Ngô Việt Trung

Tiêu chuẩn hiện nay là các chức danh hiệu trưởng hay viện trưởng phải là đảng viên và có bằng chính trị cao cấp. Thậm chí cấp trưởng khoa hay trưởng phòng cũng phải có bằng chính trị trung cấp. Muốn lấy bằng cấp chính trị phải đi học tập trung hàng tháng (cao cấp là 6 tháng) và phải có mặt hàng ngày. Ai hơi đâu tự nhiên bỏ thời gian đi học những thứ "vô bổ" với chuyên môn của mình. Chỉ nhìn vào điều này là các nhà khoa học ở nước ngoài và trong nước đủ nản rồi, dù có yêu nước đến mấy. Chức danh khoa học cần nhất là trình độ và uy tín chuyên môn. Người có lý trí đều hiểu điều này.

Viện Toán học xuất bản tạp chí Acta Mathematica, nhưng mãi không bổ nhiệm được Tổng biên tập mới vì không tìm được ai có bằng chính trị cao cấp đảm đương chức vụ này. Tổng biên tập là người quyết định cuối cùng về việc đăng bài, cần có trình độ và uy tín chuyên môn cao trên bình diện quốc tế. Ban biên tập có đến một nửa là các chuyên gia hàng đầu ở nước ngoài, phải quen và vận động hết hơi thì họ mới tham gia. Nếu họ biết tiêu chuẩn tổng biên tập của ta thì chắc họ giơ tay chào tạm biệt luôn. Tạp chí Pi của Hội Toán học dành cho học sinh phổ thông cũng không bổ nhiệm được tổng biên tập mới cũng vì tiêu chuẩn chính trị. Tôi đã phản ánh việc này lên Cục Báo chí và Ban Khoa Giáo khi đề nghị bổ nhiệm tổng biên tập mới cho các tạp chí trên. Những người phụ trách đều công nhận các tiêu chuẩn chính trị không hợp lý, nhưng không ai chịu giải quyết.

Ngày xưa, đứng đầu các cơ quan giáo dục và khoa học ở ta đều là những nhà khoa học đầu ngành, nói đến tên ai cũng biết, trong đó nhiều người không phải đảng viên như GS Nguyễn Văn Huyên làm bộ trưởng Bộ Giáo dục 29 năm. Trung Quốc gần đây có chính sách mời các chuyên gia nước ngoài lãnh đạo các trường và viện nghiên cứu kể cả họ không phải là người Trung Quốc. Năm 2007 họ bổ nhiệm GS Vận Cương ngoài đảng làm bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ. Ông này được chính phủ mời từ Đức về năm 2000 để phụ trách dự án xe điện quốc gia, sau đó làm hiệu trưởng Đại học Đồng Tế. Thậm chí ông ta còn là chủ tịch Đảng Trí Công thành lập từ năm 1925 chủ yếu gồm những Hoa kiều hồi hương.

https://tuoitre.vn/trung-quoc-bo-truong-khong-la-dang...

Tôi viết bài này với hy vọng có ai đó dũng cảm phát biểu về những bất cập trên trong Hội nghị toàn quốc về "đột phá" phát triển khoa học công nghệ vào ngày thứ hai tới, 15/1/2025. Chỉ những người to đầu nhất mới dám bỏ tiêu chuẩn chính trị đối với các chức danh giáo dục và khoa học. Để xảy ra tình trạng này cũng có lỗi của các nhà khoa học không dám kêu!

Nguồn: FB Ngo Viet Trung