Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Chủ Nhật, 16 tháng 3, 2025

Thơ của duyên, Lê Chiều Giang và Nguyễn Thị Khánh Minh

DUYÊN

.

.

chuyện cổ tích

– gửi các thi sĩ..

– riêng đến Mary, đoá hoa dại. bên bờ suối.

.

Bạn gửi bài thơ, Hoa mùa cổ tích.*

hoa Muguet, hoa chuông hạnh phúc.

đem tôi về những ngày xưa. cũ

ngày mộng mơ, nuôi nấng trái tim...

.

Kể cho bạn nghe về Mary

người hàng xóm cũ, rất dễ thương

chúng tôi chia nhau bầu trời có cây. cao ngất

hoa dại nhiều, hoang dã. dưới lùm cây

có dòng suối nhỏ mang tên Buck Creek

uốn lượn quanh co, qua khu rừng nhỏ

nơi hoa liên tiếp nở, đến độ Đông về

.

Mary, người không có tuổi

lãng mạn, yêu đời, kiếp nàng thơ

thường rảo bước trong rừng, sáng tinh mơ

góp nhặt những đóa hoa

nở trong sương sớm, gom thành bó nhỏ

đẹp, thật thà. dành tặng tôi, vào sáng bình minh...

.

Ngày đó, tên những loài hoa dại

buttercup, muguet, jack in the pulpit

silver dollar, trilium, violet, wild geranium

còn xa lạ...

tôi học tên loài hoa, qua những bó hoa

đến, từ khu rừng nhỏ.

.

Hơn hai mươi năm, xa xóm cũ

tôi ở nơi này, Buck Creek cũng lượn qua

nay bạn nhắc đến tên, hoa mùa cổ tích

kỷ niệm cũ bỗng uà về, như giấc mơ...

có Mary đứng trước hiên nhà buổi sáng

nắng bình minh nhẩy múa sau lưng

bó hoa dại trên tay, miệng cười xinh xắn

đôi mắt long lanh, cất tiếng chào.

.

Lâu lắm tôi chưa về qua xóm cũ

lâu lắm rồi, chưa gặp lại Mary

có lẽ, tôi sẽ về qua xóm cũ...

tìm lại Mary, tìm lại nụ cười

hay cứ thả đóa hoa vào giòng suối

chờ người năm cũ

vớt cánh hoa...

 

5. 2015

 

* Hoa mùa cổ tích, thơ Nguyễn Thị Khánh Minh

 

 

Có một dòng sông

Viết cho anh Dũng, tháng Tư buồn

đêm qua. trong trí nhớ

recite một bài thơ. buồn...

chìm vào giấc ngủ

nhủ lòng mình, sáng dậy

chép bài thơ.

 

trí nhớ mập mờ

dẫn tôi đi...xa lắm

đầu óc trắng tinh

trở lại với mình

tinh khôi. ngày đó...

.

có dòng sông xưa. bàng bạc

cuối con đường

có con đò nhỏ, ít người qua

bên này sông là thành phố nhỏ

bên kia, làng quê

dân chơn chất, hiền hoà

đất mênh mông...

không hiện hữu. một số nhà*

người lái đò

thuỷ chung. không bắc cầu

nối hai đời sống

một thành thị. một thôn quê

một dòng sông. một con đò...

và một cuộc chiến, không xa.

.

một ngày kia, có tôi

đáp chuyến đò, trưa

tìm đến ngôi nhà. không có số*

vách trống. yên bình

khu vườn rộng. bao la

cha mẹ hiền

và một người em gái nhỏ

báo tin buồn

anh D vừa tử trận, hôm qua.

anh ra trường. mới đeo lon chuẩn uý

không hiểu sao. khi anh C mất

anh được phép về

qua nhà tôi thắp nhang

cúi đầu, cầm nước mắt

giận chiến tranh tương tàn

cướp đi nhiều sinh mạng

cả anh C thân yêu

người, anh hằng quí mến

có ngờ đâu...

giờ. lại chính mình

giã từ cuộc chiến.

.

hỡi dòng sông

tự bao giờ

đã ngập tràn nước mắt

anh đi rồi

sông buồn. giữ lại. bóng hình anh...

.

nói gì. với gia đình anh

tôi không nhớ rõ

làm sao. tôi qua được chuyến đò

trở về. thành phố nhỏ

...như người lái đò

tôi để lại. bên kia sông

những khuôn mặt. nát lòng...

.

có một ngày thật buồn

trên chuyến đò ngang

cụm mây ngỡ ngàng

soi mình trong dòng sông

đã nhuốm mầu nước mắt

trí nhớ tôi. buồn...

trắng. mầu mây trắng...

.

(Michigan, 29.4.2017)

.

* Gia đình anh Dũng ở xã Hoá An, bên kia sông Đồng Nai.  Anh học giỏi, cựu học sinh Ngô Quyền (k3), sinh viên Khoa Học MGP. Anh rớt đại học một năm, vào Thủ Đức. Khi nhập ngũ, anh mượn địa chỉ nhà tôi cho dễ liên lạc. Khi anh mất, người lính tìm đến nhà, chúng tôi phải đưa ông qua bên kia sông để báo tin buồn cho gia đình anh.

.

.

good morning, em

.

tiếng còi tầu oa oa…

sớm rạng đông

đưa bà qua nhiều cánh đồng vắng vẻ

vài sân ga nhỏ. yên ắng. sớm Đông

tất cả. bình minh quá!

chưa nhuốm ưu phiền, một ngày sắp đến.

.

qua những vườn cây cảnh

những chậu hoa, xếp hàng thẳng tắp

chờ đợi mùa xuân

lướt qua những khu rừng white birch

thân cây mầu trắng. đẹp

ảnh Ansel Adams

và những rừng thông. evergreen

hứa hẹn một ngày mới, an lành

mới tinh. như em

mai, vừa tròn một tháng.

.

hôm nay đâu phải ngày rằm

trăng lúc ẩn. hiện

theo chân bà, buổi sáng

bên cửa sổ

đàn chim. xếp hàng thật đẹp

cũng bay theo...

tuyết trắng. sáng rực rừng cây xám

hiện ra những cây con, chưa rụng lá

ẩn nấp dưới tàng cây mẹ

đang chờ đón mùa xuân.

.

tiếng còi tầu oa oa…

kéo dài hơn trước

báo hiệu một thành phố mới, sắp qua...

bà lại gần em, thêm chút nữa...

đàn chim xoải cánh, sà xuống cánh rừng thưa

tìm thức ăn còn sót lại, cuối đông.

.

con suối nhỏ, cặp thiên nga bơi lội

nước vừa tan băng, trong veo. mùa xuân

rừng đã thưa dần

trăng vẫn theo...

Chicago. chắc không còn xa lắm

tiếng còi tầu nhỏ hơn. dài hơn. qua đường phố rộng

cao ốc đã hiện ra, lúc một rõ ràng

trăng vẫy chào từ giã

tiếng oa oa…

nhỏ. nhẹ. êm dần

từ lúc nào...

bà đã được nghe tiếng oa oa… em.

.

buổi sáng

còn nguyên trên thành phố mới.

.

good morning, em!

 

03.11.2015.

ngày ViVi đầy tháng

*

.

.

LÊ CHIỀU GIANG

.

vỡ nợ

.

Thôi. Chán quá

Ta về làm thi sĩ

Ủ trong thơ là

Ánh lửa triền miên

Nếu chán hơn

Ta sẽ thành họa sĩ

Vẽ lên trời bóng tối của vầng trăng

Và. Sao nữa?

Ta ngàn năm vẫn thế

Cứ khơi khơi

Cứ bương bướng với đời

Buồn ngang xương. Để

Thất thoát niềm vui

Tìm nghĩa lý trong điều

Không ai hiểu.

.

Và như thế. Ta

Muôn đời vẫn thiếu

Nợ trần gian. Và

Nợ cả nhân gian

Nợ với người lời hứa:

Mãi thuỷ chung.

.

Thiếu cả chính ta

Một lời…

Nói thật

.

.

đốt nhà

.

Bới tung.

Từng góc nhà

Xó bếp

Tay nâng niu những tháng ngày xưa

Có bao năm?

Mà như thiên cổ

Nhà ơi.

Giữ lại giùm ta những gió mưa

.

Giữ lại giùm ta

Ngàn tiếng nói

Âm vang nào chôn giấu, đã lâu

Tiếng thét to, đôi lần tuyệt vọng

Những cười khan.

Những khóc giấu.

Những đêm dài.

.

Ra đi

Đốt lửa căn nhà trống

Vung vãi tàn tro

Khắp đất trời. Và

Xóa bàn đi làm lại hết

Ta thả đời ta. Giữa

gió bay.

*

.

.

NGUYỄN THỊ KHÁNH MINH

.

.

phút mong manh giữa những từ

.

Khi viết xong bài thơ
Đôi khi. Tôi khóc
Có phải vì lời đã nói về nước mắt

Trong lòng đêm ma mị

.

Lạc giữa bài thơ
Ngu ngơ. Như vừa bị cắp đi. Những chữ

Mộng giữa bài thơ

Nghe mình lam nham nói mớ

Thức giấc cùng bài thơ

Tôi và chữ giật mình

Bay bay. Cao cao. Rồi vỡ

.

Khi viết xong bài thơ
Tôi thường hay xóa
Dường như tôi sợ bóng tôi
Giãy chết giữa những con chữ đói

Bầy ý nghĩ tử thi

Làm tôi buồn như vừa đưa ai về huyệt mộ

.

Khi chấm hết bài thơ
Tôi hụt hẫng. Như chưa thể xong lời

**

Khó mà thoát khỏi sự cám dỗ
Tôi mải miết
Điều gì sau dấu chấm hết một bài thơ?

.
Sau một vụ mùa
Tôi chỉ đem về được đôi ba hạt lúa chín
Chút mầu vàng của nó lấp lánh trên tay

Làm tôi đã vô cùng sung sướng
Tôi đã tắm đã hưởng
Tất cả những ngọt ngào mát mẻ của con sông
Và dẫu tôi không mang về một hạt nước nào của nó
Nhưng làn da tôi thì mãi còn dư âm cái trườn mình của dòng chảy

.
Bài thơ hoàn tất. Là một điểm hẹn quyến rũ
Nhưng phút mong manh giữa những từ
Là lúc đóa hoa đang nở. Đang tỏa hương
Tôi có gì đâu phải vội

.

đêm

.

Phương đông im như ai vừa sập cửa

Ngày oằn vai cõng tối. Nắng theo đi

Để lại một trời đêm chết đứng

.

Sao tắt hồn rơi không lưới đựng

Từng bầy gió nhỏ khóc đưa tang

Vành môi khô trăng buồn neo lưng ốm

.

Đường mờ sương hút từng con bóng chạy

Khuya nằm ngất lịm mớ chiêm bao

Nghe xa lắm tiếng ngày đi run rẩy

.

Đàn cỏ ồn mầm xanh khua bóng tối

Rưng rức những bàn chân mọc đuổi

Nhìn treo lên lúc lỉu những phương trời

.

Trời xa đuối. Lòng đêm sâu thẳm miết

Cây mỏi mệt bứt ra hoài lá bệnh

Thở dài gió lạnh trổ mình gai

.

Gai đêm nhọn giấc mơ đi không trót

Mắc cạn lòng nhau giấc ngủ đìu hiu…

Họa chăng mai. Có một niềm vui sót

2020