Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Thứ Sáu, 3 tháng 6, 2022

Thơ Mạc Phong Tuyền

CÁNH TIÊN

 

Bên hồ Ba Mẫu - Ô Đồng Lầm

Tôi vọng sang Thiền Quang

Những người đàn bà hết thì gái điếm

Lắt lay tụm dưới cột đèn

Ánh sáng không đủ lẩy lên dung nhan tàn lụy

Não nùng lá rụng đường thu

 

Bên hồ Ba Mẫu - Ô Đồng Lầm

Tôi vọng sang Bảy Mẫu

Những người bán bông tai dạo, không ngoáy nổi lời bỉ bôi khỏi tai mình

Những người đánh giày dạo không đánh nổi đôi dép cáu quện bã kẹo cao su của mình

Những người bán vé số dạo không mua được tờ độc đắc cho mình

Những người bày cờ thế dạo không đánh thắng được ván cờ cuộc đời mình

Những người bán hoa quả dạo không ăn nổi quả ổi găng chín dập trong chiếc thúng của mình

Và...

Những kẻ nghiện thuốc phiện là Bát Tiên vật vờ Quá Hải

như chực chờ một cơn gió thốc, "trẫm" xuống hồ thiên cổ.

 

Ôi!

Ba Mẫu, Bảy Mẫu lấp lánh thi ca, huyền thoại

Ba Mẫu, Bảy Mẫu như đôi cánh thiên thanh của bướm tiên hạ phàm

 

Cánh bay về đâu?

 

LẠC THIÊNG

 

Những cánh chim Lạc vỗ từ ngực trống đồng

Bay dọc nghìn năm thiêng

Bay dọc nghìn đời Việt tộc

Bay dọc nghìn dặm mưa sa Nam Quan, nắng tụ Đất Mũi.

 

Chim Lạc đậu nóc Cổ Loa, La Thành, Hoành Sơn

Giám minh Hùng Vương bùi ngùi thánh hóa

Lý đế thiên đô cập bến chạm rồng

Vó ngựa nam phương hí lừng Nguyễn chúa

 

Chim Lạc bay qua đồng sác triều tiểu triều cường

Làng mạc nở ra vách sông khói tơi

Có hòn vọng phu bằng xương thịt

Sụt sùi chiều mưa hát ru:

"À ơi

Cha đi đánh giặc không về

Để bà cuốc đất lật lên hồn làng"

 

Chim lạc bay qua những cố cung trầm mặc

Ẩn ức đền đài

Thành quách biên thùy khói lửa héo hon

Binh doanh giong cờ chờ cơn binh biến

Tiễu diệt xâm lăng

Bình quân phiến loạn

Phế - lập triều quyền...

 

Chim Lạc vỗ luồng tú khí xuống yếu

 lộ lịch sử

Đón cuộc kỵ hành khải hoàn ca

Lịch sử?

Lịch sử là vòm ngực thiêng

Hào kiệt đời đời thèm vén vóc nhiễu

Định - mệnh sơn hà, xã tắc

Định - mệnh những chính danh, ngụy lý, tấn phong, chiêu hồi, chiêu tuyết

Định - mệnh...

 

Chim Lạc phát quang trên ngực trống đồng

Quạt luồng tú khí chảy khắp non sông oai hùng, ẩn ức...

 

KHI ĐẤT NƯỚC CÒN NẰM TRONG NÔI THÌ MẸ ĐÃ LÀ MẸ

 

Khi đất nước còn nằm trong nôi thì mẹ đã là mẹ

Bàn tay kết lá lợp nhà

Lưng trần gùi suối trong gióng bương xanh

Chân trần đuổi theo chim rừng lấy hạt trỉa rẫy

Mồ hôi rớt lõm gốc cây thành cối giã gạo

Thịch thình thinh

Thịch thình thinh

Long Quân ơi

Chàng ơi

Các con ơi

Trăm con ơi

về ăn cơm!

 

Khi đất nước còn nằm trong nôi thì mẹ đã là mẹ

Mẹ dẫn năm mươi người con lên non lập bản lập chiềng

Khóe ruộng bậc thang thon dáng móng tay

Bậc sàn ngăn cơn hổ đói

Vía bản hồn rừng đậu trên nóc nhà mo

Ơi cái trống tùng cắc cho to

Ơi cái cồng chùng cheng cho rộng

Để nhảy cò cò khum tay tao hú:

Ới con ma rừng con ma núi

Xuống rêu bờ suối mà ngủ

Lên ngọn khơ mu mà nằm

Đừng về bắt vạ hồn bản

Cho bầy ngựa nhớ cỏ nhớ thồ

Con gà ó o mổ mặt trời mỗi sáng

Con trai biết lấy gốc sắn chọc sàn

Nửa đêm con gái vén váy lẻn xuống bậc thang

Còn vun gộc củi cho cha say mèm bên chén pịa

Pịa này

Rượu này

Ới, con ma rừng con ma núi.

 

Khi đất nước còn nằm trong nôi thì mẹ đã là mẹ

Đẫm mắt nhìn cha xuôi dòng suối xanh dẫn sông ra biển

Gột muối thành cánh diêm điền

Lập làng quanh gióng rơm khô

Từ đó nước mình có vị Hùng Vương

Lạc tướng, lạc hầu tay kiếm tay cày mở mang biên ấp

Có bụi tre ngà Phù Đổng Thiên Vương dấu chân thiết kỵ

Có bánh chưng xanh mỗi tết Lang Liêu cúi đầu bái tổ

Chiếc quạt mo sờn ba trâu chín bò thằng Bờm chẳng đổi

Mỗi chiều cô Tấm chui khỏi vỏ thị

Theo quang gánh bà mở chợ triền đê

Đình từ kẽ đất mọc lên giữa làng

Con gái lấy lá sen non ấp lên chòm ngực thành vuông yếm thắm

Mưa phùn giêng hai bẽn lẽn rủ nhau lên chùa trảy hội

Răng đen như hạt na nứt mắt rụng xuống chái hè

Miếng trầu thơm đượm làn môi

 

Ầu ơ...

Trăng rơi đầu ngõ

Cụ đồ cắp hộp tráp roi mây

Ê a lũ trẻ thấm nền văn hiến

Nho sinh khăn xếp áo the đường lên kinh sư lưng gùi lều chõng

Võ tử lưng ngựa thao luyện binh nhung

Gột thành tông miếu xã tắc

Đinh - Lý - Trần – Lê  truyền thừa kháng Hán bình Chiêm

Uy linh sử sách…

 

Khi đất nước còn nằm trong nôi thì mẹ đã là mẹ

Mẹ đắp hơi ấm thân mình lên trăm ngàn đứa con

Trăm ngàn đứa con thành trăm ngàn người mẹ

Lên núi hóa đá vọng phu mỏi mắt chờ chồng

Xuống bến tháng ba cháy thành hoa gạo

khụy gối ngóng con

Héo hon khói lửa biên thùy…..

 

Khi đất nước còn nằm trong nôi thì mẹ đã là mẹ

Mẹ ầu ơ sinh ra đất Lạc nước Hồng

Trăm ngàn con mẹ sinh ra đất Việt nước Nam

Mẹ tôi cũng sinh nước Nam đất Việt

 

Ầu ơ, ầu ơ...

Ơ, tổ quốc này, ơ non sông này

Cỏ cây là hơi thở cha ông nhú lên từ đất

Sóng trên sông hồ vỗ từ máu mẹ trở dạ mấy ngàn năm

Ầu ơ, ầu ơ...

 

BÙA CỦA MẸ

 

Từ dải đê làng đắp bằng hột phù sa chín rục

Tôi về thăm quê

Gặp con trâu nhai rạc miếng nắng chiều

Gặp mẹ tôi lút trong gió

Gánh từ đồng về giọt mồ hôi đắng đót kiếp người.

 

Mẹ tôi đeo lên đời tôi

hơi ấm của người mẹ chẻ máu thịt mình thành những đứa con

như thứ bùa hộ mệnh

 

Hơn ba mươi năm tôi chưa từng muốn cởi

và cũng chẳng bao giờ cởi nổi

Người ta có thể nhíp từ gấu quần găm nhặm mũi cỏ may

Chứ làm sao chiết được tình mẹ linh thiêng ra khỏi cuộc đời?

 

Sông vẫn thế

Sông ngàn năm qua không đổi

Cứ bên lở bên bồi

Mẹ tôi giống như sông ( mà chẳng  như sông)

vắt kiệt giọt sữa chắt chiu từ đại ngàn

tưới lên bến bờ

thành dòng sông tóp teo.

 

Tôi đi theo tiếng gọi của ảo vọng phồn hoa giả tạo

Bất giác nhận ra mình là con trâu é ọ gọi tiếng quê trong lòng phố

Trời heo mưa phùn thèm nghe rô đồng đớp động bèo chuôm

Thấy khói nở từ phía làng đã cay lên sóng mắt

Mẹ thường đánh thức gióng củi bằng ngọn lửa mùa đông

 

Ôi!

Từ dải đê làng đắp bằng hột phù sa chín rục

Tôi về thăm quê

Gặp con trâu nhai rạc miếng nắng chiều

Gặp mẹ tôi lút trong gió

Gánh từ đồng về giọt mồ hôi

đắng đót kiếp người.

 

MÙI CON GÁI

 

Em đi trong chiều con gái

Tím ngõ hoa xoan

Trắng vườn bông bưởi

Bồ kết mẹ hun khói ngái sân đình

Giếng làng em khỏa tóc thề vào trăng.

 

Em

Lọn cỏ gà thơm nhựa tay anh

Chàng trai bẻ gãy sừng trâu biết mình thành mười bảy

Em cạp vành trăng tròn vầng mười sáu

Trốn mẹ

chân đê

nếm ngọn tháng tư về

 

Em...

Chiều qua

cha nấu gạo ủ men

Mẹ chong đèn canh khuya dệt lụa

Ngoài sân

mầm trầu cựa

bậm vào mắt cau...

 

Mạc Phong Tuyền