Trường ca thời sự của Đỗ Quyên

CHƯƠNG 2 

Hải đăng

 

 

Bộ tư lệnh Hải quân vừa hoàn thiện kể như mỹ mãn

Danh sách các ngọn hải đăng

cực kỳ oách

và rất chi là vô cùng cần thiết

 

Hội Thi sĩ nhà ta

                thi lệnh như sơn

                          nương theo

nghe nói đang túi bụi sắp xếp

các hải đăng phù tiêu của mình

theo đúng chuyên môn

 

Ấy là

Danh sách thi phẩm về biển đảo

thi ca giăng hàng thẳng lối gióng ra chủ quyền cương vực Tổ quốc ngoài khơi^[41]

 

Vậy nên nơi đây

mạn phép xưng danh Mõ-quần-đảo

                                                         (giải quyết tí khâu oai)

trường-ca-ca liều bút gõ mõ làng thơ

 

Chiềng làng chiềng chạ

dân ta khắp nơi

từ lòng đất nước

ra 4 phương trời

12 phương biển

đông tây nam bắc

tây đông bắc nam

nam bắc đông tây

tây nam đông bắc

ai có ai biết

thơ ngắn thơ dài

ca dao đồng dao

trường ca càng oách

nói chung tóm lại

hễ cứ văn vần

yêu nước thương biển

nhớ quần nhớ đảo

chữ S dặm khơi

gửi tên sáng tác

nhập vô Danh sách

có trọn vẹn bài

hoặc vài câu trích

oen-com^[42] bằng thích

 

buổi đầu tiếng mõ chưa ngân

chưa đầy chưa vẹn đặng phần xứng danh

cũng xin gom chút lòng lành

rất mong tạ lỗi chờ lần nữa cơ

mõ-quần-đảo chiềng làng thơ…

CHƯƠNG 3

Kim chỉ nam

 

 

 

3.1   BIỂN ĐẢO VÒNG KIM CÔ             

 

cái vòng biển đảo cong cong^[44]

người mong phòng vệ^[45] kẻ hòng tấn công^[46]

cong cong biển đảo cái vòng

kẻ hòng bành trướng^[47] người mong thủ thành^[48]

biển đảo cái vòng cong cong

người mong yên vị^[49] kẻ hòng bá vương^[50]

biển đảo cong cong cái vòng

kẻ hòng xâm lấn người mong chống chèo^[51]

 

cái vòng biển đảo cong cong

người mong chài lưới^[52] kẻ hòng cắt phao

cong cong biển đảo cái vòng

kẻ hòng tập trận người mong yên bình^[53]

biển đảo cái vòng cong cong

người mong thương thảo kẻ hòng leo thang^[54]

biển đảo cong cong cái vòng 

người mong đối tác^[55] kẻ hòng đối phương^[56]

 

cái vòng biển đảo cong cong

người mong hữu thủy^[57] kẻ hòng vô chung^[58]

cong cong biển đảo cái vòng

người người kẻ kẻ hòng mong bất hòa^[59]

biển đảo cái vòng cong cong

người người mong kẻ kẻ hòng bất tuân^[60]

biển đảo cong cong cái vòng

kẻ kẻ hòng người người mong bất toàn^[61]

 

cái vòng biển đảo cong cong^[62]

 

 

3.2   VỊ LAI BIỂN ĐẢO      

 

Không phải lúc nào chúng ta cũng

có thể gìn giữ được tương lai

cho biển đảo nhưng chúng ta luôn

có thể gìn giữ biển đảo cho

tương lai^[63]

 

 

3.3   DÃY ĐÁ CHÌM ĐA ĐOAN                    

 

… quần đảo - định nghĩa là gì

là cái nửa thế kỷ đi qua rồi

 

quần đảo - định nghĩa là chi

là cái nửa thế kỷ gìcũng qua

 

quần đảo - định nghĩa là sao

là ta là địch lộn nhào thế nhân

 

quần đảo - định nghĩa thế a

thế hệ trước để hệ sau nợ thù

 

quần đảo - định nghĩa thế ru

thế thời thế thời thế dù có chi^[64]

 

quần đảo - định nghĩa làm gì

định nghĩa quần đảo tìm kim nghìn trùng

 

quần đảo là ở trong tim

quần đảo là dãy đá chìm đa đoan^[65]...

 

3.4   TOÁN HỌC QUẦN ĐẢO        

 

Bổ đề cơ bản cho các dạng quần đảo không tự bị tráo tên 

 

Yêu quần đảo về cơ bản là cảm thấy liên quan đến số phận của lãnh hải đất nước mình^[66]

 

 

3.5   TỨ BẢO VẬT                   

 

Bộ tứ bảo vật tiền nhân truyền hậu thế

liên văn bản ngay tại đây chính lúc này

 

&

 

Gìn vàng giữ ngọc^[67]

Gìn biển giữ đảo

 

&

 

Canh suông khéo nấu thì ngon

Mẹ già khéo tán thì con đắt chồng^[68]

 

Đảo xa khéo giữ thì bền

Vua lành khéo quản thì dân ấm đời

 

&

 

Trai khôn đem bể về nhà

gái dại vác cả đảo nhà theo trai^[69]

 

&

 

Đẻ con chẳng dạy chẳng răn

thà rằng nuôi lợn cho ăn lấy lòng^[70]

 

Có đảo chẳng giữ chẳng gìn

lợn không nuôi nổi lấy lòng đâu ăn

 

 

3.6  ĐAU MẤT VƠI ĐẦY                   

 

Bể Đông có lúc vơi đầy

lòng đau mất đảo có ngày nào nguôi

bể Đông có lúc đầy vơi

đau lòng mất đảo có nguôi ngày nào^[71]

 

 

3.7   HẢI ĐỒ TỔ QUỐC                                          

 

Thức mãi đêm dày không chợp mắt

năm canh tâm sự những mơ mòng

dư đồ Tổ quốc ôi tha thiết

cả nghìn năm dài một bể đông

 

quần đảo chiều hôm mây phủ trắng

bâng khuâng thương tiếc một thời xuân

bảy mươi tư tuổi nghìn tâm sự

"Thiên hạ hà nhân bất thức quân"^[72]

 

nghìn dặm núi sông vốn nước nhà

cả nghìn năm lẻ một ông cha

cả nghìn năm lẻ chung hồn biển

biết mấy thương yêu mấy đậm đà

 

nhìn mãi hải đồ mà thổn thức

mà thêm căm giận lúc tâm tàn

phen này dù chết ta cam chết

thề vững vuông tròn đảo giang san^[73]

 

 

3.8   QUẦN ĐẢO HƯNG VONG                    

 

Quần-đảo-tráo-tên

Thất phu hữu trách

 

Nhỏ mà có võ

liên văn bản này

quan dân sáng tỏ

dẫn link khỏi cần

 

 

3.9   BIỂN ĐÔNG PHONG THỦY           

 

Tây không nam cũng không

mà còn không cả bắc

ta biển gì đố biết

biết chịu liền tức khắc

 

đây đến đó

đó đến đây

nam và bắc

đông và tây

thôi mà

ngửa bàn tay

sấp bàn tay

trời và biển

lật và xoay

mấy chiều^[74]

 

Về phương diện địa chính trị

viễn kiến lý tưởng trùng khơi

chỉ đạo từ cao từ xa

chính danh thuở vừa sinh ra

hội nghị trọng yếu đệ nhất

đổi ngay tên đặng xứng tầm

biển lớn biển cả đại dương

đảng-cộng-sản-(của)-biển-đông^[75]

 

Ngẫm suy chun chút về từ nguyên

tiếng tây tiếng u bị biêng biêng

thua xa tiếng ta khi muốn gọi

tên bán đảo^[76] bự hàng thứ ba

mà giang san ta được Ông Tạo

cấp cho sổ đỏ kèm hộ khẩu

sống chung cùng 5 nước láng giềng

 

Mặc xác hai nước khủng ép hai bên

bán đảo lục quốc cứ việc xướng tên

hơi hướng đại dương chuẩn mà phóng khoáng

Liên hợp quốc đâu nhập cuộc ngay liền

 

Trả lại tên biển cho Bán-đảo-bị-lẫn-tên

cái đồ tiếng tây tiếng u rõ thật vô duyên

đây này

 Bán đảo

      phía-đông-đại-dương

hãy như vầy dịch chuẩn

                                         East Sea

                    Mer de l'Est^[77]

 

Cuối cùng

còn biển

còn trời

gần gũi là sóng

xa vời là mây^[78]

 

 

3.10   ĐIỆP KHÚC

CHƯƠNG 4

Hải lý    

 

 

4.1   BỔ SUNG MINI TẬP ĐẠI THÀNH^[80] BIỂN CẢ ĐẤT NƯỚC

 

… Bờ biển

Duyên hải Biển Bãi biển Điểm xuất phát Phương hướng Đảo Quần đảo Hoa tiêu Phao tiêu Phù tiêu Hải đăng Đèn hiệu Hàng hải Hải trình Bình minh đầu tiên Hải ngoại huyết thư^[81] Hải chiến Nước Chài lưới Dân chài Ngư dân biển Đánh bắt cá Thuyền buồm Nuôi ngọc trai Vươn khơi bám biển Vĩ độ Vượt biển Sóng bạc đầu Con tàu say^[82] Hải tặc Tâm bão Thủy triều Đại dương Hải hà Biển người Bể khổ Bể học không bờ bến Kim chỉ nam Kinh độ Hải đồ Hải tần phòng thủ Hải phòng Hải an Trời Mây Hải lý Sóng Gió Sức gió Trùng dương Tứ hải giai huynh đệ Từ điển hán ngữ từ hải, Vận tải biển Tàu Thủy thủ Thuyền trưởng Chuông tàu Tôi trong đau vẫn làm viên muối bể để mặn lòng những kẻ muốn vô tư^[83] Muối bỏ bể Thuyền nan Quốc gia biển Quốc gia quần đảo Quốc gia đảo Quốc gia ven biển Hải quan Hải phận quốc tế Độ mặn Sương mù Đá ngầm Eo biển Cát Chân trời Vĩ tuyến Khoảng cách an toàn Núi Boong tàu Thủy thủ phụ Trưởng boong Thợ đóng tàu Còi báo hiệu Lướt sóng Bơi lội Du lịch biển Tắm biển Chân vịt bơi Từ trường khu vực Nàng tiên cá Thủy thần Tình thủy thủ Thệ hải minh sơn Chuyện con thuyền và biển từ ngày nào chẳng biết thuyền nghe lời biển khơi cánh hải âu sóng biếc đưa thuyền đi muôn nơi lòng thuyền nhiều khát vọng và tình biển bao la thuyền đi hoài không mỏi biển vẫn xa còn xa chỉ có thuyền mới hiểu biển mênh mông nhường nào chỉ có biển mới biết thuyền đi đâu về đâu nếu từ giã thuyền rồi biển chỉ còn sóng gió^[84] Lâu đài trên cát San hô Bến cảng Cập cảng Logistics Cước biển Cảng dỡ hàng Tàu chợ Tàu chuyến Lan can tàu Đại lý hãng tàu biển Số chuyến tàu Hãng tàu Ngày khởi hành Quá tải Thời gian dự kiến tàu đến Tàu không cập cảng Nhỡ tàu Hàng hải dân sự Buồm Cánh buồm trắng Neo Mái chèo Hải âu Mộ gió Hải đội Khai thác hải sản Đồn trú Bán đảo Đáy biển Dòng chảy Định vị Sương mù La bàn Mất tích Cồn cát Nước biển Tọa độ Vận tốc Cửa sông Cảng sông Tàu buôn quốc tế Containers Vùng trời và vùng biển Thuyền nhân^[85] Vượt biển trái phép Vượt biên bằng thuyềnĐêm chôn dầu vượt biển anh chôn chôn mối tình chúng mình^[86] Mua bãi Đi lậu Đi bán chính thức Đi chính thức 12 lạng vàng mỗi đầu người Chết máy Đi lạc Hải tặc thái cướp hãm hiếp quăng xuống biển Chết vì đói khát bệnh tật Ăn thịt người Trại tị nạn Trại tạm cư Tàu cứu vớt Cap anamur Ile de lumièreThanh lọc Nước thứ ba Định cư Bia tưởng niệm Nếu đi hết biển^[87] Kinh tuyến Buồng chỉ huy Lãnh hải Hải phận Thực thể địa lý Đảo san hô Rạn đá Ám tiêu San hô rạn San hô vòng rạn Vòng rạn Đá san hô Vòng bãi cát ngầm Bãi cạn Bãi ngầm Túi nước ngọt ngầm Núi lửa Eo biển Động đất Sóng thần Thợ lặn biển Áo phao Hải vực Hải khẩu Cảng tiếp dầu Mũi tàu Buồng lái Chệch hướng Sai đường Sóng ngầm Mặt biển Vũng biển Lòng biển Thủy phủ Cáp dưới biển Cù lao Tốc độ an toàn Trực cứu hộ Mũi đất Vịnh Con nước Đợt sóng Nước cao Nước rút Nước lớn Nước ròng Nước kém Lồng bè nuôi thủy sản Chim bói cá^[88] Sinh học biển Địa vật lý biển Hải văn Nguồn tài nguyên sinh vật Hải sản Cá Tôm Hàu Rong biển Hải sâm Hải yến Hải ly Sao biển Chim biển Mòng biển Bào ngư Hải cẩu Cá ngựa Hải mã Ngựa biển^[89] Cá heo Cá voi Cá mập Cá mú Cá trích Tảo cát Ốc biển Thiên tai Miền biển nhiệt đới Nước biển dâng Những cơn bão giáp thìn 1904 1964 và nay 2024 Yagi^[90] là siêu bão mạnh nhất châu á trong năm này và mạnh nhất trên biển đông trong 30 năm qua nó được hình thành vào ngày 30/8 cách tây bắc palau là đảo quốc cách phi luật tân tầm 500 dặm về phía đông nên phi là quốc gia đầu tiên bão quét qua gây thiệt hại cơ sở hạ tầng 4 triệu đô mẽo bão yagi này có thể đã là cơn bão sống dai gây thiệt hại nhất ở mạn đông nam nước bển và toàn vùng đông nam á ta mà vấn đề là ở chỗ nó đã dám cả ganđổ bộ vô nước nam ta vào tầm 2 giờ trưa ngày 7/9 tại đất mỏ anh hùng quảng ninh với sức gió mạnh cấp 14 giật 17 để rồi gầm rú rông suốt dọc đồng bằng bắc bộ có hàng nghìn năm văn vật kinh kỳ phố hiến leo tới đỉnh trời lào cai địa đầu phương bắc của tổ quốc thân thương Bão số 3 Hoàn lưu bão Lũ quét Lũ ống Sạt lở Nhất thủy nhì hỏa Cuồng phong quần thảo Đường bão di chuyển Áp thấp nhiệt đới Núi con voi cuốn cả làng nủ làm chết 55 người 13 người mất tích Thủy điện thác bà ngàn cân treo sợi tóc trong 38 năm chưa từng có Dự lệnh phá đập thác bà Hạ du thác bà chìm trong ngập lụt chưa từng thấy trong hơn nửa thế kỷ qua 115 người dân kho vàng chạy lên núi trong đêm Biển nước Sơ tán Tàu bị nạn Xuồng cơ động Tâm bão quét qua vân đồn sức gió 149km/h giật cấp 14 sóng cao 6 mét Làng nủ Cầu phong châu Mất tích trở về Nghi mất tíchCập nhật ngày 13/9 tỉnh thiệt hại nặng nhất về người là lào cai với 172 người 111 người chết 61 mất tích yên bái 55 người chết và mất tích cao bằng 52 quảng ninh 25 phú thọ 11 đất mẹ bị mấp mé nước sông quê cha hình như không sao Sông thao nước đục người đen ai lên phố ẻn lũ tràn đường lui^[91] hòa bình 7 tuyên quang 5 lạng sơn 3 hải phòng 2 bắc giang 2 hà giang 2 vĩnh phúc 2 thái nguyên 2 hải dương 1 hà nội mến yêu của ta thủ đô mến yêu của ta^[92] 1 lai châu 1 sơn la 1 và danh sách tử thần này tạm chấm dứt ở thanh hóa quê vua đất chúa 1 nhân mạng mô phật ạ lạy chúa tôi Chiến dịch chung tay cùng đồng bào vùng bão lũ tuoitreonline Quỹ hy vọng cùng đồng bào vượt lũ vnexpress Gói bánh chưng bánh tét xuyên đêm gửi vùng bão lũ Sửa chữa miễn phí cho xe máy ngập nước Miếng khi đói gói khi no Của tuy tơ tóc nghĩa so nghìn trùng Tính mạng con người là trên hết trước hết Ở đâu có khó khăn hiểm nguy ở đó có bộ đội^[93] Khoảng 700.000 người cùng 9.000 phương tiện được huy động ứng phó Thủ tướng chống gậy lội ra nơi đang tìm kiếm nạn nhân mất tích vì lũ quét ở làng nủ Ngày đầu tháng 10 cán bộ chiến sĩ lữ đoàn đặc công hải quân 126 đã cùng các lực lượng tỉnh phú thọ tìm kiếm 4 nạn nhân còn mất tích sau sự cố sập cầu phong châu Giải thưởng văn học đông nam á xuất sắc nhất năm do bển lập ra 20 năm nay ngày 14/9 đã vinh danh nữ văn sĩ tài danh hạng nhất nước nam ta^[94] với truyện ngắn những biển nói về những suy nghĩ của một người phụ nữ mòn mỏi chờ chồng đi biển bị mất tích Ngày 16/9 bắt đầu tái thiết làng nủ phải xong trước ngày 31/12 Thủ tướng đốc thúc sớm xây cầu phong châu mới Ngày 21/9 bài của Thủ tướng nhấn mạnh yagi là cơn bão mạnh nhất trên đất liền nước nam ta trong 70 năm qua có phạm vi ảnh hưởng rất lớn trải dài 26 tỉnh thành phố toàn bộ miền bắc và thanh hóa chiếm trên 41% GDP và 40% dân số cả nước Mô phật ạ bão này đã khiến 337 người chết và mất tích cùng 1.929 người bị thương Lạy chúa tôi sơ bộ thiệt hại tài sản do bão số 3 gây ra khoảng 61.000 tỷ đồng^[95] tức là 2.479.174,20 đô mẽo dẫn đến gdp cả nước năm nay có thể giảm 0,15% Mô phật ạ rồi khoảng 238.000 căn nhà 1.300 trường học cùng nhiều công trình hạ tầng bị sập đổ hư hại 305 sự cố đê điều hơn 262.000ha lúa hoa màu bị ngập úng thiệt hại gần 310.000 cây xanh đô thị gãy đổ Lạy chúa tôi bão số 3 kéo theo xả lũ thượng nguồn một số con sông lớn gây mưa lớn kéo dài ngập lụt lũ ống lũ quét sạt lở đất nghiêm trọng hiện nay vẫn nhiều nơi còn ngập lụt hoặc có nguy cơ cao khiến thiệt hại có thể nặng nề hơn Mô phật ạ Cơn bão tạnh lâu rồi và cơn bão lòng ta thổi mãi^[96] Nhớ lại bão linda cơn bão số 5 đổ bộ vào nam bộ ngày 2 tháng 11 năm 1997 gây tang thương mất mát vô cùng kinh khiếp nhất là miền tây nam bộ đã lấy đi 3.111 sinh mạng và tổng thiệt hại vật chất là 385 triệu đô mẽo Trời biển ơi^[97] Lạy chúa tôi Mô phật ạ Biển nhiều mà để làm gì^[98] Biển cả^[99] Công ước genève 1958 về biển cả Chế độ tự do biển cả Tự do hàng hải Đường hàng hải Tự do hàng không Tự do đặt dây cáp và ống dẫn ngầm Tự do xây dựng đảo nhân tạo và các thiết bị khác được pháp luật cho phép Tự do đánh bắt hải sản Tự do nghiên cứu khoa học Địa vị pháp lý bình đẳng Quyền tài phán tàu thuyền vùng biển cả Quốc gia ven biển Nguyên tắc luật quốc kỳ Biển công Biển mở Biển quốc tế Biển tự do Vùng nước lịch sử Phong tỏa biển Tàu lạ Vòi rồng Cắt phao Cắt cáp Bản đồ chín đoạn Giàn khoan^[100] Vùng tranh chấp Vùng chồng lấn Thềm lục địa Dầu khí Vùng đặc quyền kinh tế Phân định lãnh hải Nội thủy Hải giới Đường cơ sở Đường cơ sở thông thường Đường cơ sở thẳng Đảo nhân tạo Chủ quyền Quyền chủ quyền Quyền tài phán Tranh chấp chủ quyền An ninh hàng hải Công ước liên hợp quốc về luật biển 1982 Đường lưỡi bò Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển đông DOC Tuyên bố 6 điểm của asean về biển đông Bộ quy tắc ứng xử trên biển đông COC giữa asean và bển Hải quân^[101] Quân cảng Hải đảo tiền đồn Đường hồ chí minh trên biểnCon tàu không số Vận tải chiến lược quân sự trên biển Sự kiện vịnh bắc bộ Hạm đội 7 Bộ tư lệnh hải quân Đô đốc Chuẩn đô đốc Phó đô đốc Tàu mặt nước Soái hạm Khu trục hạm Thiết giáp hạm hộ Tống hạm Tuần dương hạm Tàu khu trục Tàu phóng lôi Thủy lôi Bom từ trường Tiềm thủy đĩnh Hàng không mẫu hạm pháo Hạm tàu đệm khí Tàu ngầm Tàu chống ngầm Tên lửa Pháo bờ biển Tàu há mồm Tàu đổ bộ Tàu hộ vệ tên Tàu tuần tiễu tên lửa tấn công nhanh Tàu hải cảnh Hải giám Hải tuần Tàu chấp pháp Máy bay tuần thám biển Tàu kiểm ngư Tàu ngầm mang đầu đạn hạt nhân Binh chủng thuộc hải quân Hải quân hạm nổi Hải quân tàu ngầm Không lực hải quân Đặc công nước Đặc công người nhái Máy lặn hở đồng bộ Thủy quân lục chiến Người nhái Biệt hải Hải kích Biệt kích hải quân Radar phòng hải Cảnh sát biển Ngoại giao pháo thuyền Thương hải tang điền Trái đất Trái nước Sơn tinh thủy tinh Độ sâu của biển Độ cao đất liền…

Đất liền^[102]… 

 

… Tổ quốc ơi trăm sóng đẩy xa bờ

sóng sóng sóng và trùng dương mặn chát

mỗi con sóng đau thương trên bể loài người

sáng dậy chào vầng dương trồi lên trên sóng mỗi ngày

đêm mê nhìn ánh lửa trên đảo xa nhấp nháy

tắt

    sáng

            giữa muôn trùng

nhân loại đấy

bể đau thương sâu thẳm bể oai hùng

bể lặng im nuôi dông bão bất thần

hưng vong thế vẫn mỗi ngày hồi phục

bể nghìn đời mà mãi mãi thanh tân...^[103]

 

… Quê hương em nghèo lắm ai ơi

mùa đông thiếu áo hè thì thiếu ăn

trời rằng

trời hành cơn lụt mỗi năm à ơi

khiến đau thương thấm tràn

lấp thuận an để lan biển khơi

ơi hò ơi hò^[104]…

 

… Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển

nước ngược dòng sẽ đẩy xác trôi đi

bên kia biển là quê hương tôi đó

rặng tre xưa muôn tuổi vẫn xanh rì^[105]…

 

… Nhưng  

khi đau khổ tận cùng căm giận tột cùng vì lòng

nhân ái bị hủy hoại, thói ích kỷ đố kỵ được vỗ

về nuôi dưỡng không may tôi nhìn thấu rõ trong

cuộc đời trắng đen này, lúc ấy tôi khẩn cấp đi

về phía biển, biển sẽ phục sinh tôi, ở đó ta sẽ

nghe lòng lắng lại trước rong rêu, trước những

con tàu, những cánh hải âu sải cánh phía chân

trời, ở đó ta với biển hòa quyện trong nhau.

Ta đã biển^[106]…

 

… Cả miền bắc oằn mình chống bão

tiếng đồng bào tha thiết trung - nam

đậm đà tình nghĩa ngàn năm

bát cơm sẻ nửa tấm chăn đắp cùng

bão đi qua tình người ở lại

nước nam ta con lạc cháu hồng^[107]

ba miền sông nước mênh mông

một Tổ quốc một biển đông ba miền…

 

… Ngậm ngùi hỏi biển trầm ngâm

bao giờ mai một

thưa rằng

      một mai^[108]...

   

… Hiện hữu sẽ bừng sinh sau ngôn thuyết nhiệm mầu^[109]…

 

 

4.2   LẦN CHÓT THÁNG TƯ                    

 

Đã tự găm lời nguyền

lẩu lầu lâu rồi đấy

        dăm chục năm trước đây

cấm chỉ

viết mượn tiếng ăn theo

Ngày Chót Tháng Tư Nâu

 

Tháng Tư nay phá một lần

lệ làm văn thắng lệ làng phép vua

hoa vàng hết đợi ghế xưa

nào đơm hoa tím cho vừa thế nhân

 

Hành tọa thiền xếp bằng mỗi sớm

tay bấm tay hơi thở vòng quay

lại xếp bằng giã từ ngày 

mắt khép tâm mở điện ngời châu thân

bờ và biển mỗi nơi đau đáu

một nguyện cầu ngày mới đong đầy

Phật đà trăm mắt ngàn tay

hai quần đảo ấy cậy Ngài giám cho

biển hải lý bờ kilômét

chuyện nước non nghìn năm chữ S

địa duyên nào sánh thiên duyên

thời nhân duyên hỡi nào nên nỗi gì

 

Thường niên huyện biển khao lề thế lính

buồn vui đúng đạo nhà

đạo yêu (Tổ quốc trọng đồng bào)

đạo thơ (trường ca vật vã

toát mồ hôi lưng

xông mồ hôi má)

dặm trường chân nóng hồi hương

lê về đất lạnh đoạn cùng dung thân

 

Trường-ca-ca^[110] rằng

nửa thế kỷ một quần đảo bị tháo tên tức tưởi

 

Giăng hàng thẳng lối

dàn bài ý tứ câu từ

mơi mở như thân nồng vợ trẻ ngóng chồng chiến trận

    nối dõi mụ con chờ

 

Chạy trời không khỏi nắng đâu

một đầu tằm trăm dâu đổ

ngày này mỗi năm sinh sự

 

Tháng Tư à có em có em

tháng Giêng chi binh huynh đệ

góp nên giông tố lớn đây

một trận tiền Ngày Mười Chín 

vàng cát quần đảo thất cơ

thu linh^[111] không một bóng cờ

 

Bến kia thành phố pháo hoa

đêm nay ba lần bốn lượt

 

Quần đảo đây luống hận hờn

gái non hải tặc phỉ phui cưỡng liền

từ đây người biết thương người^[112]

từ đây người biết thương người hay chưa

hỡi chàng lính chiến năm xưa

bờ lau nón sắt bây giờ nơi đâu^[113]

 

Tháng Tư Gõ Cửa^[114] mưa ngâu

tháng Năm vồi vội tình đầu thế a

 

Mạ ơi nhất thống sơn hà

tiếng kêu con cuốc còn về quả tim    

mũ tai bèo bớt nghiêng nghiêng

nghe lăn tăn những tiếng chim xuống lòng^[115]

 

Đáng nhẽ còn quất thêm được vài đoạn trường lâm ly nhân tháng Tư nâu thì báo mạng giăng bài Ông Già Và Biển Cả^[116] (cái biển mà ổng tung hoành nức danh trai trẻ đảo lớn đảo bé tráo tên nhau hoài hoài) răn dạy đám đệ cần biết kiểm kê sự viết cái lách (không phải nách đang toát mồ hôi hột đâu ôi mệt nhọc trường ca với cả trường cốc)

 

Rằng

không bao giờ viết quá nhiều một lúc

 nhá

chớ ngu lâu tự khiến mình bị quá tải

        à nha

hãy dành lại làm bài vở hôm sau

   chút chút

 

Còn nữa

sáng tác văn chương đòi tính khí nhà buôn

cân đo đếm đong đủ lượng nhất định sau mỗi buổi

hoặc hai ngày một bận

nhưng chớ quên luôn xì-tốp ngay khi các đệ nghĩ câu chuyện đang tiến hành suôn sẻ

 

Dạ dạ đa tạ

lạy đại sư huynh

(ý là he he lạy lẹ sư huynh một cái cho xong)

đệ dọt

vừa dọt vừa khóc

 

Khóc rằng

 

thân gái đảo xa bị bắt cóc

hằng năm mong ngóng hoài cố quốc

từ độ đại hàn tới hạ chí

cát vàng máu đỏ ôi thê thiết

 

nhớ em xưa

trên 30 đảo san hô cồn cát ám tiêu rạn san hô trong đó có nhiều ám tiêu san hô vòng hay còn gọi là rạn vòng và ngầm bãi^[117]

 

than ôi

một phút sa cơ

ra đảo thiên cổ

khốn khổ thân em

đíu mẹ cha nó!^[118]

 

 

4.3   CŨNG SẼ CHÌM TRÔI^[119]

(Hay là CHUYỆN VÃN CÙNG LIỀN ANH VĂN NGHỆ BOAT PEOPLE^[120] ĐỢT CHÓT)

 

 

… Buồn vãn chuyện lỡ dở

chuyến hải trình ngàn xa

 

[với đàn anh thi phú

gốc Quảng (Ninh không là

Nam hay Bình

                       Trị

                            Ngãi

năm tỉnh biển đó mà)

 

thuyền trưởng tuổi đôi mươi

boat people khóa cuối

bác hay bảo trường đời

tao nên người thế giới]...

 

… Thế hở nghe đây thằng chú

lần đầu biển lớn chớ đùa

sức vóc tuổi mày dân phố

sóng say quất ngay cu đơ

 

trường-ca-ca á anh hiểu

chỉ cần ra tới đảo tỏi^[121]

còn đầy vết tích núi lửa

thi hứng trùng khơi phát hỏa

 

… đảo tự giấu mình trong màu nước lam xanh

cái giọt máu thiêng dưới ngầu ngầu bọt sóng         

Tổ quốc ơi tiếng chúng tôi kêu lên mà mắt chúng tôi nhìn xuống

mắt chúng tôi trùm khắp đảo-bị-tráo-tên^[122]…

 

đấy thơ anh vừa đăng báo

hóng nhìn 200 hải lý

quần-đảo-tráo-tên của chú

cũng thành chuyện sầu thế kỷ

 

nhật nguyệt í a^[123] ngoài biển

ta ngồi ối a đất liền

một thời í a trong veo

khiến đảo ối a bị cướp

 

từ cù lao nhiều cây ré

tới đó gần hơn 30

hải lý nếu mà so với

từ đảo cực nam bờ bển

 

chỉ nội thế thôi cũng đủ

trường ca chú em thảm thê

hậu hiện đại gì cũng phải

nhớ lời xưa các cụ phê

 

cát vàng trời bể mênh mông

người đi thì có mà không thấy về

vàng cát mây nước bốn bề

tháng Hai khao lề thế lính đảo xa^[124]

 

 

4.4

 

… Lúc ấy đất liền là lưng người bơi trước^[125]...

        

 

4.5

 

 … Tôi làm ra bài ca

tự mình tôi hát

tôi một mình lặng lẽ

bước tới trùng khơi^[126]…

 

 

4.6                   

 

… Tôi ngửi thấy mùi vị của nước, mùi của muối, mùi của cái chết lẫn giữa sự sống. Nước rửa sạch tôi, làm tôi được sinh ra trở lại, nâng tôi lên và cuối cùng dìm tôi xuống mãi. Giờ đây ý tưởng của tôi đầy nước muối mặn, đầy sự chết, đầy ý nghĩa của sự chết, mắt tôi mờ đi. Tôi nhận ra rằng nước biển chính là những giọt lệ của mẹ tôi, tích tụ qua hàng ngàn năm, của những người phụ nữ mất con trên thế gian này^[127]…

 

 

4.7   SÚNG VÀ HUYỄN TƯỞNG THI SĨ

 

Nào thử Vén Áo Nàng Thơ^[128]

 

… Hai thu hoạch thơ về súng

một suy ra ngay và luôn

dịp Ngày Chót Tháng Tư Nâu

 

một

 

“người nô lệ bỏ trốn đến nhà tôi và dừng chân ngoài cửa (...)

và tôi (...) mang nước đến đổ đầy bồn tắm cho thân thể mồ hôi và đôi chân thâm tím của anh (...)

cho anh một phòng nối liền với phòng mình và cho anh quần áo thô sạch sẽ (...)

anh ở với tôi một tuần trước khi hồi phục và đi lên phía bắc

tôi mời anh đến bên bàn ngồi cạnh khẩu súng của tôi trong góc ngả dài"^[129]

 

hai

 

“hình như cây súng con lạ lắm

sao nó run lên khi đạn lên nòng

tâm hồn nó như tâm hồn con vậy

một kẻ nằm

      kẻ đứng

xót xa không?”

(Đêm Cuối Năm Viết Cho Má)^[130]

 

từ đó dễ suy ra

phải đâu là hoang tưởng

khi thi sĩ hạng trung

quyết đoán đinh đóng cột

 

“nếu được thực sự là một

nhà thơ thì tôi làm rồi

ngăn cản cái cuộc chiến ấy”

chương hồi 1.4 tỏ lời

 

thôi xong một tam đoạn luận

PS thêm ý cuối này

nhà-thơ-thực-sự cực hiếm

thế gian uýnh lộn đêm ngày

quần-đảo-tráo-tên bằng chứng

 

Vén Áo Nàng Thơ thế đã

bản thảo đây còn lai rai…

 

 

4.8   NGOẠI LỆ QUẦN ĐẢO    

 

… “Sau Auschwitz

không còn có thể làm những bài thơ nữa

sau Auschwitz viết một bài thơ là điều dã man”^[131]…

 

… Sau bão Yagi

sao có thể thảo những bản trường ca bão gió sông nước đất bắc như trước

sau bão Yagi viết một bản trường ca biển đông vịnh bắc như xưa là vô tâm…

 

Vâng và đang là trường ca hai vùng quần đảo

    cái còn không nguyên vẹn

                                                                         cái mất thật đớn đau…

 

 

4.9   NỬA ĐỜI NHÌN LẠI TRƯỜNG CA

        

… Kiểm kê

cây nhà lá vườn thơ trồng được

 

trường ca và thơ dài

hai khóm chung một gốc

là thể loại thể tài

 

35 năm

tuyết chảy qua cầu

huyết đổ lên đầu

(ý là chỉ khi ra hải ngoại biển ngoài mòi trường-ca-ca mới trổ)

 

hiền thê dẫu hiền thục

ta thán nghe đã phát nhọc nói chi đến đọc (thực ra vỡn đọc như là độc giả số 1 thế mí là hiền thực)

 

bạn vàng phê bình gia thượng thặng

kiêm đệ nhất em-xi^[132] tóc dài chuyện tài nói dai nay thì cả râu cũng dài túm lại gi gỉ gì gi cái gì cũng dài cũng dai trong dịp ra mắt sách Lòng Hải Lý tuyển 6 trường ca (thực ra 4 viết vậy cho hiệp vần au áu àu) đã càu nhàu làu bàu nghe mà đau một câu sỏi đá rằng viết thì dài in thành cục khác chi liệng chuỗi đá vô mắt người coi

 

kệ đây biết thừa

ngắn và dài nhớn cùng bé

cả thảy sắp 27 cái 

trường ca và thơ dài

(thật ra chuẩn là 25

nống lên 27 cho ăn vần vèo)

 

cứ độ khách quan mà xét

và phán theo mức khiêm cung

cũng tầm dự thi kỷ lục

văn đàn thơ phú nước nhà

ít nhất khoản số lượng tít

 

hay dở ư ấy chuyện khác

đây quăng đống chữ đè người

cha con nhà nào không ngất

thân này nát bằng con rươi…

 

… Tiện thể PR dù trễ

điều ai mà chả biết rồi

từ 5-6 năm về trước

Phồn Sinh (trên kia đã nhắc)

 

là bản trường ca kỳ vĩ

duy nhất tít tận tới nay

trên nền văn chương đương đại

khỏi cần đọc mó rụt tay

 

lười thì gúc-gồ quất phát

vài con số nhòm sốt rét

12 năm giời giương bút

150 chương hồi

 

đếm chữ ăn tiền mới khiếp

136370

13 ngàn đơn vị câu

sách dày 700 trang giấy^[133]

ném chó chết không đợi ngáp

 

riêng miếng thi pháp đã kỳ

thêm mảng nội dung lại vĩ

khoản tư duy ôi thôi rồi

biện biệt độc nhất vô nhị

dọc ngang áng tầm thế kỷ

 

trời đã sinh ra quiên rồi

sao còn sinh thêm khyếu nữa^[134]?

gato^[135] mình văn nghệ sĩ

chú giỏi chấp anh làm chi…

 

… Trở lại với Lòng Hải Lý

13 nămđà đã trôi

người viết nhân đây tự thấy

trường ca thuở ấy nhiều lòng

chớ chửa bao nhiêu hải lý

 

công nhận hơi liều mình

đề từ thơ sếp lớn

sống như những con tàu

phải lòng muôn hải lý

mỗi ngày bỏ sau lưng

nghìn hải cảng mưa buồn^[136]

 

còn nhất niên nữa thất thập

thời này hết cổ lai hy

trường-ca-ca vẫn ngó lại

cái kẻ hèn dám chường ra

 

cảm ơn Quần-đảo-tráo-tên

đa tạ tri ân lắm ạ…

 

 

4.10   ĐẤT BIỂN ĐẢO TÁM CHUYỆN       

 

… Bữa đó

biển lặng đảo yên

an bình đất nước

 

Mẹ Đất liền

tám chuyện cùng trai Đảo gái Biển

                                                        hai đứa con xa…

 

Đất liền trà lá vối nhẩn nha

            … ở gần hơn các con

            càng thấy Người là loài đa đoan đa tình đa sự

 mẹ thường nghe họ bảo

 giữa người với người trong mọi mối quan hệ

 nâng cấp cao

     bang giao quốc gia

            tình bạn là tốt nhất và sẽ luôn như vậy^[137]...

 

Biển hết im lìm đáp tức thì

dạ gái cưng của mommy^[138] nhất trí dễ như ăn cơm sườn (dân nam người nước nam ưa nói thế cậu Đảo nha)

nhưng con thấy điều đó đúng

nếu như

không có biển đảo xen vô giữa các quốc gia mẹ ạ

 

Đảo tỏ vẻ tâm tư hắng giọng thủng thẳng cụ non

honey^[139]

ngẫm ra tình mẫu tử mới là quan hệ luôn tốt nhất giữa bọn người (ví như tình nghĩa đất liền biển đảo nhà mình í mà mom)

Đảo đây nhất trí cao cùng chị Biển

đúng là nếu không có biển đảo xen vào giữa các nước láng giềng thì quan hệ dễ trường tồn hòa thuận

Đảo xin đố ngược chị và cả mẹ nữa câu này

“biển đảo” xen phá hai Người trong tình mẫu tử ấy là ai

 

Chị Biển cả cười chồm sóng gió lên Đảo em vuốt yêu

cưng thiệt tình

trứng đòi khôn hơn vịt (mấy bà mấy chị người bắc nước nam ưa phán vậy hổng phải chị đâu nhé)

          mommy dạy bảo đi cho em con nó thủng vấn đề

 

Mẹ Đất liền bèn động tí đất rung rinh nhè nhẹ thêm vui

rồi bỏm bẻm như những Người nhai trầu thủ thỉ

 

          lâu không gần gũi hai con yêu

lỗi tại mẹ trăm đàng

          trong này thầy mẹ cùng các anh chị em lu bu tít mù ta bà thế sự 

 

          này các con

        rỗi rãi nhớ xem cái gọi là trường-ca-thời-sự

cứ như một thể tài đầu tiên xuất hiện trong ngàn vạn trường ca

nghe nói bọn Người sắp sửa thảy ra

nhòm đọc tên thôi đã rối tai hoa mắt

Quần-Đảo-Tráo-Tên đó đó gì gì

chả biết hay ho mua vui nổi không nửa trống canh tàn

dưng mà đáo để ra trò ôm đồm đa mang

mọi sự vật sự việc muốn tỏ mong tường cầu minh ước bạch

lại nghe có thiền sư nọ vốn người đạt đạo tại gia

phong nó như là gì nhỉ

                                   à Toàn thư Biển đảo Thi sử ký^[140]     

hai con thương của ta trông thế thôi mà cũng được lên ngôi chính chủ

đã là đề tài chính lại sắm vai chủ thể trữ tình

 

mừng các con xa nhà phương trưởng thăng hoa

          sảy cha mẹ có chị có em ngoài đó

 

          Đảo ạ câu đố ấy dễ như ăn cháo

(tiếng tây tiếng u as easy as a pie)

trong tình mẫu tử loài Người

“biển đảo” xen giữa còn ai khác nữa

là nàng dâu đanh là chàng rể quái

     chứ không à

 

 

4.11   GIA VỊ BIỂN ĐẢO

 

Nàng lượm nhẹ

chiếc lá

   nụ hôn mỏng nhỏ

 vàng qua đêm trên thảm cỏ xanh sương

 

rồi trở lại

chậm

đặt lên bàn vườn (vâng vườn nhà nào ở đây cũng thường có bàn ôi những chiếc bàn gỗ không bao giờ cũ nhưng khó có thể mới hơn ở nhà này đó là nơi nói câu chuyện trăm năm sang nhà kia là chốn chia tay không hiếm nhà có bàn vườn trơ thớ gân độc thoại)

 

Thế là chiếc lá

làm vật lót ly cà phê sớm

cuối hè ở đây

cố quận giữa thu

 

Lòng nàng

       thoắt trở thành hai bàn tay

tay phải của nàng (tất nhiên không lẽ của Chúa mà nàng từng hạ cái câu thơ buộc Ngài phẩy tay khiến chàng thích mãi)

tay trái thì là của chàng

 

hai bàn tay xoa vào nhau

các nhà ảo thuật sắp xếp xong xuôi mớ phụ tùng dụng cụ của mình

cũng thường như thế

để rồi những điều kỳ khôi (với con nít và với không ít người trưởng thành nhưng nàng và chàng đều cho là chuyện vớ vẩn dù họ vẫn còn nhi tính vì nếu trưởng thành đã chẳng là nhau vô điều kiện bất cam kết đến vậy)

như thế như thế

      sân khấu tròn xoe giữa cuộc đời meo méo

hiện ra lần lượt

    chim bồ câu thanh gương đồng bạc cắc

 

Nhưng

hôm nay là sự kiện

thơ nàng có hồn chàng hiện

dưới bản trường ca biển xa vời

hai quần đảo cái còn đó cái mất rồi

cái còn đâu được vẹn nguyên

Giêsu ma lạy Chúa tôi

 

Nàng

          nữ sĩ

của chữ

của Chúa 

của hải đảo quê nhà

của chàng chỉ những mùa thu

 

thu này và mấy độ thu xưa

 

một mùa thu có ba cây cổ thụ trĩu lá sắp rụng đổ dốc đường ra bến tàu với những ngày đầu bỏ xứ vừa đi nàng vừa kể nỗi đau xé nhất thời thể xác non tinh thần dại

 

một mùa thu nàng đẻ bản trường ca về ba người nữ làm nên cuộc đời bản thân khiến chàng cười mãi cho tới phút về trời khi nhận ra người nữ nào cũng hao hao như mình đến thế

 

một mùa thu

lá chưa vàng ta đã vội về thu

con đường sớm đậm chân người đưa tiễn

sân ga ngổn ngang những cái hôn một nửa

một nửa chết khô trong gió cuốn gọi mùa

rừng còn thu

trời còn thu

sao ta nỡ vậy^[141]

 

(còn hai mùa thu nữa cùng ở tầm sự kiện và nàng bảo “em chả viết vào đây”^[142])

 

Bỗng bên trái ghế

không biết Chúa hay Phật

  đâu thể cả hai

cho rơi xuống

chiếc lá đỏ

nó

lá đỏ đó

cố xoắn lại

hoặc muốn xoăn đi

về dạng trái tim

(phương trình mô tả hình tim hay hình lá

biến tướng nhẹ nhàng của nhau

bài học cũ thêm lần này

nơi thanh thới kia chàng tha hồ thuộc lại)

 

Phải mất mấy trăm sát na

nàng mới có thể

điều hành

bàn tay phải

lúc này đã sẵn mang hình tim

quàng qua trái

nhẹ và nhanh cầm lá đỏ

 

Hai trái-tim đan nhau

cùng dìu nàng rời ghế

     để lại lá-vàng-cà-phê

tới gốc cây già nơi nàng tôn vinh cây-bồ-đề

 

nàng thiền

nàng niệm

về hai quần đảo

      hiển nhiên

xếp sau vài điều

     (chàng hỏi thì lại được bảo

      ở đây em chả viết vào)

 

… Vài hôm sau

trên bàn văn

chiếc lá nhân-vật-trữ-tình

          xoăn và xoắn hết cỡ

mang hình

       như giọt lệ

 

trường-ca-ca

   nhìn bất lực

   thơ dừng.

 

 

4.12   ĐIỆP KHÚC

                             

 (Còn tiếp)