Lê Học Lãnh Vân

Chiều ngày 16/10/2023, trường THCS Đồng Khởi (quận 1) tổ chức họp báo công bố thu hồi thư ngỏ vận động học sinh xem phim “Đất Rừng Phương Nam” (báo Lao Động, ngày 17/10/2023). Trong khi hoan nghênh việc thu hồi ấy, bài viết này cho rằng lẽ ra không nên có cái việc đã xảy ra, cái việc rất phản giáo dục, phản đức liêm chính trong ngành vốn rất cần sự minh bạch và những tấm gương đạo đức!

Kêu gọi học sinh đi coi phim bằng một công văn gọi là Thư Ngỏ, do chính Hiệu trưởng ký gởi phụ huynh học sinh với cái giá chắc chắn có lời nếu so với giá mua tại rạp và giá vận chuyển đưa học sinh từ rạp về trường cùng trong quận 1. Hơn nữa, vé mua tập thể còn được chiết khấu! Thư ấy không quên yêu cầu “Phụ huynh giữ lại phần Thư Ngỏ để hỗ trợ, đôn đốc học sinh tham gia theo lịch”.

Chắc ai cũng biết tại Việt Nam, Hiệu trưởng có quyền lớn với trường, cả với giáo viên lẫn học sinh. Từng có không ít trường hợp Hiệu trưởng dùng uy quyền làm việc không tốt, vì quyền lợi, tiền bạc. Do đó việc tổ chức như thế này rất không nên vì bức thư ấy có thể có tác dụng một lời đe dọa ngầm!

Phê phán việc tổ chức không chỉ là phê phán việc ăn lời một lần, mà chính là phê phán cả cái nếp làm xâm phạm tới quyền và quyền lợi học sinh. Xâm phạm một cách hồn nhiên, ngang ngược!

Ai cho Hiệu trưởng cái quyền kêu gọi đó? Xin đừng đem tấm vải thưa “vì mục đích giáo dục” che các mục tiêu khác. Nếu thấy phim nên coi thì điểm phim chỉ ra điều hay trong phim rồi để học sinh tự tổ chức đi xem nếu các em muốn. Tại sao việc gì cũng phải qua nhà trường rồi thu tiền học sinh? Tác phong mô phạm, lòng tự trọng giáo chức có đồng ý làm như vậy hay không, nhất là khi môi trường giáo dục Việt Nam đã có không ít tiền lệ chặn tiền ăn, tiền sinh hoạt của học sinh đang sờ sờ ra đó?

Càng ngao ngán hơn, trong khi tuyên bố việc tổ chức xem phim nhằm mục đích giáo dục học sinh mà Ban giám hiệu nhà trường chỉ có “kế hoạch đi xem bộ phim Đất rừng phương Nam trong tuần sau”! (Tuổi Trẻ, ngày 16/10/2023) trong khi văn bản vận động học sinh xem phim được ký ngày 20/02/2023, trước cả ngày phim được công chiếu! Ban giám hiệu biết gì về bộ phim mà vận động, mà giáo dục?

Cho nên, trong khi việc tổ chức được Ban giám hiệu cho là vì mục đích giáo dục thì việc tiến hành cho thấy nhiều khía cạnh phản giáo dục vì làm mất lòng tin nơi phụ huynh, nơi học sinh, nơi xã hội!

Có một nguyên tắc tổ chức công việc là người có quyền hành chánh thì phải tránh đứng ra kêu gọi nhóm người chịu tác động trực tiếp của quyền hành chánh đó về những vấn đề liên quan tới tiền bạc. Vì nguyên tắc đó, và vì thực tế nhiều sự việc bị lạm dụng một cách thiếu minh bạch trong xã hội chúng ta, bài viết này mong những sự việc như “vận động học sinh xem phim và do trường mua vé phân phối lại” cần được xóa bỏ triệt để, về mặt hành chánh và về mặt tinh thần đạo đức! Từ đó mà lần lần xóa độc quyền cung cấp đồng phục, cung cấp phù hiệu và nhiều “độc quyền” khác…

Ngẫm nghĩ, chấn hưng văn hóa, trước hết cần chấn hưng những điều kể trên. Xã hội Việt Nam có bao điều cần chấn hưng nếu có tấm lòng để thấy và xăn tay áo chấn hưng. Nhiều việc cần chấn hưng mà không cần nhiều tiền. Những việc ấy, nếu đòi có tiền nhiều mới chấn hưng được thì e sự chấn hưng ấy sẽ được định hướng bởi đồng tiền! Như vậy có là chấn hưng ngược chiều văn minh, chiều tiến bộ không?

Ngày 17 tháng 10 năm 2023