Danh ngôn
Trong mọi cộng đồng, chúng ta cần một nhóm thiên thần gây rối.
We need, in every community, a group of angelic troublemakers.
(Bayard Rustin – trích bài phát biểu tại New York City 1963)
Trong mọi trường hợp, chắc chắn rằng sự thiếu hiểu biết, đi kèm với quyền lực, là kẻ thù tàn bạo nhất có thể có của công lý.
It is certain, in any case, that ignorance, allied with power, is the most ferocious enemy justice can have.
(James Baldwin - No Name in the Street 1972)
Các cuộc cách mạng và các cá nhân có thể bị giết hại, nhưng bạn không thể giết chết các ý tưởng.
While revolutionaries and individuals can be murdered, you cannot kill ideas.
(Thomas Sankara, một tuần trước khi bị ám sát, 1987)
Không có cảm giác nào cô đơn hơn việc bị chính đất nước mình trục xuất.
There's not a more lonely feeling than to be banished by my own country.
(Kiyo Sato – Kiyo’s Story 2009)
Ban Biên tập
Địa chỉ liên lạc:
1. Thơ
tho.vanviet.vd@gmail.com
2. Văn
vanviet.van14@gmail.com
3. Nghiên cứu Phê Bình
vanviet.ncpb@gmail.com
4. Vấn đề hôm nay
vanviet.vdhn1@gmail.com
5. Thư bạn đọc
vanviet.tbd14@gmail.com
6. Tư liệu
vanviet.tulieu@gmail.com
7. Văn học Miền Nam 54-75
vanhocmiennam5475@gmail.com
Tra cứu theo tên tác giả
- A. A. Fadeev
- A. Puskin
- A. T.
- Abdulrazak Gurnah
- Abraham F. Lowenthal
- Ace Le
- Ace Lê
- Adam Gopnik
- Adonis
- Adrian Horton
- Agi Mishol
- Ajar
- Akiko Miki
- Alain Guillemin
- Alan Phan
- Alăng Văn Gáo
- Alăng Văn Giáo
- Aldous Huxley
- Aleksandr Griboedov
- Alesandr Blok
- Alex Marshall
- Alex Smith
- Alex Thai
- Alex-Thái Đình Võ
- Alexander Fadeev
- Alexander Solzhenitsyn
- Alexandra Alter
- Alexandre FERON
- Alice Munro
- Alina Lesik
- Alison Flood
- Allen Ginsberg
- Amanda Gorman
- Amartya Sen
- Amelia Glaser
- Amos Oz
- An Nam
- Anatole France
- Anatoly Gavrilov
- Anders Olsson
- André Breton
- André Menras
- André Menras – Hồ Cương Quyết
- André Menras Hồ Cương Quyết
- Andrea Hoa Pham
- Andrea Kendall-Taylor
- Andreas Fulda
- Andreas Wimmer
- Andrew Postman
- Andy Cao
- Anh Anh
- Anh Hồng
- Anh Hồng (nhà thơ)
- Ánh Liên
- Anh Nhi
- Anh Văn
- Anika Zeller
- Anna Akhmatova
- Anna Maria Bracale Ceruti
- Anna Mitchell
- Anne Carson
- Anne Hébert
- Anne Henochowicz
- Annie Ernaux
- António Jacinto
- Antôn Nguyễn Trường Thăng
- Archimedes L.A. Patti
- Arlette Quỳnh Anh Trần
- Arnold Schwarzenegger
- Arthur Koestler
- Arty Abel
- Arvind Subramanian
- Augustina
- Aurélie Coulon
- Aurelien Breeden
- Ba Sàm
- Bá Thụ Đàm
- Bạch Cúc
- Bạch Hoàn
- Bách Mỵ
- Bách Thân
- Bạch X. Phẻ
- Bạch Xuân Phẻ
- Bakhtin
- Ban Mai
- Bàn Văn Thòn
- Ban Vận động Văn đoàn Độc lập Việt Nam
- Bảo Huân
- Bảo La
- Bảo Nhi Lê
- Bảo Ninh
- Bảo Phác
- Bão Vũ
- Barbara Demick
- Bashô
- Batrioldman
- Bauxite Việt Nam
- Bắc Đảo
- Bắc Phong
- Bằng Việt
- BB Ngô
- Bei Dao
- Benjamin Péret
- Benjamin Ramm
- Bertolt Brecht
- Bertrand Russell
- Bettina Rheims
- Bích Ngân
- Biếm họa
- Biên Cương
- Biệt Hiệu
- Bilahari Kausikan
- Billy Collins
- Bình Nguyên Lộc
- Brahma Chellaney
- Branko Milanovic
- Brett Reilly
- Brian Pascus
- Brian Wu
- Brice Pedroletti
- Brodsky
- Bryan
- Bùi An
- Bùi Bảo Trúc
- Bùi Bích Hà
- Bùi Chát
- Bùi Chí Trung
- Bùi Chí Vinh
- Bùi Công Thuấn
- Bùi Công Trực
- Bùi Đức Lại
- Bùi Giáng
- Bùi Hải Quảng
- Bùi Hoàng Tám
- Bùi Hoằng Vị
- Bùi Huệ Chi
- Bui Huy Hoi Bui
- Bùi Mai Hạnh
- Bùi Mạnh Hùng
- Bùi Mẫn Hân
- Bùi Minh Quốc
- Bùi Ngọc Tấn
- Bùi Quang Thắng
- Bùi Suối Hoa
- Bùi Thanh Hiếu
- Bùi Thanh Phương
- Bùi Thanh Tuấn
- Bùi Thụy Băng
- Bùi Tiến An
- Bùi Trân Phượng
- Bùi Trọng Hiền
- Bùi Văn Kha
- Bùi Văn Nam Sơn
- Bùi Việt Sỹ
- Bùi Vĩnh Phúc
- Bùi Xuân Bách
- Bùi Xuân Đính
- Bùi-Viết Văn Đức
- Bulgakov
- Bửu Chỉ
- C.D.
- Cái Lư Hương
- Cái Trọng Ty
- Cam Ly
- Cảnh Chánh
- Cao Bảo Vân
- Cao Bình Minh
- Cao Chi
- Cao Gia An
- Cao Hành Kiện
- Cao Huy Thuần
- Cao Kim Ánh
- Cao La
- Cao Quang Nghiệp
- Cao Tần
- Cao Thị Hồng
- Cao Thu Cúc
- Cao Việt Dũng
- Cao Xuân Hạo
- Cao Xuân Huy
- Carl Bildt
- Carl O. Schuster
- Carlos Assunção
- Carolyn Mary Kleefeld
- Cát Linh
- Cẩm Tú
- Cấn Thị Thêu
- Chan Phuong
- Chanh Tam
- Charles Bo
- Charles Bukowski
- Charles Simic
- Chau Doan
- Chân Minh
- Chân Pháp Xa
- Chân Phương
- Chân Xuân Tản Viên
- Châu Diên
- Châu Hải Đường
- Châu Hồng Thủy
- Châu Hữu Quang
- Chenn
- Chế Diễm Trâm
- Chế Lan Viên
- Chi Mai
- Chi Phương
- Chiêu Dương
- Chiêu Khiêm
- Chiharu Shiota
- Chim Hải
- Chim Trắng
- Chinh Ba
- Chính Tâm
- Chính Vĩ
- Chinua Achebe
- Chơn Không Cao Ngọc Phượng
- Christian Gampert
- Christian Welzel
- Christina Mary Hjortlund
- Christoph Giesen
- Christoph Sator
- Christopher Balding
- Christopher Goscha
- Christy Wampole
- Chu Dương
- Chu Hảo
- Chu Hoạch
- Chu Kim
- Chu Mộng Long
- Chu Quang Tiềm
- Chu Tử
- Chu Văn Lễ
- Chu Văn Sơn
- Chu Vĩnh Hải
- Chu Vương Miện
- Chu Xuân Diên
- Chung Le
- Claire Simon
- Clay Phạm
- Concepcion de Leon
- Connie Hoàng
- Cora Engelbrecht
- Costica Bradatan
- Cổ Ngư
- Cù An Hưng
- Cù Huy Hà Vũ
- Cù Mai Công
- Cù Tuấn
- Cung Minh Huân
- Cung Tích Biền
- Cung Trầm Tưởng
- D. S. Likhachev
- Da Màu
- Dạ Ngân
- Dạ Thảo Phương
- Dã Tượng
- DAD
- Dadolin Murak
- Damien Keown
- Dan Bilefsky
- Dan Slater
- Dana Gioia
- Danh ngôn
- Dani Rodrik
- Daniel Halpern
- Daniel Hautzinger
- Daron Accemoglu
- David Brown
- David Gascoyne
- David Marchese
- David Weinberger
- Ðặng Thơ Thơ
- Demetrio Paparoni
- DEUTSCHE WELLE
- Di
- Di Li
- Diêm Liên Khoa
- Diễm Thi
- Diễm Tường
- Diễn đàn Thế kỷ
- Diệp Duy Liêm
- Diệp Huy
- Ðinh Cường
- Dino Buzatti
- Dipanjan Roy Chaudhury
- Dmitri Prokofyev
- Dmitry Burago
- Dmitry Muratov
- Doãn Cẩm Liên
- Doãn Mạnh Dũng
- Doãn Mẫn
- Doãn Quốc Sỹ
- Dominique Lemieux
- Donald Inglehart
- Donna Ashworth
- Ðỗ Quang Nghĩa
- Ðỗ Quyên
- Du Tử Lê
- Dung Nguyễn
- Dũng Phan
- Dũng Trung Kqd
- Dũng Vũ
- Duy Lam
- Duy Tân
- Duy Thanh
- Duy Thông
- Duyên Anh
- Dư Hoa
- Dư Kiệt
- Dư Thị Hoàn
- Dư Thu Vũ
- Dương Đại Triều Lâm
- Dương Đình Giao
- Dương Khánh Phương
- Dương Kiền
- Dương Ngạn
- Dương Nghiễm Mậu
- Dương Ngọc Thái
- Dương Như Nguyện
- Dương Phương Vinh
- Dương Thắng
- Dương Thiệu Tước
- Dương Thu Hương
- Dương Thuấn
- Dương Tú
- Dương Tường
- Dương Văn Ba
- Dylan Suher
- Đà Văn
- Đàm Hà Phú
- Đàm Hách Thành
- Đào An Khánh
- Đào Anh Kha
- Đào Công Tiến
- Đào Duy Anh
- Đào Hiếu
- Đào Lê Na
- Đào Ngọc Chương
- Đào Nguyên
- Đào Nguyễn
- Đào Nguyên Phương Thảo
- Đào Như
- Đào Phương Liên
- Đào Quang Toản
- Đào Tấn Phần
- Đào Thái Tôn
- Đào Thị Hương
- Đào Tiến Thi
- Đào Trung Đạo
- Đào Trường Phúc
- Đào Tuấn
- Đào Tuấn Ảnh
- Đào Văn Thuỵ
- Đào Văn Tiến
- Đào Vũ Anh Hùng
- Đặng Anh Đào
- Đặng Bích Phượng
- Đặng Chương Ngạn
- Đặng Đình Cung
- Đặng Đình Mạnh
- Đặng Hà
- Đặng Hải Sơn
- Đặng Hoàng Giang
- Đặng Hồng Nam
- Đặng Hùng Võ
- Đặng Hương Giang
- Đặng Hữu
- Đặng Mai Lan
- Đặng Mậu Tựu
- Đăng Nguyên
- Đặng Phùng Quân
- Đặng Quốc Thông
- Đặng Sơn Duân
- Đặng Thái
- Đăng Thành
- Đặng Thân
- Đặng Thị Hảo
- Đặng Thơ Thơ
- Đặng Tiến
- Đặng Tiến (Thái Nguyên)
- Đặng Trung Nghĩa
- Đặng Túy
- Đặng Văn Dũng
- Đặng Văn Hùng
- Đặng Văn Ngữ
- Đặng Văn Sinh
- Đặng Vũ Vương
- Đặng Xuân Thảo
- Đặng Xuân Xuyến
- Đằng-Giao
- Điểm Thọ
- Đinh Bá Anh
- Đinh Cường
- Đinh Hoàng Thắng
- Đinh Hùng
- Đình Kính
- Đinh Linh
- Đinh Ngọc Thu
- Đinh Phương
- Đinh Phương Thảo
- Đinh Quang Anh Thái
- Đinh Thanh Huyền
- Đinh Thị Như Thúy
- Đinh Trường Chinh
- Đinh Từ Bích Thuý
- Đinh Từ Bích Thúy
- Đinh Văn Đức
- Đinh Vũ Hoàng Nguyên
- Đinh Ý Nhi
- Đinh Yên Thảo
- Đoàn Ánh Thuận
- Đoàn Bảo Châu
- Đoàn Cầm Thi
- Đoàn Công Lê Huy
- Đoàn Hồng Lê
- Đoàn Huy Giao
- Đoàn Huyền
- Đoàn Khắc Xuyên
- Đoàn Lê Giang
- Đoàn Nhã Văn
- Đoàn Thanh Liêm
- Đoan Trang
- Đoàn Tùng Nguyễn
- Đoàn Tử Huyến
- Đoàn Việt Hùng
- Đoàn Xuân Kiên
- Đỗ Anh Hoa
- Đỗ Anh Tuấn
- Đỗ Cao Bảo
- Đỗ Duy Ngọc
- Đỗ Đức
- Đỗ Đức Đông Ngàn
- Đỗ Đức Hiểu
- Đỗ Hòa
- Đỗ Hoàng Diệu
- Đỗ Hồng Ngọc
- Đỗ Hồng Nhung
- Đỗ Hữu Chí
- Đỗ Kh
- Đỗ Kh.
- Đỗ Khiêm
- Đỗ Kim Thêm
- Đỗ Lai Thuý
- Đỗ Lai Thúy
- Đỗ Lê Anh Đào
- Đỗ Mạnh Hoàng
- Đỗ Minh Tuấn
- Đỗ Nghê
- Đỗ Ngọc
- Đỗ Ngọc Thống
- Đỗ Quang Nghĩa
- Đỗ Quang Vinh
- Đỗ Quý Toàn
- Đỗ Quyên
- Đỗ Quỳnh Dao
- Đỗ Thắng Cảnh
- Đỗ Thị Thu Trà
- Đỗ Thiên Anh Tuấn
- Đỗ Trí Vương
- Đỗ Trọng Khơi
- Đỗ Trung Quân
- Đỗ Trường
- Đỗ Tuyết Khanh
- Đồng Chuông Tử
- Đông Hoài
- Đông Hồ
- Đông Kha
- Đông Ngàn Đỗ Đức
- Đông Nghi
- Đức Ban
- Đức Đàm
- Đức Flying Bay
- Đức Hoàng
- Đức Lê
- Đức Phổ
- Đức Tâm
- Đức Tiến
- E.E. Cummings
- E.M. Chernoivanenko
- Eamonn Butler
- Eckart Kleßmann
- Eduardo Galeano
- Edward Hirsch
- Elena Pucillo Truong
- Elias Canetti
- Ellen Bass
- Eloisa Amezcua
- Emiel Roothooft
- Emmanuelle Jardonnet
- Eric Weiner
- Erica Frantz
- Erik Harms
- Erik Korling
- Euan Ward
- Evgheni Dobrenko
- F.N.
- Federico García Lorca
- Feliks Kuznesov
- Filip Lech
- Flanny O’Connor
- Florence Noiville
- Florian Altenhöner
- Francis Fukuyama
- Francis Fukuyma
- Frank Dikötter
- Frank O'Hara
- Frankfurt
- Fred Hiatt
- Friedrich Dürrenmatt
- Friedrich Nietzsche
- Fritz J. Raddatz
- Gabriel García Márquez
- Gaither Stewart
- Gaiutra Bahadur
- Gary Leupp
- Gặp gỡ và trò chuyện
- Georg Bönisch
- Georg Trakl
- George Burchett
- George Orwell
- George Perreault
- George Siemens
- Gerhard Will
- Germain Droogenbroodt
- Giang Dang
- Giang Lại Đức
- Giang Nam
- Giáng Vân
- Giáp Văn Dương
- Gideon Rachman
- Giuse Lê Công Đức
- Goethe
- Gonçalo Fernandes
- Gottfried Benn
- Graham Allison
- Grigory Yudin
- Günter Kunert
- Gyảng Anh Iên
- Hà Duy Phương
- Hà Dương Tuấn
- Hà Dương Tường
- Hà Đình Nguyên
- Hạ Đình Nguyên
- Hà Huy Sơn
- Hà Hương
- Hà Lệ Minh
- Hà Ngọc Hòa
- Hạ Nguyên
- Hà Nguyên Du
- Hà Nhân
- Hà Nhật
- Hà Phạm Phú
- Hà Quang Vinh
- Hà Sĩ Phu
- Hà Thanh Vân
- Hà Thế
- Hà Thị Minh Đạo
- Hà Thúc Sinh
- Hà Thủy Nguyên
- Hà Tùng Long
- Hà Tùng Sơn
- Hà Văn Thịnh
- Hà Văn Thùy
- Hà Vũ Trọng
- Hagi Kenaan
- Hai An Vu
- Hải Hạc
- Hải Ngọc
- Hai Thanh
- Han Dang
- Hàn Giang
- Han Kang
- Hàn Vĩnh Diệp
- Hạnh Nguyên
- Hạnh Phước
- Hạnh Viên
- Hannah Beech
- Hào Thiện Nhân
- Haruki Murakami
- Hân Hương
- Heiko Buschke
- Heinrich Heine
- Henri Michaux
- Henry David Thoreau
- Henry Wadsworth Longfellow
- Heriberto Araújo
- Hermann Hesse
- Hiền Trang
- Hiệp Ikaria
- Hiệu Minh
- Hiếu Tân
- Ho Lai-Ming
- Hòa Bình Lê
- Hoa Níp
- Hoài Hương
- Hoài Nam
- Hoài Phương
- Hoài Thanh
- Hoài Việt
- Hoài Ziang Duy
- Hoan Doan
- Hoàn Nguyễn
- Hoàng Ánh
- Hoàng Anh Tuấn
- Hoàng Cát
- Hoàng Cầm
- Hoàng Chí Hiếu
- Hoàng Chính
- Hoàng Cường Long
- Hoàng Dũng
- Hoàng Dương Tuấn
- Hoàng Đăng Khoa
- Hoàng Đỗ
- Hoàng Đông
- Hoàng Đức Truật
- Hoàng Hà
- Hoàng Hải Thủy
- Hoàng Hải Vân
- Hoảng Hãn
- Hoàng Hưng
- Hoàng Khởi Phong
- Hoàng Kim Oanh
- Hoàng Lại Giang
- Hoàng Lan
- Hoàng Lan Anh
- Hoàng Lan Chi
- Hoàng Lê
- Hoàng Lệ
- Hoàng Linh
- Hoàng Long
- Hoàng Mai Ðạt
- Hoàng Mạnh Hải
- Hoàng Minh Trí
- Hoàng Minh Tường
- Hoàng Nam
- Hoàng Nga
- Hoàng Ngọc Biên
- Hoàng Ngọc Hiến
- Hoàng Ngọc Nguyên
- Hoàng Ngọc Tuấn
- Hoàng Nguyễn
- Hoàng Nguyên Vũ
- Hoàng Nhơn
- Hoàng Nhuận Cầm
- Hoàng Phong Tuấn
- Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Quân
- Hoàng Quốc Hải
- Hoàng Thị Hường
- Hoàng Thị Thu Thủy
- Hoàng Thu Phố
- Hoàng Thúy
- Hoàng Thuỵ Anh
- Hoàng Tiến
- Hoàng Trung Thông
- Hoàng Tuấn Công
- Hoàng Tuấn Phổ
- Hoàng Tùng
- Hoàng Tuỵ
- Hoàng Văn Sơn
- Hoàng Việt
- Hoàng Vũ Thuật
- Hoàng Xuân Phú
- Hoàng Xuân Sơn
- Hoàng Xuân Tuyền
- Hoàng Yến
- Horst Bienek
- Howard Gardner
- Hồ Anh Thái
- Hồ Bạch Thảo
- Hồ Bất Khuất
- Hồ Diệu Vân
- Hồ Dzếnh
- Hồ Đắc Vũ
- Hồ Đình Nghiêm
- Hồ Hải Thụy
- Hồ Hữu Tường
- Hồ Minh Tâm
- Hồ Ngọc Đại
- Hồ Như
- Hồ Phú Bông
- Hồ Tịnh Tình
- Hồ Trường An
- Hồ Tú Bảo
- Hội những người ủng hộ GS. Chu Hảo
- Hồng Anh
- Hồng Hoang
- Hồng Lê Thọ
- Hồng Phú
- Huệ Hương Hoàng
- Huguette Bertrand
- Huong Nguyen
- Huy Cận
- Huy Đức
- Huy Tưởng
- Huyền Thương
- Huỳnh Duy Lộc
- Huỳnh Hoa
- Huỳnh Hữu Uỷ
- Huỳnh Hữu Ủy
- Huỳnh Kim Báu
- Huỳnh Kim Quang
- Huỳnh Lê Nhật Tấn
- Huỳnh Liễu Ngạn
- Huỳnh Ngọc Chênh
- Huỳnh Như Phương
- Huỳnh Sơn Phước
- Huỳnh Tấn Mẫm
- Huỳnh Thế Du
- Huỳnh Thục Vy
- Huỳnh Trọng Khang
- Huỳnh Tuấn Anh
- Hứa Chương Nhuận
- Hương Lan
- Hường Thanh
- Hương Thủy
- Hữu Danh
- Hữu Đông
- Hữu Loan
- Hữu Mai
- Hữu Phương
- Ian Bui
- Ian Johnson
- Igor Poglazov
- Ilza Burchett
- Inrasara
- Iris Radisch
- Isabella Kwai
- Issa
- Issac Bashevis Singer
- Italo Calvino
- Iya Kiva
- J. M. Lotman
- J.B Nguyễn Hữu Vinh
- Jacques Attali
- Jacques Prévert
- Jake Johnson
- James Borton
- James Daniel Spears
- James G. Zumwalt
- James Grossman
- James Joyce
- James Poniewozik
- James Stavridis
- James WrightJuan Felipe Herrera
- Janos Kornai
- Jared Carters
- Jason Lopata
- Jason Morris-Jung
- Jay Nordlinger
- Jaya K.
- Jean Chesnaux
- Jean d'Ormesson
- Jean Piaget
- Jean Przyluski
- Jean Toomer
- Jean-Jacques Brochier
- Jean-Jacques Roth
- Jean-Louis Rocca
- Jean-Luc Chalumeau
- Jean-Marc Roberts
- Jean-Patrick Géraud
- Jean-Paul Sartre
- Jefferson Cowie
- Jeffrey Hanfover
- Jeffrey Nall
- Jessica Swoboda
- Jessie Yeung
- Jiayang Fan
- Jimmy Carter
- Joan Hua
- João Guimarães Rosa
- Joaquin Nguyễn Hòa
- John Barrow
- John Cheever
- John Freeman
- John Keane
- John McCain
- Jon Fosse
- Jonathan Dee
- Jonathan London
- Jörg Wischermann
- Jorge Amado
- Jorge Luis Borges
- Joschka Fischer
- Josée Lapointe
- Joseph Wong
- Joseph Wright
- Josh Rogin
- Joshua Rothman
- Juan Pablo Cardenal
- Juan Pablo Cardenal & Heriberto Araújo
- Julia Cagé
- Julio Cortázar
- Jun’ichiro Tanizaki
- Kahil Gibral
- Kai Hoàng
- Kale
- Kalynh Ngô
- Kamel Daoud
- Kao Phú
- Kap Seol
- Karel Appel
- Karen Tongson
- Kate Chopin
- Kazuo Shiraga
- Kenneth Nguyen
- Keorapetse Kgositsile
- Kerstin Holm
- Kều Jang
- Kha Lương Ngãi
- Khái Hưng
- Khaly Chàm
- Khang Quốc Ngọc
- Khánh
- Khánh Bình
- Khánh Duy
- Khánh Ly
- Khánh Mai
- Khanh Nguyen
- Khanh Pham
- Khánh Phương
- Khánh Trâm
- Khánh Trường
- Khét
- Khế Iêm
- Khiêm Nhu
- Khổng Đức Thiêm
- Khuất Đẩu
- Khuê Phạm
- Khuyết Thư
- Kiệm Hoàng
- Kiến Văn
- Kiệt Anh Hùng
- Kiệt Tấn
- Kiều Duy Vĩnh
- Kiều Loan
- Kiều Mai Sơn
- Kiều Maily
- Kiều Phong
- Kiều Thị An Giang
- Kim Ân
- Kim Chi
- Kim Dung
- Kim Hạnh
- Kim Thúy
- Kim Trần
- Kinh Bắc
- Kính Hòa
- Klaus Wiegerefe
- Kúm
- Kurt-Martin Mayer
- Kỳ Duyên
- Kyoko Numano
- L. N. Tolstoy
- L. V. H.
- La Khắc Hoà
- La Khắc Hòa
- Lã Nguyên
- Lại Nguyên Ân
- Lam Điền
- Lam Ngọc
- Lam Thái Hòa
- Lan Nguyên
- Lang Anh
- Langston Hughes
- LAP
- Larry Diamond
- Lars Vargö
- Laura Cappelle
- Laurent Sagalovitsch
- Lawrence Ferlinghetti
- Lâm Chương
- Lâm Duyên
- Lâm Hạnh
- Lâm Lê
- Lâm Ngân Mai
- Lâm Quang Mỹ
- Lâm Thị Mỹ Dạ
- Leon Trotsky
- Leonard Cohen
- Lê An Thế
- Lê Anh Hoài
- Lê Anh Hùng
- Lê Ân
- Lê Bá Đảng
- Lê Bích Vượng
- Lê Chiều Giang
- Lê Công Định
- Lê Công Giàu
- Lê Công Tư
- Lê Ðình Nhất Lang
- Lê Dũng
- Lê Duy Nam
- Lê Đạt
- Lê Đăng Doanh
- Lê Đình Cai
- Lê Đình Khẩn
- Lê Đình Thắng
- Lê Đỗ Huy
- Lê Đức Dục
- Lê Đức Thôn
- Lê Giang Trần
- Lê Hải
- Lệ Hằng
- Lê Hiệp
- Lê Hoài Nguyên
- Lê Hoàng Diễm Trang
- Lê Hoàng Lân
- Lê Học Lãnh Vân
- Lê Hồ Quang
- Lê Hồng Hà
- Lê Hồng Hiệp
- Lê Hồng Lâm
- Lê Hùng
- Lê Hùng Vọng
- Lê Huyền Ái Mỹ
- Lê Huỳnh Lâm
- Lê Hữu
- Lê Hữu Khoá
- Lê Hữu Khóa
- Lê Hữu Nam
- Lê Kế Lâm
- Lê Khải
- Lê Kim Duy
- Lê Ký Thương
- Lê Lạc Giao
- Lê Luân
- Lê Mã Lương
- Lê Mai
- Lê Mai Lĩnh
- Lê Mạnh Chiến
- Lê Mạnh Đức
- Lê Minh Chánh
- Lê Minh Hà
- Lê Minh Hiền
- Lê Minh Khuê
- Lê Minh Phong
- Lê Ngân Hằng
- Lê Ngọc Luân
- Lê Ngọc Sơn
- Lê Nguyễn
- Lê Nguyễn Duy Hậu
- Lê Nguyễn Hương Trà
- Lê Nguyên Long
- Lê Nguyên Vỹ
- Lê Như Bình
- Lê Oa Đằng
- Lê Phan
- Lê Phú Khải
- Lê Quang
- Lê Quang Đức
- Lê Quảng Hà
- Lê Quang Hợp
- Lê Quang Thành
- Lê Quân
- Lê Quốc Anh
- Lê Quỳnh
- Lê Quỳnh Mai
- Lê Sa Long
- Lê Si Na
- Lê Sơn
- Lê Tất Đạt
- Lê Tất Điều
- Lê Thanh Dũng
- Lê Thanh Hải
- Lê Thanh Phong
- Lê Thanh Trường
- Lê Thân
- lê thi diem thuý
- Lê Thị Hồng Minh
- Lê Thị Huệ
- Lê Thị Hường
- Lê Thị Oanh
- Lê Thị Thấm Vân
- Lê Thiết Cương
- Lê Thiếu Nhơn
- Lê Thọ Bình
- Lê Thời Tân
- Lê Thời Thôi
- Lê Thu Hiền
- Lê Thúy Bảo Liên
- Lê Tiên Long
- Lê Trí Tuệ
- Lê Trinh
- Lê Trọng Nghĩa
- Lê Trọng Nguyễn
- Lê Trung Tĩnh
- Lê Trường Thanh
- Lê Tuấn Huy
- Lê Tuyết Hạnh
- Lê Văn Bỉnh
- Lê Văn Hảo
- Lê Văn Hiếu
- Lê Văn Hòa
- Lê Văn Luân
- Lê Văn Sơn
- Lê Văn Trung
- Lê Văn Tùng
- Lê Vĩnh Tài
- Lê Vĩnh Triển
- Lê Vũ Trường Giang
- Lê Xuân Khoa
- Lê Xuyên
- Li Edelkoort
- Li Zhongqin
- Liêu Diệc Vũ
- Liêu Thái
- Liễu Trương
- Linh Nguyên
- Linh Văn
- Linh Vân
- Linh-Chân Brown
- LKH
- Lorca
- Louis Aragon
- Louise Glück
- Lộc Vàng
- Luân Hoán
- Ludwig von Mises
- Luke Hunt
- Luke Turner
- Lữ Kiều
- Lữ Quỳnh
- Lương Đào
- Lương Thiệu Quân
- Lương Thư Trung
- Lưu Á Châu
- Lưu Bình Nhưỡng
- Lưu Diệu Vân
- Lưu Đức Trung
- Lưu Hà
- Lưu Hiểu Ba
- Lưu Khánh Thơ
- Lưu Mê Lan
- Lưu Minh Hải
- Lưu Na
- Lưu Nhi Dũ
- Lưu Quang Vũ
- Lưu Thuỷ Hương
- Lưu Thủy Hương
- Lưu Trọng Văn
- Lưu Uyên Khôi
- Lý Đợi
- Ly Hoàng Ly
- Lý Ngang
- Ly Phạm
- Lý Quang Hoàn
- Lý Thanh
- Lý Tiến Dũng
- Lý Toàn Thắng
- Lý Trực Dũng
- Lý Xuân Hải
- Lydia Davis
- Lynh Bacardi
- LysP
- M. Gorky
- M.L. Gasparov
- Mạc Phong Tuyền
- Mạc Văn Trang
- Mạc Việt Hồng
- Mạch Nha
- Mạch Quang Thắng
- Madeleine Riffaud
- Mai An Nguyễn Anh Tuấn
- Mai Anh Tuấn
- Mai Bá Ấn
- Mai Bá Kiếm
- Mai Chanh
- Mai Hiền
- Mai Khôi
- Mai Kim Ngọc
- Mai Nhật
- Mai Ninh
- Mai Quốc Ấn
- Mai Quỳnh
- Mai Quỳnh Nam
- Mai Sơn
- Mai Thái Lĩnh
- Mai Thanh Sơn
- Mai Thảo
- Mai Tú Ân
- Mai Văn Hoan
- Mai Văn Phấn
- Mai Văn Tính
- Maki Starfield
- Mamleev
- Mạnh Kim
- Marc Andrus
- Marcel Reich-Ranicki
- Marci Shore
- Marco Ferrarese
- Margarita Lyutova
- Maria Donovan
- Maria Ressa
- Mario Vargas Llosa
- Marion Hennebert
- Mark B. Hamilton
- Mark Binelli
- Mark Frankland
- Mark Osaki
- Mark Strand
- Marta Hillers
- Martin Jankowski
- Martin Kulldorff
- Marty Robbins
- Mary Morose
- Mary Walsh
- Mathias Mayer
- Matthew Clayfield
- Matthew Crawford
- Maurice Blanchot
- Maximilian Steinbeis
- May
- Maya Angelou
- Mặc Đỗ
- Mặc Lâm
- Mân Côi
- McAmmond Nguyễn Thị Tư
- Media Văn Việt
- Michael Burawoy
- Michael Scammell
- Miêng
- Mike Ives
- Mikhail Shishkin
- Mikhail Viktorovich Zygar
- Milan Kundera
- Mimmi Diệu Hường Bergström
- MInh Anh
- Minh Huệ
- Minh Hùng
- Minh Luật
- Minh Quang – Lê Chiên
- Minh Quang Ho
- Minh Tâm
- Minh Thùy
- Minh Thư
- Minh Toàn
- Minh Tuấn
- Monica Berlin
- Mỹ Hằng
- Mỹ Lan
- N. S. Khrushchev
- Nam Dao
- Nam Dao Nguyễn Mạnh Hùng
- Nam Đan
- Nam Đông
- Nam Nguyên
- Nam Sơn
- Naowarat Pongpaiboon
- Natalia lacovelli
- Nataliya Zhynkina
- Natsume Sōseki
- Nay Aung
- ng. anhanh
- Ng.Uyển Nicole Dương
- Ngải Vị VỊ
- Ngân Xuyên
- Nghệ thuật
- Nghiêm Lương Thành
- Nghiêm Phương Mai
- Nghiêm Xuân Hồng
- Nghiên Cứu Phê Bình
- Ngo Thu
- Ngọc Anh
- Ngọc Duy Phan
- Ngoc Hien Bui
- Ngọc Linh
- Ngô Anh Tuấn
- Ngô Bảo Châu
- Ngô Đình Thẩm
- Ngô Đồng
- Ngô Hương Giang
- Ngô Khắc Tài
- Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
- Ngô Liêm Khoan
- Ngô Minh
- Ngô Minh Khôi
- Ngô Ngọc Loan
- Ngô Ngọc Trai
- Ngô Nguyên Dũng
- Ngô Nhật Đăng
- Ngô Quốc Phương
- Ngô Quốc Thịnh
- Ngô Thế Vinh
- Ngô Thị Kim Cúc
- Ngô Thị Thanh Lịch
- Ngô Tùng Phong
- Ngô Tự Lập
- Ngô Văn
- Ngô Văn Giá
- Ngô Viết Nam Sơn
- Ngô Viết Trọng
- Ngô Vĩnh Long
- Ngô Xuân Hội
- Ngô Xuân Phúc
- Ngô Xuân Thảo
- Ngu Yên
- Nguyen Duc Thanh
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Anh Dũng
- Nguyễn Anh Tuấn
- Nguyễn Anh Tuấn - đạo diễn
- Nguyễn Bá Chung
- Nguyễn Bách Việt
- Nguyễn Bảo Chân
- Nguyễn Bắc Sơn
- Nguyên Bình
- Nguyên Cầm
- Nguyên Cẩn
- Nguyên Chánh
- Nguyễn Chí Hoan
- Nguyễn Chí Thuật
- Nguyễn Chí Trung
- Nguyễn Chí Tuyến
- Nguyễn Chinh Trung
- Nguyễn Cung Thông
- Nguyễn Cường
- Nguyễn Danh Bằng
- Nguyễn Danh Huế
- Nguyễn Danh Lam
- Nguyễn Ðăng Thường
- Nguyễn Duy
- Nguyễn Dương Quang
- Nguyễn Đạt
- Nguyễn Đắc Kiên
- Nguyễn Đắc Xuân
- Nguyễn Đăng Điệp
- Nguyễn Đăng Hưng
- Nguyễn Đăng Khoa
- Nguyễn Đăng Mạnh
- Nguyễn Đăng Na
- Nguyễn Đăng Quang
- Nguyễn Đăng Thường
- Nguyễn Đình Ấm
- Nguyễn Đình Bin
- Nguyễn Đình Bổn
- Nguyễn Đình Chú
- Nguyễn Đình Cống
- Nguyễn Đình Đăng
- Nguyễn Đình Huỳnh
- Nguyễn Đình Thắng
- Nguyễn Đình Thi
- Nguyễn Đình Toàn
- Nguyễn Đổng Chi
- Nguyễn Đông Thức
- Nguyễn Đức
- Nguyễn Đức Dương
- Nguyễn Đức Hiệp
- Nguyễn Đức Mậu
- Nguyễn Đức Sơn
- Nguyễn Đức Thắng
- Nguyễn Đức Tiến
- Nguyễn Đức Tùng
- Nguyễn Đức Tường
- Nguyễn Gia Trí
- Nguyên Giác
- Nguyên Giác Phan Tấn Hải
- Nguyễn Hà Luân
- Nguyễn Hải Hoành
- Nguyễn Hải Yến
- Nguyễn Hàn Chung
- Nguyễn Hiến Lê
- Nguyễn Hoa Lư
- Nguyễn Hoài Nam
- Nguyễn Hoài Văn
- Nguyễn Hoài Vân
- Nguyễn Hoàn
- Nguyễn Hoàn Nguyên
- Nguyễn Hoàng Ánh
- Nguyễn Hoàng Anh Thư
- Nguyễn Hoàng Diệu Thủy
- Nguyễn Hoàng Diệu Thúy
- Nguyễn Hoàng Giao
- Nguyễn Hoàng Linh
- Nguyễn Hoàng Trung
- Nguyễn Hoàng Văn
- Nguyễn Hồng Anh
- Nguyễn Hồng Giao
- Nguyễn Hồng Hưng
- Nguyễn Hồng Lam
- Nguyễn Hồng Nhung
- Nguyễn Hồng Thục
- Nguyễn Huệ Chi
- Nguyễn Hùng
- Nguyễn Huy Hoàng
- Nguyễn Huy Thiệp
- Nguyễn Huy Vũ
- Nguyên Hưng
- Nguyễn Hưng Quốc
- Nguyễn Hương
- Nguyễn Hữu Đễ
- Nguyễn Hữu Hồng Minh
- Nguyễn Hữu Liêm
- Nguyễn Hữu Nhật
- Nguyễn Hữu Sơn
- Nguyễn Hữu Thiết
- Nguyễn Hữu Việt Hưng
- Nguyễn Hữu Vinh
- Nguyễn kc Hậu
- Nguyễn Khải
- Nguyễn Khánh Duy
- Nguyễn Khánh Trường
- Nguyễn Khắc An
- Nguyễn Khắc Bình
- Nguyễn Khắc Mai
- Nguyễn Khắc Phê
- Nguyễn Khắc Phi
- Nguyễn Khắc Phục
- Nguyễn Khiêm
- Nguyễn Khôi
- Nguyễn Kiến Phước
- Nguyễn Kiều Dung
- Nguyễn Kiều Hưng
- Nguyên Lạc
- Nguyễn Lãm Thắng
- Nguyễn Lan Phương
- Nguyễn Lân Bình
- Nguyễn Lân Thắng
- Nguyễn Lê Hồng Hưng
- Nguyễn Lệ Uyên
- Nguyễn Linh Giang
- Nguyễn Linh Quang
- Nguyễn Lộ Trạch
- Nguyễn Luận
- Nguyễn Lương Hải Khôi
- Nguyễn Lương Ngọc
- Nguyễn Lương Vỵ
- Nguyễn Mai
- Nguyễn Man Nhiên
- Nguyễn Mạnh An Dân
- Nguyễn Mạnh Côn
- Nguyễn Mạnh Đẩu
- Nguyễn Mạnh Tiến
- Nguyễn Manh Trinh
- Nguyễn Mạnh Trinh
- Nguyễn Mạnh Tuấn
- Nguyễn Mạnh Tường
- Nguyễn Minh Anh
- Nguyễn Minh Hòa
- Nguyễn Minh Kính
- Nguyễn Minh Nhị
- Nguyễn Minh Nhựt
- Nguyễn Minh Thuyết
- Nguyễn Mộng Giác
- Nguyên Ngọc
- Nguyễn Ngọc Chu
- Nguyễn Ngọc Giao
- Nguyễn Ngọc Hoa
- Nguyễn Ngọc Lanh
- Nguyễn Ngọc Liễm
- Nguyễn Ngọc Lung
- Nguyễn Ngọc Tâm
- Nguyễn Ngọc Thiện
- Nguyễn Ngọc Tú Anh
- Nguyễn Ngọc Tư
- Nguyên Nguyên
- Nguyễn Nguyên Bình
- Nguyễn Nhật Tín
- Nguyên Nhi
- Nguyễn Như Huy
- Nguyễn Phạm Hùng
- Nguyễn Phú Yên
- Nguyễn Phúc Vĩnh Ba
- Nguyễn Phượng
- Nguyễn Phương Đình
- Nguyễn Phương Mai
- Nguyễn Phương Mạnh
- Nguyễn Quang
- Nguyễn Quang A
- Nguyễn Quang Bình
- Nguyễn Quang Duy
- Nguyễn Quang Dy
- Nguyễn Quang Đồng
- Nguyễn Quang Hồng
- Nguyễn Quang Hưng
- Nguyễn Quang Lập
- Nguyễn Quang Thạch
- Nguyễn Quang Thân
- Nguyễn Quang Thiều
- Nguyễn Quang VInh
- Nguyễn Quân
- Nguyễn Quốc Lâm
- Nguyễn Quốc Thái
- Nguyễn Quốc Toàn
- Nguyễn Quốc Trụ
- Nguyễn Quốc Tuấn
- Nguyên Sa
- Nguyễn Sĩ Dũng
- Nguyễn Sơn Lâm
- Nguyễn Sỹ Phương
- Nguyễn Sỹ Tế
- Nguyễn Tà Cúc
- Nguyễn Tài Cẩn
- Nguyễn Tấn Cứ
- Nguyễn Tất Nhiên
- Nguyễn Thạch Giang
- Nguyễn Thái Hòa
- Nguyễn Thái Hợp
- Nguyễn Thái Sơn
- Nguyễn Thái Tuấn
- Nguyễn Thanh Bình
- Nguyễn Thanh Châu
- Nguyễn Thanh Giang
- Nguyễn Thanh Hiện
- Nguyễn Thanh Hùng
- Nguyễn Thanh Huy
- Nguyễn Thanh Huyền
- Nguyễn Thanh Mỹ
- Nguyễn Thành Nam
- Nguyễn Thanh Nghị
- Nguyễn Thanh Nguyệt
- Nguyễn Thành Phong
- Nguyễn Thanh Sơn
- Nguyễn Thành Sơn
- Nguyễn Thanh Tâm
- Nguyễn Thành Thi
- Nguyễn Thanh Tuyền
- Nguyễn Thanh Văn
- Nguyễn Thanh Việt
- Nguyễn Thế Hùng
- Nguyễn Thế Thanh
- Nguyễn Thị Bích Hậu
- Nguyễn Thị Bích Ngà
- Nguyễn Thị Bình
- Nguyễn thị Cỏ May
- Nguyễn Thị Dư Khánh
- Nguyễn Thị Hải
- Nguyễn Thị Hậu
- Nguyễn Thị Hiền
- Nguyễn Thị Hoàng
- Nguyễn Thị Hoàng Bắc
- Nguyễn Thị Khánh Minh
- Nguyễn Thị Khánh Trâm
- Nguyễn Thị Kim Chi
- Nguyễn Thị Kim Phụng
- Nguyễn Thị Minh Ngọc
- Nguyễn Thị Minh Thương
- Nguyễn Thị Ngọc Hải
- Nguyễn Thị Ngọc Nhung
- Nguyễn Thị Oanh
- Nguyễn Thị Phước
- Nguyễn Thị Thanh Bình
- Nguyễn Thị Thanh Hải
- Nguyễn Thị Thanh Lưu
- Nguyễn Thị Thanh Xuân
- Nguyễn Thị Thanh Yến
- Nguyễn Thị Thảo An
- Nguyễn Thị Thúy Hạnh
- Nguyễn Thị Thùy Linh
- Nguyễn Thị Thụy Vũ
- Nguyễn Thị Thuyền
- Nguyễn Thị Tịnh Thy
- Nguyễn Thị Từ Huy
- Nguyễn Thị Vinh
- Nguyễn Thiện Tống
- Nguyễn Thiện Tơ
- Nguyễn Thói Đời
- Nguyễn Thông
- Nguyễn Thu Quỳnh
- Nguyễn Thu Trang
- Nguyễn Thùy Dương
- Nguyễn Thúy Hạnh
- Nguyễn Thụy Long
- Nguyễn Thuỵ Phương
- Nguyễn Thùy Song Thanh
- Nguyễn Thỵ
- Nguyễn Thy Anh
- Nguyễn Tiến Dũng
- Nguyễn Tiến Lập
- Nguyễn Tiến Trung
- Nguyễn Tiến Văn
- Nguyễn Trần Bạt
- Nguyễn Tri Phương Đông
- Nguyễn Triệu Nam
- Nguyễn Trọng Bình
- Nguyễn Trọng Chức
- Nguyễn Trọng Huân
- Nguyễn Trọng Khôi
- Nguyễn Trọng Tạo
- Nguyễn Trung
- Nguyễn Trung Bảo
- Nguyễn Trung Dân
- Nguyễn Trung Hiếu
- Nguyễn Trung Kiên
- Nguyễn Trung Thuần
- Nguyễn Trường Giang
- Nguyễn Trường Huy
- Nguyễn Trường Uy
- Nguyễn Tuấn
- Nguyễn Tuấn Anh
- Nguyễn Tuấn Khoa
- Nguyễn Tùng
- Nguyễn Tùng Linh
- Nguyễn Tuyết Lan
- Nguyễn Tuyết Lộc
- Nguyễn Tư Nghiêm
- Nguyễn Tử Siêm
- Nguyễn Tường Bách
- Nguyễn Tường Thiết
- Nguyễn Tường Thụy
- Nguyễn Ước
- Nguyễn Vạn Phú
- Nguyễn Văn
- Nguyễn Văn Ba
- Nguyễn Văn Chính
- Nguyễn Văn Ðậu
- Nguyễn Văn Dũng
- Nguyễn Văn Đài
- Nguyễn Văn Gia
- Nguyễn Văn Hạnh
- Nguyễn Văn Hiệp
- Nguyễn Văn Hòa
- Nguyễn Văn Hùng
- Nguyễn Văn Huyên
- Nguyễn Văn Lợi
- Nguyễn Văn Lục
- Nguyễn Văn Miếng
- Nguyễn Văn Nghệ
- Nguyễn Văn Nho
- Nguyễn Văn Phong
- Nguyễn Văn Phú
- Nguyễn Văn Phước
- Nguyễn Văn Sâm
- Nguyễn Văn Sơn
- Nguyễn Văn Tao
- Nguyễn Văn Thiệu
- Nguyễn Văn Thọ
- Nguyễn Văn Trọng
- Nguyễn Văn Trung
- Nguyễn Văn Tuấn
- Nguyễn Văn Vĩnh
- Nguyễn Văn Xuân
- Nguyễn Vi Khải
- Nguyễn Vi Yên
- Nguyễn Viện
- Nguyễn Việt Anh
- Nguyễn Việt Chiến
- Nguyễn Viết Lãm
- Nguyễn Vĩnh Nguyên
- Nguyễn Vũ Hiệp
- Nguyễn Vũ Tiềm
- Nguyễn Vỹ
- Nguyễn Vy Khanh
- Nguyễn Xuân Diện
- Nguyễn Xuân Hằng
- Nguyễn Xuân Hoàng
- Nguyễn Xuân Hưng
- Nguyễn Xuân Khánh
- Nguyễn Xuân Khoát
- Nguyễn Xuân Nghĩa
- Nguyễn Xuân Nha
- Nguyễn Xuân Quang
- Nguyễn Xuân Thiệp
- Nguyễn Xuân Thọ
- Nguyễn Xuân Tiệp
- Nguyễn Xuân Tường Vy
- Nguyễn Xuân Xanh
- Nguyễn Ý Thuần
- Nguyên Yên
- Nguyễn-Chương Mt
- Nguyễn-hòa-Trước
- Nguyệt Chu
- Nguyệt Quỳnh
- Nguyệt Vi
- Ngự Thuyết
- Người Buôn Gió
- Ngyễn Trung Bảo
- Nh. Tay Ngàn
- Nhã
- Nhã Ca
- Nhã Duy
- Nhã Thuyên
- Nhan Do Thanh
- Nhân Hồng
- Nhật Chiêu
- Nhật Lệ
- Nhất Linh
- Nhật Tiến
- Nhật Tuấn
- Nhất Uyên
- Nhị Linh
- Nhị Ngã
- Nhóm Vì một Hà Nội xanh
- Như Huy
- Như Không
- Như Quỳnh
- Như Quỳnh de Prelle
- Như Ý
- Nhược Thủy
- Niall Ferguson
- Nick Hilden
- Nicolas Casey
- Nikulin
- Nina McPherson
- Ninh Dương
- Ninh Kiều
- Nobert Hummelt
- Nông Hồng Diệu
- NP Phan
- Obama
- Ocean Vương
- Octavio Paz
- Ogden Nash
- Oksana Zabuzhko
- Oleg Kashin
- Ondrej Slowik
- onggiaolang
- Orlando Figes
- Orwell
- Oscar Salemink
- Oscar Wilde
- Pablo Neruda
- Pablo Picasso
- Palmer
- Patrick Frater
- Patrick Lodge
- Paul Auster
- Paul Celan
- Paul Éluard
- Paul Hoover
- Paul Mendez
- Paul Mozur
- Paul Theroux
- Paul-François Paoli
- Paulus Lê Sơn
- Pavel Basinsky
- Pavlo Vyshebaba
- Paweł Kubiak
- Pawel Kuczynski
- Paweł Łepkowski
- Percy Mabandu
- Pervez Hoodbhoy
- Peter B. Zinoman
- Peter Hansen
- Peter Harvey
- Peter Kleiner
- Peter Singer
- Phạm Anh Tuấn
- Phạm Biểu Tâm
- Phạm Cao Hoàng
- Phạm Châu
- Phạm Chí Dũng
- Phạm Chi Lan
- Phạm Chu Sa
- Phạm Công Luận
- Phạm Công Thiện
- Phạm Công Út
- Phạm Duy
- Phạm Duy Nghĩa
- Phạm Đình Trọng
- Phạm Đình Vy
- Phạm Đoan Trang
- Phạm Hải Anh
- Phạm Hải Âu
- Phạm Hiền Mây
- Phạm Hoàng Quân
- Phạm Hồng Sơn
- Phạm Hùng Việt
- Phạm Huy Thông
- Phạm Khiêm Ích
- Phạm Kiều Tùng
- Phạm Kỳ Đăng
- Phạm Lệ Quyên
- Phạm Lê Vương Các
- Phạm Linh
- Phạm Lưu Vũ
- Phạm Minh Hoàng
- Phạm Minh Ngọc
- Phạm Minh Quân
- Phạm Minh Trung
- Phạm Ngọc Lư
- Phạm Ngọc Thái
- Phạm Ngọc Tiến
- Phạm Nguyên Trường
- Phạm Ngữ
- Phạm Phan Long
- Phạm Phú Cường
- Phạm Phú Hải
- Phạm Phú Minh
- Phạm Phú Phong
- Phạm Phú Thứ
- Phạm Phú Viết
- Phạm Phúc Thịnh
- Phạm Phương
- Phạm Quang Ái
- Phạm Quang Long
- Phạm Quang Trung
- Phạm Quang Tuấn
- Phạm Sỹ Sáu
- Phạm Tăng
- Phạm Thành
- Phạm Thành Hưng
- Phạm Thanh Nghiên
- Phạm Thảo Nguyên
- Phạm Thế Cường
- Phạm Thị
- Phạm Thị Anh Nga
- Phạm Thị Hoài
- Phạm Thị Kiều Ly
- Phạm Thị Ngọc
- Phạm Thị Phương
- Phạm Thiên Ân
- Phạm Thiên Thư
- Phạm Tín An Ninh
- Phạm Toàn
- Phạm Trần
- Phạm Trọng Chánh
- Phạm Trung Nghĩa
- Phạm Tuấn
- Phạm Tư Thanh Thiện
- Phạm Tường Vân
- Phạm Văn
- Phạm Văn Khoái
- Phạm Văn Quang
- Phạm Văn Song
- Phạm Văn Tình
- Phạm Văn Vũ
- Pham Viem Phuong
- Phạm Viêm Phương
- Phạm Viết Đào
- Phạm Việt Hưng
- Phạm Vũ Lửa Hạ
- Phạm Xuân Đài
- Phạm Xuân Hùng
- Phạm Xuân Nguyên
- Phạm Xuân Trường
- Phan An Sa
- Phan Ba
- Phan Bội Châu
- Phan Cẩm Thượng
- Phan Châu Thành
- Phan Cự Đệ
- Phan Đạo
- Phan Đắc Lữ
- Phan Đình Diệu
- Phan Độc Lập
- Phan Hải-Đăng
- Phan Hồng Giang
- Phan Huy Dũng
- Phan Huy Đường
- Phan Huy Lê
- Phan Huyền Thư
- Phan Kế Toại
- Phan Khôi
- Phan Lặng Yên
- Phan Mạnh Quỳnh
- Phan Nam Sinh
- Phan Ngọc
- Phan Nguyên
- Phan Nhật Nam
- Phan Nhiên Hạo
- Phan Ni Tấn
- Phan Phương Đạt
- Phan Quang
- Phan Tấn Hải
- Phan Tấn Uẩn
- Phan Thanh Bình
- Phan Thắng
- Phan Thế Hải
- Phan Thị Hà Dương
- Phan Thị Kim Phúc
- Phan Thị Trọng Tuyển
- Phan Thị Vàng Anh
- Phan Thu Vân
- Phan Thúy Hà
- Phan Trang Hy
- Phan Trí Đỉnh
- Phan Trọng Hoàng Linh
- Phan Văn Giưỡng
- Phan Văn Song
- Phan Văn Thắng
- Phan Vũ
- Phan Xine
- Phan Xuân Sinh
- Phannguyên Psg
- Phanxipăng
- Phaolô VI
- Pháp Hoan
- Pháp Vân
- Phapxa Chan
- Phát biểu nhận giải Văn Việt
- Phil Caputo
- Philip Larkin
- Philip Roth
- Phong Linh
- Phong Nguyen
- Phong Quang
- Phố Văn
- Phú Quang
- Phù Sa
- Phúc Lai GB
- Phúc Tiến
- Phunchok Stobdan
- Phùng Anh Kiệt
- Phùng Hi
- Phùng Hoài Ngọc
- Phùng Học Vinh
- Phùng Ngọc Kiên
- Phùng Nguyễn
- Phùng Quán
- Phùng Thành Chủng
- Phùng Thị Hạ Nguyên
- Phùng Thị Như Hà
- Phuong Ta
- Phương Hương
- Phương Phương
- Phương Thảo
- Phương Thuý
- Phương Uy
- Pierre Darriulat
- Pierre Lemieux
- Prashanth Parameswaran
- Qladimir Pyljow
- Quách Hạo Nhiên
- Quách Tấn
- Quách Thoại
- Quảng Diệu Trần Bảo Toàn
- Quang Dũng
- Quang Đức
- Quang Minh
- Quang Phan
- Quảng Tánh Trần Cầm
- Quậy Nguyễn
- Quế Hương
- Quốc Dũng
- Quốc Phương
- Quốc Toản
- Quyên Di
- Quyên Hoàng
- Quỳnh Iris de Prelle
- Quỳnh Vi
- Rabindranath Tagore
- Rainer Maria Rilke
- Ralph Chaplin
- Rebecca Mead
- Rebecca Solnit
- Reiner Traub
- Remo Verdickt
- Riccardo Gazzaniga
- Richard C. Paddock
- Richard Millet
- Richard Serra
- Robert Desnos
- Robert McCrump
- Roger Vu
- Roland Barthes
- Romain Rolland
- Ronald F. Inglehart
- Ruben David Gonzalez Gallego
- Russell Edson
- Ruth Ingram
- Ryszard Legutko
- Salman Rushdie
- Salvatore Babones
- Sam Dresser
- Sạn chữ
- Sandra Kerschbaumer
- Sara Teasdale
- Sarah Pulliam Bailey
- Sarah Thornton
- Sáu Nghệ
- Sergio Bitar
- Shakespeare
- Shannon Van Sant
- Sheikha A
- Sheila Fischman
- Sheila Ngoc Pham
- Sheri Berman
- Shigeeda Yutaka
- Shirin Ebadi
- Shukshin
- Simon Johnson
- Sire Apm Lukwesa
- Slavoj Žižek
- Sohaniim
- Son Kieu Mai
- Song Chi
- Song Hà
- Song Nguyễn
- Song Phạm
- Song Phan
- Song Thao
- Số đặc biệt
- Sơn Ca
- Sơn Hoàng Liên
- Sơn Kiều Mai
- Sơn Nam
- Stefano Harney
- Stephan Koester
- Stephen B. Young
- Steve Earle
- Susan Sontag
- Suzuki Katsuhiko
- Sương Nguyệt Minh
- Sương Quỳnh
- Svetlana Alexievich
- Svetlana Alexievitch
- Svetlana Alexiévitch
- Sylvia Plath
- T. Đ.
- T.Vấn
- Tạ Anh Thư
- Tạ Chí Đại Trường
- Tạ Duy Anh
- Tạ Tỵ
- Tạ Văn Tài
- Tạ Văn Thông
- Tạ Xuân Hải
- Tadeusz Rósewicz
- Tam Ích
- Tamarchenko
- Tàn Tuyết
- Tanaami Keiichi
- Taras Shevchenko
- Tarik Khaldi
- Tăng Quang
- Tâm An
- Tâm Chánh
- Tâm Don
- Tâm Thường Định
- Tâm Việt
- Tấn An
- Teolinda Gersão
- Teresa Mỹ Chúc
- Thạch Đạt Lang
- Thạch Quỳ
- Thạch Thảo
- Thái Bá Tân
- Thái Bá Vân
- Thái Bảo
- Thái Hà
- Thái Hạo
- Thái Kế Toại
- Thái Kim Lan
- Thái Ngọc San
- Thái Sinh
- Thái Thanh
- Thái Thăng Long
- Thái Tuấn
- Thái Văn
- Thái Văn Đào
- Thái Vũ
- Thạnh Đà
- Thanh Hằng - Anh Khoa
- Thành Lộc
- Thanh Nam
- Thanh Ngọc
- Thanh Phương
- Thanh Tâm Tuyền
- Thanh Thảo
- Thanh Thuỷ
- Thanh Trúc
- Thanh Tùng
- Thanh Xuân
- Thanhhà Lại
- Thảo Dân
- Thao Dinh
- Thảo luận
- Thảo Nguyên
- Thảo Trường
- Thảo Vy
- Thẩm Đống
- Thận Nhiên
- Thân Trọng Mẫn
- Thân Trọng Sơn
- Thế Dũng
- Thế Giang
- Thế Quân
- THẾ THANH
- Thế Uyên
- Thi Hoàng
- Thi Nguyên
- Thi sỹ ỦA
- Thi Vũ
- Thích Nhất Hạnh
- Thích Nữ Chân Không
- Thích Phước An
- Thierry Leclère
- Thierry Lentz
- Thiên Di
- Thiên Điểu
- Thiền Lâm
- Thiền Nguyễn
- Thiên Thai
- Thiện Tùng
- Thiện Ý
- Thiết Thạch
- Thiếu Khanh
- Thiều Mai Lâm
- Tho Nguyen
- Thomas A. Bass
- Thomas Bo Pedersen
- Thomas Mahler
- Thomas S. Mullaney
- Thông Đặng
- Thơ
- Thu Phong
- Thu Vàng
- Thuận
- Thuần Ngô
- Thuận Paris
- Thuận Thiên
- Thục Quyên
- Thụy An
- Thùy Dung
- Thụy Khuê
- Thùy Linh
- Thụy My
- Thủy Tiên
- Thư Bạn Đọc
- Thường Quán
- Thy An
- Tịch Ru
- Tiet Hung Thai
- Tiêu Dao Bảo Cự
- Tiêu Kiện Sinh
- Tiểu Tử
- Tillman Miller
- Timothy Brennan
- Timothy Garton Ash
- Timothy Snyder
- Tina Hà Giang
- Tomas Tranströmer
- Tô Đăng Khoa
- Tô Hải
- Tô Hoàng
- Tố Hữu
- Tô Lan Hương
- Tô Ngọc Vân
- Tô Thẩm Huy
- Tô Thùy Yên
- Tô Văn Trường
- Tôi Đây
- Tôn Thất Thông
- Tống Văn Công
- Trà Đóa
- Trà Nhiên
- Tracy K. Smith
- Tran Dinh Dung
- Tran Nam Dung
- Trang Châu
- Trang Hạ
- Trang Thanh
- Trang Thế Hy
- Trangđài Glassey Trầnguyễn
- Trangđài Glasssey-Trầnguyễn
- Trao đổi
- Trầm Tử Thiêng
- Trần Anh Hùng
- Trần Bá Đại Dương
- Trần Bang
- Trần Bình Nam
- Trần C. Trí
- Trần Cao Lĩnh
- Trần Cao Tường
- Trần Công Tâm
- Trần Công Tín
- Trần Dạ Từ
- Trần Dần
- Trần Doãn Nho
- Trần Dũng Thanh Huy
- Trần Duy
- Trần Duy Phiên
- Trần Duy Trung
- Trần Đăng Khoa
- Trần Đăng Tuấn
- Trần Đĩnh
- Trần Đình Bút
- Trần Đình Hoành
- Trần Đình Lương
- Trần Đình Sơn Cước
- Trần Đình Sử
- Trần Đình Triển
- Trần Đình Trợ
- Trần Độ
- Trần Đồng Minh
- Trần Đức Anh Sơn
- Trần Đức Thảo
- Trần Đức Tiến
- Trần Đức Tín
- Trần Đức Toản
- Trần Gia Huấn
- Trần Gia Ninh
- Trần Hà Linh
- Trần Hạ Tháp
- Trần Hạ Vi
- Trần Hải
- Trần Hạnh
- Trần Hậu
- Trần Hoài Anh
- Trần Hoài Thư
- Trần Hoàng Phố
- Trần Hoàng Trúc
- Trần Hoàng Vy
- Trần Hùng
- Trần Huy Bích
- Trần Huy Minh Phương
- Trần Huy Quang
- Trần Huỳnh Duy Thức
- Trần Hữu Dũng
- Trần Hữu Khánh
- Trần Hữu Quang
- Trần Hữu Tá
- Trần Hữu Thục
- Trần Khánh Triệu
- Trần Kiêm Đoàn
- Trần Kiêm Trinh Tiên
- Trần Kim Trắc
- Trần Kỳ Trung
- Trần Lam
- Trần Lê Sơn Ý
- Trần Lương
- Trần Lý Trí Tân
- Trần Mạnh Hảo
- Trần Mạnh Tuấn
- Trần Minh Phi
- Trần Minh Quốc
- Trần Mộng Tú
- Trần Nam Bình
- Trần Ngân Hà
- Trần Nghi Hoàng
- Trần Ngọc Cư
- Trần Ngọc Hiếu
- Trần Ngọc Tuấn
- Trần Ngọc Vương
- Trần Nguyên Đán
- Trần Nhã Thụy
- Trần Nhương
- Trần Phong Giao
- Trần Phong Vũ
- Trần Quang Đức
- Trần Quang Lộc
- Trần Quốc Nam
- Trần Quốc Thuận
- Trần Quốc Toàn
- Trần Quốc Trọng
- Trần Quốc Vượng
- Trần Quyết Thắng
- Trân Sa
- Trần Song Hào
- Trần Thành
- Trần Thanh Ái
- Trần Thanh Cảnh
- Trần Thanh Huy
- Trần Thanh Vân
- Trần Thắng
- Trần Thế Vĩnh
- Trần Thị Băng Thanh
- Trần Thị Diệu Tâm
- Trần Thị Lai Hồng
- Trần Thị Lam
- Trần Thị NgH.
- Trần Thị Nguyệt Mai
- Trần Thị Phương Phương
- Trần Thị Thanh Thoả
- Trần Thị Trường
- Trần Thiện Đạo
- Trần Thùy Mai
- Trần Tiến
- Trần Tiễn Cao Đăng
- Trần Tiến Dũng
- Trần Tiễn Khanh
- Trần Tố Nga
- Trần Trọng Dương
- Trần Trọng Thức
- Trần Trọng Vũ
- Trần Trung Chính
- Trần Trung Đạo
- Trần Tuấn
- Trần Từ Mai
- Trần Vàng Sao
- Trần Văn Chánh
- Trần Văn Đỉnh
- Trần Văn Khê
- Trần Văn Minh
- Trần Văn Nam
- Trần Văn Thọ
- Trần Văn Thủy
- Trần Văn Tý
- Trần Vấn Lệ
- Trần Việt Hà
- Trần Viết Ngạc
- Trần Vinh Dự
- Trần Vũ
- Trần Vũ Hải
- Trần Vương Thuấn
- Trần Vương Thuận
- Trần Wũ Khang
- Trần Xuân Hoài
- Trần Xuân Linh
- Trần Xuân Lĩnh
- Trần Xuân Thảo
- Trần Yên Hòa
- Trần Yên Nguyên
- Trên
- Trên Facebook
- Trên Facebook/Minds
- Trên kệ sách
- Trên trang diaCRITICS
- Trí Hiệu Dân
- Triều Anh
- Triều Hoa Đại
- Triêu Nhan
- Triều Sơn
- Triệu Tử Dương
- Trịnh Anh Tuấn
- Trịnh Bá Phương
- Trịnh Bách
- Trịnh Cao Hòa Thanh
- Trịnh Chu
- Trịnh Công Sơn
- Trịnh Cung
- Trịnh Duy Kỳ
- Trịnh Hữu Long
- Trịnh Kim Tiến
- Trịnh Lữ
- Trịnh Minh Tuấn
- Trịnh Sơn
- Trịnh Thanh Thủy
- Trịnh Thu Tuyết
- Trịnh Vĩnh Phúc
- Trịnh Xuân Thuận
- Trịnh Xuân Thủy
- Trịnh Y Thư
- Trọng Anh
- Trọng Phú
- Trọng Thành
- Tru Sa
- Trúc Giang
- Trúc Thông
- Trúc Ty
- Trump
- Trung Bảo
- Trung Dũng Kqd
- Trùng Dương
- Trung Trung Đỉnh
- Trư Sa
- Trường An
- Trương Anh Ngọc
- Trương Anh Thụy
- Trương Chính
- Trương Duy Nhất
- Trương Đăng Dung
- Trương Điện Thắng
- Trương Đình Phượng
- Trương Hồng Quang
- Trương Huy San
- Trường Minh
- Trương Ngọc Chương
- Trương Nguyên
- Trương Nguyện Thành
- Trương Nhân Tuấn
- Trương Phượng
- Trương Quang
- Trương Quang Đệ
- Trương Quang Nhuệ
- Trương Quang Vĩnh
- Trương Thị Ngọc Hân
- Trương Thiên Phàm
- Trương Thu Hiền
- Trương Tố Hoa
- Trương Trọng Nghĩa
- Trương Tửu
- Trương Văn Dân
- Trương Văn Vĩnh
- Trương Vũ
- Trương Xuân Thiên
- Tú Mỡ
- Tù Quốc Hoài
- Tù Sâm
- Tú Trung Hồ
- Tuấn Duy
- Tuấn Khanh
- Tuân Nguyễn
- Tuấn Thảo
- Tuệ Anh
- Tuệ Đăng
- Tuệ Nguyên
- Tuệ Nhân
- Tuệ Nhật
- Tuệ Sĩ
- Tuệ Sỹ
- Tùng Dương Cola
- Tung Nguyen
- Turner
- Túy Hồng
- Tuyết Nghi
- Tư
- Từ Dung
- Tư liệu
- Tử Linh
- Từ Mai Trần Huy Bích
- Từ Quốc Hoài
- Từ Sâm
- Từ Thức
- Tưởng
- Tương Lai
- Umberto Eco
- Uông Tăng Kỳ
- Uông Triều
- Uyển Ca
- Uyên Nguyễn
- Uyên Thao
- Uyên Vũ
- V. Erofiev
- Vàng A Giang
- Varlam Shalamov
- Vasco Gargalo
- Vasily Makarovich
- Văn
- Văn Biển
- Văn Cao
- Văn Chinh
- Văn Công Hùng
- Văn Giá
- Văn học
- Văn học Miền Nam 54-75
- Văn Như Cương
- Văn Quang
- Văn Tâm
- Văn Việt
- Vấn đề hôm nay
- Vận Động Ứng Cử Đại Biểu Quốc Hội 2016
- Vân Hạ
- Vân Phi
- Velcrow Ripper
- Veronica Melkozerova
- Vi Lãng
- Vi Trần
- Vi Yên
- Viet Thanh Nguyen
- Viên Linh
- Việt Bách
- Việt Bình
- Việt Dzũng
- Việt Khang
- Việt Lang
- Việt Phương
- Viktor Maslov
- Vinh Anh
- Vĩnh Hảo
- Vĩnh Quyền
- Virginia Heffernan
- Virginia Woolf
- Vladimir Nabokov
- Võ An Đôn
- Võ Anh Minh
- Võ Anh Thơ
- Võ Bá Cường
- Võ Đắc Danh
- Võ Định Hình
- Võ Đức Phúc
- Võ Hồng
- Võ Huy Tâm
- Võ Hương Quỳnh
- Võ Kỳ Điền
- Võ Ngàn Sông
- Võ Phiến
- Võ Thị Hảo
- Võ Thị Thu Hằng
- Võ Tiến Cường
- Võ Tòng Xuân
- Võ Trí Hảo
- Võ Văn Quản
- Võ Văn Tạo
- Võ Văn Thôn
- Võ Xuân Quế
- Võ Xuân Sơn
- Volker Weidermann
- Volodymyr Vynnychenko
- Volodymyr Zelenskyy
- Vũ Bằng
- Vũ Biện Điền
- Vũ Cao Đàm
- Vũ Cát Tường
- Vũ Đình Hòe
- Vũ Đình Huỳnh
- Vũ Đình Liên
- Vũ Đình Phòng
- Vũ Đức Khanh
- Vũ Đức Phúc
- Vũ Đức Sao Biển
- Vu Gia
- Vũ Hà Văn
- Vũ Hạnh
- Vũ Hoàng Chương
- Vũ Hoàng Thư
- Vũ Hồng Ánh
- Vũ Huy Ngọc
- Vũ Huy Quang
- Vũ Khắc Hoè
- Vũ Khắc Khoan
- Vũ Kim Hạnh
- Vũ Kim Thu
- Vũ Lâm
- Vũ Lập Nhật
- Vũ My Lan
- Vũ Ngọc Giao
- Vũ Ngọc Hoàng
- Vũ Ngọc Tâm
- Vũ Ngọc Tiến
- Vũ Nho
- Vũ Oanh
- Vũ Quang Việt
- Vũ Quí Hạo Nhiên
- Vũ Quốc Ngữ
- Vũ Quỳnh Hương
- Vũ Quỳnh Nh.
- Vũ Thành Sơn
- Vũ Thanh Tâm
- Vũ Thanh Tùng
- Vũ Thành Tự Anh
- Vũ Thế Khôi
- Vũ Thị Hải
- Vũ Thị Nhuận
- Vũ Thị Phương Anh
- Vũ Thị Phương Lan
- Vũ Thị Thanh
- Vũ Thị Thanh Mai
- Vũ Thư Hiên
- Vũ Tiến Lập
- Vũ Trọng Khải
- Vũ Tuấn Hoàng
- Vũ Từ Trang
- Vũ Tường
- Vũ Viết Tuân
- Vũ Xuân Tửu
- Vương Bích Ngọc
- Vương Đan
- Vương Huy
- Vương Ngọc Minh
- Vương Tiểu Nhị
- Vương Trí Nhàn
- Vương Trọng
- Vương Trùng Dương
- Vương Trung Hiếu
- Vy Thảo
- W. H. Auden
- Wa Praong
- Walt Whitman
- Walter Isaacson
- Wayne Karlin
- Wells
- Wendy Barker
- Wilhelm Schmid
- Will Nguyen
- William Carlos Williams
- William Nee
- William Stafford
- William Stanley Merwin
- Winston Phan Đào Nguyên
- Wislawa Szymborska
- Wolf Biermann
- Wolfgang Borchert
- Wynn Gadkar Wilcox
- Xie Tao
- Xuân Ba
- Xuân Diệu
- Xuân Dương
- Xuân Đài
- Xuân Minh
- Xuân Phượng
- Xuân Sách
- Xuân Thọ
- Xuân Vũ
- Xương Văn
- Y Chan
- Ý Nhi
- Y Uyên
- Yanis Varoufakis
- Yevgeny Yevtushenko
- Yên Ba
- Yên Khắc Chính
- Yến Năng
- Yên San
- Yên San Thụy Miên
- Yiyun Li
- Yoko Ogawa
- Yōko Ogawa
- Yoko Tawada
- Young Sang Lee
- Yuliya Ilchuk
- Yuno Bigboi
- Yves Sintomer
- Yvette Tan
- Zac Herman
Chân Nhân (kỳ 7)
Tiểu thuyết của Trần Thanh Cảnh
BẢY
Con người không phải là một loài được tạo hóa ban cho nhiều ưu đãi nhất.
Thế nhưng loài người vẫn trở thành chúa tể của thế giới. Là bởi vì họ được Chúa Trời cho hai đặc ân: Bộ não thông minh và bản năng tính dục mãnh liệt. Đã có một nghiên cứu chỉ ra rằng, người nào càng thông minh thì bản năng tính dục của người đó càng mạnh mẽ. Bằng trí thông minh của mình, con người đã khuất phục thú dữ, bạt núi lấp bể xây dựng nên nhà cửa, lâu đài, thành quách nguy nga tráng lệ làm nơi cư ngụ của mình. Còn các loài khác vĩnh viễn phụ thuộc thiên nhiên. Con người đã khẳng định địa vị thống soái tuyệt đối của mình với tự nhiên.
Còn bản năng tính dục?
Với đa số loài vật, chúng chỉ giao hoan với nhau vào mùa động dục. Còn với con người, không có mùa nào cả. Hoạt động tính dục của người nam với người nữ diễn ra mọi nơi mọi lúc. Nếu chỉ là bảo toàn nòi giống, con người hoàn toàn không cần thiết phải để nhiều thời gian sức lực trí tuệ vào cái việc ấy đến như vậy. Mà đây hình như là một món quà của Chúa Trời ngầm thưởng cho con người vì một lẽ nào đó. Việc này chắc chỉ có hỏi ngài ấy mới rõ được. Nhưng loài người khôn ngoan và láu cá đã khoác lên cái hành động bản năng kia một loạt những mỹ từ như: tình yêu, ái ân, đôi lứa, rung động, tâm hồn, sâu thẳm, trời cho, bất diệt, vĩnh cửu vân vân và vân vân.
Hồi đầu thế kỷ thứ hai mươi, quý ông Sigmund Freud sau khi bỏ cả đời nghiên cứu hành vi bản năng tính dục của con người đã đi đến kết luận, con người là chúa tể của dâm dê! Mọi hoạt động của con người hầu như đều loanh quanh việc để làm sao thỏa mãn bản chất dâm dê ấy. Chiến tranh và hòa bình. Chinh phục và chém giết. Tranh giành cướp giật lãnh thổ đất đai hay mưu đồ lật đổ chiếm đoạt chức quyền của cải. Thể thao hay sáng tạo. Thậm chí cả việc đấu đá tranh giành không khoan nhượng của các học thuyết, tôn giáo..., tất cả đều bắt nguồn từ khao khát thỏa mãn cái lòng ham muốn tính dục của con người. Một cái niềm khao khát lạ lùng, vô hạn độ và không có điểm dừng. Và càng không có khái niệm đủ. Càng ăn càng đói, càng uống càng khát. Nhưng dường như nó lại song hành với khả năng sáng tạo vô biên của con người. Thật lạ nhưng đó lại là sự thật. Thế nên để cho cái ham muốn tính dục trong con người luôn sục sôi, đốt nóng khả năng trí tuệ của con người, hướng đến những khát khao mới lạ, thì Chúa Trời bèn ban kèm cho họ một đức tính mà theo chuẩn mực đạo đức nào đó là khá khốn nạn: nhanh quên! Thỏa mãn rồi là lập tức quên béng thành quả vừa đạt được, hướng mắt ngay đến mục tiêu mới. Nhất là bọn đàn ông. Những kẻ được giao làm chủ cuộc chơi. Nhưng suy xét một cách kỹ lưỡng thì đó cũng là một đặc ân mà tạo hóa đã ban cho con người. Bởi xét cho cùng, cuộc sống là cả một sự đấu tranh gay gắt quyết liệt và không khoan nhượng. Đời là đau khổ. Đời là nước mắt. Đời không chỉ có hoa hồng. Có một ông nhà văn nào đó còn viết, đời cơ bản là buồn. Sự thật là con người kể từ khi oe oe cất tiếng khóc chào đời cho đến lúc nhắm mắt xuôi tay sẽ phải trải qua vô vàn những đau đớn, khốn nạn. Đấng tạo hóa bèn cho sẵn chúng sinh một thứ rất hay ho là nước mắt và cái tính nhanh quên để gột rửa ký ức. Bởi nếu không quên được, nếu những nỗi đớn đau cứ chất chồng trong óc trong tim, không được gột rửa, không quên đi để mà sống tiếp thì con người sẽ bị đè bẹp, bị hủy hoại trong niềm đau đớn khôn nguôi. Nên dù họ phải gặp những trái ngang khổ nạn tưởng như là cùng cực trên đời, nhưng rồi họ vẫn vượt qua để sống tốt, sống mạnh mẽ hơn...
Bút, trong cái đêm rừng hoang lạnh bên người đàn anh đang hấp hối, hắn đã không thể cầm được nước mắt. Hắn không khóc thành tiếng, nhưng dường như nước mắt hắn chảy suốt thành dòng trên mặt, từ lúc cảm thấy Tĩnh Khùng không thể qua khỏi, cho đến khi hắn chôn cất những mảnh thân xác còn lại của người đàn anh. Khấn xong một câu như là lời thề hứa trước vong linh, thì nước mắt Bút tạnh hẳn. Hắn đã xác định xong con đường đời đi tới. Đầu óc hắn lạnh băng bắt đầu tính toán cho đường đi nước bước mà Tĩnh Khùng đã dạy hắn. Và từ đó trở đi, Bút đã trở thành một con người khác. Hắn không bao giờ khóc nữa. Hắn đã hết nước mắt. Còn Ly, khi thấy Bút chạy về báo tin Tĩnh Khùng đã bỏ xác trong rừng sâu thì Ly gần như khóc ngất. Ly thương Tĩnh Khùng, người đàn ông đầu tiên của mình.
Người đã đưa Ly vào đời, cho Ly biết thế nào là niềm vui sướng của ái ân trai gái. Là cha của con mình, Tĩnh Khùng rất có trách nhiệm với mẹ con Ly. Dù không giầu có gì, nhưng Tĩnh Khùng luôn bao bọc chu đáo hai mẹ con. Nay Tĩnh Khùng chết, ai là người che chở mẹ con Ly. Ai sẽ là người chặt gỗ làm nhà, phá nương đốt rẫy. Ai sẽ gặt lúa bẻ ngô dỡ sắn về cho nhà. Bếp lửa hàng ngày ai sẽ nhen. Và ai sẽ là người đêm đêm đưa Ly tới miền thiên thai cực lạc...
Nên khi Bút ôm vai Ly thương cảm bảo, hắn sẽ lo cho mẹ con Ly thì dòng nước mắt đang tuôn chảy như suối của góa phụ trẻ, tuy không dứt ngay nhưng đã như gặp phải một con đập. Nó ngập ngừng dừng bớt lại. Linh cảm đàn bà trong Ly đã lại đánh hơi được một nơi tin cậy có thể gửi gắm đời mình. Dòng nước mắt khóc thương Tĩnh Khùng từ từ cạn. Mà thực ra là cạn khá nhanh, bởi Ly vốn là một người đàn bà đơn giản. Ly cần nhà để ở, cơm để cho con ăn. Và cần mỗi tối có một người đàn ông khỏe mạnh tới vần vò phần đàn bà của mình. Làm cho được thỏa thuê. Thế thôi. Với Ly đời thế là ổn.
Bút nói đi làm nhà, cả tháng không thấy về thăm, Ly bứt dứt lắm. Ly còn trẻ. Quá trẻ. Người chết thì đã chết rồi. Người sống vẫn phải sống. Mà thân thể đàn bà trẻ trung của Ly đêm đêm cứ nổi lên rừng rực, nó chả biết đến vòng khăn tang vẫn còn đang mới trên đầu Ly. Trải qua vài đêm mất ngủ, Ly gửi con lại cho ông bà ngoại, tắt rừng vào trong bản Nùng.
Sau tối hôm đó, Bút và Ly, không ai nhắc đến Tĩnh Khùng nữa. Cú ái ân trong lều do Ly chủ động khai mào, không khác gì bát cháo lú mà những hồn ma uống bên cầu Nại Hà dưới âm phủ, trước khi vượt qua dòng sông Mê để đến với vòng đời mới. Họ đã quên hẳn mọi chuyện của quá khứ. Con bé Ly Lan thì còn quá bé để mà nhớ nhắc về cha. Họ về sống với nhau như cái lẽ đời phải vậy. Cũng chả ai có ý kiến gì. Cái vùng rừng Tây Nguyên sâu mãi về phía biên giới này khi đó cuộc sống cực kỳ gian khó nên cũng chả ai hơi đâu mà để ý đến những cái chuyện đại loại như của Bút và Ly. Trai chưa vợ, gái không chồng thì về với nhau thành cặp thành đôi. Rồi dựng nhà, phát nương làm rẫy. Rồi lại sinh con đẻ cái.
Người Nùng vốn nổi tiếng là trung thành. Hồi chế độ Việt Nam Cộng Hòa, lính bảo vệ phủ tổng thống thường được chọn từ sắc dân này. Bút ở bản Nùng rất yên ổn. Hắn bái già bản làm cha nuôi và bỏ tiền ra bao bọc tốp thanh niên đã làm nhà cho mình. Lại còn kết nghĩa anh em. Tốp này có cả súng kíp tự chế luôn kè kè bên người. Chưa bắn ai, lâu lâu lên nương rẫy nổ vài phát đuổi thú, nhìn cũng ớn. Thế nhưng Bút cũng không có ý định ở lại mãi nơi đây. Ở nơi núi rừng âm u thì cho dù có nhiều tiền cũng chả để làm gì. Người ta kiếm ra nhiều tiền là để về nơi đô hội hưởng thụ. Và đập vào mặt những kẻ đã từng khinh rẻ mình nghèo hèn. Ly đã đẻ cho hắn thằng con trai, hắn dự định đợi cho cả mẹ và con cứng cáp rồi sẽ tính đường xuôi.
Cánh Tào Kê, xuất thân là người Hoa dưới Chợ Lớn thì lại nổi tiếng về độ thính nhạy trong làm ăn và chữ tín. Sau khi mua được của Bút một số kỳ nhỏ, họ đoán rằng Bút vẫn còn nên giữ mối quan hệ thân tình với hắn và âm thầm đợi. Bởi nếu có kỳ, kiểu gì Bút cũng phải bán đi để chuyển thành tiền vàng. Và chỉ có thể bán qua họ, đó sẽ hứa hẹn một thương vụ lớn.
Bút âm thầm tính toán.
Bút là người Kinh thuần chủng. Tuy còn trẻ nhưng từ trong máu, hắn đã mang bản chất điển hình của người Việt. Hắn có đủ sự tinh khôn ma mãnh và cũng không thiếu cái suy nghĩ lật lọng nhanh như chớp trong đầu.
Năm thằng cu con hắn được hai tuổi, khá khỏe mạnh cứng cáp, Hắn làm một chuyến xuống tận đại bản doanh của cánh Tào Kê dưới quận Năm, Sài Gòn đàm phán. Sau khi thống nhất giá cả xong xuôi, bên mua phấn chấn vì một thương vụ hứa hẹn lợi nhuận khổng lồ nếu trót lọt, đồng ý tổ chức một chuyến xe đặc biệt đưa cả nhà Bút ra khỏi rừng, về xuôi, ngược luôn ra Bắc. Và sẽ trao đổi kỳ - vàng ngay tại đầu làng Cùng.
Đầu mùa khô năm 1983, một chiếc xe ô tô đặc chủng mang biển đỏ ghé vào bản Nùng đón cả gia đình Bút. Danh nghĩa là mang con trai về thăm quê nên Bút chỉ mang theo vài chiếc hòm gỗ, va li đựng quần áo còn nhà cửa đồ dùng để nguyên, nhờ ông bố bản trông nom. Ra khỏi cửa rừng thì có thêm một chiếc xe nữa cũng biển đỏ đi cùng. Hồi ấy nước mình nơi nơi ngăn sông cấm chợ, trạm kiểm soát dựng lên khắp nơi, thế nhưng hai chiếc xe biển đỏ với quân lệnh đặc biệt lao vun vút qua mọi trạm kiểm soát dân sự, quân sự mà không phải dừng lại bất cứ đâu. Bút thầm phục cánh Tào Kê quá tài. Ra ngoài quốc lộ, hắn ghé vào trạm bưu điện bên đường, gửi một lá thư về bản cho cha nuôi, bái biệt và nói tặng lại ông già căn nhà sàn to nhất bản. Bút cũng không quên gửi lời cám ơn đến những người anh em Nùng của mình, hẹn dịp tái ngộ.
Đúng hợp đồng, về đến đầu làng Cùng, hai xe dừng lại. Hòm đựng kỳ chuyển sang, hòm đựng vàng đưa lại.
Đội Tào Kê, bảo vệ lên một xe quay lui. Xe còn lại chở Bút và vợ con vào thẳng trong xóm Dâu, nhà ông Thống Nghiên.
Câu chuyện diễn ra sau đó thì mọi người cả làng đều đã rõ.
Chỉ có một điều không ai được biết rõ là Bút có bao nhiêu tiền. Chỉ biết là hắn có rất nhiều tiền. Khi mà bố mẹ theo nhau chết cả, Bút nổi lên làm thày. Hắn ngẫm nghĩ thấy bố hắn nói phải, làm thày cúng là một nghề hay ho. Con người ta lúc bình thường thì ít người nghĩ đến thánh thần. Thế nhưng khi gặp bước hoạn nạn tai ương, mất hết niềm tin trong cuộc đời thì bắt đầu hoảng sợ kêu van thánh thần cứu giúp. Và lúc đó họ cần đến thày cúng, như một người có thể trình bày cầu xin trực tiếp mọi điều với thần linh. Bởi thánh thần có ngôn ngữ riêng của mình. Bút tự động lĩnh ngay cái vị trí thày cúng của gia đình. Và hơn hẳn ông cha, Bút tuyên bố mình là thày tâm linh. Hắn bắt đầu thi triển những mánh mung học lỏm được trên bước đường giang hồ.
Đầu tiên hắn gọi bốn bà chị gái đến, cho tiền và sai đi tung tin khắp trong làng ngoài xã, cả vùng Kinh Bắc, rồi ra tận Hà Thành là thày Bút mới được Thánh Mẫu cho ăn lộc, xem bói, cúng tế rất thần. Lại sai các bà tiện thể hóng hớt, nhà nào trong vùng có sự từ chó chết gà toi cho đến con gái tự dưng mà chửa cũng về kể tất tật với cậu em. Sau này có điện thoại di động, các bà chị gái của Bút còn đặt đại lý tin tức ở các chợ, quán nước vỉa hè, có gì hơi lạ đều báo về cả. Thày Bút có nhiều thông tin nên phán đâu trúng đấy, điện thờ càng linh.
Rồi hắn cho nâng cấp, sắm sanh rất nhiều đồ cúng tế điện thờ Thánh Mẫu xưa của nhà thành phủ thờ. Hắn nói nhà hắn thờ Tam Phủ cùng tất cả các vị thần linh hiển hiện trên đất Việt này nên ai đến cầu cúng cũng linh. Kể cả tín đồ Thiên chúa, Phật giáo cho đến Hồi giáo cũng không sao, cứ lòng thành là thánh các ngài chứng hết. Cứ tới phủ hầu vài giá đồng, lễ hậu, voi giấy ngựa giấy vàng mã đốt rực trời là thỉnh thánh nào cũng lên, phán xoen xoét.
Nhưng sự làm nên danh tiếng lẫy lừng cho thày Bút chính là đám con buôn tỉnh Bắc.
Chả là hồi ấy nước ta và Tàu, quyết định giảng hòa, thôi không chơi trò chửi đổng, ném đá vào nhà nhau nữa. Các quan chức hai bên đi lại đằm thắm, dân vùng biên trở lại thăm nhau. Bên kia biên giới họ đã mở cửa trước ta, lại được một tay dị tướng chủ thuyết mèo trắng mèo đen cứ hay chuột là tốt đứng đầu nên kinh tế phát triển, hàng hóa dồi dào. Trong khi đó bên mình vẫn bị bao vây cấm vận nên cái gì cũng thiếu thốn đắt đỏ. Thế là tự dưng sinh ra một đoàn quân đi buôn hàng Tàu từ biên giới về. Nếu mang hàng theo đường chính ngạch qua cửa khẩu thì phải có hóa đơn chứng từ, rồi hải quan phòng thuế thu nộp lôi thôi. Đằng này đường biên hai nước cả nghìn cây số, núi liền núi sông liền sông, qua chỗ chó nào chả được mà cứ phải cửa khẩu? Đỉnh đồi là Tàu, chân đồi là ta, đứng trên đỉnh đồi quăng uỵch bó hàng xuống cho người đón dưới là xong! Vả lại, hàng Tàu đểu sang bên đó đặt làm trong các thôn trang của họ thì lấy đâu ra hóa đơn chứng từ mà khai thuế? Thôi cứ đường tiểu ngạch thuê cửu vạn khuân hàng, tập kết lại tại một địa điểm rồi đánh xe về xuôi đến tận thủ đô tiêu thụ. Thế nhưng cả đoàn xe chở hàng Tàu đểu vượt mấy trăm ki lô mét về xuôi thì chỉ có mù mới không thấy, chứ ai chả biết. Đội liên ngành gồm công an, hải quan truy bắt dữ lắm. Có thời kỳ dân đánh hàng Tàu mất vãn, tưởng sạt nghiệp ráo.
Mấy tay buôn hàng Tàu nằm im đợi thời. Nhân lúc rỗi rãi đến điện thày Bút hầu vài giá đồng cho nó thư giãn xem sao, lòng thành, biết đâu rồi thánh lại cho ăn lộc.
Hầu xong, ngồi rượu với thày Bút. Rượu vào lời ra. Tay buôn hàng Tàu than thở:
- Đen quá thày ạ. Mất liền mấy chuyến thế này thì có khi vỡ nợ.
- Bọn nào mà trấn ghê thế?
- Thì bọn Đội liên ngành số 4 chứ còn đâu nữa.
- Sao không “bắn” cho gục đi?
- Cũng định thế, cơ mà tay Hòa Đen, đội trưởng rắn quá! Nó đang muốn lên chức nên lập thành tích.
- Có phải tay Hòa Đen người trên phố Tiền An không?
- Chính y! Bọn tôi muốn cho cả nhà nó năm cân bộc phá quá!
- Đừng làm liều, việc này dễ. Để tôi giải cho.
- Được thày giải cho thì còn gì bằng nữa. Thày tính nhanh nhé, sắp tết đến nơi rồi, mùa kiếm ăn đấy thày biết không?
- Khỏi lo. Tối mai lại đây.
Hòa Đen chính là người quen của thày Bút. Khi xưa là trạm trưởng ngoại thương đã bán cho Bút cái xe máy Honda Super Cup Deluxe sang nhất tỉnh. Vụ ấy Hòa Đen kiếm được một mớ khá, lại được mời thêm bữa rượu túy lúy, nên vẫn âm thầm phục Bút là tay nhiều tiền, chơi được. Hết thời đổi hàng nông sản xuất khẩu đi Đông Âu, Hòa Đen xin chuyển được sang Hải Quan, xuống Đội liên ngành số 4. Hắn làm hăng lắm. Dân buôn lậu hàng Tàu dọc đường từ biên giới về khét tiếng hắn. Bút lên chơi. Gặp. Rủ đi uống rượu thịt chó trên ngã ba Quán Thành, bảo:
- Tôi có mấy thằng em chuyên đánh hàng Tàu về, qua địa bàn ông lơi tay cho chúng cái. Làm ăn được chúng nó hậu tạ đầy đủ.
- Ông đã có lời thì xong ngay. Cơ mà tôi với ông hợp đồng thế này: Thằng nào đi chuyến nào, lúc nào thì ông a lô tôi, báo cả số xe. Tôi gọi vào đóng ít tiền làm phép, cấp cho cái giấy thoải mái chở hàng về Hà Nội mà bán.
Nghe Hòa Đen nói, Bút chợt nảy ra một ý. Tối hôm ấy, tay buôn xuống. Thày Bút bảo hắn:
- Xong rồi. Mỗi chuyến cứ gặp Hòa Đen nộp cho đủ. Ta cấp cho một cái “lệnh”, đốt đúng giờ mới linh. Đốt xong xuất phát ngay. Sẽ có cả thiên tướng âm binh đi theo phò trợ. Mọi việc sẽ thông đồng bén giọt. Nhất bản vạn lợi.
Nói rồi thày Bút lấy trong ngăn kéo ra một tờ giấy dó mua trên làng Đông Hồ, có in hoa văn rồng phượng và một cái hình bát quái ở giữa. Thày múa bút vẽ nhoằng nhoằng năm cái hình trông như năm con nòng nọc đang bơi, rồi chú bên dưới dòng chữ: Đốt lúc 0h5’ đêm, ngày... tháng... năm…, hướng nam. Xong xuất phát ngay. Thày còn cẩn thận mở một cuốn sổ ghi chép lại.
Tay buôn cầm tờ lệnh của thày Bút về, lòng khấp khởi. Y như rằng, hắn thắng một quả lớn. Nộp tô thuế cho Hòa Đen đầy đủ. Lại về phủ thày Bút làm lễ tạ hậu hĩ. Chuyện này tức khắc lan truyền trong giới đánh hàng Tàu từ biên giới về. Các tay buôn nô nức đến phủ nhà thày Bút làm lễ xin “lệnh”.
Một đồn mười, mười đồn trăm. Không những cánh buôn tỉnh Bắc mà cánh đánh hàng Tàu cả nước đều đổ về xin lệnh. Xe lớn xe bé đỗ kín đường Làng Cùng. Thày Bút và cánh Hòa Đen tha hồ thu hoạch. Thế rồi các tay buôn lại kéo theo cánh quan chức đến hầu lễ tại phủ thày Bút và cũng xin “lệnh”. Thì ở nước mình thời ấy kinh tế đang mới mở cửa, nhiều sự nhập nhèm, pháp luật chưa có. Nhiều sự chỉ dựa vào “nghị quyết” và “chỉ đạo” cảm tính của quan chức. Cánh kinh doanh buôn bán vốn thính nhạy, cảm ngay thấy được cần phải đầu tư vào mối quan hệ với các quan chức đương thời. Còn cánh quan chức thì danh nghĩa lương ba cọc ba đồng chả đủ ăn nói gì đến ăn chơi nhảy múa nên rất cần tiền. Nhưng mà không thể thò tay vào công quỹ mà lấy ra tiêu được. Bèn kết hợp cùng với cánh kinh doanh “đánh quả”, lời lãi cùng chia. Thế là quan chức gắn với cánh kinh doanh như hình với bóng. Thành một đội thân thiết lắm. Đi ăn đi chơi đều có nhau cả. Đến đi lễ ở phủ điện thày Bút cũng rủ nhau, vì lễ xong, xin “lệnh” xong là rượu chè xả láng. Vui. Thế quái nào mà mấy tay quan chức làng nhàng sau khi xin được “lệnh” của thày Bút về thì bỗng lên vùn vụt. Có tay còn vào thẳng nhà đỏ, chân đầu lĩnh.
Tin đồn phủ của thày Bút linh thiêng, tài thông thiên địa, huy động được cả thiên binh thiên tướng cùng ma vương quỷ sứ lan ra khắp nước. Lộc thánh tự đâu bỗng nhiên đổ về như nước, khiến lắm lúc thày Bút cũng thấy hơi bàng hoàng. Đêm nằm, tự trấn tĩnh mình và nghĩ kế sao cho toàn vẹn lâu dài. Thày Bút biết rằng cái đống lộc thánh kia nó cũng như là một cơ may không giải thích nổi trong cuộc đời, y như năm xưa cú ngã định mệnh của Tĩnh Khùng đã mang lại vận may cho mình. Tự dưng đang là chủ một phủ điện thờ mẫu nhỏ, chưa có tiếng tăm gì, bỗng chốc danh tiếng nổi như cồn, vút lên tầng cao. Lừng danh là thày tâm linh cao tay nhất vùng. Hơi choáng. Nhưng vốn là người thính nhạy, thày Bút thích ứng được ngay. Thày Bút bắt đầu chiêu tập đồ đệ. Gồm các nam nhân và nữ tử. Thày nói với đồ đệ rằng, phàm những người làm thày, đều có căn số từ kiếp trước, nhưng phải đến thời ấy, khắc ấy mới hiển. Cũng có người do tu tập mà nên. Có người từ lúc sinh ra đã mang trong mình sứ mệnh, kiểu như là căn quả từ kiếp trước... nên tự khắc đến lúc nào đó giác ngộ thành đạo. Đạo Phật thì gọi là Sát na, ấy là sự đốn ngộ. Ta chính là người như thế. Thời buổi bây giờ nhiễu nhương loạn xạ, trắng đen thật giả lẫn lộn nên phải có một bậc chân nhân thiên giáng xuống để dẫn dắt chúng sinh qua cõi mê loạn của thế giới hiện thời. Thế giới hỗn mang này vốn gồm ba thứ loài: Thần tiên, con người và ma quỷ trộn lẫn với nhau, hầu như không có ranh giới. Thần tiên phạm lỗi thì thành con người. Con người phạm lỗi thì thành ma quỷ. Ma quỷ tạo phúc cho thế gian thì lại thành con người. Vòng tuần hoàn cứ thế, quỷ bắt chước người, người bắt chước thần tiên. Mọi sự hỗn mang không phân biệt được. Chỉ một bậc chân nhân tuân theo Thiên Đạo, hiểu được ý tứ của Đức Thượng Thiên mới dẫn dắt chúng sinh ra khỏi cái mớ hỗn mang đó mà hưởng kiếp thần tiên mãi mãi. “Ta đây chính là Chân Nhân Tiên Sinh. Chân Nhân của làng Cùng từ ngàn xưa nay tái sinh. Các ngươi theo ta phụng thờ Đức Thượng Thiên, tìm lại Thiên Đạo sẽ được ngài ban cho an lành cực lạc ngay nơi trần thế” .
Trong một buổi thuyết pháp tại phủ điện thờ mẫu, thày Bút đã tuyên vậy.
Phủ thờ thánh mẫu của thày Bút bỗng dưng nườm nượp con nhang đệ tử đến theo hầu. Không cứ tuần rằm mùng một, mà hầu như ngày nào cũng có vài giá đồng tại điện. Voi giấy, ngựa giấy, vàng mã từ trên Đông Hồ chở xuống liên tục. Lò đốt mã mà thày đã sai xây riêng ra góc vườn đỏ lửa suốt ngày, khói nghi ngút như lò gạch hợp tác xã ngày xưa.
Thày Bút bỗng tự thấy mình tài giỏi thật. Thày nghĩ mình đúng là sứ giả nhà trời chọn để truyền ý đấng tối cao cho chúng sinh. Thày bắt đầu ăn mặc đi đứng nói năng như thần nhân. Thày bắt người nhà, từ kẻ ăn người ở, đến bốn bà chị cùng vợ là cô Ly và vợ không chính thức, bà Hạnh Thục cho đến cả con nhang đệ tử xưa nay vẫn theo hầu Mẫu tại phủ điện của nhà, phải thưa bẩm với thày như là đang lên đồng hầu thánh Mẫu. Một điều “Bẩm thày” hai điều “Bẩm thày”, cung kính hết mực.
Thày Bút cho đập ngôi nhà gỗ nhỏ cũ bên nhà bà Hạnh Thục đi, xây lên tại đó một ngôi biệt thự ba tầng, mỗi sàn hơn trăm mét vuông, to nhất làng Cùng. Ngôi nhà cổ năm gian của các cụ để lại, chỉ để làm phủ thờ thánh mẫu và tiếp khách thập phương.
Hai tầng dưới nhà rộng mênh mông được thày Bút thuê thiết kế thành nơi ăn ở hết sức tiện nghi hiện đại cho bốn người, người nào cũng có phòng riêng: Phòng Thày Bút, phòng Ly, phòng bà Hạnh Thục và phòng riêng của quí tử Văn Vở. Cô con gái Ly Lan là con riêng của Ly với chồng trước thì đã được thày Bút gửi sang du học bên Anh từ lâu. Bút vốn vẫn yêu chiều Ly Lan từ bé coi như con đẻ. Thậm chí còn hơn cả con đẻ. Bất kỳ điều gì Ly Lan yêu cầu đều được đáp ứng vô điều kiện. Có lúc Ly đã lấy làm khó chịu, nói: “Em không hiểu tại sao anh lại chiều nó như vậy, không cẩn thận sinh hư”. Bút bảo: “Anh đã hứa với cha đẻ nó, không thể làm khác. Anh không muốn nó cảm thấy thiệt thòi”. Nên khi Ly Lan đòi đi du học nước ngoài, Bút chiều ngay.
Trên tầng ba của ngôi biệt thự, thày Bút cho làm một cái sảnh rộng, thiết kế một cái vườn treo. Rồi thày cho mua rất nhiều phong lan về bày. Lại cho làm một giàn tưới phun sương tối tân để tiện chăm sóc. Hàng ngày thày mặc quần áo lụa đặt may mãi Hà Đông, cầm một chiếc kéo nhỏ đi loanh quanh tỉa tót, trông rất là tao nhã và cao sang, đúng như phong cách của các bậc tiên nhân đắc đạo. Việc ấy chỉ do tự tay thày Bút làm, rất ít người được cho phép lên tầng ba.
Đám con nhang đệ tử nói rằng, trên tầng ba của ngôi biệt thự ấy còn có một gian “mật thất”, nơi thày tu luyện pháp thuật và chuyện trò giao lưu với thượng đế thần linh ma quỷ các kiểu. Chỗ ấy không ai vào được nếu không có thày dẫn. Tự tiện xông vào, âm binh quỷ sứ canh cửa xông ra vật bổ ngửa làm cho mê mẩn tâm thần ngay lập tức. Ngay các chiến hữu ngoài đời thân thiết nhất của thày cũng chưa từng được vào “mật thất”. Thày bảo đó là nơi chỉ dành cho những đệ tử được thánh chọn, cùng thày thực hành tu tập, lập phép thông thiên địa. Là nơi giao lưu của tam giới: Thần tiên - Con người - Ma quỷ.
Thế nhưng dân làng Cùng lại đồn rằng, gian “mật thất” ấy chẳng qua là nơi Thày Bút tu hú cùng với các nữ đệ tử, tránh mặt bà vợ chính thức và bà vợ không chính thức. Thực ra, có vài lần hai bà đã định nổi loạn, đòi lên “mật thất”. Thế nhưng thày lập tức ra tay, nghe nói xuất cả đòn “âm” nên hai bà chịu một phép, không dám ho he gì nữa.
Phủ điện thờ mẫu của nhà thày Bút vốn vẫn nổi tiếng từ thời cụ Đồ Sách, ông Thống Nghiên cho đến nay. Vốn đã có rất nhiều con nhang đệ tử theo hầu. Nay hình như càng đông hơn. Mà trong đó lại có rất nhiều cô nhiều bà còn xuân sắc nồng nàn. Thế mà không hiểu tại sao cứ tháng đôi lần lại phải ngưng cả việc chợ búa, làm ăn để đến phủ điện thày Bút hầu vài giá đồng rồi lại mới yên tâm được. Các bà các cô ấy bảo, họ có căn hầu thánh, nên khi gặp thày Bút, thật như cá gặp nước. Và nhất là khi các bà các cô ấy đong đưa xong với Cô Đôi Thượng Ngàn, Cô Bé Bơ Thoải Phủ hay Ông Hoàng Bảy, Ông Hoàng Mười, được thày Bút mời lên gác ba, thưởng trà, thưởng lan. Cùng đàm đạo về phép thiền của Mật Tông rồi vào “mật thất” tu tập luôn. Xong bà nào cô nấy đều tươi hơn hớn, đi như bay trên chín tầng mây, về nhà mà hồn chỉ tơ tưởng đến “mật thất” và phép tu tiên tuyệt đỉnh của thày.
Về sau này có một cô đã từng tốt nghiệp đại học, người Hà Nội gốc, xong ở nhà mở sạp bán vải trong chợ Phùng Khắc Khoan, làm ăn rất tốt, gia đình chồng con đề huề, thế mà bỗng dưng năm ba mươi bảy tuổi, cô ấy theo mấy tay buôn hàng chuyến về phủ nhà thày Bút hầu mẫu. Thế rồi tháng nào cũng phải về hầu vài giá đồng. Suốt mấy năm ròng. Thế mà rồi bỗng dưng một hôm cô ấy lại bỏ đạo tu tiên với thày Bút. Cứ như người tỉnh giấc ngủ mê, cô ấy bảo: “Lạ làm sao có lúc mình lại mê muội thế cơ chứ. Bỏ bẵng cả chuyện làm ăn buôn bán. Bỏ bê cả con cái. Suốt ngày chỉ nghĩ đến chuyện tu tiên trong mật thất”. Cô ấy kể...
T.T.C.