Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Aleksandr Griboedov
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alina Lesik
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatole France
- Anatoly Gavrilov
- Anders Olsson
- André Breton
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Maria Bracale Ceruti
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Péret
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Biệt Hiệu
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brice Pedroletti
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Carolyn Mary Kleefeld
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Chơn Không Cao Ngọc Phượng
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- D. S. Likhachev
- Da Màu
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dan Slater
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Gascoyne
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Ðinh Cường
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Cẩm Liên
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Mẫn
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dung Nguyễn
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Phương Liên
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Thuỵ
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Quốc Thông
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Công Lê Huy
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Hoa
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hồng Nhung
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thị Thu Trà
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Federico García Lorca
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Perreault
- George Siemens
- Gerhard Will
- Germain Droogenbroodt
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Giuse Lê Công Đức
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhân
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thị Minh Đạo
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Hai Thanh
- Han Dang
- Hàn Giang
- Han Kang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Phước
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henri Michaux
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Phương
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cát
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Anh
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhơn
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Việt
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huệ Hương Hoàng
- Huguette Bertrand
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Duy Lộc
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Igor Poglazov
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James Daniel Spears
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Joyce
- James Poniewozik
- James Stavridis
- James WrightJuan Felipe Herrera
- Janos Kornai
- Jared Carters
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean Toomer
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jiayang Fan
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jörg Wischermann
- Jorge Amado
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wong
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Karel Appel
- Karen Tongson
- Kate Chopin
- Kazuo Shiraga
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Ân
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. N. Tolstoy
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Ngọc
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lawrence Ferlinghetti
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Anh Hùng
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Hoàng Lân
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Minh Phong
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Oa Đằng
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Quang Vũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Madeleine Riffaud
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Bá Kiếm
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Maki Starfield
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark B. Hamilton
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Osaki
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Monica Berlin
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Naowarat Pongpaiboon
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Nhật Đăng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Cẩn
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Thuật
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Dương Quang
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàn Nguyên
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huy
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Thuyền
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thiện Tơ
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hiệp
- Nguyễn Văn Hòa
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Khoát
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyễn-hòa-Trước
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Ogden Nash
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Pablo Picasso
- Palmer
- Patrick Frater
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Éluard
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Paweł Kubiak
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter B. Zinoman
- Peter Hansen
- Peter Harvey
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Ngữ
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thành Hưng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Song
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Mạnh Quỳnh
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thu Vân
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Song
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Đức
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quậy Nguyễn
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Mead
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert Desnos
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Russell Edson
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sạn chữ
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheikha A
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shirin Ebadi
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- Sylvia Plath
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Tanaami Keiichi
- Taras Shevchenko
- Tarik Khaldi
- Tăng Quang
- Tâm An
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thủy Tiên
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Brennan
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tomas Tranströmer
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Anh Hùng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần C. Trí
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hải
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trần Quyết Thắng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Duy
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhân
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Lang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Hương Quỳnh
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Tòng Xuân
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volker Weidermann
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tâm
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wendy Barker
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- William Stanley Merwin
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yanis Varoufakis
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yoko Tawada
- Young Sang Lee
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
Saxophone giữa chiều không (kỳ 7)
Tiểu thuyết của Phong Linh
8.
Hải Hoa đến “Phố” vào khoảng quá nửa đêm khi trong quán chỉ còn vài khách đang ngồi ngáp ngắn ngáp dài nói chuyện cũng như cố để cảm nhận những gì yên tĩnh của phố xá còn sót lại của những ngày sau tết. Dũng vẫn còn lúi húi một mình trong quán.
- Phong vẫn chưa lên à anh?
- Anh gọi cho nó rồi vì dạo này quán cũng đông, mà ở đây ai cũng thích tiếng saxophone của nó. Họ hỏi thăm nó suốt. Nhưng chắc cậu chàng còn định ăn rằm với bố mẹ rồi mới lên.
Mà sao muộn vậy em còn qua làm gì?
- Em qua dọn quán cùng anh mà. Và em cũng muốn uống rượu với anh nữa.
Hải Hoa nói rồi với tay lấy luôn một chai rượu voka đặt lên bàn trước mặt.
- Lâu lắm rồi em không được ngồi với anh thế này. Giờ này mà được ngồi uống rượu với kẻ tri ân thì còn gì bằng phải không ạ?
- Em chưa uống rượu mà đã say rồi hả cô bé của tôi?
- Có lẽ em bị say mưa bụi Hà Nội rồi anh ạ. Say mưa bụi nên bỗng dưng thèm rượu, thèm ngồi với anh và thèm được than thở.
Trong cái khoảng mùa xuân lai rai mưa bụi này, em không chịu được cảm giác phải một mình mỗi đêm cùng với chiếc máy tính vô hồn đâu. Em muốn ở gần bên ai đó. Hình như anh và Phố đã trở thành nơi chốn bình yên nhất với em rồi anh ạ.
Hải Hoa vừa nói vừa rót rượu cho cô và Dũng. Chiều theo ý cô em út của nhóm nên Dũng cũng ngồi uống cùng cô vài cốc, dù anh cảm thấy người đang mệt rã rời sau một ngày chạy ngược chạy xuôi để lo công việc. Từ lâu Dũng đã biết Hải Hoa giành cho mình một tình cảm đặc biệt khác hẳn tình bạn hay tình anh em trong nhóm. Để rồi có nhiều khi Dũng cũng muốn tìm đến với cô để không bao giờ còn phải day dứt về thân phận của mình được nữa. Nhưng cứ mỗi khi anh định nói ra một điều gì đó để bày tỏ tình cảm của mình với Hải Hoa thì anh lại có cảm giác ghê tởm chính bản thân mình. Trong mắt mọi người anh là kẻ quân tử đáng quý đáng trọng nhưng trong mắt hắn anh chỉ là một món đồ chơi để hắn đem ra làm trò. Hắn có thể xoay sở dày vò anh thế nào tùy thích. Anh cố sức vùng vẫy thì càng bị giày xéo. Nhưng anh chưa khi nào từ bỏ. Suốt bao nhiều năm nay, anh đã ghê sợ chính mình, và anh đã cố gắng để trốn chạy khỏi hắn nhưng càng ngày Dũng càng nhận ra rằng hắn đã đi vào quá sâu trong anh khiến anh không thể nào đủ sức để chạy nữa. Hắn đã bắt kịp anh, vạch trần anh. Nhưng cho đến tận giờ phút này đây Dũng vẫn đang cố đứng bằng đôi chân của mình, dù cho hắn có làm tim anh nhức nhối, và dù cho hắn có đang ăn mòn thân thể và tâm hồn anh.
- Nhìn thấy em lúc nào anh cũng cảm thấy bình yên.
- ……….
- Vì anh cảm nhận được rằng em thực sự là một cô gái rất trong sáng. Ngay cả hơi thở cũng rất trong. Cả nỗi buồn cũng quá đỗi trong sáng.
- Anh biết không? Với em mọi thứ giản đơn lắm. Em chỉ nghĩ rằng người ta cần phải sống, sống cho tự do với những gì mình đang có thôi. Đâu cần phải làm đau nhau, đâu cần phải ràng buộc nhau làm gì cho khổ sở thêm. Cuộc sống là cuộc sống. Cố định nghĩa cho nó phức tạp lên để làm gì.
- Em nói rất hay. Cuộc sống cũng đơn giản quá phải không em. Nhưng Hải Hoa ngốc nghếch à, em không hiểu một điều rằng sự đơn giản và phức tạp nhiều khi không có ranh giới đâu em. Chúng gần nhau lắm và đôi khi còn tan hòa trong nhau ấy chứ.
- Em không biết. Trong đầu em không có bất kì một lý thuyết nào cả. Chỉ biết rằng trong lúc này, em thật sự muốn được uống say cùng anh. Năm mới rồi, chẳng lẽ lại không thể tìm được một điều gì đó mới hơn cho cuộc sống của mình hay sao?
Đang nói đột nhiên Hải Hoa nhìn thẳng về phía Dũng hỏi: - Anh có biết tại sao em thích anh không?
- ………..
- Hay thật. Anh im lặng. Như vậy là biết hay không biết nhỉ. Nếu là mọi người họ sẽ nói rằng “đã thích là không cần lý do”, đúng không?. Nhưng em thì có đấy. Em thích anh nhiều lắm. Vì em cảm thấy an toàn. Đúng rồi, rất an toàn khi ở bên cạnh anh. Anh giống hệt như là ngôi nhà của em vậy. Cảm giác khi ở trong ngôi nhà của mình giống hệt cảm giác khi ở bên anh. Rất yên ổn.
Dũng im lặng khi nghe Hải Hoa nói,, và rồi bỗng dưng anh nhìn thẳng vào mắt cô rồi từ từ nói:
- Anh cũng rất thích em. Em là một cô gái trong trẻo và tinh khôi nhất mà anh biết cho đến bây giờ khi cuộc sống đang ngày càng bị vấy bụi bẩn đấy.
Đứt quãng trong im lặng, và lại tiếp tục những ly rượu khác:
- Có lẽ chúng ta đều say mất rồi. Em với anh không được phép uống say đâu vì say rồi thì ai sẽ dọn quán và đóng cửa hàng đây.
- Nếu hôm nay thật sự em muốn thảnh thơi và tự do thì đừng nghĩ đến chuyện đấy vội. Sắp 2 giờ rồi, quán chỉ cần kéo cửa lại là xong. Em cứ uống đi rồi anh sẽ trải đệm ra sàn nhà cho em ngủ. Sáng mai sẽ kéo em dậy ra sông Hồng ngắm bình minh nhé.
- Nếu em ngủ ở đây, anh làm ơn hãy nằm cạnh em. Được không anh? – Hải Hoa nhìn anh, nói rất nhỏ, rất chậm, rất gần.
Dũng bắt đầu cảm thấy bất lực với chính bản thân mình. Yêu Hải Hoa chính là cơ hội tốt để anh có thể sống trọn vẹn là một người đàn ông bình thường như bao người khác. Nhưng như vậy có nghĩa là anh buộc phải lợi dụng người em gái mà anh rất mực quý mến. Dù nghĩ vậy nhưng anh vẫn trải đệm và nằm xuống bên cạnh Hải Hoa. Anh cảm thấy tim mình ấm lại khi ôm cô vào lòng. Đế mặc cho mọi cảm xúc của mình trôi tuột đi, đi mãi trong hư không.
Hải Hoa say thật. Hiếm khi cô bé uống nhiều và rồi để mặc mình say, rồi để mặc mình cho một người đàn ông như thế này. Dũng cảm nhận được tất cả những gì Hải Hoa nói là thật. Anh ôm cô bé trong vòng tay của mình và chỉ mong sao mãi cho tới tận giờ phút này, cô bé vẫn có thể ngủ bình yên trong vòng tay anh để cho trọn vẹn hết một đêm tự do. “Hình như trời đêm Hà Nội lành lạnh một chút lại khiến bao nhiêu kẻ trở nên nhạy cảm đa đoan. Đêm mưa bụi như đêm nay có thể đã lấy đi biết bao nhiêu những xúc cảm của cuộc đời. Hải Hoa trông vẫn bình yên như một công chúa trong giấc ngủ với chàng hoàng tử của chính mình”.
Khi Hải Hoa đã ngủ say, Dũng đặt cô bé nằm im trong đống chăn ấm áp rồi ngồi dậy bật đĩa nhạc của Chopin. Trong những im lìm của phố đêm, đứng giữa cái quán café nhỏ bé của mình lắng nghe tiếng piano thánh thót rơi từng giọt ngân dài. Anh có cảm giác như mình đang đứng giữa một góc phố rêu xanh nào đó của thành phố tự ngàn xưa có một ngôi nhà hai tầng cổ kính nơi có một thiếu nữ Tràng An đang ngồi trước cây đàn dương cầm chơi những khúc nhạc trầm lắng thân thương. Tiếng dương cầm xoáy vào tâm của phố, khiến mọi thứ trở nên tĩnh lặng và thanh thoát. Dù ít nghe những bản piano của Chopin nhưng anh vẫn cảm thấy có điều gì đó tĩnh tại hoàn toàn trong giây phút này. Thứ âm nhạc da diết nhưng trong sáng vẹn nguyên như cổ tích. Có thể vì vậy mà Hải Hoa nhất quyết là phải mang sử dụng đan xen cả âm nhạc của Chopin trong “Phố”. “- Hà Nội vẫn là Hà Nội. Nhưng đối với mỗi chúng ta ai cũng có một Hà Nội của riêng mình. Không ai có thể ép buộc suy nghĩ của người này lên người kia anh ạ. Với em, Hà Nội là tất cả của ngày hôm nay. Không phải em không coi trọng những điều xưa cũ, nhưng thật sự em không muốn mọi người để một Hà Nội xưa lấn át hết phần sống của Hà Nội hôm nay. Thật đấy. Em vẫn muốn nhìn thấy Hà Nội đang phát triển sôi động, tự nhiên như chính sự lớn lên từng ngày của một cơ thể sống biết chấp nhận cả những tốt đẹp và những xù xì, xấu xí. Em mà nói điều này, em biết có thể anh sẽ đồng tình với em nhưng em tin chắc rằng Thụy Anh sẽ âm thầm phản đối em hoặc sẽ không có một chút ý niệm gì về những điều em đang nói, vì với chị ấy, tất cả còn tồn tại chỉ vĩnh viễn là một Hà Nội đã mất đi…”. Vẫn đang còn nhớ hôm khai trương Phố, Hải Hoa đã nói những điều này với Dũng. Cô bé như một cô tiểu thư chỉ suốt đời sống trong những hạnh phúc trong sáng, nhưng lại chấp nhận sống chung với một Hà Nội thực tại và rồi vẫn đủ sức để yêu, để thương và xoa dịu cho cái thực thể đang sống của ngày hôm nay với nhiều thiếu hụt ấy. Có khi anh nghĩ chính Hải Hoa mới là một cô gái can đảm thực sự khi cô không tự huyễn hoặc bất kì điều gì trong chính tình yêu của mình. Mọi điều cô bé làm đều xuất phát từ những giản đơn nhất của tâm hồn.
“Nếu anh có thể. Phải rồi, nếu anh cũng là một người đàn ông bình thường như bao nhiều người khác có lẽ anh sẽ yêu em. Sẽ yêu em rất nhiều như cái cách mà em đang yêu anh bây giờ. Còn bây giờ, nếu anh chấp nhận để em đứng bên cạnh anh thì anh sẽ chỉ là một kẻ khốn nạn và giả dối. Anh có thể như vậy với bất kì ai trong cuộc sống này, miễn là anh vẫn còn được an toàn, nhưng em trong sáng và hồn nhiên quá. Anh không có quyền chạm vào nơi thẳm sâu tinh khôi và thuần khiết ấy của em. Nhưng anh không dám đẩy em ra xa anh vì như vậy anh cũng không biết mình có thể bấu víu vào đâu được nữa. Anh đã giành cho em một tình bạn thân thiết nhất, để anh có thể tìm lại được một khoảng nào đó bình yên trong tâm hồn mình, em ạ”. Dũng vừa ngồi nhâm nhi ly rượu đắng của riêng mình, nhìn Hải Hoa ngủ ngon lành rồi bât ra những suy nghĩ của lòng mình “Quả thật em hoàn toàn chưa bao giờ cảm thấy sợ hãi khi ở bên anh”. Hải Hoa quá trong sáng trong khi Dũng như một đám mây đen kịt không còn một chút nắng nào ấp ủ trong đó ngoài những khối nước âm ỉ chỉ chực chờ một con gió đến rồi sẽ tự làm mình tan chảy vào trong trời đất. Tự bản thân anh cũng đang cảm thấy mình đuối sức dần dần. Chính anh cũng không biết mình sẽ trụ được bao nhiêu lâu nữa trong cái vỏ bọc tưởng chừng như đẹp đẽ và hoàn hảo này.
- Em nghĩ anh cần có người uống rượu cùng?
- Sao em đã tỉnh rồi? – Đang mải suy nghĩ, Dũng giật mình khi nhìn thấy Hải Hoa đi từ trong phòng đi ra.
- Em thương anh uống rượu một mình nên mới dậy để xin anh một ly đây.
- 3 giờ sáng rồi. Cũng chẳng ngủ được nữa nên anh ngồi nhâm nhi một tý thôi. Em muốn thì tự rót mà uống đi. Anh có cấm em điều gì bao giờ đâu mà lại phải xin.
- …….
- Em lại sắp khóc à tiểu thư? Chắc lại xúc động quá vì được uống rượu thoải mái hả?
- Anh sẽ không cấm nếu như em yêu anh, đúng không? – Hải Hoa vừa nói vừa tiến sát về phía Dũng. Cô ấy khẽ nâng ly rượu lên rồi nói: - Anh đổi đĩa đi. Mình nhảy với nhau một lát nhé.
Trong mê hoặc du dương của tiếng nhạc đêm, Hải Hoa say sưa và uyển chuyển trong từng bước nhảy với sự dìu dắt tuyệt vời của Dũng. Chưa lúc nào cô cảm thấy mình an toàn và bình yên như lúc này. “Hãy để mỗi đêm em đều được ở bên cạnh anh được không?”
- Điều đó sẽ chỉ mang lại cho em những đau khổ thôi.
- Em chỉ biết rằng mình đang thực sự cảm nhận được tình yêu và hạnh phúc.
- ……..
- Hơi thở của anh rất ấm anh biết không? Ngay từ lần đầu tiên gặp anh, em thực sự đã cảm nhận được điều đó. Chưa bao giờ có ai đó đem lại cho em cái cảm giác ấm áp đến như thế. Em cũng không biết sao nữa? Có thế trong mắt anh, em chỉ là một đứa con nít còn sống với quá nhiều bồng bột mỏng mảnh của cuộc sống, nhưng em nghĩ khi yêu thì dù là người già hay trẻ con cũng vẫn có một trái tim trọn vẹn như thế thôi.
Anh! Hãy nhìn em đi. Hãy nói cho em biết thực sự anh đối với em là thế nào?
Nhìn vào ánh mắt của cô gái đang đứng rất gần mình, anh cảm nhận được nhịp tim đang đập nhanh dần lên với những gấp gáp, bối rối và vội vã. Nếu có thế, nếu anh thực sự có thể, có lẽ anh đã ôm cô vào lòng, và đặt cô vào tình yêu nồng nhiệt cùng sự ham muốn đến tột cùng của một trái tim biết yêu cháy bỏng. Dũng tin rằng, anh hiểu quá rõ cảm xúc của Hải Hoa. Nhưng trái tim anh quặn lại. Anh không thể nào làm khác được.
- Anh chỉ có thể nói rằng, cảm ơn em vì đêm nay em đã ở đây cùng anh. Còn những điều khác, hãy để thời gian làm chủ.
Nghe Dũng nói như vậy, Hải Hoa khẽ buông tay, giật lùi về phía sau một chút “Em xin lỗi”. Cô vội vã bước ra cửa khi trời chạng vạng sáng. Gió vẫn còn kẽo kẹt như than khóc trong những cánh cửa đã ọp ẹp của nhà kho tầng hai trên quán Phố. Không ai kịp nhận ra một ánh mắt trắng đến vô hồn cứ nhìn chăm chăm vào những khung cửa ọp ẹp ấy – ánh mắt của sự chết chóc đau đớn đã sắp chạm được vào ngôi nhà này.
Dũng đứng lặng nhìn Hoa bước đi. Còn lại chỉ là một cảm giác trống rỗng đến tận cùng. “Quả thật, khi nỗi đau đã quá đầy thì người ta không còn có thể cảm nhận được về nó nữa. Lúc ấy tất cả tâm hồn chỉ còn như một cái lỗ thủng không đáy, cô độc và hoang lạnh. Không ai trong cuộc đời này có đủ khả năng để thoát khỏi những cái lỗ thủng ấy dù cho cố vùng vẫy biết bao nhiêu thì cuối cùng cũng đành bất lực nhìn một vực sâu xoay xoáy, cứ sâu mãi, sâu mãi trong khi mình thì lại ngày càng đuối sức. Mình cứ nghĩ, cái vực sâu ấy đã cắt phăng cái sợi dây nhỏ bé giàn buộc mình với cõi đời này rồi, ấy vậy mà mình và hắn đều vẫn còn sống an toàn. Vẫn chia nhau những cay đắng của cuộc đời này. Hắn quá ư nhẫn tâm với mình. Hắn ăn mòn toàn bộ những gì còn hơi thở trong con người mình. Nhưng hình như hắn cũng không sung sướng. Có nhiều đêm mình cảm thấy hắn đang khóc. Khóc day dứt… Hay là hắn cảm thấy ăn năn vì đã đối xử với mình như vậy. Không, có vẻ như mình nhầm. Hình như hắn cũng khóc vì hắn không thể nào thoát khỏi cái hố đen kịt mà cuộc đời này đã sắp xếp cho hắn. Bất hạnh! Chao ôi, cái nỗi bất hạnh đen đúa này còn tồn tại đến bao giờ nữa. Ngay lúc này, nếu mình thỏa hiệp, thì cả mình và hắn đều sẽ chung sống hòa bình và yên ổn với nhau. Sẽ không còn kẻ nào phải dằn vặt kẻ nào nữa. Có lẽ…..” Dũng không biết mình sẽ bỏ phí đi những gì trong cuộc đời này nữa, nhưng anh biết đã gần đến lúc anh phải từ bỏ.
9.
Phong trở lại Hà Nội sau gần một tháng ở lại với mảnh đất biển ngút ngàn gió với những mặn mà trong nụ cười và sự ấm nóng của tình yêu thương. Phong có phần tươi tỉnh ra khá nhiều so với những ngày ở Hà Nội. Nhưng ngay từ khi đặt chân lên tàu trở về thành phố, trong đầu anh lại chỉ còn tồn tại hình ảnh nhỏ bé, xanh xao và mệt mỏi của Thụy Anh trong lần cuối cùng anh gặp cô. Sự thật, anh đã có ý định ở lại Hà Nội vì anh biết cô cần anh trong những khoảnh khắc mà con người vui vẻ này, nhưng rồi anh nghĩ, chẳng có gì cả. Mọi thứ sẽ lại vẫn tồi tệ như lúc trước. “Biết đâu chính sự xuất hiện của mình trong cuộc đời cô ấy mới là nguyên nhân khiến cô ấy khổ sở. Nếu mình không khuấy động mọi thứ lên có lẽ Thụy Anh vẫn là Thụy Anh đẹp đến hồn nhiên và hoàn hảo trong mắt mọi người. Rồi cuộc đời cô ấy sẽ trôi bình yên như dòng sông Hồng những ngày lặng gió. Dù vậy, nếu có thể quay trở lại có lẽ mình vẫn sẽ không thể nào thoát khỏi ánh măt của cô gái ấy. Tất cả như một sự sắp đặt thản nhiên đến nghiệt ngã của số phận mà không ai có thể cưỡng lại. Thoát ra ngoài nó sẽ là sự vô nghĩa như chưa từng sống của mỗi con người”. Phong cứ lơ mờ nghĩ về những điêu đã xảy ra trong suốt khoảng thời gian vừa qua mà không hề nhận ra rằng tàu đã sắp về đến Hà Nội. Nhưng người ngồi cùng khoang với anh cứ háo hức nhìn ra ngoài cửa sổ, khẽ nâng những tấm kính chắn lên như để hít hà cái mùi vị thân thuộc của dòng sông mẹ đã nuôi dưỡng cả thành phố nơi họ đã sống gần như cả đời mình. Dòng sông Hồng vẫn hiên ngang chảy trong nhưng đợt gió lạnh buốt. Nhìn cái dáng hao gầy cũ kĩ của cây cầu trăm năm này, Phong nhớ đến vẹn nguyên những lần cùng Thụy Anh ở nơi đây. Cho đến tận bây giờ vẫn cảm nhận thấy tim mình thấm đầy nước mắt của một cô gái xa lạ trong chiều đông tháng mười một ngập gió. Anh muốn mở căng lồng ngực của mình ra để cảm nhận gió của ngày hôm qua tràn về ngập đầy trong một miền kí ức mênh mông của mình. Hà Nội vẫn còn đây, và anh biết những con phố này vẫn còn có chỗ cho anh, vẫn đang chờ đợi những bước chân của anh. Thời gian đôi khi trở nên quá ư vô nghĩa khi dấu vết của một điều gì đó đã in hằn trong tâm hồn thì vết bụi của thời gian chỉ khẽ thổi sẽ biến mất hoàn toàn mà thôi. Hà Nội và anh cũng có sự gắn kết đến sâu thẳm như thế.
Phong vẫn háo hức vô cùng khi nghĩ đến lúc được nhìn thấy dáng hình của Thụy Anh bước đi trên phố. Anh nhớ cô và thực sự muốn bày tỏ nỗi nhớ ấy bằng một niềm vui tươi hồn nhiên cho ngày gặp lại. Nhưng anh đủ tỉnh táo để hiểu rằng, anh và cô không bao giờ có thể chạm vào nhau ở cái khoảng vui nhỏ bé ấy.
Hà Nội những ngày sau tết vẫn còn heo may gió nhưng lại có điều gì đó trong sáng, vui tươi của những ngày mới. Nền trời vẫn xam xám sương mù giăng khắp các hàng cây góc phố, vậy mà vẫn thấy trái tim ấm áp đến lạ lùng. Sau tết, cũng là khi những lá cây xà cừ của Hà Nội bắt đầu rụng lá. Những chiếc lá đã cháy khô đến tận cùng cho hết một mùa sống xanh ngắt đã lại trở về thanh bình trong tim của đất mẹ. Hà Nội mùa này, lá vàng bay đến bình yên trong từng khoảnh khắc. Không chỉ có Phong mà còn biết bao nhiêu ánh mắt nữa đang nhìn chăm chú và đầy yêu thương trên những con đường ngập đầy lá vàng. Phong thích thú khi chạm nhẹ chân, giấu đôi bàn chân đầy bụi đường của mình vào trong những đống lá vàng rợm mang đầy màu nắng tươi mới thấy lòng mình được sưởi ấm bằng hơi ấm gần gụi từ tự nhiên. Chỉ có trong những khoảnh khắc ấy mới nhận ra tâm hồn mình vẫn đẹp lắm. Và cuộc sống này cũng chỉ cần những khoảnh khắc ấy để mà nâng đỡ cho biết bao nhiêu những cực nhọc, bon chen và vội vã. Cũng kì lạ thật đấy, không biết có còn nơi nào vào mùa rụng lá như Hà Nội bây giờ không? Trong khi một bên phố phường vẫn xanh nõn nà vì biết bao nhiêu loài cây đang xanh non đua nhau nhú lên những mầm sống kì diệu thì về phía bên này lại vẫn đầy đặn những chiếc lá vàng rủ nhau rời cành, bay đầy phố xá. “Tự nhiên cũng giống hệt như cuộc đời này vậy. Không có điều gì là tồn tại một phía và nhất quán với nhau. Mọi điều đều cùng nhau tồn tại trong những mâu thuẫn và xung khắc với nhau. Cũng như hai cực âm dương, nếu không may thiếu đi một cực thì cuộc sống này sẽ hoàn toàn tẻ nhạt và vô nghĩa”. Phong nhìn những chiếc lá vàng bay đầy phố mà lòng nhủ thầm biết bao điều trong sáng, như chính lúc này, thực sự đã trở về. Vang đâu đây tiếng saxophone của một buổi chiều khao khát gió “Tôi là ai, là ai mà yêu quá đời này….”.
Phong trở về “Phố” khi đường xá ngoài kia bắt đầu ồn ào với những tiếng xe cộ ngược xuôi kéo rền. Vậy mà bỏ lại tất cả phía bên ngoài ấy, “Phố” trong vẫn ấm cúng và lắng đọng đến kì lạ.
- Gớm, cậu định ăn hết tết của bố mẹ rồi mới lên hay sao mà cho đến hôm nay mới thấy xuất hiện. – Tiến vừa thấy mặt Phong đã cợt nhả, quát ầm ầm nửa thật nửa đùa. Vậy mà vừa nói xong đã chạy lại ôm chặt lấy thằng bạn thân thiết. Trong khi đó Dũng chỉ lặng lẽ, chậm chạp ngước lên nhìn Phong rồi nói: - Lát nữa quán vắng người, anh em mình làm vài chén. Anh gọi cho Hải Hoa, Quân và Thụy Anh rồi.
- Sao trông anh già đi đến cả chục tuổi vậy anh Dũng? – Dáng vẻ mệt mỏi có phần tiều tụy của Dũng khiến Phong ngạc nhiên và lo lắng.
- Làm việc đi đã. Có gì cần hàn huyên thì lát nữa uống tý rượu vào nói dễ hơn. - Tiến vỗ vai Phong rồi đưa cho anh đồ uống của khách.
Dù ngay lập tức bị cuốn đi theo công việc nhưng trong đầu Phong vẫn không thể thôi băn khoăn mỗi khi nhìn thấy Dũng trong quầy pha chế. Mới chỉ chừng hai tuần mà trông Dũng phải già đi đến cả chục tuổi. Cứ như thể anh đã phải chịu những điều gì ghê gớm lắm. Trong khi đó, Dũng lại hầu như tránh nhìn vào ánh mắt có phần lo lắng và dò xét của Phong.
Chỉ một lúc sau đó, Quân và Thụy Anh đến. Trông Thụy Anh cũng có phần gầy đi và sắc mặt nhìn còn kém hơn so với khoảng thời gian cuối năm sau khi khỏi ốm. Phong nhủ thầm “hình như mọi người có vẻ gì đó không ổn? Hay rạn nứt đã bắt đầu xảy ra khi mà họ nhận ra rằng có những điều dù cố gắng để trung hòa, vẫn không thể nào tồn tại cùng một lúc được”. Nhìn thấy Phong, Thụy Anh vẫn không hề thay đổi sắc mặt. Trong khi đó Quân vẫn hồ hởi như trước đây:
- Xem cậu em sau khi về nhà ăn tết với mẹ nào. Ái chà, trông có vẻ béo tốt lên nhỉ. Vậy mà cậu xem này, sau tết trông chúng tôi cứ như những con mèo già vậy?. Ai cũng phải sút mất mấy cân thịt.
Dũng vừa nhìn mọi người vừa chỉ tất cả ngồi vào một cái bàn tròn sát quầy rồi đem một chai rượu nếp quê ra đặt lên bàn cùng năm cái chén.
- Rượu nếp Kim Sơn chính gốc nhé. Mấy hôm trước có đi chụp ảnh ở Tam Cốc nên tôi mua về đợi cả nhóm lên nhâm nhi đấy.
- Thấy chưa, đã bảo anh Dũng là nhất. – Tiến vừa mở chai rượu vừa hồ hởi nói.
- Gọi cho Hải Hoa thử xem em. – Quân quay sang bảo Thụy Anh. – Sao giờ này mà vẫn không thấy đâu.
- Lúc nãy em gọi Hoa bảo phải muộn muộn mới tới được vì hôm nay bận off gì đó. Mọi người cứ uống rượu trước đi.
Lâu rồi mới ngồi với nhau nhưng bản thân Phong dù cố gắng đến đâu cũng không thể nào hòa hợp được với những khuôn mặt đang ngồi chung bàn của mình. Thật sự anh cảm thấy có quá nhiều điều không ổn đang diễn ra. Không phải họ ghét nhau mà bởi những khoảng riêng của họ lớn quá, để đến nỗi không còn có thể gặp nhau ở một khoảng chung nào nữa. Ngay cả đến với nơi mà họ đã coi như là một chốn đi về của mình, cũng không khiến họ cởi bỏ được khoảng tối của lòng mình. Cứ như vậy không biết những người bên cạnh anh còn có thể chịu đựng được bao lâu nữa. Nhìn những khuôn mặt cười một nụ cười mỏi mệt bỗng dưng thấy thương cho tâm hồn quá nhọc nhằn đang phải chịu đựng nhiều điều của họ.
Đêm đó Hải Hoa đã không đến. Ngồi lại cuối cùng chỉ còn Dũng và Phong. Dũng uống hơi nhiều nên có vẻ ngà ngà say, lại có hứng nổi máu nghệ sĩ. Dũng kéo Phong lên phòng tranh của mình, nơi anh xếp tất cả những bức ảnh về Hà Nội mà anh đã bắt đầu chụp từ khi còn bé cho đến tận bây giờ. Một Hà Nội đã lớn lên từng ngày cùng với khoảng thời gian sống của những người yêu thương nó. Nhìn những bức ảnh ngổn ngang trước mặt mình, Phong cảm thấy như cả một Hà Nội ồn ào đang tồn tại ngay cạnh anh trong giây phút này. Có những nhịp thở rất gấp, lại có những nụ cười nhỏ nhẻ, chậm rãi. Cuộc sống của một thành phố đã được chụp lại trong từng khoảnh khắc. Có những bức ảnh đã bị ố màu, hình như đã được chụp từ rất lâu rồi. Và có phần bị chủ nhân của chúng bỏ quên.
- Có biết tại sao tôi cho cậu xem những bức tranh này không?
- ……
- Vì tôi sợ những bức tranh này sắp không tồn tại được nữa rồi. Bởi thế ít ra tôi cũng muốn để cho một người thật sự thân thiết với mình được nhìn thấy chúng.
- Anh nói không tồn tại nữa?
- Phải. Tôi tin rằng cậu sẽ hoàn toàn hiểu được nếu như tôi nói rằng những bức tranh này chính là cuộc sống của tôi. Cũng vì thế tôi mở quán “Phố”, và vì nó tôi đã có thể sống cho đến tận bây giờ. Nhưng gần đây tôi cảm thấy… Biết diễn đạt thế nào nhỉ?. À, đúng như một bài viết của ông Trịnh Công Sơn, Tôi đã linh cảm thấy chuyến đi của đời mình. Cậu đừng cười và cũng đừng nhìn tôi như thế chứ. Tôi vẫn đang rất tỉnh táo. Tôi đã lắng nghe tiếng cười của hắn rồi. Rất có thể hắn đã cảm thấy điều đó từ tôi. Hắn đã biết được rằng tôi sắp cạn kiệt sức lực.
Dũng vừa nói rồi vừa từ từ bước xuống cầu thang, để lại Phong ở phía sau cùng với một tràng cười dài man dại mà anh chưa từng thấy ở Dũng bao giờ. Dũng lúc này trông chỉ như một thây ma đang vật vờ khắp trong không gian để tìm một chỗ ẩn nấp. Phong nhìn Dũng, rồi nhìn về phía những bức tranh trong căn phòng lờ mờ ánh đèn của khu tầng hai cũ kĩ ấy. Cảm giác lạ lùng đan xen với những tò mò nghi hoặc, anh lại gần để cố gắng lắng nghe điều gì đó mà anh đang mơ hồ cảm nhận thấy. Nhưng rồi anh cảm thấy mình nghẹt thở vì hình như có điều gì đó trong chính căn phòng này đang vây kín lấy anh. Anh không thể biết được rằng Dũng đã thức trắng trong căn phòng này bao nhiêu đêm để cào xé lồng ngực mình, và biết bao nhiêu những vết dao dính máu đau đớn quằn quại đã vấy đỏ cả những bức ảnh. Có một khoảng linh hồn đen tối nào đó đã chìm sâu vào trong căn phòng chứa đầy những bức ảnh Hà Nội này.
Phong đã cố gắng tự trấn an mình bằng những bản nhạc saxophone của Kenny G sau đó nhưng anh vẫn cảm thấy điều gì đó thật sự không ổn. Thời gian qua đã xảy ra chuyện gì?, tại sao Dũng lại trở nên như vậy? Mới chỉ chưa đầy một tháng không gặp Dũng vậy mà anh đã hoàn toàn trở thành một con người khác. Điều mà trước đây tất cả những người bạn thân thuộc của Dũng đều cảm thấy chỉ là một ông Dũng khùng đã giành trọn vẹn cuộc sống và tâm hồn, thể xác của mình cho Hà Nội. Bởi vậy mà mọi người vẫn hay đùa rằng ông Dũng bây giờ có một Hà Nội là người tình say đắm với một tình yêu chết đi sống lại như vậy rồi thì còn có thể nhìn thấy cô thiếu nữ nào ngoài kia nữa đâu. Dũng đã tồn tại hồn nhiên và giản dị như thế, từ trước cho đến tận bây giờ bạn bè chưa bao giờ có ai nhìn thấy anh đi với bất kì một người con gái nào hết. Vậy mà Hải Hoa lại hết lòng hết dạ với Dũng ngay từ lần đầu tiên gặp anh. Nhưng ai cũng nói, Hải Hoa trong sáng quá làm sao có thể đi vào tâm hồn của một con người đầy những ẩn ức tăm tối mà chưa ai chạm vào được như Dũng. Vậy mà suốt khoảng thời gian này, ai cũng nhận ra rằng Dũng chăm sóc Hoa còn hơn cả bản thân mình. Nụ cười dịu dàng của anh chỉ giành cho duy nhất một mình cô bé. Phong cứ nhìn mãi căn phòng chứa đầy những bức ảnh của Dũng mà không thể nào hiểu được chuyện gì đã và đang diễn ra. Có nhiều điều thật giả lẫn lộn trong cái khoảng đêm đen kịt này, chúng cũng đã đẩy anh vào một sự mơ hồ nào đó, không lối thoát.
Đêm ngày một sâu khiến cho tiếng saxophone càng trở nên hoang mang lạnh lẽo. Phong vẫn còn ngồi ngoài balcon của “Phố” hút thuốc để mặc cho quá nhiều những suy nghĩ vẫn còn lộn xộn đang ra sức bủa vây lấy tâm hồn mình. “Tôi đã tự nhủ với lòng mình rằng, hãy cố gắng bước chậm thôi để còn kịp nhận ra tâm hồn mình vẫn còn trong sáng nhiều lắm. Tôi mới chỉ 20 tuổi và tôi bắt đầu cảm thấy sợ khi nhận ra mình đang bị lôi tuột vào một căn phòng ngổn ngang những mặt người tăm tối. Tôi đã cảm nhận sâu sắc sự mất mát đau đớn như mất đi chính tâm hồn mình. Tôi đã chạy trốn, như chính bản năng của con người mỗi khi gặp khó khăn nhưng chính cuộc sống này đã khiến tôi hiểu rằng càng cố chạy trốn thì nỗi đau đó càng theo đuổi mình. Càng chạy càng biết rằng nó vẫn bám đuổi, càng sợ hãi. Cũng có lúc tôi đã lao đi, kiệt sức rồi ngã quỵ. Tôi buộc phải dừng lại nhìn thẳng vào nỗi đau mà mình đang phải chịu đựng. Thấy tim mình nhói lên. Nghẹt thở. Hình như lúc ấy tôi còn chới với cảm thấy đầu mình đau đến nỗi lịm đi. Mọi cảm giác tan biết. Nỗi đau ấy cũng nhìn tôi chua xót. Hắn lại gần hơn, gần hơn chút nữa. Tôi cứ nghĩ hắn sẽ nhạo báng sự sợ hãi khủng khiếp của tôi, ấy vậy mà hắn khóc. Hắn cũng khóc như tôi. Và tôi đã tỉnh dậy, tôi đặt hắn cạnh nơi mình đang nằm, nhìn hắn, chạm tay vào lau nước mắt cho hắn. Cho đến tận bây giờ tôi vẫn biết hắn đang tồn tại trong mình, nhưng tôi không còn sợ hắn nữa. Tôi đã học được cách nhẹ nhàng với hắn. Hắn cũng đối xử với tôi theo cách ấy. Đến lúc này, tôi và hắn đang tồn tại cùng nhau trong tâm hồn tôi. Lúc nào cũng tồn tại bên cạnh tôi, nhưng tôi không còn sợ nữa”, Phong xé một tờ giấy trong cuốn sổ tay ghi chú bản vẽ của mình rồi ghi nghuệch ngoạc những dòng chữ ấy. Anh đặt nó lên chiếc bàn đã cũ kĩ của phòng tranh. Anh muốn Dũng đọc những dòng chữ ấy. Nhưng rồi, anh vo tròn chúng và lại vứt vào sọt rác “Có lẽ anh ấy còn hiểu điều đó gấp vạn mình. Nhưng anh ấy sẽ không bao giờ làm giống mình”.
P.L.
(Còn tiếp)