Nguyễn Man Nhiên

 

Cecily Brown (sinh năm 1969) là một họa sĩ nổi tiếng người Anh, sống và làm việc tại New York. Thường được so sánh với Willem de Kooning hoặc Francis Bacon, tranh của Cecily Brown dường như đang chuyển động liên tục, sống động với năng lượng gợi tình trong cách biểu đạt và màu sắc, chuyển đổi không ngừng nghỉ giữa phong cách trừu tượng và tượng hình. "Một cái gì đó chỉ thoáng qua có vẻ thực tế hơn một cái gì đó được mô tả đầy đủ". Brown lấy cảm hứng từ cấu trúc bố cục, họa tiết lịch sử và nét vẽ điêu luyện của các họa sĩ bậc thầy trên nhiều thể loại khác nhau. Sử dụng bảng màu từ màu sáng đến màu đen đậm, tác phẩm của Brown làm mờ đi những cách đọc đơn lẻ khi bố cục của chúng bị phá vỡ thành hoạt động liên tục, khó hiểu và khó nắm bắt. "Nơi tôi quan tâm là nơi tâm trí hướng tới khi nó cố gắng bù đắp những gì không có ở đó.", Brown nói. Nghệ thuật của Cecily Brown gợi tình, bạo lực, đôi khi gây rối loạn. Khám phá hình ảnh tình dục và phong cách cử chỉ theo trường phái Biểu hiện Trừu tượng, những hình bóng gợi cảm trong tranh bà đã gây ảnh hưởng và thu hút rất nhiều sự chú ý. Tranh của Brown thường có các nhân vật tham gia vào hoạt động tình dục dưới một tấm màn màu, như bức "Sweetie" (2001), trong đó một cặp đôi bán trừu tượng đang ân ái được thể hiện bằng màu hồng sáng và tím. Cách xử lý mạnh mẽ của Brown đối với hình tượng khỏa thân cho thấy bà giành lấy các chủ đề thông thường thoát khỏi bối cảnh được dự đoán trước của chúng.

Rời nhóm "Young British Artist" (Nghệ sĩ trẻ người Anh) mới nổi, Brown chuyển đến New York vào năm 1994. Năm 2000, Brown xuất hiện trong một loạt ảnh do tạp chí New Yorker xuất bản và cuối năm đó, tờ The New York Times đã nhóm Brown vào một phong trào gồm các nữ nghệ sĩ đương đại hàng đầu, trong đó có Sue Williams và Lisa Yuskavage. Brown là chủ đề của một cuộc hồi tưởng giữa sự nghiệp (a mid-career retrospective) tại Bảo tàng Mỹ thuật ở Boston vào năm 2006 và một buổi triển lãm cá nhân tại Phòng trưng bày Gagosian ở London vào năm 2013.

Chìa khóa thành công trong thẩm mỹ của Cecily Brown là khả năng biến sơn thành da thịt, đưa hình dạng con người vào một bài bình luận điên cuồng, rời rạc về ham muốn, sự sống và cái chết. Trong tay Brown, sơn dường như luôn ở trạng thái chuyển tiếp giữa trạng thái lỏng và rắn, trong suốt và mờ đục, và chất liệu ballet này được phản ánh trong chính các tác phẩm. “Tôi nghĩ bức tranh là một loại thuật giả kim,” Brown nói. “Sơn được chuyển thành hình ảnh, sơn và hình ảnh tự biến thành vật thứ ba và mới.”

Trong hơn hai mươi năm qua, tác phẩm của Brown đã phát triển dần dần, mở rộng về quy mô, đa dạng hóa về cách ám chỉ và bảng màu cũng như kết hợp các yếu tố cảnh quan. Đôi khi bà sử dụng sự ngẫu hứng để bắt đầu những bức tranh mới, cho phép những nét vẽ ban đầu không có kế hoạch giúp xác định hướng đi tiếp theo của tác phẩm. Ở những trường hợp khác, Brown mượn hình ảnh từ lịch sử nghệ thuật, văn hóa đại chúng hoặc sự giao thoa của cả hai. Trong studio, Brown luôn thực hiện nhiều bức vẽ, di chuyển giữa chúng theo cách đảm bảo họa tiết từ bức vẽ này sẽ tìm đường đến một bức vẽ khác một cách tự nhiên.

Không còn nghi ngờ gì nữa, Cecily Brown đang trở thành nhân vật hàng đầu của nghệ thuật đương đại. Các cuộc triển lãm cá nhân đáng chú ý gần đây bao gồm “Cecily Brown,” Pinakothek der Moderne, Munich (2022); “The Triumph of Death”, Museo e Real Bosco di Capodimonte, Naples (2022); “Cecily Brown,” tại Cung điện Blenheim, Vương quốc Anh (2020–2021); “Where, When, How Often and with Whom” tại Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại Louisiana, Humlebæk, Đan Mạch (2018); “If Paradise Were Half as Nice,” Instituto Tomie Ohtake, São Paulo (2018); và “Rehearsal” tại The Drawing Center, New York (2016). Một cuộc khảo sát về tác phẩm của Brown kể từ khi bà chuyển đến New York vào những năm 1990 tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan, NY, vào tháng 4/2023. Tác phẩm của Cecily Brown được đưa vào các bộ sưu tập công cộng như Bảo tàng Guggenheim, Bảo tàng Nghệ thuật Hoa Kỳ Whitney và Bảo tàng Brooklyn, New York; Bảo tàng Louisiana, Đan Mạch; Phòng trưng bày Quốc gia Na Uy, Oslo; Phòng trưng bày Tate, Luân Đôn; Bảo tàng Glenstone, Potomac; và Quỹ Louis Vuitton, Paris.