại, đều buộc phải nuôi dưỡng trong mình đôi chút điên rồ.”

“Nous sommes tous obligés, pour rendre la realite supportable, d’entretenir en nous quelques petites folies.”

(Marcel Proust, À l’ombre des jeunes filles en fleurs)

“Nghệ thuật và không gì ngoài nghệ thuật, chúng ta có nghệ thuật để không chết vì sự thật.”

“L’art et rien que l’art, nous avons l’art pour ne point mourir de la vérité.” (Friedrich Nietzsche, Le Crépuscule des Idoles)

“Mạng xã hội đã trao quyền phát ngôn cho những đạo quân ngu dốt, những kẻ trước đây chỉ tán dóc trong các quán bar sau khi uống rượu mà không gây hại gì cho cộng đồng. Trước đây người ta bảo bọn họ im miệng ngay. Ngày nay họ có quyền phát ngôn như một người đoạt giải Nobel. Đây chính là sự xâm lăng của những kẻ ngu dốt.”

“Social media danno diritto di parola a legioni di imbecilli che prima parlavano solo al bar dopo un bicchiere di vino, senza danneggiare la collettività. Venivano subito messi a tacere, mentre ora hanno lo stesso diritto di parola di un Premio Nobel. È l’invasione degli imbecilli.”

(Umberto Eco, trích từ bài phỏng vấn thực hiện tại Đại học Turin (Ý), ngày 10 tháng 6 năm 2015, ngay sau khi U. Eco nhận học vị Tiến sĩ danh dự ngành Truyền thông và Văn hoá truyền thông đại chúng. Nguyên văn tiếng Ý đăng trên báo La Stampa 11.06.2015)

Đêm lính cũ

Bùi Chí Vinh

Bài thơ ĐÊM LÍNH CŨ là bài tôi không đăng báo nào, không đưa vào bất cứ Tuyển Tập nào, mà chỉ để dành đọc cho những cựu chiến binh từ hai bên chiến tuyến gặp nhau sau 1975. Ít ai nếm mùi chiến tranh như tôi. Trước 1975 tham gia cách mạng từ rất sớm, rồi đứt liên lạc phải cầm súng trong quân đội VNCH thuộc binh chủng Pháo Binh Biệt Động Quân Biên Phòng rồi Pháo Binh Nhảy Dù. Sau 1975 học tập “tượng trưng” 3 ngày ở trường Cứu Thế rồi làm báo Tuổi Trẻ. Chiến tranh biên giới với Tàu Cộng và Khmer Đỏ nổ ra, tôi lại tiếp tục tình nguyện cầm súng trong tư thế chiến binh Đặc Công Thủy E10 Rừng Sát. Bởi vậy nhân có một cuốn phim chiếu về trận đánh đẫm máu ở Cổ Thành Quảng Trị như MƯA ĐỎ, tôi “thấm đòn” nhất.

Hồi nhà văn Bảo Ninh (tác giả NỖI BUỒN CHIẾN TRANH, cựu binh miền Bắc) từ ngoài Bắc vào Nam nhậu với tôi trong một chiều mưa rả rích trên đường Mạc Đỉnh Chi. Trong cơn say, hai kẻ hành khất chống nạng bán vé số rong ôm đàn ghi-ta phím lõm hát bài nhạc SƯƠNG TRẮNG MIỀN QUÊ NGOẠI não nùng đến bàn chúng tôi chào mời khách. Tôi bàng hoàng vì anh chàng cụt giò nghêu ngao vọng cổ chính là một người lính Sài Gòn cũ trong Xóm Lách mà tôi cư ngụ. Tôi kể chuyện đó cho Bảo Ninh, một người cầm súng ở chiến tuyến ngược lại. Cảm giác rờn rợn và liêu trai ấy đã giúp tôi hoàn thành bài thơ ĐÊM LÍNH CŨ đọc cho bạn bè hôm đó, và sau đó chép vào sổ tay của Bảo Ninh theo yêu cầu khẩn thiết…

BÙI CHÍ VINH

ĐÊM LÍNH CŨ

“Lội bùn dơ băng lau lách xuyên đêm”

Bài nhạc đầy cải lương nói về người lính

Nam Bắc phân tranh, chiến hào Nguyễn Trịnh

Điệu Habanara nón sắt úp trên đầu

“Sương trắng rơi vai tôi ướt rồi sao?”

Vai ai ướt, Bắc Kỳ hay Nam Bộ?

Đời lính thú lưu đồn quên cố thổ

Một chữ Lính viết hoa, bao ngôn ngữ đều thừa

Gặp lại bạn bè cũ vẫn như xưa

Thằng nào cũng hát những bài ca tang chế

Điệu Bolero như một lời trách khẽ

Tiếng đàn đêm bỗng hóa tiếng than dài

Phải rồi tiếng đàn quen thuộc ở Chu Lai

Nắp hầm đầy rêu ta ngồi bưng mặt khóc

Nghe gõ nhịp điệu sênh tiền lóc cóc

Nhạc ngựa reo thấp thỏm giọng nam trầm

Phải rồi tiếng đàn quen thuộc ở Chư Pông

Dân “sinh Bắc tử Nam” không cần Trương Lương thổi sáo

Thằng ca sĩ lính Cộng Hòa cụt đầu, cây guitar chảy máu

Khán giả hét “xung phong” qua tiếng pháo ngậm ngùi

Phải rồi phải rồi, tiếng đàn quen thuộc ở đây thôi

Thằng đang là đồng chí, thằng từng là chiến hữu

Cũng tiếng đàn ấy tưởng xưa mà chẳng cũ

Dù đứt một dây, gân cổ vẫn nghẹn ngào

Mười năm mới gặp nhau, mỗi đứa một cơn đau

Cởi áo binh chủng sao hồn còn vằn vện

Nói gì đây khi rửa tay gác kiếm

Chỉ biết lặng im chờ thái độ tiếng đàn

Nhưng tiếng đàn của binh nhì thì không chọn lọc giống sĩ quan

Lại Habanara, lại Bolero, lại những bài hát ấy

Không phải Tango, không phải Valse quý phái

Mà rất rưng rưng con mắt kẻ giang hồ

"Giải phóng" về ta bỏ súng làm thơ

Bạn bè tàn phế phải ăn mày hát dạo

Tiếng đàn từ đó trở thành ra giọt máu

Máu đã ứa ra không thể ứa hai lần

Không thể một gã lính Dù từng cõng bạn tải thương

Lại đóng ngược vào đời mình đinh nhọn

Cám ơn lời ca và tiếng đàn chưa muộn

Đã đánh thức ta sau mười tuổi công hầu

BCV

Hình Trần Hữu Dũng chụp Bùi Chí Vinh và Bảo Ninh cách đây vài năm

Danh ngôn

Ban Biên tập

Tra cứu theo tên tác giả

Đêm lính cũ