Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Aleksandr Griboedov
- Alesandr Blok
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alina Lesik
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatole France
- Anatoly Gavrilov
- Anders Olsson
- André Breton
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Maria Bracale Ceruti
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Péret
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Biệt Hiệu
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brice Pedroletti
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Carolyn Mary Kleefeld
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Chơn Không Cao Ngọc Phượng
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- D. S. Likhachev
- Da Màu
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dan Slater
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Gascoyne
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Ðinh Cường
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Cẩm Liên
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Mẫn
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dung Nguyễn
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Phương Liên
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Thuỵ
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Quốc Thông
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Công Lê Huy
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Hoa
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hồng Nhung
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thị Thu Trà
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Federico García Lorca
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Perreault
- George Siemens
- Gerhard Will
- Germain Droogenbroodt
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Giuse Lê Công Đức
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhân
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thị Minh Đạo
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Hai Thanh
- Han Dang
- Hàn Giang
- Han Kang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Phước
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henri Michaux
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Phương
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cát
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Anh
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhơn
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Việt
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huệ Hương Hoàng
- Huguette Bertrand
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Duy Lộc
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Igor Poglazov
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James Daniel Spears
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Joyce
- James Poniewozik
- James Stavridis
- James WrightJuan Felipe Herrera
- Janos Kornai
- Jared Carters
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean Toomer
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jiayang Fan
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jörg Wischermann
- Jorge Amado
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wong
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Karel Appel
- Karen Tongson
- Kate Chopin
- Kazuo Shiraga
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Ân
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. N. Tolstoy
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Ngọc
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lawrence Ferlinghetti
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Anh Hùng
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Hoàng Lân
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Minh Phong
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Oa Đằng
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Quang Vũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Madeleine Riffaud
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Bá Kiếm
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Maki Starfield
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark B. Hamilton
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Osaki
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Monica Berlin
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Naowarat Pongpaiboon
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Nhật Đăng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Cẩn
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Thuật
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Dương Quang
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàn Nguyên
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huy
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Thuyền
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thiện Tơ
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hiệp
- Nguyễn Văn Hòa
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Khoát
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyễn-hòa-Trước
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Ogden Nash
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Pablo Picasso
- Palmer
- Patrick Frater
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Éluard
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Paweł Kubiak
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter B. Zinoman
- Peter Hansen
- Peter Harvey
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Ngữ
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thành Hưng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Song
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Mạnh Quỳnh
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thu Vân
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Song
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Đức
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quậy Nguyễn
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Mead
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert Desnos
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Russell Edson
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sạn chữ
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheikha A
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shirin Ebadi
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- Sylvia Plath
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Tanaami Keiichi
- Taras Shevchenko
- Tarik Khaldi
- Tăng Quang
- Tâm An
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thủy Tiên
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Brennan
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tomas Tranströmer
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Anh Hùng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần C. Trí
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hải
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trần Quyết Thắng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Duy
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhân
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Văn.
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Lang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Hương Quỳnh
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Tòng Xuân
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volker Weidermann
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tâm
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wendy Barker
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- William Stanley Merwin
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yanis Varoufakis
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yoko Tawada
- Young Sang Lee
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
NGUYÊN KHÍ
Tiểu thuyết
Hoàng Minh Tường
4. HOÀNG HẬU NGUYỄN THỊ ANH
Non cao non thấp mây thuộc
Cây cứng cây mềm gió hay
(Mạn thuật 4 - Quốc âm Thi tập - Nguyễn Trãi)
Lại nói về Hoàng hậu Nguyễn Thị Anh.
Từ ngày hạ sinh Đông cung Thái tử Bang Cơ, sắc đẹp của nàng ngày càng rực rỡ, như nụ hồng nhung hé nhụy, đóa quỳnh ngào ngạt hương đêm. Chớm tuổi mười t ám, qua kỳ sinh nở, gái một con trông càng mòn con mắt. Lại nữa, với bản năng thiên phú, lại lắm ngón nghề diệu nghệ, mỗi lần được vua ân ái, nàng như chúa Xuân hút hồn nhà vua trẻ, khiến nhà vua như được dẫn dụ vào chốn Thiên thai, quên mất lối về. Sẽ chẳng còn điều gì lo lắng cho ngôi vị Hoàng Thái tử của con nàng và ngôi Vương hậu của nàng nếu không có việc Tiệp dư Ngọc Dao sẽ sinh hoàng tử, không có tiếng sì sầm bàn tán trong cung và những bài đồng dao láo lếu của bọn trẻ con quanh kinh thành. Nghe nói tất cả những bài vè gần đây đều do bà Lễ nghi Học sĩ làm ra rồi dạy cho bọn trẻ chăn trâu phát tán đi khắp nơi. Miệng lưỡi thế gian thật ác độc. Bọn thị nữ trong cung bắt đầu nhìn nàng bằng những con mắt khác lạ. Hai quan thái giám Đinh Thắng, Đinh Phúc thường thì thầm với nhau mỗi khi các nhũ mẫu bế Hoàng Thái tử đến với nàng. Và đáng ngại nhất là cái ông Lân Quốc công Nhập nội tư mã Đinh Liệt và bà Nguyễn Thị Lộ, vợ quan Hành Khiển Nguyễn Trãi.
Số là, mẹ hai ông Đinh Lễ và Đinh Liệt là chị ruột đức Thái tổ Lê Lợi, hai ông gọi Lê Lợi là cậu ruột. Về họ ngoại, Lân Quốc công là anh vua Lê Thái tông, có quan hệ huyết thống. Cho nên ông Đinh Liệt thường nhìn Hoàng hậu Nguyễn Thị Anh bằng con mắt nghi kỵ, dò xét. Còn bà Lộ khôn ngoan hơn, vẫn lễ độ mỗi khi Hoàng hậu đến thị sát lớp dạy các cung tần, nhưng những việc bà ta tận tình giúp giập Tiệp dư Ngọc Dao và ngấm ngầm xui vua sắp xếp lại chốn hậu cung, sáng tác ca vè, làm sao qua nổi mắt nàng. Bà ta cùng với ông Nguyễn Trãi đang ẩn mình ở Côn Sơn, mới là thù địch đáng gờm.
Để tránh hậu họa, Hoàng hậu Nguyễn Thị Anh phải đi trước một bước.
Ngày rằm tháng bẩy, năm Nhâm tuất, cả kinh thành có đại lễ xá tội vong nhân và tưởng niệm các anh linh tử trận. Nhân đó có buổi ra mắt «Lam Sơn hội» do Nhập nội Thiếu úy Lê Thận, cùng các công thần Lam Sơn chủ trương ở Sùng Văn quán, Hoàng hậu Nguyễn thị Anh tâu với nhà vua xin được đến dự.
Như đã được trù liệu sẵn, quan Nhập nội Thiếu úy Lê Thận, công thần đứng hàng thứ ba ở Hội thề Lũng Nhai năm Bính thân (1416),(chỉ sau Động chủ Lê Lợi và phó tướng Lê Lai), người được đức Long Quân trao cho lưỡi gươm thần Thuận Thiên dưới sông Khả Lam để dâng lên Bình Định Vương phụng mệnh Trời giết giặc Ngô cứu nước(1), đã khéo léo nói với các chư tướng tôn Hoàng hậu Nguyễn Thị Anh làm Lam Sơn Hội chủ.
Nguyên là, sau khi đại thắng quân Minh, phe công thần Lũng Nhai, hầu hết là các võ quan, thế lực ngút trời. Các đại tướng Lê Vấn, Lê Sát, Lê Ngân, Lê Thận, Lê Xí, Lê Liệt, Lê Thụ, Lê Hoành, Lê Văn Linh, Lê Văn An…, theo vua Thái Tổ từ ngày dựng nghiệp, đều được phong biển ngạch công thần theo tám loại phẩm hàm từ Huyện thượng hầu, Á thượng hầu, Hương thượng hầu… tới Quan phục hầu, ai cũng có dinh thự, lính lệ, gia nô, ra vào triều giáp binh chói lóa. Sau hơn mười năm nằm gai nếm mật, giờ là lúc bù đắp lại, ai cũng muốn hưởng lạc, muốn sống gấp, muốn đưa người thân tín vào những vị trí đắc địa, muốn tạo thêm vây cánh. Các khai quốc công thần thi nhau xây cất phủ đệ, mở rộng trang ấp, thu nạp người hầu kẻ hạ. Người từ Hoan châu tràn ngập kinh kỳ; chen vai vào chốn hậu cung làm hoạn quan, thái giám, cung phi; thích cánh trong các đội vệ binh, cấm quân, nha dịch. Phe Lũng Nhai càng lớn mạnh thì phái văn thần khoa bảng và bề tôi cũ của nhà Trần, nhà Hồ càng lép vế. Từ ngày Tả tướng quốc Trần Nguyên Hãn bị vua Thái Tổ hặc tội có mầm mống mưu phản và bị đắm thuyền chết trên đường về triều, Huyện Thượng hầu Phạm Văn Xảo cũng bị khép tội ấy, bị giết, Nhập nội Tư khấu Lưu Nhân Chú bị Lê Sát đánh thuốc độc sát hại, Nhập nội Hành Khiển Nguyễn Trãi vì thân cận với Trần Nguyên Hãn bị tống giam…, bọn Đào Công Soạn, Nguyễn Mộng Tuân, Phan Thiên Tước, Phan Phu Tiên, Lý Tử Tấn, Trình Thuấn Du, Nguyễn Truyền, Nguyễn Liễu, Ngô Sỹ Liên… nhiều người như rắn mồng năm, mũ ni che tai để yên thân…
Phe cánh Lũng Nhai đang làm mưa làm gió trong triều thì vua Lê Thái Tông vào tuổi biết nghĩ, kịp nhận ra nguy cơ triều đình trở thành nơi tác oai tác quái, thâu tóm quyền lực của một nhóm người ít học, bởi thế kẻ sĩ quay lưng, lòng dân ly tán. Nhà vua thẳng tay loại bỏ các quyền thần Lê Sát, Lê Ngân và vây cánh, mở khoa thi Tiến sĩ để tuyển chọn hiền tài. Một kế sách chấn chỉnh nội trị và bang giao rộng lớn được nhà vua trù liệu. Lê Thái Tông đã nhận ra trong cuộc hưng nghiệp sắp tới, vai trò của quan Nhập nội Hành khiển Nguyễn Trãi là vô cùng quan trọng, nhất là khi ông dâng phần hai của Bình Ngô sách, phần « Trị Quốc, An Dân » mà sơ thảo bộ «Quốc triều Hình luật » do ông khởi xướng từ thời đức Thái Tổ, đã được dâng lên để nhà vua xem xét.
Nguyễn Thị Anh vừa được tấn phong Hoàng hậu, liền thấy mình ở vào thế bất lợi. Với một thiên tư mẫu nghi thiên hạ bẩm sinh, nàng nhận ra rằng, được nhà vua sủng ái, chưa đủ. Nàng sẽ chỉ như một thứ đồ chơi trong tay đấng quân vương, khi nào chán nhà vua sẽ phế bỏ. Và khi đó, con nàng, Hoàng Thái tử Bang Cơ sẽ bị
phế truất, thậm chí bị hãm hại. Nàng muốn được như nàng Tây Thi nước Việt xưa dùng sắc đẹp và trí thông minh trời phú để sai khiến vua Ngô Phù Sai, muốn trở thành Võ Hậu đời Đường khuynh đảo trời đất.
Một hôm Hoàng hậu cho gọi Nội mật viện Nguyễn Phù Lỗ và Nội quan Tạ Thanh đến mà rằng:
- Từ ngày được Hoàng thượng sủng ái, nhưng lòng ta vẫn lo lắng không yên…Chắc nghĩa phụ và nội quan đã nghe bài vè của bọn trẻ con Kẻ Mui láo xược...
Trong số những trọng quan trong triều, Nguyễn Phù Lỗ là người Hoàng hậu gọi bằng chú họ. Ông có công theo hầu vua Lê Thái tổ từ ngày dấy nghiệp, được tin cẩn dùng trong chốn nội cung. Nhưng quyền bính bổng lộc của ông thực sự mới phất lên gần một năm nay, từ ngày cô cháu gái họ xa được tấn phong Hoàng hậu.Thật bõ công bao ngày đêm cùng Lê Nguyên Sơn, Lương Đăng, Tạ Thanh bày mưu tính kế. Đại hồng phúc cho họ Nguyễn làng Bố Vệ, có cô con gái quê mùa, thân phận hèn kém, bỗng đổi đời thành mẫu nghi thiên hạ. Còn Tạ Thanh là người tin cậy của Tiên đế. Sau khi vua Lê Thái Tổ mất, có lúc ông tưởng như thất thế. Nhưng rồi ông nhận ra thân phận của mình, ông khôn ngoan và biết chiều ý ông vua trẻ. Ngày Lê Nguyên Sơn đưa Thị Anh từ Bố Vệ ra, tá túc tại tư dinh của Nguyễn Phù Lỗ, mới gặp lần đầu, cả Nguyễn Phù Lỗ và Tạ Thanh đều giật mình trước vẻ đẹp lộng lẫy của nàng. Chao ôi, xứ Thanh ta có một tuyệt thế giai nhân. Tây Thi hay Vương Chiêu quân hay Điêu Thuyền ngày xưa cũng chỉ đẹp dường này. Không hẹn mà gặp, cả ba, Nguyễn Phù Lỗ, Lương Đăng, Tạ Thanh cùng giống như Lã Bất Vi thời Xuân Thu, khi lần đầu gặp nàng Triệu Cơ. Ngay sau đó, cả ba cùng Lê Nguyên Sơn đã tìm mọi cách tiến cử nàng với vua Thái Tông. Quả nhiên, nhà vua vừa nhìn thấy Nguyễn Thị Anh đã như muốn phát rồ. Từ đấy, Thị Anh tự làm lấy mọi việc. Và công nghiệp lớn nhất mà nàng đã đạt được là phế ngay mẹ con Dương Thị Bí đang được nhà vua ân sủng ngất trời và thế chỗ mẹ con nàng vào vị trí vương hậu chốn hậu cung..
- Ngôi vị của Hoàng hậu và Đông cung Thái tử tuy đã được xác lập, nhưng vẫn đang như trứng treo ngọn thác - Nội mật viện Nguyễn Phù Lỗ nói - Nếu Tiệp dư Ngọc Dao đẻ hoàng tử ứng với điều ả ta nằm mộng thì ai dám chắc rằng Hoàng thượng sẽ không làm một cuộc thay đổi tiếp như đã làm với hoàng tử Nghi Dân?
Thị Anh nói :
- Nghĩa phụ nói trúng ý ta. Đây là điều bấy lâu nay ta lo lắng nhất. Đêm đêm ta vẫn thắp hương quay đầu về hướng chùa Huy Văn khấn cho con mụ Ngọc Dao chết đi. Ta tính từng ngày xem mụ Dao khi nào sinh nở. Chừng nào chưa trừ khử được mẹ con ả thì ta ăn không ngon, ngủ không yên.
Tạ Thanh nhìn quanh, giọng vừa đủ nghe :
- Hoàng hậu biết không, suốt từ ngày Tiệp dư đến ở chùa Huy Văn, thần cũng đã cho người trà trộn với các sư vãi và con nhang phật tử đến chùa để hạ thủ mụ ta, nhưng không thành. Tên Câm sức khỏe vô song, lại thêm ni cô Tiểu Mai võ nghệ siêu quần và đàn chó ngao đêm ngày canh chừng, không thể tiếp cận được.
- Ngay cả tướng quân Lê Nguyên Sơn cũng đành bất lực – Thị Anh thở dài.
Nguyễn Phù Lỗ ghé sát Thị Anh nói để Tạ Thanh không nghe thấy:
- Xin Hoàng hậu phải hết sức dè chừng. Các thị nữ trong cung xì xào rằng Hoàng Thái tử càng lớn càng giống Nguyên Sơn. Nhìn vào con mắt bọn Thắng,Phúc và nhất là Đinh Liệt đã thấy khang khác. Có lẽ phải điều Nguyên Sơn ra khỏi hoàng thành…
Thị Anh tỏ vẻ khó chịu :
- Ta biết rồi. Nghĩa phụ không cần nhắc lại thêm nữa…Ta đang suy tính…
Phù Lỗ nói :
- Đó là thần nghĩ đến đại nghiệp lâu dài…Nếu Hoàng thượng phát hiện ra thì hậu họa khôn lường…
Thị Anh bỗng bật cười:
- Người lừa dễ nhất chính là Hoàng thượng. Chừng nào ta còn làm cho nhà vua chết mê chết mệt thì không lo…Điều ta lo nhất vẫn là vợ chồng ông bà Nguyễn Trãi, Nguyễn Thị Lộ. Phải làm sao cho lão già ấy không thể về triều.
Phù Lỗ gật gù :
- Thần có một cách…
- Cách gì, nghĩa phụ nói đi.
Phù Lỗ nói :
- Phải tạo ra một thế lực. Ngày trước đức Thái Tổ chỉ là một thổ hào mà dựng lên đại nghiệp, vì người biết dựa vào phe Lũng Nhai. Mười tám bậc tiên hiền cắt máu ăn thề cùng nhau gây dựng nghiệp lớn. Nay là lúc Hoàng hậu phải khuếch trương phe Lũng Nhai, nhân lên sức mạnh. Phải biến cả triều đình thành phe Lam Sơn, phe Hoan Châu…Nếu như Nguyễn Trãi ngày trước dâng đức Thái Tổ « Bình Ngô sách », dùng kế tâm công đánh vào lòng người, thì nay ta phải làm ngược lại. Phải li gián Nguyễn Trãi và đồng bọn với phe Lũng Nhai…
Thị Anh cả mừng.
Nghĩa phụ Nguyễn Phù Lỗ quả là cao kiến. Điều có ý nghĩa sống còn với mẹ con nàng là phải lập một phe đảng, tạo một thế lực, nắm lấy quyền lực, có khả năng sai khiến vua và thiên hạ. Cho nên, một mặt nàng ra sức lấy lòng vua Thái Tông, quyết chiếm vị trí độc tôn trong trái tim nhà vua trẻ, một mặt nàng ráo riết tìm cách gây thanh thế.
Để cho kế sách của mình được chắc chắn, Hoàng hậu cho mời quan Đô giám đầu triều Lương Đăng tới.
Thị Anh nói :
- Ông có biết sắp tới Hoàng thượng đi duyệt binh miền Đông, người sẽ đến thăm Nguyễn Trãi và mời ông ta về triều ?
Lương Đăng thưa :
- Dạ bẩm, thần biết. Chuyến đi này có cả bà Lễ nghi Học sĩ cũng được theo hầu xa giá…
Thị Anh trừng mắt :
- Ông nói sao ?Mụ ta biết gì việc quân mà đi hầu xa giá ?
- Dạ. Bây giờ bà Lộ muốn gì chẳng được... Thần đã mật sai người theo sát bà ta từng bước. Có nhiều việc thần không dám nói…
Thị Anh gặng hỏi :
- Với ta, ông không cần phải giấu. Có điều gì quan Đô giám nói ra đi…
Lương Đăng đảo mắt khắp phòng, rồi hạ giọng :
- Thần còn ngờ rằng Quan gia và bà Lễ nghi đang vụng trộm làm những việc trái với đạo lý luân thường...
Hoàng hậu như muốn nhảy thách lên, giọng rít qua kẽ răng :
- Đám hoạn quan các ông còn gì nữa mà cứ ỡm ờ? Ông nói trắng ra đi. Có phải họ… ngủ với nhau rồi không ?
Lương Đăng rụt cổ, xua tay :
- Bẩm Hoàng hậu, thần không dám… Bà Lễ nghi Học sĩ từng bế ẵm Hoàng thượng từ ngày Cung Từ Quang Thục Quốc Thái Mẫu hiến tế thần Phổ Hộ ở khúc sông Khả Lam…
Thị Anh cười gằn mà rằng:
- Hừ, bế ẵm. Xưa bế em. Còn nay thì bế …giai. Thảo nào mà Hoàng thượng ngày đêm mê mẩn, như người mất hồn. Thôi được. Bây giờ ta hỏi ông: Có cách nào ngăn Nguyễn Trãi về triều không ?
Lương Đăng nghĩ một lúc rồi ghé tai nói nhỏ điều gì khiến mắt Thị Anh bỗng lóe sáng lên.
- Diệu kế. Nhưng khó như lên trời. Mà ta thì không muốn để lâu. Bang Cơ con ta càng lớn sẽ càng bất lợi.
Lương Đăng nói :
- Còn một kế sách nữa là Hoàng hậu phải biết dựa vào phe Lũng Nhai, dựa vào đồng hương Hoan Ái. Giữa phe Lũng Nhai và đám kẻ sĩ khoa bảng vốn như mặt trăng mặt trời. Bọn hủ nho Nguyễn Trãi vẫn chê các công thần Lam Sơn là bọn nông dân ăn bốc, đầu óc bã đậu. Đến như đức Tiên đế mà bọn Trãi, bọn Hãn, bọn Xảo còn ví như Việt Vương Câu Tiễn, cổ dài, mép quạ, chỉ hợp tác được lúc hàn vi gian khổ, chứ không thể chung sống khi công thành danh toại. Hồi Hoàng thượng Nguyên Long còn nhỏ, nhờ có phe Lê Sát, Lê Ngân mạnh, nên bọn Trãi dúm tứ túc, không dám khoe mẽ. Thần cũng nhân đó mà gạt bỏ Trãi, hoàn thành được chương trình nhã nhạc, các qui chế triều phục, xe kiệu…Bây giờ, vua đã lớn, tự định đoạt chính sự, lại quay ra nghe vợ chồng Trãi, Lộ. Nếu lão già từ Côn Sơn về triều, phe Lũng Nhai lại càng thất thế. Bởi vì họ ít học, hết binh đao thì đầu óc họ bắt đầu trì độn, họ chỉ biết tranh công, bày mưu tính kế hưởng thụ. Họ là bù nhìn giữ dưa trong thời bình…
Nguyễn Thị Anh nói :
- Ta không nghĩ vậy. Chừng nào phe Lũng Nhai còn thì triều Lê còn…
Lương Đăng nói :
- Ấy là thần đang phân tích nước cờ. Bên này cường thì bên kia nhược. Nếu Hoàng hậu biết tập hợp các công thần Lê Thụ, Lê Thận, Nguyễn Xí, Đinh Liệt, Lê Văn Linh, Lê Lý, Lê Lăng, Lê Bôi, đặc biệt là cha con Trịnh Khả, Trịnh Khắc Phục, hai người mới được gọi về triều giao cho trọng trách lớn, rồi bọn thái giám Đinh Thắng, Đinh Phúc, Lương Dật, rồi Quốc cữu Nguyễn Phù Lỗ, Tạ Thanh…Chao ơi, công thần Lam Sơn chúng ta đông không kể xiết. Hoàng hậu hãy kích động họ trở lại thời oanh liệt, giao cho họ nhiệm vụ ly gián bằng được nhà vua với vợ chồng Nguyễn Trãi và bọn võ mồm Nguyễn Mộng Tuân, Đào Công Soạn, Lý Tử Tấn, Trình Thuấn Du, Nguyễn Thiên Tích, Triệu Thái, Phan Phu Tiên…thì quyền lực sẽ nằm trong tay Hoàng hậu. Cho nên, sắp tới Hoàng hậu phải tâu với đức vua xin đứng ra thành lập Lam Sơn hội và nắm giữ vai trò Hội chủ.
Thị Anh cả mừng, khen cho Lương Đăng nhìn rộng, mưu cao.Vậy là ý Lương Đăng cũng tương hợp với mưu chước của Nguyễn Phù Lỗ và Tạ Thanh.
***
Việc được hầu hết các bậc khai quốc công thần phe Lũng Nhai và các tướng lĩnh quân sỹ Hoan Châu, trong đó có quê hương Đông Sơn bầu là Lam Sơn hội chủ khiến Hoàng hậu Nguyễn Thị Anh vô cùng đắc ý. Lần đầu tiên trước hàng trăm thần dân, nàng đã truyền rằng:
- Tiên đế Đức Thái Tổ đã có công đuổi giặc Ngô mở mang nghiệp lớn. Hoàng đế Thái Tông ta mặc dù tuổi trẻ nhưng phúc lớn đức dày đã vượt xa huynh trưởng Quận Ai vương Lê Tư Tề, được hưởng ngôi báu. Có hôm nay không thể quên những ngày gian khổ thề nguyền ở Lũng Nhai. Thế mà nay thế lực cừu địch đang rắp tâm phá hoại thành quả Lam Sơn, xóa bỏ công tích của các bậc tiền bối. Chúng dùng kế tâm công, tung tin bịa đặt chê chúng ta ít học, sáng tác ca vè đả kích triều đình. Để đập tan mọi âm mưu phản loạn, các chiến hữu Lam Sơn phải k ề vai sát cánh lại. Chúng ta phải kết thành phe hội để giữ thành quả dựng nghiệp của Tiên đế. Còn phe Lũng Nhai thì còn mình. «Lam Sơn hội »của chúng ta là nguyện ước của mọi con dân Hoan Châu…
Một « Hội ước » mười hai điều do đích thân Hoàng hậu và nội quan Tạ Thanh soạn thảo được ban ra, trong đó có những điều khoản như :
1. Tuyệt đối trung thành với ý chỉ và sự nghiệp vẻ vang của Tiên đế, tuân thủ mọi điều luật của Lam Sơn hội ;
2. Lam Sơn hội là Hội cầm quyền. Chỉ cất nhắc và tiến cử con em khai quốc công thần Lũng Nhai và hội viên Lam Sơn vào các trọng trách của triều đình ;
3. Khi có hội viên Lam Sơn bị đàn hặc, xử tội thì nhất tề cùng nhau dâng biểu tấu xin tha tội, hoặc giảm nhẹ .
4. Kẻ nào cố tình xâm hại danh dự Hội, chia rẽ nội bộ,vu cáo,bôi nhọ…đều bị hành xử theo điều luật, vv…
Ngay sau ngày lập Lam Sơn hội, đã có bốn nghìn sáu trăm mười hai người tham gia. Các hội viên vùng Kẻ Mui, Kẻ Bưởi, Kẻ Sốm đã bắt sáu mươi ba trẻ chăn trâu và ba mươi chín cừu địch thế lực truyền bá bài vè nhằm trực tiếp ám chỉ, công kích Hoàng Thái tử và Hoàng hậu. Trong cuộc trấn áp này, vệ úy Lê Nguyên Sơn có công tích lớn.
Nhưng rồi họa vô đơn chí. Chuyện mục đồng Kẻ Mui vừa tạm dẹp xong thì đến việc Tiệp dư Ngọc Dao lâm bồn.
Suốt đêm mười chín rạng ngày hai mươi tháng bẩy, Hoàng hậu Nguyễn Thị Anh không ngủ. Nàng cho thị nữ báo với hai quan thái giám Đinh Thắng, Đinh Phúc là nàng khó ở để nhà vua đừng giáng lâm. Kỳ thực là nàng đóng cửa tẩm cung, mật truyền Nguyễn Phù Lỗ và Tạ Thanh đến phán rằng :
- Thậm cấp chí nguy. Nếu Ngọc Dao sinh hoàng tử thì quả là ứng với giấc mộng tiên đồng giáng thế của ả ta. Ngôi vị của hoàng nhi ta gay rồi. Ta chấp nhận cho mụ ta an trí tại chùa Huy Văn là có ý đánh lạc hướng hai ông Nguyễn Trãi và Trịnh Khả, để ta dễ bề diệt trừ hậu họa. Vậy mà các vị không làm được cái điều ta muốn.
Tạ Thanh nói:
- Bẩm Hoàng hậu. Đã ba lần hạ thần cho người bí mật hạ sát Tiệp dư, nhưng lần nào cũng bị lão Câm phát giác, vả lại bên cạnh ả ta lúc nào cũng có ni cô Tiểu Mai võ nghệ siêu quần bảo vệ, nên không thể nào tiếp cận được.
Nguyễn Phù Lỗ nói :
- Tên Câm ở chùa Huy Văn vốn là võ sỹ thiền phái Trúc Lâm mới được Nguyễn Trãi điều từ Hoa Nghiêm tự về. Tên Câm sức khỏe phi thường, ban đêm chỉ ngủ một mắt, lại có hai đoản côn vô cùng lợi hại. Ấy là chưa kể đàn chó ngao được gã huấn luyện suốt ngày đêm canh chừng, chỉ sủa và tấn công đối thủ khi tên Câm ra lệnh. Các võ sỹ của ta giả làm đạo tặc, ba lần nhảy vào chùa hành thích Ngọc Dao đều bị tên Câm hạ gục.
Thị Anh rít hàm răng :
- Một thằng câm và một con thị tì giả sư mà các ông không làm gì nổi, thì mong gì sau này giúp Hoàng Thái tử lên vương nghiệp. Các ông chỉ là đồ rẻ rách.
Tạ Thanh nói :
- Vẫn hy vọng là ả Ngọc Dao sẽ sinh con gái…
Thị Anh thở dài :
- Phù thủy Trần Văn Phương đã lấy đầu cam đoan với ta rồi. Đêm nay ả tiện dân ấy đẻ con trai thì các ông có dám lấy đầu mình nộp cho ta không?
Nguyễn Phù Lỗ và Tạ Thanh ngẩn ra, không nói được câu nào.
Hoàng hậu cười gằn, giọng nhỏ lại :
- Các ông nghe đây. Hãy đến chuồng voi sai phù thủy Trần Văn Phương vâng lệnh ta mang ngay đến chùa Huy Văn tấm hoàng bào và vòng ngọc bảo mà ta đã chuẩn bị sẵn, nói là ta ban tặng hoàng nhi và hãy mặc cho hoàng nhi ngay sau khi sinh.
Nói rồi Hoàng hậu phẩy tay ra hiệu, lập tức thị nữ mang ra một hộp sơn son thếp vàng, trong đó có vòng bạc gắn chuỗi ngọc lưu ly và tấm hoàng bào bằng một thứ nhiễu Giang Tô cực mềm và mát.
Hai nội quan đưa mắt nhìn nhau, thầm phục Hoàng hậu là một người mưu hiểm kế sâu.
***
Bây giờ nói về quan Vệ úy Lê Nguyên Sơn.
Suốt từ trống canh tư đến trống canh năm, chàng đốc thúc quân cấm vệ chia làm năm ngả lùng sục khắp các hang cùng ngõ hẻm để truy tìm mẹ con Ngọc Dao. Có hai ngả quan trọng nhất chàng tự mình chỉ huy, một là ngả dọc bờ đê sông Cái về vùng Kẻ Mui, nơi có trang Cổ Mai, thực ấp từ thời nhà Hồ cấp cho cha con Nguyễn Phi Khanh, từng là nơi Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ sống thuở hàn vi. Nơi đây hiện vẫn còn trường học do con thứ năm của Nguyễn Trãi là Nguyễn Tích vừa dạy học vừa dùi mài kinh sử. Hai là ngả về làng Nhị Khê quê gốc của Nguyễn Trãi. Hai nơi này, đông họ hàng thân thích, đông học trò, dân chúng lại đặc biệt quý trọng gia đình quan Hành Khiển, rất có thể được bà Lộ dùng làm nơi chứa chấp mẹ con Ngọc Dao để chờ chuyển đi xa. Ba ngả khác, ít khả năng hơn, là trang ấp Bồ Đề của quan Thái bảo Ngô Từ, bên kia sông Cái; hướng qua sông Tô Lịch lên vùng Sài Sơn và ngả ngược đê sông Cái lên trấn Sơn Tây.
Người ta ví quân cấm binh của Lê Nguyên Sơn là đội chó săn. Đây là đội quân đặc biệt, tuyển chọn trong số những tráng đinh vùng Bồn Man, Động Ma, Sách Mục, những con dân thiết cốt vùng Hoan Ái, vô cùng tinh nhuệ và đặc biệt trung thành. Mỗi đội, mỗi phiên, nội quan Tạ Thanh lại khéo gài tay chân thân tín làm nòng cốt, dỏng tai, thính mũi đánh hơi mọi thứ. Tất cả mọi động tĩnh trong triều, mọi biến thái dù là nhỏ nhất của các phe phái, kể cả các đại công thần, các tướng lĩnh đều được cấp báo để kịp thời xử lý.
Việc mẹ con Ngọc Dao đã trốn khỏi chùa Huy Văn khiến Tạ Thanh nổi trận lôi đình. Ông cho gọi Vệ úy Lê Nguyên Sơn mà rằng :
- Mi là đồ ăn hại. Bây giờ biết bầm báo với Hoàng hậu ra sao? Mấy tháng nay chỉ giao cho mỗi chuyện canh chừng mẹ con ả Ngọc Dao mà không xong. Làm sao một ả đàn bà vừa ở cữ như cua bấy mà dám bế con trốn khỏi chùa Huy Văn?
Nguyên Sơn cúi đầu thưa :
- Dạ bẩm, tiểu tướng cũng không biết bằng cách nào mà mẹ con Tiệp dư lại biến mất. Tiểu tướng đã cho quân bao vây quanh chùa, túc trực ngày đêm, một con chuột, một con chim cũng không ra thoát. Vậy mà…
- Mi có nghĩ là mẹ con ả ta có cánh bay, hay có tài độn thổ không?
- Dạ. Tiểu tướng tin những lời phù thủy Trần Văn Phương nói. Ngọc Dao không phải người thường mà là người nhà Trời…
Tạ Thanh bụm miệng cười như khóc:
- Hí hí…Rứa đó. Đến mi cũng nghĩ rứa thì Hoàng hậu và Hoàng Thái tử gay rồi. Để ta sẽ tra hỏi tên phù thủy Trần Văn Phương xem hắn có bày trò gì cho mẹ con Ngọc Dao không ?
Tạ Thanh phẩy tay. Một tên lính dẫn Phương vào.
Trước mặt nội quan và vệ úy, tưởng tên lính dọn chuồng voi phải khúm núm sợ sệt, ai ngờ gã lại vênh váo, ngạo mạn, hai chòm râu ngạnh trê ngọ nguậy đáng ghét.
- Tên phù thủy kia, mi phải khai rõ không được quanh co…
Nội quan Tạ Thanh vừa nói chưa dứt câu, thì Hoàng hậu Nguyễn Thị Anh xuất hiện, giơ tay ngăn lại.
- Không cần tra vấn nữa. Ta biết hết cả rồi. Ông Phương đã bẩm với ta mọi chuyện. - Tiếng Hoàng hậu rít qua kẽ răng - Mẹ con yêu nữ Ngọc Dao có ba đầu sáu tay cũng không thoát ra khỏi chùa Huy Văn đêm qua. Quan Nội hầu và quan Vệ úy, hai ông hãy cho người đào tung chùa Huy Văn và bắt hết bọn sư sãi cho ta. Nếu không chết vì áo hoàng bào và vòng ngọc ta tặng thì đích thân ta sẽ bóp chết thằng nghiệt tử ấy cho coi.
***
Ngôi chùa Huy Văn bị đào bới không sót một ngóc ngách nào. Phòng của Tiệp dư Ngọc Dao bị xới tung. Hơn một canh giờ thì quân lính tìm thấy cửa hầm bí mật từ trong phòng nàng. Chúng vội bẩm báo với quan Vệ úy Lê Nguyên Sơn. Sơn cười khoái trá, chắc mẩm phen này sẽ tóm gọn mẹ con Ngọc Dao.
- Đốt đuốc lên. Chui xuống hầm bắt hai mẹ con Tiệp dư lên cho ta – Sơn ra lệnh.
Ba cây đình liệu cháy giần giật. Hai tên lính chĩa giáo lăm lăm, chui xuống hầm. Nhưng dò dẫm được chừng chục bước chân thì có tiếng vọng lên:
- Bẩm, đường hầm cụt rồi. Không thấy gì, ngoài một hòn đá tảng chắn đáy hầm.
Lê Nguyên Sơn trợn mắt, quát :
- Ủa, không có lối ra à? Chẳng lẽ hầm chui xuống âm ty? Quân bay đâu, tìm thằng Câm cho ta. Thằng Câm trốn đi đâu hè ? Tìm thằng đó sẽ ra cửa hầm. Mấy thằng ni tiếp tục đào. Còn bọn mi đi tìm thằng Câm và lùng sục quanh chùa xem cửa hầm ra lối mô?
Bọn lính chợt nhớ ra lão Câm. Cho đến giờ bọn chúng vẫn không gặp một sự chống đối nào, ngay cả đàn chó ngao hung dữ, vì lão Câm biến đâu mất.
Nguyên là, sau khi Ngọc Dao và tốp thứ hai hộ tống nàng đi khỏi, thì lão Câm khênh hòn đá tảng bịt kín lối ra và một mình hì hục vừa đẵn hết bụi tre, vừa dùng búa lần lượt chẻ từng bụi gộc xếp thành cũi trên miệng hầm. Lão biết bọn quân cấm vệ sẽ phát hiện ra cửa hầm trong phòng Tiệp dư. Đây là phương án duy nhất để bọn chúng không tìm thấy cửa ra.
Đang hì hục bổ gộc, chợt lão Câm dừng tay, nhảy lùi lại phía sau. Lão vừa nghe thấy tiếng thét thất thanh của sư thầy trụ trì phía cổng tam quan.Cha chả. Kẻ nào dám đánh sư thầy ta?Nó muốn tận số rồi. Ta sẽ không cho chúng còn cái để đội nón. Chỉ nhún bước chân, lão Câm đã nhảy đại qua hàng rào ô rô, rồi chạy như bay về phía sư thầy.
Vừa thấy bóng lão Câm, quân cấm vệ đã quây lại. Giáo mác vòng trong vòng ngoài tua tủa. Lão Câm đứng thế tấn. Hai mắt to như hai mắt trâu vằn đỏ, phát ra hàng trăm tia lửa. Quan vệ úy Lê Nguyên Sơn quát khản giọng, mấy tên lính vừa xông vào vừa run run thủ thế. Với hai cánh tay vượn, lão Câm vung lên, tám võ sỹ bị quơ chụm lại, tự đâm nhau, va đầu vào nhau tóe máu, bị sứt đầu mẻ tai rồi bị ném ra xa tới hàng trượng. Thấy lão Câm chỉ đánh tay không, Lê Nguyên Sơn thét bọn cấm quân vây chặt, chĩa mâu kích tua tủa bủa quanh. Điên tiết, lão Câm rút hai đoản côn dắt bên người múa vù vù, gạt giáo mác, khiến bọn lính mấy lần khiếp đảm. Ba đứa rú lên, ôm đầu máu. Hai thằng ngã lăn quay, rẫy đành đạch. Thấy quan quân có thể chết hàng loạt, sư thầy trụ trì hốt hoảng, vội nói lớn: «Chân Tín. Không được hạ sát. Chúng ta đành quy thuận thôi». Khi ấy lão Câm mới chịu thõng tay thúc thủ.
Lê Nguyên Sơn thét lính trói lão Câm và sư trụ trì Thích Chân Như cùng mười hai sư, vãi, quanh hai gốc muỗm cổ thụ.
Lần lượt các toán quan quân từ làng Văn Chương, làng An Trạch, làng Huy Văn, làng Hào Nam… cũng giải những người tình nghi đến. Hơn một trăm người, cả lớn bé, già trẻ ai nấy đều ngơ ngác, phờ phạc.
Trong đám nghi can bị dẫn giải về có lão Cả Ngỗi, chủ quán rượu. Lão ghé tai người bên cạnh, nói nhỏ :
- Nửa đêm qua phù thủy Trần Văn Phương báo với tôi là Tiệp dư đã hạ sinh quí tử. Giờ này, quan quân không bắt được, chắc hai mẹ con đã trốn thoát.
Người kia thì thào :
- Nghe nói đã chết dưới hầm bí mật?
Lão cả Ngỗi nói :
- Nếu chết thì còn bắt chúng ta đến đây làm gì? Nếu bị tra khảo, cứ nói là thấy hai mẹ con chạy về phía Nhị Khê. Cho bọn chúng về quê quan Hành Khiển mà tìm…
Lúc này trời đã sáng rõ. Vệ úy Lê Nguyên Sơn không còn phải nhòm vào từng mặt người để nhận dạng nữa. Y đứng trên một tảng đá xanh, tay chống kiếm, dõng dạc nói :
- Bớ sư sãi chùa Huy Văn và chúng dân quanh vùng. Bản quan vâng mệnh Thánh thượng và Hoàng hậu đến bắt nghịch nữ Ngô Thị Ngọc Dao đã dùng ma thuật để lung lạc chúng dân, reo rắc mầm mống phản loạn. Nghe nói nửa đêm qua, yêu nữ Ngọc Dao đã sinh quái thai đầu người mình chó. Phụng mệnh Thánh thượng, ta đến diệt trừ. Ai giấu yêu nữ và nghiệt tử ở đâu hãy khai ra thì được khoan hồng và trọng thưởng. Ai chứa chấp sẽ bị tội chém đầu.
Hỏi hai, ba lần vẫn không ai trả lời. Tức khí, Lê Nguyên Sơn rút roi da quất tới tấp. Tiếng kêu rú thất thanh.
- Lũ câm này dám trêu ngươi ta – Sơn gầm lên đi tới chỗ lão Câm -Thằng này, mày phải nói. Hôm nay thì mày không thể câm mãi được - Sơn quát quân lính trói giằng hai tay lão Câm, treo người lão lên cành muỗm.
Vừa hay lúc đó Nội quan Tạ Thanh và một người đàn bà xuất hiện. Người đàn bà mặc một chiếc áo màu huyết dụ dài chấm đất, chân dận hài thêu kim tuyến, đầu chít khăn vành rộng, phủ ngoài bằng một khăn the đen che kín mặt.
Lão Cả Ngỗi ghé tai người đứng bên, thì thầm :
- Hoàng hậu Nguyễn Thị Anh đó.
Mọi người truyền nhau. Một người nhanh nhảu bước về phía trước:
- Khải bẩm Hoàng hậu anh minh sáng suốt. Oan cho chúng con quá...
Lập tức một ngọn roi quất vào miệng người vừa nói, khiến ông ta im bặt.
Lê Nguyên Sơn khúm núm đến rước người đàn bà lên chỗ tảng đá xanh. Nhưng nàng khoát tay, xăm xăm tiến đến chỗ lão Câm. Chiếc khăn che mặt khẽ mở ra. Một đôi mắt sắc như dao rọi những tia sáng vào mặt lão. Một giọng nói the thé rít lên:
- Thằng Câm. Mày giấu mẹ con yêu nữ ở đâu? Bây giờ thì cái lưỡi chó của mày sẽ phải nói ra.
Lão Câm dường như đã nhận ra người đàn bà là ai. Hai mắt lão như mắt trâu, lồi hẳn ra ngoài, nhìn người đàn bà trừng trừng.
Người đàn bà phẩy tay ra hiệu. Bốn tên thị vệ đi theo lập tức vây quanh lão Câm. Hai tên dùng thanh sắt gàng mồm lão, một tên dùng kìm lôi lưỡi lão, tên kia hai tay đưa chiếc kéo cho người đàn bà.
Lão Câm chùng người, định xuống tấn. Nhưng khốn thay, chân lão bị treo cách mặt đất chừng gang tay, không có điểm tựa, lại bị trói với nhau. Lão như kẻ bị rút phép thông công, vô phương chống trả. Hai tên lính đã càng miệng lão Câm cho một tên dùng kìm rút lưỡi lão ra.
Người đàn bà che mạng nói:
- Các sư sãi chùa Huy Văn và bọn thần dân cứng đầu các ngươi hãy nghe đây. Ta biết các ngươi đều là những người lương thiện, không muốn chứa chấp mẹ con yêu nữ Ngọc Dao. Ngô Thị Ngọc Dao là ai, các ngươi có biết không? Đó là yêu quái hiện hình, là cừu thù của đức Tiên đế, của Hoàng thượng và Lam Sơn hội chúng ta. Nó được Diêm vương phái lên cõi trần hòng phá hoại sự nghiệp của đức Thái Tổ mà Lam Sơn hội chúng ta đang quyết gìn giữ. Số phận yêu nữ Ngọc Dao lẽ ra đã bị voi giày, nếu không có ta tâu với Hoàng thượng xin cho mụ về trú ngụ tại đây. Vậy mà ả ta không biết điều còn toan biến chùa Huy Văn này thành chốn yêu ma phù phép để mong hại Hoàng thượng và Lam Sơn hội chúng ta. Các ngươi sẽ được trọng thưởng nếu khai báo ra kẻ nào chứa chấp mẹ con yêu nữ. Bằng không thì nhìn đây. Tên Câm này sẽ phải nói...
Cái lưỡi lão Câm bị kẹp lôi ra đã tím ngắt như một thỏi sắt nguội. Một tên lính vội mang đến chiếc đĩa sứ hứng dưới chiếc kéo sáng loáng.
Người đàn bà che mặt đưa bàn tay búp măng cầm chiếc kéo giơ lên.
- Tên Câm. Nếu ngươi nói nơi giấu mẹ con yêu nữ ở đâu, mi sẽ được giữ nguyên lưỡi - Tiếng nội quan Tạ Thanh vang lên.
Từng hột mồ hôi, to như quả táo đọng trên mặt lão Câm. Hai mắt lão mở trừng trừng nhìn người đàn bà. Lão lắc đầu.
Chiếc kéo từ tay người đàn bà đã đặt ngang lưỡi lão.
- Ngươi giấu nghiệt tử và yêu nữ ở đâu? – Vệ úy Lê Nguyên Sơn gầm lên.
Vài giọt mồ hôi vỡ ra, chảy tràn trên mặt. Lão Câm lắc đầu.
Người đàn bà cười ré lên:
- Vậy thì, bớ sư sãi, tiện dân làng Huy Văn, các ngươi hãy nhìn đây. Các ngươi sẽ lần lượt như tên Câm này, nếu các ngươi chống lại ta.
Lưỡi kéo xiết mạnh. Những tia máu phọt lên như pháo hoa.
Mẩu lưỡi lão Câm rơi xuống đĩa sứ, giãy đành đạch như cá trê sắp chết.
Chú thích
1) Xem Sự tích Hồ Gươm.