Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Sáu, 19 tháng 5, 2017

Văn học miền Nam 54-75 (312): Nhã Ca (4)

Thơ Nhã Ca

 

BÀI NHÃ CA THỨ NHẤT

 

Tôi làm con gái 
Buồn như lá cây 
Chút hồn thơ dại 
Xanh xao tháng ngày 



Tôi làm con gái 
Một lần qua đây 
Rồi không trở lại 
Ôi mùa xuân này 


Tôi làm con gái 
Đời như heo may 
Tình bằng cỏ dại 
Giận hờn không khuây 

Tôi làm con gái 
Một lần yêu người 
Một lần mãi mãi 
Bao giờ cho nguôi 

Tôi làm con gái 
Bao nhiêu tuổi đời 
Bấy lần thơ dại 
Buồn không ai hay

 

 

ĐÊM XUÂN

 

Những nàng tiên đến tuổi giã thiên đường 
Và cỏ cây đời đến tuổi xanh non 
Mắt cao rộng vừa trong trời ngọc bích 
Ai về đó mà thơm hồn lụa bạch 
Cổ chim xanh còn quấn quít tơ vàng 

Đêm không rằm sao vẫn mát hơi trăng 
Hoa bỗng nở giật mình tay mời mọc 
Vườn thơ dại nào, ngỡ ngàng tiếng khóc 
Đó u buồn trong giấc ngủ tàn phai 
Đó mùa xuân qua với bước chân người 

Hơi thở mùi hương nụ cười bóng lá 
Đêm bao dung hiền hòa mới lạ 
Đêm ngửa bàn tay đêm động làn môi 
Đêm dịu dàng đêm ngọt giấc mơ tôi 
Đêm trên núi cao đêm trong hồn nhỏ 
Đêm thơm nồng nàn mùi hương trí nhớ 

Khi những nàng tiên từ bỏ trần gian 
Em là nàng tiên ở lại yêu anh…

 

 

BÀI THÁNG SÁU

 

Với thân nhỏ chín muồi trăm tội lỗi 
Tôi trở về mang tủi nhục trên vai 
Giữa ngã ba đường tay hờ gối mỏi 
Tôi cầu xin đời ban phép lạ tương lai 

Người cũng vậy lòng muôn nghìn dối trá 
Vờ thương yêu vờ đắm đuối ân tình 
Tôi trót dại, tin lời trao tất cả 
Đâu biết người mang nửa dạ yêu tinh 

Thôi tình ái hãy về theo ảo mộng 
Ta lỡ đi xa hết nửa đời rồi 
Người phụ rẫy, ngày điêu tàn đứng bóng 
Đêm nghẹn ngào chan muối mặn trong môi 

Tôi đã biết tội thân làm con gái 
Đời không thương tất cả héo khô dần 
Không hiểu về đâu để cầu sám hối 
Tôi đốt lỡ lầm theo với tuổi thanh xuân 

Tên người ư, đã trở về bóng tối 
Tôi đã vô tri giữa tháng năm dài 
Và mỗi bận có một người nhắc lại 
Tôi cố tìm nhưng chẳng nhớ tên ai

 

 

NHÃ CA THỨ HAI

 

Cánh tay từ giã 
Vẫy trong hồn tôi 
Nỗi buồn quá khứ 
Phong phanh mắt người 

Một mùa đông ấy 
Tôi về xót thương 
Tiếng cười thức dậy 
Trong hồn khói sương 

Những cành hoa cũ 
Bao nhiêu tuổi rồi 
Mà lòng chợt nhớ 
Đã sầu quên thôi 

Một đời con gái 
Bấy nhiêu giận hờn 
Bài thơ để lại 
Mối sầu lớn khôn 

Thôi nhìn chi nữa 
Bàn tay héo hon

 

 

TIẾNG CHUÔNG THIÊN MỤ

 

Tôi lớn lên bên này sông Hương 
Con sông chẻ đời ra những vùng thương nhớ 
Cây trái Kim Long, sắt thép cầu Bạch Hổ 
Cửa từ bi vồn vã bước chân sông 
Mặt nước xanh trong suốt tuổi thơ hồng 
Tháp cổ chuông xưa sông hiền sóng mọn 
Những đêm tối bao la những ngày tháng lớn 
Những sáng chim chiều dế canh gà 
Tiếng chuông buồn vui dợn thấu trong da 
Người với chuông như chiều với tối 

Tôi bỏ nhà ra đi năm mười chín tuổi 
Đêm trước ngày đi nằm đợi tiếng chuông 
Cuối cơn điên đầu giấc ngủ đau buồn 

Tiếng chuông đến dịu dàng lay tôi dậy 
Tiếng chuông đến và đi chỉ mình tôi thấy 
Chỉ mình tôi nhìn thấy tiếng chuông tan 
Tiếng chuông tan đều như hơi thở anh em 
Tiếng chuông tan rời như lệ mẹ hiền 
Tiếng chuông tan lâu như mưa ngoài phố 
Tiếng chuông tan dài như đêm không ngủ 
Tiếng chuông tan tành như tiếng vỡ trong tôi 

Từ dạo xa chuông khôn lớn giữa đời 
Đổi họ thay tên viết văn làm báo 
Cơm áo dạy mồm ăn lơ nói láo 
Cửa từ bi xưa mất dấu đứa con hư 
Tháp cổ chuông xưa, sông nhỏ sương mù 
Dòng nước cũ trong mắt nhìn ẩm đục 
Con đường cũ trong hồn nghe cỏ mọc 
Chuông cũ giờ đây bằn bặt trong da 
Tuổi hồng sa chân chết đuối bao giờ 
Ngày tháng cũ cầm bằng như nước lũ 

Nhưng sao chiều nay bỗng bàng hoàng nhớ 
Tiếng chuông xưa bừng sống lại trong tôi 
Tiếng chuông xưa kìa tuổi dại ta ơi 
Chuông òa vỡ trong tôi nghìn tiếng nói 
Những mảnh đồng đen như da đêm tối 
Những mảnh đồng đen như tiếng cựa mình 
Những mảnh đồng đen như máu phục sinh 
Những mảnh đồng đen kề nhau bước tới. 

Tôi thức dậy rồi đây chuông ơi chuông hỡi 
Tôi thức dậy đây tôi thức dậy rồi 
Thức dậy thực sự rồi 
Thức dậy cùng giông bão, thức dậy cùng tan vỡ 
Thức dậy cùng lịch sử 
Mẹ hiền ơi thành phố cũ chiều nay 

Có tiếng chuông nào rơi như lệ trên tay 
Trên mặt nước trên mặt người mặt lộ 

Cho con trở về đừng mê sảng ngó

 

 

MỘT ĐÊM NGHE TIN THỜI SỰ

 

Cổ tay lạnh ngón tay rời 
Máu ra mạch đuổi theo người đã xa 

Sử buồn mở sẵn trong ta 
Nước tôi thân thể thịt da nhão dần 

Xác tôi còn đủ tay chân 
Có ôm nổi mẹ có cầm nổi em 

Nuốt cơn máu chảy ruột mềm 
Trong muôn chiến sự những phiền con hư 

Tuổi tôi bom đạn nát nhừ 
Đêm đêm tiếng mẹ sa mù bóng ai

 

 

ĐÊM 64

 

Một đêm tối mở mắt trên nền trời 
Không còn tiếng động nào ngoài tiếng ì ầm trong lòng dân phố 
Không một tiếng động nào trong chúng tôi 
Trong đám đông đen như đêm đồng lõa 

Đêm thì dầy và mượt như nhung 
Đất thì tối và sần như núi 
Đám đông thì đen và dài như sông 
Tôi thì trơn và trườn như rắn 

Không phải lúc đó ghế nào trong công viên 
Cũng có người 
Nhưng người ngồi trên đó 

Không nói không ngủ và không ăn 
Tất cả thở trong đêm nhừ tử 
Thở trong đêm và thở trong tôi 
Thở trong lịch sử 

Ôi Việt Nam, Việt Nam 
Sao thức hoài không ngủ

 

 

CON MÈO

 

Làm được điểm sáng nào trong đêm 
Con mắt chột của con mèo, 
niềm trống trải thu nhỏ 
Sự ưu ái nào trong hồn chúng ta 
Dù bóng tối dù nghi ngờ vụng dại 
Khi chúng ta nằm xuống 
Khi chúng ta nhắm mắt 
Và khi chúng ta ngủ 

Đó một điểm sáng nào trong đêm 
Mắt mèo chớp mở như sự thật 
Sự thật thì buồn rầu em thì khô héo 
Như đêm như chúng ta con chúng ta 
cùng tiếng kêu meo meo 
Meo meo khổ sở 

Điểm sáng nào trong đêm 
Hòn bi ve trên nóc tủ 
Trên gác-măng-giê, trên đình màn 
trong cả hồn vô vọng 
Khi chúng ta nằm ngủ 
Ngủ tối tăm lặng lẽ 

Kêu meo meo và chột một mắt 
Hy vọng nào trong đêm 
Tìm thấy gì bí hiểm 
Chờ đợi gì trong tôi

 

 

KHI TRỞ LẠI SÀI GÒN

Mùa mưa lũ với lời hứa của chàng 
vết bẩn trên mũi giầy 
bàn chân em yêu quý 
lòng tủi hờn hay mặt tối tăm 
linh hồn em một hòn đá nhỏ 

Khi trở lại Sài Gòn 
dĩ vãng giương mắt nhìn 
vồ vập hỏi han 
và nhớ lại 
Mỗi người thì quay, ngồi đứng hay nhìn 
và sống lại 
rồi trời mưa trời mưa 
và tiếng cười 
bàn chân trong vũng bùn hối tiếc 

Bây giờ đứa con gái đã mù lòa 
thân thể cùng tuổi trẻ 
đã không bao giờ có 
bây giờ đứa con gái đã đi qua 
trên đầu mũi giầy anh 
vết bẩn bàn chân yêu quý đó 
một chân 

Bây giờ đứa con gái không còn 
không còn nữa. 

Lời hứa của chàng cùng với mùa mưa lũ 
anh đã không quên em 
chuyến xe đêm những bầy sao tình tự 
trời mưa trời mưa vẫn trời mưa 
má ơi má ơi 
con còn sống 

Ôi đáng thương và cám ơn anh 
mùa mưa lũ Sài Gòn sắp dứt. 

 

 

SAU CƠN GIÔNG

 

Buổi chiều treo cổ trên cành cây ca hát 
Con rắn hồi sinh nỗi buồn đen trườn mình 
Trong khu vườn nước mắt và tội ác 
Đám lá khô vùi dập lời kêu than 
Tôi dỗ dành tôi nào nín đi con 

Nín đi con 
Ôi tấm khăn muối mặn nào trên mặt 

Buổi chiều mù cùng với kẻ tật nguyền 
Một chiếc xe hàng hoang vắng bay lên 
Trên con đường nước mắt và hận thù 
Với một người trở lại 
Tôi dỗ dành tôi nào bước đi con 

Bước đi con 
Phố hãi hùng giơ hai bàn tay trống vẫy 

Buổi chiều bây giờ là chiếc áo cuối cùng 
Trút xuống với cơn giông 
Như tiếng nước no hơi 
hò reo trong bình thủy 
Khi thỏa rồi mọi sự nổ tung 
Suốt cuộc đời nước mắt và hối tiếc 
Tôi thúc giục tôi nào sống đi con 

Sống đi con sống đi con 
Thân thể ai gào thét 
Những tháng ngày phung phí 

 

 

TRÒ CHUYỆN VỚI MÙA ĐÔNG  

Hãy nói tôi nghe đi mùa đông 
đã qua bao nhiêu chặng 
trên lục địa 
và gió mùa 
đã thổi qua bao nhiêu vùng 
trên quê hương 

Hãy nói giùm tôi đi mùa đông 
những cánh tay những khúc chân còn ở rừng 
muốn gì 
mà sau ca hát mãi 
và núi, núi muốn gì 
dưới lớp đá khô kia là máu xương 
còn sông, còn biển 
còn đường sắt, những con tàu, 
những chuyến xe đêm 
cũng muốn gì 
mà thắt mãi khăn tang lên đầu em đầu mẹ 

Hãy ghép giùm tôi một đường sắt 
qua rừng, qua biển, qua cánh đồng 
Hãy chỉ giùm tôi một con tàu 
suốt Sài Gòn, suốt Huế, suốt Hà Nội 

Bụi đã phủ suốt con đường trí nhớ 
phủ luôn cả mùa đông 
với những giọt mưa vội vã 
tôi đứng, tôi đi và thở 
lui tới chi vẫn những phiền muộn cũ 

Không ai nhắc tới nữa 
người này người kia 
đang sống hay đang chết 

Nhưng gió vẫn không ngừng thở than 
cây không ngừng vật vã 
đêm pháo bông bàng hoàng 
ngày máu chảy rực rỡ 
với những tràng vỗ tay 
vỗ tay như điên 
trên chúng ta từ giã 

Từ giã, từ giã mãi 
mẹ rồi con 
em rồi anh 
bạn hữu rồi kẻ thù 
trẻ con và lịch sử 

Thôi, tôi không nghe hết đâu 
Không nói hết đâu 
Hãy lặng lẽ 
lặng lẽ và nhẹ nhàng 
như mùa xuân 
đang đặt thêm những dấu chân mới 
trên lớp bụi dầy cũ 
tôi sẽ đi sẽ vui mừng rộn rã 
sẽ khóc như mùa đông 
sẽ trò chuyện, thì thầm 
sẽ sung sướng, khổ đau trong tình cảnh mới 

Nhưng gió, gió mùa đã lại thổi 
thổi, thổi mãi 
Hãy nói giùm tôi đi 
nói giùm đi 
sao tôi chưa nghe gì 
chưa hiểu gì 
chưa thấy gì 
mà mùa đông đã hết. 

 

 

NGỌN NẾN 

Một tia lửa nồng nàn trong đêm tối lạnh lẽo 

đốt hết hơi hám của mùng mền chăn gối 
cả thực tế buồn rầu 
nơi ta gặm nhấm thứ hạnh phúc phản bội 

Đó là ngọn nến rực rỡ xinh đẹp 
đến từ trên trời cao 
như mùa mưa về với đôi cánh run rẩy 
trong giấc mơ thầm lặng 

Ôi ngọn nến suốt đời ta chưa bao giờ thấy 
ngọn nến, tia lửa ngày thôi nôi 
của buổi chiều sinh nhật 
mang tới cho ta khuôn mặt ngoài hư vô 
khuôn mặt tình nhân lạnh lùng như tinh tú 

Đừng than thở chi 
Chiếc xuồng thanh xuân đã mủn như lá vàng 
và dưới đáy hồ 
hạnh phúc còn lại như xương khô 
đang chập chờn với nến 
ôi ngọn nến 
ôi con mắt nhớ nhung ngoài hư vô 
bất diệt 

Và như một chuyện bịa đặt tức cười 
bông hồng chàng từng cài trên mái tóc ta 
đã xui ta nói lời vĩnh biệt 

Trong một đời tình chỉ còn những màu hồng 
đang rỏ mãi trong thời khắc tàn rữa 

Ôi ngọn nến, cho ta về hồ xưa 
cho ta giọt lệ nào đã nhỏ 
giọt lệ long lanh nơi đáy hồ 
như mắt ai còn ngó 

Chớp mắt xô luôn một trận cười