Phan Nam Sinh

(Thấy sai thì phải nói là công việc của bất cứ ai, nhất là của đứa con)

Vừa đây, đọc bài báo viết về Phan Khôi của một nhà nghiên cứu phê bình có tiếng, thấy viết: "Ngày 16 tháng 1 năm 1959, ông qua đời tại nhà riêng ở Hà Nội". Vậy trong thời gian sống tại Hà Nội từ cuối năm 1954, tức sau Hiệp định Genève tới đầu năm 1959, tức khi Phan Khôi qua đời, thực sự Phan Khôi có nhà riêng hay không?

Theo chỗ tôi nhớ mà chắc chắn là chính xác thì trong thời gian gần bốn năm ở Hà Nội, Phan Khôi sống tại ba địa điểm, theo thứ tự thời gian là:

1- 51 Trần Hưng Đạo

2- 10 Nguyễn Thượng Hiền

3- 73 phố Thuốc Bắc.

Điều kiện ăn ở tại ba nơi đó có khác nhau. Tốt nhất là 51 Trần Hưng Đạo, có phòng tắm, toilet riêng. Thứ đến là 10 Nguyễn Thượng Hiền và tồi tệ đến mức không thể tồi tệ hơn là 73 phố Thuốc Bắc, nơi ông trút hơi thở cuối cùng.

Cả ba nơi đó chỉ là những căn phòng nhà nước phân cho để ở và làm việc, đến khi nhà nước muốn lấy lại thì lấy lại, bảo chuyển đi thì phải chuyển đi. Làm gì có cái chuyện Phan Khôi được sở hữu mà gọi "nhà riêng"? Phan Khôi "qua đời tại nhà riêng", làm như Phan Khôi là ông hoàng.

Phan Khôi có nhà thật, nhưng là khi ông chưa đi với kháng chiến cơ!

5-1-2020