Nguyễn Thanh Hiện

tặng Như Quỳnh de Prelle

4.

khi tôi đến nơi thì thành phố đã đủ ánh bình minh, Bruxelles như đang bị nhuộm trong màu cổ kính Gallia Belgica, màu  của La Mã thần thánh, của gia tộc Habsburg, và của  Caroling vương triều đầy quyền lực… không, bây giờ Bruxelles là trái tim Châu Âu, trái tim của hội họa, của kiến trúc, của những văn chương kỳ ảo,  nó, sự pha tạp của tất cả những khôn ngoan và vẻ đẹp thuần khiết, và Celt, và German, và Frank, và những chuyến cướp biển, đám  cướp biển Viking bước lên bờ mang theo cái lạnh lẽo lắng đọng đến chết người của  văn chương phương bắc, Royaume de Belgique, hay Koninkrijk België, hay Königreich Belgien, nó là nước Bỉ [theo cách gọi của đất nước tôi] không ẩn chứa điều gì cả, nhưng là ẩn chứa tất cả, tôi  đi vòng qua một gốc sồi xanh để tìm nhà nàng, ngôi nhà nấp dưới bóng những con chữ, buổi sáng phủ định không có hoa cắm trong phòng,  nhưng có sách về vẽ siêu thực nàng mới mượn từ bảo tàng Magritte, tôi từ phương đông đến trong thứ màu áo cũ kỹ có pha chút cổ kính của thời Thăng Long mang gươm đi mở đất, trời, ông có vẻ giống với ông lão trong bộ tranh nhị thập tứ hiếu của Lý Văn Phức, nàng kêu, tôi chỉ cười, và im lặng, rồi lát sau, nàng đã mang tất những họa phẩm của hai đứa con nàng ra khoe với tôi, nước Nam mình đó ông, chúng vẽ bên ngoại chúng, ông ạ, những cảnh đồng quê ở đất  nước tôi đang trong mùa gặt, em đã từ đó đến đây trong nỗi niềm của kẻ dịch chuyển giữa cuộc chuyển động ầm ào của đương đại, nàng nói, và đã đem tổ quốc mình đặt lên trái tim con trẻ, một cuộc kéo dài ra thế giới, tôi tiếp lời nàng, ở ngoài đường, dường như đám các nước trong Liên minh châu Âu đang kéo đến trụ sở liên minh để bàn tiếp về chuyện Brexit, ở đây rất nhiều hoa, ông có thích hoa không, nàng chợt hỏi, tôi nói là mình rất thích hoa, bởi nó tượng trưng cho những gì trinh khiết, trong thế giới thực vật, mà mới thoạt nhìn chúng ta có cảm tưởng như yên bình và hiền lành biết bao, tràn ngập một tinh thần tuân phục và tĩnh mịch(*)… nàng nói, và có vẻ rất xúc động, em vừa trích dẫn Maurice Maeterlinck phải không, dạ phải, cách nói của Maurice Maeterlinck làm cho em luôn phải nghĩ đến những gì sâu thẳm của cuộc sống, nàng nói, tôi nhìn ra gốc sồi xanh to tướng ở trước nhà nàng, Maurice Maeterlinck đang nói về Othello của Shakespeare mà như đang nói về tôi, kẻ đang đi tìm cái có thể… tôi đã lớn lên để tin rằng một ông già ngồi trên chiếc ghế bành của mình, kiên nhẫn chờ, với ngọn đèn bên cạnh, để cho đôi tai vô thức hướng đến tất cả những luật lệ đời đời ngự trị trên ngôi nhà của mình, giải thích, không thấu hiểu, sự im lặng của cửa ra vào và cửa sổ và giọng  run rẩy của ánh sáng, bản tường trình với bộ óc bị biến dạng về sự hiện hữu của linh hồn và số phận  của ông-một ông già, không phải nhận thức được đó là tất cả sức mạnh của thế giới này, giống như quá nhiều những người phục vụ cẩn trọng, đang lẫn lộn và thao thức trong căn phòng của mình, những người nghi ngờ không phải chính bản thân mặt trời  cung cấp cho cái mảnh đất nhỏ bé để đương đầu khi bọn họ rơi vào nghèo nàn, hoặc nghi ngờ tất cả những ngôi sao trong bầu trời, và  mỗi tăng trưởng linh hồn là trực tiếp liên quan đến việc nhắm mắt xuôi tay, hoặc một ý nghĩ rằng mùa xuân đã đến. (**)

(*) L’Intelligence des fleurs (The Intelligence of Flowers) – Trí tuệ Của Hoa, Maurice Maeterlinck, 1862-1949, nhà viết kịch nhà thơ nhà triết học Bỉ, Noben văn chương 1911

(**) https://en.wikipedia.org/wiki/Maurice_Maeterlinck#cite_ref-37:

I have grown to believe that an old man, seated in his armchair, waiting patiently, with his lamp beside him; giving unconscious ear to all the eternal laws that reign about his house, interpreting, without comprehending, the silence of doors and windows and the quivering voice of the light, submitting with bent head to the presence of his soul and his destiny—an old man, who conceives not that all the powers of this world, like so many heedful servants, are mingling and keeping vigil in his room, who suspects not that the very sun itself is supporting in space the little table against which he leans, or that every star in heaven and every fiber of the soul are directly concerned in the movement of an eyelid that closes, or a thought that springs to birth