Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Tư, 14 tháng 9, 2022

Thơ Phạm Văn Vũ

LÀNG ƠI

 

1.

Cây đa nửa đứng nửa ngồi

Con chim sáo tập hót lời ngọng nghịu

Lũy tre ngả màu

Những ngọn măng nửa hiền nửa dữ

Bờ dậu thon thót ngủ mơ bầu bí nở hoa nhựa

Chỉ còn giếng cũ

Soi ánh mắt người già

Rơi xuống và thấm tan bao nhiêu mặn ngọt

Bao nhiêu là thở than

 

2.

Nhập nhoạng

Mình theo những ngày hốt hoảng lớn lên.

Năm ấy

Có nhà bán ruộng để mong đổi đời

Cái màn hình mua bằng cay bằng đắng

Thật thà hai màu đen trắng

Bảy giờ tối cả làng lục tục đến cùng xem.

Ruộng trầm tư nhớ bước chân trâu

 

Quen dần tiếng mày cày khục khịch

Trẻ trâu thành tên gọi ngày xưa

Tiếng mõ tan vào lách cách cơn mưa.

 

Có cần không, gốc đa

Chim sáo liu riu kể chuyện thánh thần?

Còn cần không, lũy tre

Như một câu thơ, măng vươn lên trời?

Bờ dậu, cần không

Tình hàng xóm kết bằng bầu bí?

 

Vẫn biết cần lắm chứ

Nhưng mỗi chúng ta lại cần một thứ....

 

Tiền không tiêu bằng lá đa

(Xin lỗi chim sáo)

Thơ không viết bằng tre

(Xin lỗi thi sĩ)

Hàng xóm không kết bằng bầu bí

(Xin lỗi tôi và hàng xóm tôi)

 

Chỗ gốc đa đặt cây ATM

Chỗ lũy tre làm siêu thị

 

Bờ dậu kia thì sao

Lẽ nào cứ giữ chứng tích lãng mạn một thời?

 

Không biết nữa

Oi ả thế này

Ta phải đợi mưa thôi

 

3.

Làng đẫm mồ hôi

Không còn gió ve vuốt

Chỉ có hơi nóng phả vào hầm hập

Phả vào cây ATM và siêu thị

Phả vào chứng tích lãng mạn một thời

Như là phải có mưa thôi

 

Sau trận mưa mù trời

Giếng cũ mọc lên tiếng gọi

L.....à......n.......g.......ơ.......i.......

 

Cốc Lùng, 2011

 

LINH

 

Có phải thuở bé nhốt đom đóm vào lọ

Nên giờ đây mỗi đêm mình lại chập chờn

Mỗi lần lọ mở nắp

Là một lần mình bay đi

 

Không ra đi, không trở về

Mình chập chờn cùng đom đóm

Và đom đóm bay trong mình thấp thoáng

Không ra đi, không trở về

 

Đom đóm bay từ bãi tha ma

Đến đậu những cửa chùa

Bay từ đồng cỏ

Đậu vào mình bơ vơ

 

Linh linh linh linh linh

Nhắm mắt và cất bước

Đom đóm trôi cùng mình

Điềm nhiên và lặng thinh

 

Ánh sáng sinh ra có phải từ đêm?

Và đêm sinh ra có phải từ đom đóm?

Mình cứ bận lòng những câu hỏi

Mà đom đóm có bao giờ nói về điều sáng - tối đâu

 

Linh linh linh linh linh

2012

 

BÚNG TAY

 

Đâu đó phía con đường

Có bước chân vồi vội

Đuổi theo một lời gọi

 

Đâu đó phía con đường

Có tiếng hát chầm chậm khàn khàn

Kể câu chuyện thề hẹn dối gian

 

Đâu đó phía con đường

Người chắp tay thỉnh cầu mưa lạ

Trên đầu những chòm mây tất tả

 

Đâu đó

Con đường vừa đi vừa khó thở

Những khúc quanh hoài nghi giận dữ

 

Chiếc lá vẫn lặng yên

Khẽ tỏa ra ngọn gió

Bay thản nhiên

 

Dưới bóng cây

Cậu bé cười rung má

Nhìn cụ già búng tay

 

2012

 

SỚM NAY

 

Cổng vườn sớm nay ngại ngùng

Thủ thỉ nhắc có bàn tay lạ

 

Bàn tay sớm nay ngại ngùng

Thủ thỉ nhắc có hơi ấm cũ

 

Hơi ấm sớm nay ngại ngùng

Thủ thỉ nhắc có làn gió nhẹ

 

Làn gió sớm nay ngại ngùng

Thủ thỉ nhắc có mái tóc quen

 

Mái tóc sớm nay cỏ mềm

Những bông cỏ vừa thơm vừa nở

 

2013

 

CÁNH ĐỒNG VỀ SÁNG

 

Dành dụm hơi ấm từ khoanh lửa rơm lũ trẻ đánh rơi

Ngọn khói đêm nay cuộn mình thiêm thiếp

 

Trong giấc mơ im ắng

Có tiếng chân líu ríu đang cười

Có vạt đất vùi mình vào tiếng dế

Vũng cỏ hứng về một hạt sao rơi

 

Trở mình chạm lưỡi liềm mùa cũ

Dụi mình gặp chùm rễ trầm tư

Trong mái tóc lơ phơ năng nắng

Khe khẽ cựa mình một tiếng hát ru

 

Làm sao nghe hết được cánh đồng

Để ngày mai kể chuyện cho đàn chim sẻ

Bao nhiêu mầm rễ mọc trong lòng

Càng về sáng bầu trời càng nhẹ

 

Quẩn trong lớp vỏ ngủ quên

Ngọn khói hát bài ca ẩm ướt

 

2013

 

DƯỚI CÁNH CỬA CHÙA

 

Tiếng mõ trên kia gõ ra đều thế

Đều như hơi thở

Khẽ như nói cười

Khẽ như giấc ngủ

Đều như làn hơi

 

Tiếng mõ ai kia gõ ra đều thế

Bước chân luống cuống

Lùi xuống nhấc lên

Ra thơm hoa đại

Vào đau cỏ mềm

 

Tiếng mõ nói gì mà sao đều thế

Gõ nhịp điềm nhiên

Không đuổi không mời

Không mừng không tủi

Không khóc không cười

 

Lòng mình xin gõ một hồi

 

2014

 

SAU GIỜ LÊN LỚP

 

1.

Chúng ta đã quá nhiều tiết học

Đầy ắp những lịch biểu phải hoàn thành

Nhưng hôm nay, một lần

Hãy cất những bài tập và cả những cuốn sách giáo khoa nữa

Cũng đừng nghĩ gì thêm về những điểm số

Thực ra có ai biết chắc về ý nghĩa các kì thi

Cho nên em ơi, đừng lo sợ điều gì

Thầy sẽ chẳng nói về bài học em cần ghi nhớ

Thầy chỉ muốn chuyện trò

Ngồi thẳng lên em

 

Em và bạn bè đang tuổi mười lăm

Ước sao cuộc sống lúc nào cũng mười lăm thì đẹp nhỉ

Như cốc nước mát trong, như bầu trời trong mát

Nhưng đấy là nghĩ thế thôi em

Chúng ta ai chẳng muốn bớt muốn thêm

Nhưng trái đất vốn là quả cân khó tính

Thầy chỉ muốn chuyện trò

Ngồi thẳng lên em

 

Giá những ánh mắt mười lăm hôm nay bớt buồn

Cặp kính cận không che được cái nhìn mệt mỏi

Giá những đôi môi ríu rít kia cười thêm thoải mái

Để mỗi lời nói được thành thực, tự nhiên

Giá các em được ngồi thẳng hơn

 

Thầy không thể bắt các em thôi đọc truyện ngôn tình

Có Nhà xuất bản nào cầm tay phụ huynh

kí hợp đồng mua sách

Chúng ta tự mua bán chính mình?

 

Thầy không thể bắt các em thôi chơi game

Khi lúc nào cũng dạy học trò phải thành người chiến thắng

Chúng ta ai cũng một cuộc chơi?

 

Thầy muốn dạy các em bằng tin cậy, say mê

Nhưng những điều mắt thấy tai nghe

Chẳng lẽ chỉ biết say mê, tin cậy?

 

Thầy không muốn nghe nói dối

Nhưng khi nhiều người cùng nói dối

Chẳng lẽ nói thật lại thành có lỗi?

 

Rất nhiều điều nghĩ rằng rồi sẽ qua

Rất nhiều điều tưởng rằng đã phải qua

Vậy mà rất nhiều điều vẫn đang như thế

 

Có thể không như thế được không

Có thể được

Mà cũng có thể không

 

2.

Loảng thoảng giấc mơ

Chớp mắt mình thành viên phấn

Viên phấn trắng tròn

 

Nửa quen nửa lạ

Nén vào lòng bao niềm sỏi đá

Lăn lóc thành bụi bặm bơ vơ

 

Phấn biết gì đâu

Con chữ lông bông ngơ ngác

Con chữ ngông nghênh phờ phạc

Nhằng nhịt định nghĩa

Ngáp ngủ câu thơ

 

Dặm mình vẽ bông lúa

Hạt gầy lem lép khô

 

Trải mình vẽ con đường

Nhấp nhô khúc quanh co

 

Tung mình vẽ mây bay

Quay cuồng thân xác gió

 

Phấn đau không nào

Mài mình ra chữ

Chữ đau không nào

Vết xóa dở dang

 

Vặn mình mài ra một chữ Chân

Nét phấn run run nắn nót

Vặn mình mài ra một chữ Minh

Nét phấn ngả nghiêng ẩn hiện

 

3.

Mai này

Con mình sẽ ra đời, sẽ lớn lên

 

Sẽ là học sinh như bao nhiêu đứa trẻ

Con có thuộc bài như bao người vẫn thế

Chỉ tin vào chân lí của thầy cô?

 

Bấy nay

Cha đã dạy học trò như đứa con

Trường học sao như thể gia đình?

 

Rồi mai

Cha sẽ dạy con như đứa học trò

Gia đình sao như thể trường học?

 

Hình như làm cha phải thế

Hình như làm thầy phải thế

Nhưng làm con, làm trò thế nào, thì phải tự do con

 

Đôi chân

Cứ đi theo lối mà con muốn

Mỗi người một hành trình

 

Đôi tay

Cứ nắm lấy bàn tay con đã chọn

Không ai nắm giữ thay mình

 

Đôi mắt

Cứ ngắm những gì mà con thấy

Đừng nhìn theo sự miêu tả của xung quanh

 

Và khi miệng mở lời

Cứ nói những điều con nghĩ

Đừng nói vì đôi tai của người đang nghe

 

Để làm gì, con biết không

Cũng có thể là “để gió cuốn đi”

Nhưng đơn giản hơn là để tự mình hít thở

 

Mai này

Con sẽ ra đời, sẽ lớn lên

Con nhé

 

2014

 

P.V.V