Trọng Thành, RFI 27/02/2025

Nhà báo độc lập Trương Huy San, bút hiệu Osin Huy Đức, 64 tuổi, bị kết án 30 tháng tù trong một phiên tòa sơ thẩm tại Hà Nội, hôm nay, 27/02/2025, do nhiều bài viết công bố trên mạng Facebook. Ông bị khép tội « Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân », theo Bộ luật Hình sự Việt Nam.

Nhà báo Trương Huy San © rsf.org

Trọng Thành

AFP cho hay, nhà báo Trương Huy San từng cộng tác với nhiều tờ báo lớn trong nước, trước khi lập một trang cá nhân trên Facebook, được coi là một trong các trang mạng nổi tiếng nhất tại Việt Nam. Ông Trương Huy San cũng « thường xuyên chỉ trích các lãnh đạo chính quyền, nạn tham nhũng và việc kiểm soát truyền thông của chế độ ».

Theo báo chí trong nước, tại phiên tòa nói trên, bị cáo Trương Huy San cho biết không có ý định chống lại Đảng Cộng Sản, nhưng thừa nhận một số trong các bài viết gây ảnh hưởng đến các lợi ích của Nhà nước và có lời xin lỗi gửi đến « các tổ chức, cá nhân bị ảnh hưởng ».

Về phiên tòa nói trên, từ Hà Nội, nhà nghiên cứu Nguyễn Quang A nhận định :

03:24

Tiến sĩ Nguyễn Quang A (Hà Nội)

« Đấy là một bản án hết sức phi lý bởi vì bản thân điều 331 của Bộ Luật Hình sự, người ta dẫn ra, là vi Hiến, vi phạm Công ước Quốc tế về các quyền Dân sự và Chính trị mà Việt Nam đã tham gia hơn 40 năm nay. Công ước Quốc tế này là luật quốc tế chứ không phải là một tuyên ngôn. Mà theo quy định của luật Việt Nam thì những điều luật nào của Việt Namtrái với luật quốc tế thì luật quốc tế được ưu tiên. Quốc Hội phải nên xóa bỏ điều này thì mới đúng. Và trong trường hợp như thế, anh Huy Đức không bị truy tố, không bị bắt, và nhiều người người khác cũng vậy.

Còn về cáo trạng nói rằng anh ấy viết mười mấy bài trên Facebook thì xâm phạm đến các ‘‘lợi ích’’. Thì bây giờ thử hỏi là lợi ích của ai ? Của Nhà nước hay của tổ chức hay cá nhân nào ? Tôi thử hỏi xem có cá nhân nào đã than phiền là mấy bài đấy của anh Huy Đức xâm phạm đến lợi ích của họ ? Tôi chưa thấy. Có tổ chức nào than phiền về điều này không, kể cả Đảng Cộng Sản Việt Nam ? Tôi cũng chưa thấy. 

Tôi nghĩ rằng đúng ra trong phiên tòa này, ông bộ trưởng bộ Tư Pháp, với tư cách là người bảo vệ quyền lợi của Nhà nước, chứ không phải là Tòa án, phải thay mặt cho Nhà nước để cáo buộc ông Huy Đức đã lợi dụng các quyền tự do dân chủ, đã xâm phạm lợi ích của Nhà nước, mà ông là đại diện. Nếu họ chỉ cần làm đúng điều đấy, và giải thích rằng ông Huy Đức đã lợi dụng các quyền tự do dân chủ, đã xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước như thế nào.

Nếu Tòa án họ làm đúng trình tự như vậy, và ông bộ trưởng Tư Pháp nêu rõ ra các vi phạm, thì tôi nghĩ rằng anh Huy Đức phải được thả ngay tại Tòa, và phải được bồi thường những thiệt hại mà anh ấy phải chịu từ ngày bị bắt đến bây giờ. Bởi vì họ không thể chứng minh được anh Huy Đức đã lợi dụng các quyền dân chủ và tự do. Nếu giả sử có sự lợi dụng quyền tự do dân chủ, làm mất uy tín hay phỉ báng hay… thì phải chứng minh ! Xét những bài viết của anh ấy thì không thể quy vào cái tội như vậy được.

Nếu xâm phạm lợi ích của bất kể ai, thì đây là vấn đề dân sự chứ không phải hình sự. Ngay cả việc đưa điều này vào bộ luật Hình sự đã là một điều hoàn toàn sai trái. Nếu một tổ chức hay một cá nhân bị thiệt hại thì cần kiện ra tòa dân sự ! Cái nguy hiểm của điều 331 là đến người thường cũng lạm dụng điều này để hành hạ nhau. Một nền tư pháp như thế là một nền tư pháp hỏng ! Cần phải sửa ! ».