văn việt: Ba chữ Tâm

Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ba chữ Tâm

Lê Học Lãnh Vân

Chị Tâm yêu quý,

Em nghe anh Ngọc đọc điếu văn cho chị mà dân dấn nước mắt.

Lẽ ra tháng ba năm nay em gặp chị, nhưng con COVID-19 và một số điều khiến em không thể ra với anh chị. Em được nghe anh Ngọc nhắc tên chị ba lần.

Mai phải về. Chuyến này mình đi lâu quá. Phải về với Tâm.

Tâm rất lo cho mình.

Khi nào Vân ra ngoài ấy sẽ gặp Tâm.

Ba chữ Tâm được nhắc tới trong ba dịp khác nhau khi anh Ngọc vào Sài Gòn gặp gỡ anh em Văn Việt. Anh trình bày suy nghĩ làm sao Việt Nam có những tác phẩm hay. Những tác phẩm xúc động lòng người năm châu. Tôi từng gặp những người viết văn có tiếng và vô danh, họ rất có tài, họ quan sát tận tường và suy nghĩ sâu sắc. Nhưng, cuộc chiến lớn thế, động tới từng ngóc ngách cuộc sống từng người dân như thế, mà mãi tới giờ ta vẫn chưa có tác phẩm đủ hay, đủ đẹp. Tác phẩm hay đẹp đẩy con người, đẩy đất nước lên. Tôi nghĩ xã hội chúng ta có vần đề. Nếu vấn đề cứ dằng dai, vài chục năm người trong cuộc mất hết, cái mỏ tư liệu ấy vĩnh viễn đóng lại!

Suốt ngày, anh chỉ nói những suy nghĩ đó, làm việc về đề tài đó. Chỉ trong một thoáng tách trà trước khi giã biệt, anh mới hoạ hoằn nhắc tới chị. Em nghe trong ba chữ Tâm đó cả một trời nén lại. Tình yêu quý sâu thẳm, lòng ân hận vì “Mình không chăm sóc Tâm, mình đi nhiều, suốt!”.

Mấy năm trước, đọc anh Ngọc mới biết chị. Dù từng nghe kể về cuộc đời trong bom đạn của anh chị, em không ngờ sự khốc liệt tới dường đó. Khi nói chuyện, cần nhắc lại, anh nhắc nhẹ tênh. Nhẹ mà rất nặng lòng người nghe là em.

Chị Tâm, trong tâm trí em, anh Ngọc là người vừa giản dị, vừa sâu sắc. Giản dị vì anh sống một lẽ sống anh thấy hợp đạo lý, anh theo lẽ sống đó không chệch hướng. Sâu sắc vì trong lẽ sống đó anh đọc, anh học, anh chiêm nghiệm tới những vỉa tầng rất sâu mà kiến thức hiện nay, trên vùng đất này, cho phép đi tới. Và anh chia sẻ, thảo luận, học hỏi, làm việc với anh em trong đó nhiều người trẻ, rất trẻ hơn anh.

Trong cuộc đời giản dị và sâu sắc của anh Ngọc mà em được học hỏi rất nhiều, em cảm nhận được chị nằm ở đáy túi suy nghĩ và yêu quý của anh.

Chỉ ba chữ Tâm thôi, chị ạ!

Ngày 05 tháng 5 năm 2022

Danh ngôn

Ban Biên tập

Tra cứu theo tên tác giả

Ba chữ Tâm