Tiểu thuyết của Trần Thanh Cảnh

BỐN

Phủ thờ mới của thày Bút khánh thành độ mươi năm nay.

Phủ nằm ở ngoài rìa làng Cùng, trên khu đất khoảng ba héc ta, xưa vốn là nơi đào đất đóng gạch của hợp tác xã. Hết thời hợp tác, những cái lò gạch bỏ hoang, những thùng đấu bị khoét sâu thẳm đến sen cũng chả mọc nổi, thành ra một nơi gần như hoang hóa, vô thừa nhận. Thày Bút chi ra một số tiền lớn cho làng cho xã và các cấp chính quyền rồi san lấp, cải tạo lại tất cả khu thành vườn cây, xây dựng tòa ngang dãy dọc, đường sá đi lại rất đẹp mắt và thuận tiện. Khách ở các nơi xa về lễ, không phải đi vào mãi trong xóm Dâu giữa làng nữa, mà từ đường tỉnh lộ rẽ vào con đường liên xã là tới ngay.

Kể từ khi thiết lập được phủ thờ Thượng Thiên Linh Nhãn, con nhang đệ tử của thày Bút ngày càng đông hơn. Người nọ rỉ tai người kia. Nơi nọ đồn thổi đến nơi kia. Cứ theo gió mà rằng theo về với Đức Thượng Thiên mới là hợp lẽ ở đời bây giờ. Bởi cha ông ta từ thời thượng cổ đã truyền dạy lại rằng, đẻ ra đất ra nước, sinh ra con người muông thú cỏ cây cùng mọi sự là ở ông Giời - Đức Thượng Thiên cả. Chả thế có sự gì con người ta chỉ biết kêu Giời mà thôi. Thày Bút là đệ tử chân truyền của Đức Thượng Thiên, được ngài ban quyền thông tam giới: Thánh thần, ma quỷ và con người. Thày có thể xin lệnh Đức Thượng Thiên huy động thiên binh thiên tướng, rồi cả đám quỷ dạ xoa của Diêm Vương đi theo phò trợ, việc gì cũng thành. Thế rồi một đồn mười, mười đồn trăm. Sự linh thiêng của thày Bút theo lời đồn cứ thế mà nhân lên. Tuần rằm mùng một hàng tháng, xe ô tô của con nhang đệ tử các nơi về làm lễ đỗ kín trong sân, vườn, đỗ thành hàng dài tít ra mãi ngoài tỉnh lộ.

Nước ta từ xưa đến nay vẫn được coi là văn hiến.

Ức Trai tiên sinh đã từng viết: “Như nước Đại Việt ta từ trước; Vốn xưng nền văn hiến đã lâu…”.

Vì là một nước văn hiến nên kinh sách được coi là bảo vật quốc gia. Từ hồi xa xưa mới lập nước, triều đình nước mình tổ chức nhiều kỳ thi, đại khái như là thi học thuộc lòng. Ông nào thuộc nhiều đoạn trong kinh sách sẽ được bổ dụng làm quan, rất vẻ vang. Vẻ vang cho cả họ hàng hang hốc, vẻ vang lây cả làng xóm xung quanh. Nhiều người thi đỗ ông nghè, còn được khắc tên trên bia đá đặt lên mu rùa, lưu danh thiên cổ. Bởi thế cho nên sự nghiệp học thuộc kinh sách ở nước ta rất rực rỡ. Thậm chí gần đây vẫn còn có lệ các quan nha muốn lên hàm lên chức còn phải lai kinh, ngồi một chỗ ra rả tụng niệm kiên trì, lập trường, đường lối, tư tưởng, vẻ vang. Các quan học xong, thăng chức rồi, về nhiệm sở của mình lại bắt dân sở tại từ già trẻ lớn bé cho đến đui què mẻ sứt, tất thảy hàng ngày đều tụng kiên trì, lập trường, đường lối, tư tưởng, vẻ vang. Rất rôm rả. Toàn những lời vàng ý ngọc trong những quyển sách dày cộp bìa có in hình mấy ông Tây râu dài. Những ông này theo như người làng Cùng nói là Tây theo ta. Giúp ta đánh Tây. Hơi rắc rối. Nhưng chuyện ấy không bàn ở đây nữa.

Dạo này kinh tế thị trường nước Việt rất chi là sôi nổi. Văn hóa cũng theo đó mà mở mang. Ti vi chiếu rất nhiều truyện tình nước ngoài lâm ly bi lụy khiến cho bà con nước mình cạn khô nước mắt. Nhân đấy có mấy công ty sản xuất thuốc bèn chế ra nước mắt nhân tạo, bán rất đắt hàng, phát tài to. Sự nghiệp thương vay khóc mướn của nước ta vào kỳ hưng thịnh. Các nhà văn trong nước thi nhau viết truyện ngôn tình, anh yêu em, em yêu anh, nếu không lấy được nhau thì đem dây chun vòng thắt cổ ngón chân cho chết bố nó đời đi. Còn các nhà thơ thì lại ngày càng bí hiểm. Ngôn từ của họ đọc lên chả mấy người hiểu được. Họ bảo đấy là tình yêu bí hiểm, ngôn ngữ bí hiểm chỉ dành cho cõi nhân gian bí hiểm. Mà càng bí hiểm thì hình như các nhà thơ lại càng đẻ được nhiều chữ. Thế mới lạ. Nhà xuất bản văn thơ cuối năm tổng kết, tính ra trung bình mỗi ngày in được mười ba tập thơ. Nước ta có ngay một niềm tự hào to lớn, tuy chưa là rồng, hổ về kinh tế nhưng đã trở thành cường quốc thơ. Cường quốc thơ ca! Cả nước suốt ngày đàn ca sáo nhị, véo von đọc thơ. Ông đọc thơ ông nghe. Bố đọc thơ bố nghe. Con đọc thơ con nghe. Cháu đọc thơ cháu nghe. Chả ai nghe ai. Gọi là thơ tự sướng. Cả nước cùng râm ran tự sướng. Thấy vậy thế giới bèn phong cho cái danh hiệu là xứ sở hạnh phúc! Nhưng mải tự sướng nên cả nước chả còn ai muốn tụng niệm cao cả, đẹp đẽ, thiên đường nữa, bao nhiêu kinh sách cũ đâm ra bỏ mốc. Thỉnh thoảng có vài ông thầy già cố đem ra rao giảng thì tất thảy đều bịt tai lại không nghe. Ai nấy đều đua nhau đi làm kinh tế, kiếm ăn, xây nhà mua xe, lập công ty này nọ, kiếm tiền bằng đủ mọi mánh lới. Và khi kiếm được một mớ tiền rồi, lại quay ra làm thơ ca tụng tình yêu cao siêu bí hiểm...

Thế nhưng phàm đã tự hào là một nước văn hiến thì vẫn luôn phải có kinh sách. Đọc hết hay không, hiểu rõ hay không thì chưa biết, nhưng phải có. Cũng như dân gian, luôn phải có thánh thần để thờ. Có thế nó mới ra một nước quy củ. Cơ mà nước ta từ mấy chục năm gần đây, thánh thần hạ bệ ráo cả thế cho nên nhân dân thành như con côi, chả biết bấu víu thờ phụng ai. Chỉ có một số nhỏ dân theo đạo Thiên Chúa là còn có Chúa của riêng mình để thờ, còn đa số dân Việt là đại nghịch vô đạo - ấy là lời thày Bút.

Mà không. Không hẳn là lời thày Bút. Thày Bút chỉ nhắc lại. Chính là lời Đại Quốc Sư. Đệ nhất sư biểu nước Nam ta hiện thời.

Chuyện cách đây khá lâu rồi. Hồi ấy thày Bút đã nổi lên như một thày tâm linh cao tay ấn, trên thông thiên văn, dưới tường địa lý, chuyện gỉ chuyện gi, chuyện gì cũng biết. Lúc ấy thày vẫn ngự ở điện thờ trong xóm Dâu. Thày xem bói, lập đàn cúng tế dâng sao giải hạn tại nhà và đi cúng lễ nhập quan, cải cát, chuyển mộ, động thổ, cất nóc…, thậm chí cắt duyên âm, lập duyên trời thày cũng kiêm tất. Đặc biệt nhất là thày có môn cấp lệnh khởi hành, đảm bảo muôn lần thắng lợi, buôn đâu thắng đó. Cánh con buôn chuyên đánh hàng biên giới ở tỉnh Bắc hâm mộ thày lắm, mỗi lần xuất phát đánh chuyến hàng trên biên về, họ đều dắt nhau xuống nhà Thày Bút làm lễ xin lệnh. Xong việc thắng lợi vẻ vang lại hậu tạ chu đáo, nên thày rất kiếm và danh tiếng thì ngày càng nổi.

Chính là đám con buôn đánh hàng đểu của Tàu vào ta, sau này trở thành các doanh nhân mới, là những người đã đưa danh tiếng thày Bút vang lừng. Nhưng chuyện ấy để kể sau, bây giờ là chuyện Đại Quốc Sư gặp thày Bút đã.

Đại Quốc Sư năm ấy tuổi đã cao lắm. Mặc dù được nhà nước chăm lo, con cháu phụng dưỡng chu đáo nhưng ngài vẫn cứ héo dần dần đi. Mặt mũi nhăn nhúm trông như quả táo tàu. Thì ai chống lại được tuổi trời? Cơ mà ngài kéo lại được đôi mắt, ánh nhìn vẫn sáng sắc lạnh và đảo nhanh như quạ vào chuồng gà. Ngày trẻ, ngài vốn xuất thân dân lao động, đã từng đi làm phu xe, bốc nứa ở bến Khuyến Lương nên ngài được cái sức vóc khỏe mạnh. Sau này có ông anh họ đi làm cách mạng đã lâu, Khởi nghĩa tháng Tám năm bốn lăm gặp lại bèn rủ đi theo. Ngài theo liền. Nhưng vốn nhát, sợ chết nên ngài nói ông anh cho làm việc văn phòng. Bởi ngài cũng đã từng học gần xong cái Certificat (Sơ học yếu lược, tương đương lớp 4 hệ 10 năm trước đây) ở trường Tây thì do nhà vỡ nợ nên mới phải bỏ dở.

Ngồi văn phòng trong rừng không có việc gì làm mấy nên ngài được ông anh giao cho đọc mấy quyển sách. Đọc mãi ngài thấy cũng hay hay bèn viết vài bài báo nhỏ, kiểu như thu hoạch, phát biểu cảm tưởng. Ông anh thấy cũng tạm bèn sửa chữa, chỉ bảo cho và khuyến khích ông em tiếp tục. Ngài lấy làm vui thú càng tích cực đọc sách viết lách ngày đêm. Bởi nghĩ mình đi kháng chiến, không hô hào, không vẽ voi vẽ vượn ra cái gì, người ta thấy vô tích sự, tống ra chiến trường thì xong đời.

Kháng chiến thành công về thủ đô, ông anh ngài thành lãnh đạo bèn bổ cho ông em cái chức kha khá, trông coi việc nghiên cứu, học hành, sách vở linh tinh ở một cơ sở học thuật của Pháp bỏ lại. Dưới quyền ngài lúc đó có cả đám công chức lưu dụng văn hay chữ tốt, ngoại ngữ làu thông, ngài bèn dùng họ theo ý mình. Ai trái ý lập tức vu cho phản động và nói ông anh tống đi kinh tế mới trên Tây Bắc ngay lập tức. Cả cơ quan khiếp sợ, phục vụ ngài còn hơn hoàng đế. Đàn ông thì hầu chữ hầu rượu. Đàn bà thì ngoài hầu chữ còn thỉnh thoảng mang l… đến hầu ngài khi cần. Ngài từng nổi tiếng trong giới học thuật nước nhà với lý thuyết tu hú đẻ trứng. Ngài cho rằng không cần thiết phải cặp bồ hay tình yêu tình báo với một đàn bà nào đó cho mất thời giờ và nhiêu khê. Vợ thì chỉ một là đủ. Nhưng bồ càng nhiều càng tốt. Và tốt nhất là cặp với các em đang có chồng, như thế cứ chơi thoải mái mà chả phải phòng bị gì. Cứ thoải mái mà xả nước vào l…. Ngài bảo làm tình mà không đưa được cái tinh túy đàn ông của mình vào tận trong thẳm sâu đàn bà thì ai còn gọi là làm tình! Còn chẳng may mà kết quả thì nó đã có chồng đấy cứ thế mà nai lưng ra nuôi con, ngài là con tu hú mà! Ngài bảo với các cô nàng: “Của bọn em vạch ra dùng lúc nào chả được? Các cụ nhà anh nói l… đàn bà như ao bèo tấm, ném hòn gạch đến tòm cái giãn ra xong khép lại đâu vào đấy. Để hầu mỗi một chồng nó cũng phí đi. Ngày đi làm đến đây thỉnh thoảng anh chơi cái, vừa sướng, vừa có tiền, lại được cất nhắc. Tối về vẫn hầu chồng đầy đủ, vẹn cả đôi đường!”.

Ngài cứ thế ngồi ghế lãnh đạo cai quản nhân viên và sai họ nghiên cứu viết lách. Rồi ngài đứng tên tất cả các công trình nghiên cứu lớn nhỏ do bọn họ viết ra. Bọn họ cũng bằng lòng đứng cái dòng be bé dưới cái tên vang lừng. Yên ổn phận nhặt lộc rơi lộc vãi. Bởi lúc ấy nhà nước bao cấp cai quản chặt chẽ, mọi thứ đều phải phân phối, từ mũ đội đầu của các ông cho đến vải màn hàng tháng của các bà. Ai mà bị tống ra khỏi biên chế nhà nước chỉ có nước chết đói chết rét. Ông anh trên cao vừa lòng lắm, có dịp đến chơi thăm, khen ngài ngày càng hàn lâm thông tuệ xứng bậc quốc sư của nước. Mới đầu ngài cũng hơi ngại, nói kín với ông anh: “Em học hành lỗ mỗ, chữ tác đánh chữ tộ anh biết thừa, anh gọi thế em ngại chết!”. “Chú ngu lắm, nhà nước ta vừa thành lập, phải có ban bệ đầy đủ. Anh làm lãnh đạo, phong chú là quốc sư giữ phần hồn của nước. Ai khiến chú phải nhọc công viết lách nghiên cứu làm cái gì cho nhọc người? Cứ ngồi ghế cao mà sai nhân viên nó làm mọi chuyện theo đường lối chỉ đạo. Đứa nào bướng, nói anh nửa câu xử lý ngay. Chú xuất thân công nông, đã từng học Certificat, lại đã tham gia kháng chiến. Thế là có đủ tiêu chuẩn vừa hồng vừa chuyên. Lúc nào anh đi thăm nước bạn bảo họ phong cho chú cái bằng hàn lâm học sĩ danh dự. Thế là được. Chú là quốc sư!”.

Được lời ông anh, ngài xưng danh hoành tráng, nghiễm nhiên trở thành Quốc Sư. Rồi Đại Quốc Sư. Mấy chục năm trôi qua, bao nhiêu nhân viên cũ về hết, bao đợt nhân viên mới vào, ngài Đại Quốc Sư ngày càng cao tuổi, nhưng có hai thứ chả thấy già đi tẹo nào là cặp mắt quạ với ánh nhìn soi mói và cái thú mê l…. Cặp mắt của ngài vẫn khá tinh ranh, săm soi mọi chỗ. Vả lại bọn lãnh đạo mới sau này đa số đã qua cửa ngài để kiếm cái bằng tiến sĩ nên mặc dù ông anh họ tịch đã lâu, những bọn kế nhiệm vẫn nể, vẫn tung hô và bổng lộc chu đáo. Còn cái món l…, do ngài đã phong khá nhiều tay dưới quyền là Sư, là học trò chúng nó biết thày thích gì, cứ tìm cống đều.

Một hôm Đại Quốc Sư nhân buổi rỗi rãi mới nổi hứng đi thăm thú vùng nam Kinh Bắc. Là do tối trước không ngủ được Đại Quốc Sư chợt nhớ đến cái tích do thằng học trò vừa kể lúc chiều. Ngày xưa có một vị thánh nhân đã từng cưỡi diều từ kinh thành về Nam Kinh Bắc, lượn ba vòng quanh núi Thiên Thai rồi lập nên công tích, khai thủy lập địa, trấn yểm cả vùng. Đại Quốc Sư thấy phấn chấn trong lòng, sáng ngày ra gọi người nhà đưa về đó chơi, khi đi đã thủ sẵn theo bút lông, đục sắt sẵn sàng bắt chước người xưa đề thơ trên đá núi, cho chữ nhân gian luôn.

Về núi Thiên Thai, Đại Quốc Sư hỏi nha lại địa phương xem ai là người thông tuệ vùng này. Chúng dẫn mấy ông giáo già chữ nghĩa có vẻ nhiều, hiểu biết có vẻ rộng, Đại Quốc Sư phảy tay bảo miễn. Chúng đưa mấy tay quan chức trẻ có nhiều triển vọng, thậm chí một số tay có hẳn bằng tiến sĩ mới sắm được bên Đại Học Tây Thái Bình Dương tận bên Huê Kỳ ra, Đại Quốc Sư cười ruồi nói, cái bằng tiến sĩ của đại học ma bên xứ ấy đem chùi đít không đáng! Lũ ấy sính ngoại, cứ qua cửa ta vui vẻ là thành tiến sĩ, tha hồ mà thăng quan tiến chức. Làm gì phải mất một đống ngoại tệ mạnh cho bọn tư bản làm gì. Thật là một bọn ngu lâu khó đào tạo! Ngài lầm bẩm sâu trong họng chửi mấy câu nhưng cũng vui vẻ nhận phong bì úy lạo. Sau cùng chúng bảo có thày Bút, danh đang nổi như là một thày tâm linh cao tay nhất vùng, tiền nhiều, khí vượng, phủ đệ đẹp, nam nhân nữ tử đông. Có thể hầu chuyện ngài. Đại Quốc Sư nghe qua vừa lòng bèn về thẳng làng Cùng.

Thày Bút được tin, lòng dạ vô cùng khấp khởi, ra tận đầu làng đón.

Là bởi danh tiếng Đại Quốc Sư vốn vang dội khắp nước Việt ta từ lâu. Thỉnh thoảng lại thấy đài báo đưa tin thấy một vị lãnh đạo nhân dịp nào đó đến vấn an thăm hỏi. Đến một giai nhân trẻ đẹp chân dài vú nở nhất nước Nam, được Đại Quốc Sư ôm hôn thắm thiết cũng còn lim dim mắt sung sướng đờ người ra hồi lâu nữa là. Lâu lâu lại thấy ti vi quay cảnh Đại Quốc Sư khăn đỏ, quần áo đỏ, guốc cũng đỏ chót nữa tham dự hội nghị hội thảo khánh thành động thổ rất trang nghiêm. Tuy không thấy đài báo ti vi quay hay ghi lời nào ngài phát biểu, nhưng nhìn nét mặt oai phong, thần thái như rồng, quan chức cung kính… Tất thảy đều thấy ngài thật là có vẻ thông thái uy phong tột đỉnh. Thày Bút rất lấy làm tự hào khi được ngài tới thăm, cung kính đón Đại Quốc Sư về phủ thờ.

Khi chủ khách đã an tọa trên bộ ghế gỗ sưa đỏ chạm trổ cầu kỳ, qua một tuần trà, thày Bút cung kính cất lời:

- Thưa Đại Quốc Sư, nghe danh tiếng ngài đã lâu, hôm nay bản phủ được gặp mặt thật là vinh dự quá ạ. Rất mong được ngài chỉ giáo cho đôi lời.

- Thày không phải khiêm tốn làm gì. Ngày xưa có ông nào đó đã bảo, chú là kẻ lớn trong làng, ta là người sang trong nước, đôi bên chức tước chẳng kém gì nhau… Kha kha kha, ta với thày bằng nhau đó!

- Dạ. Bản phủ không dám ạ.

- Ta nghe nói phủ thờ của thày con nhang đệ tử theo về hầu rất đông. Thày đang được thánh cho ăn lộc. Ta vốn là người thích nghiên cứu văn hóa dân gian làng xã nên muốn tìm hiểu việc thờ thánh mẫu của thày. Chẳng hay thày có sẵn lòng chia sẻ?

- Vâng thưa Đại Quốc Sư, việc thờ phụng tổ tiên vốn là truyền thống tín ngưỡng của dân ta. Việc thờ Thượng Thiên Thánh Mẫu cũng vậy, vốn đã có từ ngàn đời. Bản Phủ cũng mong có người đức cao vọng trọng, trí tuệ uyên bác như ngài xem xét thấu đáo mọi lẽ rồi cất lên tiếng nói, để làm rỡ ràng cái ý thâm sâu cao diệu của người xưa ra.

Trưa hôm ấy, thày Bút sai người lên tận làng Hồ thửa một con gà to nhất về làm thịt chiêu đãi Đại Quốc Sư. Riêng cặp chân, Thày Bút sai làm món Kê Cân dành riêng cho khách. Lại gọi hai tín nữ khá nhan sắc đến hát bài quan họ Mời rượu cho vui. Chủ khách thù tạc ăn ý. Đại Quốc Sư năm đó đã ngoài tám mươi nhưng bộ hàm còn chắc lắm, xương gà vẫn nhai rau ráu. Ngài có vẻ rất hài lòng với cung cách chuốc rượu đò đưa của tín nữ. Thày Bút biết ý, bèn đưa Đại Quốc Sư vào phòng riêng nghỉ, bảo tín nữ chăm sóc chu đáo.

Đại Quốc Sư ở lại luôn phủ thày Bút.

Đại Quốc Sư thông báo cho các cơ quan ban ngành trung ương, địa phương sở tại là ngài điền dã nghiên cứu văn hóa dân gian tại làng Cùng. Thế là dịp ấy phủ thờ nhà thày Bút đông khách kinh khủng. Khách từ các nơi về thăm hỏi Đại Quốc Sư và tiện thể làm lễ luôn. Toàn khách quyền cao chức trọng nên chu đáo. Phong bao kính Đại Quốc Sư riêng. Phần lễ phủ riêng. Phần nào ra phần ấy. Là vì khách đến đều thì thầm nhắn nhờ Đại Quốc Sư có gặp tứ trụ thì nói lưu ý cho em ở XYZ, là nguyện vọng thế này… thế này… Khách nào về lễ xong cũng được thày Bút ban cho vài cái lệnh, ghi rõ ngày giờ đốt ở đâu, trước khi xuất hành làm việc lớn, sẽ có cả thiên binh thiên tướng cùng âm binh quỷ sứ theo phò trợ. Đảm bảo đi đâu thắng đấy. Đại Quốc Sư ở cùng thày Bút rất ăn ý, lộc lá nhiều, lại tranh thủ ngày đêm cùng nhau đàm đạo, càng nói chuyện thấy càng tâm đầu ý hợp. Và nhất là hợp nhau cả những món sở thích đàn ông. Đại Quốc Sư tâm sự với thày Bút: “Tôi ngồi trên ghế quốc sư, đóng vai thày của nước kể đến nay cũng mấy chục năm ròng. Từ kẻ thứ dân cho đến hàng tứ trụ triều đình đều cung kính một niềm. Mấy chục năm qua, tôi đã tiếp xúc và tìm hiểu đời sống tinh thần của dân ta, các hạng, cao thấp, lớn bé, đê tiện cho đến quyền quí. Tôi thấy rằng đúng như lời ông nói, rặt những loại đại nghịch vô đạo. Tiếng thì là có thờ cúng tổ tiên thần phật, nhưng lòng thành không có, chẳng qua chỉ là cái sự dâng lễ hối lộ thánh thần, mong hưởng bổng lộc. Mấy chục năm qua, nước nhà lại chỉ tôn sùng mỗi học thuyết vật chất nên sinh ra cái sự bài bác tâm linh, càng dẫn đến nhạt nhẽo phần hồn. Một nước mà không có đạo, dân không có đức tin thì coi như người ta không có hồn thì chỉ như mảnh đất hoang. Dịp gần đây nước nhà đổi mới. Mà thực ra cũng chả phải là đổi mới cái gì, cứ như ta biết thì chỉ là quay lại với cái ngày xưa. Xưa nói là phong kiến lạc hậu nhưng các cụ nhà ta quy củ. Ông nào được thờ, thờ ở đâu, sự tích ra sao, khấn vái thế nào rõ ràng cả. Nay muốn khôi phục lại nhưng có bao nhiêu kinh kệ sách vở đem đốt gần hết rồi, còn gì mà đọc mà làm. Thế nên cứ loạn xạ đả ngầu, ai thích gì thờ nấy. Ai muốn theo ai thì theo. Gặp cái gì, vật gì hơi lạ chút cũng rập đầu bái là thiêng. Ai cũng xưng làm thày được. Thật đúng là thời loạn pháp!”. “Vâng. Đúng thế thưa thày. Thế nên tôi mới có ý định xây dựng một tòa thánh thất, thờ Thượng Thiên Linh Nhãn, coi như sáng tạo ra một cái đạo mới cho dân cả nước Việt thờ!”.

- Ý ông rất hay! Thế nhưng muốn trở thành một cái đạo, ngoài thánh địa, giáo chủ, còn phải có giáo lý cho đạo hữu học tập thấm nhuần…”.

“Ấy…” - Thày Bút cắt ngang lời Đại Quốc Sư - Đây chính là điều tôi muốn trình Đại Quốc Sư. Ngài học cao biết rộng, ngài hãy khởi thảo ra bộ kinh mới của nước Việt ta, gọi là Chân Nhân Kinh!

- Được. Ta nhận lời với thày. Ta sẽ tập hợp các trí tuệ sáng nhất nước về kinh thành ngồi viết thành kinh sách. Nhưng còn vai giáo chủ, không ai khác chính là thày.

- Tôi nghĩ Đại Quốc Sư đứng vai giáo chủ đẹp hơn.

- Không được. Ta đã đứng ra phò trợ nhà nước bao năm nay rồi. Đã nhiều lần đăng đàn đề cao vật chất. Không thể nháy mắt mà phủ nhận sạch trơn, nhảy phắt sang làm giáo chủ được. Đạo là đạo. Đời là đời. Nhưng ta sẽ biên soạn kinh sách. Thành công sự nghiệp thì kể cả đứng sau thày để cùng nhau lưu danh muôn thủa ta cũng cam lòng.

Nói rồi hai người ngày đêm bàn bạc mọi đường đi nước bước rất ăn ý. Bọn con nhang đệ tử của phủ thày Bút dịp ấy hân hoan loan truyền khắp nước, rằng sắp có một đạo mới và một bậc thánh nhân sẽ ra đời cứu khổ cứu nạn cho muôn dân.

Ở nhà thày Bút đúng ba tháng mười ngày thì Đại Quốc Sư về kinh. Ý thày Bút còn muốn lưu Đại Quốc Sư ở hẳn luôn tại phủ. Vẫn có ý muốn thờ làm giáo chủ. Nhưng Đại Quốc Sư bảo:

- Ta đã nhắn về kinh nói các vị Sứ Quân, Đầu Lĩnh ngoài đó cho thành lập Viện Tâm Linh rồi. Chọn toàn tiến sĩ ở Viện Hàn lâm Bác cổ của ta sang. Ta sẽ về chỉ huy chúng nó thảo Chân Nhân Kinh cho đạo thờ Thượng Thiên Linh Nhãn. Vả lại ta đang là bậc quốc sư của nước, cần phải ngự cạnh núi Nùng để canh giữ linh khí quốc gia, không thể xa lâu được. Thày cứ thế mà làm. Rồi ta và thày sẽ thành chính quả…

- Đa tạ Đại Quốc Sư đã chỉ bảo, bản phủ sẽ làm theo lời ngài.

- Ta về ngoài ấy sẽ dành hết tâm lực soạn cho thày một bộ kinh sách để thày truyền bá cái đạo của chúng ta ra khắp nước, rồi khắp thế giới, hầu rạng danh nước Việt. Được thế là ta và thày đi vào cõi bất tử đó. Nhưng mà trước hết thày phải cho triển ngay việc ta đã bàn là xây phủ thờ mới ra rìa làng. Hẳn nơi rộng rãi sau này mới xứng là thánh địa.

Theo lời Đại Quốc Sư, thày Bút lập tức cho triển khai xây dựng phủ thờ Thượng Thiên Linh Nhãn.

Như đã nói, nước ta từ ngày cách mạng sôi nổi, các quan chức rất ghét những trò cầu cúng thờ thần phật thánh mẫu, cho thế là mê tín dị đoan. Đình chùa miếu mạo có lúc bị biến thành nhà kho hợp tác xã, thành nơi nhốt trâu bò. Tượng thần phật bị quẳng ráo cả xuống sông. Nhưng sang đến thời kinh tế thị trường thì những người đi đầu phục hồi đền chùa miếu phủ lại là các quan. Sự đời thế mới lạ lùng. Bởi thế việc thày Bút được giao cả khu đất hoang rìa làng rộng đến ba héc ta để xây cất phủ thờ cũng là chuyện thường. Vả lại thày Bút nhiều tiền. Rất nhiều tiền. Và một khi trong tay sẵn có đồng tiền thì đến thần thánh còn sai được, huống gì là người?

Thật ra thì vốn xưa nay thói đời, gần chùa gọi bụt là anh, thấy bụt hiền lành bèn bế đi chơi. Thày Bút thiêng liêng ở đâu không biết nhưng mà với dân làng Cùng thì cũng thường. Thậm chí rất thường là đằng khác, bởi họ biết rõ tông ti gốc tích của thày. Thậm chí cả cái việc thày chén bà Hạnh Thục hàng ngày cũng chả ai buồn nói đến nữa. Bây giờ họ chỉ râm ran việc là thày có nhiều nữ tử đong đưa đến hầu lễ thế thì liệu thánh có chứng không mà thôi. Nhưng kệ miệng lưỡi dân gian, ai có sức cứ nói. Nói chán rồi thôi. Thày Bút thiêng liêng đã có cách bịt miệng nhân gian. Chả là làng Cùng vốn có một cái đình rất to thờ thành hoàng làng, chính là Đại Thánh Nhân. Đã có thời kỳ bị trưng dụng làm kho đựng lúa má, phân bón hóa học… hỏng hết cả. Đến sau này các cụ cao tuổi trong làng muốn khôi phục lại nhưng chưa biết kiếm đâu ra tiền. Thày Bút bèn đứng ra chủ trì. Thày tuyên bố đóng góp một nửa, lại còn làm trưởng ban vận động kêu gọi được rất nhiều con nhang đệ tử các nơi về cung tiến. Thế là đình làng Cùng được khôi phục to đẹp. Các cụ cao niên phấn khởi bèn đồng thanh giao cho thày Bút vai chủ tế các kỳ lễ lạt. Thỉnh thoảng thày Bút lại đem quyển sách cổ ra giữa đình làng đọc ê a và phán rất hay về gốc tích cùng là phong tục tập quán trong làng. Thày Bút nghiễm nhiên đóng vai như là Chân Nhân Tiên Sinh xưa vậy. Rồi khi phủ thờ của thày Bút được Đại Quốc Sư về ngụ, con nhang đệ tử khách thập phương về lễ lạt càng đông, vàng mã đốt suốt ngày đêm như hỏa diệm sơn. Dân cả làng Cùng lại xoay sang làm hàng mã, trông xe, bán nước giải khát phục vụ người đến lễ, rất phát tài. Thế nên khi thày nói ở ngoài đình với các cụ cao niên là sẽ xây mới, lập tòa phủ thờ Thượng Thiên Linh Nhãn thì được dân trong làng rất ủng hộ. Có vài tay thuộc loại vô sừng vô sẹo, vốn có chút hậm hực nhưng cũng chỉ dám nói vụng với vợ trong buồng mà thôi. Còn như đối với chính quyền các cấp thì thày Bút càng dễ xử. Thày giải quyết bằng tiền. Cần cửa nào thày rải tiền cửa ấy. Mà rải như Mỹ rải bom B52 ngày xưa, nên mọi việc êm đét. Đến tay bảo vệ ủy ban, mỗi lần qua cổng thày đều cho nó năm trăm ngàn, bảo đây là lộc thánh. Nhìn thấy thày từ xa, nó đã ưỡn ngực giơ tay chào thẳng tắp trang nghiêm hơn chào nguyên thủ quốc gia về thăm. Còn Giám đốc Sở đất đai cứ nhìn thấy bóng chiếc xe ô tô quen thuộc của thày là đã ra tận sảnh đón. Giám đốc còn đích thân giục nhân viên các phòng ban lập nhanh dự án giao đất để mình ký luôn, thày khỏi đi lại mất công.

Thày Bút xây ngôi phủ thờ Thượng Thiên Linh Nhãn cùng khu nhà khách, nhà ở, vườn hoa cây cảnh, đài phun nước nhanh như chớp. Nhiều người làng đi qua nhìn nghi hoặc, quái mấy hôm trước vẫn là khu ao hồ thùng vũng bỏ hoang, nay đã là nhà cửa, điện thờ, vườn cây cổ thụ nguy nga là sao? Người biết thì bảo trong tay sẵn có đồng tiền, việc gì chả nhanh. Thời buổi này người ta vẫn nói, tiền là tiên là phật… chậc chậc, nói thế phải tội chết. Thày Bút tuyên bố xây phủ thờ này là để cứu nhân độ thế, không quan tâm đến tiền. Bây giờ thày Bút quan tâm đến cái sự gọi là bất tử, như lời của Đại Quốc Sư, không còn quan tâm đến tiền nữa thật. Bằng chứng là khi chuyển điện thờ từ nhà cũ trong xóm Dâu ra khu mới ngoài rìa làng, thày đã giao cả cơ ngơi nhà cửa vườn tược, cả ngôi nhà cổ có điện thờ thánh mẫu từ xưa, đến ngôi nhà ba tầng rộng rãi bên cạnh lại cho bà Hạnh Thục mà không phải chớp mắt một cái nào. Thày Bút bảo bà Hạnh Thục:

- Tôi chuyển ra ngoài phủ Thượng Thiên Linh Nhãn ở, tu tiên đắc đạo ngoài đó. Cơ ngơi trong này bà cai quản cả, muốn làm gì là do bà.

- Nhưng ông cũng nên thỉnh thoảng về trong này chứ!

- Việc đó thì còn tùy…

- Ông không về là không được với tôi đâu!

- Bà đàn bà chả hiểu gì cả! Tôi đã nói rồi, giờ tôi là chân nhân, là giáo chủ, là kẻ được Đức Thượng Thiên chọn. Tôi phải tu tập.

- Ông tu gì thì tu, hễ ông tu với con nào mà không tu với tôi, tôi không để yên đâu đấy.

Hôm làm lễ hô thần nhập tượng, thày Bút cho mời một trăm linh một vị pháp sư cao cường nhất bốn vùng Đông – Tây – Nam - Bắc về hợp lễ. Con nhang đệ tử khắp nước tới. Các vị tai to mặt lớn từ ngoài kinh thành mang lễ và tiền cung tiến về đông lắm. Mười ba Sứ Quân thì cử hẳn một vị phụ trách văn hóa tâm linh về dự, còn thì gửi lễ cung tiến hậu hĩ. Đầu Lĩnh các vùng các ngành thì một số đến tối hôm trước, sáng hôm sau có một số đến, bắt tay chụp ảnh lưu niệm với thày Bút. Một số ngài còn vác hẳn cái cây cổ thụ mấy trăm năm tuổi đến trồng tặng, xong còn khắc đá đề tên cho nó rõ tình son sắt. Tất nhiên, Đại Quốc Sư đã về chủ trì từ mấy hôm trước. Hôm ấy ngài diện khăn đỏ, quần áo đỏ, guốc cũng đỏ chót ngồi chĩnh chiện trên đài cao, soi cặp mắt quạ xuống. Ngài không nói gì, chỉ nhìn, y như là Đức Thượng Thiên ở trên cao xanh ngồi nhìn chúng sinh vậy. Các quan chức trong vùng thì khỏi nói, có mặt từ sớm. Thế nhưng rất lạ, tay Giám đốc Sở đất đai công lao thân tình làm vậy mà tuyệt nhiên không thấy mặt. Lạ. Mấy hôm sau, lúc ấy đã tối muộn, mới thấy Giám đốc đất đai về. Đi thẳng vào phủ gặp thày Bút. Nét mặt u ám, tối om.

Giám đốc tự đi đặt lễ ở các ban rất thành thạo, rồi xuống thư phòng nói chuyện với thày Bút. Nói chuyện rất lâu, đến mãi khuya cũng không có ý muốn về. Giám đốc ra xe xách vào chai rượu ngoại Chivas 21, bảo thày Bút:

- Tôi có chai rượu ngoại xách tay mang về dịp đi công tác nước ngoài. Tối nay tôi với thày ta đối ẩm chuyện trò với nhau nhé.

Thày Bút và Giám đốc đất đai mới gặp nhau hồi làm dự án cấp đất xây phủ thờ. Nhưng khoái nhau ngay. Giám đốc khoái thày Bút ở cái khoản xuống tiền không tiếc tay, đáng vụ việc này theo thông lệ chỉ từng này, nhưng thày Bút bao giờ cũng xuống tiền gấp hai, ba lần người khác. Còn thày Bút thích Giám đốc đất đai cái tính chịu chơi mau mắn và cũng hiểu biết. Mà họ lại đồng niên, cùng tuổi Tân Sửu. Vài lần đi ăn nhậu. Vài lần cùng nhau xuống Đồ Sơn tắm cạn, họ hiểu nhau. Rồi gần như thân nhau.

Thày Bút và Giám đốc ngồi trong thư phòng, trên bộ ghế gỗ sưa. Nhưng thày đã sai người nhà trải thêm đệm và mang đến vài chiếc gối để khách có thể dựa lưng dựa tay cho thoải mái. Thày thong thả mở rượu, rót ra hai cái cốc thủy tinh lùn dày, trong suốt. Dòng rượu màu hổ phách lung linh dưới ánh đèn sáng nhẹ, tỏa một mùi thơm mê hoặc quyến rũ. Hai người đàn ông chạm cốc nhau rồi đưa lên miệng nhấp từng ngụm nhỏ. Họ khà những tiếng khoan khoái nhẹ nhàng sâu trong cuống họng…

“Đời tôi thế là hết thày ạ”. Xong tuần rượu thứ nhất, Giám đốc cất lời.

“Sao Giám đốc lại nói thế? Quyền cao chức trọng, nhà to xe đẹp, vợ đảm con khôn. Đường quan thì vẫn thênh thang, còn thiếu thứ gì trên đời người ta mong ước mà lại bảo hết?”

Thày Bút đang rót tuần rượu thứ hai ra cốc, bỗng hơi ngưng lại chút.

“Thày không biết đấy thôi, để tôi kể hết cho nghe rồi xin thày một lời khuyên”.

Dường như hơi rượu mạnh đã ngấm rất nhanh vào máu làm cho Giám đốc có vẻ hơi phấn khích. Giám đốc cầm ly lên, chạm nhẹ vào ly của thày Bút, tợp một ngụm to, hơi nhăn mặt, nuốt ực, rồi khà ra một tiếng như tiếng thở dài não nề. Giám đốc ngả người dựa lưng vào mấy cái gối phía sau lưng, tay vẫn cầm ly rượu uống dở, rồi cất giọng trầm nhỏ nhưng rõ ràng trong đêm, bắt đầu kể…

“Tốt nghiệp phổ thông năm 1978, tôi thi đỗ vào trường Đại học Nông Nghiệp ngay, bởi tôi học cũng khá mà. Hồi ấy nhà nước đang kêu gọi nông nghiệp là mặt trận hàng đầu, mình học sinh chả biết cái gì, nghe đài báo tuyên truyền thế là đăng ký luôn. Học xong tôi được phân công về tỉnh Bắc. Tại đây tôi gặp vợ là con gái cưng của giám đốc sở, đang công tác bên đoàn thanh niên. Bọn tôi yêu nhau lấy nhau cũng chóng vánh. Thì trai to gái lớn cả rồi, công việc ổn rồi nên tôi cũng muốn xây dựng gia đình. Vả lại vợ tôi cũng xinh. Còn tôi cũng thuộc diện khá điển trai. Ông bố vợ lại là thủ trưởng ra sức vun vào nên tôi cũng quyết nhanh.

Đường con cái có hơi chậm vài năm nhưng rồi cũng ổn. Bọn tôi đẻ hai đứa con, một trai một gái đúng như tiêu chuẩn cho phép. Rồi ra đường công danh cũng thuận lợi. Ông bố vợ lên phó chủ tịch tỉnh, chủ tịch tỉnh, rồi bí thư mới nghỉ hưu vài năm nay. Tôi cũng được cất nhắc dần, nhân viên, phó phòng, trưởng phòng, phó sở rồi lên chánh sở nhiệm kỳ hai rồi. Vợ tôi vốn xuất thân cán bộ đoàn, sau đi học vài lớp tại chức, lại con gái sếp nên cũng dễ phát triển. Nay cũng giám đốc tài chính tỉnh, hàm cao ngang chồng. Cả tỉnh này ai cũng bảo vợ chồng nhà tôi như đôi đũa ngọc đặt trên mâm vàng. Được đủ mọi thứ. Cơ mà sự đời nhìn vậy mà không phải vậy, có ởtrong chăn mới biết chăn có rận. Đời làm dân có nỗi khổ của dân, có thể là sự vất vả nhọc nhằn thân thể để kiếm miếng ăn, nhưng lại có sự thanh thản đầu óc. Đời làm quan chức như tôi có những nỗi khổ nhục khốn nạn mà không dám hé răng ra, chỉ âm thầm uất ức trong lòng…”.

Giám đốc đất đai ngưng nói, nhấp ngụm rượu nhỏ. Nuốt. Nhấp tiếp một ngụm nữa, đặt ly xuống bàn, khoanh tay trước ngực, mắt nhìn vô vọng ra phía ngoài khoảng sân tối om. Dịp này là tháng bảy âm lịch, ngày còn nóng lắm nhưng về đêm đã mát mẻ dễ chịu. Thày Bút yên lặng tiếp rượu cho khách. Thày Bút cũng đã đến nhà giám đốc chơi nhiều lần, đã gặp vợ giám đốc. Một người đàn bà đẹp, bốc lửa. Một sắc đẹp dường như không có tuổi. Rừng rực tràn trề thiêu đốt. Họ đúng là một đôi vợ chồng lý tưởng khi đi bên nhau. Vóc dáng, thần thái, phong độ của giám đốc đất đai tỉnh rất tương xứng với vợ. Chỉ có ánh mắt và khuôn mặt là hơi hiền một chút so với ghế ngồi. Hiền, không phải là cái đức nên có của kẻ làm quan thời nay. Dân tình vẫn nói, làm quan thời nay là phải học thấu hai chữ. Chỉ hai chữ thôi. Toàn những chữ nổi tiếng của tiền nhân: chữ NHẪN, thể hiện sự nhẫn nại kiên trì, chịu khó chịu khổ, phục vụ nhà nước, phục vụ nhân dân vô điều kiện. Và quan trọng nhất là nhẫn nhục chờ thời phục vụ quan trên vô điều kiện. Chữ thứ hai cần có là chữ TÂM. Thể hiện cái tấm lòng bao la rộng lớn của các bậc phụ mẫu chi dân. Và nhất là cái tấm lòng, cái tâm với sự nghiệp chói lọi vẻ vang, cái tâm với các anh trên, một lòng trung thành như nhất. Có hai chữ đó là đủ cho sự nghiệp quan trường hanh thông tấn tới thời nay. Còn hiền, là một cái đức không cần thiết trong chốn quan trường đầy cạm bẫy. Tiếp xúc nhiều với Giám đốc đất đai, thày Bút đâm nghi ngờ. Tay này hiền thật. Những cái thủ tục phong bì phong bao quà cáp cửa nọ cửa kia, khi phải giải quyết công việc với các cơ quan trong tỉnh thì là do thày Bút sai người tìm hiểu rồi cứ theo thông lệ xử lý. Đến cửa này bao nhiêu, cửa này bao nhiêu. Chưa đủ, các quan sẽ không ký, nói để nghiên cứu thêm. Và thế là sẽ phải thêm một cái phong bì dày. Thế nhưng đến cửa Giám đốc sở đất đai, thấy đưa bao nhiêu cũng ô kê cả, cũng ký, không thấy mè nheo đòi hỏi hay giả vờ nâng lên đặt xuống nghiên cứu như các nơi. Nhưng mà thật ra, có thể do thày Bút khi tới cửa Giám đốc là đã thạo các thủ tục lắm rồi. Thày không nói nhiều, trong tập hồ sơ dự án trình ra, thày kèm luôn cái phong bao dày cộp. Xong ngay. Chắc cũng cả vì thế mà Giám đốc khá hiền với thày. Thỉnh thoảng mời đi uống rượu, Giám đốc còn tranh trả tiền, nói để cám ơn về món quà. Bây giờ ngồi uống rượu trong đêm, thày Bút cũng vẫn thấy nét mặt Giám đốc có vẻ gì đó hiền hiền chứ không gian manh gớm guốc. Nhưng thày vẫn chưa hiểu lý do gì mà Giám đốc lại muốn kể cho mình nghe câu chuyện cuộc đời. Trong tĩnh lặng, giọng đều đều của Giám đốc đất đai lại cất lên, kể tiếp.

“Cách đây gần chục năm, chính xác là chín năm bốn tháng, bố vợ tôi nghỉ hưu sau khi đã đưa được tôi lên chức Giám đốc sở đất đai và vợ tôi làm Giám đốc sở tài chính. Đến nay là cùng sắp hết nhiệm kỳ thứ hai. Nếu không phát triển được nữa, vợ chồng tôi hoặc phải về hưu non, hoặc sang làm một cái phòng ban vớ vẩn nào đó đợi đủ tuổi thì nghỉ. Thày không tham gia chính trường nên không biết. Để lên được một cái chức nào đó trong hệ thống này đều phải trả giá. Cái giá Giám đốc sở của vợ chồng tôi là do ông bố vợ đã trả đủ, như là một cái lộc dành cho con cái. Vợ chồng tôi ngồi ở hai nơi hái ra lộc của tỉnh yên ổn gần hai nhiệm kỳ mà thu hoạch cũng phải trả giá. Bọn tôi gặt hái được, cũng phải cúng bái lễ tết, cống nạp quan trên đầy đủ. Đó chính là cái giá phải trả. Làm quan thời nay có khi còn nhục hơn thời phong kiến. Quanh năm suốt tháng phải lo đối xử với trên cho chu đáo. Nhà ông ấy có đám, mình phải đến từ hai hôm trước xem chuẩn bị thế nào trong khi giỗ bố mình có lúc chả về được. Nhưng mà thày ạ, cái giá tôi trả là quá đắt. Bây giờ tôi ngộ ra nó là quá đắt. Thậm chí tôi đã trả bằng cả cuộc đời mình cho cái ghế Giám đốc sở đất đai này!”.

Giám đốc đất đai cầm ly rượu dốc tuột vào họng. Rồi không đợi thày Bút, giám đốc với chai rượu tự rót cho mình một ly to. Rót cho thày Bút. Rồi cứ thế cầm tay uống từng ngụm to. Dường như trong đó không phải là rượu mạnh bốn mươi độ cồn, mà chỉ là cốc bia giải khát…

“Chuẩn bị vào đại hội nhiệm kỳ tới, vợ chồng tôi đã thống nhất là một người tiến lên, chạy chân phó chủ tịch ủy ban. Một người chấp nhận lùi xuống, có thể làm chân trưởng vô thưởng vô phạt ở ban ngành đoàn thể nào đó. Người tiến sẽ là tôi. Bọn tôi đã chi đậm để lót các cửa. Lại cũng đã vận động tranh thủ bên dưới người ta ủng hộ mình. Thế nhưng dịp gần đây, không hiểu do nguồn nào mà bọn báo chí ngoài Hà Nội chúng nó khui được hết chi tiết nội tình đường đi nước bước của cái dự án Thiên Đường Xanh. Dân sở tại đứng đơn kiện rát quá, tỉnh be bịt không xong, trung ương cho đoàn thanh tra về làm khui ra hết cả. Kết luận sai phạm lớn, hồ sơ chuyển sang công an. Phen này tôi chết không có đất chôn!”.

Dự án Thiên Đường Xanh thì thày Bút biết. Cả tỉnh Bắc, cả nước đều biết rõ, bởi nó đang là điểm nóng. Đài báo truyền hình suốt ngày ra rả. Đó là dự án khu công nghiệp dịch vụ rộng bảy trăm năm mươi héc ta ở phía bắc tỉnh do Công ty Quang Thanh FD đứng chủ đầu tư. Đất đai đã thu hồi của dân xong rồi, san lấp mặt bằng xây tường bao quanh hết rồi. Khai trương động thổ ầm ĩ, đường sá hạ tầng làm ầm ầm như bão. Nhân dân những tưởng phen này nhà máy công ty mọc lên thì con em tha hồ công ăn việc làm chả phải đi tha phương cầu thực. Thế nhưng có một ông trung tá quân đội nghỉ hưu, nguyên nhà trước kia có hơn sào đất vào độ năm trăm mét vuông là tiêu chuẩn đất cấy lúa của bà vợ nông dân. Lâu rồi bà ấy chả buồn cấy vì già rồi, mà thuê mướn nhân công, giống má chả còn là bao. Bà ấy đã theo chồng lên phố từ bao năm nay. Mảnh ruộng bỏ hoang, xã thôn đã đem cho cánh làm lò gạch thủ công thuê. Thế nhưng trong sổ sách vẫn là tên bà ấy. Lúc có quyết định thu hồi đền bù, cánh xã thấy ông bà trung tá hồi hưu không có ở nhà, bèn lờ đi, lấy tiền chia nhau bỏ túi. Ông trung tá về quê chơi, thấy nói chuyện đất đai đền bù bèn hỏi vợ, hỏi hàng xóm, rồi lên xã hỏi. Xã nói không biết, cái này ở công ty. Lên công ty hỏi, nói không biết, cái này xã chủ trì. Cứ rô đổ cho trê. Trê lại đổ tại rô. Ông trung tá bực mình đâm đơn kiện. Rồi thì việc nọ xọ việc kia. Rồi mới nảy nòi ra cái chuyện dự án thì là công nghiệp dịch vụ nhưng sau khi thu hồi đất của dân xong rồi, trên dưới bèn đồng lòng âm thầm ký tá với nhau cái gọi là điều chỉnh quy hoạch, chuyển toàn bộ bảy trăm năm mươi héc ta đất từ công nghiệp dịch vụ sang xây dựng khu đô thị mới. Chả là vùng đó giáp với thủ đô, lại gần đường cao tốc, đi chỉ ba mươi phút về đến Bờ Hồ. Phân lô chia nền, biệt thự bán thì quá ngon.

Thì đúng là quá ngon. Thu hồi đất sản xuất nông nghiệp của dân theo giá chỉ đạo, tính tất cả các khoản vào không đấy hai trăm ngàn đồng một mét vuông. Bỏ ít tiền ra san lấp làm hạ tầng và bôi trơn các chỗ lặt vặt, tất cả cũng chỉ vào độ thành ra độ năm trăm ngàn đồng cho một mét vuông. Đem rao bán trên thị trường bất động sản mười sáu triệu đồng một mét vuông đất nhà ở. Đóng chút thuế cho nhà nước để hợp thức hóa và cấp sổ đỏ đàng hoàng. Có mà bà nông dân chuyên tính kiểu hàng xáo cũng nhìn ra là một núi tiền. Một núi tiền để cho các quan chia chác cùng với nhà doanh nhân tiêu biểu Sao Vàng đất Việt, chủ công ty Quang Thanh FD. Sự việc bung ra, dân tình phẫn uất. Cả làng cả xã kéo nhau ra công ty, ra chính quyền đòi quyền lợi. Họ nói: “Nhà nước nói thu hồi đất để làm công nghiệp dịch vụ tạo công ăn việc làm cho nhân dân thì chúng tôi mới đồng ý. Còn nay lại làm nhà bán thu lời cao thì phải trả giá đất cho chúng tôi giá khác, không chúng tôi không cho phép ai vào xây nhà trên đất cha ông tổ tiên chúng tôi để lại”.

Dân có lý của dân, “Đất đai là của cha ông chúng tôi ngàn đời nay khai phá, bồi đắp mà nên. Nếu chúng tôi không đồng ý, không ai được phép làm gì”.

Quan có luật của quan, “Đất đai là thuộc sở hữu toàn dân, do nhà nước quản lý! Sử dụng thế nào là do quyền nhà nước”.

Giữa lý lẽ của người dân và luật lệ của nhà nước có một khoảng cách. Một cái “khe” hở rất khó lấp đầy. Những kẻ láu cá khôn lanh ở ta bèn đánh võng trong cái khoảng vô hình đó. Và món lợi tức khổng lồ có tên là “chênh lệch địa tô” được sinh ra từ đây. Rất nhiều người biết rõ cái sự bất cập này. Nhiều người từng kiến nghị sửa đổi điều đó. Nhưng không hiểu sao mọi việc vẫn cứ nằm yên như vậy bao năm. Và đó cũng là nguyên nhân của hầu hết các kiện cáo, các xung đột trong xã hội bấy lâu nay.

Tại dự án “Thiên đường xanh” cũng vậy. Hai bên đấu nhau tóe lửa. Quan huy động công an cảnh sát bao vây. Dân đánh đuổi rào làng chiến đấu như hồi kháng chiến. Bí thư, chủ tịch tỉnh dẫn đoàn cán bộ vào đối thoại vận động giải thích bị ném cà chua trứng thối, bị vây kín trong nhà văn hóa không ra được. Sau phải huy động một trung đoàn cơ động dùng pháo khói pháo sáng quả nổ tấn công vào mới giải cứu được cả đoàn ra. Nhưng sự việc lập tức om xòm lên cả báo chí quốc tế. Trên đành phải ra lệnh lập đoàn thanh tra, về làm việc mới ngã ngửa người ra, thấy rằng dân người ta kiện đúng cả.

Dân mà đúng thì quan sai. Sai thì phải có người chịu trách nhiệm, chịu kỷ luật. Cánh cán bộ từ thôn xã huyện thì dễ rồi, cách luôn cho xong chuyện. Đưa ra truy tố một số. Chủ công ty Quang Thanh FD cãi bay cãi biến rằng mọi chủ trương chính sách là do các cơ quan quản lý nhà nước đề ra chứ họ chỉ là người thực thi. Bây giờ họ cũng đang bị thiệt hại nặng nề. Thế nhưng vài hôm sau thấy văn phòng công ty đóng cửa im ỉm, không còn một nhân viên nào nữa. Khách hàng các nơi đã bỏ tiền mua đất dự án kéo về đòi tiền thì chả gặp ai. Nghe nói doanh nhân tiêu biểu Sao Vàng đất Việt đã cao chạy xa bay tít tận trời Tây rồi. Nhưng mà vẫn phải có người chịu tội thì mới yên dân được. Cái hôm bí thư, chủ tịch dẫn đoàn xông xuống hiện trường thì đúng hôm Giám đốc sở đất đai bị ốm không tháp tùng được. Chuyện vỡ lở ra, bí thư chủ tịch bèn bàn nhau, thôi, tống thằng này ra chịu tội cho chết bà nó đi, can tội láo, lãnh đạo còn phải xông pha vào nơi tên đạn mà nó ở nhà. Có khi giả ốm trốn việc mang gái đi khách sạn ôm nhau cũng nên ấy…

Đêm về khuya khu phủ thờ tĩnh lặng rợn người. Những lời thì thầm khe khẽ của Giám đốc đất đai cũng nghe rõ mồn một. Tâm sự, trút xả tìm nơi bấu víu cho tâm hồn đang bấn loạn. Hay là như một sự sám hối nào đó. Thày Bút không dám chắc. Tâm trạng của Giám đốc đất đai thật sự đang hỗn loạn.

Chai Chivas 21 chỉ còn một chút dưới đáy. Thày Bút và Giám đốc đất đai là hai tay có tửu lượng khá. Họ đã từng đối ẩm với nhau nhiều lần. Thày Bút cầm chai rượu rót nốt ra hai chiếc ly. Đoạn thày cố mỉm cười cho không khí bớt thê lương căng thẳng: “Tôi với ông tối nay chơi được đấy nhỉ. Cưa hết chai Chivas mà chưa thằng nào đổ!” “Tôi cũng muốn đổ luôn không bao giờ dậy để không phải nhớ cảnh đời khốn nạn nữa thày ạ. Còn chuyện này, kể thày nghe nốt, thày không tưởng tượng được đâu!” Nói rồi Giám đốc ngửa cổ uống cạn chỗ rượu còn lại trong ly. Đặt cạch chiếc ly rỗng xuống mặt bàn, khoanh tay ngồi dựa vào mấy chiếc gối sau lưng cho đỡ mỏi, mắt không nhìn vào người đối diện mà nhìn đăm đăm ra ngoài sân. Khuôn mặt lúc đó dường như tự nhiên sắt lại. U tối. Giám đốc lại cất giọng tiếp. Giọng kể cũng rất lạ, dường như đã là một người khác.

“Cái bọn lãnh đạo chóp bu chó chết ở cái tỉnh này chúng nó đã thống nhất đẩy tôi ra nhận án kỷ luật thay cho cả bọn. Rồi sẽ bị truy tố. Rồi sẽ vào tù vài năm. Thân bại danh liệt. Tôi uất lắm nhưng không làm gì được. Tối hôm đó tôi và vợ tôi bàn bạc xem định tính toán đường đi nước bước tiếp theo thế nào. Nhà chỉ còn có hai vợ chồng, con hai đứa đang du học nước ngoài. Chúng tôi nói chuyện với nhau hồi lâu về tình thế hiện tại gần như không có cách gì để gỡ. Tuyệt vọng. Trong tâm trạng rối loạn và quẩn quanh, chúng tôi cãi nhau. Cô ấy nói vài câu bậy bạ. Thế rồi không làm chủ được mình, tôi đã đánh cô ấy. Đánh đau. Cô ấy vùng ra, bỏ chạy khỏi nhà, đến thẳng nhà bố đẻ ở, không về nữa. Và sáng nay, cô ấy gửi cho tôi cái đơn ly dị kèm theo một phong thư. Thày có biết trong đó cô ta nói gì không? Trời ơi, có trong giấc mơ khủng khiếp nhất tôi cũng không nghĩ ra: Cô ta nói rằng cô ta đã chán tôi từ lâu. Nhưng cô ta cố chịu đựng để cho hai đứa trẻ lớn lên. Đến nay thì cô ta chả việc gì phải chịu đựng tôi thêm nữa. Bởi vì thực ra, tôi không phải là bố đẻ của các con tôi! Bố hai đứa trẻ chính là tay bí thư, họ đã dan díu nhau từ khi cùng là cán bộ đoàn kia. Tôi vốn bị quai bị từ nhỏ nên việc sinh con có khó khăn. Tôi cứ nghĩ mình đã chạy chữa được rồi, có kết quả rồi, nào ngờ tôi vẫn chỉ là con sáo sậu nuôi con cho tu hú. Cô ta còn nhâng nháo nói, nếu thích thì cô ta gửi giấy xét nghiệm ADN mà cô ta cùng người tình đã âm thầm làm từ lâu! Cô ta khuyên tôi nên im lặng chấp nhận tất cả, cô ta sẽ nói đỡ để giảm án cho. Thày thấy đó, đời tôi thực sự đã hết. Hai hôm nữa, đại hội đảng bộ tỉnh khai mạc, tôi sẽ chính thức bị loại ra khỏi vũ đài. Đại hội tiến hành yên ổn xong sẽ là màn đấu tố mà vật tế thần là tôi. Tôi không còn gì cả. Không gia đình. Tiền cũng hết. Sự nghiệp chính trị chấm dứt. Rồi đây cả xã hội chê cười là tên tù tội ăn cắp tham nhũng. Và còn nhục nhã hơn nữa, tôi là một tên đàn ông bị vợ cắm cho hai cái sừng to tướng. Đời tôi thế là hết. Thày cho tôi một lời khuyên, nên làm gì?”.

Thày Bút nhìn trân trân vào Giám đốc đất đai đang ngồi trước mặt. Thày bàng hoàng chưa biết nói gì. Những tình tiết trong thâm cung bí sử vừa nghe quả là điên rồ. Thày cũng mong manh biết có những uẩn khúc, nhưng không ngờ nó éo le làm vậy. Không ngờ một tay đồng niên, giám đốc một sở quản lý về đất đai cả tỉnh, quyền hét ra lửa mà có lúc lại rơi vào hoàn cảnh khốn nạn như bây giờ. Cuộc đời quả thật luôn là một canh bạc mà sự được thua còn mất chỉ trong gang tấc. Thày Bút khẽ khàng nói: “Ba mươi chưa phải là tết. Tại sao ông vội thối chí thế? Vẫn còn một cú chót tại diễn đàn đại hội nữa cơ mà. Tài liệu chứng cớ về sai phạm của tất cả các quan vẫn trong tay ông, đâu phải chỉ một mình ông ký, một mình ông sai mà nuốt được bảy trăm năm mươi héc ta đất? Ông ra đại hội tố hết, đánh bài ngửa, trạng chết chúa cũng băng hà. Không cứu nổi thân thì cũng là cùng chịu, chả nhẹ gánh hơn sao?”

“Thày không ở trong hệ thống quan quyền thời nay thày không rõ đâu. Một khi tập thể họ đã đồng tình dìm thì mình chỉ có chết. Mà thày lạ gì câu chuyện một ông sư và ba thằng kẻ cướp nữa! Lẽ phải của ai? Cơ mà thực sự thì tôi cũng chả trong sạch tốt đẹp gì, nói sao được nữa. Nhưng chúng nó còn tồi tệ hơn tôi. Nó cướp vợ tôi. Nó cướp tiền tôi. Nó đẩy tôi đến bước đường cùng. Thày bảo tôi phải làm gì đây???” Giám đốc đất đai nói xong câu đó vật ngửa người ra thành ghế, hai tay dang rộng, đầu ngửa, mắt mở nhìn trừng trừng lên trần nhà. Thày Bút nhẹ nhàng đến bên cạnh bảo: “Còn nước còn tát ông ạ. Theo tôi ông nên đến dự đại hội kỳ này và tung hết mọi thứ ra thanh thiên bạch nhật. Tại đó sẽ có cấp trên về dự, họ sẽ biết. Và cấp dưới họ cũng biết. Thế là cả tỉnh cả nước biết. Họ không thể đẩy ông vào chỗ chết một mình được. Họ sẽ phải tìm cách cứu ông. Tôi sẽ cấp cho ông một cái lệnh, gọi được cả thiên binh thiên tướng cùng quỷ sứ âm binh theo ông phò trợ. Đảm bảo sẽ lật ngược thế cờ!”.

Giám đốc đất đai vùng đứng dậy: “Được. Tôi nghe thày quyết sống mái một trận. Rồi muốn ra sao thì ra!”

Giám đốc ra về lúc ấy đã tang tảng sáng.

Thày Bút tiễn ra tận cửa xe, dặn: “Hôm nào khai hội, 6h05, đốt ở cửa nhà mình, rồi xuất hành nhé!”.

Hai hôm sau, theo lịch đại hội đảng bộ tỉnh Bắc sẽ khai mạc. Đại biểu các huyện đã tề tựu đông đủ từ tối hôm trước tại các nhà khách trong thành phố. Thế nhưng đến 8h sáng thì công an rầm rập lao đến canh giữ tất cả nơi các đại biểu ở, nội bất xuất, ngoại bất nhập. Đại hội hoãn. Có sự bất thường. Một sự việc khủng khiếp vừa xảy ra ở đất này.

7h kém 15 sáng. Giám đốc sở đất đai complet chỉnh tề, tay xách cặp, ngực cài phù hiệu đỏ chót, xuống xe, qua cổng bảo vệ tỉnh ủy, gật đầu: “Anh vào phòng bí thư có việc chút”.

7h kém 10 phút. Từ phòng bí thư đóng kín, vang ra hai tiếng động lạ. Đanh gọn. Trầm đục.

Thấy Giám đốc đất đai mặt thản nhiên như không, xách cặp đi thẳng sang tòa nhà Ủy ban tỉnh. Vào phòng chủ tịch. Cửa mở. 7h05 phút. Từ phòng chủ tịch vang ra hai tiếng: Pằng. Pằng.

Công an, bảo vệ xôn xao chạy về phía phòng chủ tịch, thì lại vang lên một tiếng nữa: Pằng.

Tất cả sững lại, dạt vào nấp bên các cột hiên. Đợi một lúc không thấy động tĩnh gì nữa. Lại thấy bên tỉnh ủy tiếng gọi, tiếng gào, tiếng quát xôn xao. Mọi người hô nhau xông vào phòng: Chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh ngồi bật ngửa trên ghế, mắt trợn trừng bất động, lồng ngực vỡ toang hai lỗ, máu bắn ra tung tóe xung quanh. Giám đốc đất đai nằm sóng xoài dưới đất, đầu vỡ toác trên vũng máu.

Bên phòng bí thư tỉnh cũng kinh sợ không kém. Bí thư ăn hai phát đạn, một vào ngực, một vào chính giữa trán, máu bắn tung tóe lên ghế, lên bàn làm việc.

Tất cả sự việc chỉ diễn ra trong vòng 30 phút. Hai cán bộ đầu tỉnh bị bắn gục, một trưởng ngành chủ chốt tự sát. Đại hội đảng bộ tỉnh hoãn vô thời hạn. Xe ô tô lập tức đưa các đại biểu trở về địa phương, để ổn định tình hình.

Khu phố “dần tiên”, (đó là cách nói lái của dân vùng này, nghĩa là khu phố tiền dân - từ tiền ăn cướp của dân xây lên) Là nơi ở của gia đình các cán bộ lãnh đạo thành phố thủ phủ tỉnh Bắc nhuốm màu tang tóc mất mấy hôm. Các cơ quan ban ngành tê liệt hầu như không làm việc. Ba đám ma âm thầm lặng lẽ đưa cách nhau ba ngày. Thế nhưng ngoài đường phố, trong chợ, trong quán cà phê… dân tình cũng chả thấy biểu lộ xót thương. Bàn tán xôn xao. Có vẻ còn hả hê. Có người sỗ miệng còn nói, tham thì chết chứ bệnh tật gì? Thật đúng là dân gian. Ác khẩu. Còn các quan chức thì luôn giữ bộ mặt nghiêm nghị lạnh lùng, cố gắng tỏ ra đau buồn nhất có thể. Nhưng lại có tin đồn là, nhiều ông âm thầm sai vợ mua thức ăn ngon, rượu xịn về đóng kín cửa liên hoan tại gia. Tự dưng trống ra ba cái ghế ngon nhất tỉnh. Phen này cứ thế cả dây đẩy nhau lên mà không phải nhọc công đấu đá làm gì cho mệt. Đổi đời rồi. Chúc mừng!

T.T.C.