Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Hai, 13 tháng 11, 2023

Nhật ký Sài Gòn lockdown (kỳ 6)

Đỗ Duy Ngọc

395505594_10159909216238635_1681292513706451678_n

 

SÀI GÒN NGÀY PHONG TOẢ THỨ MƯỜI CHÍN GIỚI NGHIÊM VÀ NHỮNG CHUYỆN KHÁC

Thế là Sài Gòn trải qua đêm giới nghiêm đầu tiên thời đại dịch. Đường vắng tanh, không còn một Sài Gòn, thành phố không ngủ của những năm tháng bình yên ngày cũ. Nó gợi nhớ Sài Gòn giới nghiêm của một thời chiến tranh đã đi qua hơn bốn mấy năm rồi. Nhưng giới nghiêm thời chiến khác hẳn giới nghiêm thời dịch. Giới nghiêm thời chiến tranh mang không khí bi tráng còn thời dịch thì bi thương. Hình ảnh chiếc xe gắn máy cô độc trên phố vắng nửa đêm chở theo chiếc quan tài ván đơn sơ làm nhức nhối lòng người. Nó như là một biểu tượng của đêm Sài Gòn mùa đại dịch. Đau thương, mất mát, chết chóc, chia ly và bi ai. Sẽ chẳng có nén nhang nào, cành hoa nào, tiếng kinh cầu nào, ánh nến nào cho người chết vì dịch. Xác chết bị đưa vào lò thiêu lặng lẽ không một người thân đưa tiễn. Chiến tranh cũng không đến nỗi bi đát như thế cho một người nằm xuống. Mùa dịch đã đưa đến cái chết cho hàng triệu người trên thế giới và hơn 500 người ở xứ này. Họ rời nhà trong cơn đau và trở về nhà trong hũ cốt. Chợt như nghe trong đêm tác phẩm Requiem của Wolfgang Amadeus Mozart. Tựa như tiếng cầu hồn cho những linh hồn đã khuất qua lời ca mở đầu và đoạn kết của Requiem (Cầu siêu hay Thánh lễ cho người chết):

Requiem aeternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis.

Te decet hymnus, Deus, in Sion,

et tibi reddetur votum in Jerusalem. Exaudi orationem meam,

ad te omnis caro veniet.

Requiem aeternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis.

Requiem aeternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis,

cum santis tuis in aeternum, quia plus es.

Lạy Chúa, xin cho các linh hồn được nghỉ yên muôn đời và được hưởng ánh sáng ngàn thu.

Từ núi Sion, chúng con ca tụng Chúa.

Trong đền Jerusalem phải dâng lễ vật tiến Chúa, Xin nghe lời chúng con cầu,

xin cho mọi người được về cùng Chúa.

Lạy Chúa, xin cho các linh hồn được nghỉ yên muôn đời

và được hưởng ánh sáng ngàn thu.

Xin chiếu ánh sáng đời đời cho các linh hồn ấy cùng với các thánh trên chốn đời đời,

vì Chúa là Đấng hay thương xót.

Sau một thời gian dài giãn cách nhưng không hiệu quả. Con số người nhiễm bệnh càng lúc càng cao, số người chết càng ngày càng nhiều, cuộc sống gặp lắm khó khăn. Lãnh đạo thành phố cũng đã nhìn thấy sự lúng túng và khiếm khuyết của mình. Bí thư thành phố cũng đã xin nhân dân lượng thứ và người Sài Gòn mong đợi nhà nước sẽ có những biện pháp mới hơn, khoa học hơn, tích cực hơn để chống dịch chứ không phải trông chờ biện pháp giới nghiêm sau 18:00 hàng ngày. Bởi giới nghiêm chỉ là một cách làm thừa và không hiệu quả, nó không làm giảm đi số người nhiễm dịch. Khi đã giãn cách, người ra đường phải có giấy cho phép hoặc có nhu cầu chính đáng. Như vậy số người lưu thông trên đường đã giảm đi rất nhiều ngay cả ban ngày. Thế thì ban đêm còn có mấy ai cần thiết phải ra đường để mà giới nghiêm. Nếu xã hội vẫn còn mở hàng quán, tiệm ăn, quán nhậu ban ngày thì giới nghiêm ban đêm là hợp lý. Còn bây giờ tất cả đều đóng cửa ngày đêm, mọi việc bán mua đều cấm tuyệt đối thì xin hỏi giới nghiêm ban đêm có tác dụng chi không? Hay chỉ cản những người có chút máu điên thích lang thang trong đêm trên đường vắng? Sài Gòn vẫn còn nhiều người sống vỉa hè, góc phố, gầm cầu, hàng hiên, trong thời gian dài giãn cách vừa qua, họ sống nhờ những hộp cơm, gói xôi, cái bánh của những tổ chức thiện nguyện, sống qua bữa bằng sự giúp đỡ của những cá nhân, những toán người lưu động hàng đêm. Giờ giới nghiêm, nguồn hỗ trợ bị cắt đứt, những người này sẽ gặp rất nhiều khó khăn để có miếng cơm vì họ chẳng có cách nào để kiếm tiền trong cơn đại dịch. Thái Lan cũng từng giới nghiêm sau 21:00, nhưng vì Bangkok và 5 tỉnh lân cận là Nonthaburi, Pathum Thani, Nakhon Pathom, Samut Prakan và Samut Sakhon các cửa hàng, quán ăn nhậu vẫn mở cửa ban ngày và vẫn có du khách. Giới nghiêm ban đêm là hợp lý. Bồ Đào Nha, một số tỉnh ở Đức hay Campuchia gần ta cũng thế, họ giới nghiêm ban đêm vì ban ngày không cấm đi lại và buôn bán. Ta đã giãn cách cực độ rồi thì chẳng cần lệnh giới nghiêm, sinh ra rách việc.

Việc làm cấp thiết bây giờ là phải đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng vaccine. Cho đến nay, việc tiêm chủng còn chậm quá. Số người được tiêm chủng còn ít quá. Có một bác sĩ cho rằng với tốc độ tiêm chủng như hiện nay, 3 năm nữa Việt Nam mới có thể hoàn thành chỉ tiêu chích ngừa được 70% dân số. Theo báo cáo của Bộ Y tế, hiện nay số người được tiêm chủng là gần 4,75 triệu liều vaccine chỉ được 5%, vẫn là nước có tỷ kệ tiêm chủng thấp nhất thế giới trong khi cũng theo Bộ Y tế, nước ta đã nhận hơn 12 triệu liều vaccine của các nước và chương trình Covax viện trợ. Nếu không khẩn trương tiến hành việc tiêm chủng, dịch bệnh khó lòng giải quyết và các con số vẫn lên cao hàng ngày. Chưa kể chúng ta không có đủ các cơ sở âm sâu để lưu giữ vaccine theo đúng nhiệt độ của các loại thuốc chủng yêu cầu. Việc hư hỏng và quá hạn có thể xảy đến gây tổn thất, thiệt hại không đáng có.

Giải pháp tiếp để giải quyết dịch bệnh là giảm tải các khu cách ly gọi là tập trung. Ta nhận thấy rằng số lớn người mắc bệnh hàng ngày đều xuất phát từ những khu cách ly này. Nhưng cho đến nay vẫn chưa có một giải pháp để giải quyết. Những khu cách ly thiếu thốn mọi thứ, từ sinh hoạt cho đến chữa trị và nhân lực. Nó biến thành ổ dịch với hàng ngàn người không được chăm sóc và ăn ngủ kỹ càng, sức đề kháng càng yếu và virus rất dễ xâm nhập trong một cuộc sống tập thể như thế. Đã có rất nhiều tiếng kêu của những người trong khu cách ly kể cả của nhân dân lẫn đội ngũ y tế, nhưng vẫn chưa được giải quyết đến nơi đến chốn. Cũng đã có một số rất nhỏ được cho về nhà, họ xem mình như từ cõi chết trở về. Và cũng vì hiện trạng những khu cách ly như thế nên nhiều người nhiễm bệnh trốn khai báo để tránh vào khu cách ly, gây nguy hiểm cho cộng đồng vì không được kiểm soát. Người bị tập trung lúc nào cũng sẵn sàng để chửi, trong khi đó các bác sĩ, y tá, người phục vụ cũng đã đuối hơi và thiếu mọi phương tiện. Thế là sinh ra mâu thuẫn đáng lẽ không nên có. Đó là nỗi đau của những người có trách nhiệm và sự ấm ức của những người bị cách ly. Hôm qua cũng có chuyện râm ran trên cộng đồng mạng. Một cô Nguyễn Hằng nào đấy lên face viết bôi xấu người Sài Gòn không biết tự lập mà kiếm miếng ăn hàng ngày mà cứ ăn đồ từ thiện của dân nghèo, mọi miền khó khăn của đất nước. Cô ta còn bảo như vậy là “nhục lắm chứ chẳng hay ho gì đâu”.

Cô ta ca ngợi người Hà Nội không ồn ào chen chúc siêu thị hay ra chợ vơ vét, Hà Nội của một thời đạn bom một thời hoà bình, Hà Nội của mùa đông năm 46, Hà Nội 12 ngày đêm. Nói tóm lại là cô không ngớt lời ca tụng người Hà Nội biết lo toan , lịch sự và có truyền thống. Và Sài Gòn “nhục nhã vì phải sống nhờ từ thiện, cố lấy tấm lòng tương trợ của khắp nơi để tự che lấp xấu hổ và tự trọng”.

Một bài chửi khá nặng nề về Sài Gòn. Một điều khẳng định với cô này và những người có suy nghĩ như cô này là Sài Gòn chưa bao giờ mở lời xin ai cả. Đất Sài Gòn từ xưa đến nay chỉ cho đi chứ không cầu nhận lại. Người Sài Gòn cũng thế, đó là lối sống Thi ân bất cầu báo. Ngay những năm tháng khổ cực nhất, khó khăn nhất của Sài Gòn sau 1975, người Sài Gòn, đất Sài Gòn chỉ biết cho đi hoặc bị lấy đi chứ chưa bao giờ xin cũng không bao giờ được nhận. Hãy nhớ lại đi, sau khi thống nhất đất nước, người ta chỉ biết mang ra chứ có ai mang vào. Bây giờ Sài Gòn gặp khó khăn. Mà khó khăn này không phải vì thiếu thốn mà do những chủ trương không hợp lý, thiếu suy xét, thiếu tầm nhìn khiến thành phố đã có lúc phải lâm cảnh ngặt nghèo. Báo chí đôi khi vì tuyên truyền mà trở thành lố bịch và gây phẫn nộ. Đưa hình ảnh em bé mới mấy tuổi với 2 trái bí cứu trợ Sài Gòn, đưa bà mẹ già góp cân rau, con cá chỉ là mục đích tuyên truyền nhưng bất nhẫn. Đó chỉ là những hình ảnh tượng trưng nhưng biến thành phản tuyên truyền. Gây ác cảm trong lòng người đọc, người xem. Đó cũng là một lối tuyên truyền ấu trĩ và phản cảm. Người Sài Gòn không cướp những trái bí của cậu bé, không giật con cá, cân rau của bà mẹ già. Những thứ đó chỉ là tượng trưng cho những tấm lòng của đồng bào, Sài Gòn không xin vì Sài Gòn thật ra chỉ cần tấm lòng chia sẻ khi đớn đau, khi lâm bệnh chứ Sài Gòn chưa đến lúc phải cần những thứ vật chất ấy. Sài Gòn cảm tạ những tình cảm của nhân dân cả nước trong cái nghĩa đồng bào chứ Sài Gòn không cần bố thí. Người ta bảo văn tức là người, cái cô viết lên những lời ấy thể hiện tâm địa hẹp hòi, ích kỷ của kẻ ti tiện. Trong khi nhân dân mình, đồng bào mình đang đau đớn vì tật bệnh thì lại có người viết lên những lời đắc thắng, hả hê, sung sướng và tự mãn. Đó là một thứ tội ác. Thú vật còn quan tâm đến nỗi đau của đồng loại thì tại sao lại có kẻ mang lốt con người mà lại tệ bạc đến thế? Vẫn biết đó chỉ là thiểu số nhưng cách thể hiện như thế cũng là suy nghĩ của một số người. Sài Gòn bao dung, Sài Gòn độ lượng, đất Sài Gòn rộng mở cho muôn phương nhưng Sài Gòn cũng khó tha thứ những kẻ nào nhục mạ Sài Gòn, những kẻ sống bám Sài Gòn mà ăn cháo đá bát, Sài Gòn cũng không ưa cái kiểu cho một ít mà nổ vang trời, kể lể khắp nơi. Sài Gòn biết ơn nhưng Sài Gòn cũng biết phẫn nộ. Cái kiểu viết: ”mấy thằng miền Nam nghèo rách ăn bám tiền viện trợ của bọn tao, giờ thì chịu chết đi con....” không phải là lối viết, lối nói của người Việt. Đó là kiểu ngạo nghễ, kiêu ngạo của lũ súc vật đội lốt người, vui mừng, hân hoan, nhảy múa trước nỗi đau của đồng loại. Đúng ra cũng không nên đối thoại và nhắc đến chúng cũng như không nên dính với phân, với rác rưởi. Thế nhưng cũng nên có một đôi lời để mọi người cùng biết bộ mặt thật sự của chúng, những kẻ không đồng chủng. Một bài viết của một cô nàng MC ưỡn ẹo về đoàn sinh viên Hải Dương bị Bộ 4T đòi đưa giấy phạt. Xin hỏi các ngài ở cái Bộ ấy những bài viết thế này có đáng bị cảnh cáo và phạt tiền không? Hay là các ngài cũng đồng tình và vỗ tay?

Sáng nay cũng vừa xem được một clip của “Tin mới hôm nay” ghi lại cảnh một anh shipper bị phạt vì đi đường giao một cục charge điện thoại cho khách. Anh công an cho rằng đây không phải là vật thiết yếu nên phạt. Lại trở lại với cái chữ này. Chính cái chữ thiết yếu được hiểu mông lung mà sinh ra nhiều chuyện. Tôi đã từng giải thích rằng những thứ cần thiết để phục vụ cho đời sống con người đều gọi là những thứ thiết yếu. Trong khi giãn cách như thế này, cái điện thoại chính là vật dụng để có thể liên lạc với thế giới bên ngoài. Mua hàng online, liên lạc y tế, gọi cấp cứu, nhận tin xét nghiệm, chích ngừa, nghe yêu cầu của phường, của quận, theo dõi tin tức, liên lạc với gia đình...đều cần đến điện thoại. Nếu vì lý do nào đấy mất điện, máy hết pin thì cục charge chính là cứu tinh, là nguồn điện cho máy được tiếp tục hoạt động, không có cục charge thì lấy gì mà dùng. Vậy thì nó thiết yếu chứ! Sao lại bảo nó không cần. Cứ máy móc thiết yếu chỉ là cơm, là gạo dầu mắm muối thì còn cãi nhau hoài. Thông minh một chút đi, động não một chút đi, thưa quý vị.

Trưa 27/7, HCDC cho biết, trong ngày 26/7, TP. HCM hiện đang điều trị 37,714 bệnh nhân dương tính, trong đó, 696 bệnh nhân nặng đang thở máy và 13 bệnh nhân can thiệp ECMO. Cộng dồn đến nay có 698 bệnh nhân tử vong.

Theo HCDC, thành phố khoanh vùng, giám sát 38 chuỗi lây nhiễm, đồng thời phát hiện thêm 1 chuỗi lây nhiễm virus Vũ Hán mới tại một khu dân cư ở quận Tân Bình.

Con số vẫn nhảy múa chưa dừng lại, vẫn còn lắm nỗi lo.

27.7.2021

SÀI GÒN NGÀY PHONG TOẢ THỨ HAI MƯƠI ĐAU THƯƠNG VÀ NGHĨA TÌNH

Đêm hôm qua không ngủ được. Nằm lắng nghe tiếng của đêm. Đêm Sài Gòn không còn âm thanh. Hình như có cảm giác tiếng dế giờ không cất tiếng nữa, chó cũng không sủa, tiếng mèo gọi đực cũng không còn trên những mái nhà. Không khí như đông đặc lại, nén chặt đầy bất trắc. Ánh đèn đường rọi xuống căn phố vắng, xuống con đường không bóng đổ của người đi. Giống như cảnh trong một cuốn phim mô tả một khu phố ma không tiếng thở. Thỉnh thoảng một chiếc xe cứu thương hú còi chạy vội vã, âm thanh như tiếng của tử thần. Giờ phút này, nếu dính bệnh mà được nằm trong chiếc xe cấp cứu là một diễm phúc. Bởi dù nặng hay nhẹ, dù bệnh dữ hay bị nhiễm virus, dù hấp hối hay còn thoi thóp thở mà liên lạc được xe, liên lạc được bộ phận có trách nhiệm, liên lạc được một bệnh viện nào đó đồng ý nhận có nghĩa là còn cơ hội sống. Trong những bộn bề và quá tải của các bệnh viện, chuyện sống chết bây giờ chỉ trông vào hên xui của số mệnh. Vừa đọc một đoạn viết rất ngắn của một bác sĩ trẻ trên tuyến đầu chống dịch. Anh kể về một gia đình gồm hai vợ chồng và một đứa con. Cả nhà bị dính dương tính, đưa vào khu cách ly. Chồng 50 tuổi, khoẻ mạnh, không bệnh nền nhưng chỉ vài ngày sau bệnh trở nặng, đưa vào viện nhanh chóng rơi vào suy hô hấp, nội khí quản thở máy chỉ số SpO2 cải thiện rất ít, phổi như nát bét, trắng xoá, bệnh nhân không thở được. Các bác sĩ đã cố gắng tìm mọi cách để liên hệ đưa bệnh nhân lên tuyến cao hơn nhưng tất cả đều đang chật kín không còn chỗ trống. Bệnh nhân đã không chờ đợi được và không qua khỏi chỉ sau 72h nhập viện. Mọi thứ diễn ra quá chóng vánh. Anh bác sĩ báo tin cho người vợ và bàn chuyện hậu sự cho anh. Người vợ bệnh nhân vừa khóc vừa nói vọng trong điện thoại: Cầu xin bác sĩ tìm cách cứu con gái tôi, vì cháu nó ở khu cách ly và cũng đang diễn biến nặng lên, sốt cao, khó thở đã hai hôm nay rồi mà không được thở oxy, không có nhân viên y tế thăm khám, càng không có bệnh viện nào còn giường để chuyển đi. Bác sĩ liên lạc mãi mà không còn chỗ cho bé, đành chịu. Người vợ gần như gục xuống, năn nỉ: Các bác sĩ ở đây đã liên hệ khắp nơi mấy ngày rồi, nhưng không có nơi nào còn giường cho cháu, bình oxy ở đây cũng đã hết rồi cháu không có oxy để thở, bố cháu mới mất, bác sĩ đưa bố cháu đi thế là còn 1 giường, nhờ bác sĩ cho cháu được “nằm thế chỗ” vào đấy ...Tôi đã mất chồng rồi, chỉ còn mỗi đứa con gái thôi, mất nó nữa thì tôi không sống nổi mất”.

Đọc đến đấy thì tôi khóc không đọc tiếp được nữa, buồn quá, bi đát quá. Không biết rồi số phận em bé sẽ ra sao? Cứ ngỡ như là những tình tiết trong một vở bi kịch trong hồi cao trào đầy nước mắt, khó có ở ngoài đời. Một chiếc giường, chỉ cần một chiếc giường để ở đó một mạng người có thể được chăm sóc và cũng có thể được sống. Một chiếc giường thôi. Nhưng khó quá!

Trong đại dịch này, nhiều gia đình có nhiều người liên tiếp ra đi. Hai vợ chồng bị cách ly, vợ vừa mới sinh, con chết. Còn đứa con ở nhà đành gởi cho bà ngoại. Bà ngoại cũng bị dính và tử vong. Kêu bà nội chăm con giúp, bà nội cũng đi luôn vì cúm Tàu. Chỉ trong vòng nửa tháng, ba người chết. Thê thảm quá! Hình ảnh 5 anh em mặc đồ bảo hộ từ khu cách ly về đưa tang cha. Người vợ tự lái xe đến bệnh viện sinh con một mình vì chồng đang bận đi chống dịch. Hình một cô gái thiện nguyện với nụ cười tươi trên môi vừa qua đời vì dính dịch với lời nhắn nhủ cuối cùng. Tất cả đều là những hình ảnh không thể nào quên trong mùa dịch này.

Hồi thành phố Vũ Hán vừa bị cơn dịch tấn công, đọc tin trên báo, xem đài, thấy những cảnh tượng bi ai. Có một đoạn clip thu những tiếng thét đầy ai oán xé trời lúc nửa đêm từ những chung cư. Tôi rùng mình và cũng không hình dung nổi những đau thương mà con người phải gánh chịu trong cơn đại dịch này. Giờ nó đang ở đây, nó đang có mặt ở đây và những đau thương hiện diện. Gọi Chúa, kêu Phật, cúi xin các thánh thần. Tất cả đều vắng mặt trước những nỗi đau của con người. Kiếp nạn này giờ chẳng biết kêu ai, trách ai, chửi mắng ai. Chỉ biết nhẫn nhục mà gánh chịu. Thương người nhiễm bệnh ra đi và không được sống trở về.

Trở về. Mấy hôm nay cũng có nhiều người đang tìm mọi cách để trở về nhà. Họ là những người tha phương vào miền Nam kiếm sống. Người làm lao công, phu hồ, công nhân trong các nhà máy. Kẻ đi bán vé số, bán hàng rong khắp vỉa hè, lượm ve chai, mua phế liệu...Họ làm đủ mọi nghề để có miếng cơm qua ngày, còn để nuôi con đi học, để giúp cha mẹ già viên thuốc lúc bệnh, miếng cháo lúc đói. Họ lam lũ, miệt mài vì sinh kế nhưng không thoát nổi cảnh nghèo. Rồi dịch đến, rồi cách ly, giãn cách, phong toả. Đường phố không người buôn bán cho ai. Nhà máy đóng cửa, thất nghiệp. Đã mấy tháng sống nhờ hộp cơm, bao gạo của các nhà hảo tâm. Cũng đã có người lâm vào cảnh đói. Tiền hết, gạo hết, không việc làm, vọ chồng chỉ biết nhìn nhau thở dài và không biết tương lai, mai mốt sẽ ra sao. Muốn về quê mà không có tiền, lại chẳng còn xe chạy. May thay, trong bế tắc cùng cực đó, các Hội đồng hương, các nhà hảo tâm đã tổ chức cho họ quy hương. Đà Nẵng có xe, Hà Tĩnh có máy bay, Bình Định có nhiều chuyến bay, Phú Yên có xe Phương Trang tài trợ, còn cho tiền tiêu. Hãng xe Phương Trang có kế hoạch sẽ sử dụng 5000 chuyến xe để chở người lao động miền Trung, miền Tây về quê. Quý hoá biết bao những tấm lòng, những bàn tay chìa ra đúng lúc. Nhìn những người lao động tha hương trở về mà chạnh lòng. Nhìn ai cũng lam lũ, ai cũng khắc khổ trên nét mặt. Họ mừng vui vì được giúp nhưng nụ cười vẫn hiu hắt, héo hon. Hai vợ chồng già đã vào Sài Gòn bán vé số mấy chục năm, ngày trở về gia tài chỉ là hai chiếc xe đạp cũ với hai túi xách nhẹ tênh. Hai vợ chồng người dân tộc mừng rớt nước mắt vì được về nhà, cả đêm không ngủ được vì nóng lòng, gia tài lỉnh kỉnh cũng chỉ áo quần và cái quạt máy trên vai người chồng. Tất cả đều khóc vì mừng, vì vui ngày quy hương. Ai cũng bảo được về quê, cháo rau gì cũng được, cứ được ở nhà mình, quê mình là hạnh phúc rồi.

Cũng có hàng đoàn người trên xe gắn máy vượt đường về quê. Họ đội nắng, dầm mưa và có người chịu đói để trở về. Ngày trước xuôi về Nam kiếm sống, giờ đây lại ngược đường để về trong gian khó và thiếu thốn. May mắn trên đường đi, họ được nhiều địa phương giúp đỡ. Có nơi là cả đoàn xe hộ tống để không cho dịch bệnh lan tràn. Có nơi tặng xăng, gởi thức ăn với lời chúc an lành. Cũng có nơi đem quà bánh, cơm xôi ra đầu ranh giới tỉnh để phát cho đoàn xe hơn trăm chiếc. Những món quà đầy tình thương và trên hết là nghĩa đồng bào. Nghĩa tình đó làm cho ta cảm động. Không đánh trống khua chiêng, không cờ xí khẩu hiệu, nhưng sao nghe mát lòng làm sao, cảm xúc làm sao. Nhìn tấm ảnh mấy mẹ con trên hành trình về quê ở Lào Kai đang dừng chân ở Đà Nẵng mà thấy cay trong mắt. Đường xa còn diệu vợi, những đôi chân trần liệu có về được nhà không? Dân ta còn khổ quá. Người nghèo còn nhiều quá. Nước ta có lắm Hội đoàn, lắm tổ chức hàng năm ăn hàng chục ngàn tỷ của ngân sách. Nhưng trong tình cảnh thế này chẳng thấy đâu. Chỉ có dân giúp dân. Chỉ có dân biết thương dân. Lá rách đùm lá nát. Đâu rồi những biệt phủ, những lâu đài? Đâu rồi những thúng hột xoàn, những va li đô la? Đâu rồi những chiếc xe tiền tỷ, những cặp đầy sổ đỏ? Đâu rồi những cuộc ăn chơi xem tiền như rác, những lễ hội, những cổng chào, những tượng đài hoành tráng, những dự án bỏ không hàng ngàn tỷ? Tất cả cũng từ tiền dân mà có, đây là lúc đưa bàn tay giúp dân qua cơn ngặt nghèo. Như là một cách để trả nợ cho dân, trả nợ cuộc đời, là dịp để thấy cái tình, cái nghĩa với đồng bào. Sao chẳng thấy?

Sống trong thời kỳ đầy âu lo của dịch bệnh, chứng kiến nhiều bi thương nhưng cũng được nhìn thấy những nghĩa tình. Ngày lại trôi qua. Giãn cách còn đó, giới nghiêm còn đó, cách ly vẫn còn đó và con virus hàng ngày đã tiêm nhiễm hàng ngàn người. Vaccine chậm quá mà lại nẩy sinh lắm bất công và tiêu cực. Báo hôm nay đăng đình chỉ một cán bộ phường ưu ái cho người thân được ưu tiên chích vaccine ở quận Tây Hồ, Hà Nội. Có lẽ trên đất nước này, chuyện như vậy chắc là không hiếm, chẳng qua không phát hiện hay bỏ qua thôi. Cho nên những người trong danh sách ưu tiên đành chờ vậy? Cũng có điều lạ là hôm qua Bộ Y tế lại đề nghi ngân sách sẽ không mua thêm vaccine nữa và thực hiện tiêm xã hội hoá. Cái vụ này tui có hơi thắc mắc. Thứ nhất là hình như, tôi nói hình như vì nhiều khi có chỉ thị mật thì làm sao dân đen như tôi biết được, là từ trước đến nay đã dùng ngân sách để mua vaccine đâu mà giờ bảo thế? Đa số vaccine đang có ở Việt Nam đều là viện trợ và của chương trình Covax. 14 triệu liều vaccine toàn viện trợ, nhà nước đã mua đâu? Hơn nữa, khi bùng dịch, nhà nước đã kêu gọi nhân dân, doanh nghiệp đóng góp thành Quỹ Vaccine, và theo báo chí thì cũng đã thu gần chục ngàn tỷ đồng, số tiền đó giờ đang nằm ở đâu và đang dùng để làm gì? Dân chịu thua, không hề biết. Bây giờ đề nghị xã hội hoá, tốt thôi, dân đang cần chích, xã hội đang cần có nhiều người chích để cuộc sống sớm bình thường hoá. Đành chịu trả tiền để được chích vậy. Cán bộ chích rồi, con ông cháu cha chích rồi, quan hệ tốt cũng chích hết rồi bằng toàn thuốc tốt. Giờ đến dân không ưu tiên thì móc hầu bao ra trả để bảo vệ sinh mạng mình thôi. Người nghèo không có cơm ăn thì tiền đâu mà chích dịch vụ, thôi đành chịu vậy. Chấp nhận nhưng cũng ức chứ!

Nếu ức thì lắm chuyện để ức. Như chuyện shipper. Khi chợ búa, hàng quán đóng cửa, xe cộ lưu thông bị khống chế thì shipper trở thành huyết mạch để hàng hoá, thực phẩm, đồ dùng thiết yếu được lưu thông. Không ra khỏi nhà, siêu thị thì chờ đợi rất mất thời gian mà đôi khi lại không có món hàng muốn mua thì online là tiện nhất, lợi nhất. Và lúc đó shipper là cầu mối liên lạc. Nhưng rồi chính shipper cũng gặp nhiều khó khăn khi vận chuyển hàng hoá. Cấm di chuyển quận này qua quận khác. Thắc mắc mãi với nhau thế nào là thiết yếu. Lại thêm người mua cũng ngại tiếp xúc với những shipper vì sợ dính bệnh khi trao đổi với người lạ. Để giải quyết những khó khăn trong việc lưu thông hàng hoá, thực phẩm trong mùa giãn cách, nhà nước nên có một chính sách riêng ưu tiên và thuận lợi cho các công ty vận chuyển thông qua các shipper. Đồng thời cá nhân những người vận chuyển này được ưu tiên chích vaccine đầu tiên. Họ là người đi lại nhiều, đến nhiều khu vực, tiếp xúc nhiều người nên là đối tượng dễ dính bệnh và truyền bệnh nhất. Giảm các thủ tục cho các tài xế và xe chở lương thực, thực phẩm từ các nơi về thành phố. Trong nội đô, tạo điều kiện tốt nhất cho các shipper. Được như vậy, Sài Gòn sẽ không thiếu hàng hoá và việc lưu thông, phân phối sẽ thuận tiện hơn nhiều. Rất mong đề nghị này được giới lãnh đạo lưu tâm.

Số ca mắc virus Vũ Hán trong cộng đồng tiếp tục tăng cao nhưng các bệnh viện hiện hữu đã quá tải, thành phố gấp rút huy động lực lượng xây dựng và đưa vào sử dụng Bệnh viện Dã chiến thu dung điều trị virus Vũ Hán số 16 tại quận 7.

Tính đến ngày 28.7 tại TPHCM đã có 73.911 trường hợp mắc dịch được Bộ Y tế công bố. Các bệnh viện hiện đang điều trị 39.114 bệnh nhân dương tính, trong đó có 744 bệnh nhân nặng đang thở máy và 13 bệnh nhân can thiệp ECMO. Tính cộng dồn đến nay toàn thành phố đã có 815 bệnh nhân tử vong. Để tăng khả năng đáp ứng điều trị, các bệnh viện dã chiến đang được gấp rút xây dựng, đưa vào vận hành.

Tình hình vẫn buồn tênh ở con số người chết.

28.7.2021

(Còn tiếp)