Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Chủ Nhật, 12 tháng 11, 2023

Thơ Nguyễn Viện

VÀ NHƯ THẾ, TÔI ĐÃ RỜI XA CUỘC ĐỜI NÀY

 

Trong im lặng tôi đã cầm chén thuốc độc của Socrates

Và uống

Chén thuốc độc không mùi vị cũng không gây ra một đớn đau nào

Ngoài sự tẻ nhạt của chính nó

Chén thuốc độc tôi uống mỗi ngày

Và mỗi ngày tôi một lần chết để nhìn thấy sự thật

Những thần thánh rữa nát và sự thối tha của nó trong huyết quản tôi

Và chén thuốc độc thanh tẩy tôi khỏi sự bại hoại muôn trùng của tư tưởng

Hãm hiếp trên bàn thờ tổ và đức hạnh quỳ lạy

Nhưng chén thuốc độc không làm cho tôi tự biết mình như Socrates đã là thế

 

Hôm nay tôi cũng nhận một chén thuốc độc

Và tôi đã uống như Socrates tuyên xưng sự thật

Không có thần thánh ở bất cứ thời đại nào

Nhưng chính thần thánh vẫn luôn là kẻ tuyên án tử cho con người tự biết mình

Bởi khi con người tự biết mình, thần thánh sẽ chết

 

Tôi biết một điều là mình không biết gì hết như Socrates nói

Và cũng như Socrates, tôi phải uống chén thuốc độc của bọn buôn thần bán thánh

Trong sự im lặng khốn nạn

Của bốn bức tường nhân danh sự ổn định

8.6.2012

 

CON ĐƯỜNG TÔI

 

Tôi đã trồng cây lộc vừng đỏ Thái Nguyên khi nó còn là một hạt nhỏ

Bên cạnh cây chùm ngây to lớn

Để thoát được một ngày nhiễm độc, tôi nấu bữa canh lá chùm ngây vào ngày nghỉ

Và để có những ngày thanh thản, tôi tưới cho hạt lộc vừng nẩy mầm

Rồi cây lộc vừng cũng đã rẽ đất mọc lên

Tôi rất vui như khi cây đậu rồng nhà tôi ra trái

Tôi rào quanh cây lộc vừng cho lũ mèo khỏi phá

Tôi chăm bón cây lộc vừng như một niềm hy vọng

Nhưng dưới bóng cây chùm ngây, cây lộc vừng èo uột vì thiếu nắng

Tôi phải chặt bớt một cây chùm ngây và bứng cây lộc vừng ra chỗ sáng

Nhưng cây lộc vừng yêu quí của tôi vẫn héo úa dần

 

Tôi chẳng biết làm sao và tiếp tục hàng ngày tưới nước cho nó

Như nuôi một mối tình đã chết

Trong những ngày này, tôi cũng thường nghĩ về cái chết của mình

Tôi không muốn sự tàn tạ hay rũ liệt

Và tôi tin rằng mình sẽ bay thẳng lên trời như một cú vẫy cánh của con ong

Hoặc đâm thẳng xuống đất như ném một hòn đá

Giữa lúc ấy, tôi nhìn thấy cái cọng khô tưởng đã chết của cây lộc vừng bất ngờ trổ hai nhánh lá

Và mặc dù đầu tôi đang choáng váng vì tụt áp mấy bữa nay cũng bừng lên một niềm vui khôn tả

Một ngày kia sân nhà tôi sẽ có một cây lộc vừng đẹp đẽ

Và biết đâu tôi lại chẳng chết êm ru trên cái võng mắc giữa hai gốc cây thù lù sau khi ăn món canh chùm ngây ngai ngái mùi hoang dại

19.6.2012

 

CỦA NGƯỜI CHÁN SỐNG (*)

 

Chào em

Tôi không sống nữa

Tôi sẽ nằm xuống như một giọt nước thấm vào đất

Không có một chút ký ức nào của cơn mưa

Hay nỗi nhớ nhung trên mi mắt

Và vì thế tôi sẽ thành bụi

Và tôi bay

Nhưng không phải là tôi nữa

Không là bất cứ điều gì của thế gian này

Cũng đừng đưa tôi đến niết bàn hay thượng giới

Hãy xóa sạch tôi như thể tôi chưa từng có mặt

Như tôi chưa từng ước muốn

Và hãy để cho tôi quên tất cả

Kể cả sự vắng lặng này

 

 

(*)

Thật ra, tôi cũng muốn viết một di chúc khác

Rằng, hãy hỏa thiêu tôi trên giàn giáo của những cuốn sách

Và tro bụi của tôi, hãy rắc ở những con sông Hà Nội, Huế, Sài Gòn

Và hãy dành một chút bỏ vào lỗ cống ở bất cứ đâu

Tôi cũng thật lòng cầu mong

Đừng đọc di chúc tôi trong những dịp như khai trường hay mở hội hoặc những ngày lễ lớn và học tập những điều ngông cuồng

Bởi vì như thế các bạn đã biến tôi thành quan trọng ngoài ý muốn của tôi

Nhưng tôi lại ước mong

Di chúc này sẽ được đọc ở Bắc Kinh và Washington DC hay trong toilet hoặc lúc bạn muốn ngủ

Như của một con người bé nhỏ nhất và sự phẫn nộ của nó đáng được trân trọng

Như một diễn ngôn bình dị về những số phận tốt thí (**)

Với ước mong hạnh phúc trong bình an

Như giọt nước thấm vào lòng đất

 

(**)

Tôi chưa bao giờ cảm thấy con người được phục vụ

Mà tôi chỉ thấy

Con người bị tận dụng cho những mục đích chính trị khác nhau

11.4.2012

 

N. V