Mahmoud Darwish (1941-2008)

Hoài Phương dịch từ A State of Siege, trong cuốn The Butterfly's Buden (Copper Canyon Press, 2007), thơ của Mahmoud Darwish, do Fady Joudah dịch từ nguyên bản tiếng Ả Rập.

Nhà thơ Mahmoud Darwish

Bên phía dốc của ngọn đồi, đối điện là đêm buông
và họng súng của thời gian
Kề bên khu vườn hắt bóng dài đổ nát
Chúng ta làm công việc của tù nhân,
của những kẻ không nghề ngỗng:
vun đắp nên niềm hy vọng.

*

Một đất nước đang chờ đón bình minh.
Ta ngày càng dại khờ
sau dằng dặc ngóng trông giờ phút của chiến thắng:
Ta không biết đến màn đêm vì đạn pháo sáng lòa
bởi kẻ thù của ta không bao giờ ngủ
chúng rọi sáng cho ta
giữa đêm đen hầm tối.

*

Ở đây, khi công việc ngâm lên
bài thơ cuối, ta chẳng còn ai để chờ đợi.

*

Nơi đây không tồn tại cái “tôi”
Adam nhớ ra: thịt đất trong anh từng là cát bụi.

*

Vòng vây sẽ còn tiếp diễn cho đến khi ta dạy cho kẻ thù
những bài thơ của một thời vô luân.

*

Màn trời xám xịt lúc chạng vạng
rực sắc cam khi đêm xuống. Còn trái tim ta
vô cảm như hoa nở bên bờ rào.

*

Giữa vòng vây, cuộc đời hóa thời gian
ta không ngừng nhớ lại cách mọi thứ khởi đầu
để quên đi cách mà chúng sẽ kết thúc…

*

Cuộc đời.
Toàn thể.
Một cuộc đời không khiếm khuyết,
nuôi dưỡng những vì sao
không biết đến hồi tận…
và những đám mây di cư
không nhà.
Chỉ còn lại sự sống
bâng khuâng:
Làm cách nào để hồi sinh tất cả!

*

Anh mở lời bên lưng chừng cái chết:
Chẳng còn gì để mất, không cả một dấu vết:
Tự do ở rất gần. Tương lai đã ở trong tay.
Và sớm thôi tôi sẽ đi xuyên qua đời mình,
Tái sinh không điều gì ràng buộc, mồ côi,
Màu trời sẽ là cái tên của cuộc đời mới…

*

Và ở đây bên con dốc mịt mù, bên thềm cửa
nơi thời gian dần cạn
ta làm những gì một đứa con của Allah nên làm:
quên đi đau đớn.
Bởi nỗi đau
là người đàn bà không còn giăng sợi dây phơi buổi sáng,
vì bà hài lòng với lá cờ sạch sẽ tinh tươm.

*

Không có tiếng vọng âm hưởng Homer ở nơi đây
Huyền thoại gõ cửa đúng lúc ta mưu cầu
Không có tiếng vọng mang âm hưởng Homer….
Và tại đây một thống tướng khai quật đất nước còn say ngủ
dưới tàn tích trước trận chiến thành Troy.

*

Bọn lính canh đo lường khoảng cách giữa người sống
Và người chết
Bằng họng súng của chiến tăng…

*

Trong khi chúng ta ước lượng khoảng cách giữa nhục thể
Và súng cối… bằng giác quan thứ sáu.

*

Này người đang đứng ngoài cửa, hãy vào đây,
Ngồi xuống cùng tôi uống ly cà phê Ả rập này
Rồi khi bình minh tới,
Chúng ta chắc chắn sẽ trở thành
những người đàn ông như anh vậy!

*

Chúng ta là những kẻ dư giả thời gian
ta lắc xí ngầu, lần giở giấy tờ để khuây khỏa
Ta theo dõi tin tức những người thương tật từ hôm qua,
rồi ta xem cung hoàng đạo:
vào năm 2002, ống kính sẽ mỉm cười
Với những ai sinh ra trong vòng phong tỏa.

*

Mỗi khi ngày hôm qua trờ tới, ta trả lời:
Hãy rời đi, bởi buổi hẹn của chúng ta là một ngày khác
hãy trở lại ngày mai.

*

Một nhà thơ châm biếm rằng
Nếu sớm biết kết cục thế này
Thì tôi sẽ chẳng còn gì để làm với từ ngữ!

*

Mỗi một cái chết,
ngay cả khi được dự đoán
đều là cái chết đầu tiên
làm sao để biết
vầng trăng
đang ngủ say dưới đá tảng?

*

Một ý nghĩ gián đoạn:
Ai đó như tôi đã từng bâng khuâng điều gì
trên ngọn đồi kia, ba nghìn năm trước
về khoảnh khắc chóng vánh của hiện tại?
Suy nghĩ này khiến trái tim quặn đau
khi dòng ký ức bỗng nhiên sống lại.

*

Khi những phi cơ biến mất, chim bồ câu trắng
Cất cánh bay, rửa sạch gò má chốn thiên đường
Với đôi cánh tự do huy hoàng, chúng đoạt lấy
thinh không và đùa chơi. Bay cao hơn, cao hơn nữa, hỡi bồ câu trắng
đến một nơi thật xa. Ôi giá như, bầu trời
là thật.
(Một người bay giữa hai quả bom mở lời)