T.Vấn & Bạn Hữu thực hiện (2023)

TIỂU SỬ HÙNG CƯỜNG

Nghệ sĩ Hùng Cường, tên thật là Trần Kim Cường, sanh ngày 21 tháng 12 năm 1936, là một ca sĩ tân nhạc có giọng tenor cao vút của các vũ trường Kim Sơn, Baccara, v.v. ở Sài Gòn thập niên 60, nhưng lại say mê cổ nhạc. Hùng Cường gia nhập đoàn cải lương Ngọc Kiều năm 1959 và nhanh chóng trở thành kép chánh rất thành công, mà không phải trải qua một vai phụ nào. Vai diễn đầu tiên của Hùng Cường trên sân khấu nầy là Roméo, tuồng “Mộng đẹp đêm trăng” của soạn giả Việt Bằng Nguyễn Thanh Hiệp, khai trương tại rạp Nguyễn Văn Hảo, với các diễn viên gạo cội thời đó: Ngọc Đán, Ngọc Giàu, Kim Nên, Hoàng Kinh, Thanh Kỳ...

Sau thành công vang dội nhờ giọng ca lạ của Hùng Cường từ tân nhạc sang, đoàn Ngọc Kiều dựng tiếp vở cải lương hương xa “Màu tím đèn hoa giấy” (MTĐHG), khai trương tưng bừng tại rạp hát Nguyễn Văn Hảo năm 1960, với các diễn viên: Hùng Cường, Ngọc Đán, Kim Nên, Hoàng Kinh, Thanh Sang, Kim Nguyên... Rồi tiếp tục đem lưu diễn nhiều tỉnh, thị xã lớn ở miền Tây. Đặc biệt, vở MTĐHG và Hùng Cường được khán giả hoan nghinh nhiệt liệt tại rạp hát Viễn Trường, thị xã Mỹ Tho. Lúc đoàn Ngọc Kiều diễn tại Châu Đốc, người viết bài nầy có dịp đi từ Sài Gòn xuống bằng chiếc xe Vedette cáu cạnh Hùng Cường mua khi ký hợp đồng với đoàn Ngọc Kiều, để xem anh đóng vai Kha Phong, một kiếm sĩ Phù Tang thật điêu luyện, bên cạnh hai tài danh Ngọc Đáng, Kim Nên.

Tiếp theo, Hùng Cường đầu quân cho các đoàn Kim Chung, Dạ Lý Hương. Tuy vậy, tên tuổi Hùng Cường vượt lên tột đỉnh là lúc về đoàn Dạ Lý Hương của ông Bầu Xuân vào năm 1966, cùng với nữ nghệ sĩ Bạch Tuyết tạo thành một cặp sóng thần sân khấu cải lương, rất được ái mộ qua nhiều vở tuồng chủ lực của đoàn. Đầu năm 1971, cặp Hùng Cường - Bạch Tuyết tách ra lập đoàn cải lương Hùng Cường - Bạch Tuyết, đã có những kịch bản khá ăn khách là “Trăng thề vườn Thúy,” “Má hồng phận bạc,” “Cung thương sầu nguyệt hạ.” Được khoảng 1 năm thì đoàn hát rã.

Về phần Hùng Cường, có những tuồng hát đến nay vẫn được người thưởng ngoạn yêu thích như: “Cho trọn cuộc tình” (với các nghệ sĩ Hùng Cường, Minh Phụng, Bạch Tuyết, Kim Ngọc, Hữu Phước, Văn Chung); “Hai nụ cười Xuân” (với Hùng Cường, Tấn Tài, Phượng Liên, Ngọc Giàu, Mai Lan, Thanh Việt, Văn Chung); “Lệnh của ba” (với Hùng Cường, Bạch Tuyết, Út Hiền, Phượng Liên, Văn Chung), “Má hồng phận bạc” (với Hùng Cường, Bạch Tuyết...), “Tình chú Thoòng” (Hùng Cường, Bạch Tuyết, Ngọc Giàu...).

Những vai để đời của Hùng Cường có lẽ là vai tướng cướp Bạch Hải Đường, vở hát cùng tên, hay vai công tử Vân Châu, vở “Yêu người điên,” là một trong số tuồng khán giả đánh giá cao tài năng của Hùng Cường. Anh hóa thân xuất sắc vai 1 người điên vì mất của, mất tình yêu, và hết sức ngọt ngào trong từng lời ca tiếng hát, làm nổi lên cá tính nhân vật diễn viên muốn thể hiện.

Có thể nói, Hùng Cường là một nghệ sĩ đa tài, anh đứng trên sân khấu sau nhiều nghệ sĩ thành danh lúc đó, nhưng đã thành công nhanh chóng, được hàng triệu khán thính giả ngưỡng mộ. Ngoài là một ca sĩ tân nhạc, một nghệ sĩ cải lương, Hùng Cường còn là tài tử điện ảnh, đã đóng nhiều phim rất đạt, bên cạnh các ngôi sao Thẩm Thúy Hằng, Thanh Nga; là nhạc sĩ đấu tranh và người làm thơ với những dòng thơ yêu nước dạt dào: “Trọn tim trót gửi non sông. Trọn hồn trót nặng mộ ông, miếu bà. Trọn xương đập lũ man tà. Trọn đây da thịt làm “quà tự do...” Hùng Cường (Nhất Quốc Tâm.)

Tuy trong quá khứ, dư luận có đề cập tới một số khuyết điểm của Hùng Cường, chẳng có gì to tát so với đóng góp của anh cho nghệ thuật, như chuyện tát tai hề Thiện Mỹ hay đập đàn của nhạc sĩ Văn Vĩ, chỉ vì nóng giận, sợ hỏng vai diễn của mình trên sân khấu. Có người cũng nói tới những cuộc tình thật lãng mạn của Hùng Cường, hoặc chuyện anh mê hát đến quên nhiệm vụ là một chiến sĩ BĐQ/Việt Nam Cộng Hòa, v.v.

Bây giờ thì người nghệ sĩ tài hoa đó đã “Xiêm y trả lại cho sân khấu, cả những niềm vui lẫn ngậm ngùi” vào năm 1998, nhưng vẫn còn mãi mãi tiếng hát nồng ấm, một giọng ca vàng sân khấu cải lương

Mai Lệ Huyền Với Các Kỷ Niệm Về Cố Danh Ca Hùng Cường

Trước năm 1975, hai danh ca Hùng Cường và Mai Lệ Huyền là một cặp nghệ sĩ song diễn được đông đảo khán thính giả mến mộ. Rất nhiều nhạc phẩm do đôi danh ca này trình bày đã “ở lại” trong lòng người xem, người nghe, dù năm tháng qua đi. Những ai đã có “một thời để thương, một thời để nhớ” khó quên được lối diễn sinh động, cuốn hút của cặp nghệ sĩ này qua Hai Trái Tim Vàng, Hờn Anh Giận Em, Cưới Em... Riêng với một số đông chiến binh Việt Nam Cộng Hòa, khó mà quên được hình ảnh của Hùng Cường và Mai Lệ Huyền trong quân phục kể chuyện tình thời chiến qua Làm Quen Với Lính, Lính Dù Lên Điểm, Cắm Trại 100%…

Theo lời chị Mai Lệ Huyền, cố nghệ sĩ Hùng Cường tên thật là Trần Kim Cường, thân phụ của nghệ sĩ tài hoa Quang Bình. Riêng về trường hợp chị trở thành người đồng diễn với danh ca Hùng Cường, chị nói: “Tôi nhớ là vào năm 1965, lần đầu tiên anh Cường và tôi đã trình bày bài Gặp Nhau Trên Phố, sáng tác của Trịnh Lâm Ngân (Trần Trịnh và Nhật Ngân). Hát chung với một ngôi sao như anh Hùng Cường, tôi đã cố gắng để khỏi bị “lạc”, và chúng tôi đã thành công ngay từ nhạc phẩm này, diễn ở đâu, chúng tôi cũng được đông đảo khán thính giả vỗ tay khen thưởng và yêu cầu hát lại lần nữa. Từ đó tôi và anh Cường trở thành cặp diễn ăn khách nhất của các chương trình Đại Nhạc Hội, nhiều khán thính giả và báo chí đã gọi chúng tôi là cặp song ca lý tưởng nhất. Chúng tôi xin cảm ơn về những lời khen tặng đó. Tại Việt Nam, chúng tôi đã hát chung với nhau trong 10 năm trời. Sau 30 tháng 4/1975, tôi qua Mỹ, anh Cường bị kẹt lại, khoảng 10 năm sau, hai anh em mới gặp nhau, tiếp tục diễn chung cho đến khi anh Cường bị bệnh”.

Khi hỏi về sự “liên lệ tình cảm” mà dư luận thường đề cập đến mỗi khi nhắc đến cặp diễn này, chị Mai Lệ Huyền cười nói: Tôi xem anh Cường như một người anh cả, và anh cũng xem tôi như một đứa em gái. Trên sân khấu, chúng tôi phải đóng vai người yêu của nhau, nhưng ngoài đời mãi mãi là tình anh em. Tôi cũng cần nói thêm là năm 1965, tôi lập gia đình với nhạc sĩ Trần Trịnh, chính anh đã sáng tác nhiều nhạc phẩm rất hay để tôi và anh Hùng Cường song ca. Trong thành công của tôi bên cạnh đại ngôi sao Hùng Cường, đã có phần đóng góp của anh Trần Trịnh, dù 6 năm sau đó chúng tôi đã chia tay...”

Nói về chuyện nghệ sĩ Hùng Cường chuyển sang sân khấu cải lương, chị Mai Lệ Huyền cho biết anh Cường có giọng ca rất mùi và lối diễn rất lôi cuốn. Chị đã từng xem nghệ sĩ Hùng Cường diễn chung với Bạch Tuyết trên sân khấu của đoàn Dạ Lý Hương, chị nói: Anh Hùng Cường đã diễn rất tuyệt trong các vở nổi tiếng như Tướng Cướp Bạch Hải Đường, Tình Chú Thoòng, Ông Cò Quận 9…

Nguồn: https://dotchuoinon.com/2015/08/18/tan-nhac-viet-nam-nhac-kich-dong-hung-cuong-mai-le-huyen/