Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Chủ Nhật, 6 tháng 4, 2025

Thơ Nguyễn Đức Tùng

 

NGƯỜI ĐI CHÂN ĐẤT (Chương 2)

                                                                                                                       trường ca

 

Hoài nghi tất cả, một ngày con lại ra đi

Không nhận nơi nào làm chân lý

Xin cho con được tới gần những người đức hạnh

Đi dưới mặt trời

Đi qua kỷ nguyên mới

Đêm tối: khúc dạo đầu

 

Đây là khúc dạo đầu

Bàn chân bỏng rát

Ma quỷ bám theo sau

Cái chết ở trước mặt

Cơn mưa rừng xối ướt

 

Xô đẩy tôi. Ôm lấy tôi

Khóa chặt tôi . Xé rách tôi

Dìm tôi xuống. Nghĩa đồng bào

Tình đất nước

Nâng tôi lên

Xoá dấu chân tôi trên đường

 

Như xóa vết của tia nắng

Trên chuồng trâu chuồng bò mái tranh mái lá

Bốc mùi rơm rạ

Cái đẹp hiện ra nơi chúng ta không nhìn thấy

Không mảy may kinh kệ. Xóa tôi đi như xóa một đứa trẻ

Muốn sống trở lại tuổi thơ của mình

 

Trên vai tôi gánh nặng

Ngọn rừng bí mật đã qua

Chúng vẫn là bí mật

Tôi đi một mình. Rừng sâu. Núi thẳm. Lòng người

Phố thị đìu hiu. Chợ búa ồn ào

Đi giữa những xác chết nào ai nhìn thấy

 

Đi qua những đám cưới không từng xảy ra

Những hôn nhân chưa tàn lụi

Đi qua cát bụi mịt mờ như linh hồn trẻ thơ chưa đậu được xuống

Tôi cúi mặt uống nước đầu nguồn

Của đau khổ, của nhớ thương, tỉnh thức

Tôi đi ra từ trong đám đông

 

Một mình. Thức dậy. Tôi ôm lấy tôi bằng y bát

Hãy tha thứ cho tôi. Tôi chưa kịp đánh thức bạn

Trời chưa sáng. Bạn không nghe thấy tiếng nói của tôi

Nhiều năm rồi. Sáu năm. Tôi đi dọc bờ sông này

Đi qua nương rẫy, cây bốn mùa thay lá

Đứa trẻ thành người già

 

Cuộc hôn nhân thành công, cuộc hôn nhân thất bại

Một người trở lại nhà, ngập ngừng gõ cửa

Trăng soi bếp lửa lạnh tanh

Tôi đi từng bước nhỏ trên đất trên nước

Đi trên cỏ

Giữa hai ngọn núi.

 

Xả bỏ ngã

Lần đầu tiên tôi nhìn thấy thế giới

Thế giới tuyệt đẹp

Như kỷ nguyên mới của Tâm Linh

Đường nhân loại đi qua chim hót trong cành

Mặt người như khuôn mặt mùa xuân

 

Đức hạnh và giới luật. Giới luật và đức hạnh.

Hai ngọn đèn bật sáng, đi tìm

Người đi tìm người dọc bờ sông vắng

Đi suốt đêm. Tìm xác chết trôi sông

Trong không thời gian mù tối

Thử thách hãy còn nhiều

Kẻ ác đang chờ đợi

 

Bạn nói: tất cả đều có

Là sai

Tất cả đều không

Là sai

Bạn là một người hạnh phúc.

Căn nhà của bạn cũng vậy, và con chó nhỏ

 

Cũng hạnh phúc, và những đứa trẻ

Thật lạ lùng, mọi thứ

Đều thuộc về bạn, và bạn thuộc về đất nước mình, thế mà

Bạn lại từ chối quyền học tập

Của người khác, quyền được bộ hành

Của người khác. Hàng cây ngã xuống trên đường, đọng hơi sương

 

Cũng thuộc về bạn, con nai mang thai bị bắn

Cũng thuộc về bạn, và người đàn bà tưởng tượng trong phim

Và nước mắt được lau rất mau, tấm khăn trải giường nhàu nát

Và lá của buổi chiều này, gió thổi, và bóng tối cuối đường kia, cũng thuộc về bạn

Nhân gian không hối hận

Khi tàn nhẫn đuổi Chúa ra đi lần nữa.

 

Khi ngài trở lại, thế kỷ mười sáu ở Tây Ban Nha

Trong anh em nhà Karamazov

Con người ở đây không chọn tự do

Và dân chúng ở đây ném đá

Và nhà thờ chùa chiền giáo hội ở đây la ó

Đuổi ngài đi.

 

Dù có dối trá và nông cạn cuộc đời này vẫn đáng sống

Chúng ta sống nhờ lòng tốt bổ sung

Trước ba thử thách: phép lạ, tự do, quyền lực

Chúa ngàn năm im lặng

Để yêu những con ve sầu mùa hạ

Bạn phải học cách im lặng trước đã

 

Suốt mười ba năm

Trong đất, dưới cỏ. Chôn chặt kỷ niệm

Đếm từng ngày

Tập hát. Nhưng không hát

Để yêu một đất nước

Phải chờ đến lượt mình

 

Trong cỏ ướt, trên nhành cây, ban ngày

Chặt hết rừng

Nước lũ tràn về

Trong chúng ta ai sẽ chết đuối?

Chặt hết cây, thành phố trơ trọi. Nhưng chúng ta vẫn sống, và cười

Khi có chuyện vui. Những kẻ khốn nạn trên đời

 

Vẫn để cho chúng ta được sống

Nếu chúng ta vâng lời.

Con không thể vâng lời

Muốn thực hành hạnh Ba la mật

Con cần một trăm kiếp trên quả đất

Ai cũng là cha mẹ, anh chị em của mình.

 

Trời sắp tối, ánh lửa trong rừng

Đi trong chập chùng bão táp. Mưu ma chước quỷ. Đi trong nước

Mắt của tiếng động mùa hè

Đi trong lời hứa

Đi trong lãng quên

Đi như cánh bướm

 

Đập trong đêm. Trong kỷ nguyên mới

Đi chập chờn

Đi lạc

Qua Đèo Ngang

Qua Đồng Hới, Hiền Lương, cổ thành Quảng Trị

Đi qua chiến tranh, qua chia cắt

 

Qua hận thù cũ, mới

Đi tới tiếng chuông chùa Thiên mụ

Đi trong mưa Huế ngọt ngào hương sen

Trước khi bị vây bắt

Cùng anh em, tất cả

Trong đêm

 

Tôi nhìn thấy trên ngọn cây cao

Một người khác

Đi cùng chúng ta. Đi từng bước nhỏ

Chậm lại . Đi thẳng

Đi trong lưới. Đi trong cạm bẫy

Đi xa lòng tham dục

 

Đi để tìm ra khổ

Đi để diệt khổ

Đi trong an lạc

Đi trong hoà giải dân tộc

Đi trong ý thức tự do

Đi trong trí tuệ Bát nhã

 

Đi thẳng tới Chánh đẳng Chánh giác

Đi qua ngàn kiếp

Bước trên đất trên đá

Số ngày của anh trên trái đất

Không tính bằng ngày

Mà tính bằng bước chân.

 

Ở đâu cũng có tự do

Trong chợ, trong rừng, trong bãi tha ma

Đi khi lòng vô ngại

Đi mãi trên đường giữa huynh đệ chúng ta

Trong muôn trùng ác ma vây khổn

Trong giải thoát

 

Chúng ta là hiện tại. Cuộc đời không có thật phía sau

Đừng đi quá sâu vào nỗi buồn

Đi xuyên qua tan loãng, đi qua sự nông cạn nham hiểm của lòng người

Đi mãi không thôi. Buông bỏ

Lòng giận dữ. Sự khinh thường. Buông bỏ cả xót thương

Đi như sương trên cỏ. Đi như gió. Trên cánh đồng

 

Đi qua mùa đông. Trong hang đá, chúng ta dừng lại

Nơi chúng ta bắt đầu

Ngọn lửa đầu tiên

Nơi nhân loại hôn nhau

Cuộc làm tình đầu tiên

Cuộc sinh nở. Bên ngọn lửa. Nơi tự do bắt đầu

 

Nơi chúng ta không hề biết giận dữ

Và khinh mạn. Và xót thương. Từng bước nhỏ, đến cuối đường

Sẽ không có một cánh cửa nào chờ ta ở đó. Trên quê hương.

Sẽ có.

Sẽ không có.

Sẽ có.

Nguyễn Đức Tùng