TRƯỜNG CA VỀ NHỮNG CON CHUỘT

 

[30.5.2020. Nhớ bài thơ cũ, một hoài thai đã sinh thành]

 

I

 

Mẹ tôi sinh tôi một sớm mùa hè gió lào

cùng với bầu trời này

Và những củ khoai mọc mầm dưới gầm giường

Bố đi vào rừng thồ đá

Mẹ một mình cùng với những củ khoai

Và lũ chuột đào hang trong nhà

Tiếng khóc chào đời văng vào núi đá

Thanh Sơn

Núi xanh bạc phếch

Những cọng cỏ chân rết và cỏ lông lợn cũng đã hết

Người đi mót khoai dưới trăng lồng lộng

Và vục tay vào dấu chân trâu uống cạn đêm hè

Tôi lớn lên cùng những đám mây rách và cánh đồng lúa lép

Cùng những con trâu gầy ăn vụng lúa ven bờ

Có những ông bảo vệ đồng rất dữ tợn

Ngày nào cũng say

Và bắt trâu về hợp tác

Chúng tôi đi theo khóc bầm cả chiều quê

Cùng những con quạ liệng trên đầu

 

Tôi lớn lên trên đồng gió thổi

Những cơn gió thổi than đỏ từ mặt trời

Cháy tan giấc ngủ dưới bụi cây

Cá chết trắng đồng

Cùng những người già

Được khiêng đi chôn bên sườn núi

Trâu bò giẫm nát

Mộ đất cát suốt mùa hè không xanh cỏ

 

Tôi lớn lên nghe ông tôi kể chuyện bác Hồ

Làm tôi nhớ mãi những ông thánh ông tiên đầy phép lạ

Vừa yêu vừa sợ

Mơ hồ

Đồng chiều vàng vọt

Cùng những câu chuyện cổ tích của mẹ

Trên đồng mùa đông

Tím tái da thịt

Có những con quạ bay là là trên đầu

Tôi ước mình có một cái hang như những chuột kia

Để chui vào và ngủ hết mùa đông

Tôi thèm một cái ổ rơm

Và những củ khoai mọc mầm

Ngọt lịm

 

Tôi lớn lên

Da thịt chín dần

Mẹ bê thóc đi bán để mua sách cho tôi đi học

Tôi băng qua cánh đồng lúa lép

Băng qua triền núi lởm chởm những cái mả bị trâu giẫm nát

Băng qua những cây dừa bị sét đánh cụt đầu

Băng qua những người đàn bà bị chồng say rượu đuổi đánh khắp làng

Băng qua những căn nhà mái rạ mục đen

Băng qua những ngôi nhà xây bằng đá mười năm chưa lợp ngói

Băng qua mặt trời lừ lừ đốt đỏ ban mai

 

Tôi về

Trăng trong vắt dưới đáy giếng

Nơi con cá rô tôi thả năm xưa

Gầy khô

Chỉ có chiếc đầu là to vĩ đại gắn trên cái thân bé tí

Những con quạ đã đi đâu mất từ lâu

 

Tôi lớn

Đi về thành phố xa

Bỗng gặp những con quạ thủa trước

Chúng về đây

Bay trên nóc phố

Bay trên sân trường đại học

Bay trên dãy nhà trọ tối đen

Tiếng kêu làm giật mình những trang sách gió lật đêm mưa

Tiếng quạ trên cửa sổ

Kêu vào giấc ngủ

Kêu vào những năm không dám yêu em

 

Những con quạ đi lại trong thành phố

Với những đôi giày và những chiếc mỏ dài

Với bộ lông hạt cườm

Đứng ngắm hoàng hôn

 

II

 

Những con quạ buồn vui

Không biết

Xỏ tay túi quần nhìn nước Hương giang

Trôi

Không gợn sóng

 

Những ngày lũ về thành phố

Căn nhà trọ ngập đất đỏ từ đại ngàn đã chết

Đại ngàn không bóng cây

Những con chuột dưới cống leo lên

Đứng trong âm cô hồn

Đứng trên bàn thờ

Ướt sũng

Run rẩy

Chắp tay bên bóng đèn quả nhót đỏ lòm

Những con chuột theo chân giường leo lên

Gậm nát đầu ngón chân cô bé sinh viên ở trọ

Những con chuột đêm đêm rình xem những sinh viên làm tình

Trong nhà trọ tối tăm

Những con chuột đói lả trong những tháng mưa Huế

Không còn sợ người

Ngồi thu lu trên những bức tường

Nhai những đồng tiền âm phủ

 

Tôi đi

Dưới mặt trời vĩ đại

Những con quạ và những con chuột cũng đi theo

Tôi thành thủ lĩnh

Có những chiến binh rất ngầu

Oai vệ xuống phố

Gió thổi rung cầu Vỹ Dạ

Những con quạ dưới gầm cầu bay vút lên

Vũ điệu chào mừng thế kỷ 21

Rực rỡ trong chiều

Sông Như Ý đen kịt

Nứt ra giữa lòng thành phố

Xông lên mùi thời đại

Những con chuột gõ trống rền vang

Nhậm chức

Huy hoàng

 

Tôi cùng những con quạ và những con chuột

Tuyên thệ dưới mặt trời vĩ đại

Bên những lăng tẩm uy nghi

Sẽ xây dựng vương quốc vua chuột

Muôn năm

Đời đời sống mãi

 

Mộng lớn xây rồi

Tôi lại ra đi

Về miền đất đỏ hoang vu

Để đào những củ khoai mọc mầm

Ngọt lịm

Máu cao su trắng toát

Chảy đầm đìa trên mặt đất

Bên những cái lăng đá ong

Tiền sử

Những con chuột đã chiếm lấy những ngôi mộ

Làm nhà

Làm tình

Sinh con

Đào địa đạo không ngừng bên những bộ hài cốt

Và nhìn những người đàn ông đàn bà cạo mủ

Vụng trộm

Làm tình bên gốc cao su

Những người suốt đời sống dưới bóng râm của rừng cao su cổ thụ

Không thấy mặt trời

Da xanh lẫn với màu lá

Đi lại quanh những cái lăng đá ong tiền sử

Có những con chuột chắp hai tay đứng trên nóc lăng

Vái mặt trời

Chiều rụng

Không biết

 

Tôi ngồi làm thơ và suy tưởng triết học

Bên những con chuột ăn mủ cao su

Bên những người đàn ông và đàn bà vụng trộm

Bên những tòa nhà và bên những trường học không bao giờ nghe thấy tiếng người

Chỉ rúc rích tiếng chuột kiếm ăn dưới cống

 

Tôi đốt một điếu thuốc trong chiều

Làm mây

Cho đỡ nhớ những ngọn núi

Cho muỗi đừng chích lên da

Những con chuột thèm nhai mặt trời

Đứng khấn trong bóng râm

 

III

 

Những con quạ đã bay về những bãi rác xung quanh thị xã

Bỏ lại những con chuột

Với đôi tai dựng đứng

nghe mưa rừng về gào trong những tia chớp

Xé nát bầu trời phương nam

 

Những con chuột con và những con chuột già

Những con chuột từ thời tiền sử

Cùng tuổi thọ với những cái lăng đá ong sẫm màu

Rụng lông

Phơi bộ da màu bùn

nhăn nheo

Có những con dòi lúc nhúc trên lưng

Đi tìm mặt trời

 

Những người đàn ông và những người đàn bà vụng trộm

Đã bỏ đi biệt xứ

Những ngôi làng cũ bỏ hoang

Lau trắng và cỏ bạc đầu bay mù xứ sở

Những con chuột xưng vương

Bên những lăng tẩm đá ong

Mở hội

Cày nát vườn hoang tìm rễ cỏ tranh

Mặn

Để nuôi lại bộ lông dưới bóng râm xanh xao

 

Chuột mở hội bầu thiên tử

Để trị vì vương quốc

Thái bình

Muôn năm

 

Người về trên triền núi

Mặc khố vỏ cây

Hang đá làm nhà

Đào củ mài dưới trăng sao

Yêu nhau và đẻ trứng

Gọi nhau buốt vào vách đá

 

Tôi chở sách trên chiếc xe bò

Đi dưới mưa

Băng qua cánh đồng hoang

Băng qua những cái hang chuột khổng lồ

Băng qua thị xã không có ánh đèn

Chỉ thấy những quán massage đỏ lừ có những con chuột lù lù đứng hai chân trên nắp cống

Ngắm trăng rằm

Lồng lồng đi qua bầu trời

 

Cơn mưa rừng không dứt

Xe bò sách của tôi nhão thành bùn

Sóng sánh

Đựng chi chiết những vì sao rụng

 

Xe tôi đi qua những cồn cát

Ảo giác

Liêu xiêu mặt trời

Đi qua những dòng sông nằm chết thối

Trương sình

Đi qua vùng biển máu

Đỏ lừ hóa chất

Đi qua những người đàn ông có đôi dép nhựa sục bùn

ngồi nhai ổ bánh mì bên đường nhựa nóng

Hầm hập bụi cuốn

Đi qua những thiếu nữ tóc đỏ có bộ ngực phẳng lỳ

Những con chuột xỏ tay túi quần

Đứng canh gác xứ sở thiên đường

 

Tôi đi

Xe bò sách nhão bùn giấy

Chảy dài trên đường

Tan ra

hòa vào tiếng hú của những người đóng khố trên vách núi

Tiền sử

Thiên đường.

 

Tây Lạc Viên, 30.5.2020

 

 

 

ĐỨC PHẬT

 

Tôi ngồi nhớ Phật

người đàn ông khổ hạnh

đã khóc nhiều ngày trên núi

tuyết trắng lồng lộng

chàng băng qua rừng sâu

qua vách đá

băng qua những cái chết

u mê hun hút

trần gian

đá dựng

Chàng lội qua sông

bên kia là những đám lửa

hỏa thiêu

có những người đàn ông và đàn bà

ngồi khóc

hư không

những con kền kền có bộ lông ướt sũng

nhìn chàng

và nói

"Hỡi kẻ tìm kiếm chân lý

chỉ cái chết là có thật"

Chàng gục xuống dưới chân mặt trời

và mồ hôi

mồ hôi làm vỡ những tảng băng

dòng nước cuồn cuộn trôi dưới lòng sông

tiếng của đại địa rền rĩ

và mây trời

vỡ trắng

Chàng đi vào thành phố

và mỉm cười với mọi người

nhưng không ai trông thấy chàng

ngày mai là đại lễ

hiến tế con người

cho quỷ dữ

trên nóc đền thiêng

chỉ có cái chết của loài người mới làm vui lòng thượng đế

người ta nhảy múa quanh một cô gái trẻ

và hát bài tạ ơn

con người phải chết đi

giữa đá nhọn và tiếng cười

phải chết đi

giữa những lời kinh hạnh phúc

chim anh võ thì thầm

rằng địa ngục

dưới chân

những con rắn đang bò lên từ lòng đất

tiếng rít buốt vào đêm đen

chàng chạy về phương nam

với đôi chân trần

theo cánh những loài chim di trú

ở đó có rừng hoa nhiệt đới

và những con cào cào

đứng trên mỏm đá

ngắm mặt trời

lừng lững Đông phương

Thành phố đã ở lại sau lưng

và làng mạc

màu vàng

như cỏ cháy

chàng vừa đi vừa ngoái lại

ánh mắt như lửa cháy

và lồng ngực đau

vì chạy trốn trên băng lạnh

chàng tụng một câu kinh

điệu hát vang lên

và gương mặt người yêu

Niết Bàn

thăm thẳm

bên bờ nhân gian.

 

 

 

VÔ ĐỀ 1

 

Mỗi ngày

tôi

chết đi bên bậc cửa

một lần

linh hồn tôi hấp hối

nằm vắt mình xuống khoảng sân đỏ

gạch vỡ

cỏ dại

Mỗi ngày ngọn lửa bùng lên trong lồng ngực

hơi thở tôi rát buốt

mùa đông

sương mù đặc quánh

linh hồn tôi đi vào gió bấc

da thịt tím lịm

tôi thèm một cơn mưa rào trong mùa đông

cho lòng dịu lại

Cây dương xỉ xanh của tôi đã duỗi lá

và nhánh lan khô ứa nụ

rớt hương vào đêm

rớt hương vào lòng

nhưng lửa đỏ nóng rực

mùi hương chưa kịp ướp đã tan thành khói

lòng tôi đầy khói độc

Có những lúc tôi muốn giết người

lòng tôi thành quỷ dữ

ba con rắn bò ra

tiếng rít buốt vào vách đá

Chiều nay tôi ngồi nhai mặt trời

có con chim anh võ ngậm ánh sáng bên hiên nhà

nhìn tôi

rủ rỉ

tôi đi theo tiếng kèn

băng qua những nghĩa địa

băng qua những người già

những góa phụ

và lũ trẻ ngồi ôm smart phone

chim anh võ ngậm hột sáng dẫn đường

tôi đi

cánh đồng mênh mông trước mặt

lau trắng rợp trời

tôi ùa vào rừng lau

những lá cỏ cắt nát hai bàn tay

tôi vẫy mặt trời trên cao

những bông lau cũng vẫy mặt trời

chúng tôi cùng bay lên

dưới mặt đất là nghĩa địa

người ta ngồi ăn vịt quay trên những cái mả

những ngày tất niên của địa cầu

Một ngày kia tôi trở lại

chào em

nhưng em không nhận ra tôi

những dòng sông đã cạn

tôi hát một bài ca của người đánh cá

tiếng hát lang thang dưới đáy sông

tôi chào những cây cỏ mật

cỏ mật đắng chát

tôi chào tôi cho quen mặt

và chúng tôi dắt nhau đi

hai bên bờ sông lau trắng

hun hút

Chim anh võ không về

tôi châm một điếu thuốc để làm mây

bay lên

 

 

 

VÔ ĐỀ 2

 

Tôi ngồi với đêm

và nhìn đoàn người di trú

li ti

băng qua rãnh nước thải màu đen

sóng sánh dưới trăng

tiếng hát bay lên trên những cành sầu đông trụi lá

tiếng hát cuộn tròn trong ổ rơm

và nở ra những con gà cộc bé tí

bộ da trần tím đen

trong gió lạnh

chúng rúc vào nhau

và chết bên những bông lau

trắng trời

Đoàn người lại đi

họ nói về tương lai bằng những lời kinh

lời kinh rơi xuống rãnh nước

làm những con cá rô giật mình chạy trốn trong đêm

tiếng quẩy vỡ trăng tháng chạp

Đoàn người băng qua nhánh cây – nhánh cây rớt từ độ mùa thu

bắc qua mương

im lặng

nghe tiếng gió rít dưới bàn chân

những đứa bé nước mũi ròng ròng

nước mắt tan xèo trên cành khô

và lũ quạ bay xám cả bầu trời

Bên kia bờ mương là cánh đồng đã gặt

có những cọng lúa chét mọc lên từ gốc rạ

đoàn người sà xuống ruộng

bùn sục lên tận đầu gối

những bông lúa chín

bé tí

vẫy họ ở ngoài xa

đoàn người băng qua những thửa ruộng lầy

và ghì chặt bông lúa

họ ngửa mặt nhìn trời

tiếng nhai ràu rạu

Sữa chảy ròng hai bên mép

mặt trời tan trên mặt

màu trắng

và tiếng hát văng vẳng trên đồng

lẫn với những con cò

chấp chới

bay vào trời

 

 

VÔ ĐỀ 3

 

Tại sao chúng ta sợ hãi?

Tôi đã tự hỏi ngàn lần

Tại sao chúng ta sợ hãi?

Loài linh trưởng trong tôi gào thét

Đại ngàn trút lá

Tôi thèm làm người

Nguyên sinh

Trăng vỡ trên đỉnh trời

Tại sao chúng ta sợ hãi?

Câu hỏi làm tôi nổi giận

Thèm một que diêm

để châm lửa vào cánh rừng

Tôi thèm một đám cháy

Giữa mùa đông đầy sương mù

Tại sao chúng ta sợ hãi?

Tôi không trả lời được

cho các người

Ngày mai trên đất nước nhiệt đới này

Mặt trời mọc lên từ lau sậy

Và chúng ta

Chúng ta mọc lên từ đám lá mục

Một hạt coacervate từ biển đông

lừng lững trôi vào

Tại sao chúng ta sợ hãi?

Em đừng khóc nữa

Bạo chúa đã chìm trong lòng đất bao dung

Và ngọn lửa đã tắt rồi

Không có cánh rừng nào bị thiêu rụi

Trên cành thông

Tiếng của gió đông mênh mông trời rộng

Điệu nhạc của cõi trời

Mất ngủ

Chiếu chăn rũ mềm

 

 

 

VÔ ĐỀ 4

 

20 tháng 1 năm 2020

Nước Mỹ đã lặng im

mùi của dòng Mississippi

và cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer cuồn cuộn đổ ra biển

tôi nhớ một nhà văn đã nổ súng vào bộ óc của ông ta

giữa Thái Bình Dương

vì giấc mơ của Ông già trong lòng biển cả

Nước Mỹ im lặng

trong chiếc lưỡi dài của Einstein

Thượng đế không chơi trò xúc xắc

Nước Mỹ đã lặng im

chỉ còn nghe tiếng bước chân của những người đàn ông du mục trên cánh đồng

và nước da lấp lánh đen

vạm vỡ đi dưới mặt trời

Nước Mỹ lặng im trước trang sách mở toang

và những đôi tình nhân hôn nhau trên quảng trường gió thổi

Chúng ta ngồi đây trong khói bụi

và lo lắng cho nước Mỹ

chúng ta ngồi trong tiếng còi xe buốt vào óc não

cùng tiếng chửi thề và rượu vặt bầm cả chiều đông

để lên kế hoạch vượt biên

vào cung đình

Nước Mỹ lặng im

Và chúng ta im lặng

những người đi biển đã chết trong tiếng gào của sóng

tiếng khóc từ những ngôi làng

từ những thành phố

lẫn với tiếng côn trùng

và tiếng rú của những con chó bị đánh bã

chúng ta im lặng

Tôi đi

mặt trời màu đỏ tan vào sương mù

bên kia quả địa cầu là nước Mỹ

đèn ngủ màu vàng tan trong những căn phòng ngủ

Và trái đất bay trong lòng vũ trụ

giữa hư không

 

 

VÔ ĐỀ 5

 

Trong đêm

tiếng gõ vào bàn phím như tiếng mõ

tụng lời biệt ly

những con chữ sắp hàng trên trang

nghĩa địa

trắng

xóa

lời kinh hôn phối

rợp trời mây bạc trổ bông

lau trắng dựng cờ

tiếng lóc cóc ngựa gầy trên sườn đá

vực chữ hoang mang

Anh quay mặt vào vách núi

và niệm

một câu thơ

tình

tan vào đá

trên cánh những con bướm

chở hận thù băng qua đỉnh trời

bay vào hư vô

 

 

 

 

VÔ ĐỀ 6

Khi một kẻ nói yêu

ghét

đó là lẽ thường

là đạo của tự nhiên

anh ta chỉ đang làm người -

một người bình thường

nhưng ở đất nước này

bạn bè tôi không dám nói điều ấy

nỗi sợ hãi của họ là nỗi sợ làm người

một giống dân lấy sự hèn hạ làm khôn ngoan

chúng ta bị đày ra khỏi ngôi nhà của mình

và đi lang thang như những con chuột

trên nghĩa địa

trăng mờ

ta sợ sự khôn ngoan của các người

một sự khôn ngoan lại giống

bên bờ biển đông

để trở lại với những vỏ trứng

bò sát

cổ xưa

các người không nhìn thấy tội ác

vì đôi mắt mù lòa

hay trái tim đã chết bên trong những chiếc chuồng bồ câu

giữa lòng thành phố

ta đi lang thang cùng những con chuột có bộ lông màu xám

và những chiếc răng vàng

lấp lánh

tụng một câu kinh bát nhã cho đỡ sợ

giữa bầu trời

đầy những mảnh thủy tinh

cứa sáng

mùi biển đông theo gió thấm vào đêm

mặn trên da thịt người

mặn trên mắt người

ta hát một câu tình ca

em ở miền nhiệt đới

hoa rừng như lửa

cháy đỏ đêm đông...

 

 

VÔ ĐỀ 7

 

Tôi ngồi trong tiếng kèn đêm

thổi linh hồn một thiếu niên

vừa đi qua cuộc đời

trên đất nước tôi

Tiếng kèn buốt vào đêm đông

sừng sững

tội ác

và nhục hình

đòn roi

quất vào tuổi thơ

Tôi muốn viết một bài thơ thật đẹp về con người

nhưng con người đã chết

trong rừng sâu

đã chết trong thành phố

chết trên ruộng đồng

và

bóng tối

mênh mông

Tiếng cười bay lên trong đêm

ở bên kia ngọn núi là ngôi chùa

ngôi chùa bỏ hoang

tiếng cười lang thang trên đá

trên rừng cây

tiếng cười vỡ vào trăng khuya

lạnh buốt

Tôi viết bài thơ về một người vừa từ biệt mặt đất

để đi vào lòng đất

và vỡ ra

tiếng trùng đêm

dằng dặc

Tôi viết về sông sâu

về núi đá

về cái chết của con người

trên đất quê.

Tôi viết cho tôi

ngọn lửa trên dòng sông lạnh

oằn mình trôi

và tiếng hát lênh láng

bên bờ ăn năn...