Danh ngôn

Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.

We need, in every community, a group of angelic troublemakers.

(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)

Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.

It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.

(James Baldwin - No Name in the Street 1972)

Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.

While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.

(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)

Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.

There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.

(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)

Ban Biên tập

Địa chỉ liên lạc:

1. Thơ

tho.vanviet.vd@gmail.com

2. Văn

vanviet.van14@gmail.com

3. Nghiên cứu Phê Bình

vanviet.ncpb@gmail.com

4. Vấn đề hôm nay

vanviet.vdhn1@gmail.com

5. Thư bạn đọc

vanviet.tbd14@gmail.com

6. Tư liệu

vanviet.tulieu@gmail.com

7. Văn học Miền Nam 54-75

vanhocmiennam5475@gmail.com

Tra cứu theo tên tác giả

Chủ Nhật, 15 tháng 12, 2019

Thơ Pháp Hoan: Chùm thơ về Thơ Ca

Giếng nước trong rừng
(cho Seamus Heaney)

Những ngày còn thơ, tôi hay chơi một mình
bên giếng nước trong rừng.
Đôi khi tôi trộm nhìn, bên dưới bơi lội
những nàng tiên cá, những lâu đài san hô
những dãy đá ngầm, những con thuyền đắm
và xác những thuỷ thủ trẻ đẹp.

Và một đêm tối trời, dại khờ tôi đã uống
giếng nước trong rừng.
Và giờ đây tôi phải trả giá
khi hằng đêm, bên trang giấy trắng
tôi luôn nghe thấy những tiếng thét la
vọng về từ cuồng phong bão tố.


Bài ca

Bằng con đường huyền diệu nhất
tôi sẽ đến bên em
trên chiếc thuyền vượt qua dòng sông
của Heraclitus.
Bằng đường bơi của con cá
đóng băng giữa đại dương
bằng hơi thở hoa lupin
ngủ trên đồng vắng.
Bằng bước đi loài ăn thịt
giữa những chòm sao
bằng mặt trời lúc rạng đông
bừng trên tuyết trắng.
Đôi khi tôi đến bằng hạt mưa
nhỏ lên vai em đang tắm
tôi khi tôi đến bằng giọt mực
vỡ trên trang giấy trắng tinh.


Chữ

Bài thơ tôi:
Là một thân cây khô
Đậu kín những con chim:
Những chữ.

Đôi khi một con bay mất
nhưng rồi quay trở lại
đôi khi một con bay tới
lượn vòng rồi lại bay đi.

Nhẹ nhàng thôi!
Tôi nói:
Chớ làm những con chim của tôi khiếp sợ
bằng ánh nhìn của em


Mùa xuân trầm mặc

Bài thơ tôi đi lạc
như con nai sừng tấm
vướng phải một vũng lầy

Nó chìm
bốn cái chân
Nó chìm
hai con mắt
Nó chìm
chiếc mõm nhỏ
Nó chìm
cặp sừng đen

Trong khu rừng ngôn ngữ rậm dày
mặt trời tháng tư xuyên qua kẽ lá



Chốn đồng quê
(cảm hứng từ bài thơ The Joy of Writing của Wislawa Szymboska)

Bài thơ tôi là một con nai
được tôi viết ra sáng nay
nó chạy trên những ngọn đồi con
rồi lạc lối giữa những tầng lá rậm

nó bước đi thận trọng trên lá mục
một tiếng động nhỏ cũng đủ làm lũ chim bay lên
một mũi tên vụt tới hoặc lưới choàng lên

Chú nai xinh đẹp đang kiếm tìm lối đi
thỉnh thoảng nó dừng chân bên hồ nước
soi bóng mình rồi tiếp tục cất bước

Và nó tìm thấy dòng ánh sáng trong lành
qua tán lá, con đường quay trở lại
một lối nhỏ dẫn về chốn đồng quê.


Về sự dối trá trong thơ ca

Một người khách lẻn vào căn nhà của tôi
khi tôi mãi viết những vần thơ đầu đời
trông hắn ta vừa lạ lại vừa quen
và hắn có vẻ sợ hãi chính bản thân.

Nhìn vào mắt hắn tôi biết bên ngoài trời mờ tối
gió giật mạnh từng đợt trên những hàng thông
và nỗi cô đơn đã phủ kín mọi nẻo đường trần thế

Hắn mò đến đây để cầu xin chút gì lót dạ
với một chút hào phóng lương tâm
tôi thết hắn bánh mì, trà nóng và một vài bài thơ vừa mới viết
trước khi tống cổ hắn ra đường.

Có lẽ 30 năm sau hắn lại viếng thăm tôi lần nữa
vào một sớm mùa đông có lẽ
khi tôi không còn tuổi trẻ
và nỗi chờ mong.


Mất ngủ

Thơ không đến với tôi tối hôm nay
Thơ ngủ say như người hành khất dưới phố
Thơ bay đi cùng những chiếc lá khô
Thơ sáng lên trong vũng lầy trước ngõ

Thơ thoáng hiện ra trên khung cửa sổ
Khi ánh đèn một chiếc xe tải lướt qua
Và như khói thuốc, thơ tan ra
Trên môi của gã đàn ông mất ngủ


Café đêm

9h tối thứ Sáu,
bài thơ bắt đầu trong quán café
hắn ngồi một mình, không đợi chờ
chỉ đơn giản ngồi, và tận hưởng buổi tối.
Linh hồn cạn dần như ly café đen
một hơi Saxophone hong khói, giọng khàn ướp lạnh,
cảnh vật cũ, khi điệu Jazz vang lên,
bài thơ mới đi vào câu chữ đầu tiên.

Tiếng thì thầm đôi trai gái bàn bên
tỏ tình, tiếng máy đánh chữ gõ nhịp, sâu lắng
đâu đó trong tim, hắn biết, ai đó đang viết
đâu đó câu chuyện tình yêu bắt đầu, đâu đó đêm kết thúc,
đâu đó những con chữ và tiết điệu được hình thành.

Tiếng lách cách của thìa chạm thành ly, tiếng lật sách báo
hơi ấm toả ra từ lò sưởi, thoảng mùi nước hoa
một quý bà vừa mới bước qua, tiếng máy đánh chữ
gõ đều, một chữ nằm không đúng chỗ, phải loại nó đi,
như café đắng, cần loại bớt cảm xúc,
như mưa rơi ngoài phố, như vũng nước bên đường
như nước từng dòng chảy xuống mặt kính.

Giấy ngổn ngang trong giỏ rác, hẳn ai đó
đã cố viết một bài thơ, một bức thư tình
hoặc có lẽ, một chương tiểu thuyết rẻ tiền
“đừng dại dột để mình bận rộn với việc viết lách,
khi mình đang sống, đích thực sống!” hắn nhấp ly café
những con chữ lại chạy đều trong đầu.

Bóng người thưa dần trên phố, đồng hồ trên tường
gõ nhịp, với lấy chiếc áo choàng, hắn bước ra khỏi quán
hít lấy một hơi dài, không khí sạch tràn vào
buồng phổi, chuông nhà thờ điểm 12 tiếng,
tiếng gõ chữ trong tim dừng lại.

Bài thơ chấm dứt.


(Một số bài trong chùm thơ này từng xuất hiện trên trang mạng văn học Tiền vệ)