Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Hai, 13 tháng 9, 2021

Ba người nữ một mùa thu (kỳ 2)

Trường ca của Ðỗ Quyên

 

5.8

 

 

 

Thơ còn một cuộc phong ba

 

Trên trang giấy mỏng lòng ta lót đời

Hai tay cầm mãi cũng rơi

Chữ đây đã rụng nghĩa rày đã tan

 

Ngoài hiên đôi sẻ sang hàng

Thu này không chắc ai mang gió về

 

 

5.9

 

 

cửa đóng lại mùa thu ở ngoài canh chừng em vào hai bàn tay mở bộ ngực đỏ mắt anh sao sa thân anh mang mặt trời nóng cái mặt trăng hai lưỡi liềm chụm lại giữa em chiếc giường nằm thủ dâm quay mặt về phía không có chúng ta không khí căn phòng đạt hạnh kiểm tốt nhất trong mùa âm hưởng chung cư thi ba lần không đậu hơi anh rào rào tiếng em râm râm thủ khoa nhiệt độ toàn cục hát bài ca ổn định bức tranh câm trên tường sau vụ này không đòi giải phẫu mảng màu dàn cd hạn hán nhạc trịnh nhạc rap ngáp em càng mong ngóng mưa cuốn nhanh buổi chiều ra khỏi thời khóa biểu của sự ngu để anh nhìn thấy hết mình trong đối diện với thực tại be bé dài rộng không hơn một bài thơ tứ tuyệt sâu không hơn một bức lập thể hạng hai để anh tự vả vào bản mặt mang hình laptop của lý tưởng lỡ tàu về một cộng đồng ảo với văn hóa làng thời toàn cầu hóa để anh ngâm anh trong em trong khi em ngâm em trong mùa thu cửa đóng

 

 

5.10

 

 

Cuối tháng ra mắt sách? Ờ. Mà còn chờ. Phải định nghĩa lại thế nào là Sách. Ðịnh nghĩa lại Ra mắt. Cuối tháng? Trong ba định nghĩa lại này cái nào là bố cái nào? Cái nào con, cháu? Cái nào đáng được định nghĩa lại trước tiên (Chắc gì bố đáng hơn con?) trong khi chưa đủ tài trợ cho việc định nghĩa lại. Cái nào không chịu được định nghĩa lại. (Ðịnh nghĩa lại xong là tắc tử, chẳng hạn. Phí tiền tài định nghĩa lại, lại còn can tội gây án chữ). Cái nào định nghĩa lại là phạm luật. (Luật rừng hay luật vườn, đại khái thế, nhưng phải là luật chữ). Cái nào định nghĩa lại thì dính virus. Coi chừng vụ lây lan thuần túy kỹ thuật này: bằng không tất cả các định nghĩa lại trước ba cái định nghĩa lại này sẽ phải tái định nghĩa lại hết). Cũng cần kiểm tra kỹ cả ba định nghĩa lại đó cái nào thật giả. Cái nào mất phẩm chất (Lý lịch kém, không phải kiểu lý lịch ba đời mà kiểu như bad credit)? Liệu có cái nào đã từng được định nghĩa lại ở nơi khác chưa? (Nếu có, điều tra cẩn trọng nơi chốn và tác giả đã làm việc định nghĩa lại này). Cũng có thể có cái cần định nghĩa lại có khả năng tự định nghĩa lại? Có cái nào trong hoàn cảnh cụ thể này không cần định nghĩa lại? Và, sau khi định nghĩa lại nó có thể tồn tại với hai cái định nghĩa lại kia không? Vân vân và vân vân rồi vân vân. Tất nhiên, như mọi lần định nghĩa lại trước đây, phải làm việc trước tiên là định nghĩa lại thế nào là định nghĩa lại. (Nhớ: không cần định nghĩa lại thế nào là định nghĩa, vì khái niệm định nghĩa vốn rất cơ bản). Cuối tháng ra mắt sách. Ờ. Mà còn chờ. Phải định nghĩa lại...

 

 

5.11

 

 

Nó – Ngày về. Có mầm trong gan bàn chân.

Từ buổi Hắn đi.

Lúc trong sương mờ nhìn chào mái nhà quê mờ sương. Mắt đẫm nước đầy đất.

 

Mỗi ngày đi mỗi xa Nó dần lớn. Lớn dần trong và ngoài sự chăm sóc của Hắn.

 

Nó không lấp lánh hay mù mờ thường xuyên trong ánh mắt Hắn. Ánh mắt có khi phải nhặt lửa bên ngoài mồi vào có khi lửa dư chiết cho tặng các đại học viện các hội cựu chiến binh. Một số hội phái chính trị tôn giáo và một ít cơ quan chính phủ. Là các tiếp theo thứ tự. Các ngành nghệ thuật - thơ là rõ nhất - tự chất làm dáng ra điều. Không nhận khơi khơi lửa dư thừa lửa xái đơn xái kép. Nên Hắn không chấp (có chấp cũng không lại). Trên những chiếc va-li lửa các chữ vô cùng kính biếu đề to. Ðích tay xách tới các phong trào thơ các hội phường văn nghệ.

 

Không khi nào Hắn mua lửa dù từng vay mượn nhiều. Thậm chí ăn xin. Ăn xin người đẹp. Ðấy. Thứ duy nhất Hắn ăn xin. Ăn trộm. Thậm chí. Từ kẻ thù. Là đồ duy nhất Hắn từng ăn trộm. Với Hắn lửa không để bán mua nhượng sang thế chấp. Lửa. Hoặc đổi trao tặng biếu cho xin mượn vay hoặc cướp giật tranh giành trộm cắp. Không thì ngoài sân để mặc đốt giời coi khói bốc chơi. Thậm chí có lần tiền cần cho Nó chỉ là 01 cái vé 01 chiều. Khế ước Hắn không hề vi phạm. Cho lỡ tàu luôn. Tiền là tiền. Lửa là lửa. Dù Hắn quí Nó ngang thân mạng. Ðã là kẻ ra đi Hắn nhất ngôn.

 

Hắn chỉ có lửa trong mắt. Ở mỗi phần chính yếu cơ thể - ngũ chi, lục phủ ngũ tạng - để một thứ hay một vài thứ vưu vật thiên nhiên. Ngũ hành sắt gỗ nước lửa đất trong đầu. Tại tim - lửa và nước (Thế cũng không đơn giản. Dần dà sẽ nói vì sao). Từ ngày Hắn chưa ra đi từ thuở bác mẹ sinh thành hai sắp đặït quan yếu này đã có. Dạ dày nơi hội họp chốn diễu hành bãi chiến trường vườn nghĩa địa trường học kiêm nhà tù thiên đàng lẫn địa ngục của bộ ngũ ấy cùng nhiều bộ tứ bộ thất bát khác. Chân. Nhất là gan bàn chân. Ắt có lửa cùng sắt. Và có Nó: điều này là hệ trọng. Một bộ tam đuề huề suốt ngần ấy năm trường. Ra đi. Trong khi bộ đôi lửa-nước ở tim Hắn bốn mùa có chuyện hợp tan dăm tháng nửa năm. Lửa độc quyền Hắn nơi mắt. Lửa không tự sinh chuyện. Lửa làm lửa chịu điều chi phải quấy. Nước toàn trị lưỡi mà vẫn lắm chuyện tự sinh chuyện rồi tái sinh chuyện. Làm khổ lưỡi khổ cả toàn thân Hắn tất nhiên là khổ Nó. Nó bị lưỡi hành hạ nhiều bởi thế. Nhục nhất những khi trái thời trở thế Hắn thất nghiệp. Gỗ đất và nhiều vưu vật khác đầy tay ngập chân vẫn không kiếm ra tiền. Lưỡi lại bắt hành bẻ tỏi. Ðòi Hắn tống Nó ra ngoài cơ thể. Bẩn nhất là lưỡi rủ rê được phổi. (Ngoài các vưu vật khác thành phần trong phổi có lửa theo cơ chế đầu đạn hạt nhân. Nên phổi ở Hắn hăng ra phết!) Hai đứa đồng sáng tác bài ca “Nó – Ðứa con ngoại hôn lạc hậu trong cuộc hành trình”. (Nói thế không có nghĩa lưỡi chỉ có bẩn lắm điều. Ở Hắn như ở chúng nhân khác lưỡi còn có bao hành vi đẹp sạch quí. Nhưng cái này ra ngoài thi vụ của trường ca hôm nay). Thường nhật nước hiện diện tràn lan khắp Hắn. Có nơi rất đúng chức năng bất khả thế của nước. Nhiều chỗ nước chỉ sắm vai chọc phá rất siêu việt không gì sánh được. Hằng năm. Sinh nhật Hắn và sinh nhật Nó. Hai cơ hội nước lan chảy xuống chân đòi định cư nơi gan bàn chân. Lửa không chấp. Sắt ỉ eo. Nó âm thầm tạo kế. Nói cho ngay thì Nó ẩn hiện nhiều nơi. Kể cả đầu và tim. Ngay cả lưỡi. Ngay cả những chỗ kín và sâu. Tức là từ đầu đến đít khắp chân lông kẽ tóc. Nhưng. Nó nơi này phải ẩn danh nơi kia tạm giả danh khi xài bí danh lúc dùng bút danh. Chỗ xấu dơ đã có hỗn tục danh. Chỉ một nơi chính danh Nó dùng – Ngày về – như bạn đọc đã biết. Gan bàn chân.

 

Hắn chỉ để lửa trong mắt. Ðể Nó trong mắt thì Nó che khuất lửa làm sao Hắn hoàn tất bao chuyện vá đời ngần ấy năm ra đi! Ở tim? Nó càng không thể. Không cái gì ở tim được với cặp lửa–nước. Nhất là Nó. Phải cao thủ lắm ở tim lửa mới sống chung với nước. Thú thật Nó vào ra đầu tối ngày. Ngặt nỗi, đầu - bộ tư lệnh tối cao - phải gương mẫu so với toàn thân. Không được chính thức hóa điều này. À. Nói bạn đọc đừng cười. Lại thú thật Nó –cũng có khôngmột tháng đôi lần – đi tới vào lui chỗ ấy. Cơ quan sinh dục và các bộ phận ngoại tuyến nội vi. (Thì Nó bình dân. Là Nó thôi đâu xuất gia đầu Phật mà kính nhi viễn chi chỗ ấy!) Nó ân hận. Những lần vào ra ra vào không vì sự tế nhị của vấn đề mà kỳ thú làm Nó trong Hắn lãng xao phận làm Nó. Sẵn vui chuyện và cũng sắp hết mắc cỡ. Nó bật mí rằng ở từng quí bạn thế nào không biết ở Hắn thành phần thiên nhiên vưu vật tại cơ quan sinh dục và các bộ phận ngoại tuyến nội vi cũng như trong cái dạ dày! Cũng bộ ngũ sắt gỗ nước lửa đất rồi bao nhiêu là bộ đôi bộ tam tứ thất bát khác. Cái kỳ thú Nó bao lần suýt chết ngập chết toi. Là các thiên nhiên vưu vật kết hợp tại đây rất hài hòa không như dạ dày hổ lốn. Ðã gọi dạ dày của Hắn những là hội trường quảng trường chiến địa nghĩa địa trường học lao trường thiên đàng địa phủ thì nên gọi cơ quan sinh dục và các bộ phận ngoại tuyến nội vi của Hắn là cái chi cho đúng cho hay. Nó và chắc là cả Hắn trong vị thế riêng lập trường riêng hẳn sẽ có trường ca riêng dành cho chuyện này.

 

Hắn chỉ để lửa trong mắt. Ðây một điểm Hắn cho là son trong bài toán đệ ngũ quyền. Tự do Sắp đặt Thân thể Quyền. Lớn chuyện đấy! Thưa các ông các bà các cụ. Nhưng đó là sự thật. Một sự thật hồng. Mẹ cha thân quyến phản đối đã đành. Xóm giềng trách cứ nước làng phạt phép. Không hiếm người làng Hắn công thành danh ô-kê mà trong mắt tuyệt nhiên chẳng có gì sất. Ða phần dân làng mắt những đất là đất. Ông nào có tí sắt trong mắt thành thợ rèn. Cả họ ra phố phường. Ði ngoại quốc học Bách khoa Ðại học. Bà nào mắt có thêm chất gỗ. Con mới đẻ ra đã thạo thương trường. Trai làng tên nào trong mắt có chút lửa chả mấy chốc hóa thành liệt sĩ. Thi nhân thi sĩ làng Hắn cái nôi. Bởi khá đông dân có trong mắt nước cả ao cả giếng. Vấn nạn Hắn vượt là khéo vận nội lực điều phối cơ thể thi thoảng cho vào mắt những vưu vật hiếm. (Như là Nó). Ðể lửa mắt không biến Hắn thành liệt sĩ anh hùng. (Anh thư anh hùng văn sĩ văn nhân là chuyện của ông bà cô chú cha anh. Chaque chose a son job - Kẻ nào phận nấy. Hắn có việc của mình). Ý muốn chỉ có lửa trong mắt nảy sinh. Khi Hắn một cõi một thân trên con đò ngang theo dòng sông dọc sương mờ ngoái nhìn chào nóc nhà quê mờ sương. Bỗng thấy mắt cần một thứ lửa sáng soi. Hành trình Hắn bốc dần đất tháo dần nước khỏi mắt. Hắn chỉ để lửa trong mắt. Lửa soi sáng. Không phải lửa đốt hủy. Không phải lửa tiêu cháy. Văn tồi vũ hèn buộc chiếc va-li còn không chặt. Hắn biết mình chả làm nên vai nào trò gì hơn người ngoài việc có được thứ lửa sáng soi. Nhờ sự ra đi. Nhờ giữ gìn Nó trong người. Nó mang thứ lửa này về quê làng cố quận. Soi vật nào sáng vật nấy. Ai dùng vật đó làm chi. Chế tạo điện thoại di động. Viết ra bài báo. Hay mang bán lấy lời. Là chuyện của kẻ ấy.

 

Hắn chỉ để lửa trong mắt.

Có trong gan bàn chân Nó

     - Ngày về.

 

5.12

 

 

Cả rừng lá đổ đầy sân.

Tôi ngồi tôi đếm lá gần lá xa.

Thu còn bao nữa thì là

Ðông. Rồi em đến. Sân và tuyết rơi.

 

 

 

5.13

 

 

Kia những con đường hoang

Lá ướt nằm úp mặt

Như chờ mùa thu qua

Là bay về rừng cũ

 

Mùa thu không vội qua

Trải dài theo đường vắng

Từng gương mặt buồn lá

Nhớ khoảng trời cao xa

 

Có nhà thơ lật lên

Chuyện với từng chiếc lá

Chuyện những cây những cành

Những chiếc lá còn xanh

Chiếc nào vừa rụng xuống

Xuống nơi nao nhng đường

Những đường dài hoang vắng

 

Mùa thu không vội qua

Nhà thơ không còn nữa

Còn mãi những con đường

Những lá thu nằm đó

 

 

5.14

 

 

Lá còn

một chiếc ngoài hiên

Ta còn nợ

dăm nỗi phiền trăm năm

 

Nợ nghĩa tình

Nợ áo cơm

Nợ trời đất

Nợ nhân gian

Nợ mình

 

Ngoài hiên một chiếc lá còn

trong ta dăm nỗi ưu phiền thiên thu

 

 

5.15

 

 

- Cầm mấy đám mây cho vào túi áo thấy chật chật.

 

- Mở rộng ra! A, túi hổng có buổi chiều. Chật chật bằng quai guốc Ðặng Ðình Hưng hông?

 

- Hỏi hoài! Coi chừng rớt cái lưi người tình mang áo số 4 than hoài chưa trả tiền bao tháng rồi.

 

- Cắt lẹ đám mây vàng kia bằng chủ nghĩa tân nội dung đi mậy!

 

- Hối hoài! Mấy giờ thì trời về? Ủa, chủ nghĩa này không thấy đề giá?

 

- Tao đâu là cái laptop biết đẻ ra sự đối thoại giữa đối và thoại.

 

- Chào thua! Kiếm dùm tắc-xi chở đối, thoại và mây vềỡi. Chật quá thì lấy quai guốc nhà Ðặng ra đo.

 

- Chào và đòi trời dùm tao cái đất.

 

 

 

5.16

 

 

Khăn ăn nơi bàn ăn rơi xuống

đất hôm đó dính đất dưới bàn

ăn. Lẩu đồ biển Thái và bia

Ðức hôm đó ở nhà hàng Việt

 

Nam. Bàn ăn hôm đó năm người

lớn, trẻ em ăn chung dễ sinh

chuyện hiểu lầm. Rơi khăn chuyện nhỏ

mà thành chuyện lớn khi quanh bàn

 

chỉ là toàn người lớn Việt ăn

bằng khăn ăn. Ðất dưi bàn ăn

là đất Mỹ. Ðất Mỹ cũng không

ăn được dính vào khăn ăn hay

 

không dính khăn ăn. Gái Mỹ ăn

được hay không dù dính hay không

dính không phải là chuyện quanh bàn

ăn hôm đó đang có chuyện khăn 

 

ăn. Cái khăn không rơi xuống từ

đùi khép kín nữ thực khách chưa

chồng trong khi mải ăn với khăn

ăn. Không từ cánh tay run xìu

 

xìu ểnh ểnh nơi lão nam thực

khách ổng vừa đi du lịch Việt

Nam về. Càng không là từ bàn

tay bồi vội vơ tin tip nơi

 

bàn. Cái khăn rơi không là chiếc

khăn piêu thêu chỉ hồng bị gió

cuốn bay về quận Cam mà là

khăn ăn trắng không chỉ hồng không

 

bị gió cuốn bay vềới đất

dính đất dưi bàn ăn. Khó biết

duyên do khăn ăn rơi ngoài định

luật hấp dẫn (trái) đất và khăn

 

ăn. Người viết không phải là thực

khách không là bồi không là khăn

ăn không là đất Mỹ không là

gái Mỹ. Là vật lý gia đại

 

thất nghiệp dính đất Việt đầy mình.

 

 

5.17

 

 

 

Bạn đối xử với một bài thơ của mình như thế nào nếu không như với đứa con cưng làm bẩn tường nhà bằng hình cái đầu trọc ô kìa hàng phố xem con tôi kia hay là Van Gogh

 

Tôi thấy như xoắn tai con trai tôi khi một chữ dù hư trong bài thơ bị đứa biên tập nào biên tập

 

Bạn đối xử với một bài thơ của mình như thế nào nếu không như với người vợ bảo đến giờ ăn cơm đáp check mail cái đã mà cơm sau check vẫn lành canh sau mail vẫn ngọt

 

Tôi có thể quên rằng hôm đó là ngày thấy tháng của vợ chứ bài thơ hôm đó bỗng chuyển màu bốc mùi tôi sẽ biết ngay

 

Bạn đối xử với thơ của mình như thế nào nếu không như với người tình yêu dấu nàng mới nói hello bạn bèn cho căn buồng nhỏ của nàng tăng dân số chín tháng mươi ngày sau đó

 

Tôi thuộc mỗi câu chữ bài thơ hơn thuộc từng nét đường thân thể người tình yêu

 

Bạn đối xử với thơ của mình như thế nào nếu không như với người bạn thiết mỗi khi bạn đi xa vắng nhà lâu người đó vẫn kính nhi viễn chi vợ bạn như thường

 

Tôi có châm ngôn cho mình qua khoảng cách giữ bạn quí giá qua nước mắt giữ thơ

 

 

 

5.18

 

 

Người nhặt lá hôm qua nhặt hết lá rụng vàng mặt đường, hôm nay bứt những chiếc lá còn sót trong hai ba lùm cây cuối cùng, trên nẻo đường nhỏ hẹp khách bộ hành những người già cả, xe cộ chạy qua giá không quá ba ngàn đô, xe cảnh sát không mấy khi vô, xe đạp đều là những cái không thắng, phi công như tránh khoảng trời con đường võng, các dịp tranh cử quận hạt những cánh chim trắng chao qua, gió nếu có là những cơn gió góa chồng. Ai bật đèn xanh cho các ngón tay kia bứt những chiếc lá vàng đang còn trên cây non? Trái tim bật đèn đỏ mắt ngưng tôi chớp thước phim Hollywood không có. Ai thương thu tôi thì mua phim nhé!

 

 

 

5.19

 

 

Vấn nạn đó

Anh

       nhà chuyên gia

Không cho ra được lời đáp

 

Sếp ký sẵn

mức tăng lương đúp

Cũng vậy

Ðầu anh trí cạn cơ tay đã mềm

 

Chính quyền trách nhiệm công dân ép

Anh không thể phản ứng dương hơn

 

Trùm băng đảng đưa đến

gái đẹp bên đùi súng lục trên tay

Anh không biết sử dụng

                                           cả hai

 

Cho trái chuối Cuba vào đúng chỗ ấy

Sếp

Chính quyền

Trùm băng đảng

Ðến từng nơi một

Nhà chuyên gia nói:

- Nhìn đây! Tôi sẽ thử dâm

Nếu muốn cho ra lời đáp

                                             của vấn nạn.

 

 

5.20

 

 

 

Bắc Ðảo! Bắc Ðảo! Bắc Ðảo!

Nhà thơ như ông đang chết

không phải ở tận Trung Quốc

hiện đại đương đại hôm nay

ngay tại phím máy điện toán

của tôi đang chạy lúc này

 

Bei Dao! Bei Dao! Bei Dao!

Thơ như của ông sẽ chết

không ở Thụy Ðiển, Mỹ, Ðức

tương lai sau hậu ngày mai

tại ngay bài thơ bài viết

của tôi sắp có một ngày

 

Như ông như ai như thế

ng đài văn chương thời nay

Vòng hoa nhà-thơ-thường-trú

Vấn lên chữ đỏ một hàng

Vương vương mấy lá thu vàng

Bắc Ðảo.Bei Dao. Bắc Ðảo.

 

 

5.21

 

 

Hai chiếc xe đậu ven con dốc đêm

Ánh sáng giữa những đám mây hắt xuống một tầm mắt

                                                                                                                                   

Như tôi và anh

Dừng trú cuộc đời

                                mùa thu của chữ

 

Sáng sớm mai

Nhà thơ

              Anh về ngả nào thi phận?

Người dọn đường sẽ quét chung với rác với lá những gì xe-thơ-anh

        rớt lại

Một đêm dừng 

 

Hai chiếc xe

Tôi và anh chỉ biết về nhau khi mỗi người sang một nẻo khác

Về những gì chúng ta để rớt lại

                                                          cùng lá rác

 

 

5.22

 

 

Hai người đã trần trụi hoàn toàn bên nhau

                                                                        Trong cuộc gặp gỡ của chữ

 

Ngưi này ngượng e ngại

Khi hai cơ thể sát trong nhau chữ nghĩa sinh ra ngoài tầm với

 

Người kia trong sự ngây thơ một nửa    

              Thèm muốn những cọ sát mạnh bạo bất tận của từng từ từng chữ cái

 

Hai người ôm chặt nhau một cách thô sơ

                                                                        Ngôn ngữ rơi ra

                                                                                                     Mất nghĩa

Hai người buông rời nhau

                             Ngắm nhìn nhau trần trụi trong sự khó hiểu của mỗi câu chữ

 

Y phục của hai người đã trở về chỗ cũ

                                                                        Ngữ nghĩa bất lực

 

Một người ở lại

Một người đi

              Chữ của mỗi người xáo trộn

 

Thời gian dài

Một người tìm lại một người

Hai người không trần trụi

                                           Chỉ có chữ với chữ

             

 

 

 

5.23

 

 

“Người phụ nữ độc thân ngoái nhìn dài và vội

                                                          khi bước vào sau cánh cửa

Có điều gì sau cánh cửa người phụ nữ độc thân bước vào?

 

 

Những con kiến trên mặt bàn dính giọt mứt

                                                              dáo dác làm lọ mứt cười bật nắp

 

Cái vòi rỉ nước

                             suốt một ngày

                                                          tìm cách thể hiện sự sốt ruột

 

Trên tường

tờ lịch trĩu nặng các ngày cũ

 

Gió làm nhẹ tung rèm cửa sổ chếch theo hướng nhân bản

 

Khăn giường ngủ nhăn vài vết nhăn bán cầu não phải của mẫu người ưa nói dối

 

Gáy các cuốn sách quay ra

                                           thẳng bằng nỗi vô can

 

Giữa tàn bạo và can đảm

                                           dao chặt xương muốn có ý kiến phân biệt

 

Tổ chức một hội thảo bàn tròn của những người đàn ông từng có mặt sau cánh cửa

nên được cái gương lớn nhất đồng ý

 

Mùa thu thường đến với những gì sau cánh cửa lúc lập đông

 

Cửa sau của căn phòng?

Không!

Căn phòng không có cửa sau, như một bài thơ chân chính

 

... ... ... “

 

- Một bản tường trình của các cảnh sát điều tra

sẽ như vậy

                                                                                                     đại loại

trong thế kỷ 22                                

 

 

 

5.24

 

 

Cái gì vừa gọi một khoảng trống trong đêm thức dậy?

Tiếng đóng cửa xe

Gọi bài thơ ra đời

Anh cần quãng lặng giữa anh và mọi sự

Trong một thời khắc

(Có thể giữa hai lần lá rơi

Có thể giữa hai vòng tù tội)                                                   

 

Câu chữ trong anh như những chiếc xe đủ mầu đủ kiểu ngủ trên bãi kia

Anh cần một bình minh

                             để chúng lên đường

                                                          vào bài thơ anh

                                                                                      lần lượt

 

 

Kết thúc bài ca của con tim không gì khác bằng đèn đỏ của con tim.

Bài thơ dừng ở chỗ chỉ sang bên kia vạch ngôn ngữ là bài thơ chết.

Bảng cấm vượt

                             Anh cần.

 

 

5.25

 

 

Ðã động

              tới tâm linh của đồ vật

 

Em có thể chờ người đến muộn trong cuộc sang sông số phận

Chiếc mái chèo có cánh tay riêng

Khua

              khi con thuyền đứng yên

              như trái tim riêng

 đập

 

Em có thời gian riêng

 

Anh mang cái gì sang bờ bên kia

Nặng? Khó?

Mà để buổi chiều chậm chờ

 

 

Không phải vào em

Ðồ vật

              Anh đã động

Tâm linh

 

 

5.26

 

 

Anh đang thử trong thơ

nói dối

Một lần

 

Cảm hứng nhún vai

                             Buồn vui và đạo đức?

                             Thơ mà tranh biện được sao!

 

Cấu tứ mang dáng khoa bảng

                                           như trăm lần đổi động

                                           Thơ là một cuộc giải phóng cho chính mình

                                                                                                                                 trước hết

                                           Dối-thật theo thang định giá

 

Vốn sống rậm râu sâu lời

                                           Nhắc anh xin rửa tội cho lần này thơ dối

 

 

Ngôn từ

Phải, mọi thứ tích góp trong ngôn từ anh xếp hàng ra đi

Chúng không bỏ trống

mà gọi về thơ anh hệ thống ngữ ngôn khác

Thơ dối thơ thật là dối thật theo dây chuyền mắt xích

Anh đâu có thật được một chữ này mà dối các nghĩa kia              

Vâng thì anh cứ thật ở ngữ này và dối trên các ngữ kia

 

 

Dịu dàng tinh nhậy

Nhạc điệu

Hé ý sau cùng

- Nhà thơ,

Xin người dối thật tùy lòng

Không gì ép được người thơ thật dối

Người hãy tin

nhạc điệu em sẽ nương kịp thơ người

Hãy tin

nhạc điệu không biết thơ thật hay dối

Chỉ biết thơ và nhạc điệu mà thôi!

 

 

Nhà thơ

              ngắm nhìn

một tay anh dang dở thơ

tay kia là sự thật-dối

 

 

 

5.27

 

 

Thương những con đường mưa trắng em

Trắng em thương mưa những con đường

Thương em mưa những con đường trắng

Trắng những con đường thương mưa em

 

 

 

5.28

 

 

Trong con đường một chiều

Anh lạc

              Con đường không lối nào riêng khác

 

Em cũng lạc con đường ấy

 

Vì sao?

Vì sao?

 

Không ai trả lời

Con đường một chiều thì không có tiếng nói

 

Em ở đâu?

Ở đâu?

 

 

 

5.29

 

 

CV thơ

 

– Tên thơ: Ðỗ Thơ

 

(Chú ý: Dứt khoát không có đệm Văn hoặc Thị trong trường hợp đổi giống)

 

– Tuổi của thơ: Tam thập nhi lập

 

– Ðịa chỉ thơ: Là các bài thơ

(Không có các bài thơ tôi còn biết chui ra chui vào đâu nữa!)

 

– Gia cảnh thơ: Một vợ thơ, dăm đứa con thơ và những người-nữ trong thơ

 

– Lý lịch thơ tôi: Tốt, nhìn chung

 

Chưa hề bài thơ nào lãnh trát tòa phạt vạ bút, phạt tù, phạt tiền

(Bị vợ con, người thân kêu nhiều, nhưng đấy chuyện gia đình nội bộ

Cũng chưa hẳn, đấy liên đới vấn đề “nghệ thuật vị vợ con hay vị cái chi chi”)

Nhiều ý tứ thơ mặt trời soi mói mặt trăng quay mặt

Có ba trường ca hàng xóm dùng chung sân sau chứa đồ vô dụng than phiền

Có một số chất liệu thơ Công ty Vệ sinh đòi kiểm nghiệm

(Tôi thây kệ

Công ty cắt phục vụ tác giả sẽ tự làm vệ sinh để giữ thơ mình có một trật tự

vệ sinh riêng)

Có 21 hình tượng thơ được Nhóm Hội họa – Sắp đặt – Trình diễn AAA xin chuyển thể

12 cấu trúc thơ các Sở Cầu cống, Xây cất nhà kêu bản quyền trùng

Hôm qua một bài hậu tân hình thức với lối kể chuyện dông vắt dòng quá thành công khiến hai độc giả y chang bắt chước

 

– Phê bình thơ tôi không khó

Tôi hạng thi nhân rất biết tự phê bình

Trên bản thảo cũng như trên tiền, hậu bản thảo

(Nói nôm là khi sáng tác trước, trong và sau)

Nhà phê bình với búa sẽ thừa khi búa vào cánh cửa thơ tôi (luôn mở)

Trước các hung khí

trong thơ tôi không có gì kiên cố

Là người chân thật

như thơ

Tôi bật mí

Nước

Lửa

là hai thứ vừa nuôi vừa hại thơ tôi

Chỉ sợ các phê bình gia thiếu hai thứ này

trong

cái bút

(thậm chí) cái mũ cái búa cái súng cái dây

phê bình của họ

Vậy thôi

 

– Các đề tài thơ tôi:

Tùy điều kiện tài chính, thời tiết, cảm hứng

Là tổ hợp tuyến tính và phi tuyến tính ba yếu tố Thi ca, Người-nữ, Mùa thu

Ðơn cử 1: Thi ca trong Người-nữ

Ðơn cử 2: Người-nữ với Mùa thu và Thi Ca

Ðơn cử n+1: Mùa thu của Thi ca người-nữ trong Thi ca Việt Nam hậu bán thế kỷ 20

 

– Học vấn thơ:

Tôi tiểu học thơ trung học thơ đại học cũng thơ luôn tại các trường thơ ở thủ đô thơ của đất nước Việt Nam thơ

Bằng cấp thơ cao nhất: Cử nhân kỹ sư thơ

Chưa thạc sĩ thơ chưa tiến sĩ thơ (tại bởi thơ tôi thật thà lắm e dây vào bằng rởm)

 

– Quá trình hoạt động thơ:

Cán bộ giảng dạy bộ môn Công Nghệ Thơ khoa Bản Sắc Dân Tộc Thơ

trường Công Nhân Kỹ Thuật Lành Nghề Thơ trực thuộc tổng cục Thơ,

Nghiên cứu sinh Viện Liên Hợp Nghiên Cứu Cấu Trúc Thơ,

Ðồng sáng lập kiêm Điều hành viên diễn đàn liên mạng thơ Chấm Xuống

Hàng www.forumtho.chamxuonghang.org

Giám đốc siêu thị thơ VINATHO (chuyên mua bán thi tuyển và

các dịch vụ thơ, đặc biệt xuất nhập khẩu thơ)

Thiện nguyện viên một số phòng trà, cà-phê thơ trình diễn

 

– Các giải thưởng thơ:

Ứng viên giải lục bát mang tên Bùi Giáng sang năm

Giải ba trường ca dài nhất tuần báo Áo Dài năm ngoái

Học bổng Quỹ thơ Bill Gates năm kia Ðề án Tính Ðổi Mới Của Thi Pháp Bút Tre

Với Hệ Ðiều Hành Windows98

 

– Về việc dịch thơ tôi:

Cho kẹo cũng không tự nguyện để tay nào đè thơ tôi ra dịch

Hãy bước qua bàn phím laptop này nếu muốn dịch thơ tôi (công khai)

Dù dịch ra tiếng vàng tiếng Chúa tiếng trời

Thơ là vàng ròng của tiếng mẹ tôi

Cái xẻng dịch thuật xúc chuyển thế nào cũng lẫn vào đất cát

(Nhưng nghe nói đêm đêm thơ tôi vẫn bị cưỡng dịch hoài

Tôi hiểu, bỏ qua, chuyện nhỏ. Luật thi quyền nước ta và nhiều quốc gia văn minh

chưa có)

 

– Ấn phẩm thơ: Sách không nhiều (Quí hồ thơ bất quí hồ đa!)

Ðã: Nhìn Thơ Thấy Một Nửa Người, trường ca, nhà xuất bản Ðỗ Thơ ba năm trước

Đang: 26 Nhà Thơ Việt Nam Ðang Chết, thi tuyển

Sắp: Vạch Áo Nàng Thơ, bình bàn văn chương

Bài vở thơ tôi đăng ở nhiều báo chí trong và ngoài khu vực muốn làm bạn với toàn

cầu (nhất là những nơi nào cao nhuận bút). Và lưu trữ ở các đống lá úa vàng – Ðống Chữ tôi có lần đã gọi – ở các vỉa hè hạng sang, ở các bộ ngực chỉ thiên, ở các đôi mắt khác hình viên đạn và cuối cùng ở các cặp chân dài về nơi mỗi chúng ta được sinh ra

 

– Lý lịch người-thơ tôi:

Xin miễn kể khai

(Thơ chính là một nửa con người rồi

một nửa kia còn ở thơ chưa viết)

 

– Reference: Nguyễn Du, Vương Thúy Kiều, mùa Thu

 

Kính thơ

Ngày Mơ tháng Túng năm Cạnh biển

Ký tên thơ: Ðỗ Thơ

(Ngày sinh tên này ngày đất mẹ xa)

 

 

 

5.30

 

 

Nhữngngười-nữ chuyển động trong bài thơ anh

                                                                        Từng đoạn chương từng câu chữ

Như các y phục ẩn hiện thân hình một người phụ nữ

                                                                        Mỗi ngày mỗi dịp mỗi mùa

 

Chỉ có những người-nữ trong thơ anh thôi ư?

Không! Không có con người anh trong đó sao thành bài thơ được!

Xiêm bạc áo vàng nào thì cũng phải đẹp trên da thịt

 

Hơn cả vua rồi đấy! Ngài chỉ được tới một đệ nhất mỹ nhân mỗi đêm còn anh tự anh có bao người đẹp trong một bài thơ, trong một chữ, một câu

Anh - Ðế vương của vương quốc ngôn từ vương quốc nhân tình

 

 

Trước tấm gương thi tứ với vô vàn chữ từ trang điểm

Làm cho mỗi người-nữ-trong-thơ

mỗi vẻ tình riêng

Anh

Nhà thơ.

 

 

 

 

6. Kết

 

 

 

Mùa thu đến và đi theo những bàn chân lá

 

Bằng tất cả các chữ của mình bài thơ bay lên

                                                                                     

Có em ở chỗ chữ nào

 trong bài thơ tôi

                            trong người-thu-tôi?

 

 

 

 

 

 

Ðỗ Quyên

Vancouver, 7--27 tháng 11/2003 (hoàn thành)
Melbourne 2006 & Surrey 2021 (sửa chữa)
 

 [Với lời cám ơn Mai Văn Phấn, Nguyễn Xuân Hoàng, Vân Hải, Hoài Hương, Nguyễn Đức Tùng và Nguyễn Thanh Hiện)

 

 

 

 

 

- Hết -