FB Phạm Quang Tuấn

Vấn đề dân trí, đạo đức căn bản nhất của dân VN, theo tôi, là sự yếu kém về tinh thần trách nhiệm xã hội (social responsibility). Vấn đề này có từ lâu nhưng có vẻ càng ngày càng tệ.

Tinh thần trách nhiệm xã hội là ý thức sự quan trọng của mình trong xã hội và của xã hội đối với mình, làm điều tốt cho xã hội và tránh làm hại xã hội, xã hội này kể cả những người mình không quen biết, không phải bạn bè, họ hàng.

Tinh thần trách nhiệm xã hội là căn bản của các đạo đức xã hội khác, kể cả lòng yêu nước. Yêu nước mà không có tinh thần trách nhiệm xã hội thì chỉ là 1 loại yêu nước giả dối, hoặc do tự kiêu, nhồi sọ, kỳ thị ngoại bang, tự ái dân tộc..., đó không phải là yêu nước chính đáng.

Người VN thường rất sẵn sàng giúp đỡ bạn bè họ hàng, nhưng về xã hội nói chung thì là con số zero.

Ví dụ thường ngày là xả rác. Một ví dụ nữa là tránh lên tiếng trước chuyện bất bình, phải trái nếu chúng không liên quan đến mình, và thậm chí đả kích những người lên tiếng.

Chẳng hạn, có một công ty bán thuốc ung thư giả. Thuốc giả đó có thể làm chết nhiều bệnh nhân, hay ít nhất là làm họ bệnh lâu hơn là nếu có thuốc thật. Vậy mà người VN nhao nhao phản đối việc nêu tên công ty thuốc giả đó lên, bảo rằng làm vậy là làm hại công ty đó, làm mất phương tiện sinh sống của người ta, thậm chí làm mất thể diện của VN vì đã để cho xảy ra trường hợp đó...

OK, bạn có thể cười là người VN không đến nỗi tệ như vậy, chẳng có người VN nào bênh vực công ty bán thuốc ung thư giả (hay ít ra là kém tiêu chuẩn). Tuy nhiên, vụ nhiều người VN ồn ào chửi bới Dan Hauer vì tự ái dân tộc sau khi anh này vạch mặt 1 trường dạy tiếng Anh dỏm cho thấy là tinh thần trách nhiệm xã hội của người VN rất kém.

Có thể bạn cho là bán tiếng Anh giả tội nhẹ hơn bán thuốc giả nên chúng ta nên tha thứ cho người bán tiếng Anh giả và bảo vệ danh dự của họ :). Tuy nhiên, đã nhiều người phí tiền học cái trường này. Phí tiền là chuyện nhỏ, nhưng những người học trường này với mục đích nâng cao khả năng làm việc để kiếm tiền nuôi thân, giúp gia đình, phục vụ xã hội... đã và sẽ thất vọng não nề. Thậm chí, có thể là cả cuộc đời, sự nghiệp của họ bị ảnh hưởng lâu dài. Vậy thì bán tiếng Anh giả, hay bán kiến thức, giáo dục giả tội cũng không nhẹ hơn bán thuốc giả lắm đâu! Nhất là nếu chúng ta để những việc đó chồng chất năm này qua năm khác, thập kỷ này qua thập kỷ khác.

Tinh thần trách nhiệm xã hội là đồng nghĩa của dân trí, là căn bản của mọi đạo đức xã hội. Yêu nước mà không có tinh thần trách nhiệm xã hội là yêu nước giả tạo.

https://www.facebook.com/pham.q.tuan.940/posts/10155627834464512