Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Sáu, 9 tháng 12, 2022

Thơ Ý Nhi

Bản tin sáng

 

Đọc thư Trịnh Bá Phương gửi về cho vợ từ trại giam An Điềm

 ngày 8 tháng 10 năm 2022

…dù diện tích đất không nhiều

bên cạnh những luống rau

Phương vẫn trồng 4 cây hoa hồng

ngày ngày tưới cây

 rào chắn cho cây

 mong cây nở hoa  ngày vợ đến thăm

“Anh sẽ dành bông hoa đẹp nhất để tặng em 

image0

Thư Trịnh Bá Phương gửi vợ

 

Đọc tuyên bố của nhà văn Nghiêm Ca Linh

lên án chính quyền Trung Cộng

xóa tên bà trên một bộ phim của Trương Nghệ Mưu

(dựa theo tác phẩm văn học của bà)

 

Nghiêm Ca Linh

một mình

chống lại một chính quyền, một thế lực kinh hoàng

 

Sau lưng bà

Trung tâm văn bút Trung quốc, Trung tâm văn bút Duy Ngô Nhĩ, trung tâm văn bút Slovenia, Trieste, Đan Mạch, Croatia…

hàng trăm nhà văn

lên tiếng

 

Nghiêm Ca Linh

không đơn độc

She is not alone …

 

Đọc một trang facebook tin cậy

Tình hình Ukraina ngày thứ 249

Tại chiến trường Svatove-Kremina quân Nga đã phá một cây cầu gần làng Krasnorichenske

cả cầu tàu hỏa ở phía bắc Svatove

để chặn bước tiến của quân Ukraina

đường p-66 nối Svatove-Kremina đã bị quân Ukraina cắt đứt

những người lính Ukraina đã đi lại trên con đường này

quân Ukraina chỉ còn cách Svatove 10km

Ukraina vừa chiếm được thành phố Nevske

viện ISW cho rằng quân Ukraina đang có những bước tiến trên chiến trường

tướng Nga Aleksandr Lapin vừa bị cách chức Tổng chỉ huy quân đoàn trung tâm

cũng không còn chỉ huy chiến trường Svattove-kremina

tại Bakhmut quân Nga đang phải lùi lại khoảng từ 2 đến 5 km

quân Nga pháo kích vào cả nghĩa địa của thành phố

hơn 90% dân thường đã rời đi

quân Nga đang chuyển sang bờ đông của sông Dnips

họ cho rằng quân Ukraina đang chuyển tới chiến trường Zaporizhia

dường như quân Nga cũng tập trung về nơi ấy

vụ nổ ở quân cảng Sevastopol

ba tàu chiến hư hỏng, trong đó có soái hạm Marakov

cuộc biểu tình lớn ủng hộ Ukraina tại cộng hòa Czech…

Viva Ukraina!

 

Đọc bản tin bầu cử ở Brazil

Lula Da Silva trở lại

với 50, 83% số phiếu

trong khi Jair Bolsonaro đạt 49, 17%.

một khoảng cách mong manh

giữa dân chủ và độc tài

Ôi Brazil

Brazil của Chico Buarque De Hollanda*

với Roda Viva

bài hát từng bị cấm bởi chế độ độc tài

vẫn không ngừng vang lên

qua bao nhiêu tháng năm

những chàng trai, những cô gái, những em nhỏ Brazil

cuộn trào trong cay đắng, hân hoan, lo âu, hy vọng…

tôi muốn tiếng nói của mình/ được nghe thấy/được làm chủ lấy định mệnh/ nhưng vòng đời/ lại cuốn nó đi… chúng tôi chèo ngược dòng/ đến khi hết cưỡng được/ chỉ khi thuyền quay về bến/ mới ngỡ ra bao thứ dở dang/ bao lâu nay tôi chăm sóc/ những bông hoa hồng/ đẹp nhất trần gian/ để chứng kiến vòng đời/ cuốn nó đi…điệu samba, đàn viola/ cây hoa hồng/ đã cháy rụi/tất cả là ảo ảnh/ mà làn gió sớm/ đã cuốn đi…tim chúng ta/ nỗi lưu luyến ngày càng lớn/ nó cố ngưng thời gian/nhưng vòng đời lại đến/ và cuốn nó đi…**

 

*Chico Buarque De hollanda: nhạc sĩ, ca sĩ nổi tiếng của Brazil

** Bản dịch một đoạn lời bài hát (từ tiếng Anh) của Trường An.

  

Đọc sách Ba ơi mình đi đâu*

 

Ba ơi mình đi đâu

là câu hỏi của Thomas

chú bé tật nguyền

lúc ở nhà

khi ngồi trên chiếc ô tô cũ

trong chuyến đi chơi xa

khi trò chuyện qua cuộc gọi viễn liên

từ Bệnh viện

với người cha – Jean-Louis Fournier

người đã viết cuốn sách này

làm quà tặng cho hai đứa con tật nguyền của mình, Mathieu và Thomas

 

để

không ai quên được các con

 

Ba ơi mình đi đâu

Ba cũng chẳng biết mình đi đâu. Thomas tội nghiệp của ba à

chúng ta đi loanh quanh. Chúng ta đâm thẳng vào tường

…mình đi ngược chiều trên xa lộ

mình đi đến Alaska. Mình đi vuốt ve lũ gấu. Mình sẽ bị chúng xé xác

mình đi hái nấm. mình đi hái loại nấm tử thần

và mình sẽ làm món ốp lết ngon lành

mình đi đến bể bơi mình đi lao xuống một cái bể cạn…

mình đi ra biển…

mình sẽ đi dạo trên cát lún

mình đi trong sa lầy…

 

Thomas không nản lòng: Ba ơi mình đi đâu

Ba ơi mình đi đâu

Sau lần hỏi thứ một trăm thì mọi chuyện khiến người ta không nhịn cười được nữa

Thomas quả là vua của thể loại Running gag**

 

…A lô, chào Thomas, ba đang ở đầu dây đây

Con nghe thấy không Thomas. Là ba con đây

Chào Thomas, con nhận ra ba không

Ba đây…

Thomas đã vỡ giọng, đáp rất to:

Ba ơi, mình đi đâu

 

…Con khỏe không, Thomas

 vẫn chỉ là

Ba ơi mình đi đâu?

 

Ba ơi, mình đi đâu

Ba ơi mình đi đâu

Thomas sẽ lặp đi lặp lại câu hỏi

cho đến khi không thể nữa

như Mathieu

tung quả bóng vào chốn hư không

nơi cha mẹ không thể nào nhặt lại cho em

 

 

Ba ơi mình đi đâu

không phải là show truyền hình thực tế

Bố ơi mình đi đâu thế

với những cuộc phiêu lưu

vui tươi kỳ thú

mà là vết thương không bao giờ kín miệng

là cú đánh phủ đầu của số phận

 

Jean-Louise Fournier

viết

 

để vượt qua.

 

*Jean-Louise Fournier là  nhà văn trào phúng kiêm đạo diễn truyền hình đã có nhiều thành tựu. Vào năm 70 tuổi, ông quyết định viết tác phẩm Ba ơi mình đi đâu nói về quá trình chăm nom hai đứa con tật nguyền của mình, với giọng văn hài hước cay đắng, cười ra nước mắt. Câu chuyện có thật vô cùng cảm động này đã có sức lan tỏa rộng lớn.

** Running gag: Hài kịch lặp đi lặp lại, dưới cùng một hình thức hoặc dưới các hình thức khác nhau đôi chút, trong cùng một vở kịch ngắn hay trong nhiều kỳ liên tiếp ( chú thích của người dich)

***Các dòng in nghiêng trong bài được trích từ tác phẩm.

IMG_20221124_100808

Tác phẩm Ba ơi mình đi đâu? của Jean-Louise Fournier

 

Bài toán

 

Thuở nhỏ

tôi thường mơ thấy

những bài toán

cộng

trừ

 nhân chia

hai hoặc ba con số

hai hoặc ba dãy số

 

trong mơ

tôi đập tay mình xuống bàn

bình mực đổ nghiêng

màu tím

loang trên những bài toán chưa làm

 

Dăm bảy năm sau

tôi mơ thấy những cos những sin những alpha những beta những m,n những x những y những lũy thừa những bình phương những ẩn số những góc tù góc vuông những hình đồng dạng những mặt phẳng mặt cầu những tọa độ những hàm số những đường song song những đường kính những cạnh huyền những căn những pi…

 

trong mơ

tôi đưa tay vỗ lên trán mình

như nhà toán học trước một nan đề

rồi giật mỉnh tỉnh dậy

tay và trán dường như còn đau

 

Những bài toán cứ theo tôi

giữa bao nhiêu những rừng những biển những gặp gỡ những rời xa

những nỗi vui những hờn oán

trong các giấc mơ

 

những bài toán

sự hiện hữu

một thách đố

 

đôi lần

khi trở dậy

nơi khóe mắt

cơ hồ có một giọt nước đọng lại

 

 

Rồi một ngày

các bài toán ngỡ đã biến mất

giữa các giấc mơ ngắn ngủi

đứt gãy

nhòe mờ

 

chợt trở lại

 

không có đề bài

chỉ có những giới hạn thời gian

gõ nhịp

 

…còn 30 phút

còn 20 phút

còn mười lăm phút

còn 5 phút

còn 1 phút

 

Và, hết giờ.

 

 

Trong vườn nhà

IMG_20200224_064245 (2)

Cây sala trong vườn Ý Nhi

1.

Nắng gieo hạt

qua tán lá

 

Những hạt tròn những hạt vuông những hạt lục lăng những hạt chưa định hình

nhấp nháy như sao

trên cỏ

 

 Lá đong đưa

 những khe sáng chập chờn

nắng

cựa mình

những hạt tròn thành vuông những hạt lục lăng thành tròn

những hạt

những hạt cuộn mình những hạt đuổi theo nhau

bất tận

 

rồi

nắng

thôi làm nắng

cỏ

thôi làm cỏ

 

một thảm xanh mềm mại đính hạt vàng

 

rồi gió lặng im

lá lặng im

nắng

lịm sâu dưới cỏ*

 

 

lặng im.

 

*Một ý thơ của Linh Văn

 

 

 

 

2.

Sa la

xanh kín trời

qua ô cửa

 

Sa la

trổ hoa    

từ thân cây

đỏ thắm

nồng hương

 

Sa la

nhánh cành cuộn gió

giữa ngày mưa

làm cơn bão nhỏ

 

Sala

trút lá

vàng ngập khu vườn

thân trần giữa nắng

 

Sa la

búp lá non tơ

bừng sáng

lửa xanh

 

Xanh kín trời

qua ô cửa.

 

SG, tháng 10/2022

 

Y.N