(Đảng quyết không lùi thì tư thế đã bị thụt lùi!)

Hà Sĩ Phu

Bản chất vụ án Đồng Tâm thì nhân dân đã rõ: Dù dân có đúng có sai chăng nữa thì thực tế là Tòa án và toàn bộ nhà cầm quyền đã đứng ở phe ăn cướp để vừa cướp vừa trừng trị người bị cướp cho “tịt ngòi”: không chịu mất đất thì sẽ mất cả sinh mạng chứ đừng tưởng bở. Bao nhiêu bằng chứng phản bác đã được trưng ra, bao nhiêu luật sư có lương tâm nghề nghiệp đã nói tiếng nói của công lý, nhưng nhà cầm quyền vẫn không lùi (mà khốn khổ cái dân Việt Nam này chỉ dám mong đấng Minh quân lùi một tý ty, giảm tử hình thành chung thân thôi, chứ có dám đòi đến mức dân quyền hay công lý gì đâu).

Không tranh luận chuyện ấy nữa, đây chỉ xin bình luận một khía cạnh là tư thế của nhà cầm quyền trong vụ này, để biết Nhà nước đã được hay đã thua sau phiên phúc thẩm?

Đem 3000 quân vũ trang hiện đại nửa đêm đến giết một đồng đảng già yếu bệnh tật đang ngủ trên giường (đã già yếu lại còn dám theo lời Bác Hồ mà đứng về phía dân oan đòi quyền giữ ruộng, ngang bướng như vậy), rồi lại phanh thây cho dân trông thấy mà kinh. Ai cũng biết nếu chỉ cần trừng trị một đảng viên Lê Đình Kình không biết “đổi mới” và trừng trị cái nhóm nhỏ ủng hộ thì ĐCS có thể làm rất nhẹ nhàng êm ái mà diệt sạch, vì đó vẫn là cách làm rất tài nghệ của một ĐCS khôn ngoan. Nhưng phải làm khủng khiếp quá mức cần thiết đến thế chẳng qua là để thị uy, để đe dọa, rằng lần sau nếu bị cướp thì hãy lặng yên mà chịu, cứ ngoan ngoãn đề nghị may ra còn được, “không chịu mất đất thì sẽ mất nốt cả sinh mạng đấy, chỉ mất đất thôi là đại phúc rồi, mà sẽ chết trong tư thể kẻ phạm pháp chứ không phải như một dân oan!”.

Nhưng vì ngay hôm sau, người lãnh đạo tối cao đã đứng ra tuyên dương chiến công của ba tử sĩ (ai giết?), nên người ta mới suy diễn rằng: bày ra vụ này như một chiến công vĩ đại trước “bọn phản động vô cùng nguy hiểm” chính là nhằm tôn vinh vị Tổng Tịch, người tổng chỉ huy vụ này, người lúc nào cũng nhạy bén, sáng suốt, kiên định bảo vệ chế độ, nên vị trí tối cao ấy là may mắn cho dân tộc và không ai có thể thay thế trong các Đại hội!

Nhưng dù nhằm mục đích gì thì hành động trấn áp dân ấy cũng là tư thế của người cai trị, của đấng “bề trên”, đối với kẻ dưới.

Nhưng sau đó những diễn biến rất quan trọng đã đến. Như trên đã đề cập, những luật sư, những trí thức có đầu óc khoa học, những người dân bị thức tỉnh lương tâm… đã cùng nhau vào cuộc, chứng minh không có vụ dân giết người nào hết, chỉ có vụ Nhà nước giết dân và giết đồng đội, tội đồ nằm ở phía cầm quyền! Dân hy vọng rằng với những sự thật được phơi bày thì đến phiên phúc thẩm Nhà nước sẽ biết thực tế và lùi một chút. Nhưng mong như vậy là dân không hiểu tâm lý kẻ cầm quyền độc tôn, độc chiếm chân lý. Vì khi thực tiễn đã phơi bày ai là tội phạm như vậy thì nguy cơ lớn sẽ đến, còn đâu là những “tiền phong, ưu việt, đỉnh cao, vĩ đại, tuyệt vời…”? Thế thì không được lùi, dù chỉ một bước! Với quyền lực này, phải khẳng định cho toàn dân và toàn thế giới biết rằng: Đấng Minh quân thì chỉ có “từ tuyệt vời trở lên” (dù Người có vẻ rất khiêm tốn), làm gì có chuyện đấng Minh quân lại ở phe tội phạm? Nhưng khổ một nỗi, dù cho kiên quyết, dù cho tài tình cỡ mấy, thì sự tàn bạo tiếp tục trong hoàn cảnh tội ác đã phơi bày, cũng chỉ là “phương án đối phó để tự vệ, để hòng thoát tội trước lịch sử”. Dù sự tự biện hộ, tự bào chữa, tự bảo vệ ấy có tài tình đến mấy vẫn là tư thế của một kẻ “có vấn đề” trước lịch sử và trước nhân dân, tư thế của một nghi can phạm tội, đâu còn ở tư thế “bề trên” như khi rầm rộ đem đại quân đe dọa thần dân bên dưới?

Sự mất vị thế, chuyển tư thế từ “bề trên” xuống “bề dưới” ấy vốn nằm sâu xa trong lòng dân đã đành, nhưng nó tự bộc lộ ngay do thái độ cứng rắn kiên định của phía cầm quyền trong phiên Tòa phúc thẩm, như một vết đã hằn sâu vào Lịch sử dù muốn hay không.

Đấy là thất bại khách quan, càng tỏ sức mạnh thì thất bại càng hằn sâu. Trái lại, chỉ một thái độ phục thiện, bao dung, dù lúc đầu còn ít ỏi (như Tử hình xuống Chung thân thôi), gần lại một chút với dân, gần lại với chân lý một chút thì vị thế lại cao lên, mới mong gỡ được sự thua rất khách quan này.

Bọn Thực dân Pháp đáng ghét trước đây mà còn có tình thương dân Việt khá đẹp như vụ “Đồng Nọc Nạn”, đấng Minh quân Việt hãy cố thương dân mình bằng một nửa ấy thôi.

Đây chỉ là một suy nghĩ của cá nhân, xin cứ mạnh dạn và chân thành bộc bạch.

H.S.P. (11/3/2021)