Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatoly Gavrilov
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Phương Liên
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Công Lê Huy
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Siemens
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Han Dang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Poniewozik
- James Stavridis
- Janos Kornai
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Kate Chopin
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Ngọc
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Quang Vũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyễn-hòa-Trước
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Palmer
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter Hansen
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thành Hưng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Mạnh Quỳnh
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Đức
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sạn chữ
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Taras Shevchenko
- Tăng Quang
- Tâm An
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Anh Hùng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
Thế giới mới tươi đẹp (kỳ 4)
Aldous Huxley
Hiếu Tân dịch
Chương Bảy
NÚI MẶT BÀN (mesa) giống như một con tàu trong một eo biển lặng gió bụi hung hung đỏ. Dòng kênh bị thương giữa hai bờ vách đá dựng đứng, và từ vách này sang vách kia một vệt xanh chạy xuyên qua thung lũng – con sông và những cánh đồng của nó. Trên mũi của con tàu đó tại tâm của eo, và dường như là một bộ phận của nó, trên phần địa hình nhô lên của đá trần có dáng dấp rõ ràng, là bản (pueblo) Malpais. Khối nọ chồng lên khối kia, mỗi tầng trên nhỏ hơn tầng dưới, và những ngôi nhà cao giống như những kim tự tháp nhiều bậc và cụt vươn lên trời xanh. Dưới chân chúng là những toà nhà thấp rời rạc, những bức tường đan chéo nhau; và trên ba mặt những vách đứng lao thẳng xuống đồng bằng. Vài cột khói bay lên thẳng đứng và mất hút trong bầu không khí lặng gió.
“Kỳ cục", Lenina nói. “Kỳ cục quá", là lời lên án bình thường của cô. “Tôi không thích. Tôi không thích con người đó". Cô chỉ tay vào người da đỏ dẫn đường được giao đưa họ đến bản. Tình cảm của cô rõ ràng được đáp lại; chính cái lưng của người ấy, đi trước bọn họ, thù địch, khinh bỉ một cách sưng sỉa.
“Ngoài ra", cô hạ giọng, “nó bốc mùi".
Bernard không có ý định phủ định điều ấy. Họ tiếp tục bước đi.
Bỗng nhiên dường như toàn bộ bầu không khí trở nên sống động và đập thình thịch, thình thịch với chuyển động không mệt mỏi của dòng máu. Ở trên đó, Malpais, trống đang nổi. Những bàn chân của họ cảm thấy như rơi theo nhịp của trái tim bí ẩn đó; chúng làm cho họ bước gấp gáp. Con đường dẫn họ đến chân vách đá dựng đứng. Các mặt của con tàu núi mặt bàn vươn lên như ngọn tháp phía trên họ, ba trăm foot tới mép tàu.
“Giá mà chúng ta có thể đưa máy bay đến đây", Lenina nói, bực bội nhìn lên khoảng không lơ lửng trên vách đá. “Em ghét đi bộ. Người ta thấy mình thật nhỏ bé khi đứng dưới chân một quả núi".
Họ bước đi tìm lối đi trong bóng rợp của núi, vòng quanh một chỗ nhô ra, và kìa, một hẻm núi bị nước bào mòn, là con đường đi lên chiếc thang đồng hành. Họ leo lên. Đó là một lối đi rất dốc trườn dich dăc từ bên này sang bên kia rãnh nước. Đôi khi nhịp trống gần như không nghe thấy, có những lúc dường như chúng chỉ đánh quanh một góc ấy.
Khi họ leo lên được nửa đường, một con đại bàng bay qua gần họ đến mức gió từ cánh của nó thổi rát mặt họ. Trong một khe nứt của đá có một đống xương. Nó gây một cảm giác khó chịu ngột ngạt, và người da đỏ bốc mùi càng lúc càng nặng. Cuối cùng họ ra khỏi khe núi bước ra trước ánh nắng chan hoà. Đính núi mặt bàn là một khoang đá phẳng lì.
“Giống như tháp Charing-T” Lenina bình luận. Nhưng cô chẳng được thích thú lâu với phát hiện của mình về sự giống nhau ấy. Những tiếng dậm chân nhip nhàng khiến họ quay đầu nhìn lại. Hai người da đỏ đang trên đường chạy đến, để trần từ cổ họng xuống đến rốn, những thân mình nâu đen sơn những vạch trắng (“giống như những sân tennis bằng nhựa đường”, sau này Lenina giải thích) mặt họ trông hoang dại không giống người, bôi vẽ lem nhem màu đỏ tươi, đen và son. Mớ tóc đen của họ quấn lông cáo và flannel đỏ. Những áo choàng không tay bằng lông gà tây rung rinh trên vai họ; những mũ miện khổng lồ bằng lông vũ xoè ra lòe loẹt quanh đầu. Mỗi bước đi những vòng bạc kêu leng keng, những vòng cổ nặng nề bằng chuỗi xương hoặc ngọc lam kêu lách cách.
Họ đến không nói một lời, lặng lẽ chạy trong những đôi giày da hươu thuộc. Một trong hai người mang một chiếc chổi lông, người kia mang trong hai tay cái gì nhìn xa giống như ba hay bốn sợi dây thừng. Một trong những dây thừng ấy đang quằn quại, và bỗng nhiên Lenina thấy chúng là những con rắn.
Những người ấy đến mỗi lúc một gần, những con mắt tối xẫm của họ nhìn cô; nhưng không có một dấu hiệu nào nhận biết, một dấu hiệu nhỏ nhất nào rằng họ đã trông thấy cô và nhận ra sự tồn tại của cô. Con rắn lúc trước quằn quại giờ lại rủ thõng xuống như những con khác. Những người ấy đi qua.
Tôi không thích", Lenina nói. “Tôi không thích cái này".
Cô còn ít thích hơn những gì đang đợi cô ở cổng làng, nơi người dẫn đường bỏ họ lại trong khi hắn đi vào bên trong nhận lệnh. Trước hết là bùn đất, những đống rác, bụi bặm, những con chó, ruồi nhặng. Mặt cô nhăn lại vì ghê tởm. Cô đưa mùi xoa lên bịt mũi.
“Nhưng làm sao họ có thể sống như thế này?” Cô bùng ra bằng một giọng hoài nghi công phẫn. (Không thể thế được.)
Bernard nhún vai một cách đầy triết lí. “Dù sao", gã nói “họ đã sống như thế này năm sáu ngàn năm nay. Bởi vậy tôi nghĩ bây giờ họ đã phải quen với nó".
“Nhưng tính sạch sẽ là gần với tính Ford” (tính thiêng liêng), cô khăng khăng.
“Đúng. Và văn minh là vô trùng", Bernard tiếp tục, kết luận bằng một giọng mỉa mai bài học trong khi ngủ thứ hai về vệ sinh thường thức. “Nhưng những người này chưa bao giờ nghe về Ford Của Chúng Ta, và họ chưa được khai hóa. Do đó vô ích nếu..".
“Ôi". Cô nắm chặt tay gã. “Trông kià".
Một người da đỏ gần như trần truồng đang chậm chạp từ nền đất cao tầng một của ngôi nhà bên cạnh leo xuống thang, từng bậc từng bậc một với sự thận trọng run rẩy của người cực kì già. Mặt ông ta hằn những vết nhăn sâu và đen, giống như chiếc mặt nạ bằng đá vỏ chai. Cái mồm móm không còn chiếc răng nào. Ở khóe môi và hai bên cằm, vài sợi lông dài gần như lóe trắng trên nền da tối. Mái tóc dài không được búi thả xuống thành những mớ xám xung quanh mặt lão. Thân lão còng và gầy trơ xương, gần như không có thịt. Lão xuống rất chậm, ngừng trên từng bậc trước khi liều xuống bậc khác.
“Có chuyện gì với ông ấy thế?” Lenina thì thầm. Mắt cô mở to vì sợ hãi và sửng sốt.
“Ông ấy già, có thế thôi". Bernard trả lời bằng giọng bất cẩn nhất. Gã quá hoảng hốt, nhưng cố làm ra vẻ thản nhiên.
“Già à? Nhưng mà Giám đốc cũng già, nhiều người già; họ không như thế".
“Đó là bởi vì chúng ta không cho phép họ như thế. Chúng ta giữ cho họ khỏi bệnh tật. Chúng ta giữ cho lưu trữ bên trong của họ cân bằng một cách nhân tạo ở mức cân bằng của tuổi trẻ. Chúng ta không cho phép tỉ lệ magnesium-calcium của họ rơi xuống dưới mức khi họ ba mươi tuổi. Chúng ta truyền máu trẻ cho họ. Chúng ta giữ cho sự trao đổi chất của họ thường xuyên được kích thích. Như vậy, tất nhiên họ sẽ trông không giống thế này. Một phần", gã nói thêm, “bởi vì phần lớn họ chết từ lâu trước khi đạt đến tuổi sinh học này. Trẻ nguyên vẹn cho đến sáu mươi, và sau đó, cạch một cái, kết thúc!”
Nhưng Lenina đâu có nghe. Cô đang nhìn người già ấy. Ông ta xuống chầm chậm, chầm chậm. Bàn chân ông ta chạm mặt đất. Ông ta quay người. Trong hốc mắt sâu hoắm, đôi mắt ông ta vẫn sáng lạ thường. Chúng nhìn cô một lúc lâu không có biểu hiện gì, không ngạc nhiên, như thể cô không hề có đó. Rồi chậm chạp, với cái lưng còng ông già tập tễnh bước qua bên họ và đi mất.
“Nhưng thật khủng khiếp", Lenina thầm thì. “Kinh tởm. Đáng lẽ chúng ta không nên đến đây". Cô thò tay vào túi lấy viên soma nhưng phát hiện ra rằng, do một đãng trí chưa từng có, cô đã bỏ lại lọ thuốc ở nhà nghỉ. Các túi của Bernard cũng rỗng.
Lenina bị bỏ lại đối mặt với nỗi khiếp sợ Malpais không ai giúp đỡ. Họ tới tấp kéo đến chật ních. Cảnh tượng hai người phụ nữ trẻ vạch vú cho con bú khiến cô đỏ mặt quay đi. Trong đời cô chưa bao giờ phải thấy cảnh khiếm nhã như thế. Và điều làm cho nó tồi tệ hơn, thay vì khéo léo phớt lờ nó đi, thì Bernard lại cứ bô bô bình luận về cái cảnh đẻ đái đáng phẫn nộ này. Vì lúc này hiệu quả của soma đã tan hết, gã xấu hổ về sự yếu đuối gã đã phô bày sáng nay ở khách sạn, gã tìm cách tỏ ra mạnh mẽ và ngang tàng.
“Một mối quan hệ thân thiết tuyệt vời biết bao", gã nói, cố tỏ ra táo tợn. “Và cái tình cảm nó sinh ra mới mãnh liệt làm sao. Tôi thường nghĩ có lẽ là một mất mát nếu người ta không có một người mẹ. Và có lẽ là một mất mát đối với cô nếu cô không được làm mẹ, Lenina ạ. Hãy tưởng tượng chính cô ngồi ở đây với đứa con của cô trong tay..".
“Bernard! Sao anh dám?” Một bả già toét mắt và da lở loét đi qua làm gián đoạn cơn phẫn nộ của cô.
“Chúng ta đi thôi", cô van nài. “Tôi không thích ở đây".
Nhưng đúng lúc này người dẫn đường quay trở lại và ra hiệu cho họ đi theo, dẫn họ xuống một con phố hẹp giữa các ngôi nhà. Họ đi vòng qua một góc. Một con chó chết nằm trên một đống rác; một người đàn bà bướu cổ đang bắt chấy cho đứa con gái nhỏ. Người dẫn đường dừng dưới chân một cái thang, giơ tay thẳng lên, rồi phóng bàn tay ngang ra phía trước. Họ làm theo mệnh lệnh câm của hắn, trèo lên thang và bước qua cửa, dẫn vào một căn buồng hẹp, hơi tối và có mùi khói và mùi mỡ đang nấu, mùi quần áo lâu không giặt. Ở đầu kia của căn buồng là một cửa khác, qua nó một vệt nắng và tiếng trống ồn ào, rất to và rất gần, tràn vào.
Họ bước qua ngưỡng cửa và thấy mình đang đứng trên một khoảng đất rộng. Bên dưới họ, bị những ngôi nhà cao bao bọc, là quảng trường của làng, chen chúc những người da đỏ. Những lớp phủ sáng, những lông chim trên tóc đen, những tia sáng của ngọc lam, những da ngăm đen loáng lên vì nhiệt. Lenina lại lấy mùi xoa bịt mũi. Trong khoảng trống ở giữa quảng trường là hai bệ hình tròn đất nện, rõ ràng là mái che của những căn buồng ngầm dưới đất; vì ở tâm của mỗi nền là một cửa hầm, có chiếc thang thò ra từ khoảng tối bên dưới. Một tiếng sáo ngầm từ dưới đất bay lên và gần như lọt thỏm trong tiếng trống đều đều dai dẳng tàn nhẫn.
Lenina thích tiếng trống. Nhắm mắt và thả hồn theo tiếng sấm êm êm đều đều ấy, để cho nó càng lúc càng tràn ngập hoàn toàn tâm trí cô, cho đến khi không còn gì trên thế giới này ngoài nhịp đập trầm sâu ấy. Nó nhắc cô về tiếng ồn tổng hợp được làm ra tại nghi lễ Đoàn kết ngày hội Ford. “Ăn chơi thả cửa” . ("Orgy-porgy") cô thì thầm với mình. Những tiếng trống này cũng đánh lên cùng một nhịp điệu ấy.
Có tiếng hát đột ngột cất lên làm giật mình - hàng trăm giọng đàn ông gào lên dữ dội trong hợp xướng kim loại cục cằn. Một vài nốt và quãng lặng dài, cái im lặng chứa chất dông tố của tiếng trống, rồi một tiếng đinh tai, hí lên bằng giọng kim của nữ đáp lại. Rồi lại tiếng trống; và một lần nữa giọng trầm sâu hoang dại của cánh đàn ông khẳng định tính đàn ông của mình.
Kì quặc – đúng. Nơi này thật kì quặc, âm nhạc cũng vậy, quần áo và những bướu cổ cũng vậy và những bệnh ngoài da và những người già. Nhưng bản thân màn biểu diễn này – trong đó không có cái gì đặc biệt kì quặc.
“Nó gợi tôi nhớ đến bài hát Cộng đồng của những đẳng cấp thấp” cô nói với Bernard. Vì bỗng nhiên từ những căn buồng hình tròn ngầm dưới đất một bầy yêu ma quỉ quái hiện hình.
Nhưng chỉ một chút sau nó gợi cô nhớ đến một chức năng ít vô hại hơn nhiều. Đeo những mặt nạ gớm ghiếc hoặc vẽ giống mặt người, họ đi ra trong một điệu nhảy tập tễnh vòng quanh quảng trường, hết vòng này đến vòng khác, vừa nhảy vừa hát, mỗi lần nhanh hơn một chút; tiếng trống thay đổi và nhịp nhanh hơn, thành ra giống như nhịp mạch của người sốt trong các lỗ tai; và đám đông bắt đầu hát cùng những người đang nhảy múa, càng lúc càng to hơn; và một người đàn bà đầu tiên thét lên, rồi người khác và người khác, như thể đang bị chọc tiết; rồi bỗng dưng người thủ lãnh của đoàn múa bùng ra khỏi hàng, chạy về phía một chiếc hòm gỗ ở một đầu quảng trường, nâng nắp lên và lôi ra một cặp rắn đen. Tiếng la hét dữ dội bật lên từ đám đông, những người đang nhảy múa chạy về phía ông ta và giơ bàn tay ra. Ông ta quẳng con rắn cho người chạy đến đầu tiên, rồi khoắng tay vào hòm lấy thêm. Mỗi lúc một nhiều, những con rắn đen, nâu, lốm đốm, ông ta quẳng chúng ra. Rồi sau đó điệu nhảy lại tiếp tục theo một nhịp điệu khác. Họ nhảy vòng tròn với những con rắn trong tay, uốn lượn như rắn, với chuyển động nhấp nhô mềm mại của đầu gối và hông. Lượn tròn lượn tròn. Người thủ lĩnh ra hiệu, và hết con này đến con khác, tất cả rắn được ném vào giữa quảng trường; một ông già từ dưới đất chui lên rắc bột ngô cho chúng, và từ một cửa hầm khác một phụ nữ chui lên rắc nước từ một cái vò màu đen lên chúng. Rồi người phụ nữ giơ tay lên và tiếp theo là im lặng tuyệt đối trong ngạc nhiên và kinh hãi. Trống ngừng đập, sự sống dường như đi đến kết thúc. Ông già chỉ vào hai lỗ cửa dẫn xuống thế giới ngầm đưới đất. Và chầm chậm, được nâng lên bằng những bàn tay vô hình từ bên dưới, từ một lỗ cửa hiện ra hình vẽ một con đại bàng, và từ một lỗ cửa khác, là hình một người đàn ông, trần truồng, và bị đóng đinh vào thập giá.
Hai hình treo ở đó, dường như tự đứng được, như thể đang nhìn. Ông già vỗ tay. Một cậu trai khoảng mười tám, mình trần, dưới đóng khố bằng vải bông trắng, từ đám đông bước ra đứng trước ông, hai tay khoanh trước ngực, đầu cúi xuống. Ông già làm dấu chữ thập lên cậu và quay đi. Cậu trai trẻ bắt đầu bước chầm chậm quanh đống rắn đang quằn quại. Cậu vừa đi hết vòng đầu và một nửa vòng thứ hai thì trong số những người đang nhảy múa, một người đàn ông cao đeo mặt nạ chó sói và nắm trong tay chiếc roi bện bằng da, tiến về phía cậu. Cậu trai tiếp tục đi như không nhận ra sự có mặt của người này. Người chó sói vung roi, một thoáng chờ đợi dài lâu, tiếng vút của chiếc roi và âm thanh của nó quật vào da thịt. Cơ thể cậu trai rung lên, nhưng cậu im lặng tiếp tục bước đi những bước chân chậm chạp, đều đặn như trước. Người chó sói lại đánh, đánh nữa, và mỗi cú đánh ban đầu là tiếng thở hổn hển, sau một tiếng rên sâu nổi lên từ trong đám đông. Cậu trai bước đi. Hai vòng, ba vòng, bốn vòng. Máu chảy. Vòng thứ năm, thứ sáu. Lenina bỗng lấy tay bưng mặt và khóc nức nở. “Ôi, ngăn họ lại, ngăn họ lại!” cô van nài. Nhưng ngọn roi vẫn quất xuống, quất xuống không thương xót. Bẩy vòng. Bất thình lình cậu trai loạng choạng, và, không một tiếng động, ngã sấp mặt xuống đất. Cúi xuống người cậu này, ông già dùng một chiếc lông chim trắng dài quết vào lưng cậu, đỏ lòm, giơ nó lên một lát cho mọi người nhìn, rồi ve vẩy nó ba lần bên trên đống rắn. Mấy giọt rớt xuống, rồi bỗng nhiên tiếng trống lại nổi lên, thành một cơn hoảng loạn những âm thanh hối hả; rồi một tiếng hét ghê người. Những người nhảy múa lao lên, nhặt những con rắn và chạy ra khỏi quảng trường. Đàn ông, đàn bà, trẻ con, cả đám đông chạy theo họ. Một phút sau quảng trường trống rỗng, chỉ có cậu trai ở lại, nằm sõng soài nơi cậu ngã xuống, hoàn toàn bất động. Ba bà già từ một ngôi nhà đi ra, nặng nhọc nâng cậu dậy và khiêng vào. Con đại bàng và người đàn ông trên thập giá canh giữ một lúc, trên bản trống rỗng, rồi, như thể đã xem đủ, từ từ tụt xuống dưới cửa sập, biến mất vào âm ti.
Lenina vẫn thổn thức. “Quá kinh khủng", cô cứ lặp đi lặp lại, và mọi an ủi của Bernard đều vô hiệu. “Quá kinh khủng! máu me!” cô rùng mình. “Ôi, tôi muốn có soma".
Phòng trong có tiếng bước chân.
Lenina không động đậy, chỉ ngồi úp mặt vào lòng bàn tay, nhắm nghiền mắt, Chỉ có Bernard đi loanh quanh.
Một người đàn ông trẻ mặc quần áo người da đỏ, nhưng mớ tóc bện của anh ta màu rơm, mắt xanh xám, da anh ta là da trắng, màu đồng thiếc.
“Hê-lô! Chào buổi sáng!” người lạ mặt nói một thứ tiếng Anh không lỗi nhưng kì quặc. “Các vị là người văn minh phải không? Các vị đến từ Nơi Khác, bên ngoài Khu Bảo tồn phải không?”
“Ai thế này...?” Bernard mở đầu một cách ngạc nhiên.
Người đàn ông trẻ thở dài và lắc đầu. “Một người bất hạnh nhất". Và, chỉ vào vết máu ở trung tâm quảng trường, “Các vị có nhìn thấy cái vết ghê tởm này không?”[1] anh ta hỏi bằng giọng run lên vì xúc động.
“Một gram tốt hơn một lời nguyền rủa". Lenina nó một cách máy móc từ sau bàn tay cô. “Ước gì tôi có soma".
“Đáng lẽ tôi nên ở đây lúc đó", người đàn ông trẻ tiếp tục. “Tại sao họ không lấy tôi làm người hi sinh? Tôi đã chạy quanh được mười, mười hai, mười lăm vòng. Palowhtiwa chỉ được có bẩy vòng. Tôi có thể đổ máu gấp hai lần. Cả đám đông nhìn thấy máu hồng tươi".[2] Anh ta vung tay trong một cử chỉ hoang tàng; rồi chán chường, để họ lại thất vọng. “Nhưng họ không để tôi làm. Họ ghét tôi vì mầu da của tôi. Luôn luôn cứ là như thế. Lúc nào cũng thế". Nước mắt trào ra, anh ta xấu hổ bỏ đi.
Kinh ngạc làm Lenina quên việc mất soma. Cô buông tay khỏi mặt, và lần đầu tiên nhìn người trẻ tuổi. “Anh định nói rằng anh muốn bị đánh bằng cây roi ấy?” Vẫn quay mặt phía khác, người đàn ông ra dấu hiệu xác nhận. “Vì bản làng – để trời mưa xuống và ngô mọc lên. Và để cầu Pokong và Jesus. Và khi đó chứng tỏ tôi có thể chịu đau mà không kêu. Vâng". Và giọng anh ta bỗng mang một âm hưởng mới, anh ta quay người ngạo nghễ nhún vai, một cái hất cằm ngạo nghễ, thách thức “để chứng tỏ tôi là một con người...Ôi!” Anh ta thở hổn hển rồi im lặng, ngáp. Lần đầu tiên trong đời anh ta thấy một khuôn mặt cô gái mà má không đánh màu da chó hoặc sôcôla, tóc thì màu nâu vàng và lượn sóng tự nhiên, còn vẻ mặt thì toát ra mối quan tâm nhân hậu (chuyện lạ!).
Lenina mỉm cười với anh ta, một chàng trai trông dễ ưa, cô nghĩ, và một thân hình thật đẹp. Máu chảy rần rật lên mặt người trai trẻ; anh ta cụp mắt xuống, ngước lên lần nữa thấy cô vẫn mỉm cười, và phải cố sức lắm mới quay mặt đi được để giả vờ nhìn thật chăm chú vào một vật gì đó ở bên kia quảng trường.
Những câu hỏi của Bernard làm chệch hướng. Ai? Thế nào? Khi nào? Từ đâu? Dán mắt lên mặt Bernard, người đàn ông trẻ tuổi cố tự giải thích (anh ta khao khát một cách đắm đuối được thấy Lenina mỉm cười đến mức không dám nhìn cô). Linda và anh ta – Linda là tên mẹ anh ta (tiếng “mẹ” nói ra khiến Lenina trông rất khó chịu)- là người lạ trong Khu Bảo tồn này. Linda đến từ Nơi Khác cách đây đã lâu, từ trước khi sinh ra anh, cùng với một người đàn ông là cha của anh. (Bernard vểnh tai lên nghe). Bà đã đi bộ một mình trong vùng núi non này đến đó trên miền Bắc, đã ngã xuống dốc và bị thương ở đầu. (Tiếp tục đi, tiếp tục đi, Bernard nói một cách kích động.) Những người thợ săn ở Malpais tìm thấy bà và mang bà về bản. Còn người đàn ông là cha của anh, Linda không bao giờ gặp lại ông ta nữa. Tên ông là Tomakin. (Vâng, Thomas là tên thánh của G.Đ.L.Â.) Chắc ông ấy đã bay đi rồi, bay về Nơi Khác, nơi không có bà; một người đàn ông không tốt, không tử tế, không có tình. “Và thế là tôi sinh ra ở Malpais", anh kết luận, “ở Malpais", và lắc đầu.
Ngôi nhà nhỏ ở ngoài rìa bản mới dơ dáy, bẩn thỉu làm sao! Một khoảng không đầy bụi đất và rác rưởi ngăn cách nó với làng. Hai con chó đói đánh hơi một cách tục tằn trong đống rác trước cửa. Bên trong, khi họ đi vào, chạng vạng, thối um, và đầy ruồi nhặng. “Linda!” người trai trẻ gọi.
Từ phòng trong vọng ra một giọng phụ nữ khàn khàn, “vào đi". Họ đợi. Trong những chiếc bát vương vãi trên sàn là thức ăn từ những bữa ăn còn lại, có lẽ nhiều bữa.
Cửa mở ra. Một người đàn bà da đỏ rất mập tóc vàng hoe bước qua ngưỡng cửa và đứng nhìn những người lạ chằm chằm, vẻ ngờ vực, miệng há ra. Lenina ghê tởm nhận thấy hai chiếc răng cửa bị thiếu. Và mầu sắc của những chiếc còn lại... Cô rùng mình. Trông còn kinh khủng hơn ông già kia. Béo quá. Và tất cả những đường nét trên mặt bà ta, nhũn nhẽo, nhăn nheo. Và đôi má hóp vào, với những vết đỏ tía ấy. Và những mạch máu đỏ trên cái mũi, và đôi mắt đỏ ngầu. Và cái cổ ấy - cái cổ ấy, và mảnh chăn bà ta quấn trên đầu, rách rưới, bẩn thỉu. Và dưới lớp áo nâu có dáng như cái bao tải, cặp vú đồ sộ và cái bụng phình ta, và cặp mông to. Ôi, kinh khủng hơn ông già kia, kinh khủng hơn! Và bỗng nhiên sinh vật kia tuôn ra một dòng thác lũ lời nói, lao đến cô với hai cánh tay dang rộng, và Ford ơi! Ford ơi! - quá kinh tởm, vào lúc khác có lẽ cô đã phát bệnh - ép chặt cô vào người, vào ngực, vào bụng bà ta và bắt đầu hôn cô. Ford! Hôn, đầy nhớt dãi, với cái mùi kinh khủng, rõ ràng không bao giờ tắm, đơn giản chỉ là cái mùi tỏa ra từ thứ vật chất thô lỗ được tống vào các chai Delta và Epsilon (không, điều ấy không đúng với Bernard), nồng nặc mùi rượu. Cô vùng chạy thật nhanh ra ngoài.
Một khôn mặt méo mó, sưng húp vì khóc đối diện với cô; sinh vật đang khóc.
“Ôi, em thân yêu, em thân yêu". Dòng thác lời nức nở tuôn chảy. “Nếu em biết được vui mừng đến thế nào, sau bằng ấy năm trời! Một khuôn mặt văn minh! Vâng, những bộ quần áo văn minh. Bởi vì tôi nghĩ tôi sẽ không bao giờ được thấy lại một bộ đồ lụa acetate thật sự nữa". Bà ta sờ vào ống tay áo sơmi của Lenina. Những móng tay đen đúa. “Và chiếc quần short bằng vải nhung visco đáng ngưỡng mộ này! Em biết không, em thân yêu, tôi vẫn còn giữ những bộ quần áo cũ, mặc khi tôi đến đây, cất trong một cái hòm. Lát nữa tôi sẽ cho em xem. Dù sao, tất nhiên, tất cả acetate đã thành lỗ cả rồi. Nhưng cái thắt lưng trắng đáng yêu quá - mặc dầu tôi phài nói rằng cái bằng da dê màu xanh của em trông đẹp hơn". Bà ta lại khóc để nói tiếp. “Chắc John đã kể với em rồi. Tôi đã phải chịu đựng những gì, và không có lấy một gram soma. Chỉ lâu lâu được một ngụm mescal[3], khi Pope mang đến. Pope là gã trai mà tôi quen. Nhưng sau đó nó khiến ta cực kì khó chịu, cái thứ nước mescal ấy, ta phát bịnh vì chất nhựa xương rồng này, ngoài ra nó luôn luôn tạo ra cái cảm giác kì cục là hổ thẹn một cách tệ hại hơn vào ngày hôm sau.
Và tôi thật xấu hổ. Hãy thử nghĩ xem: Tôi – một Bêta có con, hãy thử đặt cô vào địa vị tôi xem". (Chỉ một đề nghị này cũng làm Lenina rùng mình.) “Mặc dù không phải lỗi của tôi, tôi thề đấy, bởi vì tôi vẫn còn không biết chuyện đó đã xảy ra như thế nào, chỉ biết rằng tôi đã tập tất cả những bài tập nhân-mãn (Malthusian Drill) ấy, cô biết không, theo số, Một, hai, ba, bốn, tôi thề đấy; nhưng dù sao chuyện ấy cũng đã xảy ra, và tất nhiên không có cái gì như một Trung tâm Nạo phá thai ở đây. Nhân tiện, nó vẫn còn ở dưới Chelsea phải không?” bà ta hỏi. Lenina gật đầu. “Và vẫn còn rọi đèn pha những ngày Thứ Ba và Thứ Sáu chứ?” Lenina lại gật. “Cái tháp thủy tinh màu hồng đẹp đẽ ấy!” Linda tội nghiệp ngẩng mặt lên, và với đôi mắt nhắm ngất ngây chiêm ngưỡng những hình ảnh tươi sáng trong kí ức. “Và dòng sông đêm", bà ta thì thầm. Những giọt nước mắt to tướng chầm chậm rỉ ra từ khóe mắt nhắm nghiền. “Và trong đêm bay về từ Stoke Poges. Và sau đó tắm nước nóng, và massage rung-chân không...Nhưng đó". Bà ta hít một hơi thở sâu, lắc đầu, mở mắt ra, hít vào một hai lần, rồi xì mũi vào những ngón tay, và lấy vạt áo dài lau chúng. “Ôi, tôi thật xin lỗi", bà ta nói đáp lại Lenina lúc ấy bất giác nhăn mặt ghê tởm. “Đáng lẽ tôi không nên làm thế. Tôi xin lỗi. Nhưng biết làm thế nào nếu ở đây chẳng có chiếc khăn tay nào? Tôi nhớ việc này đã từng làm tôi bấn loạn thế nào, tất cả là bẩn thỉu, và không có cái gì vô trùng. Tôi đã bị ngã vỡ đầu khi lần đầu tiên người ta đưa tôi đến đây. Cô không thể tưởng tượng họ đã đắp cái gì lên đấy. Đất bùn, chỉ là đất bùn thôi. Tôi thường bảo họ, như thể họ là trẻ con",Văn minh là vô trùng", và nói với họ về 'liên cầu khuẩn–G và xoắn khuẩn –T’; rằng có buồng tắm và toa lét thì mới sống khỏe;” nhưng tất nhiên họ không hiểu. Làm sao họ hiểu được? Và cuối cùng tôi nghĩ tôi đã quen với nó. Dù sao thì, làm thế nào giữ cho mọi vật sạch sẽ khi không có nước nóng? Và hãy nhìn những quần áo kia. Thứ lông thô lỗ kia không giống acetate. Nó bền lắm, cứ dùng mãi. Và khi nó rách thì vá nó lại. Nhưng tôi là một Bêta, tôi làm việc trong Phòng Thụ tinh; không có ai từng dạy tôi những việc như thế. Đó không phải là công việc của tôi. Ngoài ra, vá quần áo không bao giờ là việc làm đúng. Khi chúng thủng lỗ vứt chúng đi và mua bộ khác. ‘Càng nhiều mũi khâu, càng kém sang giàu,’ không phải thế sao? Khâu vá là phản xã hội. Nhưng ở đây thì hoàn toàn khác. Cứ như sống với những người điên. Tất cả những chuyện họ làm là điên rồ. Bà ta nhìn qanh, thấy John và Bernard đã bỏ họ và đang đi đi lại lại trong bụi và rác bên ngoài ngôi nhà, tuy vậy, bà vẫn hạ giọng bộc bạch và ngả người, trong khi Lenina cứng người và co rúm lại, gần đến mức luồng hơi sặc sụa mùi rượu độc làm lay động những sợi lông trên má cô. “Chẳng hạn", cái giọng khàn khàn của bà ta thì thầm “cái cách họ có nhau ở đây".
“Điên, tôi bảo cô, cực kì điên rồ. Mọi người thuộc về mọi người khác, đúng không, đúng không?” Bà ta khẩn khoản, giật tay áo Lenina, Lenina gật cái đầu cô vẫn quay đi, xả ra một hơi mà cô đã cố nén từ nãy, và cố hít vào một hơi khác, tương đối lành sạch hơn. “Còn ở đây” bà kia tiếp tục, “không ai được coi là thuộc về hơn một người khác. Và nếu cô có người theo cách bình thường, những người khác sẽ nghĩ cô độc ác và chống lại xã hội. Họ sẽ ghét và khinh cô. Có lần rất nhiều đàn bà kéo đến gây chuyện ầm ĩ vì những người đàn ông của họ đã đến ngắm tôi. Ờ, tại sao không? Và lúc đó họ lao vào tôi... Không, nó kinh khủng quá, tôi không thể kể được". Linda lấy tay bịt mặt và rùng mình. “Họ quá căm giận, những người đàn bà ở đây. Điên, điên rồ và độc ác. Và tất nhiên họ không biết gì về những bài tập nhân-mãn, hay những chai, hay gạn, hay bất cứ sự vật nào thuộc loại đó. Và họ luôn luôn có con theo cách như vậy - như chó. Thật đáng tởm. Và nghĩ rằng tôi...Ôi, Ford ơi, Ford, Ford! Và tuy vậy John vẫn là niềm an ủỉ lớn cho tôi. Tôi không biết tôi sẽ làm gì nếu không có nó. Mặc dù nó luôn nôn nao khó chịu một cách đáng sợ bất cứ khi nào có một người đàn ông đến... ngay từ lúc nó còn bé. Có lần, nhưng đó là khi nó đã lớn hơn, nó đã định giết Waihisiwa tội nghiệp– hay là Pope nhỉ?- bởi vì đôi khi họ thường đến với tôi. Bởi vì tôi không bao giờ có thể làm cho nó hiểu rằng đó là điều người văn minh nên làm. Tôi nghĩ nó nhiễm bệnh điên rồi. Dù sao, hình như John đã bị lây từ người da đỏ. Bởi vi, tất nhiên, nó ở cạnh họ rất nhiều. Mặc dù họ luôn luôn thật thô lỗ với nó và không cho nó làm những việc mà những đứa con trai khác làm. Một mặt thì điều đó là tốt, vì nó khiến tôi dễ dàng hơn trong việc đào luyện nó một chút. Cô không biết việc ấy khó khăn thế nào đâu. Có rất nhiều điều người ta không biết, biết không phải việc của tôi. Tôi muốn nói, khi một đứa trẻ hỏi cô chiếc trực thăng hoạt động như thế nào, hay ai tạo ra thế giới, ừ, cô trả lời như thế nào nếu cô là một Bêta và luôn luôn làm việc trong Phòng Thụ tinh? Cô trả lời thế nào nào?”
(Xem tiếp kỳ sau)
Chú thích
[1] William Shakespeare, Macbeth
2 Như trên.
3 Mescal: thứ rượu Mexico không màu, cất từ nước trái cây lên men của một số giống cây sa mạc, như xương rồng. Có tác dụng gây ảo giác.