Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Tư, 28 tháng 8, 2024

Thơ Phapxa Chan

Đoản khúc ru đêm dung nhan đêm dần lên nét môi mềm hiền hiện gió lùa qua rặng núi ru xóm làng giấc êm dung nhan đêm dần phai nét môi mềm mềm mại gió lùa qua rặng lá ru xóm làng giấc nai dung nhan đêm dần trôi nét môi mềm đồng nội gió lùa qua rặng lúa ru xóm làng giấc nôi dung nhan đêm dần rơi nét môi mềm rười rượi gió lùa qua rặng tóc ru xóm làng giấc lơi dung nhan đêm dần rung nét môi mềm tàn rụng gió lùa qua rặng áo ru xóm làng giấc nhung dung nhan đêm dần tan nét môi dần tàng dạng gió lùa qua rặng gió ru xóm làng giấc hoang. Đồi tôi im lặng theo em những ngọn đồi còn đẫm ướt bất chợt em thả tôi vào nỗi cô liêu mặc tôi ngụp trong hồ lệ lạnh buốt quanh tôi là pha lê ký ức tôi nào biết giả vờ tôi đã khóc như một đứa trẻ lên ba tôi đã khóc như một đứa trẻ lạc nhà lăn lóc trên những ngọn đồi ướt sũng tôi im lặng theo em nhưng em đã đi xa để lại sợi chỉ mờ là tiếng cười vang qua những miền lạnh ướt tôi nào biết giả vờ tôi đã khóc như một đứa trẻ lên ba tôi im lặng theo em nhưng em đã đi xa tôi im lặng theo em nhưng em đã đi xa… Cuộc chuyện dưới trời đêm tôi đi ra vườn đêm những bước tôi vô tình cắt qua lộ trình hành hương của một chú ốc sên tôi xin đường về thăm mấy vì sao góc trời chàng cho phép dẫu chậm một giây cũng khiến chàng lùi về hàng thiên niên kỷ chàng nhìn tôi đọc chữ chàng nhìn tôi ngắm sao chàng nhìn tôi làm thơ vẻ xót xa, chàng nói: kìa, một chùm hoa vừa nở kìa, một làn gió vừa lên kìa, một niềm đau vừa nhói đêm mà không buồn thì làm gì, tôi hỏi khi bầu vú bên kia của trái đất cũng đã bị mặt trời bỏ quên? tôi theo chàng bò lên ngọn đồi còn lại hướng về chóp đỉnh lãng quên bỗng thấy mình cũng lùi lại hàng thiên niên kỷ. Trời rét những ngọn đèn vàng buồn ngủ mưa bụi đổ bộ trên thềm nhà con phố co ro run rẩy thần chết làm một chuyến du ngoạn quanh đây bài hát đã đủ cũ để nghe một quán café trong trí nhớ có sân rêu và bức tường vạn niên thanh người úp mặt xuống hai cánh tay ngủ gật. Tại Cộng cà phê nét hoa mờ trên phiến gỗ ngủ say nhạt nhoà chiều khói tím bóng đèn khóc khan mộng mị bàn ghế cười cợt mây mưa ngón kẹp điếu thuốc tàn nhanh hỏi tháng ngày cũ chưa sau ngàn năm bả lả người cầm lá bài bâng khuâng ta ném nước cờ vội vã dọc phố hoa râm chân vẫn tin rằng đường có thật váy và môi son hút mắt đêm và tóc biếc quấn thân máy đánh chữ gõ nhịp thay dương cầm nụ cười nứt đôi hai dãy phố. Đinh Thảo xa lộ chiều tối nay mưa giăng ngái em ngủ trên vai anh cơn mơ tê tái anh muốn khóc những bông hoa vệ đường ủ nỗi buồn rét mướt đưa em về mà tưởng đưa em ra khơi cơn ngủ dọc đường ban chút ơn thơ dại đâu đó trong ngày xưa anh đã từng muốn nhớ một khắc chiều nay anh đi chậm lại những mong em ngủ mãi trên vai… Dột tôi sẽ nói mãi về những tinh cầu luân chuyển quanh ngón tay tạo ra mùa và ngày đêm nỗi nhớ chuyến tàu trôi luân hồi tôi đã lỡ anh cứ lặng yên thôi mưa trên lòng tay vỡ khum cách chi vẫn dột hoài dang dở tôi nhìn qua vết thương cuộc tình xuyên tháng năm chẳng níu những tinh cầu mọng trĩu dột qua tim anh cứ lặng yên thôi cho bài thơ khô vỏ hạt lệ sẽ nứt mầm một sớm mai đầy gió tôi cứ trôi đi chăng trên đường băng bỏ ngỏ duỗi cánh thu chân ngậm nhành hoa nhánh cỏ phút lãng quên lao sầm vào tim gió. Những gốc rạ xót xa — những bông hoa nở muộn ngày em không thưa lời gió sông bỗng rộng anh nghe lại một bài hát ngắm em chìm dần dư ảnh là hoa sóng mênh mông lòng anh ba động nét cười em buồn dần theo nắng tắt thoáng khẽ run bên hiên chiều gió hắt lặng im anh quờ tay khẽ hỏi em có ở đó chăng? cho anh chạm vào nhé trầm tích lệ khô ngàn năm trên vách má bài thơ chép từ bia mộ đá là những dòng dở dang anh chưa kịp hoàn tất để gửi em mà gió chiều đã thổi anh tắt anh sẽ được bay lên và sờ chạm em những vết thương trên mặt trên một nơi trong vũ trụ một đốm củi hồng vừa nhóm lên giữa sa mạc ban đêm giữa sa mạc ban đêm giữa sa mạc ban đêm. • anh cố nhớ giọng em mà khó quá ôi lênh lang chiều khỏi toả mịt mù cay mũi anh khói dâng từ gốc rạ minh hoạ chăng một giọng nói hôm qua? anh lâng trôi bay là là thôi cũ mảnh tơ nào thiết chặt nỗi xót xa trót quên khuây một nửa khúc dao ca anh sợ khói cuốn anh về trời cả em ẩn mình góc rừng chiều lá đỏ xạc xào ôi chân gió lén quay về em nhìn anh — mắt thao thức đêm sâu anh gọi em — giọng trùng khơi khản đặc mình huyên náo một đời còn chưa đủ sao bỗng mong tìm giọng nói hôm qua sao bỗng mong nhớ đường về thôn cũ để bước trên những rốc rạ xót xa? • nàng ơi anh sẽ làm xong bài thơ kịp trước khi cơn ngủ hành quyết mi mắt anh chúng không chống lại nổi những tảng đá hút xuống vực sâu anh bị kéo sập đứt lìa tay em bóng tối va đập mặt trời nhá nhem nàng ơi truyền thuyết kể về nỗi quạnh hiu bên bờ núi anh cứ rơi như mưa trái mùa như cam lồ sương móc miền mát êm anh về mang theo em từ hơi thở và ký ức loãng mờ em là khí quyển anh nàng ơi ngày mai từ đâu đó trong kẽ đá trút một tiếng thở dài băng giá núi trầm ngâm điều không thể nói phát tiết thành những bông hoa nở muộn. Kỷ niệm hoang đường pháo đài mang dáng em đàn bà thế kỷ lũ chim biển múa trong nắng hè sóng tung bụi bọt khoé mắt em thước phim ngày hôm qua em ngồi bên thềm mơ giấc dế rồi ta vẫn ra khơi sóng khói là nhà nhưng em còn ngồi đợi suốt buổi chiều ngả màu thế kỷ pháo đài bị lãng quên nay chỉ là chỗ lui tới của những đàn chim biển hành hương và em đàn bà thế kỷ đứng như pháo đài bỏ quên. • anh cất tiếng nói đang là giữa bến bờ đã qua anh cất tiếng lần đầu sau khoảng dài im lặng quê hương— điều không tưởng miền bất khả tri và bất khả quy hồi? anh nhìn từ khung cửa nơi đây ước lượng khoảng cách về mùa đông bên ấy anh không thể quay về có vì vậy mà tình yêu có thể? em có ngại những dấu hỏi anh vẽ mãi bằng những bước chân anh? anh sẽ thôi viết những câu chuyện dài vì lời của dòng sông đã đủ chỉ một ít bụi thơ phóng chiếu qua vạt nắng ban mai từ ô cửa sổ vẽ lối về về nơi ta hằng muốn quê hương của chúng ta? nhắm mắt lại đi mọi thứ vẫn còn nguyên tường vách mỏng manh kia— nơi giam cầm hay là đường khai phóng? đừng trả lời đừng trả lời, em nhé! • hôm nay anh nói nhiều hơn một chút được không hỡi đôi tai một ô cửa nhỏ bởi vì tất cả đang nhoà đi và vơi dần như sợi thuốc tan vào phổi anh khói tháng ngày phiêu dạt người ta hút thuốc vì lưu luyến một hoài niệm khói thuở hỗn mang con người trong hoang mang ướt sũng từ cháy rụi bước ra vội vã tìm nhau đến nay còn vẳng trong lời hát kỷ niệm một hoang đường không phải thiên đường hay địa đường mà là một hoang đường em nhớ chăng? một hoang đường em nhớ chăng? • anh đã quen những lá thư ra khơi mãi mãi hồi âm là sóng cả chứ không phải tiếng em anh đã quen lời mình vùi trong gió hồi âm đây — nỗi im ắng rừng chiều anh đã quen tự mình phải hiểu đường bay về của những chuyến chim đêm chở số phận qua từng vùng không phận nơi mà ta chỉ có thể lặng nhìn anh đã quen lần sờ từng đường vân mặt đá mà tưởng như đang sờ chạm mặt em và dỏng tai nghe tiếng rừng trút lá anh hỏi lòng — em muốn nói gì chăng? anh ngạt thở nghe tinh cầu vĩ đại mang tên em đang đè xuống ngực anh nếu chẳng phải là điều bất khả sao có thể giữ anh trong chiêm bái chân thành? • nơi biên thuỳ của tháng ngày và cảm giác người nói bằng tiếng chim và mặt trời đi tìm chốn ngủ người xuống dòng khi giấc mơ tan vỡ tung một nắm gió sông vào vùng không trọng lượng ta chết trên tay mình xin tự tay khâm liệm xin tự tay khắc mộ bia xin tự tay xoá tên mình trên cát người chết trong không gian giọng chim non hoá thạch bầu nhũ hoa nhỏ những giọt mắt đêm em chưa ngủ à đêm nay anh lại hoang đường quá anh nói về sự tật nguyền của những cái cây nhưng biết làm sao em kể về những vì sao để ru anh trên cát sáng mai đây anh chẳng thấy anh đâu anh chưa biết ngày mai điều gì sẽ khiến anh thức giấc trong sự quy hồi vĩnh cửu anh có cần dắt em em qua con phố này thêm mười ngàn lần nữa? • con đường loài người phải đi để xuyên qua thế kỷ dưới chân là sỏi đá trên đầu là mây bay phía trước là sương mù sau lưng là bóng tối những dáng người lần sờ nối nhau đi theo tiếng hú dài của một bầy sói hoang hay một đoàn tàu nào đó? Một phiếm định rong rêu khi những ước vọng vỡ tan anh vẫn còn một khối rong rêu trong trí tưởng nơi buổi chiều mọc lên lời ca của sông hồ gió đến lượt lũ chim thay áo cho cơn dông và bữa cơm chiều không còn tay ai dệt khói những lời nói dối tôi gieo chẳng may lại nở thành bụi hoa biết nhìn vào đôi mắt hỏi anh đi về phía đồng không gặt cho tôi một lời hứa nữa nơi chân cỏ chạy rảo hơn chân người và tôi vô phương bắt kịp nơi anh mãi trễ tràng vì lỡ sa vào vùng không ký ức thử hỏi có lời hứa nào còn bươn rễ nổi tôi muốn anh ở đó để chẳng bắt kịp anh khi những ước vọng vỡ tan anh vẫn còn một khối rong rêu là tôi— anh trượt trên ký tự ngày cố chắn che bằng đêm nguyệt thực anh cầu nguyện đi biết đâu giữa cát lung vẫn giấu đâu lòng giếng đám mây biệt giam còn mỏi mong thêm một kẻ sa chân lỡ bước những ước vọng reo tên thiên quốc bất hốt thành điềm giao ước rong rêu —cho anh một đường trơn lòng giếng anh lăn vào cỏ đẫm sương khuya            anh có thể hoặc anh chẳng thể          bắt kịp tôi điểm giao hội nhiêu khê— tôi cắt cánh tay vươn dài từ cơn ngủ sẽ nhanh thôi anh vụt ôm một thoáng hương lê sân trước tôi để mặc ánh trăng đêm nay khoả thân tắm tát vùng cỏ im tiếng chim lặn dưới hoàng hôn không bóng nắng nơi chúng gọi là nhà là nơi biệt tăm những câu chuyện kể chỉ có anh thêm thắt vào những điều chúng chưa từng muốn nghe muốn hiểu vầng trăng còn hận anh đã một lần nhắc đến xiêm y để mỗi khuya nàng đều thấy mình trần truồng lạnh lẽo. (Rút từ bản thảo Ngày ra đời của gió)