Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Aleksandr Griboedov
- Alesandr Blok
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alina Lesik
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatole France
- Anatoly Gavrilov
- Anders Olsson
- André Breton
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Maria Bracale Ceruti
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Péret
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Biệt Hiệu
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brice Pedroletti
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Carolyn Mary Kleefeld
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Chơn Không Cao Ngọc Phượng
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- D. S. Likhachev
- Da Màu
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dan Slater
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Gascoyne
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Ðinh Cường
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Cẩm Liên
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Mẫn
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dung Nguyễn
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Phương Liên
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Thuỵ
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Quốc Thông
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Công Lê Huy
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Hoa
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hồng Nhung
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thị Thu Trà
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Federico García Lorca
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Perreault
- George Siemens
- Gerhard Will
- Germain Droogenbroodt
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Giuse Lê Công Đức
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhân
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thị Minh Đạo
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Hai Thanh
- Han Dang
- Hàn Giang
- Han Kang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Phước
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henri Michaux
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Phương
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cát
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Anh
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhơn
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Việt
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huệ Hương Hoàng
- Huguette Bertrand
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Duy Lộc
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Igor Poglazov
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James Daniel Spears
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Joyce
- James Poniewozik
- James Stavridis
- James WrightJuan Felipe Herrera
- Janos Kornai
- Jared Carters
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean Toomer
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jiayang Fan
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jörg Wischermann
- Jorge Amado
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wong
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Karel Appel
- Karen Tongson
- Kate Chopin
- Kazuo Shiraga
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Ân
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. N. Tolstoy
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Ngọc
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lawrence Ferlinghetti
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Anh Hùng
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Hoàng Lân
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Minh Phong
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Oa Đằng
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Quang Vũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Madeleine Riffaud
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Bá Kiếm
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Maki Starfield
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark B. Hamilton
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Osaki
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Monica Berlin
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Naowarat Pongpaiboon
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Nhật Đăng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Cẩn
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Thuật
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Dương Quang
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàn Nguyên
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huy
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Thuyền
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thiện Tơ
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hiệp
- Nguyễn Văn Hòa
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Khoát
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyễn-hòa-Trước
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Ogden Nash
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Pablo Picasso
- Palmer
- Patrick Frater
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Éluard
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Paweł Kubiak
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter B. Zinoman
- Peter Hansen
- Peter Harvey
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Ngữ
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thành Hưng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Song
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Mạnh Quỳnh
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thu Vân
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Song
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Đức
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quậy Nguyễn
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Mead
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert Desnos
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Russell Edson
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sạn chữ
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheikha A
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shirin Ebadi
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- Sylvia Plath
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Tanaami Keiichi
- Taras Shevchenko
- Tarik Khaldi
- Tăng Quang
- Tâm An
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thủy Tiên
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Brennan
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tomas Tranströmer
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Anh Hùng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần C. Trí
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hải
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trần Quyết Thắng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Duy
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhân
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Văn.
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Lang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Hương Quỳnh
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Tòng Xuân
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volker Weidermann
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tâm
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wendy Barker
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- William Stanley Merwin
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yanis Varoufakis
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yoko Tawada
- Young Sang Lee
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
Căn Phòng Và Những Người Gù
Truyện
Tru Sa
Đường dài. Sâu hút. Chưa thấy lối. Cả con đường lẫn cánh cửa dẫn vào căn phòng đều được bao bọc bởi tường đá. Vách tường hai bên dày và kiên cố. Trần được xây rất cao. Chẳng ước tính được khoảng cách từ nơi chúng tôi đứng tới trần nhà vì khi nhìn lên tôi thấy vẫn xa xăm. Không có trở ngại trên đường, mọi thứ rộng mở, thoáng đãng như đại lộ xuyên Đại Dương. Ngọn đèn pha lê đặt bên ngoài rất sáng, tôi có thể nhìn rõ cả những vết rạn loang lổ hai bên vách tường. Vì đường rộng nên chúng tôi có thể đi chéo, đi theo kiểu zig zag, rồng rắn hay tập trung đi thành một đoàn. Về sau, hai bên vách tường thu hẹp lại và chúng tôi không còn có thể thoải mái đi thành một đoàn nữa. Chúng tôi chia thành từng nhóm và ít lâu thì từng nhóm vội vàng tách ra. Tôi và họ người đi trước, người đi sau. Họ đi rất nhanh và dù tôi đã lên tiếng kêu họ hãy nán lại đợi tôi thì họ vẫn tiếp tục đi. Tôi bị kẹt ở sau và chỉ còn một mình. Nhưng sẽ chẳng khẩn trương gì bởi dù sớm hay muộn thì tôi và họ cũng sẽ có mặt ở căn phòng phía trước. Chẳng những tường hai bên mà ngay cả trần nhà cũng đang thấp dần xuống. Trần hóp theo từng quãng đi. Và dần dần như vậy, tôi bắt đầu chạm tới cái trần nhà xa xăm lúc trước. Tôi ngẩng lên và thấy nó.
Trần sần sùi, thô ráp, bụi tường rụng xuống tóc và áo tôi. Tôi đã vào rất sâu. Ánh đèn pha lê đã không thể rọi tới. Ánh sáng yếu dần và tù mù như lửa ma trơi. Tôi cúi người thấp xuống để tránh cộc vào trần nhà. Hai bên vách tường đã ở rất sát tôi và khi tôi rờ tay thì chạm vào nó. Con đường trở nên chật chội, trần nhà hạ thấp theo độ hóp hai bên vách tường. Căn phòng bắt đầu hiện ra nhưng với tình cảnh khốn đốn này rất có thể tôi phải bỏ cuộc. Tôi dừng lại, nghỉ ngơi một chút để lấy sức. Vì phần đường này rất hẹp, lại chẳng có lỗ thông hơi nên tôi bắt đầu thấy khó thở. Không khí như bị hút cạn thành cái lò hơi ngạt. Ngay tới một làn gió nhỏ cũng chỉ có được khi tôi dùng tay quạt. Chiếc áo độc nhất trên người tôi đã xé bỏ nhưng vẫn chẳng thấy dễ chịu hơn chút nào. Để thuận đường, tôi cúi thấp xuống để đi. Tôi dần thấy rõ căn phòng. Cửa phòng mở sẵn như đón chào tôi. Thực ra tôi muốn đi thẳng người cho thoải mái nhưng cái địa hình hiện giờ thì đâu dễ dàng mà chiều lòng tôi. Tôi dành một khoảng thời gian để mình thích nghi với lối cấu trúc đường quái gở này. Tường và trần cứ hẹp dần lại, ở những đoạn đường khó tôi đã khom người thấp đến mức lọt vào thế ngồi xổm. Nếu như đường dốc, rất có thể tôi sẽ lăn đi như quả bóng. Đoạn đường chật đi nhưng cũng hẹp và ngắn đến mức chỉ một cái nhoài người là tóm được cửa căn phòng. Trong màu tối đen, tôi thành con dơi đi ăn đêm, đói đến mức lót dạ cả bóng tối.
Bây giờ thì tôi đã vào trong căn phòng.
Căn phòng rộng và sáng sủa. Trong đây có rất nhiều người nhưng không quan trọng gì vì mỗi chúng tôi đều có một khoảng rộng cho riêng mình. Có một bức tường lớn ngăn giữa các căn phòng. Mỗi gian buồng trong căn phòng đều có cửa thông ra hành lang, tôi thường ra đó để bắt chuyện với những người khác. Tôi gặp lại vài người bạn đường. Sau mấy câu chào hỏi khi giáp mặt, tôi và họ liền cố thủ bằng cách đi qua nhau. Cái tủ đặt ở góc phòng lúc nào cũng đầy ắp thức ăn và đều là thượng phẩm. Tôi đã tẩm bổ nhiều loại dinh dưỡng và có một chế độ thể thao, lưng của tôi vẫn không thể duỗi thẳng như bình thường. Cái lưng tôi cong xuống như người bị tật bẩm sinh. Tôi chẳng phải động tay vào việc gì. Mọi thứ đều giao cho người giúp việc. Họ là người làm thuê cho nơi đây nên tuyệt đối nghe lời. Họ chẳng bao giờ nói quá nhiều và chỉ làm việc. Lúc mới đầu tôi còn cảm thấy khó hiểu về sự im lặng nơi họ nhưng khi biết tới nguyên tắc ở căn phòng thì tôi hiểu cả.
1. Những ai không thuộc về căn phòng tuyệt đối không được nói nếu người chủ căn phòng chưa cho phép.
2. Những người không thuộc về căn phòng không được ghi nhớ bất kì điều gì, ngoài mệnh lệnh của người chủ căn phòng.
Thứ nguyên tắc kì quặc này tôi đã phải mất khá lâu để làm quen. Những người giúp việc rất tận tụy. Họ có thể cả năm chỉ làm một công việc mà không ngán. Tất cả họ đều rất khoẻ mạnh nhưng dáng đi lại lom khom và khi tôi đứng dậy thì họ cúi thấp xuống để không cao hơn tôi. Tôi vẫn băn khoăn về những nguyên tắc của căn phòng, hẳn là tới ba nguyên tắc chứ không phải hai, nhưng thật khôi hài khi nghĩ rằng việc đi đứng cũng là một nguyên tắc quan trọng. Một nơi trang nghiêm như căn phòng này tất nhiên sẽ phải có rất nhiều nguyên tắc. Tôi có làm quen với một người lớn tuổi trong căn phòng. Bắt chuyện thường xuyên nên hai chúng tôi thành thân. Ông ấy đã kể cho tôi về những điều khoản hà khắc ở căn phòng. Rất lâu về trước, căn phòng này có hàng tá những nguyên tắc. Nó được ghi trên bản thông cáo và dán khắp nơi nhưng bụi bặm thời gian đã làm nhòa đi những con chữ. Các bậc bề trên, những người đã xây nên nơi này đã tổ chức nhiều cuộc họp. Có cả các cuộc xung đột vũ trang và điều này là một bí mật. Họ đã cùng tranh luận và quyết định loại đi phần lớn các nguyên tắc. Các nguyên tắc còn lại được ghi chép, trở thành thứ luật lệ bất biến, thép hơn cả quân đội. Chúng, số nguyên tắc ngắn đoạn dành cho những đầy tớ của căn phòng. Mỗi người vào làm đều phải thuộc làu và trước khi chính thức thân phận, từng người phải ký thác hết cái tên, dấu vân tay để chứng nhận lòng tận trung với người chủ căn phòng. Thân phận mới, cuộc đời mới của họ là nơi người chủ căn phòng.
Những người chủ căn phòng cũng có ràng buộc nhưng đó chỉ là
Không được bằng bất cứ lý do gì xâm phạm vào phòng của người cùng phòng.
Tôi xin đính chính, ở đây là một căn phòng nhưng lại có các căn phòng nhỏ khác. Những căn phòng này rộng đều nhau và đều thuộc phạm vi quản lý của mỗi người chúng tôi. Duy nhất chỉ có một nguyên tắc là dành cho chúng tôi và vì lẽ đó chúng tôi phải tuân theo vô điều kiện. Nguyên tắc này truyền miệng, không có văn bản ghi lại nhưng không ai được phép quên. Chúng tôi buộc phải khắc sâu trong não, cả khi chúng tôi già đi và bắt đầu lão hóa, nguyên tắc này vẫn phải ở lại. Cuối căn phòng, tức là ở cuối hành lang nơi tôi và những người khác vẫn thường ra đó, còn có các cánh cửa khác. Chúng được xây cạnh nhau, tạo thành một hàng. Các cánh cửa được xây lớn dần. Tôi chẳng bao giờ mở chúng và tôi biết, mỗi cánh cửa đó đều dẫn tới một căn phòng khác. Để vào căn phòng đó, phải băng hết một con đường. Cũng như con đường dẫn tới nơi này nhưng sẽ hiểm hóc, trúc trắc hơn. Với những gì tôi nghe được từ những người cùng phòng thì đường ở những cánh cửa lớn gần cuối rất khó đi. “Tôi kể nhưng cậu đừng nói với ai và dù thế nào cũng đừng tiết lộ tôi ra…” – Người gù lớn tuổi nói với tôi. Đáng lẽ tôi không tin nhưng vẻ mặt nghiêm trọng, có gì đó lấm lét và e dè của ông ta đã chắc chắn những gì tôi nghe được. Con đường đấy sâu hun hút và không hề có ánh sáng. Vách tường hai bên và trần nhà hẹp từ ngoài và càng vào sâu càng co lại. Độ co nơi đấy rất mạnh, thậm chí tường và trần còn hẹp tới mức chỉ có thể co ro một chỗ. Việc huơ tay ra xa, quay trái, quay phải đều rất khó còn đứng thẳng người thì gần như là một điều hoang tưởng. “Vào đấy, đã không còn là chuyện đi đường nữa, đấy là một cuộc sinh tồn để đứng ngạo nghễ…” – Người gù lớn tuổi nói với tôi như thế. Tôi chỉ nghe, và gật đầu.
Căn bệnh quái gở không rõ từ đâu đang hành hạ tôi mỗi ngày. Cái lưng gù xuống, chỉ làm tôi thấp đi một chút. Tôi thế này đã là may chán. Bệnh gù của những người ở sau những cánh cửa kia mới đáng bàn. Cái lưng của họ cong gập xuống, hầu như chỉ có thể ngồi một chỗ. Những người gù chúng tôi đều vậy cả, chỉ là họ bị nặng quá và tôi lấy làm thương cảm cho họ dù rằng những gì về họ tôi chỉ được nghe.
Cái lưng quá gù khiến tôi vất vả với việc đi lại. Lưng những người ở căn phòng sau cánh cửa lớn gần cuối còn sụm hẳn xuống, cong như cái compa. Mỗi khi muốn đi đâu, đều phải có người dìu. Có người còn mãn đời trong chiếc xe lăn, rõ ràng họ không què, đấy chỉ là chứng gù gãy cột sống. Những thân người kì dị đó lớn hơn chúng tôi và những gì về họ, ngoài dáng dấp thì chỉ có sự thần phục dù sẽ chẳng bao giờ họ lộ diện để chúng tôi một lần được thấy. Tôi từng nghĩ sẽ tới bệnh viện chữa trị. Đấy có thể là biện pháp tốt nhất nhưng cũng viển vông. “Có hài hước đến đâu thì cậu cũng đừng đùa khờ khạo như vậy. Cậu ở đây lâu rồi. Cậu cũng xa quá rồi cái thời trẻ con. Quên nó đi”. Người gù lớn tuổi nói vậy và tôi lặng đi một lúc lâu. Chẳng rõ căn bệnh có khỏi hẳn không mà tôi phải rời khỏi căn phòng này.
Nhiều năm trôi qua tôi cũng dần làm quen với căn bệnh này. Cái lưng của tôi chỉ hơi khom như thoái hóa trước tuổi, tôi vẫn có thể tự đi lại. Những người bạn cùng phòng dạo này tôi không mấy gặp. Người gù lớn tuổi trước giờ vẫn trò chuyện với tôi cũng vắng mặt. Hẳn là ông ta đang bận rộn trong phòng hoặc không thì cũng đang vui thú với một cô gái nào đó đến nỗi quên hết tất cả. Tôi ngồi trong căn phòng của mình. Kể từ lúc đi qua con đường để vào căn phòng tôi đã chẳng phải làm gì nhiều, việc sổ sách đã có những người giúp việc. Công việc chính của tôi chỉ là nhận giấy tờ và ký tên. Tôi được ăn ngon, mặc quần áo đẹp và nếu tôi có nhu cầu, sẽ có hàng tá các cô gái trẻ đẹp hầu hạ tôi ngày cũng như đêm. Tôi xé một tờ giấy và bắt đầu vẽ. Mấy người giúp việc luôn trực sẵn phía ngoài, chờ đợi mệnh lệnh của tôi. Gần đây tôi không cạo râu, tóc cũng không cắt nên trông khá luộm thuộm. Tóc tôi xổ dài ra sau, phần mái phủ xuống, đôi khi những lọn tóc chọc xuống mắt gây khó chịu. Râu mọc tua tủa dưới cằm, ở hai bên mép thì râu khá dày và cứng. Tôi không soi gương vì không muốn nhìn thấy bộ dạng xấu xí của mình nhưng chiều nay tôi sẽ nhờ một người giúp việc cắt tóc và râu. Tôi sẽ nhờ họ thiết kế lại kiểu tóc trẻ trung hơn.
Mỗi người giúp việc ở đây đều có chuyên môn, họ thông thạo nhiều lĩnh vực nhưng rốt cùng họ cũng chỉ là người giúp việc. Người gù lớn tuổi từng nói với tôi “Đừng bao giờ coi rẻ họ. Nhiều người còn rất tài ba, chỉ là họ không đi hết con đường dẫn tới căn phòng này.”. Lúc đó tôi hỏi “Vậy tại sao họ có ở đây?”. Người gù lớn tuổi im lặng. Tôi cũng không hỏi thêm. Một lát, tôi thấy ông ta châm thuốc hút. Một hơi rít dài, ngốn tới đầu lọc. Bức vẽ cuối cùng cũng xong. Tôi buông bút, cầm tờ giấy ngắm nghía hồi lâu. Các đường bút nghuệch ngoạc, vì tôi vẽ tay nên các đường thẳng đều chệch ra ngoài nhìn rất méo mó. Không thể gọi là bức tranh được vì tôi chưa phối màu, cũng không vẽ cụ thể một người hay một vật nào nhưng gọi đó là phác thảo cũng chưa phải vì nhìn kĩ thì đâu có gì trong đó. Đơn giản tôi chỉ dựng một bản sơ đồ về căn phòng này. Có lẽ chẳng thật chính xác nhưng tôi đã đại khái được: Căn phòng này chỉ có một đường thẳng nằm ngang. Có một lớp tường kiên cố nằm chắn từng nơi trong căn phòng và mỗi vị trí nhỏ trong căn phòng đó là chúng tôi. Phía cuối căn phòng là những cánh cửa. Chúng dẫn tới một căn phòng khác và căn phòng đó cũng bố trí như vậy. Chỉ khác là các phòng sau những cánh cửa sắt xếp cao dần đó sẽ tiện nghi, nhiều của cải và có ghế nạm vảy rồng. Mọi thứ xếp theo một đường thẳng nhưng sự sắp xếp theo trật tự lại giống gia phả của một dòng tộc. Sự phân bố này chẳng rạch ròi nhưng quy củ và phi lí hệt như một vương triều tối cổ, hoàng đế là kẻ lõa lồ.
Nhìn từ ngoài hành lang căn phòng mình, tôi chỉ thấy một màu thăm thẳm. Hôm nay chỉ có một vài người đứng hành lang. Họ trông lạ hoắc. Có lẽ họ là người mới đến. Phía sau tôi là một lớp tường dày và không hề có một cánh cửa nào. Cửa sổ là lỗ thông hơi duy nhất ở căn phòng này. Cái cửa bằng thép đặc và được khóa dù không có ổ khóa. Cửa sổ không bao giờ mở, chỉ có những khe hở trên cửa là mở. Các khe đủ rộng để nhòm ra ngoài và đủ rộng để dưỡng khí, gió, mưa và nắng thổi được vào trong. Người ở đây thường đứng trước khe cửa để hớp gió, liếm mưa khi quá nhớ mùi gió mưa. Dãy hành lang kéo dài và không rõ tại sao tôi cảm thấy ngày một dốc xuống. Một cơn chóng mặt đột ngột đến, tôi thấy đầu óc xây xẩm. Những cánh cửa nằm cuối căn phòng còn núp trong vùng tối. Những người gù khác vẫn đứng ở hành lang nhưng tôi chẳng trông rõ họ nữa. Cơn chóng mặt quái lạ ngày một nặng nề. Tôi thấy buồn nôn. Bước chân tôi bắt đầu loạng choạng. Những người gù quanh đấy vẫn ở một chỗ nhưng thân hình họ thì uốn éo như mảnh trăng triết học. Tiếng trò chuyện của họ thất lạc vào nhau, ngay cả những viên gạch lát sàn cũng dần biến dạng. Ánh sáng của những ngọn đèn treo trên trần vốn màu vàng óng nhưng cơn chóng mặt đã làm nhiễu thị giác của tôi. Thứ màu óng ả mờ đi và trắng đục sương giá. Những bóng người, bờ tường cũng trắng muốt như ảnh mù trong sương. Tôi đứng lại, bóp trán nhưng không sao tỉnh táo lại được. Luồng sáng phủ dày vào màn đêm. Phía trước vẫn một hố đen hun hút còn màu trăng trắng bao xung quanh theo đường vòng tròn. Tri giác tôi phác ra một con rắn dài quá cỡ bò vòng tròn rồi bò xoắn lại, xoắn mãi theo phương vỏ ốc. Tôi đi tiếp… Đi tiếp… Những cánh cửa hiện ra, rõ dần dần. Cơn chóng mặt dịu hẳn. Để tỉnh táo hơn tôi đã dừng lại, hít một hơi sâu rồi thở từ từ. Có đến mười hai cánh cửa. Chúng xây cạnh nhau. Tôi sờ vào cánh cửa thì chợt giật mình. Cánh cửa tôi nắm là cánh cửa thứ sáu, tính từ ngoài vào. Khi tay chạm cửa tôi đã có một cảm giác lạ lùng. Lớp sắt lạnh và cứng, hơi gai gai nhưng đó không phải nguyên nhân. Một cái gì đấy truyền vào tôi. Nó chạy dai dẳng chừng nào tôi còn chạm vào nắm kéo cửa. Mọi khớp xương tê rần và khi luồng cảm giác chạy sâu hơn, thấu đến buồng tim, tôi thấy như có một chấn động. Một lực va chạm vừa đủ để tách từng mảnh tim ra, nhưng đó không phải cảm giác của người đang hấp hối, chịu sự uy hiếp từ mảnh lưỡi hái vung cao. Vẫn có sự sảng khoái, chen vào cảm giác khiếp đảm khi trái tim bị xẻ đôi. Nó rất nhỏ, thoi thóp như hơi thở của cuộc đời sắp mất tên khỏi cõi người. Tôi nắm bắt được. Thứ cảm giác mong manh, như cận kề sinh tử nhưng cũng đã đầy và lâng lâng như vươn thành người khổng lồ, đi đến đâu đập phá đến đấy trong khi thế gian vẫn ngưỡng vọng coi đấy là công trình Sáng Thế. Tôi có thể đập, đập vỡ, đập tan, đập nát bét. Không ai níu, không ai cản. Tôi, con Xích Long quẫy mình gặm nhai cả thế giới, thách thức cả Chúa. Đúng. Tôi ngại gì không vươn mình lên nước Chúa. Đập tan cả nước Chúa, xóa sổ cả nước Chúa và gieo giống muôn loài bằng… Khi tôi nắm chặt hơn vào nắm cửa hòng kéo cả cánh cửa ra thì cơn chấn động nơi buồng tim dội mạnh lên. Hơi thở tôi tắc nghẽn. Các múi cơ giữ trái tim đứng yên trong lồng ngực đứt dần từng sợi. Tiếng đứt đoạn vang rất kêu, hệt như tiếng đứt của dây đàn. Một cơn lốc và tôi thấy mình xoay vòng trong cực khoái. Từng chút một… Tôi buông tay khỏi nắm kéo cửa và giật lùi vài bước. Khá lâu sau tôi mới có thể hít thở bình thường. Cơn hoa mắt dần tan biến. Hẳn đấy chỉ là một sóng ảo giác hoặc một dạng mê sảng tâm lý, thế nhưng không gì giấu được rằng tôi đã thích thú, thấy được thỏa mãn. Tôi giơ bàn tay, tiến lại gần cánh cửa. Một bước nhích lên, tôi lùi xuống. Một bước lùi, tôi lại tiến. Tiến rồi lùi, lùi rồi tiến. Kho báu ở trước mặt, có thằng ngu nào làm ngơ. Tôi có nguyện làm thằng ngu, hay đang cố tỏ vẻ làm một thằng ngu chín mạng…
“Ái chà! Cậu muốn đi vào phòng số sáu hả?”.
Người gù lớn tuổi đứng sau tôi, đột ngột từ khi nào.
“Ông đã bao giờ nắm vào các cánh cửa?”.
“Tôi mới chỉ dừng ở cánh cửa thứ hai”.
Tôi run rẩy, hơi thở vẫn ngắt quãng
“Nó thật là…”.
“Quên nó đi!”- Người gù lớn tuổi nói – «Cậu hãy bắt đầu từ cánh cửa thứ nhất”.
Tôi nhìn ra, lắc đầu nguây nguẩy.
“Hiện thời cậu chưa thể vào được những căn phòng lớn hơn đâu”.
“Phía trước thì có tới mười hai cánh cửa vậy sao đằng sau thì ngay cả một cái cửa hỏng cũng không có”.
“Quên nó đi”.
Người gù lớn tuổi đi tới, nắm từng cánh cửa. Ở cánh cửa thứ nhất vẻ mặt ông ta bình thản, tới cánh cửa thứ hai trông ông ta có vẻ khó chịu. Mỗi một cánh cửa tóm được, ông ta đùa giỡn bằng cách lật ra lật vào. Có thể ông ta muốn khoe mẽ với một người yếu thế hơn, là tôi, hoặc ông ta đang bộc lộ mình với người tri âm, là tôi. Giữ cánh cửa mở một lúc, ông ta khép nó lại như cũ. Cánh cửa thứ ba có vẻ không suôn sẻ, gương mặt ông ta tái lại, bàn tay dù đã cố nắm chặt nhưng vẫn không giấu được những cái run lập cập của người sắp chết cóng. Ông ta mím môi, những đường gân hằn rõ trên khuôn mặt, thân hình ông ta co giật. “Ây chà !” – Người gù lớn tuổi kêu lên rồi buông ra. Ông ta thở hồng hộc. Hẳn là ông ta sẽ ngã bổ nhào nếu không dựa vào tôi.
“Tôi vẫn chưa vượt qua được!”.
“Thật ma quỷ!” - Tôi nói.
“Nhưng rồi tôi sẽ có được nó, cánh cửa mười hai...”.
Tôi nói:
“Việc nắm cửa đã khó như vậy thì làm sao mà đi qua được con đường bên trong chứ?”.
“Có thể. Tôi dám chắc, nếu cậu chán nơi này rồi ».
“Ông cũng...”.
“Ai trong căn phòng này chẳng muốn vậy, tôi chắc cậu tìm đến đây không phải vì đã quên mất phòng mình ở đâu”.
Tôi quay mặt, im lặng hồi lâu rồi nói “Về thôi chứ, tôi đói lắm rồi”.
Tôi và người gù lớn tuổi quay lại phòng của mình. Trước khi đi ông ta nhìn những cánh cửa và gườm mắt như muốn gửi lại một lời thách thức.
“Bao nhiêu người đã đi vào đó rồi”.
“Nhiều”.
“Họ đều tới đích cả ư?”.
“Tôi không chắc vì chưa ai trở lại”.
“Nếu họ bỏ cuộc giữa chừng hay quay về thì sao, ý tôi là nếu lúc nào đó họ muốn trở về thăm bạn của mình”.
“Con đường trong đó không có cửa sau, và cậu lại nghĩ đi đâu thế, bạn ư? Vặt vãnh, tào lao”.
Tôi đi chậm lại. Chúng tôi đã đi được một quãng xa. Những ngọn đèn gắn quanh đó vẫn tỏa sáng đều đều. Nhiều câu hỏi chạy vào óc tôi và lớn dần lên, không ngừng quanh quẩn. Như một vùng vẫy để không vô vọng, tôi một lần nữa bắt chuyện với người gù lớn tuổi.
“Không có đường ra thật ư? Không ai muốn ra...”.
Người gù lớn tuổi khựng lại.
“Cậu đang đùa đấy ư?”.
“Theo ông…”.
Khuôn mặt ông ta cau lại, đôi mắt già nua hằn lên những tia giận dữ.
“Nếu là một trò đùa thì quên ngay đi, còn thì cậu đáng bị xóa sổ và tôi sẽ nhân danh căn phòng và những người gù”.
Tôi im lặng hồi lâu rồi quay đi, lảng tránh ánh nhìn của ông ta. “Đùa… Phải, té ra cũng chỉ là trò đùa…”.
Khuôn mặt ông ta bớt căng thẳng. Bàn tay nắm thành quả chùy lỏng ra rồi xoa đầu tôi, không quên một nụ cười hiền. Bàn tay rất nóng, tôi không chắc về sự ấm áp nhưng trước khi xòe ngọn lửa, ông ta đã có một thứ rực lửa, tiếng phượng lửa bị bóp chết chẳng hạn... Tôi không nói thêm và ông ta cũng im lặng. Chúng tôi đi tiếp. Bước chân tôi chậm lại, nhiều lúc chỉ có tiếng dép di dưới nền gạch. Đi được một quãng xa ông ta dừng lại, giục tôi đi nhanh lên.
Tôi nhìn về phía ô cửa sổ. Những kẽ cửa sổ dội gió lạnh. “Tôi muốn đứng đây một lát”.
“Này, lại đi tìm cửa phải không?” - Người gù lớn tuổi cười với tôi.
“Cứ cho là vậy đi” – Tôi quay đi để tránh ông ta nhìn thấy nét mặt mình.
Người gù lớn tuổi cười một tiếng to, vẫy tay rồi đi. Thân hình lom khom xa dần, trở thành một dấu nhỏ xíu và mất ngút như đã vào hư vô.
Tôi chống tay vào bậu cửa, cơn chóng mặt trở lại. Người ở các phòng gần đó bước ra ngoài. Họ đi về cuối hành lang và tìm tới những cánh cửa.
Các bức tường đã bao quanh đường lui của chúng tôi cả rồi. Những bóng người qua lại, xôn xao một lúc rồi nín lặng. Chiếc đèn chùm treo lơ lửng trên trần vẫn tỏa sáng. Tôi lủi thủi đi, lưng gập xuống. Họng tôi nôn nao. Tôi đưa tay lên, cắn vào phần thịt ở cổ tay. Hàm răng nghiến lại, xẻo đi một miếng thịt. Máu trườn qua những kẽ ngón tay, rơi thành một vũng nhỏ dưới nền gạch. Cơn chóng mặt khiến mắt tôi hoa lên. Tôi thấy dãy hành lang uốn éo, các cánh cửa phòng mờ ảo như bóng ma. Ngoảnh lại phía sau, mười hai cánh cửa sắt vẫn ở đó. Từ chỗ tôi đứng nhìn ra thấy đường dốc không ngờ. Quãng hành lang dốc dần xuống. Các cánh cửa dù đã ở xa nhưng nhìn vẫn lừng lững, đồ sộ, đầy cám dỗ. Mười hai cánh cửa nhân đôi. Miếng thịt chưa nhổ ra ngoài, cũng chưa trôi xuống bụng. Nó kẹt ở miệng, lẫn trong máu và nước bọt. Tôi nhìn về phía trước thấy bức tường chắn, nhìn ra sau thấy những cánh cửa, nhìn sang trái thấy các cửa sổ bọc thép, nhìn sang phải thấy những cửa phòng im lìm như cái miệng bị khâu bằng dây đàn. Tôi nhìn từng phía lần nữa, lần nữa, rồi lần nữa. Miếng thịt vẫn kẹt trong miệng, lúc đầu tôi đưa qua đưa lại miếng thịt va vào hai vòm miệng, kêu lóc bóc. Cặp mắt tôi mờ đi và dần đờ đẫn. Tôi không rõ mình đang đứng về phía nào, đâu mới là đường trở về căn phòng, đâu mới là đường dẫn đến mười hai cánh cửa. Không, mười hai lối ra vào đã nhân đôi. Đâu là đâu? Trái, phải ở đâu? Phải trái ở đâu? Cửa bọc tứ phía, và tôi tưởng rằng chúng đang đóng gập tôi lại, nhồi thành cái bánh kẹp người gù. Mắt tôi tối dần. Rõ ràng là tôi đang đi nhưng không rõ về đâu. Hành lang gấp khúc, kéo dài như dãy mê cung, còn tôi thì vẫn tiếp tục đi, tấm lưng oặt xuống. Tôi không thấy ánh sáng từ những chiếc đèn chùm nữa. Bốn bức tường ép chặt lại, trần nhà đổ dần xuống. Minh mẫn cuối cùng còn sót lại trong tôi đã chỉ báo rằng tôi đang lao đi. Tôi chỉ không rõ mình đang chạy hay có ai đó đẩy từ phía sau. Tôi phi vun vút như đang trượt ván từ đỉnh tuyết dốc thăm thẳm. Gió rít ngược chiều. Gió lạnh và sắc, hai tai tôi tê dại rồi mất mọi cảm giác, có phải gió đã phạt cụt... Mấy mảnh sáng cuối cùng tắt biến từ bao giờ. Ai đó nói vào tai tôi. Một câu, thêm một câu, rồi một câu nữa. Tôi có lên tiếng nhưng không nghe thấy tiếng mình. Mấy tiếng nói vẫn chưa dứt và lặp đi lặp lại như muốn ra lệnh cho tôi phải làm theo... Mọi suy nghĩ đều đảo lộn, không ngừng chồng chéo, chắp vá lên nhau. Tôi không nghe thấy gì nữa. Ký ức bắt đầu lu mờ, cả nhịp tim, tiếng thở cũng mờ trắng và bã nhờ như chưa từng tồn tại.
Trong lúc tôi cố xoay mình lội ngược bão thì vướng vào một bề mặt chẳng quá cứng, không quá mềm nhưng đủ rắn để cản tôi. Lối đi đã ép chặt tôi rồi, dường như phía sau ngoài lực thốc quá mạnh còn có các vật cản không ngừng thúc lên. Tất thảy tối đen như bị bịt mắt. Bàn tay tôi không lần thấy gì và khi chạm tay thì ngay tức khắc tôi bị đẩy bật lên. Lại một tiếng nói lạ hoắc nện vào tai, cái lưng gù bị tống một cú mạnh như nhát búa khai sơn phá thạch. Tôi vươn hai tay ép chặt hai bờ tường hẹp, để kềm mình lại. Bầu trời đổ xuống, rắn thành bức tường thép. Tôi chống lưng đỡ trời trong tiếng xương vỡ cột sống. Sự cố gắng chật vật này đã giúp tôi dừng để hít thở. Chính lúc này tôi nghe được nhiều tiếng hơn. Các khối hình kẹt lại phía sau không ngừng ùn lên ùn xuống. Đôi tay tôi vẫn sải dài như cánh đại bàng. Tôi trở thành tảng đá án ngữ lối đi. Tiếng nhốn nháo đổ dồn và vỡ vụn. Lực húc phía sau điên cuồng hơn. Trước khi đôi tay trượt khỏi hai bức vách, tiếp tục bị kéo lết, tôi đã dồn sức lật người về sau. Cú trở mình của con rùa tự lật mai, hoặc cái đảo người vùng bay lên bầu trời của con chim bị đá ném gãy cánh. Trong cái nhích kim đấy, ánh nến từ đâu lóe ra. Những khối cản đằng sau lồ lộ như bộ mặt ẩn bị kéo ra ngoài. Mắt đâm xoáy vào mắt. Ánh nến tắt phụp. Ai đã nuốt mất sợi bấc hay nến đã chảy hết chỉ trong một chớp nhoáng, như một hiến sinh để mắt tôi sáng lại. Bóng tối xiết thòng lọng và lôi tất cả vào hang. Miệng tôi há ra, chưa thốt được chữ trong đầu thì ngay tức khắc bị quật xuống. Lồng ngực tôi bị nện xuống nền đá và lạnh hơn nền đá. Nhiều vật đi trên người tôi. Tôi gãy vụn dưới những vật đang phóng ùn ùn về phía có cửa. Tôi với tay. Tôi gọi. Tôi bẹp dưới nền đá. Tôi lạnh hơn cả lồng ngực vốn lạnh như đóng băng cả nền đá lạnh. Dáng vóc người gù biến dạng rồi biến mất. Quên nó đi... Quên. Không, tôi không quên. Đùa... Đùa. Không, tôi không đùa. Tôi vùng đứng lên và bị quật xuống. Cú ngã này khiến tôi im lìm, cứng đơ như cắm thẳng vào lòng đất. Lực gió cuốn tôi dễ dàng như nắm cẳng chân, giật tung khỏi mả và kéo lê lết, quăng quật khắp nơi chốn cho đến khi mọi xương xẩu lìa tan nát.
Đường dài. Sâu hút. Tối đen.
Cột sống bẻ gập hóa rồng.
Tương lai…