Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatoly Gavrilov
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Siemens
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Han Dang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Poniewozik
- James Stavridis
- Janos Kornai
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Kate Chopin
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Palmer
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter Hansen
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Taras Shevchenko
- Tăng Quang
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
Khỏa thân lịch sử và những bài thơ sau cơn hạn hán
Khuất Đẩu
Từ lâu tôi không đụng đến thơ. Hồn tôi như cánh đồng khô cháy. Bỗng dưng động đất và sóng thần ở Fukushima. Rồi những biến động hơn cả hồng thủy ở Bắc Phi. Giống như những trứng rùa vùi trong cát, những ý thơ nở ra tự tìm đường về với biển.
FUKUSHIMA!
Chưa bao giờ tôi thấy cái chết vĩ đại
như ở Fukushima
những công nhân điện lực đến tuổi nghỉ hưu
đi vào nơi trùng trùng hủy diệt
như Kinh Kha đi qua sông Dịch
Fukushima!
Fukushima!
Còn hơn Kinh Kha
không có ba ngàn tân khách tiễn đưa
chỉ có người vợ hơn ba mươi năm tay ấp
nói trong nước mắt
anh hãy uống một chút sakê cho ấm bụng
chỉ có những đứa con
nói con sẽ đợi cha về
Fukushima!
Fukushima!
nơi ánh sáng cũng bén như gươm đao
nơi không khí cũng biến thành độc dược
nơi con quỷ dữ urani
sắp bứt tung xiềng xích
Fukushima!
Fukushima!
chỉ với trái tim võ sĩ đạo
và ý nghĩ rằng chết như một cánh hoa đào
các anh đi vào nơi phải đến
như mưa là phải rơi xuống đất
như sông là phải trôi vào biển
các anh làm nguội cơn cuồng điên của quỷ
bằng tình yêu của cả triệu người
Fukushima!
Fukushima!
chưa có nơi nào cái chết đẹp như ở đây
chưa có khi nào cái chết cần thiết như ở đây
tôi người Việt Nam
(đã rất quen với muôn ngàn cái chết)
xin ngã mũ kính chào
Japan!
19/3/11
HOA ANH ĐÀO VẪN NỞ
Chớp mắt
chỉ trong chớp mắt thôi
mẹ không níu được con
chồng không giữ được vợ
và những người già nổi lều bều như rác
nước bay
nước bay
như những đường gươm
đan kín bầu trời
Chỉ trong chớp mắt
(là bao nhiêu sát na?)
những khu phố xinh như tổ chim
những ngôi nhà thơm mùi bánh quế
những con đường rộn bước chân vui
chỉ trong chớp mắt thôi
đã hồng hoang mù tít triệu năm
Trên tất cả là sự lặng im
lặng im vì sững sờ
lặng im vì khổ đau vô cùng vĩ đại
lặng im vì trách nhiệm
và (sau cùng)
lặng im vì hoa anh đào vẫn nở
Sakura
sakura
những cánh hoa hồng phấn tụ lại như mây
thành muôn ngàn chiếc khăn tẩm liệm
để cho nước mắt và nỗi buồn
hóa bướm
những cánh bướm bé xíu như con tem thư
nhưng mạnh mẽ như cánh buồm no gió
trên con thuyền Nhật Bản-Nô ê
Xin đừng khóc thương chúng tôi
vì hoa anh đào vẫn nở
vì những đôi môi vẫn tìm nhau trong đêm tối
vì đứa bé bốn tháng tuổi vừa cứu được trong bùn lầy
và vì Japan
mặt trời bao giờ vẫn mọc
LYBIA
Khi những con chó sói bắc Phi
cất tiếng hú trên cao nguyên lạnh buốt
và khi những hỏa tiễn xé nước bay lên từ tàu ngầm
thì Lybia
Lybia của tôi ơi!
đâu còn những đêm trăng mênh mông như biển
Khi đạn bắn ra không từ những trái tim yêu nước
mà từ những tên lính đánh thuê
thì mẹ ơi, em ơi!
Lybia như con nai óng mượt
nằm phơi thân trước miệng sói đỏ lòm
Nhân danh vàng ròng và lòng tham hắn bảo
“đây là nhà của tao!”
nhân danh nô dịch bạo tàn hắn quát
“đừng động vào dân của tao!”
hắn và bầy đàn ngạo nghễ
máu của dân chảy thành rượu sâm banh
Chưa có tổng thống nào ngông nghênh như hắn
khi bắn thẳng vào đầu nhân dân
chưa có đại tá nào hèn hạ như hắn
khi trốn chui sau váy nhân dân
Xin cho tôi mơ một đêm hoang vu trên sa mạc
nằm nhìn bầu trời đầy sao xanh biếc
xin cho tôi mơ một bếp lửa đỏ hồng
bên cạnh những con lạc đà cần mẫn
xin cho tôi mơ thấy Lybia
thuở chưa có Gaddafi và lũ con chó sói
Đừng bắt tôi phải bước đi trên sa mạc ngập đầy máu
đừng bắt tôi phải nhìn những giếng dầu thành miệng núi lửa và cũng đừng để tôi và cả thế giới
phải điếc tai vì những khúc điên ca mừng thắng trận
của Gaddafi và bầy lũ cợt cười.
Lybia ơi!
để có một đêm xanh yên bình bên bờ Địa Trung Hải
và để thấy mặt trời vẫn mọc trên những đồi ngực đẹp xinh
thì hãy đứng lên
và không bao giờ gục ngã
BÀI TỤNG CA NGƯỜI NỮ
1
Người tìm ra hạt lúa đầu tiên
không ai khác chính là người nữ
người biến từng hạt lúa thành cơm
không ai khác cũng là người nữ
Chính là họ những người hái lượm
từ triệu năm xa lắc xa lơ
hiểu rất rõ lúa là sữa đất
để nuôi bầy con dại lớn khôn
Từ sỏi đá biến thành đồng ruộng
trải mùa vàng lên rẫy lên nương
màu lúa chín như màu da họ
một màu vàng dãi nắng dầm sương
2
Những người nữ trên khắp làng quê
từ Nam Quan đến mũi Cà Mau
áo đã bạc mồ hôi mưa nắng
suốt đời mong cây lúa trổ bông
Trông trời trông đất trông mây
Trông mưa trông gió trông ngày trông đêm
Trông cho chân cứng đá mềm
Trời im biển lặng mới yên tấm lòng [*]
Lúa đang xanh cắt bỏ trồng đay
năm Ất Dậu hai vai trĩu nặng
một phần mười dân tộc khổ đau
những người nữ nằm ôm lúa chết
Và những năm vườn không nhà trống
những ngày dài bom đạn thay mưa
những người nữ vẫn không rời đất
buộc tóc vào cây lúa trổ bông
3
Những người nữ anh hùng thầm lặng
sao hôm nay khắp phố lang thang
thân mỏng manh như cọng rơm buồn
mắt đăm đắm một trời nghẹn uất
Ai cướp đất và ai xua đuổi
những mẹ tôi và những chị tôi
ai đã rứt miệng con khỏi vú
ai nhổ đi cây lúa đòng đòng
Giấu hạt lúa ở giữa trái tim
như nâng niu đứa con trong bụng
dù nhọc nhằn chân vẫn bước đi
đòi lại đất để ươm lúa mọc
Trời không gió mà lòng nổi gió
biết kêu ai và biết hỏi ai
đành gục xuống như cành cây héo
mặt trời lên mà vẫn tối thui
Nằm ở chỗ đông người bị cấm
những mẹ già về đất thật nhanh
và vì thế trái tim họ bỗng
đâm chồi xanh hạt lúa nảy mầm
Lúa xanh!
lúa xanh!
không màu nào đẹp hơn màu lúa
đó là màu trong mắt mẹ tôi
cũng vĩ đại như là hạt lúa
trái tim oan thành đất nuôi người
*Ca dao.
KHÔNG BẮN VÀO NGỰC ĐỒNG BÀO
(lời của một người lính Ai Cập)
Tôi cầm súng như cầm trái tim
hai bàn tay chưa hề vấy máu
tôi đứng trong nắng đỏ và gió cát
giữ từng hạt bụi quê hương
Những hạt bụi không ngớt bay đi
dưới bầu trời bắc Phi xanh thẳm
tôi cũng giữ cả màu nắng đẹp
trên vai những tượng nhân sư
Tôi giữ dòng sông Nil xanh biếc
như đôi mắt huyền hoặc của nữ hoàng Cléopâtre
tôi giữ những kim tự tháp hùng vĩ
đẹp mê hồn trong bóng hoàng hôn
Tôi cũng giữ từng giấc ngủ cho các em thơ
lúc nào cũng thơm tho
tôi giữ từng cây cọ
và nếu cần cả những đống phân lạc đà ướt nhẹp
Nhưng tôi không thể giữ chiếc ghế của tổng thống
cho dù ghế được làm bằng sừng tê và ngà voi
được cẩn bằng kim cương và hồng ngọc
tôi không thể giữ thưa ngài
Tôi không thể giữ dù ngài tăng lương gấp đôi gấp ba
dù ngài biến căn lều của tôi thành biệt thự
dù ngài thăng chức mỗi ngày lên một bậc
và ngay cả ngài đưa tôi ra tòa án binh treo cổ
Vì cầm súng như cầm trái tim tôi
nên không thể nào và không bao giờ
tôi nhắm thẳng nhân dân mà bắn
không bao giờ
tôi bắn thẳng vào ngực đồng bào!
31/3/2010
SỰ IM LẶNG CỦA BẦY CỪU
im như dưới mộ sâu
im như trong những xác thối
im như sự đông cứng của ươn hèn
im!
và im như những ngọn roi vừa tắm máu
những linh hồn vừa bị giẫm nát
những mối tình nhạt nhẽo bỏ quên
im!
im để không nghe gió khóc
để không thấy mặt đất vỡ ra dưới chân
và không biết biển đang nghiêng bốn mươi lăm độ
im!
như những trang sách không ai thèm đọc
những cánh tay không dám đưa lên
những tiếng nói rúc sâu vào lồng ngực lép
im!
không phải chờ chết
mà để sống
nhưng sống như thế để làm gì
hỡi bầy cừu đông đến bảy trăm con!
4/2011
HOÀNG SA LÀ CỦA THỊT DA TÔI
Có một dãi cát vàng ở biển đông
đẹp như tấm lưng trần của người đàn bà tắm
có những gò bồng đảo hoang vu
thơm như ngực của người trinh nữ
có năm mươi chàng trai trẻ
thề giữ nàng như những kẻ tình si
Nhưng một lũ cuồng nô từ biển bắc
đã một hôm
hỗn xược giẫm lên nàng
Vì cầm súng là cầm trái tim yêu nước
bắn cạn khô đến giọt máu cuối cùng
năm mươi chàng chết trôi đẹp nhất
Thái Bình dương nghiêng sóng cúi chào
Như máu của Mị Châu
máu của họ cũng hiển linh thành ngọc
không cần nước giếng Cổ Loa
chỉ cần nước mắt
cũng rạng ngời sáng đẹp như sao
Hoàng Sa!
Hoàng Sa!
nghe như dao đâm vào giữa tim mình
đau và giận
vì sao không được khóc
vì sao không được nói
sao bắt cả nước hèn như một lũ vong nô
Thà chết chứ không câm miệng
tôi lớn tiếng thưa rằng
là người nước Việt
thì Hoàng Sa là của thịt da tôi.
Tháng 4/2011
THƯƠNG SÔNG
Quân bất kiến Hồng Hà chi thủy*
mang trên lưng những túi nước khổng lồ?
quân bất kiến Hương Giang chi thủy
vẩn đục dòng thơm sênh phách ca xang?
quân bất kiến Cửu Long chi thủy
nước biển ngược lên đến tận Tháp Mười?
Những dòng sông nghèo nước trên quê hương ta
như những con rồng bị đem lột vỏ
những con rồng giờ thành đặc sản
bảy món ăn chơi mê tít chào mời
Những dòng sông mỏi mệt bò đi
hồn thoi thóp nhớ nghìn năm cũ
những nghìn năm bay giữa lưng trời
trăng bát ngát và sao lấp lánh
Những dòng sông thênh thang về với biển
như con của Mẹ Âu Cơ
tháng năm dù có xa nguồn
long lanh tiếng hát vẫn còn trong tim
Xưa là vậy nhưng nay không phải vậy
đừng hỏi tại sao sông nổi giận điên cuồng
đừng hỏi tại sao không một chút yêu thương
trong chớp mắt sông biến thành quỷ dữ
Hãy hỏi những lòng tham to như túi nước khổng lồ
hãy hỏi những chuyến xe ngày đêm đục khoét núi rừng
hãy hỏi mộng bá quyền và những con lừa ngu dốt
hãy hỏi bầy lũ kia ai đã giết dòng sông?
Những dòng sông nổi giận trên quê hương
muốn nói rằng sông không muốn thế
không muốn ai đắp đập
không muốn ai ngăn dòng
không muốn ai biến mình thành con dao hai lưỡi
Sông chỉ muốn hồn nhiên trôi về biển
để chị em ba miền cùng gặp mẹ trùng dương
sông chỉ muốn khơi dòng cho cá tôm trẩy hội
cho nước chảy rung rinh vào tận ruộng đồng
cho Mỵ nương dưới trăng khuya trần truồng bơi lội
cho Trương Chi ngồi hát gõ mạn thuyền
và cho chúng ta những bình minh ngào ngạt
hơi thở của dòng sông sau một đêm ân ái với mây trời
Thương quá sông ơi!
đến bao giờ sông thoải mái chảy như người tự do?
Đến bao giờ chúng ta có thể soi bóng
để thấy được chính mình?
8/4/2011
*Mượn thơ Lý Bạch: Quân bất kiến Hoàng Hà chi thủy
GIỮ LẠI ÓC TIM
Một ngày dài trên quê hương tôi
những xác chết chưa chôn kéo đi đầy phố
cao thấp béo gầy
nhỏ tỏ đủ cỡ
những xác chết xanh xanh đỏ đỏ
lượn lờ trong nắng tháng tư
Chúng bước vào những nhà hàng đặc biệt
gọi phở hồng non bốn chục đô
bốn chục đô lương công nhân cả tháng
rất hững hờ như mua kẹo ngậm chơi
Chúng còn bay lượn nhởn nhơ ở nhà trường
ở quán bar hành lang bệnh viện
ở đền Hùng Tam Đảo Hạ Long
ở Nha Trang Sài Gòn Đà Nẵng
Đó là những xác chết thượng lưu
với những nhà mồ gắn máy điều hòa và caméra theo dõi
có chó berger và những nô bộc đồng phục đứng canh
có những hàng người dài đi bằng đầu gối xin vào chiêm bái
có đôla thiệt rải đầy đường
Còn có những xác chết hạ lưu trong các rừng cao su
trên những cánh đồng đầy ốc bươu vàng và sâu bọ
trong những xưởng chế biến bốc mùi
và trong những khu nhà ổ chuột
Những xác chết thiếu ăn thiếu mặc
xanh rớt mồng tơi
hai mắt sâu đen như hai đường hầm Thủ Thiêm rỉ nước
những xác chết mà Diêm vương lắc đầu thè lưỡi
đi lang thang như những bóng ma Hời
Những xác chết trên quê hương chúng ta
đã sống một đời không tim không óc
Loại thứ nhất ném tim mình vào thùng rác
như ném một bao cao su đã dùng rồi
óc não nhỏ nhiều năm tù hãm
đã dậy mùi khăm khẳm muốn nôn
Loại thứ hai bị moi tim tẩy não
treo đầy đường như những lá cờ tang
não bị tẩy biến thành giẻ rách
sống dật dờ chỉ để đợi chôn
Còn tôi và em
nghe chừng như cũng đã chết từ lâu
chết một nửa hay chết nhiều hơn nữa
dẫu thế nào cũng giữ lại óc tim.
15/4/2011
ĐƯỜNG VÀO TƯƠNG LAI
Bên chiếc cầu đi vào tương lai
đã bị giật sập
những người đàn ông lặng lẽ ngồi nối những xương ống tay
những xương ống chân
cố sức làm tạm một cây cầu khỉ
chiếc cầu dài sáu vại mười hai nhịp
Những ống xương lấy từ Khe Sanh Bình Giã
từ cổ thành Quảng Trị
từ Đồng Lộc A Sao
từ các trại tù cải tạo
trong nắng tháng tư bỗng trắng xanh như tuyết
Dòng nước chảy dưới chân họ
đen như nước kênh Nhiêu Lộc
xộc lên mũi họ một mùi gì
nghe như mùi lịch sử
Trời thì cao và sông thì rộng
chiếc cầu trông như bộ xương của một con rắn dài
trong thời tiền sử
chẳng một ai dám bước qua
kể cả những người làm cầu
Một bọn khác thông minh hơn
xảo quyệt hơn
không làm cầu khỉ mà làm hầm chui
đường vào tương lai nhờ vậy mà không đứt đoạn
chỉ có điều là chưa có điện
nên lúc nào cũng đen đặc tối thui
Chúng tôi đi vào tương lai
cùng với những bóng ma đói khát
những bóng ma ở biển Đông
ở Trường Sơn
ở Điện Biên phủ
không nói một lời
chỉ bấu vào tim chúng tôi đau nhói
Trong cảnh lấn chen như hồi di tản
tất cả biến thành một cục
bít kín đường hầm
kìa tương lai
gần như thế mà vẫn không tới được!
NHỮNG XÂU CHUỖI
Người đàn bà da vàng như ánh nắng cuối ngày
ngồi trên đống lúa chỉ toàn hạt lép
xâu những giọt nước mắt thành chuỗi
những giọt nước mắt màu đen
từ những năm ất dậu
từ những năm năm tư
từ mậu thân
từ mùa hè đỏ lửa
từ tháng tư bảy lăm
và từ nhiều năm chờ mãi người đi không thấy về
Những xâu chuỗi nặng như chì
xâu bằng sợi chỉ thời gian dài vô tận
Người đồng nát đứng săm soi một hồi
chê không phải đồng
không phải nhôm
không phải sắt
cũng không phải nhựa
cười
những thứ này biết bán cho ai
lũ gà mổ mổ rồi cũng bỏ đi
Nhưng nhũng đứa bé con thì rất thích
chúng chơi trò bắn bi
những viên bi bằng nước mắt chạm vào nhau
vỡ ra tung tóe
lạnh như giá băng
Người mẹ bảo con sắp đi lấy chồng
con ơi mẹ nghèo không có gì cho
chỉ có xâu chuỗi này
coi như của hồi môn
Mẹ cũng bảo con trai sắp vào đại học
mẹ cũng chỉ có xâu chuỗi này
con hãy đeo lên vai
như chút lòng của mẹ
Người đàn bà còn lại một mình trong ngôi nhà trống
vẫn kiên nhẫn ngồi xâu những giọt nước mắt tròn như hạt đậu
thành những tràng hạt cho kinh cầu hồn
và dệt những nỗi buồn
thành những tấm khăn tẩm liệm
KHỎA THÂN LỊCH SỬ
những con phố chân dài
nhà hai bên cao vút
khỏa thân đứng kề vai
thỏa sức nhìn tận mặt
khỏa thân những cột đèn
đứng im như tượng gỗ
khỏa thân những hàng cây
gió dài nghiêng lá đổ
khỏa thân nắng tháng tư
tưởng chừng như nắng mới
khỏa thân những nụ cười
hóa ra là tiếng khóc
khỏa thân cốc cà phê
đen không đường thật đắng
nhìn nỗi buồn tê mê
thoát y trong quán vắng
khỏa thân những mảnh đời
nghèo bên cầu rạch miễu
khỏa thân những manh chiếu
trên xác già cứng đơ
và khỏa thân lịch sử
lột hết những mề đay
cởi phăng cờ đang bay
trần truồng như sự thật
những dao găm rỉ sét
những bao tải mò tôm
những rựa cùn đai cuốc
những sọ trắng rợn người
những đêm dài tố khổ
những vác gỗ rừng sâu
những sóng thần tị nạn
những ruộng đồng bỏ hoang
xấu và hổ
thẹn và hèn
lịch sử kêu xin đừng cởi nữa
vinh quang còn một chút này
xin đừng lột hết phô bày tô hô!
4/2011
NHỮNG NGƯỜI TỰ BỐC CHÁY
Trên đám ruộng lúa không trổ bông
một người ngồi ôm nỗi buồn
dài như manh chiếu rách
bỗng dưng tự bốc cháy
ngọn lửa bùng lên chạm lưng trời
dưới ánh nắng tháng tư chói gắt
Một người trong nhà tạm giam
trái tim phẫn uất thò ra khỏi lồng ngực
cũng tự dưng bốc cháy
bên ngoài vàng óng những cốc bia sủi bọt
đang cụng nhau và kêu thét dô dô
Trong lớp học cô giáo đang giảng bài
về năm điều bác Hồ dạy
vạt áo cô bỗng nhảy dựng lên
cháy như làm xiếc
Một người chạy xe honda
quên đội mũ bảo hiểm
thấy cảnh sát giao thông liền bốc cháy
chiếc xe cũng cháy theo
đẹp như một pha trong phim hình sự
Ở những chỗ cấm tụ tập đông người
trước tòa án
trước cơ quan
chỉ cần liếc mắt ngó ngang
là tự bốc cháy
như những cây đuốc sống
Nếu bạn chịu khó đến các vùng sắp biến thành lòng hồ
bạn còn thấy nhiều hơn nữa
những cây đuốc sống
vừa cháy vừa kêu xèo xèo
vì những giọt nước mắt
Những người tự bốc cháy
lập lòe đốm lửa ma trơi
họ biến khỏi mặt đất
còn nhanh hơn cả làn hơi
Cháy
tự cháy
như tự sát
như tự thú
như trái đất vẫn tự quay
Nhưng giá như tất cả cùng cháy một lúc thì sao nhỉ?
khi ấy
mùi khói còn nồng hơn cả hương hoa nhài
và trái đất ngạt thở không quay nổi nữa
cũng tự bốc cháy
như mặt trời
29/4/11
BÀI TỤNG CA HẠT LÚA
Tôi muốn viết một bài thơ tình
tạ ơn hạt lúa
như đã từng làm thơ yêu em
hạt lúa mà tôi yêu
cũng bé nhỏ hiền từ và chân thật
cũng trong sáng ngây thơ và dũng cảm
như trái tim thắm đỏ của em
Hạt lúa đã sinh ra trên trái đất này
từ khi chưa có loài người
lúa đã sống yên vui cùng ánh sáng
khỏa thân xanh trên bờ bãi hoang vu
lúa đợi người như trăng chờ đêm tối
lúa ban cho không đợi tiếng cảm ơn
lúa chín vàng một màu vàng dân tộc
lúa đưa người vào những tối ấm êm
Lúa sống được là nhờ có đất
cả mồ hôi máu mặn của người
cả lịch sử ngàn năm chống giặc
cả tương lai rộng mở tươi vui
Đã nghe tiếng rì rào trên sân thóc
đã thở sâu mùi lúa mới thơm tho
đã nếm trọn mùi thịt da trắng dẻo
đã yêu nhau từ sáng sớm đến cuối ngày
Thì sao nỡ ngồi yên nghe lúa khóc
tiếng lúa than lạnh buốt như đường gươm
lúa không đất như người không tổ quốc
đi lang thang đi mãi biết về đâu
Ai lấy đất không cho lúa mọc
ai cướp đi mầm sống khát màu xanh
ai nỡ rứt miệng con rời vú mẹ
ai đuổi xua lúa chạy khỏi đồng
Ai đã lấp ruộng bùn bằng gạch đá
ai đã đem sắt thép đổi màu xanh
ai đã ngu si giẫm đạp những mối tình
muôn thưở giữa con người và lúa
Tôi rất muốn tim tôi thành ruộng
máu thịt tôi là lớp lớp phù sa
cho lúa mọc
lúa xanh
và lúa trổ
cánh đồng tôi trĩu nặng chín vàng tươi
Nghe tiếng gió xôn xao và tu hú
gọi mùa về trong ánh nắng tháng ba
người đi gặt nói cười như trẩy hội
ôm lúa vào lòng
nghe khúc hát hoan ca
Đừng để lúa biến thành viên đạn
nỗi căm hờn rực lửa đã lên nòng
chỉ chớp mắt lao đi như bão cát
lúa nuôi người
giờ lúa giết người sao!
30/4/11
NỖI BUỒN VIỆT NAM
Nỗi buồn của bốn ngàn năm
dài bằng tóc của nhiều người nữ
tóc của mẹ tôi chị tôi em tôi
của mẹ anh chị anh em anh
của hai bà Trưng bà Triệu
của những người mẹ đói ngồi ôm xác con
của những người vợ vụng về
để nước mắt rơi trúng chân cán bộ
của những thây ma bập bềnh trên biển Đông
mái tóc rối nùi u uất
Nỗi buồn có tên gọi Việt Nam
bật lên thành tiếng khóc
hai tiếng thân quen mà rất dỗi lạ lùng
giữa nắng tháng tư vang lên như tiếng thét
Nỗi buồn Việt Nam
trắng như lông ngỗng từ tay Mị Châu
bay suốt cả chiều dài lịch sử
bị ném lên rừng
bị phơi nắng trên những cánh đồng hợp tác
bị rượt đuổi trên những chiếc ghe mỏng manh
bị bỏ đói trong những căn nhà ọp ẹp
Nỗi buồn Việt Nam
giờ xơ cứng ung thư gan ung thư phổi
những con mắt sâu đến bốn ngàn năm
như những giếng sâu đến bốn ngàn thước
hai tiếng tự do
rơi mãi vẫn chưa chạm đáy
Nỗi buồn đứng giữa tim người
xám đen một đầu cầu gãy
tuyệt vọng những cánh tay đưa ra
đóng chặt những bờ môi mấp máy
Những nỗi buồn cọng thêm nỗi nhục
như gió bấc cọng thêm mưa phùn
mưa đi mưa lại
mưa mãi mưa hoài
những bốn ngàn năm
Bốn ngàn năm chờ mặt trời thức dậy
bóng tối bôi đen từng góc nhỏ linh hồn
từng dòng máu ngủ yên không muốn chảy
từng trang đời ướt nhẹp như giẻ lau
Và trong đêm vừa dài vừa rộng đến bốn ngàn năm
những chiếc lông ngổng vẫn cứ bay cứ bay
như những dấu chấm hỏi
như những dấu chấm than
sau cùng là chấm hết
2011
BÀI THƯƠNG CA TRÁI ĐẤT
Mẹ ơi xin đừng khóc nữa
nước mắt mẹ đã tràn đầy những đại dương thênh thang
đã mặn chát những hồ đầm xanh biếc
đã héo khô những ruộng lúa trỗ bông
Rất nhiều rất nhiều những đạn bom đã nổ
những bom H bom A
lưng mẹ bị cào rách như nô lệ bị quất bằng roi
và rất nhiều rất nhiều những vòi bạch tuột
tham lam thọc sâu vào rốn mẹ
hút từng bầu máu đen
Con biết mẹ bây giờ
không còn bình yên tắm ánh mặt trời
không còn ngủ say bát ngát dưới ánh trăng
mẹ già nua và xấu hổ
dưới cái nhìn lạnh lẽo của sao đêm
Tấm áo choàng bằng mây bảy sắc cầu vồng
phủ trên người mẹ đã bị xé rách
mái tóc dài đà đuột của mẹ bị cắt gọt xác xơ
hơi thở mẹ nóng rực nồng hôi mùi khói
Mẹ không còn là cô dâu dịu dàng xinh đẹp
đang e lệ trong áo cưới chờ hoàng tử mặt trời
mẹ muốn bứt tung tất cả
bay vút ra khỏi quỹ đạo mình
lao vào lỗ đen hủy diệt
Nhưng mẹ ơi xin đừng
triệu triệu đứa con đang nức nở khóc theo
từ con sâu đo bé xíu đang thử đo chiều dài trên cây
đến con voi già nặng nề to sù như tảng đá
từ những bộ tộc hoang dã ở nam Mỹ xa xôi
đến những phố phường văn minh kiêu ngạo bắc Mỹ
Mẹ ơi chúng con có tội
những đứa con hỗn láo mang tên loài người
những đứa con mẹ đã lỡ hoài thai
trong một lần ái ân vội vàng với ngôi sao xấu
Những đứa điên
có hỗn danh là Hitler, Stalin, Nixon
là Bin Laden và nhiều tên ngu ngốc nữa
những đứa chúng con vẫn đang nguyền rủa
đã từ lâu không muốn nhận anh em
Và những đứa hiện đang phì nộn
sống bằng máu đất và sữa trời
những đứa đang biến mẹ thành xác ve
bán linh hồn cho quỷ dữ
Những nghịch tử đã chết và sẽ chết thêm nhiều nữa
để mẹ lại phơi mở nụ cười
và hồng tươi no tròn đôi má
để mẹ lại lộng lẫy trong không gian xanh xanh
khoe tấm thân ngà ngọc tinh khôi
dưới ánh nhìn rực rỡ của mặt trời
Mẹ ơi
xin thôi khóc
hãy cười
để chúng con được gối đầu
lên những bình nguyên hông háng thơm tho
những vú đồi mưng sữa
và trong những đêm rực sáng mưa sao băng
mừng mẹ lần nữa hợp hôn với thời gian
để mãi mãi mẹ ngàn lần bất tử
5/2011
NHẬT THỰC
Những đứa bé không có tương lai
đang ngồi nghịch cát trên bãi biển
chúng phủ cát lên bàn chân mình
làm thành những chiếc hang nho nhỏ
Chúng bảo đó là nhà
như thưở cha ông chúng ta trong thời tiền sử
rồi chúng san cát biến thành ruộng đồng
thành xóm làng với những người và vật
là những con ốc chết
những vỏ ốc trắng như xương sọ
áp vào tai nghe cả tiếng ngàn năm
Chúng vun cát thành mồ
xây những nhà thờ nhọn hoắc
những mái chùa cong cong
và cả cổng làng có cây hoa gạo
Chúng trần truồng chạy quanh
rồi đứng vổng chim lên mà đái
như những nòng đại bác rót xuống Điện Biên
cùng với những tiếng cười lớn của sóng
tất cả đều nổ tung
Chúng lại đắp bản đồ
với Trường Sơn oằn ẹo lưng rồng
xù xì những gai sắc nhọn
với Cà Mau cố ngoi lên như mỏ vịt
tạo dáng hình chữ S
nằm bên biển Thái Bình
Chúng xẻ một rãnh sâu ra biển
cắm nhiều cọc làm Bạch Đằng
những cây cọc bằng san hô
giống những ngón tay rơi rụng
Chúng đắp thêm chùa Một cột
làm cả cầu Hiền Lương và dinh Độc Lập
cả tòa đại sứ của Mỹ bu đen như ruồi
cả những con thuyền vượt biên bằng vỏ bắp
Nhưng thôi đừng nhìn đừng nhìn
chúng đang ngồi xếp hàng quay lưng ra biển
chỉ nghe mùi thối bốc lên
cũng biết chúng sắp làm gì!
Gió từ trong đất liền thổi ra
nghe như một tiếng thở dài
trời đất bỗng tối đen
hóa ra là nhật thực
5/2011
VĂN TẾ
NHỮNG NGƯỜI BỊ BỨC TỬ
Thương thay!
trời đất bao la một cõi
kiếp người nhỏ mọn kiến sâu
nước sông Hồng đỏ như máu
nước sông Hương tối sẩm màu
nước Cửu Long lênh láng niềm đau
núi Hồng Lĩnh khóc ra nước mắt
Đất thảm trời sầu
những người bị bức tử
như trốc gốc một thân cây
như đóng sầm một cánh cửa
Nhớ xưa
hồn vi vu cùng với người yêu
mũ bảo hiểm quên chưa cài nút
đồn công an đi dễ khó về
qua khỏi cổng như qua sông Dịch
Kìa những người vác đơn đi kiện
đòi đất đòi nhà
đòi sự thật như đòi cơm áo
đơn chất cao như núi Bà Đen
Hồn khi sống anh hùng là mẹ
khi chết rồi nữ tặc thành danh
không cho chôn ô uế đất lành
vứt ngoài bãi chó tha chuột gặm
Hồn khi sống luật sư tiến sĩ
khi thác rồi bợm bãi du côn
đài và báo đua nhau rủa sả
chạy theo bầy phản động lưu vong
Nỗi oan nghiệt xé trời rạch đất
nỗi hờn căm cháy cả Trường Sơn
nỗi hận này nếu chưa trả được
thì nguyện cùng sống với nước non
Hỡi hồn
ta biết hồn buồn như bóng tối
đợi chờ một phút sáng long lanh
hồn lang thang cuối bãi đầu gành
nửa dân tộc đã từng bức tử
Nửa dân tộc cùng chết một ngày
dưới sóng thần lịch sử
nửa dân tộc thèm tự do
như lá cây thèm ánh sáng
Ta thắp nén hương
bằng bài thơ rút ruột không vần
giữa tiếng hò reo đinh tai nhức óc
của lũ người không óc không tim
Hồn rất đỗi linh thiêng
xin về đây chứng giám
5/2011
CẢM ƠN NHỮNG GIỌT SƯƠNG
Với một con thuyền nát và lá buồm rách bươm
vượt qua chính số phận mình
tôi sắp đến nơi tôi phải đến
một nơi xa thẳm ngoài vũ trụ
nơi không có mặt trời
cũng chẳng có trăng sao
giống như dấu chấm
hết
Điều tôi nhớ nhất khi rời bỏ cuộc đời này
ấy là màu trời xanh đẹp đến muốn khóc
một màu xanh trong suốt của khí trời
thấm ướt lưỡi tôi những khi tuyệt vọng
Một màu xanh như tóc em thơm
cùng với hương đồng ngát bay trong gió
màu xanh của đợi chờ
và của những tâm hồn tươi như nắng mới
Dĩ nhiên tôi rất vui khi bỏ lại cuộc đời này
những tị hiềm tối ám
những ảo tưởng bão giông
những xích xiềng ngày đêm khua loảng xoảng
Bỏ lại những biên cương đẫm máu tranh giành
những hận thù không đáng có
những truy bức rượt đuổi đến tận cùng nỗi chết
giữa người và người
Bỏ lại những con mắt cú vọ
những lưỡi rắn xun xoe
những trang sách nồng nặc mùi mồ hôi của quỷ
những xác thối làm tươi mãi không chịu chôn
Bỏ lại hết để tròn trĩnh một con số không
lăn vào một nơi không trọng lực
lăn và lăn mãi
vào thời gian vô cùng
Dù vậy tôi vẫn biết ơn số phận
đã cùng tôi vượt qua biển đời đầy sóng cuồng bão dữ
vượt qua những tháng ngày hoang vu
uống cùng tôi chén đắng
thở cùng tôi vị mặn đến tê người
Xin cảm ơn kẻ ghét người thương
cảm ơn mái hiên nhà trong những đêm trăng tỏ
cảm ơn những giọt sương
đẹp như nỗi buồn
15/6/2011
Khuất Đẩu