Người phụ trách Văn Việt:

Trịnh Y Thư

Web:

vanviet.info

Blog:

vandoanviet.blogspot.com

Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Chủ Nhật, 26 tháng 10, 2025

Thơ Trần Doãn Nho

Chiều 29 tháng 4 trên đường Công Lý

thành phố thất thần
bóng tối đến sớm
mây thấp và cửa đóng, đường run
năm giờ chiều, chiếc đồng hồ bứt rứt
tôi đi trong bóng của mình

dinh độc lập úa
như phế tích âm thầm
góc đường hồng thập tự – công lý
toán lính nhảy dù ngồi ăn cơm
lá rơi trên tấm poncho
lá rơi trên ga-men
lá rơi thảng thốt
chiếc áo trận nhòe
ngậm ngùi lịch sử

lá rơi, rơi
mải miết như đùa
như trò chơi
như mơ như thực
cuộc phế hưng bủn rủn phận người.

lính nhảy dù, người ngồi kẻ đứng
súng nghiêng
nhắm vào thành phố vô hồn
những góc đường bối rối
dấu chân chìm

đêm xuống nhanh
cho một ngày mai khác

ngày mai mặt trời vẫn sẽ lên
thành phố khép chặt
lạnh
và quên.

 

hành

trước mặt rừng kiệt lá

sau lưng phố tạnh người

trời xa mây quánh đặc

đờ đẫn vạt chiều phai

 

con tim hồng bạt gió

tạt tới chỗ ta ngồi

ngẩn ngơ cành thu muộn

rụng.

            một ngọn chơi vơi

 

bỏ tim vào trong túi

ta bay hết quãng trời

chạm đến vùng không tưởng

xao xác phiến tình côi

 

gió xoáy vào u tịch

nắng rơi động cõi ngoài

ta níu từng hư tự

tặng dữ cuộc chi phôi

 

ta ngược ta quá vãng

tìm lại chút tinh khôi

xôn xao cơn huyễn mộng

vỗ xuống những ngày vui

 

sau lưng rừng đã lá

trước mặt phố đã người

vọng âm từ khoảng vắng

đọng

        một

               tiếng

                        đàn

                               rơi

 

tôi tò mò tôi

nếu hỏi tôi

tổng thống bush (con) là ai

tôi nói ông ta là một tay cao bồi

 

thái dương hệ có bao nhiêu hành tinh

tôi nói có tám hành tinh

(không phải chín, pluto bất hạnh đã bị tước mất quyền được làm hành tinh tháng vừa rồi vì thiếu tiêu chuẩn)

 

chân lý là gì

tôi nói chân lý là vô ngôn và vô niệm

hay nếu cần thì là hư vô

 

tình yêu là gì

tôi nói tình yêu là bi kịch

 

nước mỹ là thế nào

tôi nói nước mỹ giàu nhưng ít học

 

nước pháp là thế nào

tôi nói nước pháp đầy văn chương

                     nhưng kênh kiệu lỗi thời

 

cộng sản việt nam là thế nào

tôi nói cộng sản việt nam tài nhưng thiếu đức

 

cuộc đời là gì

tôi nói cuộc đời là phi lý

là mythe de sisyphe

 

gì nữa nào?

braudillard beckett kristeva beat generation

derida hậu cơ cấu stem cell gunter grass (mới thú tội làm lính đức quốc xã) vệ tuệ đinh linh

phan huyền thư nhóm mở miệng tuyên ngôn 4806…

 

nhằm nhò gì

tôi biết tất

nhiều điều  nhiều sự  nhiều  việc nhiều cái

nhiều người nhiều gã nhiều tên

nhiều vân vân

 

nhãn, tôi có nhiều

chữ, tôi không thiếu

cứ thế, tôi thoải mái dán

cho người này người nọ phe này phe nọ nhóm này nhóm nọ

 

có điều tôi không biết: tôi

có cái tôi không rõ: tôi

có gã tôi không quen: tôi

có vật tôi không sờ đến: tôi

 

có kẻ tôi không dám bình: tôi

có sự tôi không buồn thắc mắc: tôi

có loại tôi không can đảm nghiên cứu: tôi

tôi không dán tôi

nên tò mò tôi

tò mò tôi

 

từng ngày từng phút từng giây

tôi chạy trốn rất tài

tôi lấp liếm rất tài

tôi biện hộ rất tài

tôi cứ tò mò tôi

tò mò tôi

tôi

 

lắm lần

tôi đuổi theo tôi

truy tầm tôi. bản lai diện mục

hễ tôi đến gần

là tôi biến mất

tôi vinh danh tôi

một mình tôi

 

gặp
                (gửi Nguyễn Đức Tùng)

 
trong đời tôi chưa hề gặp một người nào dũng cảm
cũng chưa hề gặp một người nào thông minh
cũng chưa hề gặp một người nào tử tế

tệ hơn
tôi chưa hề gặp một ai vừa dũng cảm vừa thông minh lại vừa tử tế

đã thế
tôi cũng chưa hề gặp một ai hèn nhát
cũng chưa gặp ai dốt nát
cũng chưa gặp ai bất lương

đáng trách hơn
tôi chưa hề gặp một ai vừa hèn nhát vừa dốt nát lại vừa bất lương

một hôm
tôi gặp hắn
vừa dũng cảm vừa thông minh vừa tử tế
vừa hèn nhát vừa dốt nát vừa bất lương

tôi hỏi: ai?
tôi trả lời: tôi

 

nỗi huế

nơi đó
thành quách nhiều hơn người
giai thoại đè lịch sử
thuở nhỏ
tôi đi dọc theo những con đường vuông
góc thành này đến góc thành kia
lớp lớp rêu bám đầy
nhẫn nhục, cổ sơ
nghiêm cẩn đến nao lòng
nhìn hoài vẫn cứ tự hỏi …

tôi giẫm bước vô danh trên những địa danh
quá khứ được ăn tiêu rất kỹ
những khu vườn có cổng chắn
tường lở nhiều chỗ
vài đoạn rào thép gai
chắp vá hờ hững
ngôi nhà thấp
                chật ních kỷ vật
câu đối sơn son thếp vàng hồn nhiên ngủ kỹ
                ngang và dọc
                mục và quý phái
                cũ và kiêu sa
giai thoại mọc lên từ mỗi góc nhỏ
ngày tháng co giãn 
đậm đặc nỗi tự hào

thuở thanh xuân
mân mê những livre-de-poche ưng hạ
đọc cọp báo sài gòn mới gia long
tà tà phan bội châu
                nhìn trộm phương lan
dựa cột đèn trần hưng đạo
                ngắm từng em từng em đi qua
                rỡ ràng phố chật
cốc cà phê lạc sơn chiều muộn
hơi người hơi ruốt
nhớ bâng quơ

chiều mưa giông đồng khánh
những con chim bồ câu
túa ra
       ướt mèm áo trắng
cậu học trò không chịu về nhà
nép dưới tàn cây
                   hiên phố
ngẩn ngơ

huế rất lạnh mà rất nắng
mưa thì phùn và gió rất khô
trời mênh mang mà người thì lặng
những buổi chiều hiền
       thẩn thơ đường nhỏ
em đi như tĩnh vật
tôi rụng rời cơn mơ 

nhiều lần lang thang quanh hoàng cung
nghe gạch ngói thở
sờ đám tượng trên sân chầu
                ẩn nhẩn
                        đìu hiu
leo lên lầu ngọ môn
                thấm thía dòng hư tự
quan ở đâu vua ở đâu cờ quạt ở đâu
chỉ là mấy bông sứ lặng lẽ rụng
trong hồ sen ngơ ngác
hít hà chút cổ sử
                ngậm ngùi thơm

đó là nơi tỏ ra rất tiện lợi
cho nhiều màn trình diễn
                ngoạn mục bất ngờ
có khi trịnh trọng có khi bình dân
có khi rất chuyên nghiệp
và những tan vỡ liên tục diễn ra
thật chậm rãi
đủ để người ta thưởng thức nỗi mất mát
của chính mình

lắm khi
từ trong cái ù lì lặng lẽ
bỗng vươn vai đứng dậy
y như thể đã chuẩn bị từ bao giờ
vội vội vàng vàng
băng cờ la hét
đường phố hừng hực
khát khao thu gọn chiều dài lịch sử

dưới kia
sông vẫn lặng
đò vẫn trôi
sông còn thơm
mà đò thì chật

những ngày xuân âm khí năm nào
thành quách nín
đất đá nghẹn
cỏ cây câm
hố hầm co quắp
                ngột
âm bản cuộc liêu trai

lại có khi
thành phố bồng bế nhau
vứt cả rực rỡ hè mới chớm
rùng rùng bỏ chạy
đi đâu?
không biết đi đâu
miễn là xuôi nam
để lại một cõi lặng
không gian rỗng
sàn diễn trống trơn
những con chó mất chủ chạy rất tự do
                                và vô vọng
hàng phượng lạc loài
                chấp chới bay
gió nắng rong chơi
vòng vèo quanh nội thành ấm ức

kiêu binh về
bắt đầu mắng mỏ nhiếc móc
thậm chí oán thù
                những người đã chết
y như thể không có họ
thì đất nước sẽ thành cường quốc từ thế kỷ 18!

bỗng nhiên
mọi thứ được vội vã  hóa thân
hội hè đình đám
những ngợi khen đẫm mùi tiếp thị
phục chế/tân trang kẻ thù
đem ra bày bán

chữ nghĩa không xương…

sorry huế!

đành phải ra đi
bỏ phía sau nhìn phía trước.

lạc lõng giữa đất trời lạ hoắc
ăn cũng huế
nói cũng huế
đi cũng huế
chào cũng huế
thương cũng huế
nhớ cũng huế
ngày huế
đêm huế
lao xao những ôn những mụ những o những dì
đám trẻ con ngỡ ngàng 
                tưởng còn thời khuyết sử

cô cháu nhỏ tò mò
what’s hue, ngoai?
hue here! 
tôi chỉ vào bà ngoại
really, ngoai?
yes
ngoai oi, so i love hue so very very much

tháng bảy quay quắt huế
đến hẹn
       nước lại lên
nước tràn đập đá nước lút bến đò cồn nước ngập bao vinh nước ngâm quốc lộ
…đãng trí
          tôi không về
ai lội lụt thăm em

một thuở
            vỉa hè/góc phố
            nắng/mưa
            lụt/bão
            nghèo/thiếu/đói/no
            tù/ngục

…một thuở…

thành phố thì còn
huế đã đi

vĩnh viễn đi!

 

mùa

sân trước
sân sau
mùa  xuống ngổn ngang
nắng chao
lao xao lá
rỡ ràng
les fueilles mortes feuilles mortes fueilles mortes
tiếng hát nao nhớ

rồi đã đến lúc
trên cao thì mây
dưới thế thì chật ních
từng đống từng đống chán chê
rưng rức thở

khỏa thân và hốt hoảng
hàng cây níu kéo phận mình
đã rời

thấp thoáng bóng gió lang thang
đuổi theo và trửng giỡn với từng khoảng lặng
les fueilles mortes les fueilles mortes les fueilles mortes les fueilles mortes
le…s
fueill…es fueill…es fueill…es
mort…es
mort…es


tiếng hát loãng
chìm nghỉm
trong cõi người ấy
với những bài mùa thu mất dấu
mất dấu

một ngọn lẻ loi
cựa quậy rất nản chí
trên lối đi
quá đỗi
sạch


mùa qua

rồi mùa đến
lao xao

 

ngắn

đời sống thì dàààààiiiii
thật dài

tôi lại ngắn
mỗi ngày mỗi ngắn
ngắn
ngắn

một hôm
tôi nhớ tôi
tôi đi tìm

tìm hoải
tìm hoài
chẳng thấy
ai

 

lại huế

    (gửi Hoàng Xuân Sơn)
 

bỏ đi
tui nhớ
tui thương
tui quay
tui quắc
tui buồn
tui chán
tui tiếc
tui tức
tui trách
tui thề…

…quay về
tui chạy xuôi
tui chạy nguợc
tui vô trong nội
tui ra ngoài thành
tui thăm lăng
tui viếng phố
tui lên núi
tui xuống làng
tui đi quanh
đi quẩn
đi quật
đi quành

tui gào khản cổ:
huế ơi, rứa chừ mi ở mô?

 

khuya

em
rất nồng

da
thì mọng

tay
rất ngoan

tóc
thì lộng

môi
rất căng

mắt
thì lặng

đêm
rất hăng

anh

thì vụng

 

mừng tuổi 

(gửi một em gái – em nào cũng được)

tôi gửi biếu em thêm một tuổi
một tuổi tươi ngoan một tuổi hồng
một tuổi chao qua, đời nhẹ hẫng
chạm vào. mềm. thơm. giọt tuyết tan

tôi gửi biếu em mỗi tí tôi
đôi chút buồn lạ trứt niềm vui
vài câu hờn xa sang nỗi đợi
như một đầu năm lưa thưa lời

tôi gửi biếu em sợi lẻ loi
mảnh, thon, gầy, nhẹ, ngắn, chơi vơi
em có thể giấu vào lồng ngực
hay một chỗ nào… không có ai.

em nhé, mùa xuân còn trứng nước
chờ. lâu, tôi xé miếng thời gian
đắp lên từng mảng, ngời,  thăm thẳm
chợt thấy mình xanh biếc hoàng hôn.

cái thuở cùng em gầy cuộc nhớ
bên này tôi lừa đảo bên kia
trái cấm, tôi chia từng phiến mỏng
cắn. thôi. lại nếm. rất vụng về

mồng một, tôi ra ngoài quãng trống
vẫy chào từng chuyến hẹn qua nhanh
tiếc nhau, ừ, tiếc nhau, đời mỏi
nhìn lên chấp chới một thinh không.

em hãy hồn nhiên cầm tuổi mới
tôi thì, tôi cứ cũ, vậy thôi
đất trời vây hãm niềm tơ tưởng
rất bực, tôi bèn lặng lẽ tôi.

chưa đề

buổi sáng
như một tách trà
tôi nhắp

buổi chiều
như một bình rượu
tôi tu

nửa khuya trăng soi
tôi tắt

về…

trở về, tôi, chốn cũ
quê hương, ơi, quê hương
trăng bạc lòng không tỏ
tôi bạc lòng, nín thinh

phố phường ngông nghênh mới
chạnh bước lối mòn xưa
cây khế già lẩm cẩm
rụng mấy chiếc vu vơ

nửa đêm choàng thức giấc
đứng ngó ra vườn trăng
ai níu tàu lá chuối
thoáng động bóng ma quen

tới viếng thăm thằng đính
móm mém vết đời đau
tạt ngang nhà nguyệt hạ
nắng úa đẫm hàng cau

bụi tre vườn thằng lợi
mọc một cửa hàng ăn
góc lều xưa, thằng thụ
khẳng khiu lão bạn nằm

dăm đứa ngồi cụng chén
ấm lạnh cuộc hơn thua
mềm môi nhìn ngoái lại
bên song tiếng gió lùa

quê hương là vết cắn
bầm tím lớp da đời
quê hương là dấu hỏi
ném vào mỗi cuộc chơi

quê hương là ẩn ngữ
đánh đố nỗi hoài mong
về! đất trời xao xác
lạ lẫm như chưa từng

chiều lên nghe gió chướng
thổi buốt trái tim câm
nội thành tôi, ai gọi
hơi hụt giữa trời không

trở về, tôi, đứng sững

một vết mòn phân vân…