Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Chủ Nhật, 13 tháng 12, 2015

Bốn mươi năm thơ Việt hải ngoại (15): Hoàng Xuân Sơn

Hoàng Xuân Sơn: tên thật, bút hiệu
Bút hiệu khác: Hoàng Hà Tĩnh , Sử Mặc, Vô Định, Võ Định Hình
Nguyên quán: Nhân Thọ – Đức Thọ – Hà Tĩnh
Sinh quán: Vỹ Dạ – Phú Vang - Thừa Thiên ( Nhâm Ngọ )
Cử Nhân Giáo Khoa Triết Học Tây Phương - Đại Học Văn Khoa Saigon
Cao Học Chính Trị Kinh Doanh

Trước 1975: Làm công chức, dạy học
Khởi viết từ năm 1963. Thơ xuất hiện trên Văn, Chính Văn, Nghiên Cứu Văn Học, Khởi Hành, Thời Tập, Nhà Văn ...
Định cư tại Canada (Montreal) từ tháng 11/1981
Cộng tác với đa số các tạp chí văn học ở hải ngoại và trên liên mạng
Góp mặt trong nhiều Tuyển Tập Văn Chương
Đã xuất bản: 

-    Viễn Phố (Thi tập - Việt Chiến, 1988) - tuyệt bản                               
-    Huế Buồn Chi (Thi tập – Tự ấn hành, 1993)
-    Lục Bát Hoàng Xuân Sơn (Thơ – Thư Ấn Quán, 2004)
-    Cũng Cần Có Nhau (Phóng bút – Nhân Ảnh 2013, viết về sinh hoạt Thanh Niên, Sinh Viên giai đoạn 1965-1975 và sinh hoạt Quán Văn tại SàiGòn).

Dự tính trong tương lai: in ấn và phát hành

-    Thơ Quỳnh (Thi tập),
song hành với CD Quỳnh Hương trình bày ca khúc của mười nhạc sĩ tiêu biểu.
-    Ở Dạng Bản Thảo (Liên khúc thơ)
-    Đóa Hồng Buồn Trên Ngọn Tháp Khô (Thơ)
-    Thơ Phiêu (dưới bút hiệu Sử Mặc)
-     Lục Bát Hoàng Xuân Sơn toàn tập (Thơ)


Sau một thời gian được nhiều người nhắc đến với tập thơ Viễn Phố, và tiếp theo,Huế Buồn Chi, thời kỳ anh xuất hiện đều đặn trên Làng Văn và một số tạp chí khác, cuối những năm 80, Hoàng Xuân Sơn im lặng khá lâu. Cũng như nhiều nhà thơ khác thuộc thế hệ của anhở Quebec, một trong những trung tâm văn học của người Việt lưu vong.Hai tập thơ vừa được nhắc đến tiêu biểu cho phong cách lãng mạn, hoài niệm và cổ điển của giai đoạn ấy, trong dòng thơ người Việt hải ngoại.
Nhiều năm sau,khi xuất hiện trở lại, anh làm thơ nhiều hơn, nhanh hơn, ngày càng định hình là một trong những nhà thơ khai phá, với những thăm dò sâu về ngôn ngữ, không phải ai cũng dễ dàng nhận ra hay chấp nhận.
Thơ anh có phẩm tínhhiện đại pha lẫn hậu hiện đại, phi cảm tính, và có khuynh hướng chính trị. Đó là một nhà thơ quan tâm đến nhiều đề tài: tình yêu, tình bạn, lòng hoài hương, quá khứmiền Nam, chiến tranh, đời sống hàng ngày ở Canada và hải ngoại, sự phê phán và ý thức phản kháng. Giọng điệu trong thơ anh vẫn là giọng trữ tình, phahài hước, đôi khi vui chơi, và trong những bài thành công, chuyên chở một ngôn ngữ của ám ảnh.
Một người theo dõi kỹthơ anh sẽ nhận ra những giây phút mà Hoàng Xuân Sơn đãgần như chạm tớitrạng thái mặc khải của thơ ca, tựa như đi trên những đường vòng tiếp xúc. Người đọc có thể tiếc anh đã không kịp kéo dài sự tiếp xúc này, nhưng chẳng bao lâu họ lại thấy anh quay trở lại, bằng một chiều hướng khác, trong một bài thơ khác, vàcố gắng làm lại điều ấy.
Như vậy, ý thức làm mới ngôn ngữ, và khả năng thực hiện hay thăm dò việc làm mới ấy, làm Hoàng Xuân Sơngiữmột vị trí đặc biệt trong thơ hải ngoại hiện nay.
Văn Việt trân trọng giới thiệu.



ĐÓA HỒNG TRÊN NGỌN THÁP KHÔ
                                                gởi lth, đmđ, ny

cốt lõi của cuộc nhân sinh
không nằm trong những dấu chấm. phết,
có chăng tán thán từ!
chiếc áo tròng qua khỏi đầu. lương hạnh
và xiết bao cái chết sau cùng

người bảo thơ tôi khô khốc
thiệt tình rất lạnh
từ những năm tỳ phế nôn thốc tháo
như hai bàn tay không biết để đâu
mùa trăng
mùa tàn trăng bạn đi rồi em cũng đi
tiếng hát lầm thầm lội ngược vào cơn ngủ
đẻ thức tráo trâng một mình
bóng cũng lạnh như thơ bữa khuya
thơ khô rốc
ôm bóng đè xuống giữa thây trì
bạn hỡi.  mong chi cuộc phồn hoa diễm lệ
trăng đã nát tự đồng đăng
đèn hoa chiếu lệ
con ngựa thất thần bởi những dòng xe chằng quấn
mà rồi mặt đất tràn đầy ao hồ sông biển
cũng thoi thóp dần
trên ngọn tháp canh

có thế nào trộn lẫn tôi vào phẩm giá thơ lý thuyết thơ
và vỏ áo. chữ
vào trong cõi trì chiết
như con búp bế không làm rối mắt
mà chỉ âm ẩm một đầu người
để nghĩ suy không còn vật lộn
với hàng phố.  lòng người                 và tuồng ngoa mị thế gian
để một góc đời nhám thô đôi bàn chân lạnh ấy
vẫn ngồi lì giấc quán khuya

8 nov.2012
một tối ngổn ngang sau DKND



CHÙM 6

khoảnh khắc
một chặp.  cây.  lùm.  nở bông
một chặp sen cụp lá.  nằm
một chặp thuyền lẻn vô xóm
chận người bước tới xăm xăm

làm như
làm như ai đâm vô mạn
sườn oai oái cạnh đau ran
làm như ai đương làm dáng
miệng hát lia bữa ôm đàn

kẻ lạ người quen
hôm lười không đi ra phố
nằm nhà nghía một bàn chân
gót sưng đau giùm kẻ lạ
đau xa một bước lại gần

bạn đi lúc nào không nhớ
rõ ràng cười cợt mới đây
tự nhiên cung trầm lắng xuống
nghe đêm chạm vỡ tiếng ngày

hòa tan
hạt đường đè lên hạt muối
ngẫu nhiên mặn ngọt cuộc đời
chiều tôi dắt em qua phố
luồn tay ngắm một cuộc chơi

đường vòng.  đường đi rất lạ
tuyến xe chờ nắng lên đèo
ngó nhau.  mắt dài sông biển
và thèm.  nhu giọt nước đeo

và rồi.  ai xô mộng dữ
sợi tóc treo gió trước đèn
mù mờ lương tri đốm sáng
cuối đường hầm một vết đen

mình cứ thương nhau như đã
đạp lên gai sước cuộc tình
một ngày con trăng hóa đá
là ngày cứu chuộc phồn sinh

ví như mạch đời hoang dã
chẳng còn gì ướm lòng nhau
mũi xương cuối chiều khâu vá
áo.  xin nhẹ khoác qua cầu

21, 22, 28 tháng 8
2014
[trên giàn thơ 6]



GHI TRONG NGÀY MỚI

cây xõa tóc
xuống vai
vò nhàu mùi hương bạch đàn
chiếc cổ thiên nga
sông núi phai màu
linh hiển

tháng giêng. con giống nằm phơi thóc
trắng hai đồng tử lâm sàng
chết ngọt đứ đừ
trăng kiếm thức

15 phút tới giờ hỗn mang
anh không còn tin vào những trận nháy mắt
cuộc hành trình bay vút mi cong

kéo khói mù mịt
những con tàu khởi hành
từ một thang điểm vệ sinh

không còn văn bản không còn thơ
miếng cơm cháy nguội
những đồng bạc lanh chanh

gặp một người đồng hương nói tiếng lèo
tết năm nào em trôi giạt?

cứ mở một nụ cười
như chiếc zipper vừa kéo khóa



Ở GIỮA

lò mò
vào tận trung khu
thấy con nhền nhện
bơi mù cửa lôi
thấy con cui cúi bên đời
trắng da
liền một khung trời ái ân
thấy sương nhễ nhại
rất gần
mà trăng miên viễn
thập phần trôi xa
thấy qua sông
tủi nhị hà
thấy về trong một tòa nhà
âm u
nhìn nhau cứ ngỡ biệt mù
mà rồi cũng thấy
phù du điệp trùng

giao thừa canh dần/tân mão
Aug 22, 2014



THỨ ĐẾN

thứ đến là gì không nghe nói
chỉ thấy bơi bơi một khoảng đầy
chỉ nghe bóng tối ôm chìm lỉm
rờ rẫm.  va mình một ngón tay

để mai ra gió.  đầu cụng nắng
không rõ mây trời đã chín chưa
mà nghe cây trái vô bờ.  rụng
chiếc lá đương xanh cũng mới vừa

người mới đương xuân sao ruồng rẫy
bỏ chân cho nước ngậm bùn lầy
níu một con thuyền quên che đáy
tuổi lặn.  neo chiều không biết bay



O

cứ cho là đi giáp vòng
cũng chỉ bấy nhiêu sinh hóa
này nhé:  buổi sáng mặt mình rập mặt gương
cái bước chân chuyển dòng hô hoán
mũ mãng ngụy trang ngày
vận tốc hùng dũng tròng qua lệ bộ
ngày nắng ngày mưa ngày rày hôm khác
nói chung cũng có ngày sung mãn
                   bèo nhèo
hột thị mứa ra cơm
đơm mối buồn cháo loãng
chẳng nên thức gì
lèm bèm mù u bị gậy
con người dễ mặt này nghiến đay mặt khác
cứ cho là đã giáp vòng
lưng đời không chỗ tựa

ngày 2&3 tháng 9 năm 13



HUẾ BUỒN CHI

Huế buồn chi mà Huế không vui
Huế o ở lại Huế tui đoạn đành
o đau sương khói một mình
tui đi ray rứt nội thành tái tê
Huế buồn chi, tội rứa thê
tình xưa nghĩa cũ ngó về tựa nương
Huế ơi mộng tới đường trường
Kim Luông Vỹ Dạ giòng Hương có còn
trèo tình lên núi mà thương
cỏ cây chất ngất phố phường ở mô
Huế chừ cách mấy triệu o
mưa qua cửa Thượng chiều co bến Thừa.

 

 

 

KẸT XE Ở Ô CẦU GIẤY


Ở Ô Cầu Giấy những chuyến xe nghẽn đường sinh tử
Những chuyến người kêu án thất tung
Cờ đen chụm gió phật phần
Xương trắng đá rêu ngậm giờ phát lạc

Tưởng tượng thế nào Hà Văn Giang đại úy tự cắt đầu dâng về quảng Ba Đình
Bất thình lình trôi tuột quần bó chẽn
Lon lá hớt hơ nơi bầy sâu vẫn kén tổ
Bùng nhùng phấn son gương ố thủy nhiễu điều đã tụt xuống giá gương
Liên hoan tiệc đầu người cầu hồn vất vưởng
Nhập vào thây Ngạc Nhi trăm năm chưa đầu thai về cố quận

X X X

Nàng nói thì đắm vào đâu cũng thế rụng vào em em cám ơn đi đâu anh những quảtrứng ung trưa Sàigòn bốc nhãn nhớ đạp xe qua ngã năm ngã bảy ơi ới gọi tình nằmđâu nghĩa trang lóng xương cụt viện tổng y chân thỏng xuôi về ngả ba chú ía ngỏng đầu lên cực kỳ cái nóng rát mặt

XXX

Đẻ muộn ra bề gì cũng lớn tay năm miệng mười
Nhà ai nuôi chó dâng vào phường bát đạt
Dẫm nát chùa làng
Không sai một li ông cụ
Cổ pháp ngục cành đa
Đa đa đa đa đa đa
Rót khéo nhé xạ sập đền đài phen này
Ví cùng đêm hậu sản
Quái thai mọc chùm ông nứt mắt
Chày chìa chọc thủng mắt tượng
Một li ông cụ không hề sai
Bụi phủi về nơi cực lạc

XXX

Đẩy tới nữa những em thơ bình tĩnh đứng nhìn cột trụ chong đèn
Đẩy tới đêm soi thế nhân thiêm thiếp mệt mề nắp vung đậy
Xuất lương mẹ và em chiều nay bữa thêm
Giá không có vụ kẹt xe
Ở Ô Cầu Giấy


 

NHỮNG BẢN ĐÀN DẤU LẶNG


Những chuyến tầu xuôi nam hú hồi giã biệt đêm-mưa-hư-linh
đêm nghe Linh Phương những bản đàn dấu lặng
chợt nhớ ra một buổi chiều xanh xưa sương khói
con chim nhỏ đứng trên vai cầu
ngó xuống giòng sông
lặng lẽ

Không nhìn ra nữa đâu là trăng đâu là tóc
năm xưa mắt biếc
hình như đã lâu lắm rồi
những sợi tơ trời không còn bay trên tóc người chớm hạ
vai áo rồi mong manh
trắng chìm cơn mưa hồi vọng
thuyền đi thuyền đi xa
vút hồng đôi cánh.

 

 

 

QUỲNH HƯƠNG MỘT ĐÓA VÙI LAU LÁCH


Chiều ba mươi tết lạnh, về không
nắng ở trên mây rụng cuối lòng
nhà ai tiếng pháo mơ hồ vẳng
em từ âm vọng buổi tàn đông ?

Cuối một năm hay cuối một đời
cuối thời trai trẻ biết rong chơi
từ đây nước đã khô thành cát
hết một con sông mạch máu người

Bóng lạ gương soi buồn lặng thấm
sầu che tóc rũ mắt không hồn
nắng biệt bên trời mây chợt trắng
lòng đêm cao tới mộng vô thường

Hết một năm có gì rộn rã
vậy sao lòng vẫn thấy dửng dưng
mầu xanh dẫy chết trên cành lá
tình ái ban sơ khép nửa chừng

Khói sóng chưa tan đường mịt gió
chiều đi quanh một vẻ thờ ơ
bóng đuổi tinh vân dài mấy phía
đời khôn nguôi một phút ơ hờ

Rồi sẽ không tìm ra nữa đâu
ngày xanh ôm mặt nhật qua cầu
quỳnh hương một đóa vùi lau lách
cồn xa cát lạnh biết nằm đau.

 

 

THU VÀNG PHỐ CŨ


Khi lá rừng phong dần đỏ thắm
anh nghe hương nồng bánh diệp thoảng quanh đây
ôi những mùa thu rực rỡ xứ người
anh vẫn nhớ vẫn mơ mỗi độ thu vàng phố cũ
nhớ những con đường hoàng hôn tím nhẹ
áo trắng ai đi dáng đẹp mơ hồ
gót nhỏ thì thầm, guốc mộc đơn sơ
như ghi dấu một thời anh mộng tưởng

Anh còn nhớ cả một trời mây thầm lặng
con sông nằm khuất lấp bóng mù sương
buổi sáng ra đi chưa có nắng trên đường
nghe hơi lạnh phả vào hồn thích thú

Anh còn giữ
xác bướm lồng trong trang sách cũ
từng cánh hoa yêu ép vở học trò
từng buổi tan trường đưa đón vẩn vơ
theo ai đó mà ngại ngùng thăm hỏi
mùa thu trở về với hồn thơ vụng dại
ôm mộng thi nhân làm đẹp cho đời
hè phố gieo mòn những bước đơn côi
đi thơ thẩn như mây chiều lạc lối

Anh muốn hỏi
một đời người có bao nhiêu lần thay đổi
con tầu đi không ghé mãi ga nào
có đâu ngờ hoa bướm vẫn xôn xao
trong trí nhớ mùa thu vàng chốn cũ
chiều nay đứng dưới hàng phong rực rỡ
mà ngỡ rưng rưng màu huyết phượng năm nào ....

 

 

 

XƯA, LỘC TRỜI


Tiếng phong linh gióng lên nỗi vui của niềm vui khác
miếng buổi sáng chưa ăn vào dòng sinh nghiệt
vẫ đất trời ấy hướng đêm nằm
cỏ mơ non
sợi tóc ngo ngoe truy lùng lý lịch
tôi nâng niu mở bát ngày
bị gậy đi về nơi cấm cố
đối thoại tường câm thế-kỷ-người-lố-nhố
cùng đi sao lại chẳng đồng hành
đến
bóng hời rũ rượi

Tiếng phong linh leng keng đồng khúc trẻ
thuở phong lưu tranh lợn gà
lập lòe ửng sắc
những chiếc bong bóng lượn lờ gái trai
thả bay vào đời vô lượng
tâm dung
dăng dẻ
ôi vị ngọt ban đầu nào làm tê cóng nổi
lưỡi hoa trai
mà nay khô dần môi miếng

Bạn nhủ: làm thơ là lộc thánh trời ban
đừng bỏ qua rất uổng
ừ, lộc trời
mà sao chỉ nuốt toàn trái đắng.



GIỮ LẠI
              tên em dấu mật trên môi
                        . . .
                        vết thương tật tim tôi
                                                            đoàn minh đạo

nồng nàn
thức giấc môi hôn
rồi tay hứng lạnh
giữa cồn mơ
                             xa

tơ sương đỏng đảnh
dụy hà
vướng thầm một chút
my sa
bồi hồi
ôi từ lâu
          vẫn
yên ngồi
theo năm tháng của sao trời
lụy
băng
những người bạn không quyển.  hằng
cùng em lần giở một trang
úa tình
mà cầu chiều.  nước.  vẫn nghinh
rót ai xanh mặt
giữa hình tượng
                   trôi
khoảng cách nào vậy?             nhé
thôi
đan tay tháo.  gở
lần hồi
biệt
ly



LÂU KHÔNG GHÉ
thăm anh chị Võ Đình/Lai Hồng

nắng ngời. nhớ bạn phương xa
đã lâu không ghé
miền hoa cỏ gần
xa gần
mấy độ tương lân
tấc lòng vẫn ở
cùng ngăn kéo đầy
sương trăng tuổi có hao gầy
nghe riêng một chút tình ngây ngây
tình
gió trời
mượn cánh phong linh
thôi đừng vọng dội
tiếng kình thu không
trông ra
chiều đã vô cùng
xin man mác gọi
đường giong ruổi
về



RU MỘNG

                         tặng Vũ Hoàng Thư 

chuyện đời. qua án thư xanh
mưa bay trùng hạ về nhanh phiếm buồn
lạy nguồn vi diệu rơi tuôn
thoại âm vời vẽ tiếng cuồng si. nghe
em ơi mắt sáng ngày hè
về chi tháng rét tay che nguyệt cầm
để lòng tang mịch sơn thâm
vườn hoang chín rụng quả trầm luân đau
nuôi thương bản giốc khuê nhàu
khoé rưng cười nét hoàng ngâu tuyệt tình
khuya gầy sao muộn lung linh
biết đâu còn một cõi mình du di
mai đây bóng lá thầm thì
dưới trời thơ dại huyền vi liếp đời
ta còn ru mộng à ơi!



CHUÔNG GIÓ TỪ PHÍA THUNG LŨNG
            tôi phong phú hơn sức tưởng tượng
                        vậy mà sau cùng đứng tim
                        vì một kẽ rêu

mái ngói đỏ ít khi leo thấu nóc trời
bàng bạc hôn sau
rặng tử vi
núi thẫm
lòa đường viền cam giáp ngọ

bông mận hòe hoẹt nở lút chu kỳ
lùm lùm pháo
nhụy bụi ngây ngây                   luồn
cành san hô vệ đường chớt nhã
và người đi bộ
khóa hài nghiêm túc 

sóng theo chuôi gió
phong linh hạn kỳ
leng keng thông
bùi ngùi tóc
ngây ngây xạ hương lây thơm buổi sáng
hồ rảo bơi mường tượng.  mắt
gióng thuyền rõ xa

đồi níu tay rừng mí chỉ
nhấp nhô tường hà
vấn len cổ miện.  sâu
tận hiến ru hời anh túc
chim đồng thảo vụt bay

ăng ten thu nhụt tiết trời
từ màn hình bước ra một người
bước xuống bé mọn cuộc đời
hút
tăm