NGƯỜI ĐI CHÂN ĐẤT (chương 5)

                                                              Trường ca

Con đã đi. Nhiều năm. Không ai biết. Quyền được đi.

Con đi theo con đường giác ngộ, đi theo con đường Bát nhã Ba la mật

Đi từ quê nhà, đi qua bậc đạo sư, đi từ kinh sách

Đi trong khất thực, đi trong tỉnh thức, đi trong mơ mộng

Một dân tộc không có xương sống

Thì đi như thế nào?

Con đi mãi, không có thành tựu.

Không cần biết đi đâu. Không cần biết đến đâu.

Khỏe thì đi, mệt thì nghỉ, gặp sông sâu thì gọi đò

Gặp biển thì đi tàu thuyền, lòng vui nhận phước báu người ban cho

Từ trong vây hãm mà thoát ra.

Lại sa vào vây hãm.

Có kẻ ca tụng ta mười năm nguyền rủa ta một ngày

Có kẻ đầy lòng tin một hôm nghi ngờ

Ai mà chưa từng sa lệ

Là người chưa tới chốn thương tâm

Bên mộ người thân, giữ chặt

Lòng mình như chéo áo

Trước ngọn gió thời gian, nắm chặt bàn tay

Xòe ra bụi đất. Trái tim con không khóc

Chờ phút này thôi. Hơi thở đóng thành băng

Giọt lệ không thành

Đi sâu xuống đất, sâu xuống nữa

Con chưa bao giờ nhìn thấy một cánh cửa

Mở ra bởi tiếng khóc

Chưa hề thấy kẻ cai ngục nào

Ứa nước mắt

Thời đại đổi thay, roi quất vào mặt

Của người trên bàn thờ hương khói

Người nằm trong quan tài

Cũng bị lôi dậy, buộc tội

Em ơi đừng cười

Nhân loại ngàn năm vụng về run rẩy

Như cầm viên ngọc trên tay

Lịch sử nhòe nhoẹt chạng vạng mưa bay

Sấm sét biến hình

Cái thật lộn mình vào cái giả

Hãy yêu tất cả: chưa từng thấy ai làm được vậy

Lời nói dối ngập máu

Những hoa văn vẽ lại

Câu Kiều chỉ là lời trách móc

Hoan hô đã đảo, dân tộc không suy nghĩ

Thì hoa sen có buồn không

Mẹ có buồn không

Nghĩa địa sạch cỏ

Nay lát bằng gạch đỏ hoa cương

Thêm vài núi đá

Nặng nề, tổ tiên không hồi sinh dậy

Thời đại nặng nề mất hướng

Kẻ châm lửa đốt nhà ngày càng lên cao

Con người sợ chiều sâu của chính lòng mình

Hoa rụng ngoài ao

Gươm diễm lệ không ai soi mặt

Người muốn đi rẽ tắt vào đâu?

Không cần biết. Người thoát

Người không thoát được

Người chết rũ trong tù

Niềm tin xưa, nay trống rỗng

Đời hẩm hiu lòng người thu lại

Mùa an cư tránh giẫm đạp côn trùng

Tránh dẫm đạp lên lời vu khống

Đừng giẫm lên chúng

Một đất nước nuôi lòng hận thù trắng tinh

Rồi ta sẽ tha thứ cho nhau như những khái niệm siêu hình

Nháy mắt, thắng thua đổi chỗ

Sáng nay trên đường con đi, bên hẽm núi, nhành phong lan nở ở biên giới Thái Lan

Con ngủ giấc ngàn năm của người thua cuộc

Của đứa trẻ mới ra đời, đứa trẻ chưa được ra đời

Của kẻ phạm tội chưa bao giờ được cởi trói

Con bắt đầu nhìn thấy thế giới trước khi nhìn thấy tâm hồn mình

Nhìn thấy bằng cách đứng trong sự sợ hãi, ngồi trong sự đói, đi trong nhẫn nhục

Và đi và đứng và ngồi và ý thức về thân thể như một đời sống khác

Đầy thèm khát, đầy vội vã.

Tôi ngủ giấc ngủ của kẻ khác

Như cánh bướm trên tảng đá.

Khi ngày chưa sáng, tôi bước đi trong nghĩa địa như bước đi trong những thế kỷ

Một đời sống khác gởi lời cảnh báo

Một hành động chưa bao giờ làm, một lời chưa bao giờ nói, một ý tưởng chưa bao giờ nghĩ

Đuổi theo tôi

Tiếng chân bước rất gần

Tôi đã uống xong phần nước, tôi đã ăn xong phần ăn của mình

Cái còn lại chờ tôi phía trước, dưới mặt trời phương Tây

Tôi đặt tay lên cái còn lại

Của một ngày, nghe tiếng chân bước

Và sự im lặng của thước đo giãn ra, kéo căng thẳng

Mặt không- thời gian

Bạn bị kích động nhiều

Từ phía người yêu mến bạn, phía người thù ghét

Tôi lắng nghe, nhìn thấy khuôn mặt bạn trong đám động

Những năm dài chúng ta chờ đợi

Giọng nói ngoài thời gian

Sự vắng mặt, hình ảnh mờ tàn

Khi bạn tới, tôi kịp nhìn thấy, nhưng bạn quay đi

Như giọt mưa trên lá. Nhưng bạn sẽ trở lại, vì bạn là kết thúc của mùa hè tối, là đám mây ở chân trời

Trong tách nước, không một im lặng nào giữ bạn được, tôi không thể biết

Nghĩ tới bạn như thế nào

Chào Sri Lanka, chúng tôi đã tới

Tôi đi từng bước

Qua biên giới

Bộ hành về đất Phật

Tôi đi trong ánh sáng

Ấm áp niềm tin. Bộ hành giúp tôi rèn luyện, không sợ hãi.

Chúng ta được dạy: đi nhanh về tới đích

Để chiến thắng.

Nhưng chúng ta chưa bắt đầu

Đặt một chân xuống

Như cách chúng ta thở, hít vào, thở ra

Để cơ thể nhận được. Đi chậm lại khi lên dốc. Đi nhanh hơn khi xuống dốc.

Dừng lại dưới bóng mát. Chúng ta không ca hát

Không nhảy múa

Nhưng trong tâm ta nhã nhạc vang lừng

Vạn vật nhảy múa. Một người nóng vội đi nhanh. Một người

Muốn nói hết lòng mình, bạn nói thật nhé

Không cần biết người nghe có nghe. Nào chậm lại.

Chúng ta sống nhanh để tiết kiệm thời gian.

Để được sống nhiều hơn nữa. Cuộc sống vô nghĩa vô vị.

Tôi đi chậm lại. Một ngày đi chậm lại là một ngày thật dài

Một ngày sinh ra để sống

Bạn sống lâu hơn một ngày

Mỗi phút mỗi giây, thở thật sâu từng giây phút.

Sống chậm lại để đi cùng thời gian như một người hát theo điệu nhạc

Như hai người trò chuyện tri âm. Chạm vào nhau. Bắt được nhau

Bạn nhìn thấy tất cả khi bạn đi chậm lại

Côn trùng dưới chân, cỏ chân trời

Đám đông bên chợ, hàng quán cuối đường, ngọn núi bốc hơi

Tôi nghe mùi thơm của hoa bưởi trong vườn vắng, thấy bóng tối dưới vành nón

Màu sắc của ngọn gió

Tôi là người đi bộ. Chỉ vậy thôi.

Đi từ mùa xuân đến mùa hè, từ mùa hè đến mùa thu

Hạng độc ác, hạng lưu manh, có họ không?

Có. Đầy rẫy thế gian.

Nhưng lá non trở thành xanh biếc. Lá rụng

Thư tàn. Hiện hữu mà tro bụi. Hãy thử sống như chơi.

Hãy vui cười. Tự do đang tới.

Phía sau ranh giới giữa thiện và ác, người mẹ đứng đó

Tay cầm cái lưới, gọi tên linh hồn lưu lạc

Phía sau ranh giới giữa bóng tối và ánh sáng

Một người cúi mặt xuống đường. Nơi cơn mưa đi qua. Buồn bã, vui mừng.

Không rủ rê ai, không từ chối ai

Tôi ngửa mặt uống mặt trời

Nhìn bầy sếu trắng bay qua

Mỗi con mang một trái tim của chúng ta

Tôi vừa nói một điều gì không nghe rõ.

Xin hỏi lại. Không phải một câu hỏi. Chỉ là tiếng cười.

Con bò gặm cỏ chiều thu. Nó buồn gặm cỏ

Nó có linh hồn không?

Một dòng sông chảy qua. Có bao giờ chảy ngược lại?

Tôi cúi đầu uống nước, nước đầy niềm vui

Chảy róc rách, viên cuội trắng toát, tôi ngâm mình trong nước

Ngâm mình như lời đối thoại. Tôi không phải chỉ là bộ xương

Tôi còn là thể xác. Tôi ca ngợi thể xác

Tôi ca ngợi hai bàn chân của tôi

Kiên trì giữ giới

Tôi bước đi, nơi này qua nơi khác, không thay đổi

Tôi thay đổi: hãy chúc mừng sự thay đổi

Hãy để tôi hỏi bạn: bạn có vui không?

Sự sống của bạn có vui không?

Bạn đi theo tôi làm gì?

Hãy cho phép tôi được mỉm cười hỏi bạn

Đây là tro tàn, trong lòng bàn tay tôi

Năm mươi năm sau, đây là tôi. Đây là thế giới mà tôi theo đuổi

Buổi sáng thức dậy, hoa mua nở sáng khắp rừng

Tôi hy vọng rằng: tôi sẽ trở thành chánh đằng chánh giác

Tôi hy vọng rằng tình yêu khắp nơi sẽ gọi tôi

Mùa hè qua. Ve hót vang trời

Đã tắt. Tôi đi tới mùa thu

Đi tới những hành lang ánh sáng chiếu mờ

Của trí nhớ. Hạnh phúc là câu hỏi cuối cùng

Đồng hồ trên tường điểm gióng một, thời gian nhắc nhở

Chúng ta không vội vàng. Chúng ta đi từng bước nhỏ

Ta nghe thấy lòng người đập từng nhịp tim

Trên một đất nước đầy lo âu, không ai bình yên

Cồn cát trắng sóng Thái bình dương vỗ mãi

Một người chết oan động ngàn ngọn cỏ

Hoa mọc thơm về đêm, không thơm nữa

M ảnh gương tan vỡ không người chắp nối

Các triều đại không trường tồn. Tro than sau lửa cháy

Tôi không đọc văn bản. Tôi thức dậy vào buổi sáng

Mưa bên rừng, mưa đã nhiều năm

Tôi ngồi đợi nơi đây, chờ cơn mưa tới, chờ giấc mộng

Hãy đếm những mùa hoa, hãy đếm những bình yên

Bạn nhớ lại điều gì như cội rễ

Như trẻ con, trước mùa tan tác

Người có lắm nỗi buồn nên người ca hát

Người có lắm niềm đau nên người uống rượu

Tóc bạn trên đầu không hiểu

Nỗi lo đời như thạch nhũ. Ứa ra, ròng ròng, tích lại ngàn năm

Đúng và sai, phải và trái, ma quỷ và người, chỉ là tri kiến của thế gian

Hãy để dành ngọn lửa, thắp khi tối trời

Khi mưa gió, trước đua chen náo động ầm ào

Đừng thay áo mới, mùa xuân rồi mùa hạ, hoa dại trong vườn

Hững hờ cánh cửa chưa khép

Ta hái một mầm cỏ dại, ngậm trên miệng

Vui ngày mới lớn, sự nghiêm trang đã qua lâu rồi

Tôi chưa biết nụ hôn, phòng the, nhưng thời gian gấp ruổi

Đã đến cuối ngày rồi, đi thêm vài bước nữa

Trăng đã sáng bên trời

Nếu bạn đi cùng tôi, hãy ngồi xuống

Tôi đi một mình, tôi ngồi xuống

Những bóng ma trơi trong nghĩa địa

Không làm tôi phiền lòng, ngồi dựa lưng vào cội tùng

Đọc cuốn sách để mở của những vì sao

Chẳng gió mưa nào khuây khỏa được nỗi đau của một dân tộc lo âu.

Chào các bạn, chúng tôi đã tới.

CHƯƠNG 6

Chào Sri Lanka, chúng tôi đã tới.

Đã được chào đón. Một ca sĩ đã hát. Đã bị vây khổn.

Đã thoát. Chúng tôi đã đi qua đất nước Lào và Thái Lan, Mã Lai và Nam Dương

Xinh đẹp. Chúng tôi đang đi vào cánh rừng của các bạn, bên đường

Chúng tôi không nhảy múa, nhưng trong tâm nhã nhạc vang lừng

Một con sóc đón chào chúng tôi.

Ăn thử một trái cây không nhiễm độc

Người nam đi với người nam, người nữ đi với người nữ

Người không còn tham đi với người không còn tham

Người còn giận đi với người còn giận dữ

Hỡi cha mẹ của con: các người đều là cha mẹ của con

Sáng rửa mặt bên suối, nhìn thấy mặt mình, đặt niềm tin vào đó

Vào ánh sáng

Người không soi gương nhưng tin vào khuôn mặt

Sri Lanka: người bố thí nhiều, người cho ăn không hết

Cơm ngon, nước sạch, ngủ dưới gốc cây

Tự tha thứ cho mình, tìm cách báo hiếu cho cha mẹ

Nghĩ đến người khác, người đồng giới, người chuyển giới, có những điều không được dạy trong kinh. Có những điều con không biết.

Cần liễu nghĩa

Như trận mưa ẩm ướt

Tâm hồn thời đại khốn khó, chật hẹp

Bạn đi qua đời ngỡ như con đường đi qua mặt đất, như sợi chỉ dẹt đi qua mũi kim

Đôi khi ngỡ có như hai cuộc đời. Một là ta, một là đứa trẻ đi tìm ta trong im lặng

Gác khuê văn làm chi? Thành quách rêu phong, ngai vàng sơn son làm gì?

Mất dần tưởng tượng, lo âu ngày càng tăng, chim cá không về

Dân tộc một đời mất mẹ

Rét ở quê nhà, rét qua biên giới, lòng ta mở cửa theo mùa thu về

Đã hết nửa đời rồi

Lá vàng trăng rơi

Không một người nào chờ tôi cuối đường.

Không một người nào

Chỉ có hoa vàng bên suối

Trăm ngày vui cùng nở một lần

Khi bạn sống cho mình, sống cho người khác

Tôi đi qua những đất nước lạ lùng

Áo quần khác, ngôn ngữ khác

Nhưng lòng thương yêu như hạt gạo trắng ngần

Sự thèm khát sự thật giống nhau

Hạt lệ mênh mông

Nến sáng ngời ngời

Trên quan tài đất mới lấp

Trăng vào huyệt thăm người, hỏi chuyện, ngồi lại với nhau một ngày, rồi không nhìn ra nhau nữa

Như nam và nữ từ hai kiếp khác

Khởi đầu mùa xuân

Ngàn kiếp cộng vào nhân dân

Cỏ lau bạc đầu lao xao. Gởi về đâu

Niềm hy vọng này. Chúng ta sống trên cây

Như vầng trăng. Giấc mơ sáng chói

Chiếu rọi nỗi buồn. Bên trong chúng ta

Sự trống rỗng bắt đầu, hãy chiến đấu trước sự chiếm đoạt

Sau một phút giây mọi vật đã khác, và kích thước

Của niềm hy vọng này, như chú bé được nhấc bổng lên

Trên vai người khác

Người ta muốn điều gì ở con?

Con không biết. Con đi bộ một mình, bảy năm.

Không đòi hỏi một điều gì, ngoài tình yêu

Và sự thật, con đã nhìn thấy

Sức mạnh của nụ cười, sự hiểu biết làm đầy

Cái giếng nhiều ngày không mưa. Con muốn biết con là ai

Không hề muốn biết người khác là ai.

Một con chim cắt vừa lao xuống

Trên đường biên giới của những âm mưu và lòng tốt

Sự phá hoại và sự giúp đỡ. Nguyên vẹn và tan vỡ. Con không thể đồng ý hết với mọi người.

Chúng ta có quá nhiều cơ hội. Chúng ta nói

Hãy đến bên nhau. Nếu hòa hợp

Và hãy ra đi khi cần thiết

Như một người ra đi trước cái chết. Trước khi nó đến.

Bạn không cần phải làm gì, bạn không là gì cả

Hãy trả lời câu hỏi, hãy tiếp nhận

Mọi thăm viếng và tra vấn, hãy rời bỏ nơi chốn này

Trong ngày mai dù bạn yêu nó biết bao. Hãy làm ấm lại tâm hồn mình

Bằng sức nóng của một gốc cây

Của bầu trời xanh, của đám mây, của bàn tay người đặt xuống

Sung sướng nhất là sự sống

Giọt sương trên cỏ ngọt ngào, vỉ than trong đất

Trên bàn tay đầy tơ non, hương thơm từ máu

Mọi hình thức đều là phác thảo của tình yêu

Tôi yêu đời như thời thịnh trị

Nhưng chúng ta không sống trong thời thịnh trị

Thế kỷ chưa hoàn nguyên, anh em ta đi dọc thời gian

Ghé thăm bốn ngàn năm, nghĩ thầm

Con đường hành hương không giới hạn

Qua những đại ngàn qua biên cương mây trắng

Không tổn hại cho ai điều gì. Những mưu ma chước quỷ

Tự mình chọn lấy, tự họ chọn lấy. Đừng phỉ báng đừng chê bai.

Giữa đất lạ mà nghe một tiếng ve kêu

Liệu có hay đâu mùa hạ đã về.

Lòng xanh biếc nơi ta còn để lại

Tự lòng mình vượt lên. Ở đây cây cỏ cũng thật.

Mặt trời hấp hối. Thời gian đi vội.

Biên giới mở không ngừng. Cửa mở. Giọt sương bên cửa sáng như giọt máu. Tương lai mù lòa.

Sự kết thúc không còn xa. Lòng ta đi và đến

Hãy dẫn con đi. Tưng bừng thân xác.

Bộ hành, khất thực.

Có ba thử thách: phép lạ, tự do, quyền lực.

Khi bạn thức dậy giật mình thì Chúa đã đi qua

Nhân dân đã đứng lên từ trong tro bụi

Màu giá rét ghi đậm gót chân anh

Nắng nghĩa đen nghĩa kép.

Lá bàng vàng một góc trời

Những người tu hành ở cùng nhau

Ăn hạt sương. Uống vốc nước đầu nguồn

Bên giác thụ. Từ trong tay người lạ

Đi tìm trầm của lòng tin. Tiếng hổ gầm

Của tham sân si. Hãy mở mắt.

Đời không đủ ngọc ngà tặng cho những tâm hồn đẹp

Còn một ngày nữa đã đến với hoa sen

Trong cung đình Huế. Những hồi chuông gởi vào hư vô

Những chữ gởi vào hư vô.

Đã thoát ly rực rỡ

Đừng ngăn cấm người đến với người. Đừng lấy bóng tối mà ngăn cấm người không ngủ

Chợp mắt, sương trở thành giọt lệ

Người khất thực không khóc bao giờ. Đi đi, đi đi

Suối chảy siết. Cuộc chiến đấu này

Bên bờ vực thẳm. Giữa tham sân si và anh

Anh vừa mới đi qua rồi, đừng tưởng bở

Có lúc lòng riêng rạng rỡ

Nó đến rất nhẹ. Khoác áo kín bưng

Ngồi xuống bên con. Vành vạnh vầng trăng

Ma quỷ đội lốt tầm xuân

Sao con không thể nằm xuống trong vườn lộc uyển. Giấc ngủ tỉnh lặng

Bên gốc cổ thụ, vững vàng như lòng tin không bao giờ tới chậm

Như người nông dân cầm hạt lúa trong tay, như ngày lao vào đêm

Như người lao vào thời gian đấm tay lên cánh cửa

Gió thổi cơm trên mái nhà ai

Trên sườn núi lửng lơ bay

Hãy để người yêu mến con được yêu mến

Hãy để người ghét bỏ con được ghét bỏ

Nơi an toàn nhất là vô thường chánh đẳng chánh giác

Biến cố nào cũng qua. Biến cố nào cũng sẽ không qua

Mực hóa học đã trắng ngần trong mưa

Nắp quan tài còn đó

Gom lá rừng đốt lửa sưởi ấm

Khói dâng lên từ thăm thẳm linh hồn

Người trở lại, người đi mãi, đời sống tự nhiên

Tấm áo cà sa xoay nghiêng, soi mặt đời óng ánh

Lỗi lầm không thể sửa

Cánh cửa không thể mở ra

Đất nước lạ và quen. Người tìm ra người qua tiếng nói trẻ con

Từng hớp nhỏ đầu nguồn, da ửng hồng, hình thức cũng là nội dung

Lá rơi từ vô minh, lá sẽ không rơi nữa

Chớp giật chân trời

Lá đâm chồi. Chim bìm bịp kêu khuya dưới chân đèo ở Gia Lai

Đêm buồn bã, ai nghe đất nói thầm

Đường nắng giang hồ lấm tấm

Trưa bình thường tiếng vọng

Người ngồi dựa vào bóng, dựa lưng vào buổi hoàng hôn

Đêm rạo rực như tình đầu nhưng không phải tình đầu

Lá xanh non, tiếng hát của ai lưng chừng núi

Bóng hoa lay, tình yêu lên đầy trong những nhánh

Nâng cánh vạc cánh cò bay đi

Đếm đủ tháng đủ ngày chờ ta trở lại

Ta sẽ trở lại

Ta sẽ không trở lại

Con đường phác thảo một chân trời

Hãy mỉm cười như hạt cườm trên mặt nhân loại

Tiếng cười như tiếng quyên rơi

Hãy nghĩ về

Nếu sau cái chết chúng ta đứng lên.

Anh về với em

Con về với cha mẹ

Chữ hiếu là nỗi buồn, chữ hiếu là niềm tin

Từ trái tim có giọng nói

Người thức suốt đêm canh chừng trí tuệ

Người ngủ suốt đêm nuôi dưỡng tâm hồn

Sông ngân hà ơi, vắt qua bóng núi

Lên cao quá mà làm gì, hãy xuống

Lặng lẽ đào trong đất

Tiềng sóng biển triệu năm

Xóa sổ những vô danh

Làm lại, như hoa dại, trên môi Ca Diếp,  không hỏi, chỉ mỉm cười

Dẫn người đi qua miệng vực

Tìm thấy chính con

Lạ hoắc, một nhành phong lan. Khác với khổ đau

Hạnh phúc không còn câu trả lời

Bạn không thể chạm tay vào bông hoa đang nở

Bạn không níu lấy chéo áo của Thượng Đế

Những người không bao giờ kể về con

Sẽ nhận ra con

Như người anh em trở về, gió đưa mùa lạnh

Người què va nạng vào nhau

Đất bê bết bùn

Lời cầu nguyện, lời rủa nguyền

Lau trắng đắp cái chết vô danh

Những đom đóm bay tàn cuộc

Thà chết không quay về

Tiếng khóc khi người vào cõi

Tồn tại hay không tồn tại

Nhiều thế kỷ đã qua, ngai vàng xưa

Nòi giống khác. Chim lạc bay lạc đàn

Mà hoa nở như nắng lay

Anh nghĩ. Anh phải im lặng. Phải quen thuộc với cuộc đời trước mắt

Tình yêu nào cũng đẹp. Cánh cò trắng và đen

Bay rát mặt câu thơ

Đừng nhởn nhơ mà sống.

Cầu vòng không nói

Chiếu sáng chân trời

Soi đường đi xuống đêm khuya

Từ giã cơn mơ, chong đèn vào ý thức.

Đặt tên cho ngọn gió

Cho nỗi cô đơn, cho bóng cá đớp đồng chân mây mặt nước.

Cánh hoa vàng nhỏ xíu

Cũng trầm tư, ra khỏi cuộc hư ảo. Đưa nhau đi

Trang nghiêm mùa thu ly biệt. Tiếng giun tiếng dế ngăn cách ta với giấc mơ. Bàn tay chọc thủng lưới

Vô minh. Người chết lưng chừng mây ngang sườn núi

Như quả bàng khô trên nhành thu

Bàn chân đi chưa về, không ai lơ đãng. Giữa hai kỳ băng hà: mặt đất ấm lại. Mưa về trong ánh chớp.

CHƯƠNG 7

Con đường hành hương dài vô hạn

Con đi trong ánh sáng

Khó khăn hay thuận lợi đều do phước báu

Ma quỷ kéo đến ngày một đông khi lòng mình lo sợ

Con sám hối, tránh lỗi lầm, tu thiền, giữ giới, không ma quỷ nào hại mình được nữa

Bạn không cần ai bảo vệ, giữ giới luật là được bảo vệ, không có chư thiên thì có Phật pháp

Không quan tâm, không phán xét, không chê bai, không thù hận

Đi mãi theo lời Phật dạy: quyền của con người

Được sống và được đi, một chiều kia ngã xuống

Dòng suối nước đen

Núi rừng huy động một mùi hương

Mà giữ anh lại.

Nhưng hồn anh đã cạn

Tâm đứng ngồi không yên

Đời sống của anh chập chờn hư ảo

Tài năng tan rữa

Thanh cao đắm chìm

Đất nước để máu đào rơi xuống

Hết giặc rồi tàn tro vẫn còn ngún thù hận

Dân tộc đi ngược gió thời gian

Về nhà không còn mẹ.

Cho con được đói khát một lần

Trước bầu sữa

Nghiệp diệt chúng ta lặng lẽ.

Trò khôn bấp bênh không cứu được ai bao giờ

Mặt trời mặt trăng bất trắc

Xã hội lắm cô Kiều

Đường đi khúc khủyu, trúc trắc, nắng đã xế chiều

Bạn thề đánh mất không tìm lại

Người nói không đáng tin, chuồn chuồn mặt nước

Những ván bài xóc đi xóc lại

Màu vẫn đổi màu

Ý thức rơi vào cảnh hiểm nghèo

Cánh nhạn vỗ về vạn dặm

Đường không ra đường, lối không ra lối

Người khổ đau nằm rên dưới đất, mặc ta đi giọt lệ trên mi không lau nữa

Về người đã sống, người đã rơi xuống

Vì không vượt thoát, tôi đi tay cầm sợi chỉ hồng

Tới biên giới bạc ngàn lau trắng

Của lòng người.

Buổi sáng vừa ra đi, buổi chiều đã tới. Xin cảm ơn người

Từ xa, đến gần tặng cho chúng ta

Bữa cơm, ngụm nước, mảnh vải bên đường, búp sen hồng ngọn suối

Chia sẻ bánh mì, chia sẻ sự thật

Ta có hay đâu

Nhìn vào gương mà thấy khuôn mặt của người khác

Đất nước khác. Thấy mí mắt

Nặng mà đau. Ngón tay, cái hang sâu, ngọn lửa

Chưa có sự sống, khi sự sống bắt đầu

Suốt ngày ta nghe những chữ, đọc những chữ, sắp xếp chúng lại

Diễn tả, truyền đi, thuyết phục, giải thích

Con người bước đi trên những chữ

Như bước đi trên hòn gạch rong rêu

Băng qua suối. Trượt.

Cẩn thận với chữ. Cẩn thận.

Như những người thân yêu

Mùa hạn, mùa đói rét, đi chệch ra khỏi con đường như một mảnh gương tan

Rơi. Tiếng khóc trẻ con xóm nhỏ

Một giọt lệ cũng chỉ đường

Hãy dạy cho tôi cách nhen một bếp lửa

Chiều hôm. Cách vo gạo

Cách vá mảnh áo

Hãy dạy cho tôi biết nói lời từ biệt

Với một người không thuộc về chúng ta

Tôi cần một phút. Hay tôi cần một đời

Hai con người yêu nhau sẽ va vào nhau như hai giấc mơ.

Vào lúc ba giờ sáng. Bạn không muốn cảm xúc.

Không thèm khát sự ngọt ngào. Không chờ đợi

Chúng ta đi tới sự buông bỏ. Tiệm cận. Chúng ta không bao giờ là sự buông bỏ.

Khi tồn tại. Chúng ta tới gần thôi

Người đổ mồ hôi, đổ máu cho trẻ con nhoẻn miệng cười

Là người không tuyên bố.

Tôi ở bên ngoài giấc chiêm bao

Của dân tộc. Cái còn lại của nỗi buồn

Là tiếng hét

Thú hoang dại. Những con vật

Trong lòng người

Chưa ai nhìn thấy. Đêm qua tôi nhìn thấy

Ngài Ca Diếp được đức Phật khuyên: này Kassapa

Ông đã già rồi, vải vóc phấn tảo này đã quá cũ

Đáng được quăng bỏ, hãy mang y phục được cúng dường

Hãy thọ dùng các món ăn, hãy tới bên ta

Và Ca Diếp từ chối.

Và Phật nói. Lành thay. Lành thay. Đừng sợ hãi.

Hãy tới đây. Đừng ở lại. Hãy ra đi

Tôi đánh mất một vết thương

Tôi bỏ lại bên đường

Những tin vui. Sắc rừng đổi thay

Sông núi lạ. Lời đau trong câu hò, hát dặm, vọng cổ

Chim chiều nhắc tiếng mưa. Y phấn tảo

Chia cắt. Vá may. Tiếng mái chèo khoan nhặt

Ngõ thương. Mắt nhắm.

Ngày mai lại đi. Xứ sở nhiều voi và chim chóc. Nhiều núi đá

Tiếng đàn ghi ta xóm vắng.

Sự im lặng đẹp đẽ. Tuổi trẻ của tôi

Vội tàn. Mắt nhắm. Một ngày tốt lành

Đang tới. Đó không phải là ngày của chúng ta

Mùa của chúng ta

Ở phía trước

Tiếng nói của cột đèn. Góc phố

Vầng trăng. Một người ngồi bên cửa sổ

Đọc cuốn sách cũ. Bỏ xuống khi tôi đi qua.  Mỉm cười

Hãy trở lại. Anh nói. Tôi khẽ gật đầu

Không từ chối. Tôi không bao giờ từ chối những lời khuyên

Khi lòng ta yếu đuối

Bụi mệt mỏi chân. Sự im lặng lên tiếng phán xét

Âm nhạc cất lên trong một hoa hồng

Nồi cơm điện của tôi đầy cánh hoa. Rắc đầy trời.

Tôi đi qua những xóm làng, những ngôi nhà, mưa bay phơi phới

Hàng dừa xanh mướt, rừng chè, nương sắn, gió Lào, bom đạn cũ

Người chết vì chân lý, vì sự thật  và vì giả dối

Nhắm mắt lại không khóc.

Chúng đem cái đẹp mà trói buộc con người vào vòng nô lệ

Dân tộc tồn tại vì một câu mái nhì cuối dòng sông cũ.

Vì một hòn vọng phu buồn quá hóa cơn mơ

Người chết đã chết rồi

Người sống cần thời gian

Không ai được nghỉ ngơi, cái chết đến bên sườn

Bắt đầu lại. Kéo màn cửa lên. Đi qua mặt trời

Tạm biệt những bom rơi trong lòng người. Hãy để tôi đi

Đất nước cần nhiều cuộc phân ly hơn nữa

Để tìm những ngả đường

Để thoát. Chết một mình trong bóng tối

Sự lãng quên. Ngày mới

Ra đi. Kinh hành thiểu bệnh.

Tiếng trẻ khóc trong nôi.

Những bước sóng của ánh sáng

Vang lừng không gian. Chỉ một người nghe được.

Tôi đi tìm người ấy. Tôi sẽ tới

Nhưng người không còn ở đó

Dang rộng vòng tay đón tôi, sẽ có người khác

Những người chúng ta mang ơn là những người chúng ta không biết.

Kẻ vô danh ơi

Tôi không thể nhìn ra trong đám đông, người, trong nhân loại

Mặt đất, ngủ nghìn năm, hãy thức dậy

Người hỏi: tôi đi tìm điều gì. Tôi không biết. Tôi là kẻ lưu vong

Phác thảo cuộc đời. Nơi tấm vải rách bươm ngồi khâu vá lại

Mê một bóng hình. Cười với nắng.

Ngày thương cha nhớ mẹ

Xứ sở tàn canh. Đời phù du mà lòng đầy thương mến

Hoa mai, mùa Tết, hoa đào, sao khuya

Ở đâu mà chúng ta nắm chặt tay nhau

“Ăn lúa xong chúng ta lại lên đường”, trong câu hát Thái lan

Trong nghĩa trang. Bên chân núi, dưới gốc thông già

Đời phong ba

Sự thật xa vời

Lòng người chật chội

Khói hương um lên che mờ bia mộ

Giọt máu oan. Trẻ con chết mất xác. Họa sỹ vẽ tranh

Quê nhà màu mây trắng. Nhớ anh em như nhớ cỏ nội mây ngàn

Con vạc ăn đêm. Tới gần làm bạn với ta

Tiếng vỗ cánh như dây vĩ cầm

Im lặng thơm lừng mặt nước

Rung lên lời ca ngợi. Đêm trăng sao cất mình lên

Con đường lạ trở nên quen thuộc. Số phận nhân dân trong ổ rơm nghèo

Quay mặt lại. Ngồi im trong đêm sâu thẳm. Nhìn về phương Đông

Phương Đông: ánh sáng

Phương Đông: quê nhà

Ta nâng chén mời người

Chén nước trong từ đầu nguồn, cay cực.

Giấc mộng lớn dần, ruộng muối trắng

Tôi muốn nhìn thấy mặt anh em. Những người thân thiết

Mà xa lạ. Tất cả là một. Vững vàng như đá. Mềm như cỏ.

Chúng ta sẽ tới. Sẽ trở về. Sẽ ra đi lần nữa. Cánh cửa của chúng ta.

Tôi đã nhìn thấy, ngước mặt lên

Tiếng âm nhạc vang rền. Nơi tôi tới gió thổi suốt ngày

Tôi tìm một chỗ ngồi xuống. Dưới gốc cây

Chờ nghe tiếng chuông.

Trong vài năm nữa. Một đứa trẻ sẽ ra đời

Tiếng khóc trong nôi

Tiếng suối reo ngoài cửa

Người thợ săn trở về

Con dê tế thần đã chết

Chúng ta ngồi khâu vá lại mảnh vá cuối cùng. Của trăng vàng

Bay ngang mặt nước. Nếu được phép

Tôi sẽ đến gõ cửa nhà bạn

Như một người khất thực

Tôi là người bộ hành

Trước giờ Ngọ

Trước ngày tận thế. Bởi vì

Câu hỏi làm ngạc nhiên chúng ta

Câu trả lời làm ngạc nhiên hơn nữa

Bên kia sông, sau cuộc kinh hành dài, cỏ lau trắng xóa

Mừng bạn đã tới. Linh hồn bị săn đuổi cuối cùng

Tôi nhớ lại tôi đã từng

Một sinh linh tan vỡ. Kẻ trần truồng đi dưới giấc mộng của mình. Tôi đi tìm tên gọi

Con đi về đâu?

Con đi về núi Thứu sơn

Căn nhà của đứa con thất lạc phung phá đời mình trong huyễn tưởng

Diệt lòng tham

Đầu trần, chân đất

Không sở hữu gì.

Không an trú nơi đâu

Không dừng lại

Núi Thứu sơn là nhà nhưng không phải là nhà

Quê hương là nhà nhưng không phải là nhà

Thật đáng mừng nền tâm linh trở lại

Dân tộc trở lại từ trong điệp điệp trùng trùng vây khổn

Ôm lấy con

Đêm trong nghĩa địa

Trăng soi rát mặt

Tiếng côn trùng héo hắt

Ôm lấy con người

Hung tàn. Khờ dại. Trên cỏ sương đi.