Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Chủ Nhật, 16 tháng 2, 2020

Thơ Rainer Maria Rilke

Pháp Hoan dịch từ nguyên tác tiếng Đức


NGÀY THU

Thưa Chúa tể, giờ đã điểm, mùa hạ vô cùng lớn.
Hãy trải bóng Người lên những chiếc đồng hồ mặt trời,
Và trên cánh đồng trơ rạ hãy thả những cơn gió được tự do.

Lệnh truyền cho quả cuối mùa chín tới;
Ban phát cho chúng thêm đôi ngày nắng ấm phương Nam,
Dồn thịt da chúng trở nên căng mộng hoàn toàn
Rồi ép lấy vị ngọt cuối cùng vào rượu nồng sóng sánh.

Ai giờ không nhà cửa, sẽ không cần xây cất.
Ai cô đơn, sẽ còn mãi cô đơn,
Sẽ thức giấc, đọc, viết những bức thư dài
Và trên những con đường làng bồn chồn rảo bước
Khi những chiếc lá vàng rơi xuống tự trên cao.



TRƯỚC CƠN MƯA MÙA HẠ

Hốt nhiên từ màu xanh cây cỏ trong khu vườn
có thứ gì đó, không ai biết, vừa biến mất;
ta cảm nhận nó tiến lại gần khung cửa sổ phòng khách
rồi tuyệt nhiên im ắng. Trong khu rừng kế bên

tiếng con chim choi choi vút lên gay gắt
làm ta nhớ đến thánh Giê-rô-mi-nô thuở nao;
tiếng hót đầy hăng hái và cô độc
kêu gọi cơn mưa trút nước từ trên cao

đổ xuống. Và hai bên tường trong căn phòng lớn
treo những bức ảnh đang lùi dần ra xa,
như thể không được phép nghe thấy lời trò chuyện của ta.

Giấy dán tường bạc màu im lìm phản chiếu
làn ánh sáng mờ ảo từ những buổi chiều xưa
trong thời khắc đầy sợ hãi khi còn là trẻ thơ.



ANH MUỐN CHỈ CHO EM THẤY MÙA XUÂN

Anh muốn chỉ cho em thấy mùa xuân
Xuân cất chứa cả trăm nghìn phép lạ
Xuân không đến nơi ồn ào phố xá
Xuân ẩn mình trong những cánh rừng xanh

Chỉ những ai trên lối nhỏ dạo quanh
Bỏ đằng sau những phố phường xám ngắt
Tay trong tay mắt dõi nhìn trong mắt
Mới một lần nhìn thấy được mùa xuân.



CHIẾC BÌNH NHỎ ĐỰNG NƯỚC MẮT

Có những chiếc bình chứa dầu và chứa rượu
Với một bầu rỗng được bọc bởi đất nung
Còn tôi bé nhỏ và gầy guộc, bên trong
Tự làm rỗng mình để chứa dòng nước mắt.

Rượu sẽ thêm hương và dầu sẽ thêm sắc
Nhưng dòng nước mắt khiến tôi nặng nề hơn
Khiến mắt tôi đui và cơ thể tôi trơn
Khiến da tôi nứt và ngực tôi trống rỗng.



BI CA

Ôi tất cả giờ xa xôi làm sao
và tất cả đã đi qua từ lâu.
Tôi tin rằng những vì sao toả sáng,
phía trên kia trong phút giờ chạng vạng,
cả nghìn năm về trước đã lụi tàn.
Và tôi nghĩ đến giọt nước mắt tràn,
trong chiếc xe vừa lướt qua trên phố,
có điều gì khủng khiếp vừa thổ lộ.
Chuông đồng hồ đã ngưng điểm từ lâu
nhưng ai biết khi nào nó bắt đầu…
trong căn nhà phía bên kia con ngõ?….
Tôi muốn bước khỏi trái tim bé nhỏ
và đi dạo dưới bầu trời bao la.
Và tôi muốn nguyện cầu. Ở nơi xa
những vì sao đã từ lâu tàn lụi
nhưng vẫn còn một vì sao, mỗi tối
chiếu âm thầm đâu đó phía trên cao.
Và tôi nghĩ tôi biết vì sao nào
trên đầu tôi đương dịu dàng toả sáng ---
ngự trên kia như một thành phố trắng
chốn tận cùng tia sáng của trần gian…



CANH THỨC

Những cánh đồng giăng xa nằm ngái ngủ
Trái tim tôi buồn nghĩ ngợi xa xôi
Và buổi tối đã về trên bến cảng
Như cánh buồm đỏ thắm nhẹ nhàng trôi

Đêm canh thức những giấc mơ quá vãng
Bước dịu dàng qua vùng đất không tên
Và mặt trăng, một bông hoa huệ trắng
Nở trong cánh tay đêm.



‘’TA PHẢI CHẾT BỞI VÌ TA BIẾT HỌ’’
(Cuộn giấy Prisse. Từ những châm ngôn của Ptah-hotep,
bản thảo 2000 năm trước Công Nguyên)


‘’Ta phải chết bởi vì ta biết họ.’’ Chết
bởi bông hoa vô ngôn trong nụ cười của họ. Chết
bởi sự mong manh trong đôi tay của họ. Chết
bởi đàn bà.

Chàng trai trẻ hát về những tử thần
từ buồng tim họ vươn cao lên mãi,
phía trên kia. Nơi bộ ngực căng mở
chàng hát về những phụ nữ đẹp xinh:
ôi làm sao! ôi làm sao với tới!
Chốn xa xôi trên tận đỉnh núi cao
của cảm xúc, họ tuôn chảy dạt dào
mang đêm tối ngọt ngào vào thung lũng
bị bỏ rơi của vòng tay rộng mở.
Và cơn gió đến từ sự trào dâng
mãi rạt rào trong thân xác trẻ trung.
Và những con suối long lanh nơi cùng tận

Nhưng người đàn ông,
rùng mình, im lặng.
Kẻ đã lang thang vô định giữa màn đêm
trong những rặng núi của xúc cảm xác thân:
thời im ắng

Như người thủy thủ, già nua, câm lặng,
sau những kinh hoàng ông đã đi qua
nhảy múa trong ông như trong những chiếc lồng run rẩy.



NỖI CÔ ĐƠN

Nỗi cô đơn như cơn mưa
dâng lên từ biển khởi vào mỗi buổi chiều tối
từ những bình nguyên xa xôi trống trải
cuộn lên bầu trời cao, lưu giữa lại
rồi từ chốn thiên đường rơi xuống phố thị trần gian

Mưa rơi vào thời khắc tàn canh
khi ánh bình minh đổ lên từng con phố
lúc hai thân thể rã rời trở mình trong bóng tối
nhưng chỉ thấy trong nhau sự chán nản muộn phiền
và khi những con người phải chung ngủ trên giường
nhưng trong tim từ lâu chỉ còn sự căm ghét

Rồi nỗi cô đơn theo những con sông lớn đổ vào đại dương.



CUỘC ĐỜI TÔI NHƯ BIỂN KIA TĨNH LẶNG

Cuộc đời tôi như biển kia tĩnh lặng:
Và nỗi đau trú ngự ở trên bờ,
Cô gái nhỏ chưa bao giờ mộng mơ.
Chỉ đôi lúc cơn sóng lòng xao động:
Niềm khao khát và giấc mơ cháy bỏng
Bay lên cao như đôi cánh chim trời.

Và trở về trong im lặng tuyệt vời…
Và những gì cuộc đời tôi mong mỏi
Lúc này đây, em là người thấu rõ?
Như sóng biển vào mỗi sớm bình mình
Khi rạt rào lúc buồn bã lặng im,
Lên bến bờ linh hồn em vỗ nhẹ.



PHO TƯỢNG BÁN THÂN CỦA THẦN APOLLO CỔ XƯA

Ta chẳng biết gì về cái đầu huyền thoại của ông,
với nhãn cầu như trái cây chín mộng. Thế nhưng cơ thể
như ngọn đèn dầu, vẫn còn toả sáng phía bên trong,
nơi ánh nhìn của ông giờ đây dần hạ xuống,

long lanh, rạng ngời cùng sức nóng. Nếu không
thời đường cong của bộ ngực không thể khiến anh loá mắt,
và nụ cười từ cái khẽ vặn mình của bờ hông khép chặt    
không chảy vào vùng tối, nơi hạ bộ loé sáng giữa chân ông.

Nếu không, thời chỉ là tảng đá vô hồn, lặng câm
bên dưới đôi vai như thác nước đục mờ đổ xuống
và không ánh lên vẻ mượt mà như lớp da của loài dã thú;

và mọi đường viền trên cơ thể ông, sẽ không bùng nổ
như một vì sao: anh không thể trốn chạy, bởi chẳng có nơi nào,
là không nhìn thấy anh. Anh phải thay đổi chính cuộc đời mình.



TÔI SỐNG ĐỜI TÔI GIỮA NHỮNG VÒNG TRÒN NỚI RỘNG

Tôi sống đời tôi giữa những vòng tròn nới rộng
mở ra khắp cả thế gian này.
Có lẽ tôi sẽ không hoàn thành được vòng cuối,
nhưng tôi sẽ cố gắng mỗi ngày.

Tôi xoay quanh Chúa trời, quanh tháp cổ xưa,
tôi đã xoay quanh cả nghìn năm về trước,
và tôi vẫn chưa biết; tôi là cánh chim ưng
là cơn bão hay một bài ca lớn.