Hồ Anh Thái

Nếu đang cần đọc một cuốn sách vừa kỳ lạ vừa hài hước, ta có thể hài lòng với tập truyện “Người Bóng Bay” của nhà văn Chan Ho-Kei.

Chín truyện trong tập được xâu chuỗi liên hoàn bằng nhân vật Người Bóng Bay. “Tôi phát hiện một luồng sức mạnh kỳ diệu chảy trong cơ thể mình. Chỉ cần chạm vào da đối tượng, tôi có thể nhập lệnh, biến kẻ đó thành hình dạng bóng bay như tưởng tượng” (trang 45).

Các đối tượng đều phải chết theo những cách kinh dị và đau đớn nhất: chân tay bị vặn vẹo như những quả bóng bay bị vặn để tạo hình chim thú, cổ bị vặn xoay 360 độ nghe cả tiếng xương gãy răng rắc. Giám đốc công ty dược người Mỹ thì cổ còn bị xoay những ba vòng, mỗi vòng 360 độ…

Sát thủ đi ám sát một tay giám đốc nhà băng đúng lúc trong ngân hàng có một bọn cướp. Về sau mới biết chính tay giám đốc nhà băng bê bối tệ hại đã bày ra mưu kế cho đồng bọn cướp nhà băng, và làm như lão là nạn nhân. Một tên cướp được phân công giả dạng giám đốc bị khống chế, trong khi giám đốc thật dẫn bọn cướp vào lấy hết tiền trong kho và chuồn đi. Cùng một lúc, Người Bóng Bay phải xử lý hai đối tượng: bọn cướp và tên giám đốc ngân hàng. Và kế hoạch tinh vi của tên giám đốc liệu có thực hiện được khi bọn chúng gặp phải Người Bóng Bay?

Con gái và vợ lẽ của một đại gia mâu thuẫn về quyền thừa kế, và họ vô tình thuê cùng một sát thủ để thủ tiêu nhau. Vậy người vợ lẽ dạn dày kinh nghiệm và cô con gái non nớt, ai mưu kế hiểm độc, ai vô tội đáng thương? Và ai trở thành nạn nhân của Người Bóng Bay?

Thậm chí Người Bóng Bay còn phải xử lý cả một sát thủ chuyên nghiệp cao tay, âm mưu giết chủ nhà để xóa dấu vết về một án mạng y gây ra trước đó. Y quyết định giết cả người hàng xóm ở gần phòng y khi bị người này vạch trần âm mưu. Nhưng rồi cao thủ gặp cao nhân, người hàng xóm đó lại chính là sát thủ và đã nhập lệnh giết y, hẹn giờ chết của y là một tuần sau. Điều thú vị nữa là trong một truyện khác, chính ông chủ nhà mới là sát thủ có biệt danh Người Bóng Bay, và ông ta biết rõ mưu đồ của hai kẻ sát thủ giả vờ làm khách thuê nhà kia.

Có vụ Người Bóng Bay báo trước cho cảnh sát là sẽ giết chết một bác sĩ người Mỹ “trong thời gian nghiên cứu loại thuốc mới đã làm giả số liệu, che giấu tác dụng phụ, khiến nhiều bệnh nhân tham gia thử nghiệm thuốc chết vì biến chứng” (trang 117). Bác sĩ lên diễn đàn, bảo vệ và an ninh vòng trong vòng ngoài. Bác sĩ chưa bị ám sát mà nhân viên an ninh và cảnh sát liên tục biến dạng méo mó và đổ gục. Không ai có thể tiếp cận bác sĩ, vậy Người Bóng Bay làm cách nào để ám sát ông ta?

Một người tự nhận là Người Bóng Bay hoành hành trong chín vụ việc khác nhau, cuối cùng lại tìm giết một thiếu nữ. Mọi toan tính tìm cách chạm vào da thịt của cô gái để nhập lệnh giết cô đều không thực hiện được. Cô gái đó che kín toàn thân, đến đôi tay cũng đi găng bảo vệ, không thể nào chạm vào cô ta. Rồi sát thủ và nạn nhân đổi ngược vai trò. Câu chuyện kết thúc theo một chiều hướng có hậu khiến người đọc thở phào.

Tác giả nhào nặn nhân vật và tình huống thật kỳ ảo. Giống như trong một chương trình xiếc, anh hề vui nhộn mới thật là nghệ sĩ xiếc và ảo thuật cao tay. Anh ta cứ ra vẻ vụng về để gây cười, nhưng trò gây cười của anh ta mới là kỹ thuật bậc cao của trò xiếc. Trong khi gây cười, tác giả Người Bóng Bay biểu diễn kỹ thuật điêu luyện trong việc xây dựng tình huống và dẫn dắt người đọc vào không gian của tiểu thuyết trinh thám.

Một tiểu thuyết về sát thủ không theo lối tiểu thuyết thông thường. Nó là phản tiểu thuyết sát thủ, trong đó chuyện sát thủ được giễu cợt: các kế hoạch ám sát, các kỹ thuật giết người… được bóp méo và nhìn qua mặt kính của nhà cười. Truyện vừa lâm ly hiện thực lại vừa kỳ ảo lạ lùng. Kỹ thuật gài cắm chi tiết, đánh lừa người đọc… đều ở mức độ gây bất ngờ liên tục. Vai trò của sát thủ và các nạn nhân nhiều khi bị lật ngược ở mức phức tạp, khó lường. Hiện thực đến mức như trò cười trò chơi, tức là một kiểu vừa hiện thực vừa thoát ly hiện thực để nhìn ngắm và chế giễu nó.

Cuốn sách hấp dẫn và vui nhộn kỳ lạ nhờ yếu tố đó.

------

* Người bóng bay, tập truyện của Chan Ho-Kei (Trần Hạo Cơ), Nguyễn Tú Uyên dịch, Nhã Nam và NXB Hà Nội 2023.