Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Ba, 11 tháng 6, 2019

Ba bài thơ chưa xuất bản của Tô Thùy Yên

Bài thơ không có tựa đề

Anh nghe như có quanh đây muôn nghìn cánh cửa

Nhanh thật nhanh

Mở toang cùng một lúc

Ánh sáng ùa tràn

Ánh sáng âm vang

Như đến tự thiên đường nghe nói có

Em bổi hổi nhận ra anh, sững lặng hồi lâu và rồi

Khóc rạng rỡ

Thế giới bặt im

Hướng nhìn em ngưỡng mộ

Thời gian loang loáng vào ra cửa kiếng múi xoay tròn

Thời gian tất bật lên xuống cầu thang xoáy mải miết

Thời gian

Thời gian

Thời gian lặng thầm khuân đặt trước đôi ta

Tấm bảng đồng chói rạng

Vỗ sâu lời hẹn ước thốt lên từ một kiếp xa xăm

Em bổi hổi nhận ra anh

Bao giờ người nữ cũng chờ đợi

Bao giờ người nam cũng quay về

Không thể nào khác được

Hãy đinh ninh có một tình yêu đủ với một đời người

Một tình yêu thay được mọi thiếu thốn

Dù bao nhiêu lần dời đổi tủ giường

Bao nhiêu lần chết đi và tái sinh

Em đã chẳng từng nghe

Cát bụi òa lên thăm thẳm nỗi buồn thương không định tính

Khi giữa dòng đời tán tụ ngược xuôi

Chợt có tiếng một người gọi vội một người

Không biết phải mình không?

Em khóc một thời cách biệt

Em khóc một lần trùng phùng

Khóc rạng rỡ

Khóc như để dỗ mình

Khóc cho rã tan đời không hối tiếc

Khóc chừng rung động cả thiêng liêng

Khóc trong phòng, khóc ngoài phố

Khóc nơi đây hay khóc nơi nào?

Em cần chi lý tới

Khi mà em phải khóc, khóc không hay

Những dòng lệ chừng chẳng của riêng em, chẳng của riêng anh

Những dòng lệ của bao nhiêu kiếp phù sinh cùng tụ hội

Ta gặp nhau, gặp lại nhau rồi

Cũng có lúc thời gian thật khả ái

Mang trả ta chút ít những hao mòn

Lâu đời quá đến không còn dám nhớ

Em nhận ra anh, anh nhận ra em

Giữa bao nhiêu khuôn mặt nhạt nhòa hiện biến hiện.

Công việc rộn ràng

Điện thoại tới tấp…

Em nhận ra anh, anh nhận ra em

Bàng hoàng hai hạt cát

Từng rời xa bay dạt suốt thiên thu

Mịt mùng vô vọng.

Em nhận ra anh, anh nhận ra em

Ta không còn thường nhật nữa…

Những đóa hoa vờn bay nhởn nhơ

Những trang giấy thành chim thành bướm

Ô đủ bốn mùa về vui dung nhan em

Như một cõi đất trời không giới hạn

Mà anh đã một mình ủ rũ đi qua

Mong tìm gặp chân hình anh thất lạc.

Ôi dung nhan em, khuôn mặt khác của hồn anh

Một khuôn mặt không ai ngoài biết được

Anh nhìn vào, nước mắt tự nhiên tuôn

Vỡ tất cả những gì không thổ lộ.

Em yêu anh đằm thắm xót xa

Như bàn tay nào rất đỗi dịu dàng của người em gái nhỏ

Mơn phủi ngực áo anh bám thảm bụi đường xa

Vuốt gỡ mặt mày anh dính buồn gió cõi lộng

Em yêu anh đằm thắm xót xa

Tưởng tượng anh còm cõi vác âm thầm

Từng ấy nhọc nhằn

Đi chân đất băng qua miền đá chởm.

Em yêu anh đằm thắm xót xa

Như lượn sóng vỗ về bãi cát cháy

Như đầu cây quặn gió đêm trăng suông

Như hạnh phúc của những người tình gặp gỡ muộn

Anh yêu em dịu dàng buồn bã

Luyến tiếc thay em từng mất mát khôn nguôi

Từng mất mát giữa muôn trùng gió cát

Thuở em còn lặn lội kiếm tìm anh.

Anh yêu em dịu dàng buồn bã

Như chỉ cốt bù đền

Những gì em thiếu vắng

Bù đền cho kịp trước ngày mai

Anh yêu em dịu dàng buồn bã

Như hoặc em, hoặc anh không còn nữa trên đời…

Biển bất định

Gió suy kiệt ngoài quãng trống xa xôi.

Anh hối hả đốt hực tim anh

Như đốt củi còn xanh

Cháy rên rỉ và ứa ràn nước mắt.

Đôi khi ta phải đốt tim mình

Để biết ta còn một thứ gì cũng đáng kể

Bằng vào nỗi đớn đau

Sừng sững khí phách.

Đôi khi ta phải vượt những vành đai trắng của thường tình

Vây chật đời người

Đến một miền không thuộc đất

Như những cặp tình nhân của Chagall.

Đôi khi ta phải tin

Không cần hỏi đúng sai

Rằng mỗi người yêu chỉ một lần

Như sống chết.

Nhớ hôm trước anh ra ngoài bãi sụp

Nhìn dòng sông đã chuyển lòng xưa

Tiện mắt, nhìn luôn con nước mới

Khóc mê man, mong hả nhục nhằn

Không hả được.

Sao em còn ra đó tìm anh

Lay anh dậy

Rủ anh về

Đạp vô thường đổ nát mà đi

Ngắt cho em một cành bông cỏ ngoài tầm

Ứa nước mắt

Tiên cảm ngày chiếc võng treo không

Ấm trà để nguội

Lối đi rêu

Hoa mận rụng rồi đến trái mận rụng.

Trang sách nào anh đọc cho em nghe

Trang sách đó thuộc về em

Dẫu có như chiếc áo lỗi thời

Quẳng bỏ được

Cũng mong em gấp đó để dành

Mai kia còn giở lại

Đọc một mình bên ánh lửa tàn đông

Nghe như chính thiên thu nào nhắc nhở

Về đôi điều em chẳng nỡ quên đi.

Anh yêu em thuần khiết thẩn thơ

Như đứa bé đầu vần vụ mộng

Yêu qua truyền thuyết một khu rừng

Suốt tuổi nhỏ hằng mơ ước đến…

Khi lớn lên có dịp lại không vào

E chỉ gặp toàn cây lá lan man

Như quyển sách mà mình quá tuổi đọc.

Anh yêu em, đứng cách khoảng mà yêu

Yêu mãi mãi

Và chân hình anh mãi mãi ở đằng xa

Thấy loáng thoáng như tiền thân mang máng nhớ.

Anh yêu em không màng đến chia lìa

Đây hay đó cũng đều như thế cả.

Thời gian

Thời gian

Chúng ta chỉ còn cần một chút nữa kiên trì

Rồi tấm bảng đồng kia sẽ được cất về một kiếp khác.

6.1993


Ngoài cõi võ vàng

Còn được lần nào trông thấy nhau

Coi như lần đó là sau cùng

Thống thiết yêu nhau

Ứa lệ như con thú nào sắp sửa chết

Ứa lệ bất ngờ

Sau cả một đời không biết khóc.

Anh ngồi nán lại đây

Bất chấp chính mình

Đau điếng những chấn động cuồng điên xé rọc

Của một cuộc sống nào khốc liệt miên man

Mà anh đã lánh bỏ

Từ lâu

Và lánh bỏ như không…

Đôi khi người ta phải quyết liệt

Tàn nhẫn lạnh với mình để được còn mình

Nhất là ở một tuổi nào thật bất trắc

Chẳng hạn tuổi trung niên.

Anh ngồi nán lại đây

Coi như lần đó là sau cùng

Thống thiết yêu em

Vô vọng như người đã tắt tiếng.

Hẳn là trông anh không giống anh

Không giống mảy may anh

Dẫu là anh qua một bản sao nào rất bất hạnh

Nhòe run với thời gian.

Anh ngồi nán lại đây

Sau hơn một lần toan đứng dậy

Kéo cao cổ áo, nhìn ra ngoài

Ngán ngẩm

Như những tàn cổ thụ tơi bời

Lưu cữu gió

Anh nghe mình mê mỏi rã rời

Nỗi chết lan đi

Tình yêu lan đi

Khắp cùng

Khắp cùng…

Thăm thẳm tuyệt âm hao

Anh nghe mình khốn đốn quằn quại

Như người bị mộc đè

Ú ớ cựa quẫy

Trong trùng điệp lưới của đêm khuya.

Anh nghe mình khốn đốn quằn quại

Như miền đất giao tranh

Giữa những binh đoàn nội chiến

Là những ta phân thân.

Anh thèm được nghỉ yên

Như mái chùa duỗi xoãi

Ẩn hiện giữa lùm xanh.

Anh thèm được loãng tan

Như hồi chuông đuối vọng

Cùng tận nỗi hư không.

Anh thèm được thả trôi

Như làn tóc thong dong

Xuôi triền lưng mượt rợi.

Anh thèm được ru dỗ

Trên ngày tháng đong đưa

Như gió rừng tao ngộ.

Anh ngồi nán lại đây

Để rồi cuối cùng cũng đứng dậy

Xế buổi trưa nào

Tắt buổi chiều nào

Thời gian rụng rời tiếng giã biệt

Chén trà đã cạn

Câu chuyện chưa lưng…

Mịt mùng đốm lửa ngoài muôn trùng

Gió ngất bạt…

Ngày mai

Ngày mai cũng sẽ là một ngày

Nhưng là một ngày rất đỗi khác…

Nỗi nhớ thương gầy guộc hắt hiu

Hơ qua lòng lạnh lẽo

Liệu còn ai hỏi ai về ai trước kia

Ngày mai, ngày mai

Gã du mục lùa chăn đàn mộng mị

Trải kiếp lang thang ngoài cõi võ vàng

Đã tuyệt dạng giữa hằng hà điểm ẩn dụ.

Anh ngồi nán lại đây

Để rồi cuối cùng cũng đứng dậy

Ôi tình yêu

Cuộc đối thoại không cùng

Giữa đá tảng

Dầu dãi những thiên niên.

7.1993


Những mẩu giấy rời

Rồi anh sẽ phải cố quên đi

Tất cả những gì anh bỏ lại…

Hành lý của anh đơn giản nhẹ nhàng

Nhưng anh biết rõ ràng không phải vậy.

Ôi nội xác thân tàn rạc này thôi

Cũng đã khó lòng mang chuyển xuể

Trên những nẻo đường biết trước sẽ chông chênh…

Ờ, để phỉnh mình anh sẽ hát

Em yên tâm.

Anh sẽ hát

Dẫu có là ngây dại thế nào

Anh cũng hát

Để mình còn nghe thấy tiếng mình

May đỡ lẻ loi chăng?

Anh sẽ hát

Cho những niềm tấm tức

Xô lớn cửa đi ra.

Và anh tán thưởng anh

Bằng những dòng nước mắt khôn cầm

Khô cứng má mình như máu chết.

Anh sẽ hát

Trên đường đi, ở những trạm dừng

Hát đến tan hồn

Đến kiệt máu

Trôi mình

Hát đến bao giờ phải quỵ ngã

Chừng cũng còn tiếng hát nuối môi xanh

Như một nỗi ta thừa không đành siêu tán trọn

Ờ, anh sẽ phải cố quên đi

Bao nhiêu là hận tủi trong đời

Để còn sống sót nốt

Như cỏ buồn cầm cự tiết trời đông.

Anh phải cố quên đi

Tất cả những gì anh bỏ lại…

Xứ sở tan thương nghiệt ngã đói nghèo

Người sống nhẹ dần

Rớt rớt bớt những phần đáng kể nhất

Ôi đứa bé bơ vơ lạc giữa ngã tư đường

Xe cộ băng băng

Khóc khiếp sợ

Không thấy ai dừng lại hỏi han.

Và quá khứ rữa tan sinh sôi dòi bọ…

Không còn ai làm gì được nữa cho ai

Không còn ai làm gì được nữa cho mình

Và em thảm sầu tóc rũ rượi

Xõa rộng buổi chiều nhanh.

Anh ngồi đó tưởng như mình chẳng có

Nghe mơ hồ mấy tiếng gằn khan

Có lẽ của thời gian đi ngang màn cửa sổ.

Anh đứng lên

Như núi nhấc mình

Chẳng thốt được cả lời nghiêm trọng cổ :

Anh yêu em.

Anh phải cố quên đi

Tất cả những gì anh bỏ lại…

Nào chiến tranh

Nào tù rạc

Nào lưu vong

Nào những lần trượt lỡ

Nào những cuộc tình duyên…

Từng ấy thứ

Chất lên một đời người

Kể cũng là quá đáng.

Một đời người như vệt sao băng

Không kịp thốt lên lời ước nguyện.

Anh phải cố quên đi

Những ám ảnh oan cừu quần quẫy

Như những hồn mang sông rạch vòng vo

Trong một đầm lầy vô vọng thoát.

Ai cố cựu ngồi bên giếng sụp

Đỏ mắt chờ trông

Nghe đời cũng cạn.

Ai trầm luân mộng nẻo hương quan

Lửa tàn gió thốc

Dở giấc hoang mang.

Trời đất, sao đời đến nỗi vậy?

Ta xót thương người hẳn cũng như ta

Căng kéo dài đêm không ngủ được

Nằm bẻ đốt tay suông

Nghe gió xé về những mảng rách rạt rào

Tiếng gọi xa xăm

Ngoài khung cửa tối tăm thiên cổ.

Ta xót thương người cũng cố quên đi

Biết mấy nỗi niềm vẫn nhớ dính

Ô, con tắc kè chợt tỉnh giấc tồn sinh

Kêu mấy tiếng u minh buồn bã.

Cứ gì đến bây giờ, mãi đến bây giờ

Đời mới muộn màng ư?

Rồi anh sẽ phải cố quên đi

Tất cả những gì anh bỏ lại…

Ôi những mẩu giấy rời

Rứt ra từ nhiều quyển sách cũ

Khác tên nhau

Như câu chuyện quàng xiên của một người lú lẫn.

Rồi anh sẽ phải cố quên đi

Quên đi như giấc ngủ nào đen tuyền

Không hề lợn cợn mộng.

13.7.1993

image