văn việt: Đêm lính cũ

Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Đêm lính cũ

Bài thơ ĐÊM LÍNH CŨ là bài tôi không đăng báo nào, không đưa vào bất cứ Tuyển Tập nào, mà chỉ để dành đọc cho những cựu chiến binh từ hai bên chiến tuyến gặp nhau sau 1975. Ít ai nếm mùi chiến tranh như tôi. Trước 1975 tham gia cách mạng từ rất sớm, rồi đứt liên lạc phải cầm súng trong quân đội VNCH thuộc binh chủng Pháo Binh Biệt Động Quân Biên Phòng rồi Pháo Binh Nhảy Dù. Sau 1975 học tập “tượng trưng” 3 ngày ở trường Cứu Thế rồi làm báo Tuổi Trẻ. Chiến tranh biên giới với Tàu Cộng và Khmer Đỏ nổ ra, tôi lại tiếp tục tình nguyện cầm súng trong tư thế chiến binh Đặc Công Thủy E10 Rừng Sát. Bởi vậy những ngày sắp 30-4 này là những ngày tôi “thấm đòn” nhất. Hồi nhà văn Bảo Ninh (tác giả NỖI BUỒN CHIẾN TRANH, cựu binh miền Bắc) từ ngoài Bắc vào Nam nhậu với tôi trong một chiều mưa rả rích trên đường Mạc Đỉnh Chi. Trong cơn say, hai kẻ hành khất chống nạng bán vé số rong ôm đàn ghi-ta phím lõm hát bài nhạc SƯƠNG TRẮNG MIỀN QUÊ NGOẠI não nùng đến bàn chúng tôi chào mời khách. Tôi bàng hoàng vì anh chàng cụt giò nghêu ngao vọng cổ chính là một người lính Sài Gòn cũ trong Xóm Lách mà tôi cư ngụ. Tôi kể chuyện đó cho Bảo Ninh, một người cầm súng ở chiến tuyến ngược lại. Cảm giác rờn rợn và liêu trai ấy đã giúp tôi hoàn thành bài thơ ĐÊM LÍNH CŨ đọc cho bạn bè hôm đó, và sau đó chép vào sổ tay của Bảo Ninh theo yêu cầu khẩn thiết…

BÙI CHÍ VINH

ĐÊM LÍNH CŨ

“Lội bùn dơ băng lau lách xuyên đêm”
Bài nhạc đầy cải lương nói về người lính
Nam Bắc phân tranh, chiến hào Nguyễn Trịnh
Điệu Habanara nón sắt úp trên đầu

“Sương trắng rơi vai tôi ướt rồi sao?”
Vai ai ướt, Bắc Kỳ hay Nam Bộ?
Đời lính thú lưu đồn quên cố thổ
Một chữ lính viết hoa, bao ngôn ngữ đều thừa

Gặp lại bạn bè cũ vẫn như xưa
Thằng nào cũng hát những bài ca tang chế
Điệu Bolero như một lời trách khẽ
Tiếng đàn đêm bỗng hóa tiếng than dài

Phải rồi tiếng đàn quen thuộc ở Chu Lai
Nắp hầm đầy rêu ta ngồi bưng mặt khóc
Nghe gõ nhịp điệu sênh tiền lóc cóc
Nhạc ngựa reo thấp thỏm giọng nam trầm

Phải rồi tiếng đàn quen thuộc ở Chư Pông
Dân “sinh Bắc tử Nam” không cần Trương Lương thổi sáo
Thằng ca sĩ lính Cộng Hòa cụt đầu, cây guitar chảy máu
Khán giả hét “xung phong” qua tiếng pháo ngậm ngùi

Phải rồi phải rồi, tiếng đàn quen thuộc ở đây thôi
Thằng đang là đồng chí, thằng từng là chiến hữu
Cũng tiếng đàn ấy tưởng xưa mà chẳng cũ
Dù đứt một dây, gân cổ vẫn nghẹn ngào

Mười năm mới gặp nhau, mỗi đứa một cơn đau
Cởi áo binh chủng sao hồn còn vằn vện
Nói gì đây khi rửa tay gác kiếm
Chỉ biết lặng im chờ thái độ tiếng đàn

Nhưng tiếng đàn của binh nhì thì không chọn lọc giống sĩ quan
Lại Habanara, lại Bolero, lại những bài hát ấy
Không phải Tango, không phải Valse quý phái
Mà rất rưng rưng con mắt kẻ giang hồ

Giải phóng về ta bỏ súng làm thơ
Bạn bè tàn phế phải ăn mày hát dạo
Tiếng đàn từ đó trở thành ra giọt máu
Máu đã ứa ra không thể ứa hai lần

Không thể một gã lính Dù từng cõng bạn tải thương
Lại đóng ngược vào đời mình đinh nhọn
Cám ơn lời ca và tiếng đàn chưa muộn
Đã đánh thức ta sau mười tuổi công hầu

BCV
(Trích từ hồi ký GIAI THOẠI CỦA THI SĨ-BCV)

Trong hình ảnh có thể có: 2 người, bao gồm Bùi Chí Vinh, cận cảnh

Bảo Ninh và Bùi Chí Vinh gặp lại nhau ở Hà Nội năm 1994

Nguồn: FB Bùi Chí Vinh

Danh ngôn

Ban Biên tập

Tra cứu theo tên tác giả

Đêm lính cũ