văn việt: Thơ Hoàng Vũ Thuật

Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Thơ Hoàng Vũ Thuật

THÁP CHUÔNG MẬT ĐẮNG

Nhớ Hàn Mặc Tử

Hình như có người vừa đi qua khe cửa

tôi thấy thanh mảnh nhẹ nhàng

có thể ông thức dậy sớm hơn thường khi

bới tìm những câu thơ rơi dọc bờ sông trắng

ông ở một mình

không gia đình con cái

không chiếc bàn hay tấm phản gối thân

chỉ túi vải bên hông bền bỉ

theo chu kỳ ông ghé thăm

đâu đây văng vắng tiếng chuông cuồng điên

nhà tôi trên đường ông rẽ trái

rất tiện cho ông trong những cuộc tao phùng

tôi nói như đinh đóng ván

bao giờ ông cũng cô đơn

cũng không bao giờ lẻ chiếc

ông số một & là số không cùng

cánh đồng thơ trĩu hạt

cái bệnh trời sinh vẫn bám lấy ông

chết không có nghĩa đã dứt

ông mỉm cười

giống nhau một giuộc

tôi đầy đủ mà thiếu mọi thứ

thấy người mà người chẳng thấy mình

tôi đang thở trong chiếc khẩu trang

dịch corona thời đại

sống chung cùng chiếc thùng tono khổng lồ

cục đường vầng trăng của ông trong vắt

ngọt môi bao thôn nữ

các nàng không nuốt vội

tan dần tan dần

như huyết lệ năm xưa

nàng là ai sáng nay quỳ bên nấm mồ ông

như ông quỳ bên tháp chuông đổ

mang tên Mật đắng.

Tam Tòa trưa, 2/2/2020

QUÀ TẶNG THỜI ĐÃ XA

Anh muốn gửi một bông xương rồng

chưa ai làm quà tặng

nơi ngày đêm gió lào hun hút miên man

để hiểu về xứ ấy

chẳng có gì quyến rũ đáng yêu

người ta thường huyễn hoặc bao điều

nhưng tất cả là ban mai thanh sạch

đang bay trên lọn tóc em đây

anh đặt lên vầng trán thanh cao

chiếc khăn thấm nước giếng quê mát rượi

mặt trăng dịu dàng lặn trong lòng đất

sáng lên những phận nghèo hèn

em sẽ nghe tiếng à ơi mẹ ru

mỗi khi nồm nam cơn gió đổi

quây vào hai lá phổi đằm thắm hương cau

bồng bềnh giấc ngủ muộn

anh nhìn bầu trời chi chít sao giăng

không vì sao nào sánh được

đôi mắt em nhìn lần đầu

miệng em trái chín thơm tho

cặp môi giam anh vào ngục tối

hai gò cát thiêng liêng giữa sa mạc trắng

dòng sông qua phá sao ví nổi đường cong

của thân thể

mỗi khi ào ạt cơn sóng dậy

những nhà thơ lãng mạn ngợi ca

cũng không ngọt bằng chiếc lưỡi bình thường tạo hóa

bản nhạc tình là sương khuya êm ả

chẳng thể hơn ngón tay ngân rung khi chạm vào anh

giống anh đã chạm trước giờ khai hội

vì anh biết

miền đất càng khô khan khắc nghiệt

con người & đất lại nở hoa.

4/2/2020

HUYỀN THOẠI VỀ MỘT NGÔI SAO

Không phải bậc tiên tri

càng không nhà thiên văn tài giỏi

nhưng tôi đã nhìn thấy giữa bí ẩn thiên hà

ngôi sao hiện ra hệt chiếc cúc vàng đính vào vạt áo

& chàng trai đứng chờ trên mặt đất

họ bám lấy nhau quấn quýt

đôi tình nhân xa lắc

lặng im

cứ

thế

chuyện gì đã xảy ra làm sao biết được

ầm ào đâu đây sóng vỗ

hiu hiu tiếng lá mùa thu đưa nôi

bên khung cửa

cạnh chiếc bàn cũ kĩ

khắp căn nhà nhỏ lời sao rải tràn trề

hỡi nữ thần ánh sáng

người là ai trong cõi vô biên

đôi khi chàng trai trơ trọi một mình

cánh chuồn đơn độc

ngôi sao phủ quanh tấm chăn

màu gấc

rồi cuống cuồng

sóng soài lịm tắt

lạ thay trên cánh đồng hai bông lúa mọc lên

thành mùa màng thời vụ

tôi không dám đánh thức giấc ngủ bình yên

trưa nay dành riêng cho họ

nhiều khi chàng muốn bay đến cùng sao

ấy là lúc mây che tứ phía

như người nông phu phát quang cỏ dại

để ngắm gương mặt thiên nga

bơi giữa lòng hồ

thời gian phũ phàng chia đôi hai ngả

trói chàng bằng sợi dây bóng tối

chiều chiều chàng không quên khêu ngọn đèn con

lách tách tia lửa rạng ngời

rồi biến đi theo nỗi buồn vô vọng

tôi nghe hơi thở nóng hổi của ngôi sao

băng qua bên lưng chàng

ướt đẫm.

7/2/2020

LỜI KÊU CỨU CỦA LINH HỒN CHẾT

Giọng nói lạ

hơn sương tím xoa lên gương mặt

giọng nói của người chết

thứ tám mươi ba

sau tôi

chín trăm lẻ hai & kéo dài quá ba ngàn

tôi sẽ quay lại để nói điều này

thế giới treo trên cây thánh giá bắt đầu

rụng

tôi không được ngắm đồng cỏ

không kịp khóc cho người quét rác ngoài đường

rừng phong lặng im quàng khăn trắng

rừng phong cũng bỏ tôi đi

cành khô vói tay

thét gào

chúa quay mặt

chẳng lẽ đến cái chết cũng cô đơn giữa bầy đàn

thế kỷ lạ hoắc với cái tên covid - 19

rồi 23

không định trước

sự tham vọng của những chiếc ngai ngự trị chưa thôi

nhiều cánh hoa đã gãy

sa mạc đại dương

hết thảy đông cứng thành núi đá khổng lồ

đông cứng nụ hôn vĩnh cửu.

13/2/2020

CÁI CHẾT VÀ TẾ BÀO UNG THƯ

Tôi đã nhìn thấy nó

trên cơ thể của người cường tráng

bộ cánh bảnh chọe

nhiều cô nàng đắm say

ngôn ngữ ngọt lừ mà đắng chát

đôi môi mềm

lại cứng

như mạng nhện dăng

nó tươi cười làm tôi bật khóc

chen ngang cổ họng bạn hiền

đục thủng dạ dày anh tôi bằng hợp kim

bám chặt hai lá phổi

xuyên sâu ống xương người nghèo

những chiếc rễ mảnh mai

ai bảo đồ chó chết

từ núi xuống biển

ở đâu cũng ung thư

ung thư

lan nhanh hơn đường đi viên đạn

dì không thoát khỏi dì ơi

cậu ấy đêm qua đã mất

ông ta vào nhà xác

mẹ vĩnh biệt em rồi

nhưng tôi biết cái chết không ai bỏ rơi

dù đem mổ ra & mấy lần khâu lại.

22/2/2020

TRO LẠNH

Ngày xưa tôi hay ngồi bên bếp

nhìn quầng than như sao rạng bầu trời

nhưng dần dà

chúng cũng lịm tắt

hệt mây che kín mít

tôi tìm những đốm lửa ẩn mình trong tro

chút ánh sáng muộn

tôi tin

có

thật

sáng ra tôi lại cời

bếp nguội lạnh hơn miền băng giá

tất cả đều biến mất

tôi nghĩ nếu vũ trụ mênh mông kia

thành mớ giẻ rách

ai cũng mang nỗi buồn đen

ôi những ngôi sao tuyệt vời

mi đã làm nên điều kỳ diệu trong nhà

& tôi muốn điều kỳ diệu hiện ra

lúc này

giữa đống tro.

23/2/2020

NGƯỜI ĐÀN BÀ THƠ

Chán ngấy những tấm quảng cáo dọc phố

hoa & người bên hoa

tháng ba mùi thuốc covi

những bông hoa cánh đồng môi nứt nẻ

người ngắm cũng dần dà chết

tôi run lên vì câu thơ

tôi nắm chặt

như đã nắm tiếng kêu không rõ từ đâu

ngôn ngữ năm ngón tay

vỡ ra âm thanh khóc đầu dây căng sữa

tôi chẳng là cây đàn

một định lượng vật chất có sẵn

chiếc lưỡi tạo hóa đốt cháy cổ họng sáng nay

trước mùa dịch lan nhanh hàng ngày

giọt giọt sinh sôi

giữa bức tường phát tán

đành vậy thôi

khi tình yêu con người bắt đầu nỗi loạn.

13/3/2020

CUỘC ĐỐI THOẠI BẤT NGỜ

“Có ai đấy không”

tôi hỏi

ngoài con chó giữ nhà không ai cả

chó gâu gâu mấy tiếng

tôi biết nó đang nói những gì sau cửa sắt

“chủ đi vắng mày muốn gì nào

lúc này tao là chủ”

“mày muốn vào cũng dễ

mày có thứ gì đút tao đại loại như thế

mấy miếng thịt bò tươi”

tôi biết nó đang dạm mua tôi

“này người anh em

khác chi ông chủ”

tôi lại hỏi có ai ở nhà không

lần này con chó xông ra như vào trận đánh

“sao mày ngu thế

chính tao là chủ đây

chỉ cần thắng vào bộ cánh như mày là đủ”

tôi cúi đầu chết đứng ra về.

17/3/2020

ÁM DỤ

Ám dụ hết thảy

lâu đài vỉa hè con đường mái tóc tiếng cười nỗi buồn trơ trọi

không có gì dưới thời tôi đang sống

cái chết bất thần đêm qua

hồi chuông sám hối ban chiều ngân vang trong chùa Bái Đính

tôi nhấp vị chát thơm chén trà xanh Tân Cương em tặng

thở chút khí thải từ ống khói xi măng đặc sệt

chán tận họng sự đểu cáng được đóng khung ngờ nghệch làm sao

giá vàng thì lên giá tình yêu rớt xuống

không ám dụ sẽ bị treo như tảng thịt ế chờ người đến mua

ám dụ hình hài tôi

tôi cũng là ám dụ của tờ giấy trắng

để viết lên đó bài thơ vô vọng

biểu trưngbài ca bao nhạc sĩ tô son lên vầng trán âm thanh

trước khi chấm hết.

18/3/2020

HIỆN SINH

Tặng NKĐ

Ta hiện sinh trên gương mặt khô cứng thời gian

thanh thản duỗi chân cõi lặng

bóng đổ dài hàng cau

ăn trăng uống mây thở cùng rậm rạp vạt chuối

tự sửa dòng sáng chảy nhập nhòa

như sửa tật xấu mỗi ngày

đêm của lũ thằn lằn mạng nhện chăng dây bốn phía

giữa chiến trường chắc khó đổi thay

ta hiện sinh nơi thùng rác

buồng vệ sinh

chiếc quạt quay cho bay đi nỗi buồn hỗn tạp

bàn tay giơ lên buổi họp kín cũng chia bảy chia ba

không gian nhuốm mùi tởm lợm

lòng từ bi sáng sớm nở đóa hồng tươi

đàn ve lột xác hạ tới rồi đây

ta tồn tại trong em bấy nhiêu năm lăn cùng cỏ dã

em là ta ta cũng là em

như hiện sinh cùng dòng sông bên thềm mải miết.

18/3/2020

ĐÊM OẢI HƯƠNG

Đêm được cắt ra từng lát nhỏ chia đều

thành mười hai tiếng

em ngọt ngào như hoa oải hương

một năm cũng chia ra ba trăm sáu lăm ngày

anh khiêm tốn chọn ngày thừa

năm nào tròn trịa

mất trắng

thời rau muống

anh từng bới trộm khoai nhà giỏi hơn kẻ có nghề

cười rần rật khi ngồi vào mâm không

biết rồi

khổ lắm cứ nói mãi

anh còn nói khi tấm ván thiên đến giờ sập xuống

bấy giờ mới thực là đêm

đêm vĩnh hằng vầng sáng thiêng liêng

xưa hồn nhiên đếm từng ngôi sao một

sao thần nông hình lưỡi cày

sao bắc đẩu gãy khúc

ngôi sao nào của anh & em

anh sẽ ngắm trong đất đến mòn đôi mắt

đêm tấm chăn tóc lòa xòa trước mặt

khi nằm xuống mới thấy sự ấm áp của đời người

em chưa biết

dù vẹt đôi guốc nhỏ

con số ba sáu lăm đếm sao hết vui buồn

đêm oải hương tinh khôi

chỉ có trong lòng đất.

17/3/2020

TRẢ LỜI OCTAVIO PAZ (*)

Tặng Hoàng Hưng

Bài ca

mọc như cây rừng nhiệt đới

nơi này

chính tôi nghe

nơi kia không còn thấy

ông có thể quên

tôi thì nhớ

nó chỉ tắt khi những đốt xương

gió hú

bên bờ vực.

19/3/2020

(*). Octavio Paz (1914-1988), Mexico - Nobel văn học 1990.

RÁC SẠCH

Những chiếc áo quan chật tu viện

những đôi mắt sắp hàng chờ giấc ngủ

những người đàn ông hát bên cửa sổ gọi sáng

những bài kinh khuya khoắt

những góc xép vô chủ

thế giới dày đặc Vũ Hán Italia Tây Ban Nha

ngự trị hành tinh corona

những kẻ bán thân

mang gương mặt phù thủy

cốc rượu tẩm thuốc độc kề môi son

em & anh chưa kịp uống

anh thấy cái chết đang kết trái

chờ ngày rụng

những tên đồ tể không bào chế corona

sao chúng sản xuất bông hoa giấy làm từ thiện

anh hái tặng em

như nước trong phim Hollywood ào qua

lạnh lùng

thật là giả giả cũng là thật

anh bơi trong niềm tin ngờ nghệch

corona loài rác sạch

sẽ biến thành tham vọng cho bàn tay tội ác.

24/3/2020

CHONG CHÓNG & HOA

18.763 người Mỹ đã ra đi (*)

sẽ không bao giờ quay lại nữa

tôi không muốn nhìn con số biến thiên lóa mắt

dù một người

tôi không muốn

cánh chong chóng trưa tháng tư êm ru

gió hiện ra gương mặt thiên thần

sao tôi đóng các cửa nhà im lặng

khi chong chóng đột ngột dừng quay

tôi không thích nhìn cánh hoa rơi

trước công viên Trung Quốc hay nước Mỹ

tôi không ưa nước mắt vũ trụ thay mưa

nhất định có ngày bạn ôm hoa trở lại

cũng không thể hửng hờ trước dòng tin

họ đã chuốt hằng hà mũi tên mấy mươi năm về trước

đang bắn vào chong chóng & hoa

tôi run lên

lần đầu tôi sợ chết

những cái chết định sẵn

những cái chết từ bàn tay thâm độc đồng loài

thản nhiên hơn mọi bài ca.

11/4/2020

____

(*). Theo tin trong ngày 11/4 VietNamNet

MƯỜI HAI TIẾNG CHUÔNG LUNG LINH

Em biết

đó là mật mã thơ

anh không thể trao & em cũng không thể giữ

khi cần em cứ mở

mặc đường phố ngoài kia những cuốn sách nằm im

nhưng chúng vẫn bơi qua đại dương

ngạo nghễ trên chóp núi cao trinh bạch

anh có thể tặng em ngàn lẻ một bài thơ

lạ thay chẳng câu thơ nào riêng mình em cả

người ta độc quyền mọi thứ

không ai độc quyền được mùi hương

hãy lắng nghe hồn anh dán vào trang giấy trắng

máu loang từng vệt đỏ

em giơ bàn tay hứng lấy không

như hứng cánh hoa vỡ

em biết những câu thơ chẳng bao giờ ngồi yên

ngựa đã kéo dây cương làm sao dừng móng gõ

đôi mắt lao về phía trước

dù lực anh đã kiệt

tiếng hý vang gió rít dưới gầm trời

ngực anh run lên trước cầu vồng bảy sắc

trái tim hay quả chuông

sẽ ngân vang tên em

thanh khiết

mười hai tiếng trong veo cao vút thánh đường

mười hai tiếng lung linh trôi.

14/4/2020

HÀNH TINH LONG LANH NHƯ CẶP MẮT TÔI YÊU

Tôi không ra khỏi nhà nửa bước

nửa bước đã là cuộc hành trình sắp đặt từ trước

sự di chuyển như hành tinh quay quanh chính nó và nó quay quanh

mặt trời

tôi hóa tượng phật a di đà

nói bằng ngôn ngữ lặng thinh

như thuở chưa ra đời ngủ chín tháng mười ngày trong bào thai của mẹ

tôi hiểu thế giới đang nín thở như tôi nín thở

chờ lọt lòng lúc bình minh

quá nhiều ngôi nhà khép kín

họ cũng im lặng nguyện cầu

những cụm bông trang trước sân chuyển nhau tín hiệu còn không

tại sao chúng ta đóng chặt cửa

tại sao chúng ta không ngồi xuống chiếc ghế nhung con tàu siêu tốc

tại sao ngã ba trống trãi hệt quảng trường Thiên An Môn

sau cơn bão sinh viên của những thập niên đau khổ

tại sao bức tường kỷ niệm chiến tranh ở Washington

vắng bóng những ngón tay lần dò tìm kiếm người thân

tôi thèm một thế giới nén

như hai vòng ôm xiết chặt sau mấy chục năm bỗng nhiên gặp gỡ

ngày mai tôi sẽ bạn bè cùng cát bụi

nhưng hành tinh không thể đổ bể hệt chiếc cốc thủy tinh

các con tôi chưa tìm ra nguồn sống nơi hun hút chín tầng mây

tôi hiểu sự cô đơn của trái đất vang vọng tiếng từ quy đêm đêm

bơ vơ cùng thiên hà lạc loài

trái đất chỉ là hạt thóc lang thang ngoài đồng rơi vãi

tôi nghe các bậc thiên tài đang mơ ước

sẽ có cặp song sinh cùng trái đất

cớ sao mình buông thả

khi hành tinh này long lanh như mắt người tôi yêu.

16/4/2020

Danh ngôn

Ban Biên tập

Tra cứu theo tên tác giả

Thơ Hoàng Vũ Thuật