Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Aleksandr Griboedov
- Alesandr Blok
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alina Lesik
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatole France
- Anatoly Gavrilov
- Anders Olsson
- André Breton
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Maria Bracale Ceruti
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Péret
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Biệt Hiệu
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brice Pedroletti
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Carolyn Mary Kleefeld
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Chơn Không Cao Ngọc Phượng
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- D. S. Likhachev
- Da Màu
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dan Slater
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Gascoyne
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Ðinh Cường
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Cẩm Liên
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Mẫn
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dung Nguyễn
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Phương Liên
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Thuỵ
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Quốc Thông
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Công Lê Huy
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Hoa
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hồng Nhung
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thị Thu Trà
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Federico García Lorca
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Perreault
- George Siemens
- Gerhard Will
- Germain Droogenbroodt
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Giuse Lê Công Đức
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhân
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thị Minh Đạo
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Hai Thanh
- Han Dang
- Hàn Giang
- Han Kang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Phước
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henri Michaux
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Phương
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cát
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Anh
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhơn
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Việt
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huệ Hương Hoàng
- Huguette Bertrand
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Duy Lộc
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Igor Poglazov
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James Daniel Spears
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Joyce
- James Poniewozik
- James Stavridis
- James WrightJuan Felipe Herrera
- Janos Kornai
- Jared Carters
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean Toomer
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jiayang Fan
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jörg Wischermann
- Jorge Amado
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wong
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Karel Appel
- Karen Tongson
- Kate Chopin
- Kazuo Shiraga
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khải Đơn
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Ân
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. N. Tolstoy
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Hạnh
- Lam Ngọc
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lawrence Ferlinghetti
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Anh Hùng
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Hoàng Lân
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Minh Phong
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Oa Đằng
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Quang Vũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Madeleine Riffaud
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Bá Kiếm
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Maki Starfield
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Mão Xuyên
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark B. Hamilton
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Osaki
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Monica Berlin
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Naowarat Pongpaiboon
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Nhật Đăng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Cẩn
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Thuật
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Dương Quang
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàn Nguyên
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Thịnh
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huy
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Ái Tiên
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Hồng
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Thuyền
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thiện Tơ
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hiệp
- Nguyễn Văn Hòa
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Khoát
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyễn-hòa-Trước
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Ogden Nash
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Pablo Picasso
- Palmer
- Patrick Frater
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Éluard
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Paweł Kubiak
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter B. Zinoman
- Peter Hansen
- Peter Harvey
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Trứ
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Ngữ
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thành Hưng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Mạnh Quỳnh
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thu Vân
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Song
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Đức
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quậy Nguyễn
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Mead
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert Desnos
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Russell Edson
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sạn chữ
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheikha A
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shirin Ebadi
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- Sylvia Plath
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Tanaami Keiichi
- Taras Shevchenko
- Tarik Khaldi
- Tawada Yoko
- Tăng Quang
- Tâm An
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thủy Tiên
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Brennan
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tomas Tranströmer
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Anh Hùng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần C. Trí
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hải
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trần Quyết Thắng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Duy
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhân
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Văn.
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Lang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Hương Quỳnh
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Tòng Xuân
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volker Weidermann
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tâm
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wendy Barker
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- William Stanley Merwin
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yanis Varoufakis
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yên Thao
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yoko Tawada
- Young Sang Lee
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
Người lạ
Truyện
Hạnh Nguyên
Điều đầu tiên tôi nhìn thấy là bóng tối.
Ban đầu tôi cho rằng mình đã lầm, rằng một giác quan nào đó trong cơ thể tôi bị trục trặc. Trong một lúc tôi không xác định được mình đang ở đâu hay nhớ được chuyện gì khả dĩ. Xung quanh tôi là bóng tối đặc quánh, không thể nhìn thấy bàn tay ở ngay trước mắt hay bất cứ một cử động gì. Tôi ngồi yên một lúc lâu, vắt óc nghĩ xem bây giờ là mấy giờ thì nhận ra chiếc đồng hồ đeo tay của tôi đang phát ra những tia sáng yếu ớt. Nó là một chiếc đồng hồ điện tử hiệu Casio mà em trai tôi đã tặng nhân dịp sinh nhật hai mươi mốt. Đi đâu tôi cũng đeo nó theo dù đồng nghiệp hay phàn nàn rằng cái đồng hồ này thật không hợp tí nào với bộ đồ công sở. Nhờ trời ban tính cố chấp, tôi rờ rẫm mặt đồng hồ trơn nhẵn, lúc này đang hiển thị sáu giờ ba mươi sáng, ngày 31/11/2014. Hôm qua là lúc nào nhỉ, tôi lục lọi trong trí nhớ, một nửa bộ não vẫn tin rằng tôi đang nằm trên giường, trong căn phòng nhỏ luôn được kéo kín rèm của tôi. Tôi chỉ đang đột ngột tỉnh dậy như mọi lần mà thôi, không có gì khác cả. Nhưng không hiểu vì sao vẫn có một phần nào đó cố nói với tôi rằng có một chuyện gì đó đã diễn ra, và rằng tôi đang ở một nơi kì quái xa lạ chứ không phải trên giường, trong phòng. Rằng trên thực tế có thể tôi đã bị bắt cóc và ném vào một cái hòm nào đó, hoặc tệ hại hơn đã có tai nạn xảy ra và người ta tin là tôi đã chết rồi đặt tôi vào một cái quan tài, đem liệm sâu dưới lòng đất. Nghĩ tới đó tôi cố không rùng mình, tôi tự nhủ phải trấn tĩnh lại và dùng toàn bộ trí lực tìm hiểu xem tôi đang ở chỗ quái nào. Đúng lúc tôi chuẩn bị đứng lên thì phía bên tay trái, từ bóng tối phát ra một giọng nói đen thẫm:
-tỉnh rồi hả?
Giọng đàn ông, tôi nhận ra ngay song không phân biệt được. Tôi không giỏi trong việc nhớ giọng người khác. Thậm chí số người mà tôi có thể nói tên không chần chừ khi gọi điện thoại chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Tuy nhiên giọng nói của anh ta không có vẻ hăm dọa, ngược lại rất bình tĩnh, không dịu dàng hay mềm mại mà trong suốt như là nước. Tôi đông cứng trong trạng thái đang khoát tay ngồi dậy một phút, mãi sau đó tôi mới nói được một câu chẳng ăn nhập gì:
-bây giờ là sáu giờ ba mươi phút sáng.
-ngày nào? – anh ta hỏi.
-ngày cuối cùng của tháng 11, năm 2014.
-vậy là chúng ta đã ở đây nửa ngày.
Nửa ngày? Đầu tôi giật bắn theo phản xạ, có lẽ một chút xíu kí ức đang tìm đường quay trở lại với tôi. Tôi nín thở để xem chúng có dẫn tới đâu không, song những hình ảnh và âm thanh mơ hồ đang trộn nháo nhào bên trong chẳng tạo ra được hình gì cụ thể.
-anh có biết đây là đâu không? – tôi đưa tay trái lên, hòng rọi những tia sáng mỏng manh của dạ quang về phía phát ra giọng nói. Nhưng dĩ nhiên, ánh sáng không đủ mạnh để tạo thành một đường thẳng chứ đừng nói là một quầng sáng đủ lớn để soi tỏ mặt người kia. Tôi khua khoắng tay trái một hồi lâu, lắng nghe tiếng thở của người đàn ông, đợi anh ta trả lời.
-có lẽ là một căn phòng nào đó. – anh ta đáp.
-anh có nhớ được gì trước khi vào đây không? Tôi đến gần anh được không? – tôi hỏi, hy vọng anh ta sẽ cho tôi lại gần. Cái chốn quái quỷ lạnh lẽo này đang làm tôi phát ớn.
-cứ tự nhiên.
Tôi bò lại gần anh ta, nhưng đột nhiên khi chống cánh tay xuống mặt thảm sờn, tôi chạm phải một vật tựa như được làm từ cao su và da, cảm giác dẻo quánh và có tính đàn hồi rất dễ nhận ra cùng độ trơn của loại da đóng giày. Mắt tôi mở to trong một lúc, sau đó tôi nói mấy từ hết sức rời rạc:
-còn ai khác ở đây.
-cô chắc không? – lần đầu tiên giọng nói của người đàn ông thay đổi cao độ, dù chỉ là chút ít. Tôi đoán anh ta cũng ngạc nhiên hệt như tôi.
-chắc. Tôi nghĩ tôi vừa sờ phải một đôi giầy. – tôi run rẩy lần mò những ngón tay trên mũi giầy da, lúc này đang nằm vuông góc với mặt sàn. Dù là ai thì người đó cũng đang ngồi rất gần và cùng phía với tôi, lưng dựa vào tường, đầu gục xuống, hai chân duỗi thẳng. Đó là một đôi giầy da cao cổ buộc dây có khóa kéo. Kiểu giầy cứng nhắc của đàn ông, mặc dù tôi biết vài phụ nữ cũng khá chuộng loại giầy này.
-cô có điện thoại đó không? Nếu có thì mở lên đi chúng ta sẽ nhìn rõ mọi thứ. Điện thoại của tôi mất rồi. – người đàn ông lấy lại tông giọng bằng phẳng cũ, hiện giờ anh ta trò chuyện rất thoải mái, không có vẻ gì mất bình tĩnh hay lo sợ.
Tôi hay để điện thoại trong túi áo hoặc túi quần sau, vì vậy tôi tìm ở hai nơi đó trước. Tất nhiên là tôi chẳng thấy gì, sau đó tôi nhớ ra tôi có một cái túi xách nhỏ, màu nâu, thi thoảng tôi bỏ điện thoại vào đó lúc làm việc. Tôi khua tay xung quanh khu vực của mình song chẳng quờ được gì hết.
-tôi nghĩ là tôi cũng mất điện thoại rồi. – tôi nói – giờ tôi lại gần anh được không?
-được. Cẩn thận người ngồi cạnh cô nhé. Dựa theo hướng âm thanh thì chúng ta cũng ở gần nhau thôi, tôi ở đây, đi về phía này nào. – anh ta nói chậm rãi, chỉ đường cho tôi. Trong bóng đêm tôi chẳng khác gì một con dơi đang tìm cách xác định phương hướng dựa vào tần số. Tôi giơ tay ra trước mặt để tránh việc lao thẳng vào anh ta, cùng lúc đó tay chúng tôi chạm nhau vì anh ta cũng đang vươn tay về phía trước. Bàn tay đàn ông rất ấm, to lớn, những ngón tay thuôn dài không chai sần. Có lẽ anh ta làm công việc văn phòng nhàn hạ đây, hàng tháng đều đặn lĩnh lương, cuối tuần đi chơi gôn rồi dẫn vợ con đi ăn tối ở các nhà hàng sang trọng.
-xin chào. – tôi nói. Tôi nghĩ lúc này tôi đang ngồi đối diện người đàn ông, gần đến mức tôi có thể cảm nhận được hơi thở cuả anh ta phả trên da mặt mình.
-chào cô. – anh ta đáp – bên cạnh tôi có một chỗ trống, cô muốn ngồi vào đó không?
-vâng. – tôi trả lời, chầm chậm đi theo hướng bàn tay anh ta đưa, bò vào một góc nhỏ rồi ngồi xuống. Thi thoảng khi cử động tôi lại chạm vào anh ta, tiếng quần áo va chạm sột soạt, đôi vai rất cứng cáp và xương xẩu. Người đàn ông tỏa ra một thứ mùi thanh nhã, có lẽ là mùi nước hoa, mùi xà phòng cạo râu, hay mùi dầu gội đầu. Trong một lúc tôi hít đầy lồng ngực thứ mùi thơm đang lan tỏa xung quanh, bằng cách nào đó chúng làm tôi an tâm, không lo sợ.
-anh có nhớ được gì trước khi tỉnh dậy không?
-tôi đang trên đường về nhà từ chỗ làm. Tôi băng qua đường và mua một chai nước khoáng ở tiệm tạp hóa đầu tiên, sau đó tôi thấy buồn ngủ.
-tôi cũng nhớ là mình thấy buồn ngủ - tôi nói ngay lập tức. Khi nghe người đàn ông kể về lộ trình của mình, tôi đã mơ hồ đoán ra rằng ở đoạn tiếp theo nhất định anh ta sẽ thấy buồn ngủ. Mặc dù không nhớ được thứ tự công việc của bản thân, song cái cảm giác mi mắt nặng trĩu chỉ muốn đổ nhào xuống giường vẫn quanh quẩn trong tâm trí tôi, bất chấp sự tỉnh táo lúc này đang kiểm soát cơ thể.
-khi tỉnh dậy, tôi vẫn nghĩ là mình đang nằm trên giường, và chắc là mới chỉ một, hai giờ sáng. Rồi tôi thấy đau ở cổ, kiểu đau mà cô sẽ bị nếu cúi đầu quá lâu. Lưng của tôi thì lạnh dù tôi nhớ là đã đắp chăn và chỉnh nhiệt độ cao trước khi đi ngủ. Đồng thời tôi thấy khát nước, tôi chỉ muốn đi vào bếp, mở tủ lạnh, uống một chai nước lớn rồi bò về giường ngủ tiếp. Nhưng khi tôi chống tay xuống để đứng lên, tôi biết ngay có gì không ổn đang xảy ra. Tấm thảm chúng ta đang ngồi rất xa lạ với tôi, sự hiểm ác của nó làm tôi rùng mình. Tôi biết là bản thân đang gặp rắc rối dù không thể nhớ ra được điểm gì hợp lý trong chuyện này. Tôi ngồi như vậy được một lúc, sau đó tôi nghe thấy tiếng cô chuyển động ở phía đằng kia. Tuy thế, vẫn có một thứ mà tôi nắm rõ là mốc thời gian. Khi tôi mua chai nước trong tiệm tạp hóa, bà già bán hàng đang xem thời sự, vậy tức là lúc đó rơi vào khoảng từ bảy đến tám giờ. Nếu đồng hồ của cô hoạt động chính xác, thì chúng ta đã ở đây gần mười hai tiếng rồi.
-anh có trí nhớ tốt thật đấy. – tôi nói, cảm thấy hơi bực bội đồng thời ghen tị với anh ta. Cái đầu của tôi nếu nói về chuyện nhớ nhung này nọ thì vô cùng tệ hại. Não bộ của tôi phần lớn thời gian đều ở trong trạng thái ngớ ngẩn, chẳng dung nạp được thứ gì có ích mà thay vào đó chỉ chăm chăm hồi tưởng các loại kí ức từ ngày xửa ngày xưa. Đôi khi trong những giấc mơ, tôi tin rằng bộ não của tôi đã quay ngược thời gian, cho tôi xem những diễn biến lịch sử không có thực nhằm buộc tôi phải tin vào sự tồn tại vô lý của bản thân. Thành ra ngay cả khi đang làm việc, tôi cũng không thể thực sự tập trung được vào bất cứ chuyện gì. Yêu cầu từ cấp trên hay chỉ đơn giản là mấy lời nhắc nhở của đồng nghiệp đều biến ra ngoài cửa sổ hết. Tôi luôn ghi chép lại tất tần tật vào một cuốn sổ tay, việc nào làm xong thì gạch đi, việc chưa xong thì đánh một dấu chấm để làm tiếp. Nhờ thế tôi vẫn bám víu được vào dòng chảy của hiện tại mà không bị cuốn phăng đi. Nhưng lúc này cuốn sổ tay cùng túi xách của tôi đã mất, sự hồi tưởng lạ lẫm về một thực tại mà tôi đã từng trải qua dường như biến mất hoàn toàn, sạch bong. Nếu cố nhớ lại, tôi chỉ có thể thấy được khuôn mặt hồi trẻ của mẹ mình, những chuyện lặt vặt xảy ra hồi tôi hai, ba tuổi, hoặc các kí ức riêng lẻ ngắn ngủi không rõ ràng khi tôi học cấp một, những chuyện cũ mốc từ cách đây hai chục năm. Đầu óc tôi đầy những thứ vớ vẩn vô dụng như vậy, nên đôi khi nếu tôi không cảnh giác, sự sống đang có mặt chung quanh tôi bỗng biến thành một nơi xa lạ.
-theo cô ta có nên đánh thức người đằng kia dậy không? Có thể người đó biết được vì sao chúng ta lại ở đây. – người đàn ông thì thầm với tôi, hẳn anh ta không muốn người kia nghe được. Tôi nghĩ có lẽ người đó vẫn còn ngủ, vì nếu không hẳn sẽ lên tiếng ngay. Rõ ràng là chẳng có ai thức dậy trong hoàn cảnh này mà lại im lặng cả. Song tôi cũng muốn có thêm người để trò chuyện, và lẽ dĩ nhiên tôi khao khát được biết chuyện gì đang xảy ra.
-ý kiến hay. – tôi nói. Ngay lập tức người đàn ông dựng thẳng người rồi từ từ lại gần người kia. Trong bóng tối đen đặc thế này, cơ thể tôi trở nên cực kỳ nhạy cảm. Chỉ cần một chuyển động nhỏ hay tiếng thở đều cũng có thể tác động đến tôi. Thính giác của tôi sắc bén khác thường, giả dụ có ai đó mà ho hắng cách đây mười dãy nhà thì có khi tôi cũng nghe được tốt. Bởi vậy, khi thứ âm thanh của những sợi vải chạm vào nhau, tôi biết ngay người đằng kia đã tỉnh giấc.
-xin chào. – người đàn ông nói – chúng ta đang ở trong một cái phòng, tôi nghĩ vậy, và bây giờ là khoảng bảy giờ sáng ngày cuối cùng của tháng 11, năm 2014.
-cái quái gì thế? – đó là giọng nói của một thanh niên trẻ, hoảng hốt, tức giận và bất lực. Anh ta sau đó im bặt, như thể đang cố phán đoán mọi thứ và kiềm chế không bật khóc.
-vậy là có ba người ở đây. – người đàn ông nói tiếp. – cậu có nhớ gì không?
-xin chào. – tôi lên tiếng. Cậu thanh niên chắc đang quay xung quanh tìm kiếm giọng nói của tôi và của người đàn ông. Tôi cá là hiện giờ cậu ta đang hoang mang lắm. Chuyện này nếu mà xét một cách nghiêm túc thì thật đáng hoảng loạn. Nhưng dĩ nhiên, hay nhìn vào mặt tích cực của nó dù có thể là không có, chậm rãi cân nhắc các khả năng và tốt nhất là lờ đi sự thật rằng bản thân mình đang rất sợ, sợ đến cồn ruột lên được. Chỉ cần cảnh giác không đánh động đến nó thì sẽ ổn. Phải hết sức cảnh giác.
-tôi vừa tan lớp học thêm tiếng anh, vì nhà tôi rất gần nên tôi thường đi bộ về. Phải đi qua một con ngõ nhỏ, tôi nhớ là tôi đã dừng lại để xem hôm nay trời có sao không. – cậu ta nói, giọng nói ngập ngừng và rụt rè, đang từ từ hồi tưởng lại các sự kiện bị đứt đoạn. Chúng thật mơ hồ, có lẽ cậu ta cũng đang cân nhắc xem những mạch diễn biến đó có phải thật hay không, hay đơn giản chỉ là một chuỗi những hành động lặp đi lặp lại và một đoạn mấu chốt nào đó đã bị bỏ qua.
-tên cậu là gì? – tôi hỏi.
-có quan trọng gì chứ? – cậu ta nói, không phải kiểu cắm cảu khó chịu, mà gần giống với trạng thái tuyệt vọng hơn.
-để dễ phân biệt thôi. Giọng hai người giống nhau quá. – tôi nói. Suốt một lúc tôi không nghe tiếng người đàn ông. Anh ta chắc đang quỳ gối trên sàn và nhìn chằm chằm vào bóng tối.
-16. – rồi cậu ta nói – chúng ta gọi nhau bằng số đi. Tôi không thích tên của mình lắm, càng không thích bị người khác gọi.
-được. Tôi là 0. Còn anh? – tôi hướng về phía phát ra tiếng thở của người đàn ông. Dù không phân biệt được giọng nói, song tôi có thể dễ dàng nhận ra được đâu là anh ta đâu là cậu thanh niên qua tiếng thở. Người đàn ông thở chậm, không dồn dập, không đứt quãng, còn cậu ta có tất cả những điểm ngược lại.
-94. Năm sinh của em gái tôi. – rồi anh ta nói.
94, 16, và 0. Đúng là một lũ dở người bị rơi vào một tình huống dở người. Tôi tự oán trách mình rồi oán luôn cả 94 và 16 dù tôi biết họ cũng chỉ là nạn nhân như tôi. Chẳng biết làm gì hơn, tôi ngồi bó gối một hồi lâu. Trong một lúc không ai nói gì cả. Tất cả đều đặn thở, bầu không khí ngày một dày đặc hơn.
Rốt cuộc 16 là người lên tiếng trước.
-này hai người, nếu đây là một căn phòng thì nó khá là nhỏ nhỉ. – 16 nói, cậu ta và 94 lúc này đang ngồi phía đối diện với tôi. 94 đang làm gì hay nghĩ gì thì tôi chịu không đoán được, nhưng tôi khá chắc là anh ta đang ở trong tư thế nào. Hai tay trên sàn, lưng thẳng, nhìn cố định vào một điểm và nghĩ ngợi. Đầu óc anh ta đang hoạt động hết sức căng thẳng và gấp gáp, tựa như một cỗ máy lớn đang xả khói phì phì vào không trung do làm việc quá tải. Hẳn là anh ta đang lần ngược lại mọi sự kiện đã xảy ra trong suốt cuộc đời mình để tìm một manh mối, hay một nút thắt hoặc một con người nào đó đã dẫn anh ta tới thực tại quái đản này. Tôi cũng muốn làm thế lắm, song những gì mà tôi lần lại được dường như chỉ dẫn tôi tới những quá khứ xa xôi hơn.
-tôi cũng thắc mắc như thế đấy – 94 nói – khi tôi tỉnh dậy, điều đầu tiên tôi nghĩ là có khi tôi là người duy nhất ở đây. Vì thế không gian cũng trở nên rộng hơn. Nhưng khi tôi nghe thấy giọng nói của cô, ngay lập tức không gian thu hẹp xuống mức đáng ngạc nhiên, tức là nó co lại một cách đột ngột và vô cùng chân thực. Rồi tôi lại biết được cậu đang ngồi ở đằng đó, gần tới mức cô có thể chạm vào chân cậu ta đang duỗi ra. Tới lúc này thì căn phòng rộng thênh thang ban đầu liền biến thành một cái hộp diêm. Hơn nữa sau lưng chúng ta là một loại tường kì lạ, nó không làm bằng gạch, tôi chắc chắn. Giống như làm bằng inox vậy.
Tôi sờ bức tường phía sau lưng. Hơi lạnh của nó làm tôi rùng mình, tôi liền rụt tay lại. Một căn phòng bé như cái hộp diêm, tường lạnh như nhà xác và làm bằng kim loại, sàn trải thảm đã cũ sờn, ba con người không danh tính, hai nam một nữ bị cô lập bên trong và tất cả, trên tất cả là thứ bóng tối ghê rợn tựa bên dưới một vũng bùn lầy đang từ từ chìm xuống. Tôi vòng tay ôm mình nhưng tôi biết từ sâu bên trong có cái gì đang bắt đầu run rẩy và tìm đường kháng cự.
-này, nghe có vẻ điên – 16 ngập ngừng nói, hơi thở của cậu ta bị đẩy lên một mức mới, cực nhanh, tựa như tiếng tim đập có thể vọng ra được từ lỗ mũi – tôi nghĩ là chúng ta đang ở trong một cái thang máy đấy.
Mắt của tôi mở to hơn bao giờ hết. Một cái thang máy à? Nghe có lý đấy chứ. Nhưng thế quái nào chúng tôi lại ở trong thang máy? Và tại sao tôi chẳng hề cảm thấy cái thang đang đi lên hay đi xuống? Hay nó thậm chí còn không hề di chuyển? Nhưng thang máy thì luôn luôn chuyển động, chẳng phải thế sao? Bất kì cái thang nào dừng lại bộ phận bảo vệ sẽ biết ngay lập tức. Trừ phi, tôi giật mình, trừ phi đã xảy ra mất điện diện rộng, và chẳng ai biết được chúng tôi đang ở trong cái xó chết dẫm treo lơ lửng này. Nhưng vấn đề lớn nhất là, làm thế nào chúng tôi lại ở trong một cái thang máy ngu ngốc được chứ?
-tôi không nhớ là mình đã vào một cái thang máy. – 94 nói, dường như anh ta đang bắt đầu sắp xếp các dữ kiện để hình thành sự tồn tại cho chiều không gian mà chúng tôi đang ở – sau khi tan làm tôi đi thẳng về nhà. Căn hộ của tôi nằm ở tầng sáu và tôi luôn đi cầu thang bộ.
-tôi sống cùng bố mẹ - 16 nói, cậu ta bỗng tỏ ra bồn chồn – tôi đã đi siêu thị, nhưng đấy là cái siêu thị nằm trước nhà tôi, chỉ có một tầng. Tôi cũng rất ít khi dùng thang máy.
-tôi không nhớ gì hết. – tôi đáp. Tôi là đồ vô dụng nhất cả đám.
94 đột nhiên đứng lên. Tôi nghe thấy âm thanh của mũi giầy da tạo thành một lực nhấn lên tấm thảm. Tôi ngẩng đầu lên trong vô thức rồi nhận ra dù có thế tôi cũng chẳng thấy được gì. Một, hai phút gì đó 94 lại ngồi xuống. Có lẽ anh ta vừa sờ mò xung quanh để xác nhận đây đích thực là một cái thang máy, bằng các nút bấm, đường rãnh giữa cánh cửa trượt, tay vịn ở hai bên hông. Nhưng có một điều gì đó còn thiếu ở đây, một điều rất quen thuộc mỗi khi tôi đi thang máy. Song dù có cố đến mấy tôi cũng không moi óc ra mà nhớ được. Cảm giác thiếu hụt đó biến thành một lỗ hổng nhỏ trong người tôi.
-trên đầu mọi người là thanh vịn. Có lẽ đây thực sự là một cái thang máy. – cuối cùng 94 thông báo.
Biết được điều này chẳng giải quyết được chuyện gì ngoài làm tăng thêm nỗi sợ hãi của chúng tôi. Thứ nhất là lượng ô xy trong một cái thang hẹp không thể đủ cho ba người, chưa kể chúng tôi đã ở đây được mười hai tiếng. Với sức thở của ba người trưởng thành, chẳng mấy chốc ô xy sẽ cạn kiệt. Chết ngạt trong một căn phòng kín và biệt lập ngập đầy bóng tối cùng hai con người tự biến mình thành số má không phải là kiểu chết lý tưởng của tôi. Thứ hai, nếu có ai đó muốn đi vệ sinh thì sao? Chúng tôi sẽ phải giải quyết thế nào chứ? Thứ mùi xú uế kinh khủng đó sẽ biến bầu không khí quý giá này thành một loại vũ khí hóa học nhằm giết chết chúng tôi nhanh hơn. Thông thường tôi uống rất nhiều nước, ba đến ba lít rưỡi một ngày. Theo cách hiểu tương đương, tôi đi vệ sinh cũng nhiều hơn người khác, độ mười lăm phút một lần. Mười lăm phút đã trôi qua mà chưa thấy gì, tôi đồ rằng hôm nay tôi đã không uống đủ nước như thường lệ. Vậy còn hai người kia thì sao? Nếu một trong hai muốn đi vệ sinh thì phải làm thế nào? Thứ ba, chúng tôi rất có khả năng bị chết đói hoặc chết khát, mặc dù chết ngạt chắc sẽ nhanh hơn. Con người có thể nhịn đói trong một tuần, nhịn khát ba đến bốn ngày. Nói tóm lại, nếu chúng tôi tiếp tục kẹt trong thang máy thì chừng hai tới ba ngày nữa cái đám người này chỉ còn là một mớ xác khô. Viễn cảnh của sự chết chưa bao giờ chân thực đến thế, chưa bao giờ tới gần tôi đến thế. Từ khi còn nhỏ tôi đã luôn mơ hồ nghĩ đến việc chấm dứt sự sống của mình và bay về một cõi khác. Nếu con người được tạo ra từ các nguyên tử và chết đi sẽ biến thành các vì sao, thì chết chính là trở về nhà. Nhưng không phải ở đây. Không phải bên trong một cái hầm mộ bằng inox như thế này.
-0, cô đang nghĩ gì thế? – 94 lên tiếng. Cuộc hội thoại của 94 và 16 biến thành tiếng rì rầm của những con côn trùng trong vườn nhà mà tôi thường nghe thấy mỗi lần về quê chơi. Trong lúc mải nghĩ, tôi đã giảm âm lượng cuộc trò chuyện của họ xuống mức gần như câm tịt.
-xin lỗi, hai người đang nói gì? – tôi lắc đầu qua lại, làm như thể sẽ rũ được hết mấy cái viễn cảnh chết chóc u ám đó ra khỏi đầu. Ngược lại, chúng bắt đầu bám rễ và mọc thành cây.
-16 và tôi đang tìm cách ra khỏi đây. – 94 đáp.
-trong mấy phim hành động hay có cảnh bị kẹt trong thang máy – 16 nói – thông thường họ sẽ thoát ra từ một cánh cửa ở trên trần thang, từ đó chúng ta có thể leo ra ngoài.
-đúng rồi. – tôi vỗ tay. Trong phim hành động thì cảnh kẹt thang máy là cảnh đơn giản nhất. Một người ở dưới nâng một người khác lên, tìm cách cạy được cái cửa trên nóc rồi thoát ra ngoài. Tôi đoán 16 sẽ đề nghị 94 nâng tôi lên vì tôi nhẹ nhất và anh ta có vẻ là người khỏe nhất.
-vậy anh sẽ nâng 0 lên, được chứ? – 16 vỗ vai 94, tiếng bồm bộp của tay người trên đôi vai xương xẩu của 94 cắt bóng tối thành những miếng thạch hình tam giác nhọn.
-được. – 94 nói, không tỏ ra hào hứng hay mong chờ. Anh ta chấp nhận mọi sự như đơn giản phải thế, như thể chẳng còn cách nào khác để lay chuyển, để thay đổi, hoặc đúng hơn anh ta không cho bản thân quyền lựa chọn. Trong một lúc, tôi vừa thấy hoài nghi vừa tin tưởng anh ta.
Leo lên đầu người khác trong bóng tối không khó như tôi tưởng. Ý tôi là nếu có ánh sáng ban ngày, chắc tôi sẽ để ý người chung quanh dữ lắm. Tôi sẽ đỏ mắt và ngại ngùng khủng khiếp nếu phải trèo lên vai một người đàn ông, để anh ta nắm lấy cổ chân hoặc sờ vào đầu gối. Nhưng trong bóng tối tôi làm mọi việc thoăn thoắt đâu vào đó như một con sóc nhỏ chuyền cành. 94 quỳ một chân và khom người xuống, trong khi đó tôi xác định vị trí đôi vai anh ta bằng những ngón tay. 94 mặc một chiếc áo sơ mi, có lẽ là sơ mi trắng. Tôi hơi lần tay ra phía trước xem anh ta có đeo cà vạt hay không, nhưng kể cả có tối đen hay không thì hành động đó cũng là thừa thãi. Sau đó tôi vịn một tay lên vai 16, cố giữ chân không run khi đứng lên chân trụ của 94, rồi bằng một lực mạnh không ngờ, tôi quặp chân lên cổ anh ta. Suýt chút nữa tôi đá vào mặt 16, song bàn chân của tôi không chạm vào thứ gì. Khi đã ổn định trên vai 94, anh ta hỏi tôi đã được chưa và đã sẵn sàng chưa, rồi từ từ đứng dậy. Chưa bao giờ tôi được ngồi trên vai một người đàn ông. Cảm giác trở nên tầm thước và cao lớn đột ngột choán đầy cơ thể tôi, tựa như một bông hoa nhỏ sau một đêm dùng hết sức lực nở bung ra dưới ánh nắng mặt trời. Tôi thấy rõ sự nổ tung trong không khí luồn lách khắp các huyết quản, đưa máu từ trái tim đang đập nhanh và dồn dập đi tới mọi nơi, mọi ngóc ngách. Tôi đột nhiên tin chắc mình có thể làm được bất cứ chuyện gì.
-bây giờ chị chạm tay lên trần xem có thấy cái rãnh nào không. – 16 nói, chỉ dẫn cho tôi. Âm thanh như trèo lên từ chân núi.
Tôi ngửa cổ về phía sau, không quá đà, tránh việc làm chính mình và 94 lộn nhào. Những ngón tay tôi rờ rẫm trên trần thang, nếu quả nó là một cái thang, thậm chí tôi còn nhắm mắt hòng kích thích năng lực làm việc của các giác quan khác. Thực ra trong bóng tối đậm đặc này, đôi khi tôi không phân biệt được mi mắt tôi đang mở ra hay là đóng. Tôi sò mó tứ phía, áp cả hai mặt bàn tay lên cái trần làm bằng kim loại lạnh tanh như bàn mổ, cố gắng xác định cái nắp mà tôi thường thấy ở trong phim. Cái cửa này luôn nằm chính giữa, thi thoảng tôi nói 94 di chuyển về bên phải hoặc bên trái để tìm vì quả thực tôi không thể biết được chúng tôi đang đứng ở vị trí nào. Tôi lùng sục bằng mọi giác quan có thể huy động, song phải đứng thẳng mười lăm phút liên tục dường như khiến 94 bắt đầu mỏi. Tay anh ta siết quanh cổ chân tôi ngày một chặt hơn, tôi mơ hồ cảm thấy đầu anh ta run lên giữa hai chân mình.
-94, nếu anh mệt thì chúng ta có thể nghỉ. – tôi nói. Lúc này gáy tôi tê cứng.
-tôi ổn. – 94 đáp. Giọng nói không có âm vực giúp tôi nhận ra một đoạn trồi lên dù nhỏ nhưng rất rõ. 94 đang đuối sức, và tôi cũng vậy. Phải ngửa cổ và giữ nguyên một tư thế cùng hai cánh tay nâng lên khiến tôi mỏi rã rời hơn tôi tưởng. Tôi chỉ muốn trèo xuống thật nhanh và tựa lưng vào tường, thả lỏng hai cánh tay, xoay cổ và nghe tiếng xương vặn kêu lên răng rắc. Tôi những muốn tiếp tục tìm kiếm vì khả năng sống còn của cả ba chúng tôi đều phụ thuộc vào cánh cửa trần này. Tuy nhiên, mặc dù rất tồi tệ song tôi khá chắc rằng suốt thời gian mò mẫm đó, ngón tay tôi không hề phát hiện thấy bất cứ cái rãnh nào. Trần thang máy này không hề có cửa.
-thôi được rồi 0, tôi nghĩ vô ích thôi. Có lẽ đây là loại thang máy không có nắp trần. – 16 thất vọng nói, đặt tay lên đùi tôi ra hiệu nắm lấy. Tôi bám lấy tay 16, đợi 94 dần dần hạ người rồi leo xuống. Không ai nói gì một hồi lâu.
Tôi biết rõ hai người còn lại đang nghĩ gì. Tất cả chúng tôi chỉ có một cơ may duy nhất để thoát khỏi nơi này, và rõ ràng là nó vừa vuột mất. Ngay khoảnh khắc tôi trèo khỏi vai 94, cả ba chúng tôi đều cảm thấy nặng nề trong ngực, cứ như thể vừa có một tảng đá lớn không rõ từ đâu lăn đến lèn chặt trái tim chúng tôi. Thế là hết và chẳng còn gì ngoài cái chết trước mặt. Tôi tựa lưng vào vách thang máy, sự đơn độc và tù túng của không gian hạn hẹp bao bọc lấy tôi rồi cuốn chặt lại như con trăn Nam Mỹ đang cuốn lấy con mồi, siết đến khi xương gãy vụn rồi từ từ nuốt trọn. Trong không khí một thứ mùi kì lạ của nỗi sợ len lỏi rồi tỏa ra bốn phía, bề mặt nước ngập dâng lên chậm rãi xâm chiếm cơ thể chúng tôi, từ gan bàn chân lên bụng rồi ngực, cách mũi một đoạn và cứ như vậy chúng tôi mở mắt thật to, cố gắng tìm kiếm thứ gì đó. Một tia hy vọng chẳng hạn, ánh sáng xuất hiện từ cánh cửa trượt cùng tiếng người tri hô, ai đó sẽ tới và đưa chúng tôi ra khỏi đây, trả chúng tôi lại với thế giới bên ngoài. Có thể tôi đã từng rất căm ghét nó, con người, những tòa nhà cao tầng, các mối quan hệ, hoặc xe cộ và tình hình y tế. Tôi biết rằng tôi đã từng muốn được chạy trốn biết bao, thoát khỏi thành phố chẳng khác gì một khu rừng rậm rạp bằng xi măng và cốt thép được dựng lên như một tấm lưới chắn khổng lồ tù hãm con người. Tôi đã muốn được đi tới những vùng đất mới như thế nào, chẳng có gì ngoài bầu trời và hành lý nhỏ gọn mang trên vai. Khi đó tôi chẳng có gì ngoài tấm thân rất nhỏ, yếu ớt, cùng tự do và đôi chân có thể đi không khi nào biết mỏi. Tôi có nhiều giới hạn về mọi mặt ở ngoài kia, song nếu biết cách xoay xở thì vẫn có thể tiếp tục sống tốt. Ý tôi là, tôi không muốn chết như vậy. Không phải ở đây. Không phải bất cứ đâu. Còn quá nhiều điều tôi chưa làm được, quá nhiều nơi tôi chưa được đến, những món ăn tôi muốn được nếm, những cuốn sách tôi thèm được đọc, khuôn mặt cha mẹ của tôi, người thân của tôi. Dù sợ hãi bao nhiêu đi chăng nữa, tôi vẫn muốn được sống. Dù khó khăn thế nào, trong lòng tôi vẫn ngấm ngầm cầu nguyện được thức dậy vào sớm mai. Nhưng hãy đối mặt với thực tế đi nào. Đen tối, không lối thoát nào được mở ra, không thể nhìn thấy cơ thể mình, cảm quan thì đang dần hao hụt. Ở trong bóng tối quá lâu, tôi không còn phân biệt được thân thể mình nữa. Đôi khi tôi đưa tay lại gần mặt, mò mẫm để biết được đâu là mắt, mũi, môi, đôi tai và mái tóc ngắn của tôi, cổ và gáy, bàn chân cùng bắp đùi. Nếu không làm như vậy, tôi sẽ sớm tin rằng mình đang rữa ra, đang tan biến.
(Còn một kỳ nữa)