Lê Học Lãnh Vân

A) Vào trang Giá Trị Đạo Đức của công ty Apave, nhà tư vấn giám sát, đọc được giá trị cốt lõi của công ty. Apave cam kết bốn giá trị cốt lõi chánh, trong đó giá trị nêu đầu tiên là:

TRUNG CHÍNH VÀ ĐỘC LẬP: Chúng tôi trung thực và công bằng trong hành xử và hành động cho dù làm việc với khách hàng, đối tác hay nhân viên. Không có ngoại lệ, bất kỳ đó là ai, có hậu thuẫn nào hay xuất phát từ quốc gia nào.

Trong số những quy tắc đạo đức và vận hành của Apave, ta thấy:

1) Trong công việc, bất kỳ bản chất gì, cho dù vì lý do kinh doanh, kỹ thuật, hành chính hay lý do khác, chúng ta phải bảo đảm các tiêu chuẩn về độc lập, công bằng, trung chính và bảo mật. Những điều đó là trung tâm khiến khách hàng, nhà cung cấp và đối tác tin tưởng chúng ta

2) Bảo đảm rằng các kết quả giám sát, báo cáo… không chịu bất kỳ áp lực thương mại, tài chính hay áp lực khác từ cá nhân hay cơ quan bên ngoài

https://www.apave-international.com/uploads/APAVE_CODE-ETHIQUE_EN_BD.pdf

B) Những giá trị trên có liên quan gì tới các khuyến cáo an toàn của Apave?

Theo Tuổi Trẻ online ngày 9/6/2021, đơn vị tư vấn đánh giá an toàn hệ thống đường sắt Cát Linh - Hà Đông (tư vấn Apave-Certifer-Tricc – ACT) cho rằng dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông không đáp ứng nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật trong vận hành hệ thống metro của châu Âu.

Theo tư vấn ACT, hệ thống đường sắt Cát Linh - Hà Đông không bảo đảm an toàn hệ thống điện kéo, hệ thống phanh điện; hệ thống chưa sẵn sàng xử lý tình huống khẩn cấp trong khai thác, khi thử nghiệm 10 quy trình khẩn cấp của hệ thống có 8 quy trình thất bại. Tổng thầu EPC - Công ty hữu hạn Tập đoàn Cục 6 đường sắt Trung Quốc không cung cấp đủ tài liệu liên quan tới an toàn vận hành hệ thống; hệ thống an toàn cháy nổ nhà ga trên tuyến không bảo đảm; an toàn hệ thống cầu cạn cũng chưa bảo đảm.

Qua đánh giá 76 mối nguy hiểm, 31 chức năng an toàn, quản lý rủi ro và 10 tình huống xử lý khẩn cấp của hệ thống đường sắt Cát Linh - Hà Đông, tư vấn ACT đã đưa ra 16 khuyến cáo về nguy cơ mất an toàn trong vận hành thương mại tuyến đường sắt này.

C) Phản hồi của Bộ Giao thông Vận tải:

Cũng theo nguồn báo Tuổi Trẻ nói trên, trước các khuyến cáo của Apave, Bộ Giao thông Vận tải (Bộ GTVT) vẫn cho rằng:

a) 13 đoàn tàu của tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông đã được Cục Đăng kiểm Việt Nam kiểm tra, cấp chứng nhận chất lượng, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

b) Cục Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ đã cấp chứng nhận an toàn phòng cháy chữa cháy cho hệ thống; TUV cấp chứng nhận chất lượng an toàn cho hệ thống phanh điện, điện kéo…

c) Tổng thầu EPC Trung Quốc và nhà sản xuất đoàn tàu BSR đã cam kết chất lượng và an toàn kỹ thuật cho các đoàn tàu; Metro Hà Nội đã thuê tư vấn Trung Quốc hỗ trợ 1 năm vận hành hệ thống quản lý an toàn tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông.

d) Thời gian qua, để vận hành hệ thống đường sắt Cát Linh - Hà Đông, Công ty Metro Hà Nội cũng cử hàng loạt cán bộ, chuyên gia sang Công ty Metro Bắc Kinh, Metro Thâm Quyến để đào tạo kỹ năng vận hành hệ thống theo tiêu chuẩn Trung Quốc.

D) Suy nghĩ của bài viết

a) Apave chưa thể có kết luận kiểm định cuối cùng vì chưa nắm đầy đủ hồ sơ. Đây là một điều đáng suy nghĩ.

Tuy vậy, ngày 9/6 Apave đưa ra 16 khuyến cáo về tính an toàn của hệ thống khi vận hành. Với những khuyến cáo đó, Bộ GTVT nên lo sợ cho sự an toàn của người xử dụng và nghiêm túc tìm hiểu các nguy cơ an toàn, các khuyến cáo của Apave. Thành tâm tập trung vào tìm hiểu các nguy cơ và biện pháp khắc phục chúng. Không nên, hoặc ít ra chưa nên, nghĩ tới bất kỳ biện hộ nào. Đây là không phải giai đoạn nói, mà là giai đoạn nghe, giai đoạn thu thập càng nhiều thông tin, nhiều khuyến cáo càng tốt chứ không phải giai đoạn bào chữa.

Nếu có bàn luận thì bàn luận với giám sát để xem đánh giá của giám sát có thấu đáo chưa, chứ không phải quay ra phân bua với dân chúng. Với tâm lý thường tình, người dân không có thiện cảm với việc phân bua đó, họ càng nghi ngờ..

b) Ngoài ra, lời giải thích của Bộ GTVT cũng cho thấy tính độc lập không được tôn trọng trong khi đây là tính cực kỳ quan trọng cho bất cứ lãnh vực hoạt động nào, nhất là hoạt động công.

Thực vậy, bốn điều Bộ GTVT nêu lên được tiến hành do bên có liên quan trực tiếp tới Bộ GTVT, chủ đầu tư, hoặc có những liên hệ trong cùng hệ thống hành chánh công, hoặc bên thi công, sản xuất đoàn tàu, tức bên Trung Quốc. Chỉ có phần chứng nhận của TUV có thể xem là tương đối độc lập.

Các điều Bộ GTVT nêu lên là những biện pháp Bộ đã tiến hành. Khuyến cáo của Apave là khuyến cáo rằng toàn bộ hệ thống vận hành cùng với các biện pháp nói trên là không bảo đảm an toàn. Chính các biện pháp đó đã bị đánh giá thiếu an toàn, thì việc đưa chúng ra để giải thích là không có ý nghĩa. Cho nên việc giải thích với các chi tiết như trên là không thuyết phục, càng giải thích người dân càng không yên tâm và càng đặt những câu hỏi với Bộ GTVT.

Trong các tiêu chí nghiệm thu, tiêu chí an toàn là quan trọng nhất, không thể thoả hiệp, nhân nhượng!

Ngày 10/6/2021