Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Chủ Nhật, 24 tháng 3, 2024

Thơ Đoàn Huy Giao

khăn thủy tinh 

 

nếu có miếng nhôm còn nửa chữ USA

ngâm dưới ao bèo hoa dâu

thì hãy gọi đó là

pháo đài bay B52.

 

nếu có miếng vải đen vấn

phía trên đôi mắt lá răm nữ sĩ họ Hồ 

thì hãy gọi đó

cái khăn mỏ quạ.

 

nếu cái khăn mỏ quạ buồn tủi đó vắt 

hờ hửng trên bậu cửa sổ bên kia bờ đại dương

thì hãy gọi đó

là việt nam

việt nam thủy tinh đêm. 

 

adiđàphật!

cái khăn thủy tinh của U.

 

con quỳ về hướng một trại dưỡng lão

Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ có ô cửa đó

sóng cứ trượt liên hồi cợt nhả.

 

xa quá U ơi!

 

thứ gió trong miệng vôi trầu của U chưa kịp se

gót chân bùn châu thổ

ngơ ngác bóng chim sa (*)

trong sương mù tháng giêng

thì con còn gì?

 

adiđàphật!

 

thì con còn gì để mơ cái cầu ao lục bát

mơ con lia thia thổi bọt

con chìa vôi tư nghị, giật mình

trái sung rụng

mùi tổ tiên ngủ vùi trên khói bếp

ngày ngày xa trông chốn xa xôi.

 

adiđàphật!

 

làm sao con chay tịnh được với

trăng tà yếm lệch của bà chúa thơ nôm

lại vừa phải nga mặt trông chừng bầu

trời đêm  

 vãi từng nắm thủy tinh tan nát lên

       suối tóc hoa râm của U

từ Chương Mỹ ra phố Mã Mây đang mùa bấc

nách vài món quà quê lên tàu điện: ấm lá vối

lọ kẹo lạc mấy thứ mưa phùn cho mùa cây

cơm nguội sương giá cảm khái mềm lòng

một thời đại thi ca đáng ngờ trong con

 

adiđàphật!

 

ai mà biết được

cũng là trời đêm đầy sao thủy tinh đó

U lại khăn gói xuống tàu vào Nam tìm tự do

mà tự do là gì vậy?

 

con chim chìa vôi lắc đầu, lao xuống ao bèo

là gì? - là gì?

 

trời đất!

đâu phải là trái sung!

chỉ có quy luật đất trời cho nó biết sự sợ hãi

xua nó lao vào bầu trời hoàng hôn, may ra

bù lại cho U cái đẹp vĩnh hằng

một vẻ đẹp rất đáng ngờ?

 

adiđàphật!

 

con chỉ biết lúc tìm một chỗ hỗn loạn trên

cái cầu tàu nặng mùi xác chết

gương mặt U chằng chịt nếp lao khổ Ezra Pound (**)

mà nào U có cái tội chi gọi là phản quốc.

 

có thể người mù chữ bán kẹo lạc nào đó

bị đuổi khỏi chỗ ngồi vì thặng dư một lọ kẹo

bu bám vào tư bản dấn thân

b ghép vào tội phản quốc?

 

hay tại mùi gà rán McDonald tìm cách thui chột

óc tưởng tượng ẩm thực của con    

tại diễn biến mùi xà phòng camay

tại cặp mông hoàn hảo trên sàn nhảy màu đêm dựng đứng

như màu đêm thủy tinh lấp lánh dưới bầu trời nước Mỹ

mùi vó ngựa bung thuốc nổ đầy trời

trên các phim trường miền viễn tây

       nơi các vì sao trong đêm chốn xa xôi đó

       U quay mặt vào tường

       vĩnh biệt con.

 

       namôadiđàphật!

 

(*) Những chữ in nghiêng trong bài thơ là lời của bài dân ca “Bèo dạt mây trôi”

(**) Một nhà thơ lớn của Mỹ, có lúc bị ghép tội phản quốc.

 

một sáng cổ điển

 

cái dây phơi giăng ngang

trong ngôi vườn nhỏ yên tĩnh của chúng ta

nắng vàng tặng cho nó hai con chim sẻ

đang thì thầm gì đó

càng lúc càng sít lại gần nhau

 

một mớ mòng mòng lấp lánh như hoa đăng

tặng vật chính làm quà

là con chuồn chuồn đen lấy từ ngực em

và một con bướm hồng lấy từ phần (?) em giữ lại

 

anh không thể nói cho ai biết  

niên đại của buổi sáng này

một vẻ đẹp thần xác siêu thực

ngẫu tượng lẳng lơ sinh thực khí

trong tiếng ríu rít tự thân của chim muông

đang mùa giao phối

 

và cái tiếng thập thình này nữa, trong anh

cố giữ yên không thành tiếng

dưới bầu trời bao dung

một sáng nắng hiền.

 

bài ru con heo

 

nghệ sĩ Ydơn lên đài tiếng nói Việt nam

ru bài ru con heo

con heo nái đang cho con bú

dìu dặt điệu Ê đê vang lên 

bầu trời xanh cao nguyên nam Đông Dương.

 

con heo con quỳ bú mẹ đắm đuối như thể

trong cảnh tư liệu một già làng Ê đê quỳ hôn lên

vết máu gà làm phép chúc sức khỏe

cho đôi bốt đơ(*) đại tướng Nguyễn Khánh

vị tướng bụ bẩm râu dê nhìn đi đâu?

 

nhìn đi đâu?

 

trên nông trường bông cà phê im bặt đón xuân

màu bông trắng bạt trời

làm dải khăn sô cho bao la đất đỏ.

 

nhìn đi đâu?

nhìn đi đâu?

 

Ydơn về lại quê

tìm cây cổ thụ bên giọt nước làng mình

hóa ra nó nằm mơ tưởng đến cái chết

trong viện bảo tàng Đk Lắk

tôi nhẩm lại câu thơ mình đã viết

thế giới bên kia là thế giới nào?

 

nhìn đi đâu?

nhìn đi đâu?

trong gió hoang thế giới nhiều hoang phế này

bài ru con heo đang cho thơ tôi bú.

 

(*) Bottes de Saut: giày quân đội VNCH.

                                                 Đ. H. G