Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Tư, 20 tháng 9, 2023

Văn hóa lùn

Nguyễn Thông

Nói ngay là tôi đã không định biên gì về những liên quan tới Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch, bởi chuyện nhà chuyện đời với tôi bấy lâu đủ nhức đầu rồi, nhét thêm nữa thì vỡ mất. Tập thể hoặc cá nhân, ai chả có lúc sai. Ấy, cứ tặc lưỡi mềm lòng châm chước kiểu vậy.

Nhưng cái công văn của bộ đó do thứ trưởng Tạ Quang Đông ký như giọt nước tràn ly. Một điển hình của lề thói cai trị cầm quyền ở xứ này. Một dạng ngạo nghễ, kiêu ngạo cộng sản, thách thức tất cả. Tao cứ thế đấy, chỉ có đúng, không bao giờ sai, chúng mày cứ dờ thần hồn, v.v.

Rất nhiều người nhận xét công văn của Bộ Văn hóa điển hình cho thứ lý sự cùn, cãi chày cãi cối, vòng vo quanh quéo, đổ này đổ nọ, không dám nhìn thẳng vào sự thật, cố tình không nhận cái sai của mình. Đã thế họ còn đổ lỗi cho người khác, gắp lửa bỏ tay người, dọa non dọa già, làm mình làm mẩy. Rồi họ còn lấy đảng, nhà nước ra làm bình phong, làm cớ để vu oan giá họa. Họ đang nghĩ mình là ông trời, nghĩ xã hội hiện tại đang ở thời vua chúa, vua bắt chết phải chết, cấm phê, cấm cãi.

Trong bộ máy nhà nước, nơi đâu cũng vậy, có nhiều bộ nhiều ngành quản từng lĩnh vực cụ thể. Bộ Văn hóa là thứ bộ không làm ra tiền nhưng nó mang thuộc tính đạo đức, thể hiện tinh thần, tâm hồn, văn hóa của dân tộc, nhân dân, đất nước. Người ngoài nhìn vào cách hành xử của cơ quan này, của những người cầm đầu bộ này sẽ đánh giá thể chế và đất nước mà nó đại diện về văn hóa tốt xấu, hay dở thế nào. Và thật đáng buồn, thậm chí phẫn nộ, thứ mà Bộ Văn hóa thiếu nhất lại chính là văn hóa.

Những chuyện trước, có thể cho qua, chẳng hạn bộ trưởng giành thảm đỏ của quốc khách khiến khách phải bưng miệng cười. Có khi thứ nghi lễ mà đứa trẻ con cũng hiểu ấy, biết đâu bộ trưởng chưa được dạy dỗ cẩn thận. Nhưng vụ cháy xảy ra ngay tại thủ đô, chết tới 56 người, sém quốc tang, khi cả nước đau buồn, thì Bộ Văn hóa, bộ trưởng, thứ trưởng vẫn vui vẻ cười đùa, tổ chức lễ này trao nọ. Họ cãi cùn rằng đã trót lên lịch rồi, mời mọc rồi, chi tiền rồi, không thể không tiến hành. Đó là sự cùn thứ nhất. Cùn hơn nữa, không có cái đầu nào trong bộ máy văn hóa ấy biết cách xử sự phải đạo, rằng làm cứ làm nhưng cắt bỏ phần vui chơi nhảy múa. Họ vẫn cứ nhảy nhót, hát hò, cười đùa, vỗ tay trên những xác người. Nói thẳng ra, đó là tội ác, đáng ghê tởm.

Dân đóng thuế và tiền ấy được đem nuôi bộ máy cai trị họ. Nhìn đám quan khách dự lễ vui trong đêm tang tóc đó, thấy không chỉ có đám quan văn hóa vô văn hóa mà còn cả những ông to bà nhớn, tuyên giáo tuyên úy, cười cười nói nói không khác gì kẻ vô hồn. Theo Cổng thông tin điện tử của Bộ VH-TT-DL, tới dự lễ trao giải có ông Nguyễn Trọng Nghĩa (Bí thư Trung ương đảng, Trưởng ban Tuyên giáo trung ương), các ông Ủy viên trung ương: Phạm Tất Thắng (Phó trưởng ban thường trực Ban Dân vận trung ương), Nguyễn Văn Hùng (Bộ trưởng văn hóa), Lê Quốc Minh (Phó trưởng ban Tuyên giáo trung ương, Tổng biên tập báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội nhà báo VN). Đủ cả dàn thứ trưởng của bộ là Tạ Quang Đông, Trịnh Thị Thủy, Hoàng Đạo Cương, Đoàn Văn Việt. Số long trọng viên khách mời kia, ngôi cao như thế, quản lĩnh vực liên quan tới văn hóa mật thiết như thế, chắc không có ông nào hé mồm ra khuyên dừng phần trò vui, chả hiểu trong đầu họ chứa gì, trong tim họ có gì. Nếu cán bộ của đảng, đảng dùng thế nào là chuyện riêng đảng, hãy đưa về đội của đảng, chứ đừng để họ làm xấu hình ảnh bộ máy lãnh đạo bên chính quyền. Loại cán bộ nhà nước như bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, thứ trưởng Tạ Quang Đông (người ký giọt nước tràn ly) phải bị phế truất. Chiếc ghế họ ngồi cần được trao cho những người tử tế, đạo đức, có văn hóa, chứ không phải họ.

Như đã nói, con người ta, cũng như các tổ chức, đơn vị, đều có lúc thế này thế nọ. Chả ai, chả tổ chức nào toàn vẹn, toàn thiện toàn mỹ, toàn đúng. Sai thì nhận với thái độ cầu thị, chân thành, dân sẽ thông cảm. Đâu có cái thói sưng sỉa, làm mình làm mẩy, chụp mũ, cãi lấy được, bất chấp đúng sai. Khi họ tự bộc lộ cái tâm cái tầm thấp kém thì cũng chính là cơ hội để cấp trên đánh giá về họ, quyết định dùng hay không dùng.

Nói thật, bộ trưởng, quan lớn xứ này nhiều anh chỉ tầm bắng nhắng. Anh thì đứng ra tổ chức lễ long trọng tiễn thứ trưởng về hưu, đọc cả diễn văn, quá bằng tiễn tướng quân ra trận; anh thì đã từng làm bộ trưởng, về hưu rồi, chỉ làm chủ tịch hội… đồng hương, mà dám chế ra “bằng khen” để cấp cho người này người nọ, không hề biết cấp nào mới được cấp bằng khen... Loại lãnh đạo ấy, chỉ cốt vinh thân phì gia, thành của tội của nợ đối với dân với nước.

image

Ảnh: Những long trọng viên dự lễ trao giải trong không khí "hát trên những xác người" (nguồn: Báo Nhân Dân)