Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Aleksandr Griboedov
- Alesandr Blok
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alina Lesik
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatole France
- Anatoly Gavrilov
- Anders Olsson
- André Breton
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Maria Bracale Ceruti
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Péret
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Biệt Hiệu
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brice Pedroletti
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Carolyn Mary Kleefeld
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Chơn Không Cao Ngọc Phượng
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- D. S. Likhachev
- Da Màu
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dan Slater
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Gascoyne
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Ðinh Cường
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Cẩm Liên
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Mẫn
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dung Nguyễn
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Phương Liên
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Thuỵ
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Quốc Thông
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Công Lê Huy
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Hoa
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hồng Nhung
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thị Thu Trà
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Federico García Lorca
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Perreault
- George Siemens
- Gerhard Will
- Germain Droogenbroodt
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Giuse Lê Công Đức
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhân
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thị Minh Đạo
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Hai Thanh
- Han Dang
- Hàn Giang
- Han Kang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Phước
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henri Michaux
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Phương
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cát
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Anh
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhơn
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Việt
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huệ Hương Hoàng
- Huguette Bertrand
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Duy Lộc
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Igor Poglazov
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James Daniel Spears
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Joyce
- James Poniewozik
- James Stavridis
- James WrightJuan Felipe Herrera
- Janos Kornai
- Jared Carters
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean Toomer
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jiayang Fan
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jörg Wischermann
- Jorge Amado
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wong
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Karel Appel
- Karen Tongson
- Kate Chopin
- Kazuo Shiraga
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Ân
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. N. Tolstoy
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Ngọc
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lawrence Ferlinghetti
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Anh Hùng
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Hoàng Lân
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Minh Phong
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Oa Đằng
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Quang Vũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Madeleine Riffaud
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Bá Kiếm
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Maki Starfield
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark B. Hamilton
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Osaki
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Monica Berlin
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Naowarat Pongpaiboon
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Nhật Đăng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Cẩn
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Thuật
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Dương Quang
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàn Nguyên
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huy
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Thuyền
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thiện Tơ
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hiệp
- Nguyễn Văn Hòa
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Khoát
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyễn-hòa-Trước
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Ogden Nash
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Pablo Picasso
- Palmer
- Patrick Frater
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Éluard
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Paweł Kubiak
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter B. Zinoman
- Peter Hansen
- Peter Harvey
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Ngữ
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thành Hưng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Song
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Mạnh Quỳnh
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thu Vân
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Song
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Đức
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quậy Nguyễn
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Mead
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert Desnos
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Russell Edson
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sạn chữ
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheikha A
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shirin Ebadi
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- Sylvia Plath
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Tanaami Keiichi
- Taras Shevchenko
- Tarik Khaldi
- Tăng Quang
- Tâm An
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thủy Tiên
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Brennan
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tomas Tranströmer
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Anh Hùng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần C. Trí
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hải
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trần Quyết Thắng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Duy
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhân
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Văn.
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Lang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Hương Quỳnh
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Tòng Xuân
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volker Weidermann
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tâm
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wendy Barker
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- William Stanley Merwin
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yanis Varoufakis
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yoko Tawada
- Young Sang Lee
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
Và khu rừng tĩnh lặng
Truyện Đỗ Quang Vinh
1.
Thủ lĩnh dẫn chúng tôi đi theo con đường mòn tiến vào sâu bên trong khu rừng, nơi vài tia nắng vàng ươm của buổi sáng đang xuyên thủng các tán lá dày, chiếu rọi những trảng cỏ vàng nâu úa tàn khiến chúng hừng lên chút sắc màu sự sống. Tôi ngắm nhìn các thân cây to lớn và chắc nịch đang vây bủa lấy mình, trên thân thể chúng phủ những mảng địa y màu xanh xám loang lổ. Tôi lắng nghe tiếng vô số chiếc lá khua vào nhau trên đầu, khi những cơn gió lạnh cuối năm bất chợt thổi ngang qua báo hiệu cho mùa đông sắp tới. Dường như từ đâu đó rất xa vọng đến âm thanh của nước chảy qua khe đá, khiến người ta mường tượng đến một con suối nhỏ, luồn lách dưới những tầng đất ẩm mọc đầy nấm và rêu xanh.
-Anh có nghe thấy gì không?- Nguyên, thằng nhóc đi ngay sau tôi thì thầm.
-Có, là tiếng nước chảy…
-Vậy sao? Em thì thấy giống tiếng cười hơn. Giống như một bầy trẻ con đang cười đùa vui vẻ với nhau.
-Chắc đó là Tiên nắng- Từ mãi phía trước, chỗ ngay sau lưng thủ lĩnh, Nhiên nhoài người quay đầu lại tham gia câu chuyện của chúng tôi, vừa nói nó vừa khoe nụ cười rạng rỡ trên gương mặt thanh tú của mình- Người ta nói rằng trong những khu rừng già, nơi nào nắng xuyên qua những tán cây chiếu xuống mặt đất thì Tiên nắng sẽ ở đó. Vào những ngày giá lạnh, Tiên nắng vui đùa và ca hát để đánh thức muôn loài…
Tôi há miệng định cãi Nhiên, vì rõ là chuyện nó nói thật nhảm nhí. Nhưng ngay khi cái nhìn của tôi chạm vào đôi mắt đang mở to sung sướng của nó, thì bỗng miệng tôi nghẹn ứ lại. Đúng lúc ấy, Nhiên cũng bước qua một khoảng nắng chiếu và rồi cả khuôn mặt của nó tựa như được Mặt Trời nâng đỡ ôm ấp, bừng lên thứ sắc đỏ hồng từ làn da và màu trắng bạc của những sợi lông tơ mơn mởn. Tôi há hốc mồm, lúng búng vô nghĩa rồi cúi gầm mặt xuống, cảm thấy hai vành tai mình nóng bừng.
-Tiên nắng à?- Thủ lĩnh thì thầm. Anh im lặng một chút rồi nói với giọng mệt mỏi- Các em phải giữ im lặng khi đi trong rừng, chúng ta nên tập trung!
Tôi và Nhiên sống trong cùng một khu phố, chúng tôi cũng học chung trường từ nhỏ nhưng rất ít qua lại. Chỉ biết mặt nhau qua vài ba lần chào hỏi. Tôi chỉ chơi với nó từ khi ba tôi bị giảm biên chế hơn ba năm về trước, không còn công việc, ông uống như hũ chìm. Rồi trong một buổi chiều mùa hè khi đang lang thang một mình thì tôi tình cờ gặp nó, từ đó tôi hay qua nhà Nhiên vốn chỉ cách một con phố, nó cho tôi mượn những quyển tiểu thuyết kỳ ảo.
Nhóm chúng tôi có mười một người, ngoại trừ Thủ lĩnh tất cả đều là những đứa con trai khoảng mười ba đến mười sáu tuổi. Trong đó, Nhiên và tôi là hai đứa lớn nhất, tôi vừa lên mười sáu còn nó chỉ nhỏ hơn tôi một tháng. Vì là hai đứa lớn nhất, nên tôi và Nhiên phải vác phần lớn các dụng cụ cắm trại, dù vậy phần nặng nhất thì Thủ lĩnh đã mang giúp chúng tôi rồi.
Nhóm cắm trại thuộc về một tổ chức Nam sinh lâu đời mang tên của một loài chim di trú. Tổ chức đã có lịch sử hàng trăm năm, và một vài thành viên trong tổ chức đã có đóng góp quan trọng trong xã hội. Theo đúng truyền thống, tổ chức chỉ nhận những đứa trẻ từ bảy đến mười sáu tuổi, có nghĩa là đối với tôi và Nhiên năm nay đã là năm cuối cùng.
Cái ý nghĩ về sự “cuối cùng” luôn làm lồng ngực tôi thấy nhói lên, một cơn đau mới mẻ khơi gợi nên những cảm xúc lạ lùng.
-Tới rồi!- Thủ lĩnh lên tiếng- Chúng ta sẽ cắm trại ở đây, mình dỡ đồ xuống rồi bắt đầu dựng lều thôi.
Giữa một khoảng đất trống trải và bằng phẳng, với thảm cỏ êm ái và hãy còn chút màu xanh nhợt nhạt, chúng tôi bắt đầu làm việc của mình, thuần thục và kỷ luật. Mọi người đều hiểu ý nhau và chẳng cần ai phải lên tiếng, chỉ một cái nhìn hoặc một cử chỉ là đủ để thể hiện mọi thứ. Thủ lĩnh không can thiệp vào công việc của nhóm, anh chỉ quan sát với đôi môi mím lại. Từ một năm nay, anh đã chẳng phải can thiệp vào bất cứ chuyện gì trong các buổi cắm trại nữa.
Khu cắm trại của chúng tôi được chia thành ba căn lều, vì là hai người lớn nhất trong đoàn, tôi và Nhiên mỗi người ở một căn, chịu trách nhiệm quản lý lũ trẻ. Thủ lĩnh ở một căn lều riêng, anh cũng là người bảo quản và phân phát nhu yếu phẩm, đề ra và duy trì lịch sinh hoạt cũng như ứng phó với những tình huống bất ngờ. Mỗi buổi sáng và tối, tôi với Nhiên đều phải báo cáo với anh với tình hình trong ngày.
Khi khu cắm trại đã dựng xong và bếp đã được đặt xuống thì chúng tôi bắt đầu nấu bữa trưa. Thủ lĩnh đã vào lều riêng của mình ngay khi nó được dựng xong. Nhiên dẫn theo hai đứa trong nhóm đi vào rừng tìm nấm. Tôi ở lại giúp đỡ bọn trẻ trong khi chúng chuẩn bị nguyên liệu.
-Đừng đi xa quá…- Tôi dặn dò Nhiên- Thời gian này trong năm cũng không có nhiều nấm đâu.
Nhiên lơ đãng ngước mắt nhìn những tán cây phía sau lưng tôi, trên cổ nó thấp thoáng một vết sẹo nhỏ xíu đang ửng đỏ lên vì nắng, vệt sẹo nằm lẻ loi giữa làn da trắng muốt lấm tấm vài giọt mồ hôi long lanh.
-Ừm, mùa đông sắp tới rồi… Mày nghĩ có con chim nào còn sót lại không? Tao chẳng nghe thấy tiếng chúng từ khi bước vào khu rừng này.
-Chắc không đâu, thời tiết này quá lạnh cho bầy chim, chúng hẳn đã bay về phương Nam từ vài tháng trước rồi- Tôi nhăn mặt, chẳng bao giờ Nhiên tập trung nghe những gì người khác nói- Nghe tao nói đây! Đừng dẫn bọn nhóc đi xa quá, mày hiểu không?
-Tao nhớ rồi! Yên tâm, tao đi một chút rồi về ngay thôi. Chỉ là yên tĩnh quá, tao không thích sự yên tĩnh ở đây! Cắm trại vào thời gian này luôn khiến tao thấy nặng nề. Ngay cả tiếng cười cũng biến mất rồi…- Nói rồi Nhiên thở dài, nó đưa tay lên vuốt mồ hôi đọng dưới cằm, trong thoáng chốc khuôn mặt Nhiên lộ vẻ suy tư và có chút gì dường như là sầu muộn- Nguyên sao rồi?
-Sao là sao?- Tôi hỏi lại rồi liếc nhìn thằng bé đang đóng cọc bằng một cái búa nhỏ.
Thủ lĩnh nhờ mày trông chừng nó, đúng không?
Tôi gật đầu.
-Nó ổn, chưa quen với việc cắm trại nên hơi chậm một chút. Nhưng rất có tinh thần!
-Tao không nói về việc đó…
Nhiên nhìn tôi với ánh mắt xa xăm, đôi mắt của nó lúc nào cũng như đang cụp xuống, đôi khi như buồn ngủ hoặc mơ tưởng điều gì. Dù vậy nụ cười của nó lại là một cái gì đó hoàn toàn khác, gần đây tôi mới nhận ra mình luôn ghen tị với nụ cười của Nhiên.
-Yên tâm, tao sẽ không để chuyện xảy ra như lúc chúng ta mới gia nhập đâu!
-Tao thì nghĩ nó đang bị cô lập.
-Tao sẽ tìm cách khắc phục!
-Thỉnh thoảng tao nghĩ chuyện xảy ra như vậy lại tốt…
-Im đi!- Tôi gắt.
Tôi nhìn cái lưng của Nhiên cho đến khi nó tan mất vào màu nâu thẫm của những thân cây. Nó nói đúng, mọi thứ thật tĩnh lặng, ngay cả gió cũng đã thôi khua những chiếc lá…
2.
Trong đoàn, Nguyên là đứa nhỏ nhất, thằng nhóc chỉ mới lên mười hai hồi tháng trước, vừa đủ điều kiện để thực hiện một chuyến cắm trại. Nguyên nhỏ con, có mái tóc đen xám rũ xuống che một phần đôi mắt to, đôi khi long lanh lên như sắp khóc. Thân thể nó mong manh và ốm yếu, nhưng đồng thời cũng mang vẻ thanh nhã tựa một nhánh dương xỉ non tơ, mà những chiếc lá mỏng đến nỗi ta có thể nhìn xuyên qua phía bên kia.
Tôi xếp thằng nhóc nằm kế mình trong lều, Thủ lĩnh đã dặn tôi phải luôn chú ý tới nó. Có vẻ Nguyên là con của một mạnh thường quân thường xuyên tài trợ cho tổ chức Nam sinh mà tôi đang tham gia, điều đó lý giải vì sao nó có thể là thành viên chính thức, có quyền tham gia tất cả các hoạt động dù rõ ràng không đáp ứng được các yêu cầu thể lực. Tình trạng của Nguyên dĩ nhiên không bao giờ được nói thẳng ra, nhưng Thủ lĩnh đã ý nhị nhắc cho tôi về việc đó. Những đứa khác cũng biết phần nào, nhưng điều đó có thể làm chúng thấy bực bội với sự có mặt của Nguyên. Vốn dĩ tôi không để ý về lý lịch của Nguyên lắm, chỉ thấy tự hào khi Thủ lĩnh đã tin tưởng và giao nhiệm vụ này cho mình.
Mặc dù điều đó cũng có nghĩa là tôi phải thực hiện các công việc nhàm chán quanh khu cắm trại, giữ Nguyên ở chỗ an toàn, thay vì nhận lãnh các trách nhiệm hay ho hơn như tìm nguồn nước hay thức ăn hoặc theo dấu và đặt bẫy những con thú nhỏ trong rừng.
-Em nên ngủ một chút thay vì đọc sách- Tôi nói với Nguyên trong khi đang nằm trên giường của mình, thằng nhóc nằm nghiêng qua một bên, quay lưng về phía tôi và giữ một cuốn tiểu thuyết dày sụ trên tay- Chiều nay chúng ta phải làm một số công việc nữa để ổn định khu trại, nên giờ cần phải nghỉ ngơi.
-Em xin lỗi!- Nguyên giật thót và vội vã đóng sách lại.
-Không sao đâu, anh chỉ nhắc nhở thôi. Đây là chuyến cắm trại đầu tiên của em, nên hãy cứ tận hưởng nó. Nhưng đừng quên sinh hoạt hợp lý, đó là một thói quen có ích trong cuộc sống- Tôi nói chậm rãi, rồi nhận ra mình đang vô thức nhắc lại lời của Thủ lĩnh vào dạo trước.
-Em cũng muốn ngủ, nhưng hơi hồi hộp nên…
-Em sẽ sớm thành thục các kỹ năng với sự giúp đỡ của tất cả mọi người. Thủ lĩnh rất giỏi và tận tình, ngoài ra ai trong nhóm cũng sẵn sàng giúp đỡ nhau.
-Dạ, em hiểu rồi!
Thằng nhóc quay mặt về phía tôi, môi mỉm cười.
-Em đang đọc gì vậy?
Nguyên giơ bìa quyển sách cho tôi xem.
-Một cuốn em được tặng vào dịp sinh nhật: Vương quốc tán cây.
-Trước anh cũng từng đọc quyển này, em đọc tới đoạn nào rồi?
-Đoạn hai hoàng tử sinh đôi cãi nhau và họ chọn hai cách khác nhau để cứu Vương quốc khỏi mùa đông sắp tới.
-Anh nhớ đoạn đó, một người chọn ngủ vùi và đi tìm hạt giống hồi sinh ở Thế giới trong mơ, người còn lại quyết định sẽ chiến đấu với nữ hoàng Tuyết để cứu cả khu rừng, đúng không?
Nguyên gật đầu, gương mặt nó bừng sáng khi tìm được một người chung sở thích. Tôi liếc nhìn chồng sách kế bên giường của Nguyên, toàn là những quyển tiểu thuyết lấy đề tài kỳ ảo với nhân vật chính là một cô bé hoặc cậu bé.
-Vậy em thích cách của ai trong hai vị hoàng tử?
-Em không biết!- Nó chậm rãi lắc đầu, cẩn thận đặt cuốn tiểu thuyết lên trên cùng của chồng sách- Em nghĩ cả hai đều là những người rất thú vị.
-Anh cũng nghĩ vậy! Thôi em đi ngủ đi.
-Dạ, chúc anh ngủ ngon.
Mím chặt môi, tôi nhìn lên nóc lều màu xanh dương, giữa khoảng trắng của nắng trưa là vài vệt đen, những tán cây in hằn loang lổ tựa các hoa văn trên một tấm thảm, chúng im lìm và dường như cũng chìm vào giấc ngủ.
Tôi nghĩ mông lung về câu chuyện trong Vương quốc tán cây, cuối cùng điều gì đã xảy ra nhỉ? Hoàng tử nào mới là người tìm ra được cách đúng đắn? Tôi không còn nhớ phần lớn nội dung của tiểu thuyết nữa rồi, hình như tôi đã mượn cuốn sách đó từ Nhiên thì phải, vào mấy năm về trước trong những ngày mùa hè nóng bức, không khí ấp đầy tiếng ve và sự ngột ngạt. Cũng là vào khoảng thời gian mà tôi và nó đi cắm trại trong rừng lần đầu tiên.
Bỗng nhiên đôi mắt hơi cụp xuống của Nhiên hiện ra trong đầu tôi, cả cái vết sẹo bé xíu ửng đỏ lấm tấm mồ hôi trên cổ nó nữa.
3.
Trong khoảng ánh sáng rực đỏ của hoàng hôn, tôi thấy Nguyên đang bị một thằng nhóc ấn vào thân cây, một đứa khác đứng quan sát hoạt cảnh đó với vẻ mặt hả hê. Cái ba cái bóng bé xíu của chúng hắt lên những bụi cỏ xơ xác vàng.
-Mấy đứa đang làm gì vậy?- Tôi gằn giọng lên tiếng.
Bọn chúng giật mình, đứa đang nắm chặt vai Nguyên vội vã bỏ tay ra và lùi lại một bước, đứa còn lại cúi gằm mặt xuống. Tôi nhận ra đó là Long và Khanh. Long mười lăm tuổi có nước da sạm đem, đôi mắt hơi xếch lên trên và cái miệng quặp xuống một nét như cau có. Khanh chỉ mới vừa mười ba, nó cao và gầy, đeo kính cận dày cộm che đi một phần ánh sáng của đôi mắt đen đẹp đẽ. Thằng nhóc có nước da gần như tái xanh, nhưng sẽ ửng đó nếu đi dưới nắng hoặc lúc cảm thấy ngại ngùng.
-Các em đi quá xa khu cắm trại rồi, lại không có lệnh của Thủ lĩnh…- Tôi nói trong khi liếc nhìn Nguyên, thằng nhóc đang phủi những vệt cỏ khô dính trên áo. Nó mím chặt môi và nhìn xuống đất như đang tìm kiếm vật gì đó- Mấy đứa ra đây làm gì?
-Tụi em thấy Nguyên tự ý đi xa mà không xin phép… - Long lúng búng.
-Nên tụi em đi theo nhắc nhở bạn về lại khu vực cắm trại- Khanh tiếp lời, giọng nó quá hiền lành đến mức trở thành giả tạo.
-Anh hiểu rồi, dù có ý tốt thì hai em cũng đã vi phạm quy định. Nguyên chỉ mới cắm trại trong rừng lần đầu thôi nên chưa có nhiều kinh nghiệm, không thể đi lang thang như thế này được. Em với Long về trại đi, anh muốn nói chuyện với Nguyên một chút.
-Dạ.
Hai thằng nhóc gật đầu, trước khi bỏ đi chúng kín đáo liếc nhìn Nguyên một cái, một cái nhìn ắp đầy những hàm ý.
-Chuyện Khanh nói khi nãy có đúng không?- Tôi ngồi xổm xuống để nhìn thẳng vào mắt Nguyên, có một vết bẩn thuôn và dài dính trên cổ nó.
-Dạ, là em tự mình tách khỏi nhóm- Nguyên trả lời với đôi mắt mở to, thẳng thắn và cương quyết- Em muốn đi ngắm cảnh một chút!
Tôi ngẫm nghĩ một lúc, một đám mây lờ đờ trôi trên cao trộn lẫn giữa sắc trắng, xám và huyết dụ; những cơn gió bắt đầu xào xạc, còn sắc trời đã sẫm dần từ bao giờ. Tôi rút khăn tay ra lau vết bẩn trên cổ Nguyên, khi bàn tay tôi giơ lên đôi vai của nó hơi giật lại, hệt như một chú thỏ con giật mình vì tiếng bước chân của con người.
-Anh hiểu rồi!- Tôi dịu giọng trong khi lau má cho Nguyên- Lần sau nếu em muốn đi dạo, hoặc có bất cứ chuyện gì xảy ra thì hãy báo cho anh hoặc thủ lĩnh… và cả anh Nhiên nữa. Anh cũng sẽ nhắc nhở Long và Khanh tương tự như vậy. Những chuyến cắm trại lúc nào cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ, nên chúng ta cần có kỷ luật! Em hiểu chứ?
Nguyên gật đầu.
Vậy là tốt rồi, giờ em quay về khu cắm trại đi. Em còn nhớ đường phải không? Mọi người bắt đầu chuẩn bị bữa tối rồi đó…
Thằng nhóc lại gật đầu rồi bước đi về phía khu trai, hơi nhanh hơn lúc bình thường. Tôi đứng dậy thở ra một hơi, cẩn thận xếp gọn cái khăn tay lại rồi cho vào túi áo.
-Mày xử lý tốt lắm!- Giọng Nhiên cất lên.
Tôi thấy gương mặt nó xuất hiện sau một thân cây đằng xa, đôi mắt nheo lại và nụ cười mỉm nhợt nhạt.
-Mày đứng đó từ lúc nào vậy?
-Cũng một lúc rồi!- Nhiên chậm rãi đi về phía tôi, hai bàn tay chắp sau lưng- Tao đang lang thang thì thấy ba đứa, tao thấy biểu cảm của tụi nó hơi lạ nên nấp vào xem chúng định làm gì. Rồi khi sắp lên cao trào thì mày xuất hiện.
Tôi nhăn mặt.
-Mày thấy chuyện xảy ra mà không làm gì sao?
-Tao sẽ can thiệp nếu có chuyện gì đó quá đáng, nhưng tao không muốn xen vào quá sớm.
-Mày thấy như vậy là chưa quá đáng à?
Nhiên tựa lưng thân cây mà khi nãy Nguyên mới vừa đứng, hai tay vẫn chắp sau lưng. Nó chậm rãi lắc đầu, khuôn mặt từ từ ngước lên để lộ cái cổ dài thanh nhã.
-Chưa, mày cũng biết những chuyện như vậy chưa là gì mà?- Nhiên thong thả nói- Đã có những chuyện kinh khủng hơn xảy ra và nó luôn xảy ra. Nó sẽ luôn xảy ra nếu những người trong cuộc không có đủ quyết tâm để dừng nó lại!- Nhiên lên giọng ở câu cuối cùng, dừng một chút rồi nói thêm- Tao chỉ đang quan sát để hiểu rõ chuyện của tụi nó, và để xem mỗi đứa sẽ hành xử như thế nào trong tình huống này, nếu có hành vi gì quá mức tao chắc chắn sẽ ngăn lại. Những chuyện kiểu này không thể giải quyết trực tiếp được, mày hiểu mà, đúng không?
Tôi im lặng, nó nói không phải là không có lý. Nhưng vấn đề là sự bình thản của Nhiên, nó nấp ở một góc nào đó rồi điềm nhiên quan sát ba đứa nhóc, rồi quan sát cả tôi. Đó là sự tự tin thái quá hay sự dửng dưng hoàn toàn lạnh lùng trước bản chất của vụ việc?
-Thủ lĩnh đã giao cho tao quản lý Nguyên, nên tao có trách nhiệm với nó!- Tôi nói, dù đây hoàn toàn là sự thật nhưng không hiểu sao vào lúc này điều đó nghe như một câu chống chế.
-Vấn đề là năm nay là năm cuối cùng của tụi mình rồi, năm sau không có tụi mình thì Long sẽ là đứa lớn nhất trong nhóm. Và Nguyên thì chỉ có một mình…
-Mày nghĩ xa tới vậy à?
Nhiên lắc đầu.
-Nhiều khi tao cũng không rõ mình nghĩ gì đâu. Khi nói chuyện với mày thì tự nhiên ý nghĩ này nảy ra trong đầu tao thôi. Còn vào lúc thấy chuyện xảy ra, tao chỉ có cảm giác là mình không nên can thiệp vào quá sớm.
-Năm sau thì Thủ lĩnh sẽ có cách giải quyết thôi, anh ấy rất…
-Rất thích yên tĩnh chăng? Chỉ cần ít nói thêm chut nữa thì tao nghĩ Thủ lĩnh sẽ hoá thành một linh vật của nhóm đó!
Chúng tôi nhìn nhau, một lần nữa cảm giác khó chịu lại dâng lên. Một cơn bực bội pha lẫn mệt mỏi âm ỉ trong tâm trí tôi, những ý nghĩ và lời nói của Nhiên bao giờ cũng khiến người ta rối trí, chẳng thể nào biết được khi nào nó nghiêm túc hay đùa cợt. Đôi khi Nhiên như kẻ sống trên mây, vài lúc thì nó như người mới vừa rơi xuống vực thẳm.
-Mày đang giấu gì trong tay vậy?- Tôi hỏi Nhiên.
-À! Tao nhặt được nó khi đang đi dạo.
Nhiên xoè bàn tay ra cho tôi xem, trong đó là xác của một con chim nhỏ đang nằm cuộn tròn tựa như say ngủ, loài chim có mảnh cánh mang màu xanh biếc của bầu trời và cái ức trắng lốm đốm những chấm đen. Cứ mỗi mùa đông chúng lại bay về phương Nam trốn cái lạnh.
-Tội nghiệp, chắc nó không theo kịp bầy- Nhiên thì thầm.
-Đôi khi những con chim nở ra quá muộn. Chỉ cần nở trễ hơn thời gian thông thường chừng một tháng thì chúng sẽ không đủ sức để bay xa khi đồng loại bắt đầu di trú- Tôi dùng ngón tay lật con chim lại, cái xác của nó vẫn mềm mại và bộ lông hãy còn óng mượt- Những con chim non nở muộn bị kẹt lại, bọn chúng lang thang trong khu rừng khi thời tiết ngày càng khắc nghiệt và thức ăn thì cạn dần…
-Nghe thật khủng khiếp!
Nhiên cắn môi, nó chậm rãi quỳ xuống rồi đặt cái xác con chim lên lớp cỏ khô và dùng hai tay bới một cái lỗ nhỏ trên nền đất.
-Mày làm gì vậy?
-Chôn cất nó- Nhiên nói nhỏ.
- Nghĩ lại thì vài tháng trước tao mới vừa chôn cất con chó của mình ở sau vườn- Tôi thở dài.
-Sao nó chết vậy?- Nhiên hỏi giọng ngạc nhiên- Mày mới nuôi nó được nửa năm thôi mà!
-Mày biết ba tao rồi mà!
-Ừm, tao hiểu.
Tôi nhìn nó cẩn thận đặt xác con chim vào cái huyệt bé xíu rồi dùng cả hai tay lấp đất lại.
-Về khu cắm trại thôi- Nhiên đứng dậy, phủi hai tay vào nhau- Tao đói rồi!
4.
Thủ lĩnh nghe chúng tôi báo cáo với gương mặt lơ đãng, cằm anh tua tủa râu, có lẽ chúng chưa được cạo kể từ khi chúng tôi bắt đầu hạ trại, tức năm ngày trước. Tiếng nhạc nho nhỏ phát ra từ cái radio của anh. Đặt bên cạnh là một quyển sách nhỏ để mở và cái gạt tàn có một điếu thuốc đang cháy dở.
Ừm, anh hiểu rồi!- Thủ lĩnh đảo mắt một vòng, với tay mở lớn âm lượng radio sau khi tôi đã nói xong, tôi nhận ra đó là bản nhạc báo hiệu chương trình xổ số- Các em đã giữ kỷ luật trong nhóm rất tốt, anh sẽ ghi nhận điều đó trong báo cáo sau chuyến đi.
Tôi gật đầu, Nhiên ngồi bên cạnh thì tựa lưng vào ghế một cách trễ nãi. Nó che miệng ngáp trong khi thủ lĩnh rít một hơi thuốc dài khiến hai má anh hóp lại, hõm sâu trong ánh sáng vàng vọt phát ra từ cái đèn bàn.
-Còn chuyện của Nguyên, em nhận thấy vài thành viên đang có dấu hiệu bắt nạt Nguyên!- Tôi lên tiếng- Nhất là Long và Khanh, em nghĩ bây giờ cả ba chúng ta nên gọi Long, Khanh và Nguyên lên để cảnh cáo.
-Có chuyện gì xảy ra à?- Thủ lĩnh chau mày, anh lại vặn nhỏ radio lại.
-Long và Khanh khiến Nguyên bị cô lập, điều đó làm Nguyên vi phạm kỷ luật và chán nản.
-Có vụ việc gì nghiêm trọng chưa?
-Hiện tại thì chưa, nhưng…
-Anh hiểu rồi! Anh sẽ có phương án giải quyết, không nên cảnh cáo bây giờ vì đã khuya rồi. Mai nhóm còn phải thu xếp hành lý và trở về…
Rồi tôi nhận ra Nhiên đang nhìn mình, ánh mắt nó nheo lại, miệng mỉm cười kèm theo một cái lắc đầu nhẹ nhàng. Tai tôi lại nóng bừng lên.
-Vậy thì hai em xin phép về lều- Nhiên lên tiếng- Chúc Thủ lĩnh ngủ ngon.
-Chúc hai em ngủ ngon!- Anh nói trong khi cúi xuống nhìn điếu thuốc trên tay mình.
Tôi đi theo Nhiên ra ngoài lều. Dù là buổi tối nhưng hôm nay lại là đêm rằm, ánh trăng bạc phủ lên những tán cây và thảm cỏ khiến chúng lấp lánh như hàng ngàn mảnh thuỷ tinh được nhuộm đủ sắc màu.
-Không ích gì đâu. Mày không thể nói với người không muốn nghe!- Nhiên thì thầm.
Tao không hiểu, trước kia anh ấy tốt lắm mà… Tao không…
-Mày hiểu mà!- Nó đưa tay lên vỗ vai tôi- Nhưng mày yên tâm, một Thủ lĩnh không chuyên tâm thì không trụ lại được lâu đâu. Có lẽ họ sẽ sa thải anh ta sớm thôi- Giọng Nhiên bình thản.
Chúng tôi nhìn nhau, một nửa gương mặt Nhiên bị bóng tối nuốt trọn, nửa còn lại chỉ là những đường nét mờ ảo.
-Chẳng phải chuyện này đã từng xảy ra rồi sao? Những chuyện như thế này luôn luôn xảy ra ở đâu đó…
-Im đi!- Tôi gằn giọng rồi hất bàn tay của nó ra khỏi vai mình- Tao không thể cứ đứng nhìn được.
-Ừm- Nhiên gật đầu.- Tao hiểu, mà mày muốn đi dạo không? Đêm nay mọi thứ thật đẹp…
Nói rồi không đợi tôi đồng ý, Nhiên lấy tay rẽ những bụi cây nhỏ qua hai bên và bước về phía trước. Thân thể của nó lần lượt bị ánh trăng và bóng tối lướt qua, chạm khắc thành những hình thù lạ lùng mà đẹp đẽ. Tôi nghiến răng, nó lại vi phạm kỷ luật và tôi lại phải đi theo giải quyết hậu quả. Lúc nào nó cũng bình thản như vậy, dửng dưng trước mọi sự. Nó không quan tâm đến Nguyên, cũng chẳng hề bận tâm tới thủ lĩnh, Nhiên chỉ sống trong thế giới ảo tưởng của riêng mình, phớt lờ mọi thứ đang diễn ra. Luôn luôn là như thế, từ những quyển tiểu thuyết kỳ ảo cho tới những câu chuyện thần tiên.
Tôi bóp chặt hai bàn tay lại rồi rảo bước theo nó.
-Mày đang đi đâu vậy?
-Lang thang thôi, tới chỗ nào sáng sủa một chút- Nhiên nói nhỏ- Tao thích ngắm trăng.
Chẳng biết chúng tôi đi trong bao lâu, có thể chỉ vài phút, mà có khi đã hơn nửa tiếng đồng hồ. Tôi theo chân nó như một kẻ mộng du, giữa sự tức giận và cảm giác bồi hồi khi cả khu rừng được gột rửa trong thứ ánh sáng kỳ diệu của Mặt trăng.
Tim tôi đập mạnh, cổ họng khô ran và thân thể lâng lâng trong một cơn say kỳ lạ. Nó là hỗn hộp giữa sự phẫn nộ và nỗi mệt mỏi của những ức chế dồn nén. Nhưng là ức chế với ai? Với Nhiên, Thủ lĩnh, Nguyên hay Long và Khanh? Tôi cần phải kéo Nhiên về ngay, không thì sẽ rắc rối to. Biết đâu Thủ lĩnh đang kiểm tra. Khốn thật, không hiểu sao tôi vẫn cứ bước theo nó.
-Aaaa, đây rồi!- Nhiên thốt lên sung sướng.
Chúng tôi đứng giữa một khoảng sáng lạnh lẽo, nơi những tán cây không thể đan vào nhau, để hở một vòm trời tựa một miệng giếng sâu, nơi vầng trăng đang án ngự ở trung tâm và xung quanh là những dãy mây mỏng như làn khói.
-Tao sợ cái yên tĩnh của khu rừng khi mùa đông sắp tới- Nhiên nói và dựa lưng vào một thân cây rồi ngước mắt lên ngắm trăng- Nhưng trong ánh sáng thì lúc nào cũng có thanh âm, giờ tao nghe được tiếng reo ca vui vẻ. Ánh sáng thì không bao giờ im lặng, dù nó lạnh lẽo hay nóng tới mức thiêu đốt mọi thứ. Tao ghê sợ sự tĩnh lặng!
-Toàn chuyện nhảm nhí!- Tôi cao giọng- Mày toàn nói và nghĩ những thứ nhảm nhí. Suốt ngày mơ mộng vớ vẩn, mày chỉ biết sống trong thế giới của mình! Mày không quan tâm tới Nguyên, mày mặc kệ nó, mày cũng không quan tâm tới nhóm! Mày không quan tâm tới...
Cổ họng tôi nghẹn ứ lại, lồng ngực nhói lên. Tôi cảm thấy hai mắt mình cay xè. Cơn uất ức bừng lên thành một ngọn lửa, ngọn lửa ấy thiêu đốt tâm trí tôi khiến nó cũng rực cháy.
-Mày có chắc là tao không quan tâm? Sao mày không thử hỏi tao xem tao quan tâm tới cái gì? Mày biết được tao nghĩ gì à? Hay mày sợ câu trả lời?- Nhiên nhếch mép- Mày nghĩ chạy loanh quanh vậy thì có tác dụng gì? Khi mày không ở đây để chạy loanh quanh vậy rồi mọi thứ sẽ ra sao? Tao và mày sắp rời khỏi đây rồi và sau đó thì…
-Im đi!- Tôi gào lên- Câm miệng lại, câm miệng lại! Tao không sợ, tao không có chạy trốn như mày!
-Tao cũng chưa bao giờ chạy trốn! Nhưng rồi sao? Mày tính thế này mãi à?- Nhiên nghiêng đầu giọng uể oải- Thật nửa vời, những con chim không kịp trưởng thành để bay đi trước khi mùa đông ập tới thì sẽ bị kẹt lại và chết. Mày có hiểu không? Mày…
-Câm miệng lại! Mày chẳng hiểu cái quái gì hết!
Và rồi tôi lao về phía nó. Mọi thứ thật quen thuộc, hệt như trước kia, cái lần đầu tiên chúng tôi cắm trại trong rừng. Tôi bóp cổ nó ở một khoảng rừng tĩnh lặng, xunh quanh là những đứa khác trong nhóm đang chứng kiến và cổ vũ.
Nhưng lần này Nhiên dang hai tay ra, như thể đón nhận hành động của tôi.
Trước khi kịp nhận ra thì tôi thấy mình đã bóp cổ nó rồi, tôi nghiến răng ấn mạnh ngón cái vào giữa cổ Nhiên, cho đến khi chỗ đó bật máu. Máu chảy ra dưới trăng, máu đặc quánh và lấp lánh như thuỷ ngân, máu thấm ướt da thịt trắng muốt. Khuôn mặt Nhiên nhìn tôi một cách buồn bã, nó không hề giãy giụa hay phản kháng, nó mỉm cười và dùng hai bàn tay mình bao bọc lấy tay tôi.
Tôi giật bắn người vì bàn tay của nó, trong khoảnh khắc mọi sức lực bỗng nhiên tiêu tan hết cả. Tôi cảm thấy thân thể mình đang run lên, sống lưng lạnh toát. Vội vã buông ta ra tôi lùi lại, ngay lập tức Nhiên gục đầu xuống họ sặc sụa.
-Mày điên rồi!- Tôi thì thầm trong khi nhìn thân người nó run lên vì ho.
-Bàn tay của mày đã lớn hơn trước rồi- Nhiên nói trong khi đưa tay lên chùi máu trên cổ- Vết sẹo lần này sẽ nằm cách vết sẹo lần trước một chút. Bàn tay của mày đã lớn lên rồi mà cái cổ của tao thì vẫn vậy.
-Mày cố tình làm vậy phải không? Từ đầu tới giờ, mày cố tình chọc cho tao tức rồi dẫn tao ra đây, rồi…
-Không đâu, chỉ là vào đúng khoảnh khắc này thì điều đó nảy ra trong đầu tao thôi…- Nhiên nhẹ nhàng nói.- Và tao thấy nó thật hợp lý.
Tôi im lặng, chậm rãi bước lại gần Nhiên, đưa bàn tay của mình lên chạm vào vết thương trên cổ nó. Nhiên ấp tay tôi vào trong tay mình, bàn tay nó mềm mại nhưng lạnh toát, cái lạnh khiến người ta liên tưởng đến những ngày mùa đông đằng đẵng.
Và rồi chúng tôi hôn nhau, một nụ hôn dài trong khoảnh rừng tĩnh lặng đang tắm mình dưới ánh trăng.
Bất chợt có tiếng sột soạt vang lên phái sau lưng, tôi giật mình vội vã buông Nhiên ra và quay lại. Có một bóng người nhỏ bé vụt chạy đi, lẩn khất dưới ánh trăng rồi biến mất đằng sau nhưng bụi cây thấp.
-Nguyên?- Tôi nói nhỏ- Nguyên, có phải em không?- Tôi kêu lên vào khoàng rừng trống trải nhưng chẳng có âm thanh nào đáp lại.
Ngay khi tôi vừa định đuổi theo thằng nhóc thì Nhiên đã vòng tay từ phía sau ôm giữ tôi lại.
-Đừng- Nó thì thầm vào tai tôi- Hãy để cho những con chim non tự trưởng thành, vì chúng phải sẵn sàng cho mùa đông sắp tới.
Và rồi chúng tôi lại hôn nhau!
16/03/2021 Đêm…