văn việt: Những bài thơ Huy Bảo và Duyên Khánh

Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Những bài thơ Huy Bảo và Duyên Khánh

Chúng tôi vừa nhận được hai tập thơ Về khái niệm của Huy Bảo và Sân ga, cửa sổ trời và những quả bóng bay của Duyên Khánh.

Để khởi đầu cho chuyên mục Thơ của năm Ất Tỵ, chúng tôi trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc một số bài thơ được trích từ hai tập thơ trên. Phần còn lại của hai tập thơ sẽ được giới thiệu trong những kỳ tiếp theo.

Hy vọng, sự khởi đầu này sẽ đem lại may mắn không chỉ cho riêng một chuyên mục mà cả cho trang văn chương mạng Văn Việt.

Cảm ơn hai nhà thơ Huy Bảo và Duyên Khánh về món quà nhiều ý nghĩa này.

Văn Việt

THƠ HUY BẢO

RÔ

Rô

đó là cách tôi gọi thế giới này

và được gọi

để tôi lần lại tháng năm

mưa không ngừng rơi qua từng phần

da thịt

để tôi bước xuống

để thế giới lan tràn qua những vũng cát

ngoài xa

để Rô

trong bất cứ bản thể

nào

nở ra

phần này là xương

còn gáy được làm bằng kim loại

Rô

qua lý giải

nó rưng rưng dưới

ánh mặt trời

Rô

không có cái lối

dẫn tới một bến tàu

không có xanh da

không có

sự khước từ

những khuôn mặt còn

đang thân thuộc

Rô

không có nghĩa lý gì

không bao giờ có

nếu từ này là biển

những giác quan sẽ trở thành

hải đăng

nếu từ này là tên em

những buổi chiều

dài ra thành vĩnh viễn

nếu từ này được khắc trên bia

vào ngày tháng cuối

tôi sẽ trả lời

Rô

cho lựa chọn và

không chọn lựa

cho quên và để

được nhớ thêm

nếu vị mặn này là vị

của những ngón

chân

nếu tay

tôi

rải vỏ sò trên đường về

tôi sẽ nhớ

Rô

để được giữ lại

từ bên trong

để lấp lánh sáng cao

vào cái ngày sáng nhất

Rô

để được thở

mà không cần

đếm nhịp

tôi sẽ đổi mọi điều trên đời

để tới được

nơi đây

Rô

không có cỏ mịn

đang

quá đỗi dịu dàng

không có nghĩa lý gì

không bao giờ có.

NGƯỜI LẠ

Tặng cha

Người lạ, cha của con.

Con đã nhìn thấy Nicolas Flamel. Cái tên trên quyển sách con nằng nặc đòi cha mua nhiều năm trước.

Nicolas Flamel, cha có biết đó là ai không?

Cha chẳng cần biết. Cha đi. Những ngọn khói thuốc từ cha, như khói trên tàu lửa, như lọn tóc phụ nữ. Cha chẳng cần biết.

Con đã thấy những hộp quẹt Zippo, những đồng hồ vàng hơn hàm răng bà nội.

Cha. Mắt cha làm sao xa xôi như thế, con không muốn chạm vào những đám mây.

Cho con ngồi đây

viết.

Cha lạ như đại dương. Cha lạ như đồng quê. Cha lạ như đêm vàng thành phố.

Cha lạ như một người điên ngoài nghĩa trang, người mà cha và con từng gặp trong lần tảo mộ.

Giờ cha xa như thế.

Cả bàn tay cha, bàn tay giờ con chẳng thể nào cảm thấy.

Sự hiện diện của cha, hay tất cả.

Môi cha, đôi môi hôn con lạnh khô như giấy.

Và từ ngữ cha đem theo cuốn lấy vai con, dắt con vào những ngõ nhọc nhằn dãy số.

Một ngày nào đó trong những kí ức

nặng nề cả con và cha, cha sẽ quên và đôi mắt cha càng ngày càng hẹp lại.

Cách cha thở, người lạ, người sẽ chẳng thể đứng liên tục tám tiếng bên những cái hàm mở to, người lạ, nha sĩ, hay bất kể cái cách con gọi cha là gì đi nữa.

Trả lời con, trước khi cha quên hết, trước khi cha chết.

Trả lời con tại sao cha bỏ mặc những bài thơ?

Dạy cho con vẽ, tại sao cha để bàn tay cầm bút con nức nở?

Mua cho con quyển tiểu thuyết đầu tiên, nhưng cha chẳng biết Michael Scott, hay Nicolas Flamel.

Tại sao, người lạ?

Trong cái lần hiếm hoi cha để con được thở, cha đã nói cha chỉ muốn ôm con.

Vậy sao cha lại bỏ hết ngoài làn da nhăn như vẩy cá của cha

một lần tên cha

con ngày đêm gọi?

DẤU CHÂN SAU NHÀ

Khi em ngồi trong phòng ngủ

những ngôi sao chạy vụt qua những cội rễ cây thường xuân.

Trời đang sắp mưa, chuồn chuồn chờ ngày để chết lao xối xả như những ngọn giáo trong chiến tranh Ba Tư vào những đèn đường.

Nhưng em là ai?

Em vùi đầu xuống mặt cỏ để nó chảy vào những nơ ron.

Sao lại tới biển? Sao lại về tới biển?

Sao lại ngồi ở Angkor và thầm thì vào một hốc đá để cho những cơn gió đậm mùi muối của một mùa hè hoang dại khóc than.

Khi em ngồi trong phòng ngủ

những đơn vị thời gian khô héo và dần dần xin được đặt tay lên cửa sổ.

Và em ôm tay rồi nhảy vào vũ trụ, biến thành một con mèo ngáp dài vào tháng sáu.

Những xe hơi đang vụt qua vội vã,

có lẽ trời sắp mưa.

HẠNH PHÚC CỦA K

Chủ yếu là những điều nhợt nhạt. Dù sao đi nữa, cũng đã một vài lần trong đời K cảm thấy hạnh phúc.

Hắn nằm trên cỏ. Hai bàn tay ngửa. Hắn ước em sẽ đến. Và rồi em cũng đến. Em đến cùng bó hoa từ năm cũ.

Mọi thứ từ năm cũ không còn hiện diện. Chỉ trừ bó hoa. Và em lúc này (cũng đến từ năm cũ) bắt đầu nằm xuống cạnh hắn.

Mọi thứ đều là thật. Tất cả mọi thứ. Tất cả mọi cảm giác. Tất cả không thời gian. Và giờ hắn ở đây. Trên cỏ. Hai bàn tay ngửa.

Thế giới lấp lánh một chút. Điều gì hiện lên giữa hai môi em? Một cuộc thám hiểm tưởng tượng. Một chuyến hành hương không kết cục.

Nhưng mọi điều, nếu đã bắt đầu, cần phải có kết cục. Hắn biết. Hắn biết em cũng biết. Mọi thứ tàn nhẫn. Mọi thứ hiển nhiên. Ánh sáng. Vừa hiển nhiên vừa tàn nhẫn.

Thế rồi bó hoa tan ra trong khoảnh khắc. Như thể biết chắc mình không thuộc về nơi này. K thấp thỏm. Cái ngắn ngủi có phải là cái vĩnh cửu?

Cạnh bên em làm K không thể chắc được bất kể điều gì. Hắn chỉ hy vọng. Lạ kỳ làm sao.

TỰ HỎI

Không biết mình muốn viết gì

anh vẫn sẽ mua một cây bút khác

tìm ra lời giải thích cho mấy vấn đề đường tiêu hóa

và đọc cho xong tờ báo sáng hôm qua

ai cũng phải lớn lên thêm

anh chẳng lấy điều gì làm hệ trọng

làm hơi nước

làm lá cỏ

làm con mèo trên mái tôn

làm nỗi sợ

làm bài đồng dao

làm đá đang tan

vẫn không biết mình muốn viết gì

sao những con chim lại dễ dàng bay đến vậy

sao tim người ta đập

sao máu người ta chảy

sao chiếc ô tô ở góc sân vẫn nổ máy âm thầm

có phải

cuộc đời

một trò sấp ngửa

một trò xưng tội giả

có phải

cuộc đời

một trò đánh tráo

một trò đạo đức

vẫn không biết mình muốn viết gì

vẫn không biết mình còn điều gì để viết

vẫn lớn lên

vẫn lao

vẫn ước

mình là con chim thì hay biết mấy

vẫn thoi thóp

vẫn van nài

vẫn đang

chìm chầm chậm

có phải

cuộc đời

một trò bi hài kịch

nở ra từ

hai lòng bàn tay anh?

THƠ DUYÊN KHÁNH

BÓNG BAY

Con mơ mình là những quả bóng tay Đêm đặc như mật,

sóng sánh như mật
Con hoà chúng vào ly đầy những nước mắt để uống: mặn và ngọt
Những ngày lớn lên học khiến mình dần im lặng Một người phụ nữ trong gia đình mình
Sẽ như mọi người phụ nữ trong gia đình mình
im lặng

NÓI

Em bất lực dùng từ ngữ cởi bỏ mình
trút lên giấy như trút quần áo
trên sàn nhà vương vãi những giọt nước mắt chữ của em nhưng chúng cứ đầy ứ ra những điều vô nghĩa vô tận
vô tận vô nghĩa

Thiên đàng nào cho chân thật chúng ta?

Vậy là...
câu chuyện này được kể tiếp với viên than trong miệng nóng đỏ đến nỗi
mỗi một hơi thở giãi bày mình đều đau đớn như là địa ngục
Im lặng tệ hơn
im lặng là địa ngục của mình
nói lời là địa ngục của em.

Một bản nháp

Định mệnh của sự chia cắt

Đã từng có một cuộc đời Tất cả bắt đầu từ hội ngộ Và kết thúc ở chia ly

Sinh ra từ một vết nứt Và lớn lên như nó

Em học cách lấp đầy mình
Bằng một tập hợp hỗn loạn của: nhiều nỗi buồn hơn mỗi ngày những lắng lo về bản thân yếu đuối thời gian rỗng ruột
những đám mây
lời hát át đi tiếng nức nở nhỏ nhẹ và bài thơ chết trên giấy ngày xưa

Tất cả cuộc tình đã qua mỗi lần chúng đi qua
đều tan biến hết
thời gian là một khoảng không mà chúng ta phải xoá đi những khuôn mặt người đong tràn kỷ niệm
em là con chim
bị bắn chết trên cành

BỔN PHẬN

Bổn phận của con là gì?
với tư cách của một người đàn bà?
Gả cho một người đàn ông, sinh ra một hai đứa trẻ dạy chúng học và đồng thời
chăm sóc cho cả chúng, bố chúng và con chúng sau này Một người đàn bà gánh vác ba thế hệ.

Vậy bổn phận của con là gì?
với tư cách một con người?
Đôi khi con từ chối việc sinh nở
Bác cầm tay con dịu dàng nói về niềm vui làm mẹ, như một lối thoát duy nhất cho cuộc đời cô độc Đó là, một, nhiệm vụ, trời cho,

Nhưng,
trước khi là người-đàn-bà
con là người,
bổn phận của con người là gì nếu không chỉ đơn giản là sống:

hạnh phúc, tự do, không đắn đo, sống?

Một sự định danh gắn lên con với vô vàn trách nhiệm chỉ để con ngủ ngon trong một vài đêm duy nhất trong đời,
Con không làm được.
con hiểu,

nhưng con không làm được.
Nếu là đàn bà, và chồng con
và tạo ra, và trăn trở cho nhiều hơn chỉ một cuộc đời của chính con, Thiên chức thiêng liêng ơi,
con không làm được

Nhỏ bé, thỏ đế, nhút nhát và muộn phiền
con sẽ tạo nên những con người thế nào đây? nếu không phải những tổn thương nhắc lại từ một người đã bị tổn thương từ những tổn thương

Nhỏ bé, thỏ đế, nhút nhát và muộn phiền Thiên chức thiêng liêng ơi,
con chỉ muốn làm người!

nhắc lại?

LÀ GÌ?

Không nhìn thấy em như bất kỳ điều gì khác ngoài

Một nỗi buồn cầm tay
Một cô gái mặc bộ quần áo người già Đứng thong thả
Những ngọn cỏ vươn lên chậm chạp Sau cơn mưa chuồn chuồn

Một con người
Kéo cái xe đẩy hàng siêu thị
Nhẩn nha qua tất cả những hộp sữa xếp đều nhau trên giá Tóc chấm vào vai
Vào má
Vào môi

Một cung đường
Tầm thường vô vị
Bóng cây in xuống xào xạc
Lá nhảy trên vai áo
Em ngồi sau áp má vào im lặng

Một ngày
Một hôm nay
Một hỗn loạn và dịu êm ngay sau thời khắc ấy Một dịu dàng và lao lực
Một dữ tợn và bình yên
Một chữ lặp lại trên trang giấy
Một con số
Một đám mây
chậm rãi
bầu trời.

Danh ngôn

Ban Biên tập

Tra cứu theo tên tác giả

Những bài thơ Huy Bảo và Duyên Khánh