Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Bảy, 16 tháng 5, 2020

Hến

Truyện Phùng Hi
Hồi nhỏ mẹ và hàng xóm gọi em là Bé. Đến trường em tên Hận. Em là diễn viên của đội văn nghệ huyện với nghệ danh Tình Ly. Trên những cuộc tình không điểm đích, người ta gọi em là Hến. Thị Hến là nhân vật em đóng vai rất đạt trong những buổi diễn văn nghệ quần chúng nên em cười vui chấp nhận cái tên này, dù biết có người gọi với ẩn ý khiêu dâm.

Hận nghỉ ngang ở lớp 11 vì một giáo viên toán thô lỗ, mắng em ngu như bò. Em cũng không vừa, nói thầm: “Dở môn toán đâu có gì tệ lắm, sao trên đời có thằng giáo viên ngu si, lỗ mãng. Mà, bò chưa phải là con vật ngu nhất, thầy à”.
Mẹ con Hận ở trong căn nhà ngói vách đất, thấp tè, nằm giữa khoảnh vườn rộng trồng dừa. Từ đường cái quan vô nhà là đoạn đường đất chạy giữa đồng xanh, hai bên trồng hai hàng cau, như một nét quê thanh bình. Nhà chỉ hai mẹ con nên hơi buồn, dù không giàu, không lo đói.
Mẹ không muốn em phải xuống ruộng, xin cho em làm cô nuôi dạy trẻ. Hận hát hay, múa dẻo nên được phòng văn hóa huyện bổ sung vô đội văn nghệ.
Hồi tuổi con nít, mẹ có đôi lần đi lấy thư mật trên gò Da, giờ hòa bình đã lâu, khi cãi lộn với ai, mẹ vẫn cứ vỗ ngực xưng ta đây cộng sản nòi, thiên hạ ớn óc.
Nghệ danh Tình Ly do mẹ gợi ý đặt. Hận Tình Ly chính thức hưởng lương năm mười chín tuổi, thứ lương ít đến nỗi người ta nghĩ nó chỉ để làm cảnh, cho vui. Hận Tình Ly, cái tên chất chứa sầu muộn mẹ trút lên vai em. Ngày đêm mẹ rót vào tai em, gieo vào đầu em đủ thứ gian manh, giả trá của bọn đàn ông. Hai mẹ con với nhau, hạch tội đàn ông là đề tài được sử dụng nhiều nhất. Mẹ nói em nghe, nghe riết chắc tới lúc lỡ thì, ở vậy luôn!
Em đang tuổi soi gương, thấy mình chẳng có chút rực rỡ, buồn lắm. Đêm nằm nghe sương rơi lộp bộp trên lá dừa quanh nhà, càng buồn hơn. Em thích đàn ông, mong được họ để mắt, lời mẹ bảo tránh xa nhưng em càng tìm cách xáp tới, vừa khao khát vừa nghi ngờ.
Em không biết rằng vì nước da tai tái, lại mảnh mai nên không thấy mình đẹp. Mọi người cũng không thấy em đẹp. Bọn đàn ông chỉ kháo nhau em này em kia thịt cá ngon lành. Nhưng lạ, cứ môi son má phấn cộng ánh đèn sân khấu là em đẹp như tiên. Em có gương mặt ăn son phấn, ăn đèn sân khấu. Đàn ông cứ bu quanh em, muốn đụng chạm, hôn em.
Đội văn nghệ huyện đi thi Tiếng hát 200 năm thành lập tỉnh. Đoàn thuê khách sạn ở ba ngày bốn đêm. Hến tươi trẻ, trinh nguyên, như hoa dại ven đường dễ dàng sở hữu. Cán bộ huyện theo ủng hộ đợi văn nghệ, không bị vợ bám đuôi, như chim sổ lồng thi nhau săn đón Hến: rủ Hến đi siêu thị, đi ăn, đi thăm thú bảo tàng, danh thắng…
Son phấn không rời, Hến đẹp nhất đoàn, thỏa khao khát đàn ông bấy lâu. Ai cũng lịch sự hào hoa với Hến.
Hến với thân liễu, chân cheo, bỗng một ngày thành “bộ sử ký dục tình” về đàn ông trong ủy ban để cánh chị em tra cứu hằng ngày.
***
“Con Hến có chửa rồi”. Chuyện được toàn bộ nhân viên ban ngành cơ quan huyện chuyền tai, thích thú…
Khi mẹ phát hiện Hến có thai thì đã khá muộn. Hến đến cơ quan với cái bụng lum lúp, bà chị kết nghĩa lôi vô phòng chỉ cái bụng, hỏi:
- Ai?
- Em hổng biết.
- Con này hay quá ta. Ai thì nói ra để chị nắm tóc cho.
Bà chị nghĩ Hến giấu. Bà chị liệt kê: Phó chủ tịch huyện phụ trách văn hóa, thể thao? Trưởng phòng tổ chức? Trưởng phòng địa chính? Trưởng đài phát thanh?...  Hến đều lắc đầu. Hến không chửa hoang, Hến chửa có địa chỉ ngay trong cơ quan này. Bà chị dữ dằn la lối.
Cái bụng Hến lớn từng ngày như cái án treo lơ lửng trên đầu các quan huyện. Hến đủng đỉnh mang cái bụng vừa xinh đẹp vừa khiêu khích vừa dọa nạt. Nhờ thế, các quan dạo này rất nhã nhặn với cấp dưới, lại chí tình với bà con có việc đến hầu cửa quan.
Một bà già không ở được với con, tới ủy ban năm hồi mười hịch xin cất cái nhà trên vườn rau mãi không được, bèn gặp Hến, Hến dẫn đến trưởng phòng địa chính ký đơn cái rẹt, xong.
Suốt thời gian Hến mang thai, dân đồn Hến đang làm cò, cứ tới gặp con Hến thì chuyện gì cũng xong. Tội tình chưa lộ làm các quan bỗng thiện tính, hầu mong sự vớt vát cảm thông.
Phải chi có năm bảy con Hến vậy cho dân nhờ. Cái thời chửa hoang bị cạo đầu bôi vôi, bị thả song làm nhục... đã xa rồi, Hến có biết?
Hến đến cơ quan chẳng phải làm gì ngoài chơi games, nghe nhạc. Lâu lâu Hến ra khỏi phòng, thong thả chu du toàn bộ tòa nhà làm việc đồ sộ nguy nga của ủy ban huyện, hiên ngang như bà lớn, xinh đẹp như nữ thần. Ai thấy Hến cũng gật đầu chào, cười tươi.
Cái bụng Hến kéo căng áo xống về phía trước, phía sau lộ cặp mông săn coóng. Phía trước dành cho cánh phụ nữ xoa: “Của ai đây?”. Phía sau dành cho những tay được phép lẫn vô phép vỗ yêu.
Đàn ông nào chưa kịp “chấm mút” cứ mong một ngày Hến chỉ mặt đặt tên chủ cái bụng bầu để mình có cơ leo ghế cao hơn khi kẻ kia phải rời cơ quan về đuổi gà cho vợ. Người đã lên giường với Hến bụng cứ giật thót, niềm nở lời chào. Hến cứ lẳng lặng nhìn chăm chăm, làm hồn vía các vị tẩu tán cả.
Hến bèn bỏ nhỏ vô tai:
- Em quyết định để đẻ.
- Tình Ly, có phải của anh không?
- Không của anh thì của ai? - Hến nguýt mắt, làm nũng.
- Chết anh rồi, hại anh rồi.
Các quan dấm dúi đưa tiền Hến sắm sửa, bồi bổ và để dành sinh con. Anh nào cũng lo sốt vó cái bụng Hến đang mang là con mình. Có người đưa Hến nguyên tháng lương rồi kiếm khoản khác bù vô. Lâu nay X cứ ngỡ Y mới là kẻ sẽ hất mình văng khỏi ghế, ai ngờ con Hến lại có quyền năng này. Nó chỉ cần chỉ vô bụng nói con ai thì kẻ đó tiêu tan sự nghiệp.
Nhưng Hến vẫn im lặng. Tay này cứ nghĩ chắc của tay kia, nếu không nó chịu để mình yên à? Ôi, sướng chỗ đó mà họa cũng chỗ đó.
Anh chàng kia kể lúc học hệ sinh sản của người, thầy giáo vẽ cái “cái đó” lên bảng theo mô phỏng của Bà chúa thơ Nôm: Phành ra ba góc da còn thiếu/ Khép lại đôi bên thịt vẫn thừa. Rồi thầy bảo bao nhiêu lúa thóc đổ vô đó, bao nhiêu tiền của đổ vô đó, nó nuốt hết. Sinh ra từ chỗ đó rồi sống chết cũng chỗ đó.
Mẹ Hến thấy hàng xóm cứ xầm xì chuyện con gái có chửa, sùng gan, chửi: “Cái đó của con tao, nó muốn cho ai thì cho, mắc gì đến các mụ”. Mẹ sẵn sàng cho tắt ngúm mọi “làn sóng FM” chgung quanh. Có bà mẹ dữ cũng yên lòng.
Hến sinh con vẫn được hưởng chế độ thai sản, ủng hộ phụ nữ làm mẹ đơn thân. Cơ quan cử người đi thăm, cử “tai mắt” dòm coi con của Hến giống ai.
Mẹ Hến tra hỏi thằng Cún là con đứa nào? Hến thở ra, lúc thì nghĩ nó con anh Q. chủ tịch, lúc thấy nó giống anh T. trưởng phòng văn hóa… Mà thôi, con không dám khẳng định đâu… Mẹ Hến chép miệng, người ta nói con của ai thì chỉ đàn bà mới biết, sao thế con? Hay con cứ chỉ đại một thằng để thằng Cún còn nhờ vả sau này?
Nhưng Hến không nỡ.
***
Hến còn ngâm thơ cho nhà thơ quèn, nhà thơ ưu tú và nhà thơ nhân dân từ huyện lên tỉnh. Hến thành hội viên hội văn học nghệ thuật, chẳng phải đơn trương gì ráo. Hàng năm đài phát thanh - truyền hình tổng kết, có mặt Hến. Báo tỉnh tổng kết, có mặt Hến. Hội văn học nghệ thuật tổ chức tham quan hay thực tế sáng tác, có mặt Hến…
Hến đẻ được đứa con, mọi bộ phận trên cơ thể bỗng mây mẩy, nở căng hoàn mỹ.
Sao nó không lấy tấm chồng cho ổn định? Cỡ nó kiếm anh trai tơ khó gì. Vậy mà không, Hến thích những tay có vợ. Những tay có vợ đẹp, vợ học cao, Hến càng ưa. Hến có cái khoái phá đám thiên hạ.
Làng xóm bảo mẹ nào con nấy. Mẹ Hến chẳng chấp, cứ ngầm cổ võ cho Hến trả thù giùm bà ngày xưa bị bọn đàn ông hắt hủi.
Hội văn nghệ mở trại sáng tác ở Tam Vịnh, Hến được mời theo đoàn làm thủ quỹ tạm nắm dạ dày “các vị chữ nghĩa”.
Theo phản xạ, loại có chữ lại hay quí nể kẻ giữ hầu bao, nên Hến thành nhân vật quan trọng. Các vị chữ nghĩa đang nhàn cư, Hến trở thành nhân tình ngủ mơ của các vị cách mỗi vách tường khách sạn.
Tam Vịnh đầu thu mây núi bồng bềnh quyện lấy nhau, lòng văn nghệ sĩ cũng bồng bềnh mơ mơ thực thực rất phù hợp cho sáng tác. Chủ tịch hội là trưởng đoàn, nhân lúc vắng người, bảo Hến:
- Hết đợt, Tình Ly ráng làm bài thơ nghen em.
- Em yêu thơ chứ hồi giờ có biết làm thơ đâu. Nhưng kể anh nghe nè, hồi học phổ thông năm nào em cũng mua vài tập thơ của mấy ông nhà thơ vô trường bán dạo đó.
Trưởng đoàn bẹo má Hến rồi vồ ôm, vuốt lưng Hến, ấm áp thơm tho:
- Em nói nghe dễ thương quá hà. Thôi khỏi lo, để anh làm thơ rồi ký tên em nhé.
Nói vậy chứ Hến cũng làm được bài thơ, thấy chẳng khó khăn gì:
            Gặp anh, gặp anh một chiều nắng hạ.
            Bên hiên nhà.
Quen anh, quen anh tình em như trái trứng cá.
Tròn căng.
            Mến anh, mến anh tình em như mây trời.
            Trắng nõn.
Thương anh, thương anh tình em như con gà mái.
Thiệt thà.
            Yêu anh, yêu anh tình em như trái phá.
            Sáng rực một góc trời.
            Ôi người ơi!
            Ôi tình ơi!
Trưởng đoàn nói bài thơ thuộc hạng khá, có cách tân, hợp logic nhưng cái chỗ “tình em như con gà mái” nghe hơi thô, anh sẽ sửa lại chỗ đó. Em có năng khiếu đấy. Và nếu tách mấy câu thơ hàng chẵn ra, ta có một bài thơ khác, tách các câu thơ hàng lẻ lại cũng một bài thơ khác. "Bên hiên nhà. Tròn căng. Trắng nõn. Thiệt thà. Sáng rực một góc trời. Ôi tình ơi!". Tuyệt. Nào, lại đây với anh nào, thương quá, đáng yêu quá…
Từ đó, Hến có thơ đăng lai rai trên tạp chí của hội. Hội còn tự hào có nữ nhà thơ xinh đẹp, luôn có mặt trong các buổi tiếp tân.
Hình như làm thơ là công việc dễ nhất, Hến nói.
***
Bịnh đậu mùa đang trở lại.
Hến vừa nghe tin ngày trước, ngày sau đã sốt, mụn bong bóng nổi lên, phải nhập viện. Người bị đậu mùa nhập viện cùng lúc với Hến, sau Hến, đều đã  lành lặn ra về. Riêng Hến mấy mụn đỏ cứ chảy nước hoài. Bệnh viện thử máu, cho biết do nhiễm HIV, nhân bệnh đậu mùa đã nhanh chóng chuyển sang AIDS.
Hến không kịp hoảng hốt. Chết ư, chết là thế nào? Hến còn mải nghĩ xem ai lây bịnh cho mình. Nhưng Hến có thai với ai còn chưa biết, làm sao biết ai đã lây HIV?
Bệnh viện nhờ công an địa phương vào cuộc truy xét, họ hỏi Hến quan hệ tình dục cùng những ai để “khoanh vùng”. Danh sách Hến khai dài cả trang giấy A4, Hến khai với tư thế của quan tòa chứ không phải thụt thò như bị cáo.
Tin rúng động cả huyện, cũng lắm kẻ hả hê. Kỳ này SIDA hàng loạt nhé.
Kẻ thạo tin còn bảo cả một nhóm quan văn nghệ trên tỉnh dính líu tới Hến.
Tin đến tai cán bộ. Ruột gan tuy tê điếng nhưng ngoài mặtlàm bộ tỉnh bơ: “Vậy à, Tình Ly bị AIDS à, tội chưa…”.
Khi còn một mình, cán bộ khép cửa phòng làm việc, cài chốt, tụt quần ra xem. Vẫn bình thường, không lẽ vầy mà sắp tiêu tán đường sao?
Từng nhóm rủ đi công tác đột xuất, lẻn sang tỉnh khác thử HIV.
Cán bộ đến cơ quan, người này ngó người kia dò xét, không biết thằng này dính AIDS chưa, trong bụng lại mở cờ.
Hến không kịp hình dung cái gì sau cái chết.
Bây giờ người ta chết đủ kiểu, chết vì AIDS chưa hẳn đã tệ.
Việc đầu tiên, mẹ Hến ra chợ không ai chào. Bà đi đến đâu, người ta chừa cả một luồng thông thoáng cho riêng bà.
Bà về kêu trời kêu đất, Hến ơi Hến ơi mẹ phải sống sao đây.
Tiếp - con trai Hến, trắng trẻo, xinh xắn, mập mạnh, vậy mà nhiều phụ huynh tới trường xin cho con mình chuyển sang lớp khác, cô giáo giải thích mãi họ mới chịu thôi.
Hến kiệt sức quá mau, người teo lại như que củi, da trắng bệch.
Mẹ gặng: “Con nói cho mẹ biết thằng Cún con ai, nay mai còn để lá rụng về cội”.
Hến ràn rụa nước mắt: “Thôi mẹ, nó là con của riêng con, mẹ cứ nuôi nó giùm con. Nó là trai, mẹ khỏi lo bị đàn ông dụ tình…”.
Vậy là Hến đi, nhẹ nhàng, không có người tình nào đủ gan đến tiễn.