Nguyễn Đức Tùng

Đôi khi, một người như Dạ Thảo Phương làm cho tôi yêu Hà Nội.

đôi lúc thèm cuống quýt được chạy về Hà Nội

ngồi vỉa hè, ấp má một chén trà nóng

cho lòng lại được bình yên

Đó là một Hà Nội thanh bình, trang nhã.

Đó cũng là một Hà Nội mục nát, tan hoang.

ước

một ngày thức dậy

ban công ngập rác thối

lá non rữa nát

những hoa hồng teo quắt

con chim bên chùa Bà Đá thôi hót

tốt nhất - đã chết

bình nước trên bàn cũng cạn

chuông Nhà Thờ Lớn

câm

Thơ chị khởi đi từ tự truyện và mơ màng (memoir and reveries). Đó là sự nối kết giữa quá khứ và hiện tại, sự soi chiếu một khoảnh khắc trong hiện tại bằng nguồn cảm xúc và suy tư từ những năm tháng bạn đã sống qua. Thơ xuất hiện trước sự viết. Trước khi chúng ta đọc một bài thơ như văn bản trên giấy, hay trên màn hình, thơ đến như một âm thanh. Chữ viết có tính cố định, khi bạn trở lại chúng vẫn nằm ở đó. Việc đọc lớn lên, làm cho bài thơ xuất hiện như âm nhạc, không cố định như vậy, chúng thay đổi theo thời gian. Thơ của Dạ Thảo Phương vang lên một thứ nhạc điệu riêng.

anh hỏi da thịt em ngát sen tự khi nào

anh ơi, từ những ngày tháng tuyệt mù em chưa biết anh

em đã là sen, từ trong bùn tối

Chị tra vấn ý nghĩa của đời sống, các mối quan hệ gia đình và xã hội, tình yêu và tình dục. Chúng có thể không phải là những câu hỏi trực tiếp nhưng xuất hiện bàng bạc, làm cho thơ chị trở thành không phải một bản tường trình về đời sống mà là những biểu hiện của đời sống ấy, tiếng nói của nó, sự vận động của nó, các thách thức của nó. Sinh ra ở một vùng văn hóa riêng biệt, đối với tôi là diễm lệ và mặc cảm, và yếu đuối trước sự dung tục vốn là bản chất của một xã hội áp đặt hoàn toàn xa lạ với dân tộc, tự mình thoát ra khỏi những ràng buộc của văn hóa ấy, vượt lên, phát hiện. Đó là nỗi buồn xuyên qua những số phận, sự đau đớn được nén lại tạm thời, sự ngã xuống và hồi phục. Chị không phải là người biết thua cuộc trước số phận, thường xuyên trở lại từ bên lề, đập cửa, kể lại câu chuyện đời mình.

quá đỗi yêu Màu

nàng phủ nhận Mắt

trong cơn mơ mù loà

những xanh, đỏ, cam, đen trần truồng nhập sâu vào hình khối

đam mê

quyết liệt

buồn thương

quá đỗi yêu Sống

nàng thở cùng nhịp với Chết

thở gẫy bút

kiệt màu

thở hoan lạc của dao nhọn

gỗ đau

Sự thuyết phục của thơ Dạ Thảo Phương đối với người đọc vốn nằm sâu trong những mơ ước của con người. Có một ý nghĩa khắc nghiệt vang lên sau những chữ hiền hòa. Những bài thơ gần đây của Dạ Thảo Phương kết hợp được sự mô tả các hoàn cảnh và cái nhìn triết học đối với đời sống, hấp dẫn người nghe bằng dòng chảy mãnh liệt của các hình ảnh đẹp và tan vỡ. Chị không phải là một người theo chủ nghĩa tối thiểu, nhưng một số bài thơ ngắn, những đoạn thơ ngắn, có sức mạnh áp đảo. Bài thơ của chị thoạt đầu tưởng như giản dị, nói về hi vọng và khổ đau, nhưng càng về sau các hình ảnh trong thơ càng chuyển động. Chúng đạt được xung lượng cao nhất về cuối và gần như bao giờ cũng vậy, chạm được tay vào cánh cửa của phát hiện, niềm vui cuối cùng của thơ ca.

khi bạn bị lạm dụng trên giường bệnh viện, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi bạn bị cưỡng hiếp, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi bạn bị đuổi khỏi ngôi nhà của mình, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi con bạn bị bạo hành đến chết, tôi nói

hãy viết một bài thơ

Thơ bây giờ, tôi hình dung là thơ của những người trẻ tuổi như thế, ở Hà Nội, ở Sài Gòn, ở Mỹ, ở châu Âu, của những Dạ Thảo Phương.

Thơ bây giờ chơi đùa với sống chết, chơi mải miết với những kì vọng của người đọc. Lật một bài thơ trữ tình của họ, phía sau nhìn thấy bản mô tả tỉ mỉ của cống rãnh, của giấc mơ, của ác mộng tập thể.

Dạ Thảo Phương có những ý tưởng thơ bất ngờ. Tôi mong chúng được gieo xuống ở những chỗ bất ngờ hơn nữa, nhất là những đoạn khởi đầu và kết thúc. Thơ chị có thể trở nên thách thức hơn nữa, lẽ ra. Đối với cái gì? Đối với quá khứ, đối với tội ác, đối với các cấu trúc xã hội chống lại con người, đối với lương tâm của người đọc.

Chị không thể che đậy sự duyên dáng của mình, vẻ yêu kiều kì lạ của những chữ mà chị nhặt lên như nhặt những chiếc lá và phơi chúng ra trong mùa thu. Thơ chị có những đoạn cô đọng, dày đặc lại, và vì vậy nếu gặp được người đọc của mình, chúng bung nở ra như trà khô quắt trong nước sôi. Thế giới hôm nay hình thành quanh chữ tôi của chúng ta, thực ra thì bao giờ mà chẳng vậy, nhưng thời này cái tôi ấy dường như bệnh hoạn hơn, ồn ào hơn, mà cũng vững chãi hơn. Những bài thơ của chị tiếp diễn nhau, như một quá trình, như một chuyển đổi từ không gian thành thời gian, từ thị giác thành thính giác, và ngược lại, là một kết hợp giữa các tứ thơ và các chữ, sự hài hước châm biếm lẽ ra còn phải sắc bén hơn nữa và sự thơ mộng tràn đầy, lẽ ra còn phải tự tin hơn nữa. Có một chủ nghĩa hiện thực cứng rắn trong cái thơ mộng của chị. Có một thứ âm nhạc của nó, dẫn đường. Vì lẽ ấy, tôi nghĩ Dạ Thảo Phương đã đi những bước thành công chắc chắn, mặc dù không đều, và mặc dù chị viết không nhiều lắm.

Lẽ ra, và mong rằng, chị viết nhiều hơn nữa.

Nguyễn Đức Tùng

1/ HOẠ SĨ MÙ

(tặng Lý Trần Quỳnh Giang)

quá đỗi yêu Màu

nàng phủ nhận Mắt

trong cơn mơ mù loà

những xanh, đỏ, cam, đen trần truồng nhập sâu vào hình khối

đam mê

quyết liệt

buồn thương

quá đỗi yêu Sống

nàng thở cùng nhịp với Chết

thở gẫy bút

kiệt màu

thở hoan lạc của dao nhọn

gỗ đau

đêm đêm

những bức tranh rời khỏi tường

tự lột bỏ khung và toan

hoang mang gọi nàng những căn phòng luôn quá chật, những hành lang luôn quá dài

ngày ngày

xoá gương mặt nàng bằng khói thuốc

những mơ ước buồn cười

những lo buồn vớ vẩn

vừa xoá, vừa khóc

vừa trông vời một khuôn mặt

một đôi mắt

không màu

không độ dài

chiều sâu

gầy guộc thu mình trong chiếc áo len sẫm màu, biến thành một buổi chiều tháng Mười lặng câm

nàng -

người đàn bà tự chọc mù cơn mơ

hiến dâng cho một cơn mơ khác

***

2/ NGƯỜI ĐÀN ÔNG MÀU XANH

người đàn ông màu xanh

mái tóc nâu màu xanh

đôi mắt nâu màu xanh

nụ cười mỏi mệt màu xanh

đăm đắm nhìn em từ góc tối của ngôi nhà cổ

bị cầm tù trong màu xanh của anh

những con cá bơi loanh quanh, mải miết

goi đến rách giọng cá

màu sắc thực của mình

cả bể nước lạnh lùng trong suốt một màu xanh

cả bể nước lạnh lùng sôi réo một màu xanh

ngạt thở trong màu xanh của anh

những cây Tử Y điên cuồng, tuyệt vọng

căn phòng chìm trong lốc lớn

tất cả đều đứng im

từ dưới những chiếc lá đang oằn mình trong hai màu xanh

những bông hoa xanh không hình hài, không tiếng khóc

ngằn ngặt toả hương

chúng gọi tên anh

gọi tên em

gọi tên những ảo tưởng màu xanh

chúng hỏi đường trốn đến một nơi

em không sao nghe rõ

bị cầm tù trong màu xanh của chính mình

anh gọi em

nhưng tiếng gọi của anh cũng màu xanh

em sợ…

***

3/ SEN CHIỀU NAY

tay anh ấp lên ngực em

tay em ấp lên tay anh

chúng mình tựa vào nhau

trìu mến, lơ đãng

những bông sen nhuốm u buồn một buổi chiều cuối hạ

anh hỏi da thịt em ngát sen tự khi nào

anh ơi, từ những ngày tháng tuyệt mù em chưa biết anh

em đã là sen, từ trong bùn tối

hồng cô đơn

bối rối vì vẻ đẹp vô ích của mình

Sống, là nở

dù biết nở là lụi tàn

toả hương là đau

nhưng có lựa chọn khác không anh?

chẳng bận tâm chiếc váy lụa xanh

chẳng bận tâm chiếc áo lót hồng

chẳng bận tâm thế giới loài người quá nhiều loại trang phục ngoài kia

tay anh tìm ngực em

những đầu ngón trìu mến gọi búp sen, búp sen

môi anh tìm làn hương đầu tiên

anh ơi,

em đã đợi anh quá lâu

đợi tên em ngát trên môi anh

từ những ngày tháng tuyệt mù

em đã là sen mà chưa biết

tay anh ấp lên ngực em

tay em ấp lên tay anh

lặng lẽ, mình là sen

qua đầm nước này là thế giới quá nhiều xe cộ và mặt người

quá nhiều vọng động, mù loà, em không hiểu nỗi

anh, em không muốn bị mặc cả hay tôn vinh

không muốn níu kéo thời gian của mình trên bức ảnh với những con người màu mè, xa lạ

những con người làm em hoảng sợ

vì họ hoảng sợ câu hỏi về chính mình

ấp em trong tay, anh nhé

mình là sen

thuần khiết đến khi tàn

là sen bên nhau

nốt chiều nay.

***

4/ HÀ NỘI, MÙA XUÂN CUỐI CÙNG

hai tháng trước, uống cà phê trên sân thượng phố cổ

cành bàng khẳng khiu như khuỷu tay thiếu phụ triền miên mất ngủ

giờ bàng đã rập rờn lá

mướt mát như lũ con gái mới lớn

mùa xuân năm ngoái

nhà đối diện dựng tạm chiếc gương ngoài ban công

giờ vẫn chẳng buồn treo lên

khung gỗ bạc sơn

bình thản giữa đám đồ đạc cũ

mắt gương mưa mờ bụi mưa lại rửa trong, nhìn cây bàng qua mấy lần đổi màu lá, nhìn những đám mây không CV

lại một mùa xuân, từng xa tới mức không nghĩ đến, giờ sắp qua

tôi sẽ rời bỏ thành phố này trước mùa hè

chị hàng hoa sen quê Hà Bắc sẽ thôi đạp xe chậm lại khi qua cổng sắt xanh ngôi nhà số 6

hoa sen

bạn đã ủ mình trong bùn tối, qua suốt mùa giá rét để đến với tôi bằng sắc hồng rỡ ràng mà u ẩn

bạn đã nhìn tôi như gương, vỗ về nỗi cô độc

bạn đã gần gụi hơn cả người tình say đắm nhất

giờ sẽ nở đến tan vỡ ở một ngôi nhà khác

anh cũng sẽ vùi mặt vào bầu ngực khác, tìm kiếm một mùi hương phập phồng khác cho nỗi sợ hãi thời gian của mình

lòng ta biết thế, mà không buồn sao

lòng ta biết thế, mà sao không buồn

không buồn

thành phố nơi mình sinh ra, ở hơn nửa đời người vẫn không có ngôi nhà nào là của mình

thành phố triệu triệu người, không một ai sẽ nhớ

người buồn nhất, chắc là bà lão bán trà chanh ở vỉa hè ngã tư Nhà Thờ

(bà lão luôn cười rất tươi rồi lén cho vào trà rõ lắm đá

tôi ngồi lắc cốc ngắm đá tan, chờ anh nhắn tin P dang o dau

không buồn

tôi biết, và mong bạn bè quên mình thật nhanh

không buồn

tôi biết, và mong mẹ sẽ quen thật nhanh

đứa con nào cũng yêu mẹ, và cũng thành phụ bạc

Sống

thì phụ bạc

không buồn

không buồn

không hề buồn

lòng chỉ như tấm gương cũ bị bỏ quên góc ban công

thật im, trong khung gỗ bạc sơn

***

5/ MUỐI MỘT NGÀY LẠNH

chiếc áo khoác mặc ba năm, sớm nay bỗng thành xa lạ

xa Hà Nội tám tháng, đã ngại nhớ ngày về

Hà Nội, như cơn mơ dài và rất thật

lỡ mở mắt

là không chạm tới được

"thành phố vẫn vậy thôi, mọi người cũng thế

chỉ vài điều không còn như xưa”*

vẫn vậy thôi

nhà cũ cổng sắt sơn xanh, ban công cũ vương lá khế rụng

chỉ bài trí đã khác

phòng tắm nghe nói vẫn treo tấm gương nhỏ hơi lệch về phía có tiếng tim đập

chỉ người tắm, mình không quen

vẫn vậy thôi

ngã tư Nhà Thờ, cây bàng mùa đông lá đỏ như bị ai đâm

quán trà xu đối diện vẫn mở

đôi lúc thèm cuống quýt được chạy về Hà Nội

ngồi vỉa hè, ấp má một chén trà nóng

cho lòng lại được bình yên

vẫn vậy thôi

ghế nhựa xanh đỏ, phích Tàu, chủ quán thô lỗ

mà giờ lố nhố khách đi xe sành điệu tập làm nốt “nghệ sĩ”

bậc thềm vẫn nhỏ, chỉ khuyết người bạn hay mặc áo dạ nâu, cổ dựng cao, vạt áo dây một chấm sơn dầu màu cà phê

ngón tay bạn mảnh gầy, chai vì dao khắc gỗ

một lần lẳng lặng ủ ấm tay mình

một người bạn bao năm chẳng nói lời yêu ai, khi tiễn chân vẫn đôi mắt hiền và trong, không dám nhìn mình lâu

giờ đã sắp chia tay mối tình bốn tháng, bắt đầu một cuộc tình khác nữa

sao thời bố mẹ mình, sống chết chỉ cách nhau một sợi tóc mà mười năm, hai mươi năm lòng người vẫn thế

giờ ba ngày không online, nick name đã như bia mộ người không quen

tuần nào cũng video call, quên cả nỗi nhớ nhà

thôi nhớ công việc

nguôi nhớ món ăn

bạn thân đã cách lòng mà ai cũng ngại nói

tên người xưa đôi khi vẫn vô tình nghe nhưng không đủ gợi buồn

sáng nay

đạp xe một mình trong tuyết, chợt nghĩ đến từ "Hà Nội"

chỉ vậy, mà bật khóc

nước mắt lăn một đoạn rất ngắn

mặn và trắng như muối

trên gương mặt vẫn tên mình nhưng đã không thể như xưa…

* Lời Hà Trương

***

6/ GIỌT NƯỚC

TRÊN BẬC CỬA

MỘT SÁNG XUÂN

lặng lẽ

bay hơi dần

trong ký ức người thân

***

7/ TRĂNG

khi hao khuyết cũng tự mình đầy đủ

***

8/ CÂI MÙ

một mèo hoang

một mèo hoang

trên mái nhà

dưới chân ta

cả loài người say ngủ

***

9/ CHÓ HOANG

bị vứt lại bên đường hay tự mình muốn được vứt lại?

bị lạc người hay đã tìm được chính mình?

nhớ buổi tối rộn tiếng cười trẻ con

lò sưởi thơm tiếng củi nổ bình yên

mùi thức ăn nóng sốt trên bàn

tấm thảm mềm hôi thân mùi dãi

hay đợi ánh trăng lên

trên những con phố đêm

nghỉ ngơi yên tĩnh không bóng loài người

một loài đầy những cơn tin tưởng mù lòa

những yêu, nhớ viển vông

nhưng hận, ngờ yếu đuối

một mình thức dậy

lúc sáu rưỡi chiều

con chó hoang bị thương tập tễnh lết đi kiếm miếng nước

ta tìm một câu thơ

***

10/ NGÀY THỨ BA

dưới mặt trời tháng Mười Một

dưới những tán cây xà cừ trổ hoa

dưới những xe người yêu chở người yêu

dưới những nghĩa vụ đạo đức, những nguy cơ bị phán xét hoặc chia sẻ

dưới tất cả gánh nặng của một ngày Thứ Ba

không thánh thiện

không thơ mộng

tôi, trái tim đàn bà

trái tim nặng nhọc

một bước đập

một bước đau

tôi khóc người tôi yêu

bằng máu những con tôi chưa ra đời

***

11/ QUẢ TÁO TÍNH TỪ

vây quanh nàng

những người đàn bà

Xinh đẹp - Xấu xí

Đức Hạnh - Hư hỏng

Nhu mì - Sắc Sảo

sự im lặng hơn lời lời chửi rủa

vây quanh nàng

những người đàn ông

Thành Đạt - Yếm Thế

Thông Minh - Đần Độn

Cao Thượng- Hèn Hạ

lời ca tụng hơn mọi mù câm

người đàn bà không tính từ che thân

chiếc quan tài bằng kính

nàng đã cắn phải quả táo có hai tính từ

khu rừng

khu rừng phủ đầy mưa Tháng Hai

phủ đầy tiếng gọi cay đắng của sữa non

dưới bóng ngôi nhà có cửa sổ rộng

lũ trẻ trần truồng

khiêng nàng đi tìm một chỗ vấp

***

12/ CON BÊ CON

nàng là con bê con

mang cặp mắt bò cái

cơn mưa tinh mơ tháng Bảy

bủa quanh nàng

tiếng vó nặng mùa đông năm ngoái

quánh đặc mùi phân oải và bùn

thịt da mẹ tần tảo thương nàng

họ đối xử bằng roi da, cành cây

bằng xẻng và cán cuốc

bất cứ thứ gì vô tình vớ được

miễn có thể làm nàng chảy máu

mang tình yêu kín đáo- cặp mắt lớn

không chạy trốn, không cả tránh đòn

đôi khi còn cất tiếng rên rỉ

khiến ai nấy hài lòng

nỗi bình thản bướng bỉnh ngân lên trong mỗi nhẫn nhục

sự nhẫn nhục khổng lồ

những người đàn bà ở mảnh đất này cũng không có được

nàng là con bê đau

cứ thấy bóng chiều - tưởng mẹ

cứ thấy khói bếp - tưởng mẹ

cứ nghe tiếng nước chảy - tưởng mẹ

chạy đến một giữa trưa tự biến mình thành một đồng cỏ

dâng lên trong cái nhìn man rợ của chúng tôi

***

13/ MỘT NGÀY THỨC DẬY

(tặng Phan Thị Vàng Anh)

ước

một ngày thức dậy

ban công ngập rác thối

lá non rữa nát

những hoa hồng teo quắt

con chim bên chùa Bà Đá thôi hót

tốt nhất - đã chết

bình nước trên bàn cũng cạn

chuông Nhà Thờ Lớn

câm

ước

một ngày thức dậy

không nụ cười

không cử chỉ tốt

không lời tử tế

không trò đùa dí dỏm

không ánh mắt trong

ước

một ngày thức dậy

thất nghiệp

mồ côi

anh chị em

từ

bạn bè

phản bội

ước

một ngày thức dậy

thân lở loét

mặt biến dạng

mồm nồng nặc hôi

răng rụng

sọ trơ

mắt thủng

chân lìa

tay cụt

ước

một ngày thức dây

trong trập trùng phỉ nhổ

không tình yêu anh đợi sẵn

tận tuỵ đến sốt tiết

ước

một ngày thức dậy

mà không thể chết

để hết

lười

Sống

***

14/ KỴ SĨ ĐEN

đôi mắt đen

mái tóc đen

cặp đùi thon, ồ, đen rõ là đen

nữ kỵ sĩ đen

mỉm cười dịu hiền trong vũng máu đỏ

- sao nàng cắt cổ ngựa yêu và cắt cổ chính mình?

- ta tìm một hơi ấm

***

15/ GIỮA NHỮNG BẤT ĐỘNG

tặng anh Nguyễn Quang Thiều

buổi chiều Tháng Mười. qua cửa kính tầng tư, có thể thấy những vòm cây sạch sẽ, bất động run rẩy; bầu trời cao xanh, nắng lấp loá khô và bất đông; những đám mây thơm tho, xinh đẹp bất động; những ô cửa sổ cầu kỳ câm lăng; và bằng lớp vữa thiếu xi măng, vỉa hè đang lát lại, màu gạch hồng hoan hỉ, ngỡ mình nối về vẻ đẹp cổ xưa.

chúng ta đang ở rất gần nhau trong căn phòng này, không biết gì về nhiệt độ của đường phố, của hơi thở nhau. giấy tờ nhấp nhô những đồi đá bất tận, chiếc bàn rộng mênh mông- dòng sông không thể vượt qua, và những tờ lịch làm đông lạnh manh nha của những ý tưởng điên rồ (nếu có).

cả anh và em, chúng mình dần trở nên biết điều hơn, như những người rừng trở thành học trò ngoan của xã hội tỉnh lẻ, như những con voi thô vụng đung đưa trong sự cho phép của âm nhạc và dây xích, mục đích mỗi ngày là từng tiếng vỗ tay.

em cứ khóc to lên và hãy mặc kệ anh, với cái cổ họng già nua đã mất khả năng ngân lên những điều tưởng chừng phi lý. em cứ khóc đi, vì những gì em cho là đau khổ hay tồi tệ của người đời. anh có thể nói những điều ấy chẳng đáng gì đâu, nhưng em cứ kiêu hãnh khóc đi, duyên do không phải điều quan trọng.

hãy nhìn kia, phía chân trời nắng oi tin bão lại sắp hiện ra, thay thế sự bất động này bằng một sự bất động dưới cái tên khác.

sẽ mãi mãi xiết quanh hơi thở chúng ta những vòng quay đều đều chuẩn xác của sự bất động

nhưng

trong buổi chiều bất động sáng rực này

em đã khóc oà lên…

*****

16/ TRẠI TÂM THẦN

nhốt vào đây

những người đàn bà

nghĩ mình là một bông hoa

nghĩ mình là một con cá nhỏ

những người đàn bà sợ nói chuyện với người, chỉ nói chuyện với chim

nhốt vào đây

những người con gái trẻ vừa đan len vừa hát

những người mẹ không thể quên đứa con thơ đã chết

những người yêu không chịu tin tình yêu chỉ là khoảnh khắc

những đứa trẻ lạc lối trong hình hài người lớn

nhốt vào đây

những người đàn ông cười suốt với niềm vui bí mật của mình

những niềm vui không hại gì đến thế giới

nhốt vào đây

những người đàn ông cứ khóc tự do như con trẻ, vì những mất mát chúng ta đã mất mát

nhốt vào đây

những con người hung dữ vì đã chịu quá nhiều hung dữ từ cuộc đời

những người cứ nghe thấy tiếng kêu thét không ngừng nghỉ từ sự cầu an câm lặng của chúng ta

nhốt vào đây

nhốt hết vào đây

những người cứ khóc, cười, sợ hãi, chia sẻ, mơ mộng như chính những gì họ đang cảm thấy

những người không che giấu bản thân

mặc những chiếc blouse trắng sáng, bước chân tự tin

chúng ta săn lùng những kẻ đặc biệt

những kẻ yếu hơn chúng ta vì họ là số ít

không cần nương tay, không cần giải thích

nhốt hết vào đây

nhốt hết vào đây

những kẻ không chấp nhận sống Cuộc- Sống- Chỉ- Một- Lần như cách chúng ta.

***

17/ HÃY VIẾT MỘT BÀI THƠ

khi bạn bị đói, tôi nói

hãy viết một bài thơ

(tôi chỉ thích những bài thơ có vần vèo du dương, từ ngữ trơn nhẫy, hoặc tư duy không ai hiểu, kể cả người viết chúng

thơ phải nhân hậu đồng loạt,

phải "tích cực", "thanh khiết" và "hướng thượng")

khi bạn bị lạm dụng trên giường bệnh viện, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi bạn bị cưỡng hiếp, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi bạn bị đuổi khỏi ngôi nhà của mình, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi con bạn bị bạo hành đến chết, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi xe tăng nghiến lên cơ thể Mẹ bạn, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi bạn thống khổ, chỉ muốn tự tử, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi một nhà thơ vì thơ mà bị đánh giữa đường, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi sự thật bị tráo đổi, nhân tính bị nhạo báng, tôi nói

hãy viết một bài thơ

Thơ là Cái Đẹp,

"Cái Đẹp sẽ cứu thế giới”

Thơ sẽ sống

sẽ lên tiếng

sẽ trả giá cho phẩm giá

Thơ, không phải chúng ta.

khi Ngôn Ngữ đã mất hết máu, tôi nói

hãy viết một bài thơ

rồi, tôi im lặng.

****

18/ NGỦ CÙNG ĐỨC PHẬT

Đức Phật nằm bên tôi

bàn tay Người đậu hờ trên chiếu

búp sen đong đầy ánh sáng huyền diệu

ngón sen chỉ trăng

vẫn còn dư hương bữa bún chả tối qua

một chân Người gác lên ngực tôi

móng ngón cái có vết sứt nhỏ

ngây ngất mùi mồ hôi trộn đất vườn chưa rửa sạch khỏi kẽ gót chân son

Đức Phật nằm bên tôi

tiếng hơi thở Người tựa vô tận sóng, bao bọc quanh tôi đại dương những vô cùng Biết - Chưa Biết

đôi môi linh thiêng hiền hoà hé mở, mùi Giác Ngộ? mùi Nhựa Cây? mùi Sữa Mẹ?

Người ngủ cùng tất cả tâm trí và xác thân

vô thường và giả mượn

không gian này, duyên kiếp này, satna này

giấc ngủ uyên nguyên một mộng mơ tỉnh thức

tròn, lặng

một giọt sương.

Đức Phật nằm bên tôi

gương mặt vị tha, thấu suốt của Người kiên nhẫn hướng về tôi - một con người chẳng có gì đặc biệt

Ánh sáng toả ra từ Người dịu hiền vẫy gọi mà tôi ngây ngô không sao chạm tới được

Người hiển lộ hương sen chân thật vô lượng khắp 3000 thế giới

mà sao tôi vẫn khư khư u phiền thân xác một kiếp người

(Thơ Phương – một số bài gửi nhà thơ Nguyễn Đức Tùng)